27/01/2014
Button
STUDIEDAG – BRUSSEL – 20 JANUARI 2014
Toegankelijkheid : meer dan een concept
REALISATIE VAN TOEGANKELIJK SANITAIR
IR. ARCH STEFAN DANSCHUTTER - PROJECTLEIDER LABO DUURZAME ONTWIKKELING WETENSCHAPPELIJK EN TECHNISCH CENTRUM VOOR HET BOUWBEDRIJF
Button
Button
OPBOUW PRESENTATIE ◘ Deel 1: Realisatie van de inloopdouche ◘ Deel 2: Realisatie van een toegankelijk toilet
1
27/01/2014
Button
OPBOUW DEEL 1 – DE INLOOPDOUCHE ◘ Uitvoering van de inloopdouche • • • •
Probleemstelling Principes Aansluitingen Gebruiksveiligheid
◘ Gebruikscomfort & toegankelijkheid • Regelgeving • Opstelling • Hulpmiddelen
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - PROBLEEMSTELLING ◘ Het realiseren van een drempelloze inloopdouche en gelijktijdig het vrijwaren van een goede bouwtechnische uitvoering: • • • •
Schade door waterinfiltraties Schade door waterstagnatie Schade door loskomen van tegels Geurhinder
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - PROBLEEMSTELLING
2
27/01/2014
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - PRINCIPES
Principe 1: waterdichting vlak onder de tegel
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - PRINCIPES ◘ Principe 1: • De betegeling is niet waterdicht → een waterdichting wordt geplaatst vlak onder de tegel Waterscherm moet geschikt zijn voor hechting van betegeling Gebruiken van geschikte plaatsingsproducten – geschikte tegellijm Helling te voorzien – minimum 10 mm/m – naar het afvoerpunt of volgens de voorschriften van de fabrikant Aandacht voor aansluitdetails
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - PRINCIPES ◘ Principe 1
3
27/01/2014
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - PRINCIPES ◘ Principe 1: BINNENTOEPASSING
BUITENTOEPASSING
‘Vloeibaar’ aangebracht
ETAG022 – part 1** (kit)
NBN EN 14891* (product)
Matten/membranen
ETAG022 – part 2** (kit)
geen referentie
Platen
ETAG022 – part 3** (kit)
geen referentie
*: nog niet geharmoniseerd **: ETAG’s zijn richtlijnen die CE-markering toelaten dmv ETA (European Technical Agreement
De voornaamste specificaties hebben betrekking op de waterdichtheid, het scheur- en /of voegoverbruggend vermogen en de hechting (na verschillende verouderingen).
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - PRINCIPES
Principe 2: waterdichting onder de dekvloer
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - PRINCIPES ◘ Principe 2: • De betegeling is niet waterdicht → een waterscherm wordt geplaatst onder de dekvloer
Men maakt een kuip → waterdichtheid van de hoeken! Kuip bij voorkeur ook in helling geplaatst naar de afvoer Scheiding tussen dekvloer douche en dekvloer badkamer noodzakelijk Aansluiting met de afvoer op twee niveaus, afvoer beschikt dus over een “dubbele inlaat” Aandacht voor aansluitdetails
4
27/01/2014
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - PRINCIPES ◘ De inbouwsituatie kan sterk variëren • Aard van de draagstructuur
Hout, staal/beton, beton,… Stabiliteit van de draagstructuur Hygrothermische gevoeligheid Doorbuiging
• Opbouw van de vloer
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - AANSLUITINGEN ◘ Om waterinfiltraties te vermijden dienen aansluitingen correct te worden uitgevoerd • • • •
Aansluiting met de wand Aansluiting met de waterafvoer Aansluiting met de rest van de (bad)kamer Aansluitingen met bevestigingen/doorvoeren: Douchekraan, handgrepen, douchezitje,…
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - AANSLUITINGEN ◘ Aansluiting met de wand De eisen die gesteld worden aan ondergrond, stelproducten, tegels en eventuele profielen zijn ondermeer afhankelijk van de blootstelling aan water Het loskomen van tegels treedt vooral op onderaan wanden of ter hoogte van aansluitingen WTCB Info-fiche N° 9: Loskomen van en/of scheurvorming in binnenbetegeling, blootgesteld aan rechtstreekse besproeiing met water
Het loskomen van tegels kan verschillende oorzaken hebben, maar vaak ligt de oorzaak bij een ongeschikte ondergrond voor vochtige ruimten: Gipsgebonden Houtachtige materialen
5
27/01/2014
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - AANSLUITINGEN ◘ Aansluiting met de wand Zowel bij principe 1 als 2 moet het waterdichte membraan opgetrokken worden ter hoogte van de wanden om waterinfiltraties achter het waterdichte membraan te vermijden Wanneer de ondergrond niet voldoet aan de eisen gesteld aan een blootstelling EB Kan men bij principe 1 het waterdichte membraan verder optrekken om de ondergrond te beschermen Belangrijk dat de hoeken waterdicht worden uitgevoerd
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - AANSLUITINGEN Tabel 1
Situatie inloopdouche
Bron: TV 227 Muurbetegelingen
Button
Tabel 2
6
27/01/2014
Button
Tabel 3
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - AANSLUITINGEN ◘ Aansluiting met de waterafvoer Op 2 niveaus: Niveau tegelvloer Niveau waterafvoerend membraan
Zeer belangrijke en kritische aansluiting Omzeiling dient in alle gevallen vermeden te worden
Types afvoer Zijn ze voorzien van een stankafsluiter waarvan de afsluithoogte minimum 5 cm bedraagt?
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHES - AANSLUITINGEN
7
27/01/2014
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHES - AANSLUITINGEN ◘ Aansluiting met de waterafvoer • Akoestische performantie NBN S01-400-1 Contactgeluidsisolatie
• Brandveiligheid In bepaalde gevallen worden eisen gesteld aan de brandweerstand van tussenvloeren. Bijvoorbeeld in appartementen De afvoer en sifon mogen in dergelijke gevallen deze vereiste brandweerstand niet verminderen
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - AANSLUITINGEN ◘ Aansluiting met de rest van de (bad)kamer • De mate waarin de overgang douche/badkamer belast wordt met water is afhankelijk van heel wat factoren:
Helling van de vloerbedekking Afmetingen van de douche Positie en debiet van de douchekop Afvoerdebiet waterafvoer en aansluitleiding Aard van afscherming: vast, gordijn, geen Gedrag van de gebruiker
• Gebruikte waterscherm in de douche voor een stuk doortrekken in de (bad)kamer
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - AANSLUITINGEN Diam. 240 mm
Diam. 350 mm
Debiet 14 l/min bij 2 bar dynamische druk (0,23 l/s) Debiet van de douchekop
Debiet 36 l/min bij 3 bar dynamische druk (0,60 l/s) Debiet van de douchekop
Afvoerdebiet waterafvoer en aansluitleiding
Afvoerdebiet waterafvoer en aansluitleiding
Inbouwhoogte 9,5 cm Afvoerdebiet 0,4 l/s
Inbouwhoogte 19,5 cm Afvoerdebiet 0,74 l/s
Aansluitleiding [TV200]: Helling: 1% minimum (0,5%) Dncal 50 mm
Aansluitleiding [TV200]: Helling: 1% minimum (0,5%) Dncal 50 mm
8
27/01/2014
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - AANSLUITINGEN ◘ Aansluiting met de rest van de (bad)kamer* Geen douchescherm of douchewand aanwezig
(*) CSTB – Principes constructifs pour l’accessibilité des salles d’eau privatives en locaux d’habitation
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - AANSLUITINGEN ◘ Aansluiting met de rest van de (bad)kamer* Met douchescherm of douchewand
(*) CSTB – Principes constructifs pour l’accessibilité des salles d’eau privatives en locaux d’habitation
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - AANSLUITINGEN ◘ Rapport CSTB – prefab douchebak
9
27/01/2014
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - AANSLUITINGEN ◘ Aansluiting met bevestigingen/doorvoeren Doorvoeren: kraan Bevestigingen: douchezitje, beugels, douchestang,…
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - GEBRUIKSVEILIGHEID ◘ Gebruiksveiligheid – slipweerstand • Is afhankelijk van heel wat factoren: Oppervlakteruwheid, slijtage, vervuiling, onderhoud, tegelformaat, uitvoering van de voegen,… Momenteel is er geen geharmoniseerde Europese methode voor het bepalen van de slipweerstand (WTCB – CEN/TC 339)
SRT Hellend vlak FSC 2000 Andere methodes
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - GEBRUIKSVEILIGHEID ◘ Slip Resistance Tester (SRT)
Slipvaster
CEN-rubber, cf normen
Cfr artikel WTCB
10
27/01/2014
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - GEBRUIKSVEILIGHEID ◘ Methode van het hellend vlak
Gerelateerde normen DIN 51130, DIN 51097 Geteste materialen Natuursteen, Keramische tegels Wegmaterialen Plastics, Coatings Blootsvoets of geschoeid
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - GEBRUIKSVEILIGHEID ◘ Methode van het hellend vlak
Klasse
Hellingshoek
Toepassing (voorbeelden ter illustratie)
R9
3° - 10°
Toegangsruimten, kantoren, klaslokalen,…
R10
10° - 19°
Sanitair, toiletten, waskamers, garages, parkeerterreinen,...
R11
19° - 27°
Koel- of vrieskamers voor verpakte goederen, wasserijen, ...
R12
27° - 35°
Keukens voor de kantines van bedrijven, universiteiten,...
R13
> 35°
Klasse
Hellingshoek
A
> 12°
Overwegend droge, blootsvoets belopen zones, kleedkamers,...
B
> 18°
Douches, in het water leidende trappen met reling, ...
C
> 24°
Doorwaadbaden, hellende zwembadranden,
Vetsmelterij, slachthuizen, ruimten voor inblikken van groenten, ..
Toepassing (voorbeelden ter illustratie)
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - GEBRUIKSVEILIGHEID ◘ Dynamische wrijvingscoëfficiënt
Classificatie voor de slipweerstand bij de proefmethode met de dynamische wrijvingscoëfficiënt – Wüppertaler-classificatie Wrijvingscoëfficiënt
Beoordeling
tot 0,21
Zeer onzeker
0,22 tot 0,29
Onzeker
0,30 tot 0,42
Gematigd zeker
0,43 tot 0,63
Zeker
≥ 0,64
Zeer zeker
Slipvaster
11
27/01/2014
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - GEBRUIKSVEILIGHEID Materiaal
Testmethode
Type rubber
Norm
CEN/TC
Straatbakstenen
SRT
EN
Productnorm: NBN EN 1344 (2002)
178
Keramische tegels
COFdyn (met pull-slider en hellend vlak) COFstat met pull-slider
?
Productnorm: NBN EN ISO 14411 (2004) Proefnorm: prISO 10545-17
67
Natuursteen
SRT
EN
NBN EN 1341 (2002) Buitenplaveien, NBN EN 1342 (2002) Straatkeien Proefnorm: NBN EN 14231 (2003)
246
Hout
SRT
?
Wood flooring CEN/TS 15676 (2007)
175
Agglomeraattegels
SRT
EN
prEN 14617-3 (2003)
246
Betontegels
SRT
EN
Productnorm: NBN EN 1339 (2003)
178
Betonboordstenen
SRT
EN
NBN EN 1340 (2003) + AC (2006)
178
Elastische vloerbedekkingen PVC
Hellend vlak
-
NBN EN 13845
134
Elastische vloerbedekkingen, laminaatvloerbedekkingen en tapijt
COFdyn
-
Productnorm: NBN EN 14041 (2004) Proefnorm: NBN EN 13893 (2003)
134 134
Harde vloerafwerkingen
FSC2000
NTA 7909 (in herziening)
Vloerbedekkingen
Hellend vlak
Straatstenen (gepolijste en ongepolijste)
SRT
EN
NBN ENV 12633 (2003)
DIN 51130 178
Granulaten
SRT
EN
NBN EN 1097-8
154
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - GEBRUIKSVEILIGHEID ◘ Elektrische veiligheid • AREI – artikel 86.10: badkamers
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - GEBRUIKSVEILIGHEID ◘ Elektrische veiligheid: Volume 0: Is afwezig bij een inloopdouche
Volume 1: Een cilinder met straal 60 cm, middelpunt loodrecht onder de douchekop wanneer deze op de steun bevestigd is Hoogte cilinder 225 cm gemeten vanaf de vloerafwerking
Volume 2: Buiten volume 1 Begrensd door een verticaal oppervlak op afstand 60 cm van de grens van volume 1
Volume 3: Buiten volume 2 Begrensd door verticaal oppervlak op afstand 240 cm van de grens van volume 2
12
27/01/2014
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - GEBRUIKSVEILIGHEID ◘ Elektrische veiligheid
Minimum beschermingsgraad
LS + ZLS Voor het toegelaten materieel
ZLVS =~ max V
= max V
≈ max V
=~ max V
= max V
18
30
6
12
20
Niet toegelaten
30
6
20
Niet toegelaten
30
IPXX
30
IPXX
Volume 0
Niet toegelaten
12
Volume 1
IPX4/IPX5*
12
IPX7 18
IP00
IPX4 Volume 2
IPX4
25
36
IPX1
25
36
12 IP00
60
12
IPX4 Volume 3
LS stopcontacten
≈ max V
18 IP00
60
12
IPX1
18 IP00
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - GEBRUIKSVEILIGHEID ◘ Elektrische veiligheid: Volume 1: ZLVS: voedingstoestel is buiten de volumes 0, 1 en 2 LS + ZLS: enkel toestellen voor de productie van warm water
Volume 2: ZLVS: voedingstoestel is buiten de volumes 0, 1 en 2 LS + ZLS: Vast opgestelde verlichtingstoestellen + evt. ingebouwde schakelaars, ten minste 160 cm boven het niveau van de vloer Elektrische verwarmingstoestellen of ventilatoren van klasse II, vast opgestelde toestellen voor de productie van sanitair warm water Minimale bescherming van contactdozen
Button
UITVOERING VAN DE INLOOPDOUCHE - GEBRUIKSVEILIGHEID ◘ Douchewanden – glasbreuk • NBN S23-002 – glaswerk: Artikel 4.4.2.2.2: bescherming tegen verwondingen en tegen vallen door vensters en glazen wanden Gebruiksomstandigheden
Klasse volgens NBN EN 12600 Onderste rand beglazing < 0,90 m van de grond
Douchewanden en -deuren
1B1,
1C-(1)
Onderste rand beglazing ≥ 0,90 m van de grond 1B1, 1C-(1)
1B1 = gelaagd glas opgebouwd uit twee glasbladen en twee PVB’s (minimum 33.2) = bescherming tegen vallen en verwondingen 1C- = gehard glas (minimum 4 mm) = bescherming tegen verwondingen, “-” betekent vrij te kiezen tussen F=0,1,2,3
13
27/01/2014
Button
GEBRUIKSCOMFORT EN TOEGANKELIJKHEID - REGELGEVING ◘ Vlaanderen: BVR 5/6/2009 (BS 2/9/2009) tot vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake toegankelijkheid (gewijzigd door het BVR 18/2/2001 (BS 21/3/2011)
◘ Brussel: Gewestelijke stedenbouwkundige verordening – titel IV toegankelijkheid van gebouwen voor personen met beperkte mobiliteit
◘ Wallonië: CWATUPE, artikel 414 & 415
Button
GEBRUIKSCOMFORT EN TOEGANKELIJKHEID - REGELGEVING ◘ Een toegankelijke doucheruimte: Vereiste
Brussel
Vlaanderen
Wallonië
Oppervlakte doucheruimte/ douchezone
-
Doucheruimte: 2,15 x 2,35 meter na afwerking
-
-
Douchezone: 1,20 x 1,20 meter
-
Positie deur
-
Bij minimale afmetingen doucheruimte – in de korte zijde
-
Draaicirkel
Ø 150 cm in de doucheruimte, buiten bereik opengaande deur
Ø 150 cm ter hoogte van de douchezone en evt. Wastafel
Ø 150 cm in de doucheruimte, buiten bereik opengaande deur
Vloer
Vermijd het gebruik van een douchebak
De vloer sluit drempelloos aan
Vermijd het gebruik van een douchebak
Max hellingspercentage van 2%
Max hellingspercentage van 2%
Max hellingspercentage van 2%
Slipvrij oppervlak
Slipvrij oppervlak
Slipvrij oppervlak
Min 45 cm diep, 40 cm breed
Min 40 cm diep, 40 cm breed en op 50 cm van de vloer
Min 40 cm diep, 40 cm breed en op 50 cm van de vloer
Douchezitje
Afstand tot een inwendige hoek is minstens 45 cm Ruimte naast het douchezitje (aan minstens één kant)
-
Minstens 90 cm
-
Ruimte voor het douchezitje
-
Minstens 120 cm
-
Positie douchekraan
-
Tussen 45 & 55 cm van de wand waartegen het douchezitje geplaatst is
-
Handgrepen
2 handgrepen, opklapbaar, op 35 cm van de as van de stoel, 80 cm lang en op 80 cm hoogte
- (handboek toegankelijkheid)
2 handgrepen, opklapbaar, op 35 cm van de as van de stoel, 90 cm lang en op 80 cm hoogte
Button
GEBRUIKSCOMFORT EN TOEGANKELIJKHEID - REGELGEVING ◘ Een toegankelijke doucheruimte (illustraties)
Brussel (illustratie verordening)
Vlaanderen (handboek toegankelijkheid)
14
27/01/2014
Button
GEBRUIKSCOMFORT EN TOEGANKELIJKHEID - OPSTELLING ◘ Guide d’aide à la conception d’un logement adaptable + ADA 32.5
H = 75
F = 32.5
Button
GEBRUIKSCOMFORT EN TOEGANKELIJKHEID - OPSTELLING
Vooral belangrijk wanneer de bevestiging gebeurt tegen lichte scheidingswanden: TV 233 – lichte scheidingswanden: • 4 gebruikersklassen • 2 belastingsklassen 3 proeven bepalen tot welke van de hierboven opgesomde klassen de wand behoort: • Impact van een zwaar, zacht lichaam • Impact van een hard lichaam • Verticale excentrische belastingen
Button
GEBRUIKSCOMFORT EN TOEGANKELIJKHEID - OPSTELLING
15
27/01/2014
Button
GEBRUIKSCOMFORT EN TOEGANKELIJKHEID - OPSTELLING ◘ Verticale excentrische belasting
Button
GEBRUIKSCOMFORT EN TOEGANKELIJKHEID - OPSTELLING
Button
GEBRUIKSCOMFORT EN TOEGANKELIJKHEID - OPSTELLING ◘ Foute opstellingen (*)
(*) ADA National Network and US Access Board
16
27/01/2014
Button
GEBRUIKSCOMFORT EN TOEGANKELIJKHEID - OPSTELLING ◘ Niet toegankelijk, maar wel zinvol inzake zorgverlening?
Button
GEBRUIKSCOMFORT EN TOEGANKELIJKHEID - HULPMIDDELEN ◘ Hulpmiddelen voor mensen met een handicap (woningaanpassing) NBN EN ISO 9999 (2011): Hulpmiddelen voor mensen met een handicap – classificatie en terminologie 09/ Hulpmiddelen voor persoonlijke verzorging en bescherming 18/ Inrichtingselementen en aanpassingen van woningen en andere gebouwen …
Meer informatie: www.eastin.info
Button
REFERENTIES • Technische Voorlichtingsnota’s: N° 237: keramische binnenvloerbetegeling N° 233: lichte binnenwanden N° 227: muurbetegelingen
• WTCB Infofiche N° 9: • Verenigde Staten: Curbless Shower, an installation guide
• Duitsland: Barrierefrei, Architektur, Technik & Design für funktionale Lebensräume
• Frankrijk: CSTB: Principes constructifs pour l’accessibilité des salles d’eau privatives en locaux d’habitation
17
27/01/2014
Button
ENKELE CONCLUSIES • Laagdrempelig douches zijn mogelijk maar zeker niet vanzelfsprekend: Er moet veel aandacht gaan naar het voorkomen van waterinfiltraties: Correcte vloeropbouw Goede aansluitingen met wanden, doorvoerleidingen, waterafvoer en de rest van de badkamer Er wordt bij voorkeur een douchescherm of douchegordijn voorzien
Er moet de nodige aandacht gaan naar gebruiksveiligheid, gebruikscomfort en toegankelijkheid Al deze aspecten met elkaar verzoenen vraagt een doordacht ontwerp en een goede uitvoering
Button
DEEL 2 – REALISATIE VAN EEN TOEGANKELIJK TOILET Vereiste
Brussel
Vlaanderen
Wallonië
Oppervlakte toiletruimte
150 x 150 cm + draaicirkel Ø 150 cm
165 x 220 cm na afwerking
150 x 150 cm
Ruimte voor de toiletpot (frontale transfer)
-
Een vrije afstand van minstens 120 cm
-
Ruimte naast de toiletpot (laterale transfer)
Minstens 110 cm ten opzichte van de as van de toiletpot
Minstens 90 cm naast het toilet
Minstens 110 cm ten opzichte van de as van de toiletpot
Vrije doorgang tussen toilet en wastafel
-
Minstens 90 cm
-
Voorzijde toilet/ achterliggende wand
-
Minstens 70 cm
-
Opklapbare steunstangen naast het toilet
Langs beide kanten van het toilet, opklapbaar en op 35 cm van de as van de toiletpot
- (handboek toegankelijkheid)
Langs beide kanten van het toilet, opklapbaar en op 35 cm van de as van de toiletpot
80 cm boven de vloer
- (handboek toegankelijkheid)
80 cm boven de vloer
Minstens 80 cm lang
- (handboek toegankelijkheid)
Minstens 90 cm lang
50 cm boven de vloer
- (handboek toegankelijkheid)
50 cm boven de vloer
Van het hangtype
-
Profiel sokkel
Vrije doorgangsbreedte 90 cm
Vrije doorgangsbreedte 85 cm
Vrije doorgangsbreedte 85 cm
Opendraaiend naar buiten
Opendraaiend naar buiten
Opendraaiend naar buiten
Deurklink tussen 80 & 85 cm hoogte
- (handboek toegankelijkheid)
-
Beugel aan de binnenzijde van de toiletdeur, tussen 80 & 85 cm hoogte
-
Beugel aan de binnenzijde van de toiletdeur, tussen 80 & 85 cm hoogte
Recht tegenover de toiletpot, tegenover de opstelruimte naast het toilet
Deur in de korte zijde
Recht tegenover de toiletpot, tegenover de opstelruimte naast het toilet
WC-zitting
Toiletdeur
Button
OPPERVLAKTE VAN 150 X 150 CM? ◘ Geen toegankelijke toiletruimte
Geen draaicirkel (figuur ≠ realiteit) Mogelijkheden voor transfer zijn beperkt Persoonlijke hygiëne buiten de toiletruimte Diepte toiletpot = 50 cm ipv 70 cm Weinig plaats voor bevestiging beugels?
Data Source
#
Min
5%
Mean
80%
90%
95 %
Max
Manual chairs
266
83
94
204
276
304
330
564
Power chairs
186
84
168
267
320
366
480
535
Bron: E. Steinfeld – ‘Anthropometry of Wheeled Mobility Project’
Bron: GSV
Bron: ADAAG
18
27/01/2014
Button
OPSTELRUIMTE ROND HET TOILET ◘ Naast het toilet
# 195 of 59,1 %
# 135 of 40,9 %
Button
OPSTELRUIMTE ROND HET TOILET ◘ Voor het toilet: Enkel in Vlaanderen een criterium - minstens 120 cm
◘ Tussen toilet en wastafel Enkel in Vlaanderen een criterium – minstens 90 cm
Button
GROTERE TOILETRUIMTE?
Bron: Changing Places Consortium
19
27/01/2014
Button
TOILET ◘ Een voldoende diep toilet: Vergemakkelijkt de transfer
Button
TOILET ◘ Een voldoende hoog toilet Adjustable height protocol
100,00% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 25 28 31 33 36 38 41 43 46 48 51 53 56 58 61 64 66 69 71 74
HERL: # 116 rolstoelgebruikers
Button
BEUGELS ◘ Aan beide zijden van het toilet: • • • •
Opklapbare beugel aan de open zijde Tussenafstand: 60 – 65 – 70 cm Symmetrisch ten opzichte van het toilet Voldoende omgrijpbaar Tussenafstand wand/beugel Ergonomie handgreep + slipvast
• Hoogte beugel boven de vloer • Lengte beugel
Bron: ADAAG
20
27/01/2014
Button
ALARMERING + ACCESSOIRES
Button
VERLICHTING & CONTRAST ◘ Verlichting • NBN EN 12464 – 1: Licht en verlichting – Verlichting van werkruimten – deel 1: werkruimten binnen Toiletruimten:
Em = 100 lx UGRL = 22 Uo = 0,4 Ra = 80
slecht
Verder geldt: Voor de wanden van de toiletruimte: Em = 50 lx, Uo ≥ 0,1 Voor het plafond van de toiletruimte: Em = 30 lx, Uo ≥ 0,1
• Kortstondig gebruik toiletruimte Onmiddellijk volle verlichtingssterkte Eventueel met bewegingsmelder
goed
Button
VERLICHTING EN CONTRAST ◘ Contrast • Kiezen voor een luminantiecontrast, eerder dan kleurcontrast WTCB-Dossier N°3/2009: Verlichting en contrast voor personen met een visuele beperking LRV 1 – LRV 2 ≥ 30 is voldoende contrast voor de hier beschreven toepassingen Momenteel wordt gewerkt aan een rekentool: omzetting van LRV naar RAL, NCS,…
21
27/01/2014
Button
DE WASTAFEL Vereiste
Brussel
Vlaanderen
Wallonië
Een vrije doorgang tussen wastafel en toilet
-
Minstens 90 cm
-
Vrije ruimte onder de wastafel
60 cm diep
Minstens 90 cm breed, 60 cm diep en 70 cm hoog
60 cm diep
Hoogte werkvlak wastafel
Maximaal 80 cm
- (Handboek toegankelijkheid)
Maximaal 80 cm
Afstand tussen as wastafel/inwendige hoek
-
Minstens 50 cm
-
Button
ONDERRIJDBARE WASTAFEL
Bron: DIN 18040-1
Enkele varianten
Button
BEPERKT ONDERRIJDBARE WASTAFEL
22
27/01/2014
Button
ACCESSOIRES & VOORZIENINGEN
Button
Dank voor uw aandacht
23