SP Kort en krachtig 2014 en verder Dat hebben we als uitgangspunt genomen bij het opstellen van dit programma. Dit is wat de SP in Culemborg wil bereiken. We denken u daarmee zo goed mogelijk inzicht te geven in wat voor ons het zwaarst telt en wat u van ons kunt verwachten. Wilt u meer weten over het optreden en de visie van de SP in Culemborg, dan kan dat natuurlijk. Op onze website www.culemborg.sp.nl vindt u heel veel informatie over de standpunten die we nu en in het verleden hebben ingenomen en over onze activiteiten en successen. U kunt ons uiteraard ook bellen: 0345-510009 of mailen:
[email protected] Ons motto voor de gemeenteraadsverkiezing 2014 is:
“Samen Zorgen voor een Sociaal Culemborg” Dit kabinet kan alleen maar bezuinigen. Door de aanhoudende crisis en nieuwe bezuinigingen van de regering is er de afgelopen jaren al fors bezuinigd in Culemborg. Ook voor de komende jaren zijn de berichten uit Den Haag somber. Het kabinet Rutte II blijft veel taken bij de gemeenten over de schutting kieperen, zonder daarbij de benodigde financiële middelen ter beschikking te stellen. Tegelijkertijd lijkt de huidige regering van VVD en PvdA ernaar te streven de verzorgingsstaat nog verder af te bouwen. We krijgen daar dan een participatiemaatschappij voor terug, waarbij steeds meer geldt: ieder voor zich. Ook in Culemborg groeit daardoor bij veel inwoners de onzekerheid. Wat kunnen zij de komende jaren nog verwachten als zij zorg en ondersteuning nodig hebben? Moeten zij en hun omgeving het dan zelf maar uitzoeken? En wat gebeurt er als hulp van familie en vrijwilligers niet mogelijk blijkt te zijn? De SP loopt al jaren ook in Culemborg voorop bij het groeiende verzet tegen dit beleid. Ook in Culemborg kan het socialer. We verwijten de andere politieke partijen overigens niet dat ze zonder slag of stoot de grote bezuinigingen van het rijk slikken, in tegendeel! We verwachten dan alleen wel dat ze er consequent voor blijven kiezen dat de rekening eerlijk en sociaal verdeeld wordt. Het kwam te vaak voor dat zij, omdat er nu eenmaal bezuinigd moet worden, de rekening uit Den Haag rechtstreeks neerleggen bij mensen die toch al moeite hebben rond te komen. Wij kiezen ervoor om de sterkste schouders juist de zwaarste lasten te laten dragen, zodat inwoners 1 Verkiezingsprogramma 2014 – 2018; SP Culemborg
met lage inkomens en mensen die ondersteuning nodig hebben zo veel mogelijk ontzien worden. Richting waarin we gaan voor de komende 4 jaar. De SP wil de komende jaren er voor gaan zorgen dat: - In Culemborg mensen samen bouwen aan een toekomstbestendige, leefbare en fijne stad. - Er zorg en ondersteuning geboden blijft worden voor wie dat nodig heeft en dit goed en sociaal organiseren. - Inwoners niet alleen meer taken, plichten en verantwoordelijkheden krijgen maar dat er ook beter naar hen geluisterd wordt en zij het meer voor ''het zeggen krijgen''. Solidair zijn en blijven. Solidariteit betekent in Nederland dat zaken als zorg, goed onderwijs, een fatsoenlijk huis en genoeg en gezond eten voor iedereen bereikbaar zijn. Dat dit niet alleen is weggelegd voor mensen die het kunnen betalen. De SP wil dat het gemeentebestuur in Culemborg verantwoordelijk blijft voor wie zorg en ondersteuning nodig heeft. Wij streven naar een stad waar je prettig samen kunt leven omdat wij dit veilig en sociaal georganiseerd hebben. Daarom moeten wij ook de komende jaren als inwoners bereid zijn om solidair te blijven. Dat betekent bijvoorbeeld dat voor wie zorg of ondersteuning nodig heeft, aan hun familie en vrienden wordt gevraagd om meer zelf te gaan doen of financieel bij te dragen. Maar: dat wordt alleen gevraagd als dit reëel haalbaar is. Ook voor mantelzorgers blijft gelden dat als men zich inzet, dat dit op basis van vrijwilligheid gebeurt. Ook dient deze vrijwillige zorg professioneel goed ondersteund te worden. De rekening eerlijk verdelen. Solidair blijven kan ook ondanks dat er in Den Haag bezuinigd wordt, omdat wij in Culemborg bereid zijn de rekening eerlijk te verdelen. De SP wil in deze crisistijd dat niet gaan doen door bijvoorbeeld de OZB of andere gemeentelijke belastingen sterk te laten stijgen. Dit betekent helaas dat in een tijd van bezuinigingen vooral gekeken zal moeten worden naar het betaalbaar houden van voorzieningen. Dat geldt dan ook voor wie gebruik maakt van sport-, culturele of andere gemeentelijke voorzieningen. Van deze grote groep gebruikers wordt gevraagd om solidair te zijn en een hogere eigen bijdrage te leveren. Dat gebeurt bij voorkeur niet door contributies of toegangsprijzen veel duurder te maken. In veel gevallen kan het gebruik van voorzieningen ook beter betaalbaar worden als gebruikers of andere vrijwilligers bepaalde functies overnemen. Voorbeelden hiervan zijn: de jachthaven en het initiatief van de zwemsport om het zwembad te gaan beheren. Samen de schouders eronder! Kies voor een andere manier om de stad te besturen. De SP vindt dat het huidige college de laatste jaren vaak heeft laten zien hoe je niet moet omgaan met inwoners en organisaties. Steeds hoor je klachten dat het college van Burgemeester en Wethouders slecht communiceert. Het college van B&W blijkt vaak slecht te luisteren naar de mening van - vooral de gewone - inwoners en er niet in te slagen groepen in de stad met elkaar te verbinden. Dit komt onder meer door een nogal in zichzelf gekeerde stijl van besturen. Het college heeft een aantal keren slordige fouten gemaakt, waardoor plannen door de Raad van State herroepen moesten worden.
2 Verkiezingsprogramma 2014 – 2018; SP Culemborg
Het zijn geen gemakkelijke tijden om een stad te besturen. Het zijn tijden die vragen om een duidelijke koers. Het zijn tijden die vragen om visie, moed en leiderschap. Het zijn tijden die vragen om een sociaal alternatief en een andere bestuursstijl! Meer invloed voor gewone inwoners. De SP wil dat er meer aandacht komt voor zaken en problemen waar de gewone Culemborger mee te maken heeft: kan hij veilig over straat, is er genoeg zorg voor elkaar, heeft hij goede huisvesting, hoe komt hij door de crisis heen? Het vraagt om een andere rol voor de gemeente en het stadsbestuur. De gemeente moet niet altijd zelf de beslissingen nemen, maar deze ook overlaten aan de direct betrokkenen. Inwoners van Culemborg moeten meer zelf de stad mee gaan besturen en ruimte krijgen voor hun initiatieven. Door meer uit te gaan van vertrouwen in inwoners en organisaties. De rol van de gemeente dient sterker gericht te zijn op het ondersteunen en verbinden van dit zelfbestuur. Onze meetlat. Solidariteit zal ook de meetlat zijn waarlangs we de voorstellen van instanties en groepen inwoners en de andere raadsfracties leggen. Voorstellen die de individualisering of de marktwerking versterken, de verschillen tussen groepen benadrukken of mensen belemmeren om volwaardig aan de samenleving deel te nemen, verwerpen we. Voorstellen die de saamhorigheid bevorderen, voorkomen dat de tweedeling in de samenleving tussen rijk en arm toeneemt of stimuleren dat mensen meer bij elkaar betrokken zijn, zullen wij van harte steunen. De SP doet het in Culemborg. De SP wil de wijze waarop in Culemborg politiek wordt bedreven gaan veranderen. Wij hebben in de meer dan 30 jaar dat de SP in Culemborg actief is, steeds een op actie gerichte inzet laten zien. We zijn geen partij die alleen maar bezig is met vergaderen in de gemeenteraad. We uiten onze solidariteit met onze medemens vooral via concrete acties. Acties op straat en in de buurten, maar ook via het verzamelen van handtekeningen, via huisbezoeken en onze eigen onderzoeken naar problemen. Op onze website www.culemborg.sp.nl kunt u tal van voorbeelden vinden van deze SP acties. Door steeds een luisterend oor te hebben voor wat in de stad leeft en vooral met de inwoners in gesprek te gaan. Wij denken dat dit de manier van politiek bedrijven is die Culemborg de aankomende jaren nodig heeft. Kortom: een stem op de SP is meer dan een stem op zomaar een politieke partij. Het is ook een stem voor onze manier van politiek bedrijven. De SPEERPUNTEN van de SP- CULEMBORG -Voor iedereen die dat nodig heeft goede zorg en maatschappelijke ondersteuning garanderen. -Zorgen voor voldoende woningen met een betaalbare huur en energiekosten. -Goede ondersteuning voor wie werk zoekt en van de lokale economie. -Leefbaarheid en veiligheid (in de wijken) samen met de bewoners verder verbeteren. -Invloed van inwoners op het bestuur vergroten.
Hierna volgt de uitwerking van deze speerpunten in een aantal concrete voorstellen:
3 Verkiezingsprogramma 2014 – 2018; SP Culemborg
LEVEN Zorg, welzijn, sport, onderwijs, cultuur enz. 2014 is vooral een jaar waarin de gemeente Culemborg zich zal moeten gaan voorbereiden op alle nieuwe taken die zij er in 2015 bij krijgt. De SP ziet de sociale transities als een kans om de zorg te gaan verbeteren, maar maakt zich ook zorgen. Die zorgen hebben te maken met de 15% tot 25% kortingen van de budgetten die het kabinet wil opleggen. De gemeente zal die kortingen voor een groot deel moeten verwerken door te bezuinigen. De SP vindt dat daarbij de rekening niet moet worden neergelegd bij wie ondersteuning nodig heeft. Wij willen dat de inwoners van Culemborg onderling solidair zijn. Dit betekent dat wanneer er minder geld beschikbaar is voor andere voorzieningen in de stad, dat met name voor sport en culturele voorzieningen de vrijwilligers een grotere rol gaan krijgen. - (Jeugd)zorg en welzijnswerk gaan we zo dicht mogelijk bij mensen, dus op buurt- en wijkniveau organiseren. Er komen sociale wijkteams die nauw verbonden zijn met de bewoners en hun organisaties in hun wijk. Dat werkt effectiever, zorgt voor meer zeggenschap voor bewoners en maakt het mogelijk dat voor hen de toegang tot de zorg duidelijk en eenvoudig is. - Beroepskrachten werken minder vanuit hun instellingsbelang en meer samen met andere organisaties en vooral de inwoners. Zo wordt de toegang tot zorg en ondersteuning zo laagdrempelig en eenvoudig mogelijk gemaakt en wordt voorkomen dat er een woud van ingewikkelde regelingen en van met elkaar soms concurrerende organisaties in stand gehouden wordt. - De gemeentelijke inzet bij de uitvoering van de (jeugd)zorg moet vooral gericht zijn op het 'normaliseren' van problemen. Door preventief te werken met snelle, laagdrempelige ondersteuning in plaats van ingewikkelde indicatieprocedures. Zo wordt gestimuleerd dat er zo min mogelijk een beroep hoeft te worden gedaan op zwaardere vormen van hulp. - Jongeren, maar ook de samenleving, zijn gebaat bij maatschappelijke stages van leerlingen in het voortgezet onderwijs. Er worden daarom afspraken gemaakt over de beschikbaarheid van plaatsen voor maatschappelijke stages, bijvoorbeeld bij de gemeente, in de gezondheidszorg, het onderwijs, de sport en de culturele sector. - Stimuleren van culturele activiteiten, podiumkunst en kunstuitingen. De SP wil daarbij speciale aandacht voor het bevorderen van kunstuitingen door en voor inwoners van Culemborg. - Van verenigingen en groepen vrijwilligers wordt niet alleen maar méér verwacht. Zij krijgen behalve meer verantwoordelijkheid en taken ook meer invloed en zeggenschap. Er wordt geïnvesteerd in de professionele ondersteuning en deskundigheidsbevordering van mantelzorgers en andere vrijwilligers.
WONEN Er is in Culemborg nog steeds woningnood. De wachttijd bij het vinden van een betaalbare huurwoning bedraagt vaak zes jaar of meer. Dit komt onder meer doordat er weinig doorstroming op de woningmarkt is. Dit probleem wordt ook in Culemborg 4 Verkiezingsprogramma 2014 – 2018; SP Culemborg
nog verergert door het kabinetsbeleid. Woningcorporaties moeten een absurde heffing betalen en kunnen dat alleen doen door de huren grof te verhogen en huizen te verkopen. Hierdoor komen ook veel mensen die meer verdienen (de zogenaamde ‘’scheefwoners’’) in de problemen. Dat geldt helemaal als je een woning zoekt met een lage huur en goede isolatie. De SP wil dat er op een andere manier gebouwd wordt. Waar mogelijk meer duurzaam en energievriendelijk en via flexibele ontwerpen, zodat de woning later indien nodig anders ingedeeld kan worden. - De SP wil dat er de komende 4 jaar minimaal 150 woningen extra bijkomen voor mensen met een laag inkomen. - Wij willen dat er minimaal 400 bestaande sociale huur- of koopwoningen energiezuinig worden gerenoveerd. Hiermee kan zowel voordeel worden behaald in termen van duurzaamheid als winst voor de portemonnee van de bewoners. Hierbij krijgen groepen huurders die door de steeds verder stijgende energielasten in de knel dreigen te raken speciale aandacht. - De gemeente gaat met de woningcorporaties afspraken maken over een programma om het aantal zonnepanelen op daken van woningen fors uit te breiden. - Wij willen woningbouw stimuleren en starters een helpende hand te bieden door meer gebruik te maken van koopgarant regelingen, met name voor huizen met een koopprijs tot €150.000. - Er dienen meer woningen gebouwd te worden die het mogelijk maken dat met name ouderen door centraal wonen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. - De gemeente, Kleurrijk Wonen en een afvaardiging van huurders- en bewonersorganisaties sluiten, om de woningmarkt in Culemborg vlot te trekken, een 'Lokaal Akkoord'. De inzet van de gemeente daarbij is dat: + er harde afspraken komen over aantallen te renoveren en te isoleren huizen. + men terughoudend moet zijn met de sloop van (betaalbare) huurwoningen. + als de wachtlijst voor geschikte huurwoningen te lang dreigt te worden dat dan de verkoop van huurwoningen door Kleurrijk Wonen tijdelijk stopt. + sluiten van leer- en werkervaringsovereenkomsten zodat werkzoekenden een bijdrage kunnen leveren aan deze woningbouwinspanningen. + er een fors budget komt voor de 'aandachtswijken' om zaken mee te financieren die de leefbaarheid van deze wijken verbeteren. De bewoners van de wijken moeten meer dan voorheen zelf beslissen waarvoor het geld gebruikt wordt. + de grondprijs die de gemeente vraagt voor sociale woningbouw wordt verlaagd. + alleen in heel bijzondere situaties iemand vanwege een huurschuld uit zijn/haar huis wordt gezet.
WERKEN Inkomen, economie, werk 5 Verkiezingsprogramma 2014 – 2018; SP Culemborg
Ook in Culemborg komt steeds meer armoede voor, verborgen armoede, stil en zwijgzaam. Hoe nijpend dit probleem is blijkt wel uit het feit dat er steeds meer gezinnen in Culemborg een beroep moeten doen op ‘’Bartje’’ en de voedselbank. In de stad zijn er veel inwoners die geen werk hebben of moeite hebben om bijvoorbeeld als zelfstandige rond te komen. Voorkomen moet worden dat problemen om (voldoende) werk te vinden er toe leiden dat mensen niet meer volwaardig deel nemen aan het maatschappelijk leven. Dat is niet goed voor de stad, maar vooral niet goed voor de werkzoekenden. Wel is het zaak om te voorkomen dat er door vrijwilligerswerk betaalde normale banen verdwijnen. - De SP wil daarom dat iedereen die werkzoekend is begeleid wordt bij het vinden van werk. Iets dat nu eigenlijk alleen gebeurd met mensen met een bijstandsuitkering. Groepen die hierbij speciaal aandacht verdienen zijn zelfstandigen zonder personeel (ZZP-ers) en jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. - Voorkomen moet worden dat mensen tijdelijk hulp en hoop geboden wordt en dan weer aan hun lot overgelaten worden na een kort project. Om dit mogelijk te maken worden de activiteiten van het Culemborgs Participatie Huis en het welzijnswerk versterkt en waar nodig aangepast en beter op elkaar afgestemd. - De inkomensgrens om in aanmerking te komen voor minimaregelingen gaan we optrekken naar 120% van het minimum loon. Hierbij wordt ook inbegrepen de inkomenspositie van kleine zelfstandigen met een te laag inkomen. - Ook willen wij de bestaande minimaregelingen verbeteren zodat voorkomen wordt dat mensen met een laag inkomen niet volwaardig mee kunnen doen of gebruik kunnen maken van de voorzieningen in onze stad. - Er moet extra geïnvesteerd worden om de economie en bedrijvigheid een extra impuls te geven. Hierbij dient vooral kleinere bedrijven en bedrijven die op een duurzame manier willen produceren ondersteund en aangemoedigd te worden. De komende vier jaar verhogen we de OZB voor het huurdersdeel voor bedrijven niet boven trendmatig. - We gaan leegstand van winkels met name in het centrum proberen tegen te gaan. We stimuleren dit door non-food winkels zich zo veel mogelijk in het centrum te laten vestigen, maar ook door er samen met ondernemers en vrijwilligers voor te zorgen dat de binnenstad weer meer aantrekkingskracht krijgt. - Nieuwe ondernemers gaan we het gemakkelijker maken om te kiezen voor het centrum, door voor dit gebied de uitvoering van het parkeercompensatiefonds op te schorten.
LEEFBAARHEID Leefbaarheid, veiligheid, verkeer, milieu en natuur Voor veel buurten in Culemborg geldt dat de bewoners vinden dat zij er met plezier wonen. Dat het goed gesteld is met de inrichting van de openbare ruimte en hoeveelheid groen. Helaas geldt dit echter niet voor iedereen. In Culemborg voelen zich nog steeds veel mensen niet helemaal veilig in hun buurt of is er sprake van 6 Verkiezingsprogramma 2014 – 2018; SP Culemborg
overlast. In andere buurten staat de leefbaarheid onder druk door de toename van het verkeer of de parkeerbehoefte. De SP wil daar iets aan gaan doen, met name door beter te luisteren naar de bewoners. Je kunnen verplaatsen per auto in de stad is belangrijk. Dit mag echter niet ten koste gaan van de leefbaarheid in buurten en al helemaal niet van de verkeersveiligheid. Ook willen we dat we samen zuinig zijn op de groene omgeving en natuur. De Lek en de Lekdijk, de uiterwaarden, de Zump en de Plantage, het zijn een aantal van de natuurgebieden waarvan we allemaal kunnen genieten. Milieuwetten en regels voor dierenwelzijn dienen strikt te worden nageleefd. Bomen in de stad mogen niet zomaar worden gerooid zonder de natuur daarvoor te compenseren. Water, grond en lucht dienen schoon te zijn en te blijven.
Wij willen daarom: - in alle wijken voldoende ontmoetingsruimtes, speelmogelijkheden voor de jeugd en groenvoorzieningen voor recreatie. - het groene karakter van landbouwgronden en de natuur in stand houden en voorkomen dat de stad verder oprukt. - de inwoners stimuleren om meer vrijwillig taken te gaan verrichten in hun eigen buurt. Bijvoorbeeld door samen in de buurt het groen en de openbare ruimte te beheren en in wijkteams actief te zijn. - overlast snel en adequaat aanpakken. Bij problemen in de wijk gaan politie of het wijkteam en eventuele buurtwerkers direct in gesprek met de overlastveroorzakers. - bij beslissingen over nieuwbouw of verkeersbesluiten veel waarde toekennen aan het effect op de leefbaarheid voor de bewoners van de betreffende buurt. Er wordt daarom niet opnieuw geprobeerd de dwarsverbindingen open te stellen. Zolang er geen extra viaduct onder het spoor bij komt, wordt de Vianense poort daarom afgesloten voor auto en motorverkeer. - het gebruik van de fiets en openbaar vervoer stimuleren. Ook wordt onderzocht waar in Culemborg oplaadpunten voor elektrische auto’s en fietsen wenselijk zijn. - de parkeerproblemen met name rond het centrum aanpakken. Er wordt daarbij niet alleen naar de kosten van de aanleg van de parkeerplaatsen gekeken, maar ook naar een goede verdeling voor het hele centrum.
Samen de stad besturen Organisatie, financiën De gemeente kan niet alle problemen oplossen maar speelt wel een belangrijke lokale rol over hoe ze opgelost worden. De komende jaren zal het stadsbestuur en de gemeente minder vanzelfsprekend de regie moeten gaan voeren. Zij moet gaan stoppen met achteraf (nadat zij al een besluit hebben genomen) met bewoners te gaan overleggen. Om te beginnen gaan we de manier waarop plannen worden gemaakt veranderen. Niet langer door vooral vanuit het stadskantoor met behulp van externe deskundigen 7 Verkiezingsprogramma 2014 – 2018; SP Culemborg
en onderzoeksbureau´s te werken. In plaats daarvan gaan we steeds en zoveel mogelijk vooraf, inwoners bij het maken van plannen betrekken. We kunnen zo zelfs ook geld besparen doordat het minder nodig is om achteraf via voorlichtingscampagnes inwoners over te halen met de plannen in te stemmen. Een bewonersoverleg, sportraad of cultuuroverleg kan ook zelf gaan beslissen over hoe het voor hen bestemde geld het beste besteed kan worden. Dat alles geldt niet alleen voor de werkwijze van het stadsbestuur maar minstens zo hard voor de regio. Nu worden op regionaal niveau veel te vaak besluiten genomen die zelfs door de gemeenteraad en al helemaal niet door inwoners nog beïnvloedbaar zijn. Deze bestuurscultuur moet echt op de schop. - Besluitvorming in de gemeenteraad behoort zo veel mogelijk openbaar te zijn. Dat geldt ook voor het bestuur van de regio, adviesraden en bewonersoverleg. - Regionale samenwerking kan kosten besparen en de kwaliteit van de dienstverlening verbeteren. Samenwerking mag echter niet betekenen dat een regionaal bestuur de lokale bevoegdheden overneemt. Voorkomen dient te worden dat er een extra bestuurslaag ontstaat. De gemeenteraad bepaalt op welke terreinen we samenwerken en welke taken regionaal worden uitgevoerd en met welke andere gemeentes dat gebeurt. De invloed van plaatselijke en regionale adviesraden en bewonersoverleg gaan we versterken. - De gemeente stelt zich zeer terughoudend op bij het inhuren van extern personeel. Er wordt naar gestreefd om de benodigde extra deskundigheid meer samen met andere gemeentes of maatschappelijke partners in te vullen. - De gemeente neemt zelf arbeidsgehandicapten in dienst en stelt als voorwaarde bij aanbestedingen en subsidies, dat de partners waarmee ze in zee gaan dat ook doen. Bij aanbestedingen worden ook afspraken gemaakt over het in dienst nemen van werkzoekenden. Culemborg, maart 2014.
8 Verkiezingsprogramma 2014 – 2018; SP Culemborg
