SCALPEL BLAUWDRUK PRECEPTORSHIP MYTHEN EN RITUELEN F OTO' S ZOL

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 1

DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT - VERENIGING VAN VLAAMSE OPERATIEVERPLEEGKUNDIGEN NR 74 - APRIL - MEI - JUNI 2009

- P2A9798 AFGIFTEKANTOOR 2400 MOL

V.U. HASELAARS MARC, ST. LODEWIJKSTRAAT 76, B-3600 GENK

SCALPEL

BLAUWDRUK PRECEPTORSHIP MYTHEN EN RITUELEN

FOTO'S ZOL

SUPPORTED BY:

AND

AND

Initial Textiles Sterilin uw betrouwbare partner voor: • • • •

klantgerichte operatiesets in reusable en disposable custom procedural trays verzorgingssets met inox instrumentarium omloopkledij voor het operatiekwartier

Hinnenboomstraat 1H, 2320 Hoogstraten, 03 340 23 40, 03 314 93 55, www.initialservices.be

Inhoud Edito . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Van de redactie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Activiteitenagenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Adverteerderslijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Adverteren in Scalpel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 ‘Mythen en rituelen in het operatiekwartier: Deel 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 Regionale werkgroepen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 Bedenkingen voor prikbord en koffiekot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 Preceptorship: een bevlogen professionele begeleiding in het operatiekwartier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 Vraag en antwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 Boekenreview . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 Voor u gelezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 Patiëntenveiligheid en fouten bij medicatiegebruik en -toediening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 Nationaal bestuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27 Woordje van de voorzitter

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28 2 SCALPEL

-

V.V.O.V. NIEUWSBRIEF

-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 3

Edito Blauwdruk Op 6 en 7 maart ll. organiseerde het Centum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschappen uit Leuven, in Gent een cursus met als titel 'Naar een nieuwe blauwdruk voor verpleegkunde'.

E

Er is nood aan reflectie, zeker nu de discussie over de structurering van verpleegkunde opnieuw actueel is. Even terugblikken, dan evalueren en als laatste een nieuwe strategie uitwerken. Het forum bestond uit experten uit onderwijs, werkveld, directie en academici. Het resultaat is een interessant document. Men heeft zich gebaseerd op de veranderingen in de externe omgeving vb. de vergrijzing, de mogelijkheden van informatica en techniek, de patiënt als consument, de stijgende aandacht voor kwaliteit en kostenbewustzijn. Een tweede uitgangspunt was de verandering binnen de gezondheidszorg, meer specifiek binnen de verpleegkunde. Heel belangrijk is om deze twee uitgangspunten op elkaar te laten aansluiten. Het document verwijst naar de specifieke doelstellingen, zeer uitgebreid, vandaar de moeilijkheid om hier, in dit edito, uitgebreid over te reflecteren.

B

Belangrijk om te onthouden zijn – het aanleren van een meetcultuur- meten is weten; – een organisatievorm rond de patiënt; – de snelle technische en informatica evolutie. Iedere organisatie met betrokkenheid in de verpleegkunde moet dit lezen en bespreken. Dit geldt ook voor de VVOV. Van opleiding zijn wij verpleegkundigen, met ons profiel als operatieverpleegkundige in gedachte kunnen wij over het onderwijs tekortkomingen aanduiden.

W

Wij hebben een specifiek en uitgebreid takenpakket. Laten wij dit accentueren en op die manier de aantrekkelijkheid opkrikken. Met de beroepstitel en de daaraan gekoppelde financiële bonus moet dit lukken. Er staat heel precies vermeld dat de wachtlijsten voor heelkundige ingrepen groeien omdat er een tekort is aan verpleegkundigen, operatieverpleegkundigen wel te verstaan, in de operatiezalen. Dit is een troef die wij moeten uitspelen. Ook de variëteit van het beroep wordt toegelicht. Hier scoren wij toch ook goed of niet? Een speciale attentie is er voor de patiëntenveiligheid. Is er geen groter risico voor de patiënt dan in een operatiezaal te belanden? Vandaar dat wij ons moeten engageren en dit punt behandelen Er moet zeker gewerkt worden aan het opleidingsniveau, de kwaliteit van de instroom en aan functiedifferentiatie en taakherschikking.

I

Ik ben ook blij dat eindelijk in een officieel document vermeld staat dat één enkel politiek niveau bevoegd moet zijn betreffende opleiding en beroepsuitoefening van verpleegkundigen en dat voor gespecialiseerde diensten en zorgprogramma's gespecialiseerde verpleegkundigen dienen ingeschakeld.

Het klinkt allemaal hoopvol. Er is goed nagedacht, nu nog de concrete invulling. Nu zijn wij, het werkveld, aan zet. Reflecteer, analyseer en corrigeer. Laat deze kans niet voorbij gaan.

Groetjes, Claudio 3 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

Kritisch op uw materiaal? Wij zijn dat ook.

ProcedurePak® De handige en efﬁciënte oplossing op maat van uw OK

HiBi® Doeltreffend ontsmetten met langdurig effect

BARRIER® De optimale bescherming voor patiënt en zorgverlener

Biogel® De gouden standaard voor operatiehandschoenen

Mölnlycke Uw betrouwbare partner in de OK

Mölnlycke: expertise in de peri-operatieve zorg.

Mölnlycke Health Care BV, Postbus 3196 NL - 4800 DD Breda – Tel. 076 521 96 63, Fax 076 522 17 82 Mölnlycke Health Care NV, Berchemstadionstraat 72 bus 2 BE - 2600 Berchem – Tel. 03 286 89 50, Fax 03 286 89 52 De Mölnlycke Health Care naam, het Mölnlycke Health Care logo, Biogel®, HiBi®, ProcedurePak® en BARRIER® zijn gedeponeerde handelsmerken van Mölnlycke Health Care. www.molnlycke.com

037Mol_camp_v15.indd 4

14-08-2008 16:07:10

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 5

Van de redactie Geachte lezer, Beste VVOV-er,

O

Onlangs een artikel gelezen met als titel: "Gezocht: een paar goede operatieverpleegkundigen". Het was een vraag van oudere operatieverpleegkundigen die met de veranderde en veranderende mentaliteit van nieuwkomers niet overweg konden. Terecht? Wel hier volgt een resumé. Er zijn communicatieproblemen omdat de ene de andere niet begrijpt. Men is echter gedoemd om samen te werken, vandaar dat wederzijds begrip en respect nodig is. Frustratie bij de ouderen omdat de novicen niet de nodige loyauteit tonen. De jongeren stellen andere prioriteiten, zij hebben bij hun ouders gezien, die meestal beiden werken, hoe zij het niet willen. De ouderen zijn voor jongeren workaholics, maar dit is gelinkt aan hun idealisme.

I

Indien het druk is in het OK worden meestal de ouderen aangesproken voor een extra shift, een zaal sluiten of patiënten op de wachtlijst zetten is niet denkbaar. Jongeren zijn opgegroeid met informatica, dus de huidige evolutie past bij hen, ouderen hebben het daar moeilijk mee. Jongeren houden ook van uitdagingen. U ziet dat er een generatieprobleem is, vandaar dat de begeleiding zo belangrijk is. Het past uitstekend bij ons artikel over mentorship en preceptorship. Dit is zeker een uitdaging voor diegene die bekommerd is om opvang, begeleiding en sturing van operatieverpleegkundigen. Bent u diegene die wij zoeken? Ook de VVOV heeft u nodig, sluit u aan. Vandaag nog.

D

De redactie

Colofon Advertenties dienen bij de drukkerij binnen te zijn uiterlijk 1 maand voor verschijnen. I.e. 15/2, 15/5, 15/8, 15/11

Eindredactie Marc Haselaars

Scalpel Tijdschrift van de Vereniging Vlaamse Operatie Verpleegkundigen. ( VVOV ) 26 jaargang, nr. 73 februari 2008 http://www.VVOV.info Verschijnt driemaandelijks. Afgiftekantoor 2400 Mol. ISSN 1370-6594

Redactiesecretariaat Haselaars Marc Sint Lodewijkstraat 76 3600 Genk Tel. 089/35.75.35 Werk : 089/325060 [email protected]

Druk en Lay-out Drukkerij Dils NV. Grote Steenweg 3 B-2440 Geel

Abonnementenadministratie en advertenties Haselaars Marc Sint Lodewijkstraat 76 3600 Genk Tel. 089/35.75.35 Werk : 089/325060 [email protected]

Abonnementen Prijs per jaargang: 20 eur. ( lidgeld ) Los nummer: 5 eur. Rek. nr.: 001-1281906-30 t.n.v. VVOV. lidgeld Redactieleden Haselaars Marc Roncada Claudio

De redactie laat de verantwoordelijkheid over de inhoud van de artikels volledig aan de auteurs.

http://www.VVOV.info

5 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

Activiteiten Agenda VVOV LIMBURG 9 JUNI 2009 ONCOPLASTISCHE BORSTRECONSTRUCTIE DR.VAN GENECHTEN HASSELT BORRELHUIS 20H00 29 EN 30 JANUARI 2010 ORTHODAGEN

Website Hou ook onze website in de gaten voor nieuws en tal van activiteiten WWW . VVOV . INFO WWW . OPERATIEVERPLEEGKUNDIGE . BE

Adverteerderslijst Initial textiels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 Molnlycke . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4 3M . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 Synthes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 Meditron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26 VOORAANKONDIGING 27ste SYMPOSIUM . . . . . . . 29 Heraeus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30 Johnson & Johnson . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

6 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 7

Adverteren in Scalpel 1. Adverteren • Scalpel is het tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse Operatiezaalverpleegkundigen. Er verschijnen 4 edities per jaar met een oplage van 1300 exemplaren. Via onze mailing bereiken we de belangrijkste ziekenhuizen in het Vlaamse land. Ook wordt Scalpel verstuurd naar 17 andere landen van Europa die lid zijn van de Europese vereniging, EORNAC. Ons tijdschrift biedt aan bedrijven, ziekenhuizen en collega beroepsorganisaties de mogelijkheid tot adverteren of het plaatsen van vacatures en aankondigingen van symposia.

• Advertentiemodaliteiten : - zwart-wit :

1/2 pagina : 125 eur/ editie 1 pagina : 250 eur/ editie - 4 kleuren : 1/2 pagina : 375 eur/ editie 1 pagina : 500 eur/ editie - steunkleur : 1/2 pagina 200 eur/ editie 1 pagina : 300 eur/ editie - buitenkaft, 4 kleuren : 900 eur/ editie - binnenkaft, 4 kleuren : 750 eur/ editie - personeelsadvertentie : Toeslag op bovenstaande tarieven : 100 % Deze prijzen zijn geldig vanaf 1/05/2000. Verschijningsdata van het tijdschrift zijn: 15/03, 15/06, 15/09, 15/12.

2. Sponsoring evenementen • Ook bestaat de mogelijkheid voor de industrie om op te treden als sponsor bij de verschillende activiteiten van het V.V.O.V.( zowel nationaal als regionaal), zoals lezingen, symposia, minisymposia e.d. In ruil hiervoor biedt het V.V.O.V. een stand aan op de activiteiten met vermelding van de bedrijfsnaam op affiches en uitnodigingen. Andere modaliteiten zijn altijd bespreekbaar.

3. Hoofdsponsorship • In overleg met het hoofdbestuur.

4. Gebruik adressenbestand • Het V.V.O.V. beschikt over een uitgebreide en up-to-date adressenbestand van al onze leden en medische bedrijven. Deze mailinglist is te verkrijgen op label voor éénmalig gebruik. (contract). Prijs per adres: 0,75 eur.

• Voor alle verdere informatie : Marc Haselaars Sint Lodewijkstraat 76 3600 GENK Tel/fax : 089/ 35 75 35 Z.O.L. Campus St. Jan Tel : 089/32 50 60 fax : 089/32 79 82 Email : [email protected] 7 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 8

`MYTHEN EN RITUELEN IN HET OPERATIEKWARTIER: DEEL 1 C LAUDIO R ONCADA , OK

het nut niet meer kent. Woorden die wij in deze context kunnen gebruiken zijn protocol, routine, traditie en gewoonte. Het geheel wordt niet altijd als negatief ervaren, integendeel. Het is gewoon zo, men voelt zich veilig, op zijn gemak, het is gestandaardiseerd. Dat is ook een van de redenen die het moeilijk maakt om te veranderen. Het is niet alleen een verpleegkundig fenomeen. Wickers beschrijft ook heilige koeien in de medische staf. Holland zegt dat rituelen meestal onschadelijk zijn soms zelfs nuttig. De werkgroep heeft getracht om de meeste rituelen in kaart te brengen, hieraan gekoppeld de wetenschappelijke bewijskracht van de handelingen. De aanbevelingen werden in 3 categorien ondergebracht: • Cat 1 wetenschappelijk onderbouwd en aanvaardbaar. • Cat 2 er is een wetenschappelijke onderbouw maar onvoldoende. • Cat 3 geen wetenschappelijke onderbouw en studies voorhanden.

Vooreerst mijn dank aan Prof. H.Humphreys, Beaumont Hospital Dublin, voor de toelating om de vertaling van dit rapport te mogen publiceren. Het rapport is het resultaat van de Hospital Infection Society Woirking Party onder zijn leiding. Met als doel het formuleren van klare en praktische richtlijnen voor infectiepreventie heeft de Hospital Infection Society (HIS) een werggroep opgericht om onderzoek te verrichten over infectiepreventie en infectiecontrole in het operatiekwartier. Er werden 3 ondergroepen gemaakt met als doelstelling: • Groep 1 gaat onderzoeken of de wetenschappelijke onderbouw van huidige maatregelen voor infectiepreventie aanwezig is en om aanbevelingen te formuleren over maatregelen die nodig, wenselijk en eventueel niet van toepassing zijn. • Groep 2 gaat rationele, uitvoerbare en toepasbare richtlijnen schrijven voor het monitoren van de omgeving van de operatiezalen, wanneer en hoe en vooral wat te doen indien de waarden abnormaal zijn • Groep 3 gaat na welke optimale voorzieningen bij de recente chirurgische en technische ontwikkelingen nodig zijn De samenstelling van de werkgroepen was representatief voor het OK. Er zaten chirurgen, anesthesisten, verpleegkundigen, laboranten, biologen, ingenieurs enz in.

Het aan de kaak stellen van deze rituelen en mythen is misschien pijnlijk maar is nodig om de geloofwaardigheid van de infectiepreventie op te krikken en ook voor de veiligheid van de patiënt. Iedereen moet het nut, het belang van de zorg en de discipline inzien. Goede infectiepreventie is teamwork

Het document dat hier besproken wordt is dat van groep 1, de andere besprekingen volgen later.

2. BELEID VOOR INFECTIE CONTROLE Er zijn de laatste jaren verschillende rapporten gepubliceerd waarin de kost van een post operatieve infectie wordt berekend. Maar er is niet enkel een financieel gevolg, de patiënt blijft dikwijls levenslang met de gevolgen zitten. Ieder OK hoort een handleiding over infectiepreventie en infectie controle te hebben. Studies hebben uitgewezen dat dit voor 95% klopt maar stelt tevens vast dat 8% , en meer, de laatste 5 jaren niet werden aangepast. Nu is het ook niet zo dat elk OK het wiel opnieuw moet uitvinden. Ideaal zou zijn dat vanuit de overheid een dergelijke en degelijke handleiding zou opgesteld worden en verdeeld.

1. INLEIDING Mythen en rituelen zijn overvloedig aanwezig in het operatiekwartier, dat blijkt althans uit recente literatuur. Redfern beschrijft in een studie dat slechts 12% van de richtlijnen voor infectiepreventie evidence based zijn. Wicker heeft het zelfs over heilige koeien als het over infectiepreventie gaat en Parker spreekt zelfs over geheime rituelen. Mythen ontstaan in de loop van de geschiedenis, overleven en worden op een bepaald ogenblik deel van de cultuur. In het OK gaat het om rituelen of gebruiken waarvan men de reden of 8 SCALPEL

-

ADVISEUR


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 9

`MYTHEN EN RITUELEN IN HET OPERATIEKWARTIER: DEEL 1

Het moet handig in gebruik zijn en overzichtelijk. Op de vraag waarom in 5 jaar de handleiding niet werd aangepast antwoordde men: • onvoldoende exemplaren aanwezig; • wisten niet waar de handleidngen lagen; • te dik en niet overzichtelijk; Als oplossing werd inter- en intranet gesuggereerd. Hierdoor is de informatie altijd beschikbaar en kunnen wijzigingen of aanpassingen centraal worden ingebracht.

ongegrond ritueel. Er zal nog verder onderzoek gebeuren

3.1.2. Juwelen In de literatuur spreekt men om de juwelen te verwijderen waar mogelijk. Trouwringen kunnen eventueel afgetaped worden. Dit niet uit infectiepreventie overwegingen, gewoon om ze niet te verliezen. Het verwijderen van ringen, vooral trouwringen is geen aangename ervaring voor de patiënt. Redfern suggereert dat een grondige handwassing voldoende is. Er is in de literatuur ook geen bewijs te vinden voor het verwijderen van oorbellen, neusbellen en andere pearcings tenzij deze in het operatieveld liggen

3. RITUELEN IN HET OK In de loop der jaren zijn er verschillende rituelen ontstaan, allen in de context van de preventie van post operatieve wondinfectie. Uiteraard is de chirurgische wonde als toegang voor microben een probleem. Maar ook de omgeving, de weefselbeschadiging, het type van bacterie en de algemene toestand van de patiënt spelen een even grote rol. De kunde van de chirurg speelt hier een cruciale rol. Discipline en teamwork zijn sleutelwoorden die belangrijk zijn voor een goed resultaat in het voordeel van de patiënt.

Aanbeveling cat 3 Er is geen reden om de juwelen te verwijderen tenzij ze in het operatieveld liggen of de anesthesist hinderen.

3.1. Rituelen bij de voorbereiding van de patiënt 3.1.1. Kledij Een recente studie in Canada heeft aangetoond dat er geen verhoging was van infectiepercentage bij patiënten die een cataractoperatie hadden ondergaan indien de patiënt gekleed, schoenen inbegrepen, werd geopereerd. Brown beschrijft het ritueel waarbij patiënten het OK worden binnen gereden, ontdaan van hun ondergoed, als het meest onlogische ritueel. Deze procedure wordt nog veelvuldig toegepast en moet gestopt. Het brengt de patiënt in verlegenheid en dient tot niets. Dikwijls wordt er ook gevraagd om een haarbeschermer aan te doen. Er is geen enkel bewijs dat de haren van de patiënt een verhoogd risico op infectie vormen. Daarom moet dit ook gestopt worden.

3.1.3. Scheren Een van de hardnekkigste tradities is het pre operatief scheren van de patiënt. Dit werd dan de nacht voor de ingreep gedaan met scheermes. Uiteraard ontstaan hierdoor kleine wondjes en verhoogt het risico op infectie. Epileercreme werd dan aanzien als een alternatief. Cruise en Food stellen echter vast dat er bij geschoren patiënten een infectierisico is van 2,3%, bij het scheren met een clipper is het 1,7%, bij patienten die niet geschoren waren 0,9%. Zo zijn er verschillende studies gepubliceerd die allen dezelfde tendens weergeven..Koos en McComas vonden geen verschil tussen scheren en epileercreme. De epileercreme was handiger en veel beter indien moeilijk te scheren. Zentner vond een geringere infectieratio bij het nat scheren ivm droogscheren. Tijdens het laatste EORNA congres in Dublin is dit uitvoerig aan bod gekomen.Voor het scheren verwijs ik graag naar het Cochrane rapport.

Aanbeveling cat 3 Het uitkleden van de patiënt is dikwijls onnodig en moet beperkt. Ondergoed uitdoen voor een voet -, hand- of oogoperatie is inderdaad een

Aanbeveling Cat 1 Alleen de incisie streek zou geschoren mogen worden, liefst met clipper en onmiddellijk voor de ingreep in de voorbereidingsruimte. 9

SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 10


• Vermijd het scheren indien enigszins mogelijk • Gebruik epileercreme indien nodig, anders de clipper • Scheren indien er geen andere optie mogelijk is

3.2.2. Ontsmetting operatiestreek In 1960 beschreven Lilly en Lowbury dat 1%jodium in 70%alcohol en 0,5% chloorhexidine in 70%alcohol de meest gebruikte ontsmettingsmiddelen waren. Er werden echter veel ongevallen oa verbrandingen geregistreerd. Gilliam en Nelson hebben aangetoond dat een ontsmetting in twee tijden met een waterige jodoform oplossing even effectief was. De alcoholische oplossing werd echter aangeraden wegens gemakkelijk in gebruik, sneller en goedkoper. Ritter onderzocht het bacteriecied vermogen van 8 verschillende huid ontsmettingsmiddelentriclosan, chloorhexidine en jodium of jodiumerivaten. Er was geen groot verschil tussen de verschillende producten. Het ideaal product bezit volgende eigenschappen: • breedspectrum met een snelle werking tegen gram- en gram+ maar ook tegen schimmel en virussen • het mag niet inactief worden in contact met organische stoffen zoals bloed en stoelgang • niet toxisch, mag geen allergie veroorzaken • geen verkleuring veroorzaken Het product moet geleverd worden in een onmiddellijk bruikbare en eenmalig te gebruiken verpakking. Flessen voor meermalig gebruik zijn uit den boze. De ontsmetting zelf gebeurt vanuit de plaats van de incisie en zo circulair naar buiten. Er moet voldoende droogtijd zijn.

3.1.4. Pre opertieve douche De huid van de patiënt is altijd een probleem geweest. Daarom was het ook de gewoonte om de patient pre operatief een douche te laten nemen. Er is echter geen enkel bewijs voorhanden dat hierdoor het infectierisico zou verlagen. Cruise en Food toonden aan dat het gebruik van chloorhexidine een licht effect had, hierdoor werd het ook enorm populair. Er zijn verschillende studies maar geven geen eenduidig antwoord

Aanbeveling cat 1 Er is geen eenduidend bewijs dat een douche met chloorhexidine de infectie ratio zou verlagen 3.2. Rituelen aan de operatietafel 3.2.1. Chirurgische handwassing Pre operatieve handwassing is uiteraard nodig. Of dit nog met borstel en gedurende 10 minuten moet gebeuren is in het verleden al duidelijk aangetoond.

Aanbeveling cat2 Alcoholische oplossingen hebben voorkeur maar de droogtijd is een belanrijke factor. Brandwonden bij gebruik samen met een diathermie toestel zijn gerapporteerd. Gebruik dosis voor eenmalig gebruik, indien toch nog flessen gebruikt worden datum noteren en zeker niet bijvullen.

Alles wat de huid maar enigzins kan beschadigen moet vermeden worden. De eerste wasbeurt s'morgens moet grondig zijn met inbegrip van het reinigen van de nagels. Wassen gedurende 2 minuten met een alcoholische oplossing is even effectief dan schrobben gedurende 10 minuten. Tussen twee ingrepen van minder dan 1 uur is het wassen gedurende 1 minuut met een alcoholische oplossing voldoende.

3.2.3. Huidbescherming Oorzaken van post operatieve wondinfectie worden gecatalogeerd als endogeen en exogeen. Endogeen onstaat vanuit de eigen flora van de patiënt voornamelijk de huid, GI tract,genitourinair, bronchiaal, sinussen Exogeen is de omgeving, de instrumenten, de handen en voornamelijk de lucht. Ook de huid

Aanbeveling cat 3 Een goede handhygiëne is belangrijk bij het reduceren van wondinfectie. Er is echter geen bewijs dat meer dan een 2 minuten was met een desinfectans nodig is. Alcohol handwas is een aanvaardbaar alternatief. 10 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 11


Aanbeveling cat 1 Dubbel handschoenen is wel degelijk efficiënt. Er is echter geen afdoend bewijs dat bij geperforeerde handschoenen de infectie verhoogd. Het beste is om over de geperforeerde handschoen een nieuwe aan te trekken.

en de haren van de aanwezigen kunnen een infectie veroorzaken. 95% van de infecties hebben een endogene oorzaak, het is dus belangrijk om ons hierop te concentreren. 3.2.3.1. Afdekmateriaal Dit komt later uitgebreid aan bod maar toch belangrijk om te vermelden is de water permeabiliteit.

3.2.5. Maskers Het gebruik van maskers, als middel om post operatieve infectie te verminderen, wordt zeer in vraag gesteld. Orr vermeld dat er geen verhoging was indien er geen masker werd gebruikt in de algemene chirurgie. Berger toonde dan weer aan dat er een verhoging was indien er geen masker werd gedragen. Feit is dat er geen relatie is tussen een verhoging van bacteriën in het steriel veld en postoperatieve wondinfectie. Mitchell en Hunt suggereerden om omloopverpleegkundigen geen masker te laten dragen, gezien onnodig. Echter, zoals handschoenen, beschermd het masker het personeel tegen bloedspatten en andere. Ook het dragen van een masker als bescherming bij gebruik van laser en diathermie is aan te bevelen. Een masker moet bij elke procedure vernieuwd worden, natte maskers moeten onmiddellijk verwijderd

3.2.3.2. Kleefdoeken In de jaren 70 werden transparante kleefstrips ingevoerd. Zij werden na ontsmetting en afdekken over de plaats van incisie en over de afdekdoeken gekleefd. Er was echter geen enkel bewijs dat er hierdoor een vermindering van infectierisisco was. Er werden zelfs kleefdoeken behandeld met povidone iodoforen op de markt gebracht, maar ook hier was geen enkel bewijs voor handen. 3.2.3.3. Wondbeschermers Dit werd vooral in de open abdominale heelkunde gebruikt. Een ring met transparante folie werd dan in de buikholte gebracht.. Maar ook hier werd geen vermindering van de infectierisico vastgesteld. Het wordt verder onderzocht, er zijn nogal tegenstrijdige studies gepubliceerd.

Aanbeveling cat2 Het dragen van een masker als bescherming van personeel is aan te raden, om het als middel te gebruiken om de infectieratio te verlagen, daar zijn onvoldoende studies voorhanden.

Aanbeveling cat1 Deze producten bieden geen duidelijk voordeel. 3.2.4. Handschoenen Handschoenen hebben een dubbele rol: • bescherming van personeel tegen bloed en andere exudaten van de patiënt; • voorkomen dat bacteries van de handen in de wonde terechtkomen. Verschillende studies hebben duidelijk aangetoond dat dragen van een dubbel paar handschoenen efficiënter is dan enkel. Dubbel handschoenen is misschien niet zo comfortabel zeker voor de chirurg maar het effect is duidelijk. Handschoenen worden aangedaan na scrub en aankleden van steriele schort. Voor elke procedure moet een nieuw paar aangedaan worden. Bij een prikaccident moet er gewisseld worden

3.2.6. Mutsen Humphreys stelt voor dat niet-steriel personeel geen hoofdbedekking hoeft. Peesoneel aan tafel wel zeker bij gebruik van laminar flow Aanbeveling cat3 Niet steriel personeel hoeft geen hoofdbescherming. Uit hygiënische overweging is het aanvaard dat hoofdbedekking wordt gedragen. Het is wel aan te bevelen om bij prothese chirurgie en gebruik van laminar flow een hoofdbedekking te dragen. Wordt vervolgd 11

SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 12

Regionale werkgroepen DOOR

G UY S TERCQ

Regio Antwerpen

Regio West-Vlaanderen

Voorzitster: Kristin De Jongh Schildebaan 28 2240 Zandhoven Tel: 03 464 14 14 AZ St. Jozef Zoersel, tel: 03 380 23 30 [email protected]

Voorzitster: Isabelle Neuville AZ Gezondheidszorg Oostkust, campus OLV Ter Linden Knokke

Regio Brabant

Regio Oost-Vlaanderen

Voorzitster: Frieda Mathay Broekstraat 11a, 3210 Lubbeek. Tel: 016/348650 [email protected]

Voorzitster: Edith Haemers Poolse-Winglaan 82 9051 Sint-Denijs-Westrem Tel: 09 371 65 57 AZ.Maria Middelares Gent, tel: 09 260 67 08 [email protected] Greta Pauwels Stationsstraat 91/4 9900 Eeklo Tel: 09 345 62 85 Elizabeth ZH- HH Kliniek, tel: 09 376 05 70 [email protected]

Regio Limburg Voorzitster: Anita Steensels Solterweg 48 3960 Bree Tel: 089 86 51 28 Salvatorziekenhuis Hasselt Tel: 011 28 95 26 [email protected] [email protected]

12 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 13

Bedenkingen voor prikbord of koffiekot

Rijk het dom is grot hebbe niet n het e bezit van is he ting van t hebb en, beho weinig en e Epic ften. uros

De hindoes, die in

st haa n e g ge da Als jt, ga am. zi gza lan ië Belg rdt n i o e Wi gt, w aard. a ze verkl ts r ziekH.Olae

woestijn wonen, leggen de gelofte af om

Telkens ik drukfou een t denk ik zie, da iets nieu t er w uitgevon s is den.

n e g n i d e d n e Wij zi n, j i z e ls z a o z niet gen n i d en i z j i w ïs a n A . zijn j i w zoals

Als g e vert twijfel e waar l dan d t, heid e . Twai Mark n. Pas o p, leug sommig vert enaars e el waar len de heid .

13 -

geen vis

te eten.

de n i g in r e d n n Vera i g e b e: i t a s i organ . f l e z e bij j

SCALPEL

de


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 14

PRECEPTORSHIP: EEN BEVLOGEN PROFESSIONELE BEGELEIDING IN HET OPERATIEKWARTIER S UZY K IMPEN , NST –

VERPLEEGKUNDIGE ,

O PERATIEKWARTIER UZ L EUVEN

Elke jaar opnieuw verwelkomen wij zo’n een 150 nieuwe verpleegkundigen binnen de muren van het UZ Leuven. Voor elk van hen is dit een unieke belevenis en de aanvang van een boeiende professionele loopbaan. Om deze nieuwe verpleegkundigen of starters goed uit de startblokken te laten komen worden er initiatieven ondernomen om elke beginneling zo veilig mogelijk te laten landen binnen de eigen eenheid. Dat het geen evidentie is om dit voor iedere starter goed te laten gebeuren, spreekt voor zich. Het verpleegkundig onderwijs heeft de laatste twintig jaar heel wat verandering ondergaan. De kloof tussen de theorie en de praktijk op de werkvloer is een realiteit geworden voor pas afgestudeerde verpleegkundigen. Bijkomend stellen we vast dat niet alleen de opleiding veranderd is, de ganse geneeskundige sector heeft een onzettende hoogtechnologische evolutie gekend. Hierdoor worden startende verpleegkundigen al bij aanvang verplicht om een krachtige inhaalbeweging te maken om het niveau van hun ervaren collega’s te bereiken. Om deze natuurlijke evolutie beter te begeleiden werden er in 2003 twee begeleidingsverpleegkundigen aangesteld binnen de hospitalisatie eenheden van het UZ Leuven. Dit duo vormden het eerste Nurse Support Team. Deze NST verpleegkundigen kregen als opdracht om startende verpleegkundigen te ondersteunen bij de aanvang van hun loopbaan. Aanvankelijk betrof het hier enkele diensten waar er aan werkbegeleiding werd gedaan, later breidde dit concept ziekenhuisbreed uit. Omdat de nood aan begeleiding groter werd en omwille van het succes van het NST team werden er in de loop der jaren meerdere NST- verpleegkundigen aangesteld. In 2004 werd er iemand aangeduid voor het operatiekwartier, later volgden er aanstellingen binnen geestelijke gezondheidszorg, moeder en kind, de kritieke diensten en de spoedgevallen dienst. Door de uitbreiding van het NST-team bleek de vraag naar concrete begeleiding op de werkvloer groter te

worden. Om een blijvend antwoord te kunnen formuleren werd het mentorschap als begeleidingsprogramma binnen het UZ Leuven geïntroduceerd. Op elke eenheid worden er lokale mentoren opgeleid om samen met hun leidinggevende verpleegkundige en teamleden startende verpleegkundigen op te vangen en te begeleiden binnen hun eigen werkterrein. Om de mentoren van een degelijke basis te voorzien startte het UZ Leuven in samenwerking met de KH Leuven in academiejaar 2007-2008 met de SMART mentorship opleiding. De docenten van de SMART opleiding zijn drie teamleden van het NST en een docente van de KH Leuven. In de toekomst zullen alle mentoren van het UZ Leuven een mentoren opleiding doorlopen hebben. Verschillende diensten binnen het UZ Leuven realiseren zich dat de opvang van starters een echte noodzaak is om ervoor te zorgen dat zij kunnen landen binnen hun hoogtechnologische omgeving. Een van deze diensten is het operatiekwartier, starters verdienen een professionele opvang en training binnen de complexe omgeving van deze dienst. HET OPERATIEZAALCOMPLEX GASTHUISBERG Dit operatiezaalcomplex omvat twee eenheden: het grote operatiekwartier of OKa1 dat 24 uur operationeel is en het chirurgisch dagcentrum of CDC. Oka1 telt maar liefst tweeëntwintig zalen en CDC heeft er acht, samen vormen zij 14

SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 15

PRECEPTORSHIP: EEN BEVLOGEN PROFESSIONELE BEGELEIDING IN HET OPERATIEKWARTIER

een van de grootste en meest innoverende operatiezaalcomplexen in Europa. De operatiezaalverpleegkundigen die werkzaam zijn in dit complex vervullen drie taken: ze assisteren bij de anesthesie, ze instrumenteren en ze verzorgen de omlooptaken. Hierdoor zijn het allround opgeleide professionals. Omwille van de grote groei in de chirurgie werden de beide diensten opgedeeld in kernen of clusters om het werk beter te kunnen organiseren. Elke kern heeft zijn eigen specifiek chirurgische disciplines wat er voor zorgt dat de operatiezaalverpleegkundigen zich kunnen specialiseren binnen hun eigen vakgebied. Zij moeten met andere woorden niet alles kennen en kunnen. Er is echter wel een verschil met betrekking tot de werking van beide diensten. De chirurgische ingrepen van Oka1 zijn vaak complex en hebben een lange operatietijd, vandaar dat deze eenheid 24 uur per dag operationeel is. In het CDC komen de patiënten ambulant. Deze dienst sluit zijn deuren om 19:00u, wat operatiezaalverpleegkundigen de mogelijkheid geeft om te werken in een operatiekwartier met daguren. In beide diensten samen werken ongeveer een driehonderdtal operatiezaalverpleegkundigen of 177 voltijds equivalenten. Het spreekt voor zich dat deze diensten optimaal moeten functioneren, opdat de patiënten van een hoogstaande kwalitatieve verzorging kunnen genieten. Om deze verzorging te kunnen garanderen moeten de medewerkers van deze diensten professionals zijn. Deze professionalisering begint bij de start van hun carrière.

OPLEIDINGSPROGRAMMA OPERATIEZAALCOMPLEX CAMPUS GASTHUISBERG Tot 2004 werden starters opgevangen in een opleidingsprogramma dat door de lokale leidinggevenden ter harte werd genomen. Er was geen sprake van een officiële mentorwerking. In 2004 besloten de verpleegkundig manager, de NST- verpleegkundige en de verpleegkundig leidinggevenden de opvang van startende verpleegkundigen anders te gaan organiseren. Zij wilden de aanpak veranderen vanuit een professionele bezorgdheid voor de startende verpleegkundigen binnen het operatiekwartier. Met een gestructureerde en professionele omkadering wilden zij ervoor zorgen dat starters vlugger, adequater en met een goed gevoel konden landen binnen de muren van het operatiekwartier. Een strategische aanpak van de opleiding en de begeleiding zou een invloed hebben op het retentiebeleid. Het management van het operatiecomplex was en is immers op zoek naar gemotiveerde verpleegkundigen die expliciet voor het operatiekwartier kiezen. Er werden allerlei inspanningen geleverd en in juli 2004 werd er een formeel begeleidingsprogramma onder de vorm van mentorschap geïntroduceerd in het operatiekwartier. Onder leiding van de NST- verpleegkundige en in nauwe samenwerking met het management en de hoofdverpleegkundigen werden er operatiezaalverpleegkundigen aangeduid met uitgesproken vaktechnische en gedragscompetenties. Zij kregen het mandaat van begeleider of mentor. Elke starter in het operatiecomplex kreeg zijn eigen mentor toegewezen en werd opgenomen in een officieel begeleidingsprogramma. De focus van dit programma lag aanvankelijk op het coachen en faciliteren van de nieuwe operatiezaalverpleegkundige. Elke nieuwe starter werd opgevangen onder de vleugels van een ervaren verpleegkundige. Dit gaf aan heel wat starters een bijzonder veilig gevoel, ze stonden er niet alleen voor! Gaande weg werd het echter duidelijk dat starters meer nodig hadden dan alleen maar begeleiding. Doordat mentoren erg nauw betrokken werden 15

SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 16


bij de opvang en begeleiding van de starters werd al snel duidelijk dat zij meer nodig hadden dan alleen maar coaching of begeleiding. Starters moeten zich niet alleen inwerken in het team maar hebben nood aan instructies en training om het hoogtechnologische aspect van de chirurgie onder de knie te krijgen. Je mag niet vergeten dat een operatiekwartier anno 2008 een heel ander gegeven is dan pakweg twintig of dertig jaar geleden. Onze ervaren verpleegkundigen met twintig jaar dienst en langer bevestigen dit. Er is heel wat veranderd in de loop der jaren. Enkele voorbeelden hiervan: • de sterke evolutie van open chirurgie naar endoscopische chirurgie of kijkbuisoperaties; • de grote voortgang in de transplantatie chirurgie met een sterk stijgend aantal transplantaties per jaar; • de grote sprong van bypass operaties met de ondersteuning van een extracorporele circulatie naar off pomp chirurgie of OPCAB; • de introductie van robotica en robotica verpleegkunde; • de sterke specialisatie van de verschillende chirurgische disciplines; • enz…

het programma gaande weg van mentorschap in preceptorship. PRECEPTORSHIP BEGRIPSOMSCHRIJVING Preceptorship is een formeel en professioneel opleidings- en begeleidingsconcept dat ontstond binnen de verpleegkundige professie in de jaren zestig in Canada en Amerika. Het was een reactie op de ‘reality shock’ die voor het eerst beschreven werd door Kramer in 1974. Volgens haar veroorzaakte de overgang van de theorie, van het klaslokaal naar de praktijk van alle dag een ware vloedgolf van emoties bij de pas afgestudeerde verpleegkundigen. De veranderingen in het verpleegkundig onderwijs speelden volgens haar daarbij een grote rol. Op het einde van de jaren zestig verplaatste de opleiding verpleegkunde zich vanuit de ziekenhuizen naar de hogescholen. Deze verschuiving zorgde ervoor dat er een kloof ontstond tussen de theorie en de praktijk. Daar waar vroeger studenten verpleegkunde voortdurend op de werkvloer opgeleid werden, kwamen ze in klaslokalen terecht en werd de opleiding een onderwijsaangelegenheid. Om de kloof te dichten werden er binnen het werkveld verpleegkundigen of preceptoren gezocht om startende verpleegkundigen te begeleiden en tegelijk op te leiden. Preceptoren zijn praktijktrainers en instructeurs die fungeren als een rolmodel voor de startende verpleegkundigen. Vanuit hun nauwe betrokkenheid bij de opleiding worden de preceptoren geconsulteerd door de hoofdverpleegkundigen bij het aansturen van starters en het opstellen van evaluatiedocumenten.

Heel deze evolutie heeft ervoor gezorgd dat starters in een operatiekwartier heel wat nieuwe en innoverende technieken in hun vingers moeten krijgen. Met de introductie van het mentorschap werd de nood aan een gestructureerde opleiding nog duidelijker. De rol van de mentor veranderde in opleider en instructeur. Hierdoor veranderde

16 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 17


dan zal zij mij een duwke geven en dat geeft je een gerust gevoel”. Vertrouwen ligt aan de basis van de relatie tussen de preceptor en de starter. Zij laten weten dat het belangrijk is iemand te hebben die eerlijke feedback geeft. “Mijn preceptor geeft me opbouwende feedback, ik weet op mijn beurt waar ik aan toe ben en wat ik moet verbeteren, dat is de manier waarop ik kan leren” zegt een starter. Het is duidelijk dat een vertrouwensrelatie essentieel is voor een geslaagd preceptorship. Deze relatie moet er niet alleen zijn tussen de preceptor en de starter maar tussen de verschillende leden van het professioneel team. Iedereen werkt mee aan de begeleiding en opleiding van de starters in het operatiecomplex van het UZ Leuven. De hoofdverpleegkundigen ondersteunen het programma door de preceptoren de tijd te geven om de starters de begeleiden en op te leiden. Een hoofdverpleegkundige duidt dit: “De preceptoren moeten de tijd krijgen om hun werk te doen, bij ons is dat gewoon zo en dat is belangrijk. De begeleiders moeten tijd krijgen om de uitleg te geven. Dat is essentieel en iedereen moet dit weten!” De operatiezaalverpleegkundigen nemen samen met de preceptoren de opleiding van nieuwe collega’s ter harte. De teamleden vinden het belangrijk dat starters weten dat zij de kans krijgen om zich te bewijzen. Een operatiezaalverpleegkundige zegt: “De preceptoren zorgen voor de directe aansturing van starters maar wij zijn ook verantwoordelijk voor onze jonge mensen. Zij staan niet altijd bij hun preceptoren en dan moeten wij het heft in handen nemen.” Elke starter in het operatiezaalcomplex van het UZ Leuven wordt opgenomen in een gestructureerd begeleidings- en opleidingsprogramma dat bestaat uit: • de toewijzing van een persoonlijke preceptor • een individueel aangepast opleidingsprogramma op kernniveau; • een basis inscholingsprogramma specifiek voor het operatiekwartier; • persoonlijke begeleidingsgesprekken met de preceptoren, de NST- verpleegkundige en de leidinggevende verpleegkundigen die gebaseerd zijn op eerlijke feedback;

Het preceptorshipprogramma verloopt binnen een vooraf bepaald periode waarin de training zal plaatsvinden. Bijkomend zal een preceptor zijn startende verpleegkundige opleiden in een one-to-one positie. Op deze manier kan er een band groeien tussen beiden wat de opleiding ten goede zal komen. Het verpleegkundig onderwijs in België heeft sinds de wet van 17 augustus 1957 een gelijkaardige verschuiving mee gemaakt. We stellen echter vast dat ondanks deze veranderingen in het Belgisch verpleegkundig onderwijs, het preceptorship als concept nog niet is doorgedrongen in de Belgische ziekenhuizen. PRECEPTORSHIP IN HET OPERATIEKWARTIER VAN CAMPUS GASTHUISBERG In het operatiekwartier werd het preceptorship geïntroduceerd door de NST- verpleegkundige. Zij zorgt voor de opleiding en training van de preceptoren. Verder zorgt ze samen met de leidinggevenden voor de begeleiding van deze groep van zesendertig preceptoren. De verandering van het programma zorgde ervoor dat de expert verpleegkundigen die eerder bekend stonden als mentoren, preceptoren werden. Deze professionals hebben een uitgesproken profiel met vaktechnische expertise en communicatieve, didactische en pedagogische vaardigheden. Het is immers niet aan iedereen gegeven om starters in een stressvol milieu op te leiden. Het vraagt een grote inspanning van de preceptoren, zij onderscheiden zich van hun collega’s door hun gedrevenheid en het professioneel enthousiasme waarmee zij deze functie vervullen. “Inderdaad” zegt een starter “Dat zijn mensen met straffe kwaliteiten, die bijzonder veel geduld hebben. Zij hebben ook de kracht en de durf om het op te nemen voor de starters. Zij geven de starters echt steun!” De starters van het operatiekwartier zijn het er allemaal over eens, dat hun preceptoren de beste zijn omdat deze hen de veiligheid geven die ze nodig hebben om te kunnen groeien. Een starter zegt hierover: “Mijn preceptor die ziet het als ik iets wil vragen en eigenlijk niet durf. En 17 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 18


• overlegmomenten tussen de verschillende actoren van de begeleiding en opleiding om de voortgang van de starter optimaal op te volgen • een professioneel team van enthousiaste operatiezaalverpleegkundigen • een chirurgisch team dat opleidingsgericht is Het succes van dit programma wordtbepaald door de symbiose waarin professionele operatiezaalverpleegkundigen, preceptoren en startende verpleegkundigen samen werken. Dit team kan op zijn beurt rekenen op de voltallige steun van het verpleegkundig management en de verpleegkundige leidinggevenden die blijven geloven in de professionalisering van de opleiding van operatiezaalverpleegkundigen. Bevlogen competente opleiders en begeleiders

zorgen immers voor positieve energie die anderen aanzet om te geloven in hun eigen potentieel en dat maakt het leren in dit operatiekwartier tot een bijzondere uitdaging!

Verschil tussen mentor en preceptor in een schematisch overzicht. Preceptorship

Mentorship

Expertiseniveau

Expert verpleegkundige

Ervaren of expert verpleegkundige

Focus

Aansturen & aanleren van basiscompetenties

Carrière-ontwikkeling persoonlijke & professionele groei

Opleiden

Formeel

Formeel en/of Informeel

Begeleiden

Formeel

Formeel en/of Informeel

Begeleidingsvorm

one-to-one

one-to-one of in groep

Bepaalde tijd: 3-6 maanden

Onbepaald

Summatief assessment (eind-evaluatie)

x

Afwezig

Formatief assessment (voortdurende evaluatie)

x

x

Type begeleiding

rolmodel, opleider & instructeur

Duur v/d begeleiding

coachen & faciliteren

Referenties Carruther, K., Fothergrill-Bourbonnais, F., McIntosh, V., Watters, N., Crawford, M., Ferguson, L.; Loos, F., Mitchell, C., Goodridge J.M., MacDonald-Rencz,S., & Stansfield,K. (2004). Achieving excellence in professional practice, a guide to preceptorship and mentoring. Ottawa: Canadian Nurses Association. 18 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

3M Health Care Infection Prevention: Working together

3M, dé oplossing voor uw OK.

KKwaliteit

www.3M.be/healthcare

Keuzemogelijkheid u Of het nu gaat om een eenvoudige ingreep, een risicovolle spoedoperatie, of een langdurige en gecompliceerde procedure, chirurgen en hun teams rekenen al jarenlang op 3M voor hun afdekmateriaal. Ontworpen om over het hele steriele gebied en niet alleen in de kritische zone een ondoordringbare barrière te creëren, helpt het 3M afdekmateriaal het risico op infecties te verminderen. 3M begrijpt uw noden en geeft u de mogelijkheid om te kiezen tussen: aparte steriele doeken, standaardsets en Custom Procedure Trays, of een combinatie.

3M helpt u in uw strijd tegen nosocomiale infecties.

dutBE270058_Advertentie.indd 1

14-04-2008 11:52:07

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 20

Vraag en antwoord C LAUDIO R ONCADA

Vraag 1: Tijdens de late dienst, maar ook overdag, zijn er personen die de deuren van de zalen open laten om zodoende een betere controle te hebben. Mag dit? Wat is jullie standpunt?

Vraag 3: Voor spoelingen worden verwarmde vloeistoffen gebruikt. Deze liggen in een verwarmingsoven. Hoelang mag de vloeistof hierin blijven? Mogen geopende flessen opnieuw opgewarmd worden?

ANTWOORD: Een kort antwoord, dit kan niet. Er wordt heel veel geïnvesteerd in laminair flow of andere luchtventilatie systemen. Het is duur in installatie, onderhoud en gebruik. Daarom dat het berekend wordt op de inhoud. Inhoud is lengte x breedte x hoogte. Nu worden de debieten en aantal wisselingen berekend. Hiervoor gelden internationale normen, ook voor operatiezalen. De deuren open laten vergroot het volume en zodoende is het systeem niet meer juist aan het werken. In de zaal moet er een positieve druk zijn tov buiten. Dit wordt gerealiseerd door de input groter te maken dan de output. Door de deuren open te laten wordt dit verstoord en wordt het risico op infectie verhoogd. Daarom is het gebruik van automatische deuren aan te raden.

ANTWOORD: Officieel bestaat er niets, er zijn wel aanbevelingen. Het is zeker nuttig om de aanbevelingen van de fabrikant, van de verwarmer en de vloeistoffen, op te volgen. De temperatuur mag de werking van de vloeistoffen en de medicatie niet aantasten, de veiligheid van de patiënt moet bewaakt. Volgende regels dienen zeker gevolgd: • labeling van de producten en vervaldatum; • datum dat het product in de verwarmingsoven werd geplaatst; • na de vervaldatum kan het product niet meer bij een patiënt gebruikt worden; • indien de fles uit de oven is geweest tekenen met 'opgewarmd'; • gebruikte of geopende flessen niet meer in de oven plaatsen. Voor de tijdsduur dat de flessen in de oven mogen, zijn er volgende aanbevelingen: • 72 uur voor flessen ; • 14 dagen voor infuuszakken, met een intacte buitenverpakking. In het algemeen is het aan te raden om: • voor dekens en vloeistoffen afzonderlijke ovens te gebruiken; • de uiterste grens is 43; • controleer regelmatig de oven en maak ze niet te vol; • laat de ovens regelmatig controleren en ijken.

Vraag 2: Wat zijn de aanbevelingen ivm het kuisen van de operatiezalen tussen twee ingrepen? ANTWOORD: DWetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat het volledig kuisen van de zaal of de vloer tussen twee ingrepen niet nodig is. Wij bevelen wel aan dat vloeistoffen en lichaamsvochten tijdens de ingreep verwijder worden en de vloer gekuist waar het vuil is. De kans voor contaminatie bij het personeel is reëel. Indien er zichtbare verontreiniging aanwezig is wordt er uiteraard wel gekuist. Indien er twijfel bestaat oa verstuiving en lichaamsvochten op de vloer moet er gekuist worden.

Indien deze aanbevelingen worden gevolgd is het risico voor de patiënt tot een minimum beperkt

{ { Voor verdere

Een van de grootste problemen vormt de operatietafel. Deze dient tussen twee ingrepen gekuist, indien een bloederige ingreep heeft plaatsgevonden moeten ook de gummi onderdelen verwijderden gekuist. Hierbij dienen handschoenen gedragen te worden. Ook dient er een protocol te zijn voor het reinigen en opbergen van het kuismateriaal.

info kan

u terecht

bij HYPERLINK

20 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

Synthes is marktleider op het gebied van ontwikkelen, vervaardigen en verhandelen van instrumenten, implantaten en biomaterialen voor chirurgische fixatie en correctie alsook voor de regeneratie van de beenderen van het skelet en zijn weke delen. Voor uitbreiding van onze verkoopsafdeling trauma zijn wij op zoek naar :

Sales Consultant (M/V) voor West-Vlaanderen Hij/zij is het eerste contact met de ziekenhuizen : orthopedist, traumatoloog, operatiezaalverpleegkundigen, apotheek, sterilisatie en aankoopafdeling. – Ervaring in het operatiekwartier is zeker een pluspunt – Perfecte beheersing van de Nederlandse taal en kennis van het Engels – Medische of paramedische achtergrond Taken : Verantwoordelijk voor realisatie verkoopbudget in zijn/haar sector. Onderhouden van bestaande klanten en acquisatie van nieuwe klanten. Nauwe samenwerking met Product Manager en Business Unit Manager. Vertaalt de behoefte van de klant naar een oplossing. Bewaakt de kosten en de omzetten. Adviseert tijdens de operaties. Deelname aan exposities en congressen. Verzorgt productintroducties onder de vorm van workshops en presentaties. Opstellen van weekplanning en bezoekrapportages. Onderhandelt tijdens contractbespreking en verkoopsgesprekken. Opstellen van offertes. Persoonskenmerken : Flexibel, integer, stressbestendig, representatief en sociaal vaardig. Goede mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid. Overtuigend en planmatig. Interesse ? Stuur uw CV en motivatiebrief door naar Jo Bamps, Business Unit Manager Trauma Havenlaan 86 C bus 406, 1000 Brussel, [email protected]

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 22

Boeken review C LAUDIO R ONCADA

IN THE LAND OF DIFFICULT PEOPLE: 24 TIMELESS TALES REVEAL HOW TO TAME THE BEASTS AT WORK

THE BEST MEDICINE: BOOK OF CARTOONS MARY RADFORD ISBN NIET GEKEND TE BESTELLEN VIA AORN 21$

TERRENCE L.GARGIULO EN GINI GRAHAM SCOTT ISBN 978-0-8144-0029-6 20$

Het is een samenraapsel van sagen en andere volksverhalen die geprojecteerd worden op werksituaties en gedragingen van mensen. Gargiulo is een expert in het toepassen van deze techniek. Deze toepassing is interessant voor diegene die graag een probleem illustratief wil analyseren.

AORN heeft een compilatie gemaakt van cartoons, verschenen in The New Yorker met als onderwerp "Humor is het beste medicijn". OK verpleegkundigen, chirurgen, anesthesisten hebben ongeveer dezelfde zin voor humor. Het is misschien een afweermechanisme voor de stressy job, misschien een manier om er bij te horen. Ondanks alles denk ik dat humor noodzakelijk is om te overleven.

Elk hoofdstuk van het boek behandelt een type moeilijke werknemer en dit wordt door 3 sagen of sprookjes duidelijk gemaakt. Dr. Scott koppelt hier voorstellen aan vast, hoe met deze mensen om te gaan vb. het hoofdstuk over boze wolven en andere agressieve dieren. Een onschuldig slachtoffer wordt gevolgd en wordt begeleid, hij krijgt tips hoe te reageren in bepaalde situaties. Kan ook gebruikt worden als voorbereiding voor een evaluatie van moeilijke collega's.

Voor sommigen zijn de cartoons oneerbiedig, andere vinden het walgelijk, weer andere kunnen er hartelijk om lachen. De bedoeling is lachen, uw dag goed gezind starten. In de inleiding wordt de ernst waarmee wij onze taak uitvoeren, de verantwoordelijkheid die wij dragen en het professionalisme sterk benadrukt. Niets is beter tegen stress dan humor. Lezen dus.

Het leest vlot, is niet te dik en in een handig formaat. Misschien een aardig hulpje.

OK verpleegkundigen, chirurgen, anesthesisten hebben ongeveer dezelfde zin voor humor.

Deze toepassing is interessant voor diegene die graag een probleem illustratief wil analyseren.

{ {{ { 22 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 23

VOOR U GELEZEN INVLOED VAN MUZIEK OP DE STRESS IN HET DAGZIEKENHUIS BRITISH JOURNAL OF SURGERY AUGUSTUS 2007

HET GEBRUIK VAN BETAMETHASONE GEL BIJ INTUBATIE BRITISH JOURNAL OF ANAESTHESIE FEBRUARI 2008

Een chirurgische ingreep, uitgevoerd in een klinische of dagklinische setting veroorzaakt stress. Angst, metabole-, hormonale- en veranderingen in het immuun systeem, cardiovasculaire wijzigingen, verhoogde cortisol waarden en andere worden geassocieerd met stress. Verschillende studies hebben aangetoond dat muziek stress kan verminderen evenals de neurohormonale respons. Het heeft zeker invloed op de angst en postoperatieve pijn. Maar welke muziek kiezen? Deze studie had een dubbel doel nl is er een invloed op de cortisol waarde en op de lymphocyten en ten tweede welk genre van muziek welk effect heeft. In 2005 werden 60 patiënten in deze studie betrokken. Ze werden onderverdeeld in 3 groepen van 20. Groep 1 luisterde voor en tijdens de ingreep via hoofdluidsprekers naar een compilatie van hedendaagse ontspannende muziek. Groep 2 mocht zijn muziek zelf kiezen, groep 3 mocht niet naar muziek luisteren. Muziek werd beluisterd van één uur voor de ingreep tot op het einde van de ingreep. De ingrepen gebeurden niet onder algemene anesthesie en werden uitgevoerd tussen 09h00 en 13h00. Een bloedstaal werd genomen voor, tijdens en 3 uur na de ingreep en deze werden onderzocht op cortisol en lymfocyten. Bloeddruk, hart- en ademhalingsritme werden genoteerd en postoperatief was er een pijnevaluatie aan de hand van een visuele schaal en de gevraagde analgetica.

Een pijnlijke keel, een droge hoest en heesheid zijn enkele ongemakken als gevolg van een intubatie. Het gebruik van pijnstillende gel kan de schade enigszins beperken, maar gezien het geen ontstekingsremmende eigenschappen heeft is de invloed te beperkt. Steroïden hebben een ontstekingsremmende werking en vermits betamethasone een steroïd preparaat is zou dit een positief effect moeten hebben. Deze studie maakt een vergelijking tussen betamethasone en lidocaïne gel en dit gedurende de eerste 24 uren na de ingreep. 150 patiënten tussen 18 en 50 jaar werden geselecteerd. De patiënten waren van ASA klasse 1of 2, die in aanmerking kwamen voor electieve chirurgie, voor een ingreep onder algemene narcose met intubatie. De ingreepsduur varieerde tussen 30 en 240 minuten Volgende patiënten werden niet weerhouden; • indien ingreep aan mond en keelholte; • bij verdringing en of vernauwing van de trachea; • ademhalingsinsufficiëntie; • indien er een hormonale of steroïde behandeling is; • ingrepen langer dan 240 minuten; • indien intubatie moeilijk verliep; • indien gebruik van maagsonde of keelpak. Patiënten werden gepremediceerd 2 uur voor de ingreep. Er werd postoperatief na 1, 6, 12 en 24 uur gecontroleerd. Bevindingen De eerste 24 uur was de incidentie van keelpijn, hoest en heesheid lager bij de betamethasone groep dan bij de lidocaïnegroep keelpijn 40% 100% 100% hoest 6% 40% 28% heesheid 4,1% 32,9% 50% respectievelijk voor betamethasone, lodocaine en de controle groep.

Bevindingen Er werd een daling vastgesteld van cortisol en lymfocyten bij de luisteraars, er was een verhoging bij groep 3. De cortisol waarden waren lager bij groep 2 dan in groep 1. Besluit De resultaten tonen aan dat er wel degelijk een positieve invloed is van muziek. Muziek die door de patiënt zelf gekozen werd had algemeen gezien het beste resultaat. Misschien te overwegen hoewel er wel bedenkingen zullen zijn over veiligheid.

Besluit Deze studie heeft aangetoond dat het gebruik van Betamethsone op de endotracheale tube de pijn, heesheid en hoest duidelijk verminderd. 23

SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 24

PATIËNTENVEILIGHEID EN FOUTEN BIJ MEDICATIEGEBRUIK EN – TOEDIENING C LAUDIO R ONCADA , OK

1. PROBLEEMSTELLING Het thema 'patiëntenveiligheid' is hot. In alle vaktijdschriften wordt onze aandacht voor dit probleem gevraagd en hoe wij hier onze bijdrage kunnen leveren. Wij als operatieverpleegkundigen werken op een terrein waar de patiënt kwetsbaar is, waar hij, zonder het zelf te beseffen, aan verschillende en grote gevaren wordt blootgesteld. Het is onze plicht om de patiënt onder optimale omstandigheden door die periode heen te loodsen. Hier wordt onze professionaliteit gevraagd. De risico's waaraan de patiënt wordt blootgesteld zijn verschillend. Een probleem waar wij dagelijks, op elk moment, mee geconfronteerd worden zijn medicatiefouten. Fouten, met of zonder nadelige gevolgen voor de patiënt, die in relatie zijn met het voorbereiden, het klaarzetten, het toedienen van medicatie en oplossingen. Maar ook fouten die beginnen bij het voorschrijven of het geven van orders.

vb een bepaald medicament heeft een groene sticker en het ziekehuis verandert van leverancier. Nu is de sticker oranje. Ook het feit dat er elke dag nieuwe producten bijkomen speelt een rol, het compendium speelt een cruciale rol. 3. OPLOSSINGEN Kunnen wij dit allemaal oplossen? Het is zeker dat wij dit niet onopgemerkt mogen voorbij laten gaan. Persoonlijk heb ik geen weet van een werkgroep of een officiële instantie die hier actief mee bezig is. Maar het zou nuttig zijn indien wij als gebruiker, gebruiken en tekortkomingen konden melden, er een inventaris van gemaakt kan worden. Er worden teveel fouten gemaakt. Een tweede mogelijkheid is het ter beschikking stellen van een lijst met "risicomedicatie". Enkele voorbeelden: • heparin en hetastarch de verpakking is dezelfde; • verapamil en vasopressin klinken ongeveer hetzelfde; • midazolam en hetozoloc hebben dezelfde sticker, afhankelijk van de leverancier; • epinephrine en ephedrine liggen soms naast elkaar in de kar, hebben ongeveer dezelfde naam en zien er hetzelfde uit. Ondanks verschillende, beperkte, maatregelen blijft het percentage fouten hoog. Een derde optie is om mondelinge orders op een bord te schrijven en deze te laten verifiëren. In het OK worden er nog veel mondelinge orders gegeven. Met het lawaai van de toestellen, de maskers voor de mond en het gemompel van de chirurg en of anesthesist kan het zijn dat het verkeerd begrepen wordt, dat het onduidelijk overkomt en dat de verpleegkundige ook niet de juiste reflex heeft om een bevestiging te vragen van datgene wat hij gehoord heeft. Het kan soms dom overkomen. Belangrijk om fouten te voorkomen zijn: • nauwe samenwerking met de apotheek; • oortdurende opleiding. Een vierde factor kan een doorlichting van de organisatie zelf zijn. Hoe is de werking gestructureerd, de protocols enz.

2. FOUTEN EN OORZAKEN De fouten kunnen gecatalogeerd worden als: • verkeerde medicatie; • verkeerde dosis; • verkeerde toedieningsweg; • verkeerd tijdstip. Voor alles is er een uitleg, ook voor deze fouten. Hoe kunnen de fouten ontstaan? Hier zijn enkele oorzaken: • onkunde van personeel en gebrek aan kennis; • de drukte en het hoog werkritme; • onduidelijke of onleesbare voorschriften; • urgenties; • medicatie die gelijkluidende namen hebben; • het gebruiken van afkortingen; • identieke identificatie of label; • identieke verpakkingen; • verkeerde plaats in de kar; • gebruik van de naam van de fabrikant of generische benaming; Hierbij kunnen ook nog vermeld worden dat bevoorrading, wijziging van verpakking door fabrikant of leverancier ook een invloed hebben 24 SCALPEL

-

ADVISEUR


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 25

PATIËNTENVEILIGHEID EN FOUTEN BIJ MEDICATIEGEBRUIK EN – TOEDIENING

Moeten wij nu allemaal het wiel opnieuw uitvinden? Gezien het complex probleem en de negatieve gevolgen voor de patiënt bij fouten heeft de industrie hier al op ingepikt. Elk OK dat zich respecteert, heeft in het verleden zelf een oplossing bedacht en uitgewerkt. vb • met stift op spuit of infuus schrijven, soms onleesbaar, gebruik van afkortingen en na een tijd helemaal weg; • etiketten knippen en kleven, soms onleesbaar of etiketten weg, geen vermelding van dosis; • via interne drukkerij labels laten maken, geen rekening houdend met andere diensten of internationale normen. Dit alles om kosten te besparen. Er zijn bedrijven/fabrikanten die labels op de markt brengen die aan alle voorwaarden voldoen. Een bepaald medicament moet overal op dezelfde manier herkenbaar zijn.

Enkele voorbeelden: • de vroege dienst die de zalen opent en operationeel maakt, de medicatie optrekt en de infusen klaarzet; • verwisselen van de patiënt naar een andere zaal; • verwisselen van personeel naar een andere zaal; • vervangen van personeel vb middagpauze • shiftwissel Wie doet wat wanneer en hoe? Mogelijk staat het allemaal in een protocol, maar wordt die ook gelezen en geactualiseerd? En voert ook iedereen deze orders correct uit? vb atropine in een 2ml spuit en deze is niet in voorraad, gebruik ik nu een 5ml spuit? 4. CONCLUSIE Een conclusie kunnen wij nu al trekken nl dat als we de fouten en de oorzaken kennen, wij ze ook kunnen oplossen of alleszins preventieve maatregelen treffen. Medicatieveiligheid is een complex probleem. Niet getekende medicatie of oplossingen hebben al tot ernstige gevolgen geleid. Een onderzoek in 2004 in 1600 operatiezalen heeft aangetoond dat 41% van de medicatie en of oplossingen niet waren getekend. Klare, duidelijke afspraken en procedures voor labeling moeten uitgewerkt worden. Zeker organisatorisch kan nog veel verbeterd worden. oa: • taakuitzuivering, wij moeten ons focussen op het essentiële nl de veiligheid van de patiënt; • veel taken, die niet patiënt gebonden zijn, kunnen door anderen uitgevoerd worden; • begeleiding van nieuwkomers, hen er op wijzen dat het correct toedienen van medicatie een prioritiet is in het kader van patiëntenveiligheid; • informatie, nieuwsbrief, briefings, dit zijn allemaal middelen om wijzigingen en nieuwigheden door te geven; • bijscholing; • samenwerking met chirurgen, anesthesisten en apotheek; • melden van problemen; • wisselingen van personeel enkel indien nodig; • structuur brengen in opvang van urgenties. Muziek tijdens een ingreep, het vertellen van moppen moet kunnen, maar mondelinge orders moeten klaar en duidelijk zijn

Er wordt met kleur een duidelijk onderscheid gemaakt tussen de verschillende typen van medicamenten. Op de juiste plaats staat de naam, dosis, toedieningsweg, alles gereglementeerd. Uiteraard is dit een investering, maar weegt dit op tegen een fout waar de patiënt levenslang de gevolgen moet dragen.

Bibliografie: Confusing, look-alike, and sound-alike medications, Suzanne c. Byea, PhD, RN, FAAN AORN, november 2007 Verbal medication orders in the OR, Thomas Hendrickson, MSN,RN,CNOR AORN, oktober 2007 Recommendations for labeling of injectable medicines and fluids, NSW TAG Group Draft version oktober 2007

A new, safety oriented integrated drug administration and automated anesthesia record system Alan F.Merry, Craig S. Webste3r, Daniel J.Mathew, Society for Technology in Anesthesia Recommendations for Terminology, Abbreviations and Symbols used in the Prescribing and Administration of Medicines, Safer Medicines Group 25

SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

MEDICATION LABELLING

Beekstraat 47 B-9170 Sint-Pauwels : + 32 (0)3 776.22.95 @: [email protected] : www.meditron.be

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 27

Nationaal bestuur Website: http://www.VVOV.info e-mail: [email protected] •

Maatschappelijke zetel VVOV Keinkestraat 16, 3600 Genk Rekeningnummer 001-1281906-30

Vandewalle Brigitte Duindistellaan 19, 8370 Blankenberge 050 416261 [email protected] AZ Fabiola ZH Blankenberge, 050 434910

Voorzitter Van Hiel Monique Mechelsesteenweg 340, 2820 Bonheiden, 015 55 0560 Imeldaziekenhuis, Bonheiden, 015 50 5315 [email protected]

HOOP • Chris DeBleser Meir 77B, 2890 Sint-Amands 03 889 05 12 Sint-Jozef kliniek Bornem [email protected] 03 890 16 95

Ondervoorzitter • De Geyter Chantal Aarschotsebaan 153, 1910 Kampenhout 016 65 0002 UZ Gasthuisberg Leuven 016 34 016 [email protected]

Bestuursleden • Vekeman Chantal Assestr. 16 9550 Herzele, 054 502576 St Lucas Gent [email protected] 09 224 5790, gsm 0496 250803

•

•

Verelst Glenn J.Beckerlaan 28, 2990 Wuustwezel 03 297 1768 AZ KLINA Brasschaat 03 650 5234 [email protected]

•

Meert Wouter Linkhoutstraat 225, 3560 Lummen 013 554416, gsm 0478 302226 UZ Gasthuisberg Leuven 016 34 4007 [email protected]

•

Philippe Boucherie Tempelstraat 15, 9700 Oudenaarde UZ Gent [email protected]

Loureiro Maria Volaardestraat 75 A, 9200 Dendermonde 052 41 4292 UZ Brussel 02 477 8927 [email protected]

Secretaris Catrysse Els Ringovenlaan 52, 2845 Niel 03 663 7051 Eeuwfeest kliniek MKA Antwerpen 03 240 2611 [email protected] Penningmeester Stercq Guy Hoogstraat 159, 2830 Tisselt, [email protected] UZ Brussel, 02 4775623 [email protected] Ledenadministratie Haselaars Marc St. Lodewijkstraat 76, 3600 Genk 089 357535 fax 089 357535 ZOL Genk 089 325060 [email protected] [email protected]

Redactie Scalpel Haselaars Marc St. Lodewijkstraat 76, 3600 Genk 089 357535, fax 089 357535 ZOL Genk 089 325060 [email protected] [email protected]

EORNA • Loureiro Maria. Volaardestraat, 75 A, 9200 Dendermonde 052 414292 UZ Brussel 02 477 8927 [email protected]

Roncada Claudio Keinkestraat 16, 3600 Genk 0479 433929 [email protected]

27 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 28

Woordje van de voorzitster Beste collega’s, Ons 26e VVOV- symposium is weer voorbij. Dit keer ging het vroeger door dan de andere jaren. Ik vreesde dat hierdoor het aantal aanwezigen minder zou zijn; na het grote succes van ons 25e symposium was dat toch een uitdaging; maar de leergierigen waren nog talrijker aanwezig.

– er kunnen maar 2 titels per jaar erkend worden (geriatrie en oncologie) – wie gaat dat allemaal betalen? – jullie passen niet in een doelgroep ( diabetes, kanker, pijn , neonatologie , …. ) Het heeft geen zin om 3 titels voor één operatieafdeling te erkennen ( wie heeft dat eigenlijk gevraagd??? > VVOV en Afiso willen één beroepstitel: verpleegkundige gespecialiseerd in de pré, per- en postoperatieve zorg )

Dank aan alle bestuursleden, zij hebben zich op een spontane, gezellige manier ingezet. Het geeft mij elk jaar weer zo een warm gevoel.

Jullie zullen niet meer algemeen inzetbaar zijn. Als je de titel krijgt, zullen de A2- verpleegkundigen reageren De dokters moeten ook akkoord gaan. ENZOVOORT…

Mijn oproep om ons te helpen, heeft velen aangezet om zich als kandidaat op te geven: als bestuurslid, als lid van een werkgroep of om mee te lobbyen voor de beroepstitel. Op de volgende vergadering in september worden zij uitgenodigd.

Toch geven wij NIET op: samen met onze Waalse collega’s werken wij verder aan een stevig dossier.

De onderwerpen voor ons volgende symposium op Do 27 en Vr 28 mei 2010 worden gekozen uit de vele voorstellen op de enquêteformulieren. Er zijn zoveel voorstellen dat wij misschien een workshop meer organiseren. Meer info kun je vinden op onze website: www.operatieverpleegkundige.be

Wij willen kunnen overleggen met de artsenverenigingen. Wij krijgen steun van een jurist om alle legale middelen aan te wenden.

NOG EEN OPROEP: Als VVOV ijveren wij om nationaal en internationaal samen te werken met andere operatieverpleegkundigen, bijscholingen en symposia organiseren: dat is ons zeker gelukt.

Wij wensen een infovergadering te organiseren voor al onze leden ( 1000 leden op 2600 OKverpleegkundigen ) en zoveel mogelijk collega’s. Samen zijn wij sterk: wij zijn de grootste gespecialiseerde vereniging.

MAAR wij hebben nog enkele doelen op ons lijstje staan: de uniforme opleiding, en de beroepstitel.

Wij geven niet op, begin juni trekken wij terug naar het FOD voor overleg, dit doen wij samen met het VVU en het Afiso.

De uniforme opleiding zal er zijn in het schooljaar 2010-2011, en dit in minstens 3 scholen. Het lobbyen voor onze beroepstitel is in een echte kalvarietocht veranderd: Wij praatten met federale raad, technische commissie, praatten met Vlaamse en federale ministers; niet 1 maar 3 keer Wij praatten met verschillende politieke partijen ( dank aan de collega’s die dit mee bewerkten )

Wil je meewerken, graag! [email protected]

Tot nu toe kregen wij positieve, maar vooral negatieve reacties te verwerken. EXCUSES: vooral van de federale kabinetsmedewerker:

28 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 29

V.V.O.V. vzw

Vooraankondiging ste 27 vvov symposium VERENIGING VAN VLAAMSE OPERATIEVERPLEEGKUNDIGEN

Donderdag 20 mei 2010 Vrijdag 21 mei 2010

Floreal Club Blankenberge

29 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

PALAMIX

® mengsystee üm

m

Vac u

Optimaal mengen van botcement: Eenvoudig – veilig – efƂciënt*

S

U VAN HERAE

en

t

vo o

r botce m

PALAMIX® – eenvoudig gebruik voor alle toepassingen * eenvoudig in slechts een paar stappen naar een homogeen en gebruiksklaar botcement * veilig betrouwbare vacuümcontrole door vacuümindicator aan het luchtslangetje * efƂciënt een systeem voor alle toepassingen in de gecementeerde prothesiologie door een keur aan patronen met verschillende afmetingen en speciale accessoires Heraeus Kulzer Benelux BV · Postbus 986 · 2003 RZ Haarlem · Nederland · Tel.: 02 252 5923 · www.palacos.com

32753_AZ_PALAMIX_in_Scalpel_NL.indd 1

12.05.2009 7:46:59 Uhr

NScalpel_74Nieuw2

15-05-2009

08:50

Pagina 31

Wij wensen onze lezers een prettig verlof toe !

31 SCALPEL

-


-

APRIL

-

MEI

-

JUNI 2009

PO177

© 2008 Ethicon Endo-Surgery (Europe) GmbH. All rights reserved.

Proven performance NOW ergonomically enhanced

Feeling Is Believing

SCALPEL BLAUWDRUK PRECEPTORSHIP MYTHEN EN RITUELEN F OTO' S ZOL

Recommend Documents