Recente ontwikkelingen
Platform Wooninitiatieven in Zuid-Nederland
Presentatie op zaterdag 2 november
Gabie Conradi, adviseur programma Aandacht voor Iedereen
Inleiding Maatschappelijke en politieke trends:
-
Zelfregie en zelfredzaamheid Beperking overheidsuitgaven Overdracht taken naar gemeenten met veel beleidsvrijheid Beperken zorgkosten: Wet Langdurig Intensieve Zorg (LIZ) Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)
Tempo waarin dit gaat zeer hoog. Houdbaarheid presentatie: zeer laag!
Programma Aandacht voor iedereen
2
3 decentralisaties 1. Van AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) naar Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en Wet Langdurig Intensieve Zorg (LIZ) 2. Van Jeugdzorg naar Jeugdhulp (nieuwe Jeugdwet) 3. Participatiewet (sterk beïnvloed door het sociaal akkoord, invloed ook het Herfstakkoord)
Programma Aandacht voor iedereen
3
En nog veel meer - Welzijn Nieuwe Stijl - Ratificatie (bekrachtiging) VN-verdrag voor rechten van personen met een handicap - Scheiden van wonen en zorg - Deltaplan dementie - Diverse wetsvoorstellen (klachten, goed bestuur, medezeggenschap)
- Anders organiseren curatieve zorg (huisarts, eerstelijnscentra, concentratie complexe medische zorg)
We leven in een aardverschuiving….. Waarin er sprake is van een samenhang tussen alle onderwerpen.
Programma Aandacht voor iedereen
4
Consultatietekst Wet Langdurig Intensieve Zorg (1) Motto: met professionele zorg, zo thuis mogelijk! Drie motieven:
1. het verbeteren van de kwaliteit van ondersteuning en zorg, 2. het vergroten van de betrokkenheid van de samenleving (meer voor elkaar zorgen) 3. de financiële houdbaarheid van de langdurige zorg Andere eisen van cliënten aan kwaliteit, maatwerk, regie en zeggenschap. (sinds invoering AWBZ) De persoon, zijn welbevinden en zijn maatschappelijk leven moeten meer centraal komen te staan
Programma Aandacht voor iedereen
5
Consultatietekst Wet Langdurig Intensieve Zorg (2) Motto: met professionele zorg, zo thuis mogelijk! Uitgangspunten: Wat mensen (nog) wel kunnen in plaats van wat zij niet kunnen. Kwaliteit van leven (welbevinden) staat voorop. Is ondersteuning nodig? Dan: Kijken naar eigen sociale netwerk Eigen financiële mogelijkheden Hulp dichtbij organiseren Altijd ondersteuning (gericht op participatie) aanwezig en/of passende zorg.
De meest kwetsbare mensen krijgen recht op passende zorg en verblijf in een nieuwe volksverzekering.
Programma Aandacht voor iedereen
6
Consultatietekst Wet Langdurig Intensieve Zorg (3) Motto: met professionele zorg, zo thuis mogelijk! Een cliënt heeft aanspraak op zorg ten laste van de Wet LIZ, indien hij vanwege een somatische of psychogeriatrische aandoening of beperking of een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke handicap blijvend behoefte heeft aan: • permanent toezicht ter voorkoming van escalatie of ernstig nadeel • 24 uur per dag zorg in de nabijheid, om ernstig nadeel te voorkomen • Door fysieke problemen voortdurend begeleiding, verpleging of overname bij zelfzorg nodig heeft • Door zware regieproblemen voortdurend begeleiding of overname van taken nodig heeft.
Programma Aandacht voor iedereen
7
Consultatietekst Wet Langdurig Intensieve Zorg (4) Motto: met professionele zorg, zo thuis mogelijk!
Geen ZorgZwaartePaketten: het gaat om zorg voor mensen met de zwaarste zorgbehoefte. Beoordeling door het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg): alleen toegangsbesluit.
Ook mogelijk in de thuissituatie door opname Persoonsgebonden Budget (PGB) en Volledig Pakket Thuis (VPT). Variatie op het keukentafelgesprek in de WMO voor LIZ gevoerd door CIZ.
Programma Aandacht voor iedereen
8
Consultatietekst Wet Langdurig Intensieve Zorg (5) Motto: met professionele zorg, zo thuis mogelijk!
Om voor het pgb in aanmerking te komen moet de verzekerde motiveren waarom - zorg in natura niet passend is, - een budgetplan opstellen en - aannemelijk maken dat hij (of zijn vertegenwoordiger) het werkgeverschap kan invullen. Een pgb kan enkel worden gebruikt voor zorg niet voor behandeling, niet voor hotelmatige kosten (wel voor huishoudelijke hulp) niet voor verblijf.
Programma Aandacht voor iedereen
9
Consultatietekst Wet Langdurig Intensieve Zorg (6) Motto: met professionele zorg, zo thuis mogelijk!
In totaal bestaan de aanspraken uit: - Verblijf in een instelling - Persoonlijke verzorging, begeleiding en verpleging - Behandeling - Vervoer voor begeleiding of behandeling
Totaal 10 miljard minder hiervoor beschikbaar 6 miljard naar de WMO 2,5 miljard naar de Zorgverzekeringswet 1,5 miljardkorting op Persoons Gebonden Budget (PGB) en Volledig Pakket Thuis (VTP)
Programma Aandacht voor iedereen
10
Tabel in LIZ
Verblijf
Hotel-diensten/
Behandeling
verblijfszorg
Overige zorg
Vervoer dagbesteding en behandeling
Zorg in natura
Met verblijf
Ja
Ja
Ja
Ja, natura
Ja, natura
Zorg in natura
Zonder verblijf
Nee
Ja
Ja
Ja, natura
Ja, natura
PGB
Zonder verblijf
nee
Alleen huishoudelijke hulp (vergoeding)
nee
Ja, vergoeding
Ja vergoeding
Programma Aandacht voor iedereen
11
Consultatietekst Wet Langdurig Intensieve Zorg (7) Motto: met professionele zorg, zo thuis mogelijk!
Reactie van CG raad en Platform VG: -
Vraag naar een overkoepelende visie Regel medezeggenschap op gemeentelijk niveau Gebrekkige aansluiting WMO – LIZ Belang van ondersteuning bij de indicering, volgens de toelichting een taak die de gemeente organiseert
Zorgen over mensen met LVG. Veel ruimte bij zorgaanbieders
Programma Aandacht voor iedereen
12
De nieuwe WMO in een vogelvlucht
•
Nu 3 doelen in plaats van de 9 prestatievelden: formulering bijna even ruim. Meer verbinding, minder hokjes.
•
Grote rol voor gemeenten: regelen ondersteuning voor verzorging, begeleiding en participatie.
•
Compensatieplicht vervangen door de breder geformuleerde resultaatverplichting: de gemeente en de burger hebben de ruimte om te komen tot oplossingen die zijn toegesneden op individuele en lokale omstandigheden.
•
Recht op cliëntondersteuning (maar korting op MEE?)
Programma Aandacht voor iedereen
13
De nieuwe WMO: de gemeente
De gemeente moet: - mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen - voorkomen dat mantelzorgers op ondersteuning aangewezen zijn - de zelfredzaamheid en participatie van cliënten ondersteunen door het bieden van algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen, - is verantwoordelijk voor de kwaliteit en continuïteit van de voorzieningen Dit alles wordt vastgelegd in een gemeentelijk plan dat gericht is op: - Zo lang mogelijk thuis blijven van burgers - Burgers die beschermd wonen of opvang ontvangen zo snel mogelijk in staat maken zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving
Programma Aandacht voor iedereen
14
Voorzieningen
Algemene voorzieningen: • Moeten toegankelijk zijn voor iedereen, • Moeten de samenleving toegankelijk maken voor mensen met een beperking • Zijn voorliggend op maatwerkvoorzieningen Maatwerkvoorziening: • Is een individuele voorziening • Daarvoor geldt in veel gevallen een inkomensafhankelijke eigen bijdrage.
Programma Aandacht voor iedereen
15
De nieuwe WMO: gemeentelijk plan
In het plan wordt bijzondere aandacht gegeven aan:
a. een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, publieke gezondheid, zorg, jeugdzorg, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen; b. de samenwerking met zorgverzekeraars en zorgaanbieders als bedoeld in de Zorgverzekeringswet met het oog op een zo integraal mogelijke dienstverlening; c. keuzemogelijkheden tussen aanbieders voor degenen aan wie een maatwerkvoorziening wordt verstrekt, in het bijzonder voor kleine doelgroepen; d. de toegankelijkheid van voorzieningen, diensten en ruimten voor mensen met een beperking.
Programma Aandacht voor iedereen
16
PGB maatregelen 2014
Nieuwe cliënten met minder dan 10 uur begeleiding Geen persoonlijke verzorging en/of verpleging: geen PGB! 10-uurs grens is geschrapt voor bestaande gevallen. Effect daarvan: meer kosten PGB in 2014 € 125 miljoen. Opving binnen de regeling: 1. Pgb-tarieven worden in 2014 niet verhoogd ten opzichte van 2013. 2. De tarieven voor niet-professionele zorg voor nieuwe cliënten worden verlaagd. 3. Fraudebestrijding en tegengaan van oneigenlijk gebruik van het pgb. 4. Opbrengst fraudebestrijding (schatting € 40 miljoen)
Programma Aandacht voor iedereen Bron: Naar Keuze
17
PGB maatregelen 2014
Mensen met een ZZP indicatie en PGB van voor 2013
De tarieven voor mensen met een ZZP indicatie zijn in 2013 met 5 % verlaagd. Iemand niet in een wooninitiatief (ouderinitiatief/ Thomashuis e.d.) wel budgetgarantie in 2013 Verlaging tarieven in 2014 met 10 % en in 2015 nogmaals met 10 %, net zolang totdat u op het tarief zit dat nu geldt voor mensen die in 2013 voor het eerst een ZZP in PGB verzilveren.
Bron: Naar Keuze
Programma Aandacht voor iedereen
18
PGB maatregelen 2014
Er zijn echter uitzonderingen: 1. Woont u in een wooninitiatief en het zorgkantoor heeft op de beschikking vermeld dat u € 4000,00 toeslag wooninitiatief ontvangt dan houdt u het budget dat u in 2013 krijgt. 2. Het moet bij het zorgkantoor bekend zijn dat u in een erkend wooninitiatief woont. Geen wijziging PGB maar verlaging budgetgarantie met € 4.000,-: u krijgt een toeslag wooninitiatief van € 4000,00. (nieuwe beschikking) 3. Ontving u in 2013 100 % budgetgarantie omdat u budgetgarantie kreeg nadat u voor het eerst een ZZP in PGB verzilverde? Deze mensen hebben voor het eerst een ZZP indicatie gekregen voor 29 maart 2011. Dan behoudt u in 2013 100 % van het budget dat u in 2013 ontvangt. De situatie voor nieuwe wooninitiatieven is niet duidelijk. Bron: Naar Keuze
Programma Aandacht voor iedereen
19
Vrees voor of kansen zien?
Wie koopt in bij reguliere zorgaanbieder? Met PGB? Lastig aantonen dat in natura van diezelfde zorgaanbieder niet past. Dus bij keuze voor blijven bij de zorgaanbieder: overgang naar in natura. Dan is het sturingsmechanisme € weg! Leg afspraken vast! Er komt een overgangsregeling voor mensen die nu een ZZP hebben. Allemaal door de molen? Geen indicatie meer door de instelling. Nu geen afspraken over ZZP 3 maken, productieafspraken worden nu voor 1-2-3 niet uitgebreid en vaak al beperkt: zorgaanbieder los het maar op! (zullen zij straks vast iets over zeggen)
Programma Aandacht voor iedereen
20
Vrees voor of kansen zien?
Effect Participatiewet. Iedereen moet werken, participeren. Bij goedkeuring vanaf 20 % nog toegang tot dagbesteding? Is er werk voor deze groep? Effect sociaal akkoord en herfstakkoord: inzet op snellere groei banen. Ziet u kansen? Voor zorgboerderijen is toekomst niet helder Straks: overgang van betaald medewerker in de zorg naar vrijwilliger? Grootste werkloosheid komt uit zorg- en welzijnssector.
Programma Aandacht voor iedereen
21
Tijd voor actie? Tijd voor actie!
In 2011 stonden de ouderinitiatieven in Den Haag om voor hun bestaan op te komen. Dat had effect!
Moeten we dit weer doen? Hoe? Wie pakt de handschoen op? Dit Platform samen met RPSW? Samen met initiatieven uit Gelderland (aanbod Dorien Kloosterman)? Samen met LSW (niet helder welke rol dit Landelijk Steunpunt nu heeft: valt onder Per Saldo) Aansluiting/versterking ouderverenigingen is meer dan ooit belangrijk om een stem te hebben.
Programma Aandacht voor iedereen
22
Recente ontwikkelingen
Platform Wooninitiatieven in Zuid-Nederland
Dank voor uw aandacht
Gabie Conradi, adviseur programma Aandacht voor Iedereen
[email protected] 06-29259435
