NL
PRIX DE ROME BEELDENDE KUNST 2O15 21 NOV – 17 JAN 2016
FOUNDLAND HEDWIG HOUBEN CHRISTIAN NYAMPETA MAGALI REUS
NL
PRIX DE ROME BEELDENDE KUNST 2015 21 NOV – 17 JAN 2016
In 2015 is de Appel arts centre gastvrouw
Christian Nyampeta en Magali Reus. De
voor de Prix de Rome, de oudste en
vier finalisten werden, tegelijk met 70
belangrijkste prijs in Nederland voor
andere kunstenaars, voorgedragen door
beeldend kunstenaars onder de 40 jaar.
een brede groep scouts en vervolgens
Zijn geschiedenis gaat terug tot 1808 toen
voor de shortlist geselecteerd door een
Lodewijk Napoleon de Prix de Rome in
internationale jury. Elk leggen zij zeer
Nederland introduceerde ter bevordering
verschillende maar ook subtiel op elkaar
van de kunsten. De prijs heeft zich daarna
inwerkende interesses aan de dag en
regelmatig vernieuwd, maar het doel is
maken kunst die zowel onderzoekend is
nog altijd om in Nederland wonende,
als performatief. Voor de tentoonstelling
uitzonderlijk getalenteerde beeldend
realiseerden de kunstenaars nieuw werk
kunstenaars te traceren, hen te stimuleren
dat in de Appel arts centre te zien is.
zich verder te ontwikkelen en hun zichtbaarheid te vergroten. Sinds januari
De jury bestaat uit Pernille Albrethsen
2013 wordt de prijs georganiseerd en
(freelance criticus, auteur en curator),
gefinancierd door het Mondriaan Fonds. De
Beatrix Ruf (directeur Stedelijk Museum),
winnaar ontvangt een bedrag van 40.000
Jan van de Pavert (beeldend kunstenaar
euro en een werkperiode in de American
en winnaar 1987), Francesco Stocchi
Academy in Rome.
(conservator moderne en hedendaagse kunst Museum Boijmans Van Beuningen),
De Appel arts centre was in het verleden
Roy Villevoye (beeldend kunstenaar)
reeds herhaaldelijk tentoonstellingspartner
en voorzitter Birgit Donker (directeur
van de Prix de Rome en presenteert nu
Mondriaan Fonds). Deze jury selecteert op
de editie 2015 met nieuw werk van één
basis van deze projecten een winnaar en die
samenwerkingsverband en drie beeldend
wordt op 17 december bekend gemaakt.
kunstenaars die door de vakjury zijn geselecteerd: Foundland (Lauren Alexander en Ghalia Elsrakbi), Hedwig Houben,
NL
FOUNDLAND FAILED FUTURES & EXTENDED BORDERS
Kunstenaarscollectief Foundland bestaat
uiteenvallen van het land. Elsrakbi heeft
uit Lauren Alexander (1983) en Ghalia
zijn herinneringen aan en kennis van
Elsrakbi (1978) en combineert beeldende
de verschuivende grenzen van het land
kunst met grafisch ontwerp, onderzoek
gedeeld met Foundland. Op basis van dit
en tekst. Sinds 2011 richten zij zich in
herinnerde verleden heeft Foundland
hun werk op het Midden-Oosten en de
diverse toekomst scenario’s ontwikkeld.
Arabische lente. De jury heeft waardering voor de precisie waarmee de kunstenaars
In het videowerk Scenarios for
hun onderwerp benaderen en de vrijheid
Failed Futures (2015) wordt een serie
waarmee ze beeld en tekst gebruiken om
samenzweringstheorieën geschetst,
hun ideeën te visualiseren.
waarmee Foundland verkent hoe fictie een rol kan spelen bij het verwerken van
Foundland presenteert nieuw werk dat
tragedie en verwarring. Als nieuws-
gebaseerd is op een serie interviews met
consumenten weten we steeds beter dat
Yassin Elsrakbi (1943), verzameld in
we niet alles wat we zien en lezen voor
2015. De vader van Foundland lid Ghalia
‘waar’ moeten aannemen. De informatie
Elsrakbi is een recente vluchteling uit
en vooral beeldmateriaal geven vaak
Syrië en woonachtig in Cairo. Hij is een
een gemanipuleerd en fictief beeld van
fervent nieuwskijker, verzamelaar en
de werkelijkheid. Misschien kunnen
analist. Door nieuws uit Syrië uit een
we de frustraties rond ons onvermogen
grote hoeveelheid bronnen bijeen te
om de wereld om ons heen te begrijpen
brengen probeert hij vat te krijgen op
ontstijgen door toevlucht te zoeken
de ontzettend complexe situatie in het
tot begrijpelijke verhalen die fictieve
land. Zijn generatie heeft de overgang
scenario’s schetsen met allerlei mogelijke
meegemaakt van de Pan-Arabische
uitkomsten.
toekomstdroom van de Egyptische president Nasser, naar de dictatuur onder de Assad familie tot het recente
NL
De nieuwe installatie Extended borders
tussen 2011 en 2015 zijn gematerialiseerd.
(2015) is een ode aan een protest actie die
Zie onderkant van de vormen en de index
voor het eerst werd uitgevoerd in 2011,
op de grond voor meer informatie.
en die wereldwijd bekendheid verwierf door een viral video. Het verspreiden
3. Extended borders, 2015
van protestleuzen is in Syrië erg moeilijk
Installatie tafel, pingpongballen met inkt
en gevaarlijk, en daarom werden in deze
tekening gemaakt door een robot
actie pingpongballen met het woord ‘vrijheid’ in het Arabisch beschreven en
4. Floor drawing index: Vormen afgeleid
bergafwaarts richting Damascus gegooid.
van voorstellen voor de Syrische Vlag
Het schrijven van dit woord was een
(1916 – 2015)
misdaad.
De coördinaten op de grond geven de gehele regio van Egypte en Syrië weer.
Lijst van werken: 1. Scenarios for Failed Futures, 2015 Video projectie, 16:9, Arabische en Engelse ondertiteling 2. Scenarios for Failed Futures (20112015), 2015 Installatie tafel met 93 voorgestelde land verdelingen, selective laser sintering. Gebaseerd op een collectie van kaarten die via verschillende media is verspreid, alle mogelijke landverdelingen van Syrië
EXPO E
NL
HEDWIG HOUBEN PERSONAL MATTERS AND PUBLIC AFFAIRS
Het werk van Hedwig Houben (1983)
Tijdens de tentoonstellingsperiode
bestaat uit performances, installaties en
nemen verschillende personen de
videoregistraties waarmee zij reflecteert
rol van performer op zich en doen
op de waarde en betekenis van kunst,
aanpassingen aan ‘The Other’. De keuze
kunstobjecten en beschouwers. Ze
voor de performers komt voort uit
bevraagt de schier oneindige hoeveelheid
ontmoetingen/confrontaties waar vanuit
keuzes die vooraf gaan aan de vorming
‘I’ gedefinieerd is; de schoonmoeder, de
van een beeld of object. De jury heeft
galeriehouder en de buurman. Iedere
waardering voor de wijze waarop Houben
performer wordt gerepresenteerd door
refereert aan de representatie en non-
een portret uit plasticine. Medewerkers
representatie van het menselijk lichaam
van de Appel brengen de auto dagelijks
en daarbij op speelse wijze omgaat met
weer terug in zijn originele staat,
de disfunctionaliteit van het lichaam en
waardoor zij tevens onderdeel zijn van het
clichés in de beeldende kunst.
werk. Registraties van de performances zijn gedurende de tentoonstelling te zien
Personal Matters and Public Affairs
op een beeldscherm.
gaat in op de positie en status van het zelfstandige ding/individu wanneer
Personal Matters and Public Affairs mengt
deze zich niet meer in de privé-omgeving
zich in de discussie rondom cultbegrippen
bevindt. In de vorm van een portret
als authenticiteit en autonomie. Iedereen
genaamd ‘I’ betreedt het individu/ding de
is vandaag uniek, iedereen is kunstenaar,
publieke ruimte waar het geconfronteerd
en alles is kunst. De vorm van het werk
wordt met ‘The Other’. ‘De ander’ heeft
gaat impliciet in op deze democratisering
de verschijning van een auto, één op één
en de daaruit voortvloeiende
gemaakt uit plasticine (klei).
veranderende positie van de kunstenaar.
Wie is ‘I’? En welke rol speelt ‘The Other’ bij het definiëren van ‘I’?
NL
Titel werk: Personal Matters and Public Affairs, 2015 Installatie, plasticine, hout, metaal, video(‘s), c 22 min Performers: Hedwig Houben, Florentien Schevers, Laurie Cluitmans, Lodewijk Reijs, Rob Houben Dagelijkse reparatie werkzaamheden door de medewerkers van de Appel arts centre Met dank aan: AKV|St. Joost ‘s-Hertogenbosch, Rob Leijdekkers, Thomas Swinkels, Ric Engbersen, Bert Boeren, Thomas Houtman, Nurzehra Ulukaya, Lotte van der Pasch, Martijn Linssen, Berrie van Beers, Alisa Osinga, Judith Leijdekkers, Bas van Pruijssen, Mayke van Gaal, Florentien Schevers, Laurie Cluitmans, Lodewijk Reijs, Rob Houben, Bas Schevers en Marjolein Houben.
NL
CHRISTIAN NYAMPETA HOW TO LIVE TOGETHER: SEQUENTIA
Christian Nyampeta (1981) onderzoekt
algemene aanpassing van ons begrip van
in zijn werk hoe individuen en
harmonie, op basis van een onderzoek
gemeenschappen tot vormen van
naar hoe destabiliserende krachten thuis
sociaal georganiseerd geweld komen.
en in de wereld functioneren.
Dit leidt tot objecten, beelden, situaties, ontmoetingen, teksten en
Hoe kan het ritme waar Barthes over
publicaties. De jury heeft waardering
spreekt aanschouwelijk en begrijpelijk
voor de zorgvuldigheid, openheid en
worden gemaakt? Sequentia begint met
de avontuurlijkheid waarmee hij zijn
een fictieve situatie in een regionale
onderwerpen benadert en de wijze
kostschool in Rwanda, en vervolgt met
waarop hij deze naar het heden weet te
gesprekken tussen een aantal filosofen –
brengen.
actief in Rwanda of levend in asiel – over het onderwerp van het ritme en harmonie.
De Franse literaire criticus Roland
De werken in Sequentia opperen dat als
Barthes stelt dat er een relatie is tussen
we tot een gedeelde manier van denken
ritme en macht en dat onderdrukking
over ritme en harmonie komen, we dan
een ritmisch medium is. Wat voor rol
ook op eenzelfde manier gaan handelen.
speelt ritme in het vormgeven van ons
De tentoonstelling is gestructureerd naar
leven? Welke individuele en collectieve
de organisatie principes van de moderne
ritmes kunnen we ontwikkelen om
Nederlandse monnik en architect Dom
tot een betere manier van samenleven
Hans van de Laan, die er zijn leven lang
(harmonie) te komen tussen mensen
naar streefde om ‘ruimte te begrijpen’,
en gemeenschappen? Nyampeta
door getalsmatige verhoudingen te
presenteert zijn werk als een soort publiek
ontwikkelen voor een ruimtelijke
interieur, een studiekamer bewoond
harmonie.
door individuen die allen een andere perspectief hebben op wat harmonie is. Sequentia articuleert de noodzaak tot een
NL
Lijst van werken:
b. Een selectie uit gesprekken met filosofen die werken in Rwanda en in
1. Sequentia, 2015
ballingschap. De dialogen gaan over
HD video, kleur, geluid, 4 schermen, c 45
ritme en harmonie en de verschillende
min.
concepten die in inheemse termen
Geënsceneerde film in twee delen:
refereren naar deze verschijnselen. Met Dr Fabien Hagenimana, Dr Quinet
a. De toestand van een uitgeputte groep
Obed Niyikiza, Dr Olivier Nyirubugara
atletiek studenten op een regionale
en Dr Isaïe Nzeyimana. De gesprekken
kostschool ontvouwt onbewust de
zijn geproduceerd met hulp van Dr Jean
tijdelijkheid van het onderwijs. De film
Paul Martinon. Ge-edit door Christian
is ontwikkeld in samenwerking met
Nyampeta.
de staf en de studenten van de Igihozo St Peter Secondary School, Nyanza, Rwanda, naar aanleiding van een workshop collectief script schrijven. Het filmen en de workshop zijn gefaciliteerd door Lia Gieling. De workshops zijn mede-begeleid door Lia Gieling en Mary Wang. Geregisseerd door Christian Nyampeta, gefilmd en opgenomen door Kate McDonough en ge-edit door Noah Angell.
EXPO D
NL
2. Envelopes, 2015
referenties en documenten en publicaties
Gordijnen, verschillende stoffen,
over de rol van ritme in de vormgeving
verschillende materialen, verschillende
van ons leven. Ontstaan met behulp
dimensies
van de African Studies Centre van de
De gordijnen vormen een visueel
Universiteit van Leiden, de Van Der Laan
onderzoek naar het werk van de
Stichting en Abdij Sint Benedictusberg,
vooraanstaande Rwandese priester en
onder anderen. Het dossier wordt
filosoof Abbé Alexis Kagame. Zijn La
gedeeltelijk gehost door de Appel arts
Philosophie bantu-rwandaise de l’être
centre bibliotheek en uitgebreid en
(1956) wordt beschouwd als de eerste
geactiveerd door de publieke events
inheemse Sub-Sahara Afrikaanse
gedurende de tentoonstelling.
filosofische publicatie. De visuele structuur van de gordijnen deconstrueert
4. Hosting Structures, 2015
La Naissance de l’univers (1952), een
Verschillende materialen en afmetingen
episch gedicht van dezelfde filosoof.
Structuren voor lezen en rusten, gemaakt van meubilair, prototypes en accessoires,
3. Dossier, 2015
ontworpen door de Nederlandse monnik
Een dossier met diagrammen,
en architect Dom Hans van der Laan of
transcripten van gesprekken met Dr
gemaakt in navolging van zijn filosofie.
Fabien Hagenimana, Dr Quinet Obed
Met de assistentie van Dom van der Laan
Niyikiza, Dr Olivier Nyirubugara, Dr
Meubels en Abdij Benedictusberg. Deze
Isaïe Nzabwanayaho; een tekst door Dr
inrichting kan ook functioneren als een
Jean Paul Martinon; geschriften van
uitbreiding van de werkplek van de Appel.
Dom Hans van der Laan; boeken van de bovengenoemde auteurs, andere
NL
MAGALI REUS LEAVES
Met haar sculpturen vangt Magali
meer bewust actief te maken, meer te
Reus (1981) de kern van het verband
laten zijn dan omhulsels of houders,
tussen eenentwintigste-eeuwse
maar ze te behandelen als objecten met
consumptieproducten en het menselijk
persoonlijkheid’, vertelt Reus.
lichaam. De jury waardeert de intelligente benadering waarmee Reus digitale
Voor de Prix de Rome presenteert Reus
elementen vertaalt naar fysiek werk. Haar
vijf nieuwe werken van haar serie Leaves
werk is zowel humoristisch als kritisch en
(2015), die bestaat uit zeer gedetailleerde
bewust, zowel scherp als subtiel.
sculpturen afgeleid van het complexe mechaniek aan de binnenzijde van
In de werken van Reus worden
hangsloten. Ze zijn ontdaan van hun
handgemaakte voorwerpen die raken
functie en aanzienlijk vergroot, gemaakt
aan het alledaagse en banale als het ware
van meerdere lagen metaallegeringen,
resistent gemaakt of uitgeput. Ze worden
plastic en gegoten onderdelen. Door de
vaak gestript van hun gebruikelijke
deels blootgelegde omhulling kan men
functies tot ze bijna ten onder gaan. ‘’Als
grafische verwijzingen vinden naar de
uitgangspunt maak ik vaak gebruik van
Westerse kalender. Deze leestekens
bekende of functionele objecten om zo
activeren de geest: de nummers, letters
de werken een fundament te geven in de
en maanden verwijzen op raadselachtige
echte wereld. Objecten zoals koelkasten,
manier naar emotionele zaken:
zitplaatsen en stoepranden krijgen een
‘verjaardagen, jubileums, deadlines,
plaats in ons brein, omdat we ze zien als
sterfgevallen. Iedere sculptuur is een
een soort levende architectuur, ze maken
soort ‘metafoor voor inhoud die we
onze alledaagse handelen mogelijk.
net niet kunnen bevatten’, merkt Reus
In werkelijkheid zijn deze objecten
op: ‘Ik hou van deze versmelting van
echter passieve dingen, totdat wij een
een soort versimpeld en grafisch beeld
gebruikswaarde aan ze toekennen.
van de wereld met meer flamboyante
Ik vind het interessant deze objecten
sluimerende verhalen.’
NL
Lijst van werken:
4. Leaves (Harp, January), 2015 Gefreesd en gespoten modelboard,
1. Leaves (Autumn Ribs, September), 2015
gefosfateerde aluminium buis,
Gefreesd en gespoten modelboard,
siliconenrubber, pigmenten,
gefosfateerde aluminium buis,
gepoedercoat, verzinkt en geanodiseerd
polyurethaan-rubber, gepoedercoat,
laser gesneden aluminium en staal, bouten
verroest, geëtst en geanodiseerd laser gesneden aluminium en staal, bouten
5. Leaves (Max Bars, June), 2015 Gefreesd en gespoten modelboard,
2. Leaves (Tip, October), 2015
gefosfateerde aluminium buis,
Gefreesd en gespoten modelboard,
siliconenrubber, pigmenten,
siliconenrubber, pigmenten gefosfateerde
gepoedercoat, verzinkt en geanodiseerd
aluminium buis, gepoedercoat,
laser gesneden aluminium en staal, bouten
geborsteld, zwart gemaakt en geanodiseerd laser gesneden aluminium
Met dank aan: The Approach, London
en staal
(Mike Allen, Malik Al-Mahrouky, Mary Cork, Nora Heidorn Jake Miller, Emma
3. Leaves (Cooper Wires, May), 2015
Robertson) en Roland Hunt
Gefreesd modelboard, jesmonite, vulkanisch zwart zand, siliconenrubber, pigmenten, gefosfateerde aluminium buis, gepoedercoat, geborsteld, zwart gemaakt en geanodiseerd laser gesneden aluminium en staal, messing
EXPO A
PUBLIEKSPROGRAMMA
ART-VISIT
AMSTERDAM ART WEEKEND
TIJDENS DE PRIX DE ROME
26 – 29 NOV
TENTOONSTELLING BIEDT ART-VISIT
WEEKEND.AMSTERDAMART.COM
HET EDUCATIEVE PROGRAMMA VOOR VOORTGEZET ONDERWIJS, SPECIALE
PERFORMANCE PERSONAL MATTERS
WORKSHOPS EN RONDLEIDINGEN AAN.
AND PUBLIC AFFAIRS DOOR FLORENTIEN
WWW.DEAPPEL.NL/ARTVISIT
SCHEVERS 27 NOV 5 UUR
COLOFON
DRIE KEER KIJKEN 13 DEC 18 - 21 UUR
ORGANISATIE: TEAM DE APPEL ARTS CENTRE
FEEST UITREIKING PRIX DE ROME 2015
EN HET MONDRIAAN FONDS
17 DEC 17 - 20 UUR OPBOUW: PRIJSUITREIKING PRIX DE ROME
SJOERD TIM EN TEAM
17 DEC 15 UUR LIVE VIA WWW.PRIXDEROME.NL
ONTWERP: THONIK
PERFORMANCE PERSONAL MATTERS AND PUBLIC AFFAIRS DOOR LAURIE CLUITMANS 17 DEC 18:30 UUR PERFORMANCE PERSONAL MATTERS AND PUBLIC AFFAIRS DOOR LODEWIJK REIJS 29 DEC 13 UUR
PRINS HENDRIKKADE 142 1011 AT AMSTERDAM
REGULIERE RONDLEIDING
020 625 56 51
ZONDAG 27 DEC 15 - 16 UUR
WWW.DEAPPEL.NL
PERFORMANCE PERSONAL MATTERS AND
DE_APPEL
PUBLIC AFFAIRS DOOR ROB HOUBEN
DEAPPELARTSCENTRE
17 JAN 15 UUR
DE_APPEL
