Remains to wish you all a very happy New Year with health, pleasure and the right challenges

NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD

SPDRUIA Volume 46, nr. 1 Kwartaaluitgave - quarterly magazine ISSN 1383-7532 Editors / Redactie SPIRULA: Willem Faber & Jan Paul Buijs. P.O.Box 64628, NL-2506 CA Den Haag, the Netherlands Tel./Fax: +31(0)70-3551245/Tel./Fax: +31(0)70-3600434 E-mail: [email protected] WWW: http://home.wxs.nl/~spirula

DEAR SUBSCRIBER This issue o f Spirula completes a number o f activities we employed during the last two months. A t the end of November, we organised the 3rd International Shell Show at R otter­ dam together with the Dutch M alacological Society which again has been a great success. In the first w eek o f December, we sent the Snail Pack mailing to more than 7000 addresses around the world. The Snail Pack is an excellent way to inform the shelling community around the world and since it is free, also the people who can not subscribe to one o f the shell m agazines, can enjoy it. The last week we sent the Vita Marina issue with some nice articles we w orked on for quite a time. The Patella article will undoubtedly fulfil the need o f m any collectors with an interest in this group. And finally you receive this first Spirula issue o f volum e 46. We tried to make it even more interesting for you with a mixture of topical inform ation, field trip reports and collector’s issues. W e hope you can appreciate it; please, keep sending us all your ideas and comments. W e need it to continue improving. Rem ains to wish you all a very happy New Y ear with health, pleasure and the right chal­ lenges. G EA CHTE ABONNEE Dit num m er van Spirula vorm t het sluitstuk van een aantal activiteiten van de laatste m aanden. Eind novem ber organiseerden we tezam en m et de N eder­ landse M alacologische Vereniging de 3de Internationale Schelpenbeurs in en dit was w eer een groot succes. In de eerste week van decem ber werd de Snail Pack naar ruim 7000 adressen over de gehele wereld verzonden. De Snail Pack vorm t een uit­ stekende m anier om schelpenverzamelaars op de hoogte te houden en, om dat het gratis is, kunnen ook degenen die zich geen abonnem ent op een tijdschrift kunnen veroorloven ervan genieten. Onlangs is de Vita Marina verzonden m et enige fraaie artikelen, waar lang aan is gewerkt. H et artikel over de Patellidae zal voor vele verzamelaars m et belangstelling voor deze groep zeker in een behoefte voorzien. En dan tenslotte nu de eerste Spirula van jaargang 46. W e hebben getracht de inhoud te variëren m et een mengeling van actuele inform atie, veldw erkverhalen en varia. W e hopen dat u het kunt waarderen, m aar stellen uw ideeën en com m entaar die onmisbaar zijn voor verdere verbetering, op prijs. R est ons u een zeer voorspoedig Nieuwjaar te wensen m et gezondheid, geluk en de juiste uitdagingen.

JANUARY 1999

1

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1) CONTENTS SPIRULA 45(5): Editorial..............................................................................................1 Subscription volm ue 4 6 ..................................................................2 Sm all advertisem ents .................................................................. 2 Shell Shows and m eetings............................................................. 3 New shelled m olluscan species..................................................... 4 N ew publications..........................................................................4-5 M useums, aquariums and exhibitions..................................... 6-7 Shell show Rotterdam 1998....................................................... 8-9 Field trip reports -The Red S ea............................................................................10-13 N ew books...................................................................................... 14 Telephone cards .......................................................................... 15 Left-handed shells......................................................................... 16

IN HOUD SPIRULA 45(5): R edactioneel.......................................................................................1 Bijdrage jaargang 46........................................................................ 2 Zoekertjes........................................................................................... 2 Schelpenbeurzen en bijeenkom sten..............................................3 Nieuwe weekdiersoortcn (schelpen).............................................4 N ieuw e artikelen........................................................................... 4-5 M usea, aquaria en tentoonstellingen........................................ 6-7 Schelpenbeurs Rotterdam 1998................................................. 8-9 V eld werkverhalen - De Rode Zee........................................................................... 10-13 Nieuwe boeken............................................................................... 14 Telefoonkaarten.............................................................................. 15 Linksdraaiende schelpen...............................................................16

SUBSCRIPTION VOLUM E 46 Together with this Spirula you receive an invoice for volume 46. Subscription rates Vita M arina/Spirula volume 46:

BIJD RAG E JAARGANG 46 Bij dit numm er van de Spirula ontvangt u een acceptgiro voor jaargang 46. De prijs voor Nederland is iets verhoogd tot ƒ 62,50.

Europe, if paid by Standard V isa/Euro-M astercard..............USD 52.00 Intern, postal m oneyorder....... USD 52.00 Bank c h e q u e ..............................USD 60.00

Standard (surface mail) Priority (airmail) ........... USD 5 2 .0 0 ............... \................USD 62.00 ...........USD 5 2 .0 0 ................ L.............. USD 62.00 ........... USD 6 0 .0 0 ............... i............... USD 69.00

Outside Europe, if paid by V isa/Euro-M astercard......... Intern, postal moneyorder .. Bank c h e q u e .......................

P a y m e n ts b y b a n k sh o u ld be r e m itte d to o u r a c c o u n t 1299.41.093 at the Rabobank, Zoeterm eer, the Netherlands. F or paym ent by Visa/Euro-M astercard you are kindly request­ ed to fill in the attached authorization form and return it to V ita M arina, P.O. Box 64628, N L-2506 CA Den Haag, the Netherlands. W e would kindly request to paym ent as soon as possible to ensure your receipt o f the next issues of Vita M arina and Spir­ ula. Thank you very much for your cooperation.

Wij verzoeken u vriendelijk het abonnem entsgeld zo spoedig m ogelijk over te maken. U weet zich dan verzekerd van de toezending van de volgende num m ers van V ita M arina en Spirula. B edenkt u tevens dat deze bladen geheel door onbetaalde vrij­ w illigers worden gedragen en dat het slechts m et aanvullende opbrengsten mogelijk is kw aliteit en om vang ervan te hand­ haven. V oor uw medewerking zeggen wij u hartelijk dank.

SMALL ADVERTISEMENTS - ZOEKERTJES W anted: Kilbum , R. & Rippey, E. 1982. Sea Shells of South­ ern Africa. M acm illan, Johannesburg and Pow ell, A.W .B. 1979. New Zealand Mollusca. W illiam Collins Publ. Ltd. J.P. B uijs, T asm anstraat 144, N L-2518 VS Den Haag, the Netherlands, tel:. (+31)70.3600434, e-mail: J.P.Buijs@ research.kpn.com

G evraagd: K ilburn, R. & R ippey, E. 1982. Sea S hells of Southern Africa. Macmillan, Johannesburg en Pow ell, A.W .B. 1979. New Zealand M ollusca. W illiam Collins Publ. Ltd. J.P. Buijs, Tasmanstraat 144, 2518 VS Den Haag, tel: .070.3600434, e-mail: J.P.Buijs@ research.kpn.com

Bram van der Bijl Burg, van Bruggenstraat 41, NL-1165 NV Halfweg, the Netherlands Phone: (+31 )(0)20.4977772, e-mail: [email protected] Free catalogue - 1000’s of prints, periodicals & books on recent & fossil Mollusca - want-lists welcome.

Nederlandse 'Vlalacologisthe -Vereniging

f

Dutch Malacological Society

ÊÉÈÈ

5 Our society warmly welcomes new members (both from the Netherlands and abroad) to participate in our activities: - The journals (Basteria and Correspondentieblad) - the meetings (usually 3-4 per year) - the internet website - the library - the collecting excursions Info: Bram Breure, Van Schagenplantsoen 8, NL-2741 EN Waddinxveen, The Netherlands. E-mail: [email protected]

APEX

Quarterly devoted to Malacology Edited by the S o c i0 t0 Beige de Malacologie [Belgian Malacological Society] Founded in 1966

B.P. 3 B-1370 Jodoigne -Belgium Subscription(yearly)

Belgium: BEF 1000 Foreign: BEF 1600

2

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1) SHELL SHOWS AND MEETINGS - SCHELPEN-BEURZEN EN BIJEENKOMSTEN

Januar 30-31

1999

1 1th P aris International S hell S ho w . Location: 48, rue V ie ille du T em ple, F75004 Paris. Open: Saturday 10.00-19.00 / Sunday 11.00-18.00 hrs. Info: D. W antiez, 88 rue du G énéral Leclerc, F-95210 Saint Gratien, phone (+33)134.170039 or G. Jaux, 3 rue Saint H onoré, F-78000 V ersailles, phone (+33) 139.538046.

A pril 17-18 1999

1st International S hell S how in Ja pa n . Open: Saturday 10.00-18.00 / Sunday 10.00-16.00 hrs. Info: ISSJ Office, 6 - 36 M idoricho 3 chome, Tanashi City, Tokyo 188-0002, Japan. Fax: (+81)424.61.1752.

A pril 24-25 1999

M elbourne S hell S how 1999. Org.: The Port Phillip Bay Shell Group. Location: Hampton Community Centre, 14, W illis Street, Hampton, Vic., Australia. Open: Saturday 13.00-17.30 / Sunday 9.00-16.00 hrs.; Saturday 19.30 hrs. evening programme: book auction, trophy presentations, guest speakers Dr. John Dowm & Dr. Bruce Livett about Cone shells and their toxins. Info: Chris Bunyard, 21, H illcrest Road, Eltham North, Victoria 3095, Australia, phone (+61)3.94392147.

M ay 8-9 1999

IX th B elgium International S hell S how . Location: Aarschot, B elgium . Open: Saturday 14.00-18.00 / Sunday 10.00-17.00 hrs. Info: R. de R oover, Vorsterlaan 7, B -2180 Ekeren-D onk, B elgium , phone/fax:

(+32)3.644.34.29. June 12-13 1999

X V IIIèm e S a lo n I n t e r n a t io n a l du C o q u illa g e . Location: Lutry, Switserland. Info:Dr. Ted Baer, CH1602 La Croix, Switserland, phone: (+ 41)21.791.3771, fax: (+ 41)21.792.1411.

Ju n e 21-26 1999

16th B a ltic M a rine B iologists S y m po siu m . L ocation: K laipeda, L ith u a n ia (L etland). O rg an isatio n and info: C entre for S ystem A nalysis, K laipeda U niversity, M anto 84, L T -5808 K laipeda, L ith u an ia (L etland). E -m ail: b m b l6 o rg @ h g f.k u .lt.

June 27-July 1 1999

C onchologists of A merica A n n u a l C onvention . Location: L ouisville, K entucky, U .S .A . Info: Gene Everson, 500 N ottingham Parkway, Louisville, KY 40222-5026, U .S .A ., phone: (+1)502.429.5788, e-mail: c/o Lynn Scheu < amconch@ ix.netcom.com>.

July 4-8 1999

T he 1999 A merican M alacological U nion M eeting . L ocation: Sheraton Station Square, Pittsburgh, Pennsylvania, U .S.A . T itle symposium: “New Looks at Old M ollusks: R ecent Perspectives on Mulluscan Evolution” . Info: R obert S. Prezant, President-elect, Am . Malac. Union, e-mail: rprezant@ grove.iup.edu.

Septem ber 6-10 1999

IV C o n g r e so L a tin o a m e rica n o d e M a la c o lo g ia (IV C lam a). Location: Universidad Catolica del Norte, sede Coquim bo, Cam pus Guayacan Coquim bo, Chile. Info: U niversidad named, Larrondo 1281, Casilla 117, C o q u im b o , C h ile , p h o n e (+ 5 6 )5 1 .2 0 9 7 7 4 /3 2 1 2 6 3 , fa x : ( + 5 6 )5 1 .2 0 9 8 1 2 , e -m a il: c g u is a d o @ n e v a d o s .c e c u n .u c n .c l / c g u is a d o @ s o c o m p a .c e c u n .u c n .c l ; s e c r e ta r ia e -m a il: secrsede@ nevados.cecun.ucn.cl.

D ecem ber 2000

M olluscs 2000. Location: Sydney, Australia. Org.: Malacological Society o f Australasia. Info: W inston Ponder, Australian Museum, 6 College Street, Sydney NSW 2000, Australia.

ARGONAUTA Editor Associazione Malacologica Internazionale (A.M.I.) P.O.Box 322, 1-00125 Roma, Italy The quarterly bulletin of the Conchological Society of Southern Afgrica contains reviews and discussion of Southern African marine and non-marine shells, and information about shell collecting in the region. Membership of the Society is US$ 25 per year.

Quaterly published

Subscription: Italy - ITL 50.000 Europe - US$ 50.00 Airmail: Africa, America, Asia $ 50.Australia & Islands $ 60.-

Please contact The Conchological Society of S.A. 7 Jan Booysen Str., Annlin 0182 Pretoria, South Africa

3

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1) NEW SHELLED MOLLUSCAN SPECIES - NIEUWE WEEKDIERSOORTEN (SCHELPEN) In deze rubriek signaleren wij p ublicaties van nieuw -benoem de geslachten en (onder)soorten van recen te, seh elp d rag end e w eek d ieren . De vermelding daarvan betekent niet, dat de nieuwe naam alg em een zal w orden erk e n d en n a g e ­ volgd. Gem akshalve zijn de nieuw elingen familieg ew ijs g eran g sch ik t en zijn de fam ilies in alfabetische volgorde opgenomen.

In this column w e bring publications of newly described g en era, species and subspecies o f recent, shell-bearing molluscs to your attention. O f course, the publication o f a new species or genus does not necessarily im plicate that the new nam e w ill be und isp u ted and follow ed. The species are ordered per family and the fam ­ ily names are sorted alphabetically.

BUCCINIDAE Bathybuccinum (Ovulatibuccinum) clarki Kantor & Harasewych, 1998. Aleutian Islands. Venus (Jap, Jour. Malac.) 57(2): 75-84

PECTINIDAE

COLUMBELLIDAE * Nassarina thetys Costa & Absalao, 1998. Brasil. Basteria 62(56): 277-285. * Cotonopsis (Cotonopsis) vanwalleghemi Kronenberg & Dekker, 1998. Andaman Sea. Vita Marina 45(3-4): 11-16.

PERSONIDAE

* Serratovola pallula Dijkstra, 1998. Hansa Bay, Papua New Guinea. Molluscan Research, 19(1): 11-52.

* Distrosio parvimpedita, New Caledonia; Distrosomina gen. nov.; D istorsionella pseudaphera, N ew C a le d o n ia; Personopsis purpurata , New C aledonia, C oral Sea, P. trigonaperta, New Caledonia, S. Vanuatu. All: Beu, 1998. Beu, 1998: 182-213 (See new books: p. 14)

CONIDAE * Conus immelmani Korn, 1998. S. Africa. La Conchiglia 30(288):

RANELLIDAE

* Biplex bozzetti, O ff Som alia; Gyrineum longicaudatum , SW Pacific; C. (Monoplex) penniketi, N. Indian Ocean. All: Beu, 1998.

11 - 2 2 .

* Conus wilsi Delsaerdt, 1998, Red Sea. 72.

Gloria Maris, 36(4): 69-

Beu, 1998: 22-142. (See new books: p. 14) STROMBIDAE

LITTORINIDAE * P easiella patula. Singapore, G ulf of Thailand, N. Borneo; P. fasciata. S.W. Pacific; P. habei. Japan. All: Reid & Mak, 1998. The Nautilus. 112(1): 6-33.

* Strombus (Laevistrombus) guidoi Man in t Veld & de Turck, 1998. New Hebrides. Gloria Maris, 36(5-6): 73-107. TROCHIDAE * Camelotrochus M arshall, 1998, n. subgen. (of Trochus ), type species Trochus camelophorus W ebster, 1906, northern New Zealand; Thoristella rex, T. davegibbsi, T. polychroma and 7’. carinata, all Marshall, 1998. Molluscan Research, 19(1): 73-106. * Mawhero Marshall, 1998, n. subgen. (of Cantharidus), type species H elix purpurea G m elin, 1791, N ew Z ealan d ; Cantharidus (Mawhero) burchorum and Micrelenchus (Plumbelenchus) festivus both Marshall, 1998, from north of Cape Reinga. Molluscan Research, 19(1): 107-156.

MONOPLACOPHORA MICROPILINIDAE * Micropilina rakiura Marshall, 1998. Southern New Zealand. Molluscan Research, 19(1): 53-58. MURICIDAE * Favartia (Murexiella) paulskolundi Hertz & Myers, 1998. Panamic province. The Nautilus 112(3): 95-98. MYIDAE * Cryptomya (Venatomya) blackburnae Lamprell & Stanisic, 1998. M ideastern Queensland, Northern Territory and north W estern Australia. M olluscan Research, 19( 1): 1-9.

TURRIDAE

* Spirotropis eurylima Morassi, 1998. G ulf of Aden.

Vita Marina

45(3-4): 7-10.

NEW PUBLICATIONS - NIEUWE ARTIKELEN In this colum n publications in other m aga­ zines in w hich m olluscan groups are treated are brought to your attention. The listing is sorted alphabetically to family or to region.

In deze rubriek verwijzen wij u naar artike­ len over w eekdieren in andere tijdschriften. R ubricering geschiedt alfabetisch naar fa­ milie o f regio.

GENEREAL/ALGEMEEN

* E va ns,

R., 1998 A look at the real Conus planorbis Bom, 1778. A comparison with C. ferrugineus Hwass, 1792. Keppel Bay Tid­

1998. - Mollusca of the G reat B itter Lake, Suez Canal, Egypt, collected by C. Beets in 1950. Bas­ teria 62(5-6): 197-214.

* H o e n s e l a a r , H .J . & H . D e k k e r ,

ings 37(2): 4-5. M., 1998. - C nes dangereux, 4e partie et fin, Cycle de vie. Xenophora 84: 7. S u n d e r l a n d , k. & L„ 1998. - Conidae of the Am. Conchologist 26(3): 16-17.

* V erderber,

CARDIIDAE * V o s k u i l , R.P.A ., 1998. - On the identity of Cardium robillardi Sowerby, 1894. Vita Marina 45(3-4): 17-

*

Caribbean: part

IV .

20 .

CYPRAEIDAE * O mi, Y, 1998. - A Note on the First O ccurrence o f Notadusta rabaulensis Schilder in Japan, (in Japanese with an English sum­ mary) The Chirobotan 28(4): 82-83.

CONIDAE * M e t z , G. & L. D e r r , 1998. - Conus Adamsonii: the living animal. The Festivus 30(9): 97, 99.

4

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1) * Dijkstra H.H., 1998. - Pectinoidea from Hansa Bay, Papua New Guinea. Molluscan Research, 19(1): 11-52. * D ijkstra, H.H., 1998. - Notes on taxonomy and nomenclature of Pectinoidea (Mollusca: Bivalvia: Propeamussiidae, Pectinidae) 3. Nomina nova. Basteria 62(5-6): 245-261.

EULIMIDAE * See under Gastrochaenidae. FASCIOLARIIDAE * H e r t z , C. M., 1998. - Fusinus fredbakeri on eggs at Bah a la Cholla, Nayarit, M 0xico. The Festivus 30(9): 98-99. * H adorn , R., 1998. - The Fusinus caparti complex from W est Africa. La Conchiglia 30(288): 43-50.

PROPEAMUSSIIDAE * See Pectinidae 3.

GASTROCHAENIDAE * H e r t z , J. & K . K a i s e r , 1998. - Gastrochaena (Rocellaria) ovata Sowerby, 1834, and Scalenostoma subulata (Broderip, 1832), shar­ ing the same niche. The Festivus 30(8): 85-88.

SCAPHOPODA * L am prell, K.L. & Healy, 1998. - A Revision of the Scaphopoda from Australian Waters. Records of the Australian Museum, suppl. 24: 1-189.

HALIOTIDAE * C o r t ie , M., 1998. - South African Haliotidae. 254: 7-9.

STROMBIDAE * M an in t V eld, L. & G.J. Visser, 1998. - On the status of Tibia malanocheilus (Adams, 1854) and some notes on the appearance o f its shell. La Conchiglia 30(288): 51-56, 60.. * M an in t V eld , L. & de T urck, 1998. - A revision of the sub­ genus Laevistrombis Kira, 1955 including the description of a new species from the New Hebrides. Gloria Maris, 36(5-6): 73-107. * K ronenberg, G.C., 1998. - Revision of Euprotmus 1. The sysematic position of Strombus listeri Gray, 1952. Vita M arina 45(3-4): 1-6.

The Strandloper

HYDROBIIDAE * H e r s h l e r , R. & W.F. P o n d e r , 1998. - A Review of Morphological Characters o f H ydrobioid Snails. Sm ithsonian Contributions 600: 1-55. LITTORINIDAE * R eid, D.G. & Y-M, M ak, 1998. - Additions and Corrections to the Taxonomy of the Genus Peasiella Nevill, 1885. The Nautilus. 112(1): 6-33. * C a r l t o m , J.T. & A.N. C o h e n , 1998. - Periwinkle s progress: the Atlantic snail Littorina saxatilis establishes a colony on a Pacific shore. The Veliger 41(4): 333-338.

TROCHIDAE * H e rb ert, D.G., 1998. - Revision of the genus Calliotrochus Fisch­ er, 1879 (Gastropoda: Trochoidea). Invertebrate Taxonomy 12(4): 545-565. * M arshall, 1998. - Recent Trochini of New Zealand. Molluscan Research, 19(1): 73-106. * M a r s h a l l, 1998. - The New Zealand Recent species o f Cantharidus Montfort, 1810 and Micrelenchus Finlay, 1926. Mol­ luscan Research, 19(1): 107-156.

MURICIDAE * H e r t z , C.M., 1998. - Favartia (Murexiella) perita ( H in d s , 1844) at Islas Las Tres Marietas, Nayarit, M 0xico. The Festivus 30(10): 114. * V o k e s , E. H., 1998. - The mystery of Murex margaritensis Abbott, 1958. Am. Conchologist 26(3): 4-6.

VOLUTIDAE * B ail, P. & A. Limpus, 1998. Discovery of a new Volutidae popula­ tion. La Conchiglia 30(288): 23-26.

MYIDAE * L a m p r e l l , K .L . & S t a n i s i c , 1998. M yidae from Australian waters. M olluscan Research, 1 9(l):l-9.

FIELD TRIPS/VELDWERK * G ratecap, D., 1998. - PCEche pied en Arm or (Bretagne). Xenophora 84: 13-15. * H oarau, A. & J. Pelorce, 1998. - Voyage 1 le aux parfums, une collecte Mayotte. Xenophora 84: 24-28, 34-36. * S palding, B., 1998. - Collecting in Aden; The Red Sea, 23 to 25th October, 1997. Pallidula 28(2): 19-21. * V eldhuis, E., 1998. - Acht jaar later. Hoe is het in Kroati°. (In Dutch) Corresp. Blad Ned. Malac. Ver., 303: 74-80. * R ader, W.L., 1998. - Faunal list of shelled marine mollusks inhab­ iting the northern jetty, Marina del Rey, Los Angeles County, Cali­ fornia. The Festivus 30(10): 104-112. * C oltro, J., 1998. - The Brazilian connection. Let s Go Shelling in Brasil - Part II. Am. Conchologist 26(3): 28-30. * Almasi, E.S., 1998. - Shelling the markets in Vietnam. O f Sea and Shore 21(3): 173-175.

PATELLIDAE * T i t s e l a a r , F.F.L.M., 1998. - A revision of the recent European Patellidae, Part 1. The Patellidae of the Azores, Madeira, the Salvagens and the Canary Islands. Vita M arina 45(3-4): 21-62. PECTINIDAE * P e a , J.B., C. R'OS, S. P e a & J. C anales, 1998. - Ultrastructural morphogenesis of pectinid spat from the western Mediterranean: a way to differentiate seven genera. Joum of Shellfish Research 17(1): 123-130.

J2 a

Q o n c R ia lia

MISCELLANEOUS/VARIA * F ontana Angioy, M.A., 1998. When handicraft becomes art. C.J. Goz Gosselin and his shell creations. La Conchiglia 30(288): 57-58. Leal, J.H., 1998. Donald Richard Moore (February 16, 1921 Octo­ ber 19, 1997): Biographical Sketch, Zoological Taxa, and Biblio­ graphy. The Nautilus. 112(1): 34-40. Preez, K. du, I. K lingbiel & M. C ortie, 1998. - Micromagic, a col­ laborative contribution (stereo microscope macrophotos, scanning electron microscope photos, text and ordinary macrophotos). The Strandloper 253: 1-7. j(

Since 1996: New Series in 2 separate editions - Italian or English. Quarterly+1 Monograph. 68 pages in Colour. 1998 (5 issues) S u b s c rip tio n ra te E uro pe:

50 US$

P e r s o n a l F r e e A d s a n d F r e e E x p e rtis e f o r S u b s c rib e rs . F o r A i r m a il R a t e s a n d o u t s id e E u r o p e , P l e a s e c o n t a c t u s :

Via .Focilide 31, 1-00125 Roma - Italy Fax. (+39)6.52.35.89.53 Phone: (+39)6.52.50.160 E-mail: [email protected] http://www.conch.pronet.it/

5

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 45(5) MUSEUMS, AQUARIUMS AND EXHIBITIONS - MUSEA, AQUARIA EN TENTOONSTELLINGEN

SHELLORAMA Address:

Tel.: Hours:

Tamarin Black River Rep. of Mauritius 683 6704 Mon-Sat: 10:00 - 17:00 h Harpa costata (L., 1758)

Bij toeval ontdekten we dit schelpenmuseum in het Zuidw est­ It w as by accident that we found this shell m useum in the en van M auritius, bij Tam arin. De reden dat we het vonden southwestern part of Mauritius, near Tamarin. The reason we w as d a t dc a a n d u id in g found it was that it lies direct­ ly right of the main road to the S H E LL M U S E U M op de gevel van het museum m oei­ north, and the sign S H E L L lijk k o n w o rd e n g e m ist en M U S E U M can h a rd ly be bovendien liggen er een paar m isse d on th e ea v es o f th e grote kleppen van Tridacna m useum and if that is not clear gigas voor de ingang. E lsie e n o u g h , th e larg e T rid a c n a Luchmam die het museum en g ig a s v a lv e s n e a r th e m ain de shop beheert was zo vrien­ entrance w ill be. Elsie Luchdelijk ons een rondleiding te m am w ho is resp o n sib le for geven bij ons bezoek. De gro­ the m useum and the shop was te en w aard e v o lle c o llectie k in d e n o u g h to show us van h e t m u se u m w as o o r ­ aro u n d w hen we v isited the spronkelijk de samenvoeging m useum. The large and valu­ van twee grote collecties. Een able collection of the museum van dc fam ilie D escroizilles w as originally the m erger o f d ie e e n k le in m u s e u m in tw o la rg e c o lle c tio n s . O ne Elsie Luchmam, holding a giant Harpa costata (L., 1758) C urepipe had en een van de from the fam ily D escroizilles Elsie Luchmam met een zeer grote Harpa costata (L., 1758). e ig e n a a r van de ju w e lie rs w ho had a sm all m useum in keten M ikado op M auritius. C urepipe and the other from O v er de ja re n zijn h ieraan the owner of the Jewelry chain veel zeldzame lokale schelpensoorten toegevoegd. De vitrines M ikado on M auritius. In recent years many rare local shells tonen verschillende schelpenfamilies in system a­ have been added to the collection. The displays tische volgorde. D aarnaast zijn er vitrines m et show d iffe re n t shell fam ilies in sy ste m a tic a l andere onderwerpen, w aaronder een zeer interes­ order but there is also a very interesting display sante m et m isvorm ingen. Eén vitrine is geheel w ith a n o m a lie s and som e d is p la y s on o th e r gew ijd aan de vele variaties van Harpa costata marine life. One display shows a large variety of (L., 1758) uit Mauritius en is werkelijk adem be­ forms of local Harpa costata (L., 1758) that is nem end. Veel minder algem ene soorten uit M au­ breathtaking. M any uncommon local shells like ritius als ook enkele boeken zijn te koop in de the Harpas as well as some shell books can be m u se u m sh o p . E r b e sta at geen tw ijfel d at dit bought in the gift shop. No doubt this museum is m u se u m een aan ra d e r is in d ien u M a u ritiu s a must if you ever visit Mauritius. Spirula spirula (L., 1758) bezoekt.

View of the main hall of the Shellorama Kijkje in de hoofdruimte van het Shellorama museum.

One of the displays with a collection of world-wide Terebridae Een van de vitrines met Terebridae uit de hele wereld

6

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1) MUSEUMS, AQUARIUMS AND EXHIBITIONS - MUSEA, AQUARIA EN TENTOONSTELLINGEN NATAL MUSEUM

NATAL MUSEUM

In Spirilla 45(1): 13-14 we informed you about the problem s with the Natal M useum at Pieter­ m aritzburg, South A frica. Probably also thanks to the v o cifero u s o p p o sitio n , the p ro p o sal to provincialise the m useum has been dropped. For the short term at least the museum is to remain nationally funded. This does not m ean that the financial problems o f this beautiful museum (see Spirula 45(5): 13) have come to an end, because funding is still uncertain, but it would have been worse under the province.

In S p iru la 4 5 (1 ): 13 -1 4 h e b b e n w e u op de hoogte gesteld over de problemen van het Natal M usuem te Pieterm aritzburg, Zuid-A frika. Verm oedelijk m ede door de sterke oppositie heeft men het voorstel om het museum te provincialiseren laten vallen. V oorlopig blijft het een door de staat gefinancierd museum. Dit betekent niet dat de p ro b lem en van d it fraaie m useum (zie Spirula 45(5): 13) voorbij zijn. De financiering blijft onzeker, m aar onder de provincie zou die onzekerheid nog veel groter zijn.

MIYAKOJIMA KAIHOKAN (SHELL MUSEUM)

MIYAKOJIMA KAIHOKAN (SHELL MUSEUM)

W ith a m o n th d e la y (s e e S p ir u la 4 5 (2 0 : 5 ) on N o ­ v e m b e r 2. 1997 th is S h ell M u seu m has been o p e n e d for the public.

M et een m aan d v ertrag in g (zie Spirula 45(20: 5) op 2 novem ber 1997 is dit schelpenmuseum voor het publiek geopend.

Y ou w ill find M iy ak o jim a Kaihokan, which m eans Sea T re a su re H ouse, on M iy a ­ k o jim a I s la n d , O k in a w a I s la n d s (R y u k y u G ro u p ), southern Japan.

U v in d t M iy a k o jim a K a i­ hokan, hetgeen Zeeschattenhuis betekent, op het eiland M iyakojima, O kinawa Eilan­ den (Ryukyu Groep), zuide­ lijk Japan.

T he p h o to g rap h show s the m ain entrance o f the m u se­ um and the forecourt.

De foto laat de hoofdingang van het museum en het voor­ plein zien.

THE BAILEY-MATTHEWS SHELL MUSEUM

THE BAILEY-MATTHEWS SHELL MUSEUM

A nother rather new m useum is the B ailey-M atthew s Shell M useum at Sanibel, Florida, U.S.A. Founding director was the w ell-knowm Dr. R. Tucker Abbott.

E en a n d e r v rij n ie u w m u s e u m is h e t B a ile y -M a tth e w s Schelpenmuseum in Sanibel, Florida, U.S.A. De stichtingsdirecteur was de bekende dr. R. T ucker Abbott.

T h e p h o to g ra p h sh o w s the exterior of the exhibi­ tion hall of about 22 m in d ia m e te r, and th e w in ­ dow s o f the u p p er flo o r gallery that encircles the ex h ib itio n hall. B ecau se natural light and sunlight e ff e c t sh e lls a d v e rs e ly , there are no w indow s in the exhibition hall.

D e foto toont de b u iten ­ zijde van de expositiehal m et een diam eter van on­ geveer 22 meter, alsmede de ram en van de galerij die op de bovenste etage rond de tentoonstellings­ hal loopt. O m dat natuur­ lijk lic h t en z o n lic h t op schelpen nadelig werken, heeft de expositiehal geen ramen. D it m u seu m , d at geheel gewijd is aan schelpen en mollusken, bezit een wetenschappelijke collectie van m eer dan 150.000 schelpen van overal ter wereld.

T his m useum that is d e­ voted to shells and m o l­ luscs only, p o ssesses a scien tific c o llectio n o f m ore than 150.000 shells from all over the world

ZEEMUSEUM Dr. Lelykade 39, Scheveningen, the Netherlands Recently partly renewed opening hours: daily 10.00-17.00 hrs, Sundays 13.00-17.00 hrs.

7

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1) SCHELPENBEURS ROTTERDAM 1998

SHELL SHOW ROTTERDAM 1998

8

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1)

O ver 600 visitors passed the entrance (1) of the 3rd Interna­ tio n al S hell Show at R o tte rd a m , o rg an ised by th e D utch M alacological Society and B io lo g ia M aritim a F oundation (V ita M arina/ Spirula) in N ovem ber 1998. Even during the show things had to be looked after (2). In the m ain hall you could find the stands of our tw o organisations (3, 4). All the other stands were placed in two large localities (5). A special place for coffee, tea and lunch (6) was also the place for inter­ changing experiencies. M any shell dealers (7, 8) and book sellers (9) from all over the w orld w ere present. Interesting lectures w ere given (10). T he visitors did not only have a w ide choice of shells (11), but could also summon the assis­ tance o f specialists in identifying their own finds (12). A large wooden shell was difficult to bear (13). At the end of each day an airbrush painting, m ade by Leo Man in ‘t Veld, was raffled (1 4 ). (Photographs Jeroen Goud) W e hope to see you again in 2001!

M eer dan 600 bezoekers passeerden de toegang (1) van de 3de Internationale Schelpenbeurs te Rotterdam, georganiseerd door de Nederlandse M alacologische Vereniging en de Stich­ ting B iologia M aritim a (V ita M arim a/Spirula) in novem ber 1998. O ok tijdens de beurs viel er nog van alles te regelen (2). Bij de hoofdingang bevonden zich de stands van onze organi­ saties (3 ,4 ), de overige in tw ee grote lokalen (5). Een speciale plaats voor het nuttigen van consum pties (6) fungeerde als trefpunt voor het uitwisselen van ervaringen. Vele schelpendealers (7, 8) en boekverkopers (9) van overal uit de w ereld waren aanwezig. O ok waren er interessante lezingen (10). Er was voor de bezoekers niet alleen een ruim e keus aan schel­ pen (11), m aar men kon ook een beroep doen op specialisten om de eigen vondsten op naam te brengen (13). Aan het slot van elke dag werd een airbrush schilderij, gemaakt door Leo Man in ‘t Veld, verloot (14). (F oto’s Jeroen Goud) H opelijk tot in 2000!

9

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1) FIELD TRIP REPORTS - VELDWERKVERHALEN

DE RODE ZEE

THE RED SEA On the 24th of July 1997 we went to Sharm El Sheikh on the Red Sea in Egypt for a twow eek divin g v acatio n . T his v illag e in the south-east o f the Sinai is well known among divers and is (for now) quieter than Hurgada. A t hom e w e studied the theoretical p art o f the A dvanced Open W ater Diver course so th a t w e c o u ld c o m p le te th e c o u rs e o v e r there. A day o f acclimatisation was really necessary, the tem ­ p eratu re b ein g above 35°C. T he G h azala hotel, w here we stayed, w as pleasant and recently renovated. This hotel was one o f the first at N a’ama Bay ju st as the diving centre of Sinai Divers. M eanw hile the whole bay is built up with hotels and diving centres. A fter shopping for the necessities of life (bot­ tles o f m ineral water) we picked a place on the beach. Over here it’s not necessary, as in most European countries around the M editerranean, to be early to get a nice spot at the water. T h e re w as p lac e en o u g h , b e ca u se w ho w o uld be fo o lish enough to lie on a beach in the desert with those kinds o f tem ­ peratures in the middle o f Summer? The shade of the wooden sunshades was more than welcome. A nother way to cool down was o f course the sea. W ith our snorkelling equipm ent we looked at what N a’ama Bay had to offer us. Approximately 50m off the beach there was a small fo rm atio n o f ro c k w ith sev eral c o ra ls and an em o n es. O f course, all kind o f fish swam around like the Regal Angelfish (Pygoplytes diacanthus) and the Rusty Parrotfish (Scam s ferrugineas). The filters of the sea, Tridacna maximus (Rôding, 1798), were in copious numbers. Fully embedded, you could o nly see the m an tle s w ith th e ir b e a u tifu l b lu e and green colours. A t another part o f reef you could see that the Red Sea S urgeonfish (A canthurus sohal) has no problem w hen the water level drops at low tide and only 15cm of water is left. As if it were the m ost natural thing in the world they sw im on their sides and continue with feeding and defending their terri­ tory . This spectacle could also be seen from a floating jetty which was constructed above a drainpipe. This came from a desalination plant which supplied the hotels with fresh water. W e liked our first impression of the R ed Sea. On the next day, time for the check-dive. After our instructor w as co n v in ce d th a t w e d id n ’t g et o u r licen ces by saving coupons, we w ent further into the bay. Doing so, we passed the end o f the previously m entioned drainpipe. The tem pera­ ture h ere w as c o n sid e ra b ly h ig h e r and a school o f Jacks (Caranx sexfasciatus) were having a feeding frenzy. A fter a Crocodilefish (Cociella crocodila) w aiting for prey betw een some oil-drum s and a Bluespotted Stingray (Taeniura lymma) w hich w as covering itself with sand, we came to a kind of canyon. T his current-scoured valley was a real shell-graveyard. A t a depth of 16m the walls to the left and right were covered with shells brought here by the current. A Conus striatus (L inné, 1758) w as the first shell to be exam ined m ore closely. W e didn’t have much tim e to stay; the instructor sig­ nalled that w e had to go back. I mem orised the location well because I wanted to come back again with my wife to examine it better. T hat afternoon we went with the boat to Ras Um Sid

Op 24 juli ‘97 vertrokken we naar Sharm El Sheik aan de Rode Z ee in Egypte voor een tw eew eek se d u ik v ak an tie. D it dorp in het zuidoosten van de Sinai is bekend bij duikers en (nu nog) rustiger dan Hurgada. Thuis had­ den we de nodige theorie al doorgenomen om a ld a a r ons d u ik b re v e t u it te b reid en n a a r A d v an c e d O pen W a te r D iv er. E en d a g je acclim atiseren, het was er op dat m om ent ruim 35° C elsius, w as g een o v e rb o d ig e lu x e . H e t G h a z a la h o te l w a a r we verbleven, was gezellig opgezet en recentelijk gerenoveerd. Het was een van de eerste hotels aan de N a’ama Baai evenals het ernaast gelegen duikcentrum van Sinai D ivers. O nder­ tussen is de gehele baai volgebouwd m et hotels en duikcentra. N a het inslaan van de eerste levensbehoeften (flessen m ine­ raalwater) hebben we een plaatsje aan het strand uitgekozen. Het is hier niet zoals in de meeste Europese landen rondom de Middellandse Zee, d a tje vroeg m oet zijn om een lekker plekje aan het water te hebben. Hier was plaats genoeg, want w ie is er nou zo gek om in de woestijn m et dergelijke tem peraturen midden in de zomer op het strand te gaan liggen? De schaduw van de houten parasols was dan ook zeer welkom. Een andere bron van verkoeling was natuurlijk de zee. M et de snorkeluitrusting gingen we kijken w at deze N a’ama Baai te bieden had. Z o ’n 50 m vanaf het strand was een kleine rotsfor­ matie met de nodige koralen en anemonen. Uiteraard zw om ­ men hier allerlei vissen rond zoals o.a. de Konings-engelvis (Pygoplytes diacanthus) en de roestige papegaaivis (Scarus fe rru g in ea s). D e “ filters van de z ee” , Tridacna m axim us (Röding, 1798), w aren volop aanwezig. Volledig ingebed zag je alleen de mantels m et de prachtige kleuren groen en blauw. Bij een ander stuk rif kon je zien hoe Sohal-doktersvissen (Acanthurus sohal) zich niet storen aan het laagwater waarbij de waterstand zover zakt dat er nog m aar zo’n 15 cm w ater o v erb lijft. A lso f h et de g ew oonste zaak van de w ereld is zwemmen ze op hun zij en gaan gewoon door m et zoeken naar voedsel en het verdedigen van hun territorium. Dit schouwspel was ook goed te volgen vanaf een drijvende pier die bevestigd was boven een afw ateringspijp. D eze kw am van de ontziltingsinstallatie die w ordt gebruikt om de hotels te voorzien van water. De eerste indruk van het leven in de Rode Zee was ons goed bevallen. De volgende dag was het tijd voor de ‘checkdive’. N adat de instructeur ervan overtuigd was dat we ons brevet niet m et boterpunten bijeen gespaard hadden, zijn we verder de baai in gegaan. Daarbij kw am en we langs de uitmonding van de al gen o em d e afw a te rin g sp ijp . D e te m p e ra tu u r w as h ie r b e ­ duidend hoger hetgeen w aarschijnlijk veel voedsel aantrok voor de enorm e school “Jacks” (Caranx sexfasciatus) die hier continu rond zwom. V ia een krokodilvis (Cociella crocodila) wachtend op een prooi tussen een paar olievaten en een blauw gevlekte pijlstaartrog (Taeniura lymma) die zich net ingroef in het zand, kwam en we bij een canon. D it door de stroming uit­ gesleten dal was een w aar schelpenkerkhof. Op een diepte van zo ’n 16 m eter lagen links en rechts de wanden bezaaid m et schelpen aangevoerd door de strom ing. Een Conus striatus

10

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1) for a nice dive. M ore days, m ore dives at locations with exotic nam es like: Far Garden, Paradise, Amphoras, W hite Knight, Ras N asrani and o f course Ras M oham m ed; a d iv er’s p ar­ adise. This is a highly recom m ended place, not exactly for shell collectors, because it’s a marine reserve park, but for all o f those w ho w ant to see large num bers o f fish, corals and anemones. Sw im m ing through a school o f several hundreds P ickhandle B arracu d as (Sphyraena qenie) was one o f the highlights.

(Linné, 1758) was de eerste interessante schelp om nader te bekijken. Veel tijd hadden we echter niet om hier te blijven; de instructeur g a f aan dat we terug moesten. D e locatie had ik goed in me opgenom en w ant hier wilde ik zeer zeker terugkeren om alleen m et m ijn vrouw verder op onderzoek uit te gaan. Die zelfde m iddag gingen we m et de boot naar Ras Um S id v o o r e e n m o o ie d u ik . M eer d a g e n , m e e r d u ik e n op lo c a tie s m e t e x o tisc h e nam en als F a r G a rd e n , P a ra d ise , A m p ho ras, W h ite K night, Ras N asrani en n a tu u rlijk R as Mohammed; het duikersparadijs. Deze plaats is een absolute aanrader, niet zozeer voor schelpenverzam elaars w ant dit is bescherm d n atu u rg eb ied , m aar w el v o o r iedere du ik er die grote hoeveelheden vis, koraal en anem onen wil zien. H et zwemmen door een school van honderden zw artvin-barracud a’s (Sphyraena qenie) was een van de hoogtepunten.

A lm ost every day we went on board to explore another diving location. M ostly the sailing took no longer than IV2 hours. In that time we enjoyed the sun and the food on board, although it was sad to see the construction going on by the seashore. Large resorts and hotels with up to 500 room s are under con­ struction, so in the future tourism will increase rapidly. I think com fortably diving w ill be gone in about 10 years. In the Street o f Tiran the first thing that caught your eye was a large freighter which has been stranded on the reef. This part o f the R ed Sea is noto rio u s for its currents around the reefs and m any vessels have succumbed. The reefs suffer tremendous dam age after a collition with a ship but they recover fairly well after a few years. A fter some explanation by the divem aster about th e d ive lo catio n w e en tered the w ater and enjoyed the terrifically clear visibility o f 25m and the large fan corals (G orgonaria). An 83mm Trachycardium m arerubrum Voskuil & Onverwagt, 1991, at a depth of 26m, fully open and recently polished off, was the only capture o f that day.

B ijna iedere dag gingen we aan boord om w eer een andere duiklocatie te verkennen. M eestal niet langer varen dan 1,5 uur en genietend van de zon en het eten aan boord, was het wel triest om te zien dat langs de kust het ene na het andere grote hotel (tot 500 kam ers !) gebouwd werd. H et toerism e zal in de ko m en d e ja re n steeds m eer gaan to en em en . R u stig duiken zoals nu nog kan is er w aarschijnlijk over 10 jaar niet m eer bij. In de Straat van Tiran aangekom en was het eerste w at opviel het enorm e vrachtschip dat hier gestrand is op de riffen. Dit gedeelte van de Rode Zee is berucht om zijn stro­ mingen rondom de riffen en hiervan zijn de nodige schepen het slachtoffer gew orden. De riffen z e lf o ndervinden veel schade door een aanvaring m aar herstellen zich vrij aardig na een paar jaar. N a de uitleg van de ‘dive-m aster’ over de duik­ locatie zijn we te water gegaan en genoten w ederom van het u itstekende zich t van 25 m eter en de gro te w aaierkoralen (Gorgonaria). Een 83 mm grote Trachycardium m areruhrum V oskuil & O nverw agt, 1991, op een diepte van 26 m eter, geheel opengeklapt en pas verorberd was de enige vondst van die dag.

P art o f our course was a night-dive. W hile a few Lionfish (Pterois volitans) came to our lights in search of food, a gor­ geous C ypraea carneola (L inné, 1758) show ed itself at a depth o f 16m. C raw ling o v er the rocks its reddish brow n colour was very noticeable against the grey stone. C onsider­ ing its size (53m m ) it could also have been a C. leviathan titan but after some research it turned out to be indeed a car­ neola. The book A guide to w orldw ide cowries by Lorenz & H ubert describes this large form o f a carneola in the northern region o f the R ed Sea. The data concerning m easurem ent ratios from a publication by Schilder confirmed this. At the end o f our night-dive we were surprised by the presence o f a Stonefish (Synanceia verrucosa). An astonishing m aster of camouflage which, with its poisonous spines, this takes more hum an victim s a year than do sharks. O f more than 50 species o f shells m ost of those I fo u n d cam e o u t o f the tidal zone. Snorkelling a n d s e a r c h in g u n d e r sto n e s and ro c k s p ro ­ duced a lot o f species. H a lio tis varia (L in n é, 1758) h as, lik e a ll its relatives, superb cam ou­ flage. W hen a stone is tu r n e d y o u d o n ’t see th em u n til th e y m ove back to the shade. Sev­ eral Cones like C. arenatus (Hwass, 1792), C. tessulatus (B om , 1778), C. coronatu s (G m elin,

O nderdeel van onze cursus was een nachtduik. T erw ijl een paar elegante leeuw vissen (Pterois volitans) op onze lam pen afkwamen op jac h t naar voedsel liet een schitterende Cypraea c a rn e o la (L in n é , 1 7 5 8 ) zic h z ie n o p 16 m e te r d ie p te . K ruipend over de rotsen stak de roodbruine kleur fel a f tegen h e t g rijze gesteente. G ezien de grote (53m m ) zou je snel denken aan een C. leviathan titan m aar na w at onderzoek bleek het echt om een carneola te gaan. H et boek “A guide to worldw ide cow ries” van L o re n z & H u b e rt b e ­ schrijft deze grote vorm van de carneola in het noordelijk gedeelte van de Rode Zee. M et de ge­ gevens over de verhou­ dingen van de afm etin­ gen u it een p u b lic a tie van S c h ild e r w erd h e t geh eel b ev e stig d . A an h et ein d van de n a c h t­ d u ik w e rd e n w e n o g verrast do o r de aan w e­ zigheid van een steenvis (Synanceia verru cosa). Een ongelooflijke m ees­ te r in c a m o u fla g e d ie From left to right: / Van links naar rechts: m et zijn giftig e stekels Cypraea carneola, C. turdus, C. hirumdo, C. gracilis.

11

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1 ) m eer m enselijke slachtoffers m aakt per jaa r dan de haaien.

From left to right / Van links naar rechts: Conus striatus, C„ arenalus,

1791) and C. sanguinolentus (Quoy & G aim ard, 1834) had their own place betw een the rocks. The discovery of a very small (16mm) juvenile Conus textile (Linné, 1758) was nice, but a full-grow n specim en (58m m) w hich had buried itself half in the sand made the 2Vi hours o f continuous snorkelling w orthw hile. I w as very pleased to find some (small) Harpa am ouretta (Rôding, 1798) f. crassa. The colour variation was from pale pink-beige to brown-black, with a lot o f variation in size (18-44mm) and age. W ithin the same size one specimen had a very thick outer lip while the other was so thin it was alm ost translucent. It was obvious that a Harpa was a predator when I disturbed him (or her) during lunch: a small herm itcrab that had moved into the house of a Strombus mutabilis (Swainson, 1821). As I picked up the amouretta it clenched its prey firmly but after a while it came to the conclusion that it was safer to let it go and to pull back into its own shell. It was remarkable that over a length of c.300m of beach most shells were concentrated in a stretch of 40m. Also Cypraeas like C. erythraensis (Sowerby, 1837), C. nebrites (Melvill, 1888), C. hirundo (Linné, 1758) and C. gracilis (Gaskion, 1849) were looking for shelter under the small stones. O f course I found a lo t o f N e r ita p o lita (L inné, 1758) on granite rocks. The co lo u r o f the s h e ll a n d th e ro c k m a tc h e d p e r f e c tly , fo r exam ple, I d id n ’t fin d a red sp ecim e n on a grey stone or vice-versa.

D e m e e ste sc h e lp e n van de ru im 50 soorten die ik heb gevonden, kw am en uit de vloedlijn. Al snorkelend en zoe­ kend onder stenen kwamen vele soorten te v o o rsch ijn . H a lio tis varia (L in n é, 1758) beschikt zoals al zijn soortgenoten over een uitstekende schutkleur. Als een steen om gedraaid werd waren ze niet te zien totdat ze wegkropen om w eer in de schaduw te kom en. D iverse C onussen zoals C. arenatus (Hwass, 1792), C. tess u la tu s (B o rn , 1 7 7 8 ), C. c o r o n a tu s (G m elin , 1791) e n C. sa n g u in o len tu s (Q uoy & G aim ard, 1834) hadden hun eigen plaats tussen de rotsen. De vondst van een zeer k lein e (16m m ) ju v en iele Conus textille (Linné, 1758) was aardig C. textile, C. tesselatus. m aar een geheel g aaf volw assen exem ­ p laar (58m m ) dat zich h a lf had in g e ­ graven maakte 2,5 uur continu snorkelen m eer dan goed. H et m ooiste was echter de vondst van ver­ scheidene (kleine) H arpa am ouretta (R öding, 1798) form a crassa. De kleuren varieerden van bleek rozebeige tot b ru ­ inzw art. Veel variatie w as er ook in grootte (18-44m m ) en leeftijd. Bij dezelfde grootte van schelp had de ene een zeer dikke m ondrand en de andere een zo dunne dat deze bijna doorzichtig leek. D at een Harpa een roofdier is bleek duidelijk to e n ik d e z e s to o rd e tijd e n s z ijn ( o f h a a r) lu n c h : e en herem ietkreeftje dat zijn intrek had genom en in het huis van een Strombus m utabilis (Swainson, 1821). Tijdens het optillen van de a m o u re tta h ield deze zijn p ro o i stevig v ast m aar besefte na een tijdje toch dat het veiliger was om de prooi los te laten en zelf terug in de schelp te kruipen. Opvallend was wel dat over een lengte van n 300 m van de baai de meeste schelpen geconcentreerd waren op en stukje van 40 m. O ok C ypraea’s als C. erythraensis (Sow erby, 1837), C. nebrites (M elv ill, 1888), C. h iru n d o (L in n é, 1758) en C. g ra c ilis (Gaskion, 1849) zochten hier hun beschutting onder kleine rot­ sen. Uiteraard waren velen Nerita polita (Linné, 1758) te vin­ den op de granieten stenen. De kleur van de schelp en van de steen w aarop ze zaten kw am goed overeen. Ik heb bijvoor­ b e e ld geen ro o d e x e m ­ p la a r g e v o n d e n op een grijze steen of andersom.

N ot all o f our days were filled with diving. W hen w e h a d a d ay o ff, w e m ad e (fo r e x a m p le ) an excursion into the desert. Here too, progress is visi­ b le by th e e le c tr ic ity pylons put in place to pro­ vide sm all v illa g e s w ith som ething we d o n ’t even Dark-coloured and licht-coloured specimens of Harpa amouretta. notice any more, so com- Donker- en lichtkleurige exemplaren van Harpa amouretta.

12

N ie t a lle d a g e n w a re n g e v u ld m e t d uiken. A ls w e een dag vrij h ad d en m aakten we bijvoorbeeld een excursie de w oestijn in. O ok hier is de vooruit­ gang te zien aan de vele e le c tric ite its m a s te n die g e p la a ts t z ijn om a lle kleine dorpen te voorzien v a n ie ts w a a r w ij n ie t eens m eer bij stilstaan, zo g e w o o n is e le c tr i c it e it voor ons. D at Egypte nog e en d e rd e w e re ld la n d is blijkt ook als je het echte

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1) m on-place is electricity for us. E gypt is still a Third W orld country as you will see when you visit the real village, Sharm. T he local butcher hangs his m eat outside, offal lies on the dusty street, a few sheep and a goat stand tied up in the shade w aiting for its destiny, fish bake on cut-open oil drum s and on the outdoor workshop o f a service station they try to keep old Peugeots rolling. The largest source o f incom e is therefore tourism . Those who don’t work in the nearly a dozen souvenir shops, probably w ork in the harbour or on one o f the many boats anchored there for the divers, or in one o f the many hotels.

dorp Sharm bezoekt. De p laatselijke slager heeft zijn vlees buiten hangen, slachtafval ligt op de onverharde straat, een paar schapen en een geit staan vastgebonden in de schaduw te wachten op hun lot, de vis w ordt gebakken op een doorgeza­ agde olieton, op een open lu ch t w erkplaats van de “garage” w ordt getracht om oude Peugeots rijdend te houden. De groot­ ste bron van inkom sten is dan ook toerisme. W ie niet in een van de op tw ee handen te tellen souvenierw inkeltjes werkt, w erkt hoogstw aarschijnlijk in de haven o f op een van de vele boten die daar klaarliggen voor de duikers o f in een van de vele hotels. O p onze laatste duikdag zouden we het “schelpenkerkhof” op O n our last diving day w e w ould v isit the shell-graveyard gaan zoeken. H et onderdeel navigatie van de duikcursus had again. The navigation part o f our diving course w asn’t in vain zijn vruchten afgew orpen w ant we vonden het snel terug. We because we found the location quickly. W e m anaged to get hadden gezorgd voor zeer volle luchtflessen zodat we volop de som e very full air tanks so we had a lot o f tim e for shelling. O f tijd h ad d en om sc h e lp e n te zo ek en . N a tu u rlijk w aren de course m ost shells w here heavily dam aged, but som e speci­ m eeste schelpen flink beschadigd maar een aantal exemplaren mens looked very good and didn’t seem to have lain here very zag er zeer goed u it en lag e r w aarschijnlijk nog niet lang. long, like a shining, alm ost completely white, Cypraea turdus Z o a ls een b ijn a g e h e e l w itte g la n z e n d e C yp ra e a tu rd u s (L am a rck , 1810), a nice sm ooth D e n ta liu m lo ngitro rsu m (Lam arck, 1810), een m ooie gladde Dentalium longitrorsum (Reeve, 1842) andT erebras like T. dim idiata (Linné, 1758), T. (Reeve, 1842) en T erebra’s als T. dimidiata (Linné, 1758), T. m aculata (Linné, 1758) and T. crenulata (L inné, 1758) lay m aculata (Linné, 1758) en T. crenulata (Linné, 1758) lagen b e tw e e n h u n d re d s o f tussen honderden Strom ­ Strom bus fasciatus (Bom, bus fasciatus (Bom, 1778) 1778) and Strom bus giben S tro m b u s g ib b e r u lu s b e r u lu s a lb u s (M o rc h , a lb u s (M ö rc h , 18 5 0 ). 1 8 5 0 ). W h en a fte r 75 T oen w e ten slo tte na 75 m inutes, we finally swam m inuten terug zw om m en back, a Strombus tricornis §| lag er nog een zeer gave ( L ig h tf o o t, 1786) w as Strombus tricornis (Lightw aiting fo r us. T his was fo o t, 1 7 8 6 ) o p o n s te the last and largest acces­ wachten. Dit was de laat­ sion o f our fantastic vaca­ ste en g ro o tste aanw inst Harpa amourette, dark-coloured amd light-coloured specimens. tion at the Red Sea. van onze fantastische va­ Harpa amourette, een donker- en een lichtgekleurde exemplaar. kantie aan de Rode Zee. M any tanks to Rob van Dorp for helping with the identifica­ tion o f the Cypraeas. André Smits

M et dank aan Rob van Dorp voor de hulp bij het determineren van de C ypraea’s. André Smits.

* SEASHELL TREASURES BOOKS * Dr. W. Backhuys, P.O. Box 321, NL-2300 AH Leiden, The Netherlands Tel. (+31)(0)71.5170208-fax. (+31 )(0)71.5171856e-mail: [email protected] World Wide Web: http://www.euronet.nl/users/backhuys/ Bivalves of A ustralia, vol. 2 by Kevin Lamprell & John Healy. 288 p., 775 species depicted on 112 (89 coloured) plates. Hardbound Volum e 1 is still available at Catalogue of Living C hitons (Polyplacophora) by Piet Kaas f & Richard A. van Belle. 2nd revised edition. 208 p. Hardbound Marine Shells o f South A frica by Douw G. Steyn & Markus Lussi. ii, 264 p., 120 coloures plates (1400 photographs), hardboud (dust jacket) Com pendium o f Seashells by R. Tucker Abbott & S.Peter Dance. (New printing) 411 p., 4200 col. photographs. Hardbound

0

‘

•

/ t* ' |

HFL 136.00 HFL 78.00 HFL 104.00 HFL 180.00 HFL 136.00

****

Send your orders to the above mentrioned address. Price in Dutch Guilders (HFL). We also accept payment in US$, DM, FRF and GB£. Visa and AmEx accepted. Postage handling are extra. Books will be sent surface mail. For our E.C. customers: price does not include 6% VAT.

13

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1) NEW BOOKS - NIEUWE BOEKEN

G ENERAL/ALGEM EEN

C am pagnes m usorstom , V olum e 19. 21.5 x 27 cm, 256 pp, 4 colour plates, 66 b/w plates. Ed.: M NHN, Paris, France. Vente en France: Service des Publications Scientifiques de M N H N , Paris, France; S ales O ffice: U niversal B ook Services, L eiden, the N etherlands. ISB N 2-8 5653-517-8 (ISSN 1243-4442). 1998. H FL 120.00 (+ BTW and postage).

K arl E duard von M artens (1831-1904): His L ife and W orks by A..R. K abat & K.J. Boss. 400 pp. Ed. M usuem of Com parative Zoology, Cambridge, U.S.A. 1997. USD 50 (+ postage). M OLLUSCS/W EEKDIEREN The T axonom ic Atlas, Volume 8 - The M ollusca - Part 1, The A placophora, Polyplacophora, Scaphopoda, B ivalvia and Cephalopoda by E. Coan, A. Scheltema, D. Eemisse, R. Shimek, P.V. Scott & G. Hochberg. 250 pp. Ed.: Santa B ar­ bara M useum o f Natural History, Santa Barbara, U.S.A. 1998. USD 39.00 (+ postage).

Com m on and Scientific nam es o f A quatic Invertebrates from the U nited S tates and Canada: M ollusks by D.D. Turgeon et al. 2nd edition, x + 526 pp. Ed.: American Fish­ eries Society. 1998. USD 59 (including CD ROM).

Treasure o f Russian Shells, volum e 2. Trichotropidae by R. E gerov & D. A lex ey ev . 36 pp, 2 b/w p late s. E d.: R. Egorov, M oscow, Russia. 1998. USD 15.00 (+ postage).

AUSTRALIAN SEASHELLS

C om pendium o f Seashells by R. T ucker A bbott _ & S.P. D ance. 6th edition. 411 pp, 4200 colour photographs. Ed.: O dyssey Publishing,, A ustralia. ISB N 0-9661720-0. 1998. AUD 85.00, USD 60.00 (+ postage).

Hugh Morrison && John Campton

Indo-W est P acific R anellidae, B ursidae and Personidae (M ollusca: G astropoda). A M onograph o f the New C ale­ donian fauna o f related taxa by A.G. Beu. M ém oires du M uséum natio n al d ’H istoire n attu relle 178; R ésultats des

We buy, sell and exchange specimen shells Over 200.000 shells in stock! Specializing in Cypraea, M urex & Pecten 5 Ealing Mews, Kingsley, W.A. 6026, Australia Ph: +6118194 09 98 07, Fax: +61/8/93 44 78 44

Cyp .capensis

ALGOA BAY SPECIM EN SHELLS

Visit our website at: h tt p : ljw w w .s e a s h e lls .n e t.a u e-mail us at: s h e lls @ s e a s h e lls .n e t.a u

WORLDWIDE SPECIMEN

BRIAN HAYES

Largest variety of southern African shells offered at the best prices. Large world-wide stock - many rarities offered. Please send your want lists ! We buy - sell - trade top-quality shells ! Write for free retail or wholesale price­ list. We offer quality and reliability. Try us - you won’t be disappointed ! DIVERS: Contact us - we need your shells !

Your

uïtï«

J

w w w x ro k x o m /w o rld w id e P.O.

6088. i ohtmiMii, M i) 2ISÎ46; U.S.A,

Visit Us On 'nit: bitum er •

P.O. Box 804 PORT ELIZABETH, 6000 SOUTH AFRICA Tel / Fax: +27-41-334521

Printed l.isfs

I The Original $ 'ortdwide Specimen Shells Ü

j"

email: [email protected] web: http://www.yebo.co.za/~ algoabay/

Since 1977 ■Gtmtaci Richard Goldberg

j «widvvirfei«m>ls.corB • Tet./1'ax; MI8)37^-6583

14

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 45(5) TELEPHONE CARDS

TELEFOONKAARTEN

Venezuela

Czech Rep.

A fter stamps, matchboxes and cigar bands the latest phenom ­ enon is the craze for collecting telephone cards, depicting m olluscs and shells. On this page you will find some exam ­ ples from South A frica, Indonesia, the N etherlands, V ene­ zuela, Taiw an and the Czech Republic.

Na postzegels, lucifersdoosjes en sigerenbandjes is het nieuw ­ ste verschijnsel de rage om telefoonkaarten m et afbbeeldingen van schelpen en mollusken te verzam elen. Op deze bladzijde ziet u enige voorbeelden uit Zuid-A frika, Indonesië, N eder­ land, Venezuela, Taiw an en Tsjechië.

15

SPIRULA NEWSLETTER / MEDEDELINGENBLAD - 46(1)

NATURAMA F“

i S ue

LEFT-HANDED SHELLS

LINKSDRAAIENDE SCHELPEN

Two left-handed shells: (A ) Volema carinifera (Habe & Kosuge, 1965) (h. 80 mm) and (B) H exaplex cichoreum (G m elin, 1791) (h. 47 mm), both from the Philippines.

T w ee linksgedraaide sch el­ pen: (A ) Volema carinifera (Habe & Kosuge, 1965) (h. 80 mm) and (B) H exaplex cichoreum (Gmelin, 1791) (h. 47 mm), beide van de Filippijnen.

New and old books on Shells and Marine Biology C.P. 28 (Succ. 26), 1-90100 PALERMO -ITALY FAX: +39+091+671.35.68 E-mail: naturam a@ tin.it Visit our website: http://www.dada.net/naturama

«V

DOV PELED

"à

First Source & Specialist for Red Sea Shells *

Very large choice (over 1800 species) of worldwide shells. Exchange offers welcome. Price list on request Dry Sea Cucumber - Commercial: Trochidae, Turbo shells + Pearl Oyster shells

Shells and photographs: Fer­ n an d D e D o n d e r and R ika G o e th a e ls, O o ste n d e , B e l­ gium.

DOV PELED- 1 Zvolon St., K.TIVON 36080 - ISRAEL Tel: +972.4.9836625 - Fax: +972.4.8669900 E-mail: [email protected]

Schelpen en foto’s: Fernand De D o n d e r en R ik a G o e t­ haels, Oostende, België.

Jos0 & Marcus Coltro - Luiz Couto

W o r l d w i d e • Best Brazil ian M a t e r i a l M arine • Land • Freshwater R a r e SC C o m m o n Label with full data, including: Family's name, genus, species, author, accurate locality, collector, synonym, bibliography and personalized with your name!

E - m a i l l i s t by F a m i l y on y o u r req u e s t Cx.P. 15011 S-o Paulo SP - BRAZIL 01599-970 FAX 0055 11 278-8979 Phone 0055 11 279.9482 E-mail: [email protected]

16