ALGEMEEN
PROFIEL VAN HET LEGER DES HEILS Het Leger des Heils in Nederland heeft tot doel om op elke daartoe geschikte plaats, tijd en wijze het Evangelie van Jezus Christus in woord en daad uit te dragen. In de ontmoeting met de medemens wordt ook aandacht gegeven aan diens maatschappelijke noden en behoeften. Het Leger des Heils zal daarin trachten te voorzien, hetzij vanuit de eigen organisatie, hetzij door anderen. Leger des Heils in Nederland
350 plaatsen in Nederland aanwezig zijn en nog altijd de
De activiteiten van het Leger des Heils zijn ontstaan als
behoefte voelen om de lokale gemeenschap te dienen.
reactie van een (kleine) groep christenen op de geestelijke en maatschappelijke noden in hun directe omgeving.
Onze kerk is te vergelijken met de meeste andere
Onze overtuiging en deze dadendrang zijn in de afgelopen
christelijke kerken. Ook wij kennen een geloofsbelijdenis
125 jaar in de kern onveranderd. De inbedding in buurten
en we hebben voorgangers, leden, erediensten en
en wijken in Nederland en daarbuiten is daarbij een
liederen. Wat de kerkelijke activiteiten van ons Leger
kenmerkend aspect. Die aanwezigheid heeft inmiddels
kenmerkt, is het streven om buitenkerkelijken te bereiken
een dermate duurzaam karakter, dat we nu op zo’n
met de boodschap van Gods liefde.
JAARVERSLAG LEGER DES HEILS 2012
13
De Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheids-
Wat alle Leger des Heils-onderdelen verbindt, is dat ze tot
zorg is actief op de werkvelden maatschappelijke opvang,
doel hebben vanuit het christelijk geloof iets voor anderen
geestelijke gezondheidszorg, ouderen- en gezond-
te betekenen.
heidszorg, jeugdzorg, reclassering, preventie en maatschappelijk herstel en verslavingszorg. Kenmerkend voor
Christelijke identiteit
de werkwijze is, dat medewerkers alle leefgebieden van
Het Leger des Heils staat in de christelijke traditie. We
de hulpvragers (van huisvesting tot justitiële contacten en
laten ons inspireren door de Bijbel en in het bijzonder
van lichamelijke en geestelijke problemen tot schulden-
door de woorden en daden van Jezus Christus. In deze
problematiek) zoveel mogelijk in kaart brengen en dat
traditie staan de volgende geloofsnotities centraal:
problemen in samenhang worden aangepakt. Zo proberen we voor hulpvragers die met meer dan één
God is de Schepper van al wat leeft. God is de oorsprong
probleem tegelijk kampen, de schotten tussen de
van deze wereld en degene die deze wereld draagt.
‘zorgbranches’ te doorbreken.
In Jezus Christus is God zelf naar deze wereld gekomen. In Jezus wordt duidelijk hoe God wil dat mensen zullen
14
Leger des Heils ReShare is verantwoordelijk voor
leven en met elkaar zullen omgaan. Dat betekent ook een
de nationale textielinzameling en draagt daarmee bij
oproep om zich af te keren van een leven dat niet goed is.
aan beschikbaarheid van kleding in tweedehandskleding-
‘Bekering’ heet dat in bijbelse taal.
winkels, maar ook aan fondsenwerving en verbetering
In Jezus werd ook duidelijk dat God van mensen houdt,
van het milieu.
ondanks de verkeerde dingen die mensen doen en de
ALGEMEEN
dingen die mensen verkeerd doen. God vergeeft mensen
krijgt iedereen de kans zich te bezinnen op de zin van het
omwille van Jezus Christus. Dat werd eens en voorgoed
bestaan, anderen te ontmoeten en tot rust te komen.
duidelijk in de kruisdood van Jezus en zijn opstanding. God is in en door mensen aan het werk in deze wereld.
Veel mensen gebruiken de begrippen ‘waarden’ en
Dat is de Heilige Geest die mensen bezielt en inspireert.
‘normen’ om aan te geven dat ze behoefte hebben aan
De mens valt niet samen met God, maar in mensen valt
een zekere vorm van moraal. Waarden en normen geven
wel iets van God te herkennen.
richting en bieden houvast. De Bijbel is hiervoor een
In de christelijke geloofsovertuiging zijn bij de omgang van
geweldige inspiratiebron. Het Leger des Heils gelooft
mensen met elkaar twee begrippen belangrijk: gerech-
overigens niet in het dicteren van standpunten. Wel willen
tigheid en barmhartigheid. Gerechtigheid wil zeggen dat
we de dialoog aangaan over wat waardevol en goed is.
mensen recht gedaan wordt. Dat mensen tot hun recht
Onze kerkdiensten kenmerken zich door enthousiaste
komen. In de Bijbel betekent dit dat juist mensen die op
samenzang en een praktijkgerichte Bijbeloverdenking.
wat voor manier dan ook in de verdrukking zitten, worden bevrijd. Barmhartigheid wil zeggen dat een dienst van
Kerkelijke sociale hulpverlening
liefde wordt bewezen aan mensen die in nood zijn
Uit liefde voor God en de medemens richten onze
geraakt.
kerkelijke gemeenten en dienstencentra zich ook op de
Al deze richtinggevende woorden voor het leven worden
maatschappelijke noden in de omgeving. Dit werk wordt
bij elkaar gebracht door de woorden van Jezus waarmee
vrijwel geheel door vrijwilligers gedaan.
hij heel de bijbelse opdracht samenvat: “Heb de Heer, uw
Dankzij hen zijn vele vormen van eenvoudige hulpver-
God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel
lening mogelijk. Voorbeelden hiervan zijn open huis,
uw verstand. Dat is het grote en eerste gebod. Het
maaltijdprojecten, ondersteuning schuldhulpverlening
tweede is daaraan gelijk: heb uw naaste lief als uzelf.”
door vrijwilligers, Raad- & Daadbalies, het bezoeken van eenzame mensen en het verstrekken van kleding.
Karakter van het Leger des Heils Kenmerk van het Leger des Heils is dat het een strijdbare
Ontwikkelingswerk
organisatie is. Dat blijkt niet alleen uit onze uitingsvormen
Het Leger des Heils is momenteel internationaal actief
(zoals bijvoorbeeld de naam van de organisatie of de vlag)
in zo'n 125 landen. Van deze landen wordt ongeveer
maar ook uit onze karakteristieke werkwijze. We zijn een
de helft door de Organisatie voor Economische
daadkrachtige organisatie, waarin vaak de daad voor het
Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) gerekend tot
woord komt, de concrete hulpverlening voor allerlei
de ontwikkelingslanden.
overleg. Het gaat daarbij om een strijd tegen dat wat het
Als internationale organisatie steunen we zo’n 600
leven van mensen kapot maakt, zoals armoede,
ontwikkelingsprojecten die plaatsvinden in Afrika, Azië,
uitsluiting, mishandeling, sociale wantoestanden, onrecht
Latijns- en Midden-Amerika, het Caribische gebied en
en zinloosheid. Het gaat om een strijd voor een leven
Oost-Europa. Het gaat om projecten of programma’s op
zoals God het bedoeld heeft.
het gebied van gezondheidszorg, hiv/aids, onderwijs en training, opvang, landbouw, microkrediet en andere
In al onze activiteiten kiezen we ervoor onvoorwaardelijk
inkomensverbetering projecten, water en milieu, rampen,
betrokken te zijn op de medemens, met name voor hen
herstel en wederopbouw. Het initiatief voor deze projecten
die geen helper hebben. Wij geven bij de keuze van onze
komt vanuit de lokale bevolking in deze landen.
activiteiten in de volle breedte specifiek aandacht aan
Onze afdeling Internationale Ontwikkeling & Samenwerking
zingeving van het leven en het verminderen van
werkt samen met haar zusterorganisaties en ondersteunt,
eenzaamheid.
financiert, adviseert, coördineert, evalueert en controleert een aantal van deze projecten en programma’s.
Evangelisatie en pastorale zorg Het Leger des Heils heeft in Nederland zestig korpsen
Maatschappelijke opvang
en kerkelijke gemeenten (buitenposten) plus een aantal
De maatschappelijke opvang is het vangnet van de
dienstencentra waar iedereen welkom is. Op zondag
samenleving: als je nergens anders terecht kunt, kun je,
worden in onze korpsen samenkomsten gehouden. Hier
voor zover de capaciteit toereikend is, een beroep doen
JAARVERSLAG LEGER DES HEILS 2012
15
op deze vorm van hulp. De maatschappelijke opvang kent
Jeugdzorg
geen indicatiestelling en voor de meeste opvangvoorzie-
In een aantal provincies/stadsgewesten zijn we actief op
ningen gelden weinig tot geen contra-indicaties. Onze
het gebied van jeugdhulpverlening. In sommige situaties is
maatschappelijke opvang omvat verschillende vormen
het noodzakelijk dat kinderen tijdelijk komen wonen in een
van hulpverlening zoals: voorzieningen voor nachtopvang
van de verschillende woonvormen (jeugdhuis, gezinshuis,
en dagopvang voor al dan niet verslaafde dak- en
projectgezin) of bij pleegouders. De begeleiding en
thuislozen, postadres en inkomensbeheer voor daklozen,
behandeling zijn gericht op het inhalen van ontwikkelings-
opvang van zwerfjongeren, vrouwenopvang, woonvoor-
achterstanden, het verwerken van sociaal-emotionele
zieningen voor dak- en thuislozen onder wie mensen met
problematiek en het bewerkstelligen van een positieve
psychiatrische problematieken (sociale pensions),
gedragsverandering. Thuiswonende kinderen die met
crisisopvang en begeleid wonen.
dergelijke problematiek kampen, kunnen in dagvoorzieningen worden geholpen. Onze landelijk werkende
Ouderen- en gezondheidszorg
jeugdbescherming verleent hulp aan kinderen en hun
In de ouderen- en gezondheidszorg gaat het behalve om
gezinnen in een problematische opvoedingssituatie.
goede huisvesting, vooral om goede zorg en de juiste
Deze hulpverlening vindt plaats vanuit een justitieel kader.
behandeling. Het uitgangspunt daarbij is dat de zorg afgestemd moet zijn op de behoefte van de zorgvrager
Reclassering
waarbij de wens om zo lang mogelijk in het eigen leefmilieu
Reclasseringsactiviteiten zijn erop gericht om (ex-)
te blijven, gerespecteerd wordt. Hierbij gaat het om
gedetineerden te helpen bij hun terugkeer in de maat-
zorgcentra voor ouderen, verpleeghuiszorg, (kinder)
schappij. De cliënten die begeleiding krijgen van de Leger
hospice-zorg en zorg voor jongeren met een licht verstan-
des Heils-reclassering zijn veelal mensen met complexe
delijke beperking. Ook de zeven over Nederland verspreide
problemen die hun mogelijkheden tot verbetering
meerzorgafdelingen voor chronisch (bijvoorbeeld hiv/aids)
beïnvloeden en in negatieve zin versterken. Deze groep
of ernstige zieken, al dan niet verslaafden, dak- en
kent een hoog recidive (‘veelplegers’) en is door het
thuislozen rekent het Leger des Heils tot deze sector.
ontbreken van een eigen netwerk langdurig aangewezen op professionele hulp en steun.
Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) De Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheids-
Verslavingszorg
zorg heeft in Lunteren een forensische GGZ-kliniek voor
Er zijn veel verslaafden die regelmatig aankloppen bij
jeugd en volwassenen. Daarnaast is er in Arnhem een
de verschillende voorzieningen voor maatschappelijke
deeltijdkliniek en een polikliniek. Dankzij herzieningen in
opvang van het Leger des Heils. Vaak kan (nog) niet veel
het zorgstelsel (met name de AWBZ-regelgeving) in de
meer hulp geboden worden dan iets te eten en te drinken
achterliggende jaren, is het voor ons mogelijk geworden
geven en een slaapplaats voor de nacht. Vervolgens
om woonvoorzieningen (RIBW’s) te creëren voor
kunnen we alleen wachten totdat zij zelf aangeven dat
voormalig dak- en thuislozen. De groep mensen die hier
zij een einde willen maken aan een verslaving.
gebruik van maakt, kampt met psychische stoornissen
16
en/of verslavingsproblematiek en een aantal van hen is
Het kan soms lange tijd duren voordat zij voldoende
met justitie in aanraking gekomen. Zij redden het
gemotiveerd zijn om daadwerkelijk iets aan de verslaving
doorgaans niet op eigen kracht, zijn veelal niet
te doen. Onze opvangvoorzieningen werken veel
‘plaatsbaar’ in reguliere hulp-/zorginstellingen en hebben
samen met de lokale instellingen voor verslavingszorg.
behoefte aan een rustpunt en structuur in hun leven.
Daarnaast beschikken we zelf over een ontwennings-
Hierbij wordt zoveel mogelijk samenwerking gezocht met
centrum in Apeldoorn. De meeste mensen die hier om
andere disciplines in de hulp- en zorgverlening. Deze
hulp vragen, hebben een zeer lange verslavingscarrière
samenwerking vindt zowel binnen het Leger des Heils
achter de rug. Het gaat hier om mensen met een
plaats (bijvoorbeeld met begeleiders van de Leger des
verslavingsverleden dat in sociaal en fysiek opzicht
Heils-reclassering) als met derden organisaties (bijvoor-
allesverwoestend is, gekenmerkt door vaak
beeld ondersteuning van psychiaters, instellingen voor
jarenlange mislukte interventies van de reguliere
verslavingszorg, GGD-artsen e.d.).
verslavingshulpverlening.
ALGEMEEN
Preventie en maatschappelijk Herstel
Textielinzameling
Activiteiten als ambulante woonbegeleiding, ‘10’ voor
Het Leger des Heils zamelt gebruikt textiel in bij particu-
Toekomst en Grijs Genoeg(en), bijzondere schoonmaak-
lieren, scholen, bedrijven en gemeenten. De inzameling
projecten, de buurtgerichte Bij Bosshardt-projecten en
van gebruikt textiel is goed voor het milieu. Tegelijkertijd
Werk voor Iedereen richten zich op preventie van een
wordt een deel van de ingezamelde textiel rechtstreeks
dreigend zelfstandigheidsverlies, maatschappelijk herstel
ingezet voor nationale en internationale hulpverlening. Een
voor degenen die meer zelfstandigheid nastreven en op
deel van het textiel wordt tegen lage prijzen verkocht in de
het bevorderen van sociale cohesie in buurten en wijken.
eigen tweedehands kledingwinkels door heel Nederland.
Daarnaast gaan medewerkers gericht op zoek naar
Het overtollige textiel verkopen we en dat genereert weer
zorgmijdende daklozen, de ‘buitenslapers’ (het zogeheten
financiële middelen die ten goede komen aan onze
‘veldwerk’) die onder meer door de inzet van ‘soep-
hulpverlening. n
bussen’ van voedsel, kleding en dekens worden voorzien. Voor een flink aantal Nederlanders is ‘op vakantie gaan’ niet weggelegd. Dat kan zowel financiële als andere oorzaken hebben. Soms zijn de problemen binnen een gezin zo groot, dat een ouder geen energie meer overhoudt om iets leuks met de kinderen te doen. Wij bieden daarom in ons eigen hotel en congrescentrum Belmont in Ede mensen de mogelijkheid om, tegen een geringe vergoeding, een vakantie door te brengen.
17
JAARVERSLAG LEGER DES HEILS 2012
