PEDAGOGISCH WERKPLAN BSO ‘T VEN
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
INHOUDSOPGAVE
1. Voorwoord 2. Praktische informatie 3. Visie op kind en ontwikkeling bij Kanteel 4. De 6 basisprincipes van de BSO van Kanteel 5. De BSO in de praktijk 6. Volgen en observeren 7. Samen met ouders 8. Bijlagen
2
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
1.
Maart 2015
Voorwoord
In dit pedagogisch werkplan staan de uitgangspunten van de dagelijkse omgang met de kinderen binnen BSO ’t Ven groep de Froggies. We vertellen u wat we doen en waarom we het zo doen. Het ‘hoe’ is de praktische uitwerking van de visie beschreven in ons pedagogisch beleidsplan, in samenwerking met ouders en medewerkers vastgelegd. De BSO van Kanteel onderscheidt zich door 4 unieke eigenschappen, te weten:
Kinderparticipatie; Breed activiteitenaanbod; Leeftijdsdifferentiatie; Inrichting van de ruimte;
Het pedagogisch werkplan geeft onze medewerkers richting en houvast in de dagelijkse praktijk én in de verdere ontwikkeling van hun werk. Het pedagogische werkplan wordt jaarlijks door alle betrokken partijen geëvalueerd. Wij nodigen u uit om met ons in gesprek te blijven over de inhoud van ons pedagogisch werkplan, zodat we dit, waar nodig, bij stellen. Wij wensen u veel leesplezier met dit pedagogisch werkplan.
Team BSO ’t Ven Groep de Froggies
3
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
2.
Maart 2015
Praktische informatie
Adresgegevens Kanteel Kinderopvang Postbus 334 5240 AH Rosmalen T: 073-8507850 M:
[email protected] www.kanteel.nl
BSO ’t Ven Seringenstraat 2 5241 XK Rosmalen T: 06-33320141 M:
[email protected]
TSO ’t Ven Seringenstraat 2 5241 XK Rosmalen T: 06- 33340656 M:
[email protected]
Locatiemanager Ton Leenen T: M:
[email protected]
Relatiebeheer T: 073-8519999 M:
[email protected]
Telefoonnummers groepen BSO ’t Ven
06-33320141
[email protected]
BSO de Borch
06 -33311867
[email protected]
BSO de Terp
06 -33347370
[email protected] [email protected]
BSO Confetti
0735236182
[email protected]
Openingstijden Maandag, dinsdag en donderdag vanaf 14.30 zijn de pedagogisch medewerkers aanwezig tot 18.30 uur. De kinderen komen vanaf 15:00 uur. Op woensdag en vrijdag en tijdens vakantieweken worden de kinderen opgevangen op kindercentrum Confetti.
4
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Kindercentrum Confetti Openingstijden: Maandag t/m vrijdag van 7.30 tot 18.30 uur. Nieuwendijk 38 5241 BB Rosmalen T: 073-5230929 M:
[email protected] F: 073-5236183 Openingstijden schoolvakantie Maandag t/m vrijdag van 7.30 tot 18.30 uur.
Halen en brengen Schoolweken De kinderen worden in schoolweken na schooltijd opgevangen. Indien uw kind op eigen gelegenheid komt dan moet dit in goed overleg met de pedagogisch medewerker. De afspraken worden schriftelijk vastgelegd. Indien kinderen meedoen aan workshops die buiten onze eigen locatie plaatsvinden dan worden ze gebracht met onze eigen busjes. Deze busjes worden bestuurd door de pedagogisch medewerkers die hiervoor verplicht een rijvaardigheidstraining hebben gevolgd. In het protocol “op stap met kinderen” kunt meer lezen over de voorschriften voor vervoer en het aantal kinderen en medewerkers. Vakantieweken Tijdens de schoolvakanties bieden wij opvang van maandag t/m vrijdag van 7.30-18.30 uur. Ook in de vakanties wordt er geclusterd met BSO Confetti. Tijdens vakanties gaan de pedagogisch medewerkers van BSO ‘t Ven mee met hun eigen kinderen. Taxivervoer voor de locaties in Den Bosch/Rosmalen/Engelen/Empel Indien u voor uw kind(eren) taxivervoer nodig heeft, bevelen wij in ’s-Hertogenbosch en omstreken Hendriks Taxi Services aan (088-6363636 of e-mail:
[email protected]). Zij verzorgen voor het merendeel van onze klanten het taxivervoer. In het intakegesprek op de locatie wordt u geïnformeerd over de procedure rondom het taxivervoer.
Afnemen van extra (incidentele) dagen Het is mogelijk om extra dagdelen af te nemen. Als de groep waar uw kind geplaatst is plek heeft, wordt hij op zijn eigen groep geplaatst voor deze extra dag. Dit wordt vooraf met u besproken, zodat u daarvoor toestemming kunt geven.
5
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Ruilen van dagen We zijn blij u te kunnen melden dat dagen ruilen mogelijk is onder bepaalde voorwaarden. Deze voorwaarden zijn:
De aanvraag van ruilen moet in overleg gaan met de pedagogisch medewerker van desbetreffende groep waarop het kind geplaatst is. De ruildag moet van te voren zijn aangevraagd (voordat de eerste ruildag in gaat) bij de pedagogisch medewerker van de groep De ruildag kan alleen worden toegekend indien de groepsgrootte het toelaat. Ruilen mag 10 werkdagen vóór en 30 werkdagen na de ruildag. Als een opvangdag op een feestdag valt is ruilen van deze dag niet mogelijk.
Wenbeleid Kinderen hebben een bepaalde periode nodig om te wennen op de BSO. Er bestaat altijd de mogelijkheid om voorafgaand aan de plaatsing alvast het kind te laten oefenen. Intern wenbeleid Als uw kind al op de dagopvang van Kanteel zit, nodigt de leiding van de BSO, wanneer er ruimte is, kinderen uit om alvast eens te komen spelen. Met name voor broertjes en zusjes wordt dit als heel plezierig ervaren. Deze wendagen worden vooraf met u besproken. Extern wenbeleid Als uw kind nog niet op de dagopvang van Kanteel zit, worden er met u tijdens het intakegesprek afspraken gemaakt over de manier waarop uw kind gaat wennen op de BSO. Aannamebeleid Alle kinderen in de leeftijd van 4 jaar tot 13 jaar die kunnen functioneren binnen het concept van groepsopvoeding zijn welkom op onze BSO. Op het moment dat u als ouder hierover zorgen hebt, is het prettig als u dit bespreekt in het intakegesprek.
De groep Uw kind wordt geplaatst in een basisgroep. Voor kinderen tot 8 jaar is dit een groep van maximaal 20 kinderen met vaste pedagogisch medewerkers. Hierbij geldt één pedagogisch medewerker per 10 kinderen. Voor kinderen vanaf 8 jaar is dit een groep van maximaal 30 kinderen, waarbij de 3de volwassene niet perse een pedagogisch medewerker hoeft te zijn. Groepssamenstelling Bij de BSO ’t Ven werken we met verschillende leeftijdsgroepen. De ruimte zelf is in hoeken ingedeeld en de afspraken een regels divers. Dat wil zeggen dat niet alles voor elk kind geldt, maar dat met 4-jarigen andere afspraken worden gemaakt dan met 8-jarigen of 11-jarigen. Er zijn 2 pedagogisch medewerkster aanwezig bij het openen en bij het afsluiten.
6
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Opendeuren beleid Bij BSO bewegen de kinderen zich vrij door het gebouw. Zij kunnen spelen waar ze willen, vaak wel in overleg, en vrij deelnemen aan activiteiten. Deze activiteiten bevinden zich op grotere locaties verspreid door het gebouw. Het kind verlaat op zo’n moment zijn basisgroep. Hierdoor kan hij doen wat hem op dat moment motiveert en stimuleren we de zelfstandigheid van de kinderen. Het kind kan in elk geval altijd terugkeren naar zijn basisgroep. Groepsregels Vanuit onze waarden komen onze normen: de regels en omgangsvormen. Die worden samen met de kinderen opgesteld en regelmatig besproken. Ook de mening van ouders nemen we mee. Onze medewerkers luisteren, leggen uit en geven natuurlijk het goede voorbeeld.
7
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
3.
Maart 2015
Visie op uw kind en ontwikkeling bij Kanteel De visie van Kanteel Kinderopvang is om in 2017 dé partner van onderwijs en ouders te zijn, waarbij de ontwikkeling en het welbevinden van kinderen centraal staat.
Bij ’t Ven vormen we een kindcentrum. We zitten daar bij de basisschool in het gebouw met een peuterarrangement en een BSO. De school is een kleine gezellige school met maximaal 200 leerlingen. U kunt hierover meer informatie vinden op hun website: www.bstven.nl Voor kinderen is het heel prettig om zich in een stabiele omgeving te ontwikkelen, waar keuze is voor verschillende vormen van opvang. Door gezamenlijk een kindcentrum te vormen kan dit 13 jaar lang voortzetten. Ieder kind is uniek en volgt zijn eigen “weg” door het leven. Wij proberen op BSO ‘t Ven de kinderen zo goed mogelijk te leren kennen zodat wij ze kunnen begeleiden in hun ontwikkeling. Het is belangrijk dat kinderen acceptatie en veiligheid ervaren van iedere volwassene in zijn omgeving. Op de BSO moet ieder kind zich iedere dag welkom en gezien voelen. We besteden veel aandacht aan de ontvangst van de kinderen en nemen hier ook bewust de tijd voor. Ook in de waan van iedere dag proberen de pedagogisch medewerksters de rust en aandacht voor het individuele kind te borgen en hier bewust tijd voor te nemen. Dit kan tijdens een rustig “knuffelmoment” op schoot, een aai over de bol. Deze momenten zijn waardevolle warme momenten die door alle teamleden optimaal benut worden. Kinderen hebben een natuurlijke drang zich te ontwikkelen. Ze zijn initiatiefrijk, spontaan en nieuwsgierig. Kinderen zijn onderzoekers van hun eigen omgeving. Ze leren in hun eigen tempo en op hun eigen manier de wereld om zich heen te ontdekken en geven hier vorm en betekenis aan. Ze leren de wereld stap voor stap kennen, wij zullen ze uitdagen om steeds verder op onderzoek uit te gaan. Ieder kind is gericht op interactie en communicatie met zijn omgeving, dit doen zij op hele verschillenden manieren; met woorden of geluiden, al spelend, met bewegingen, al kleurend enz. Ze gebruiken hierbij al hun zintuigen en mogelijkheden. Op de BSO is er ruimte en aandacht voor al deze manieren. De pedagogisch medewerksters kijken en luisteren de hele dag naar de kinderen en proberen hier steeds weer bij aan te sluiten en de kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling.
8
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
4.
Maart 2015
De 6 basisprincipes van de BSO bij Kanteel
Kinderparticipatie De BSO is van en voor kinderen. Dat staat bij ons bovenaan. In overleg met hen bepalen we de regels van de groep, het activiteitenaanbod, de aanschaf van materialen en de inrichting van de ruimte. Dat heet kinderparticipatie. Dit is de basis van ons pedagogisch handelen. We zeggen weleens: “de BSO, dat is kinderparticipatie”. Over de hele (mid)dag genomen is dat terug te zien:
Kinderen hebben een keuze in wel of niet meedoen aan activiteiten. Ze mogen zelf kiezen wat en waar ze gaan spelen. Ze kunnen zelf materialen pakken (en terugzetten). Er hangen regels in de groep, gemaakt door kinderen. Er wordt naar de kinderen geluisterd en op hun behoefte ingespeeld. Er wordt soms een kinderraad georganiseerd. Er hangt een ideeënvel op de groep, waar de kinderen hun ideeën voor activiteiten op mogen schrijven.
Pedagogisch medewerkers en de kinderen volgen maandelijks een kinderbijeenkomst. De kinderen wordt geleerd verantwoording te dragen voor de gemaakte keuzes.
De mentor Op de BSO wordt gewerkt met mentoren. Dit zijn vaste pedagogisch medewerkers op de groep, die verantwoordelijk zijn voor het observeren en bijhouden van de ontwikkeling en het welbevinden van een aantal kinderen. Kinderen worden in een basisgroep geplaatst met vaste pedagogisch medewerkers, zodat zij met elkaar vertrouwd kunnen raken en een band op kunnen bouwen. Alle pedagogisch medewerkers hebben contact met de ouders, maar het contact over de ontwikkeling van een kind gebeurt door de mentor. Het succes van de BSO en de kwaliteit op de werkvloer valt of staat met de inzet, kwaliteiten en voorkeuren van iedere pedagogisch medewerker. Door ons rollensysteem houden we regelmatig rekening met de talenten van onze medewerkers. Een medewerker met een sportaantekening laten we vooral de sportactiviteiten voorbereiden en uitvoeren. De diversiteit in het team maakt dat medewerkers van elkaar kunnen leren. Want als de kinderen, moeten ook zij soms juist iets doen om andere talenten te ontwikkelen. Naast de individuele talenten van medewerkers vragen wij bepaalde competenties om als pedagogisch medewerker bij Kanteel aan de slag te kunnen. Onze locatie heeft deze competenties voor de medewerkers als volgt aangescherpt:
De groepsleiding heeft minimaal een mbo-opleiding. Voor de BSO trekken we mensen aan die een bredere ervaring hebben dan alleen in het werken met kinderen. Zo vinden we het een pre als de pedagogisch medewerksters ervaring hebben op het gebied van sport, handvaardigheid, acteren, enz. We voeren een actief beleid op deskundigheidsbevordering. Ieder jaar gaat de leiding op herhaling naar de BHV-cursus. Ieder jaar vinden er jaargesprekken met het personeel plaats. Geregeld werkoverleg.
9
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Het is mogelijk dat er een stagiaire bij een BSO groep wordt ingedeeld. Deze is gedurende minimaal vijf maanden in het kindercentrum aanwezig of een heel schooljaar vier dagen per week aanwezig. Bij BSO ’t Ven is er op dit moment geen stagiaire aanwezig.
Breed activiteitenaanbod Omdat de BSO na school de vrije tijd van een kind is, net als thuis, vinden wij dat kinderen een keuze moeten hebben in wat zij gaan doen. Het is immers hun tijd. Aan de andere kant willen we graag dat kinderen zich uitgedaagd voelen om op ontdekking te gaan en net een stapje verder te gaan dan hun comfort zone aangeeft. In onze visie kunnen kinderen dan optimaal hun talenten ontdekken en ontwikkelen. Iets waar zij later veel profijt van ondervinden. Maar we snappen ook dat je daar als kind niet altijd zin in hebt. Daarom bieden wij kinderen een breed activiteitenaanbod aan. Kinderen kunnen elke dag kiezen uit: Vrije activiteiten Dit zijn activiteiten die kinderen graag zelf doen zoals verstoppertje spelen of niks doen en lekker op de bank of een boekje lezen. Soms ruimen we bepaald spelmateriaal een poosje op om er iets anders voor in de plaats te geven; zo doorbreken we bepaalde spelpatronen. Als ze in de hal; druk bezig zijn, gaat een van de pedagogisch medewerkster er naar toe en gaat met de kinderen meespelen, zodat het weer in goede banen geleid wordt. Sommige kinderen hebben er behoefte aan om even een plek voor zichzelf te hebben, om een boek te lezen, of lekker languit op een bank te liggen. Wij vinden het belangrijk, dat die mogelijkheid er is en vragen van andere kinderen dit te respecteren en rekening te houden met elkaar. Kinderen ruimen, als ze ergens mee uitgespeeld zijn, zelf eerst hun spullen op voordat ze iets anders gaan doen. Wij stimuleren kinderen zich op iets te concentreren en niet van het ene naar het andere spel te rennen; dus eerst af te maken waar ze mee bezig waren. Open activiteiten Dit zijn activiteiten opgezet en georganiseerd door pedagogisch medewerkers in de BSO. De kinderen kunnen ter plaatse en telkens opnieuw kiezen of ze wel of niet meedoen. Ze hoeven zich hiervoor niet in te schrijven en deze activiteiten worden niet via flyers aangeboden. Ze kunnen wel via het weekprogramma van de BSO zichtbaar worden gemaakt. Het bord hangt in de gang. Het zijn activiteiten die ‘spontaan’ worden aangeboden of op basis van observatie zijn opgezet. Het zijn activiteiten die inspelen op wat bij de kinderen leeft. Wanneer een pedagogisch medewerker merkt dat kinderen het leuk vinden om vingerpopjes te maken dan biedt zij dit aan. Een kind kan hiermee een paar weken zoet zijn maar het wordt niet aangeboden als een cursus popjes maken. Deze activiteiten worden door de spelers aangeboden en zoveel mogelijk via een wekelijks activiteitenoverzicht op de BSO aangegeven.
10
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Gestructureerde activiteiten Dit zijn activiteiten waar kinderen die niet vast naar de BSO komen, ook aan mee kunnen doen. Het zijn cursussen waar kinderen iets van leren: kennismakingscursussen op het gebied van toneel/muziek/dans/sport en beeldend werken. Deze cursussen worden door BSO Workshops in blokken van 4/6/8 weken aangeboden. Pedagogische medewerkers die zelf ook graag dergelijke gestructureerde activiteiten willen aanbieden op hun BSO of een andere BSO kunnen dat doen via BSO Workshops. Kinderen vanuit school betalen een bijdrage. De activiteiten worden door vakdocenten, pedagogische medewerkers of in samenwerking met sportclubs en culturele instellingen aangeboden via BSO Workshops. De activiteiten komen op BSO Workshops-flyers te staan; kinderen kunnen deelnemen als ze zich inschrijven. Op iedere BSO is een vast contactpersoon van BSO Workshops aanwezig. In de categorie gestructureerde activiteiten gaat Kanteel naast de cursussen ook pakketten opnemen. Zo’n pakket bestaat uit een serie activiteiten. Ze worden ‘verpakt’ in thema’s of projecten en neergezet op de BSO gedurende een aantal weken. Het materiaal dat de kinderen nodig hebben voor deze pakketten wordt erbij geleverd. Als ze aan de verschillende activiteiten meedoen, krijgen ze stempeltjes of fiches en uiteindelijk een surprise of iets dergelijks. De creatieve, culinaire en culturele cursussen vinden plaats op zowel andere BSO’s als op onze eigen locatie. De sportcursussen worden b.v. gegeven op sport BSO Meerlaer. Door de unieke ligging in combinatie met een ruimte voor buitenschoolse opvang kunnen de kinderen zich volledig uitleven. Met een speciale Kanteelbus worden kinderen vanuit de locatie naar BSO Meerlaer gebracht. De bus wordt altijd bestuurd door ervaren pedagogisch medewerksters die bovendien een rijvaardigheidstest hebben afgelegd. Ook de cursussen worden gegeven door deskundige docenten. Uw kind krijgt net als op de andere dagen na school iets te eten en te drinken. Na afloop van de cursus is uw kind weer op de eigen locatie, waar hij of zij door u opgehaald kan worden. Tijdens de schoolvakanties lopen de cursussen niet door. Events In de vakantieperiode worden er regelmatig evenementen georganiseerd door de afdeling BSO Workshops. Events organiseren een extra uitdagende activiteit voor in de vakantie. Deze Events zijn bedoeld voor alle kinderen van 7 jaar en ouder van Kanteel Kinderopvang en vinden altijd op een andere locatie plaats. Te denken valt aan een bezoek aan de dierentuin, een Wipe-Out festijn in een weiland, het geven van een circusvoorstelling of een voetbaltoernooi. Voor deze dagen moeten kinderen zich van te voren opgeven. Er gaat een pedagogisch medewerker van de locatie Confetti of ’t Ven mee naar het evenement. Tijdens de activiteit is deze pedagogisch medewerker altijd aanwezig voor uw kind.
11
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Leeftijdsdifferentiatie De BSO is bedoeld voor kinderen van 4 tot 13 jaar, maar de prepuber van 10 jaar is qua competenties, behoeften en interesse niet te vergelijken met de kleuter van 4. Het is voor de BSO een uitdaging om te voorzien in de uiteenlopende behoeften van kinderen in de brede leeftijdsgroep van vier tot dertien jaar. Door de groepen op te splitsen in leeftijden is er meer ruimte en aandacht voor de behoeften van een specifieke groep kinderen. Zo krijgen kinderen bij ons de gelegenheid hun eigen talenten in te zetten en te exploreren. De BSO biedt de kinderen ervaringen die aansluiten bij hun mogelijkheden en hun behoeften, waarbij we proberen de kinderen net op een ander spoor te zetten dan wat ze gewend zijn. Ze ervaren en leren nieuwe dingen en verkennen hun grenzen.
Inrichting van de ruimte Allemaal verschillende kinderen bij elkaar, met één overeenkomst: ze delen op dat moment dezelfde ruimte. De inrichting is daarom van wezenlijk belang. Het ondersteunt niet alleen de emotionele veiligheid van kinderen, het verwerven van persoonlijke en sociale competenties gebeurt ook door goede ruimtes. De ruimte wordt ook wel de derde pedagoog genoemd, omdat een goed ingerichte ruimte met adequate materialen net zo stimulerend kan zijn als een pedagogisch medewerker. Op de BSO wordt activiteitengericht gewerkt. De kinderen krijgen verschillende activiteiten aangeboden, zodat er altijd iets is dat aansluit bij hun individuele wensen of behoefte.
12
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
5.
Maart 2015
BSO in praktijk
Behoeften van kinderen signaleren Op BSO ’t Ven herkennen wij signalen van kinderen en wij spelen in op die signalen. Dit gebeurt d.m.v. de kinderraad en door met de kinderen erover te praten daarnaast observeren wij de kinderen en met die informatie spelen wij in op hun behoefte. Hierdoor ontwikkelt het kind vertrouwen in ons, doordat hij ervaart dat wij hem begrijpen. Aan de andere kant ontwikkelt hij daarmee ook vertrouwen in zichzelf: “Ik kan duidelijk maken wat ik wil en de ander reageert op mij, ik ben hun aandacht waard”. De Pedagogisch medewerkers spelen in op de wensen en behoeften van kinderen, waardoor activiteiten ontstaan en aansluiten bij de wens van het kind, daarnaast is er altijd ruimte voor een gesprek, een gezellige onderonsje en/ of een moment van extra aandacht, zodat elk kind zich geborgen voelt in de omgeving en met de medewerkers.
Autonomie respecteren Respect voor de eigenheid en eigen wil van kinderen. Wij vinden het belangrijk dat kinderen ervaren dat zij zichzelf kunnen en mogen zijn. Elk kind is anders en daarmee uniek. Dit maakt het werken met kinderen ook zo boeiend. Om deze eigenheid van kinderen te laten bestaan, geven wij hen de ruimte om te zeggen wat ze willen, om zich te uiten op een manier die bij hen past. Belangrijke waarde die de pedagogisch medewerkers hierbij bewaken is dat dit gebeurt met respect voor de ander. Er is bij ons geen ruimte voor discriminatie, intimidatie of pesten. Wij volgen hierin het pestprotocol vanuit school. Deze is ook op te vragen bij de pedagogisch medewerkers. Als een kind direct uit school even een momentje voor zichzelf wil, voordat het zich in de activiteit van de groep begeeft, dan geven wij hem daarvoor de gelegenheid. Andere kinderen hebben het juist nodig om even te ontladen. Zij mogen lekker op het schoolplein uitrazen, voordat ze aan tafel komen om iets te drinken. In de gesprekken met elkaar laat de pedagogisch medewerker aan de kinderen merken dat hun mening telt. Tijdens activiteiten vinden er hele gesprekken plaats, waarbij de inbreng van het kind altijd belangrijk is. Andere kinderen uiten zich liever door middel van spel of in creativiteit. De pedagogisch medewerker dwingt een kind niet om zich verbaal te uiten, maar volgt het kind in zijn spel en stelt open vragen of vertelt wat hij ziet. Naarmate kinderen ouder worden hebben zij behoefte aan meer zelfstandigheid. Wij geven hen dan de verantwoordelijkheid die bij hun leeftijd past. Zo mogen kinderen bij ons (met toestemming van ouders) zelfstandig naar buiten en van andere ruimtes gebruik maken, waar geen directe toezicht van een pedagogisch medewerkers aanwezig is.
Grenzen stellen en verantwoordelijkheid geven en nemen Wij nemen kinderen en hun ideeën serieus, zonder de regie los te laten. Want respect hebben voor kinderen betekent ook dat je hen grenzen biedt, waarden en normen meegeeft en structuur in de dag aanbiedt. Maar wel op het niveau dat ieder individueel kind nodig heeft.
13
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Dagindeling BSO ’t Ven korte dag Tijd
Omschrijving taak/handelingen
14.30 uur
Starten in het BSO lokaal. De eerste die binnenkomt controleert de afmeldinglijsten, de mailing. Iedereen leest het overdrachtsschrift en de agenda. Hierin staan bijzonderheden van deze dag, bijzonderheden over de kinderen en eventuele wensen en ideeën van pedagogisch medewerkers. Voor zover dit er niet in staat wordt dit mondeling overgedragen en alsnog wanneer dit belangrijk is voor andere dagen, in de agenda of het overdracht schrift geschreven.
±14.40 uur
Degene die de kinderen opvangen zetten de spullen voor eten en drinken klaar. Wanneer zij daar mee klaar zijn kunnen er nog andere taken gedaan worden. Te denken valt aan nog wat opruimen extra gezellig maken een activiteit klaarzetten.
15.00 uur
De eerste kinderen stromen binnen; De pedagogisch medewerkers verwelkomen de kinderen ze zijn er echt voor de kinderen. Er wordt belangstellend gevraagd naar hoe het met het kind gaat. Eerst wordt er voor gezorgd dat de kinderen hun handen wassen. Met de eerste kinderen die binnen komen wordt gelijk gegeten en gedronken. We wachten niet totdat alle kinderen binnen zijn.
±15.30 uur
Wanneer de kinderen klaar zijn met drinken en eten zetten zij hun beker in de wasbak. De kinderen vertellen eveneens waar en waarmee zij gaan spelen.
16.00
Starten we met een activiteit of workshop.
±17.45 uur
Opruimen. De ergste “rommel” wordt op zijn plek gelegd. Bouwwerken mogen staan blijven. Pedagogische medewerkers begeleiden de kinderen hierbij, geeft opdrachten aan kinderen waar nodig en geeft aan waar dingen opgeruimd moeten worden. Voor zover er nog geen kasten zijn wordt daar een duidelijke plek afgesproken. De pedagogische medewerker draagt hierin zorg voor de ruimten.
±18.15 uur
De pedagogisch medewerkers zorgen voor de volgende punten:
Ramen en buitendeuren controleren en dichtdoen Stoelen omhoog voor de schoonmaak opruimen van administratieve BSO zaken elektrische apparaten uit Telefoons in oplader
(onder tussen kunnen de kinderen ook aan het opruimen zijn.) Kortom kijken of alles weer goed klaar ligt om de volgende dag goed te starten. Overdracht naar ouders die hun kinderen komen halen. 18.30 uur
Laatste check De pm’ers stellen alarm in en doen de deuren op slot. Wanneer er nog andere mensen langer in het pand blijven dragen de pm’ers het alarm en de deuren over aan die persoon.
Voor een lange dag gelden dezelfde onderwerpen alleen de tijden zullen veranderen. 14
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Rituelen en feesten Wanneer uw kind jarig is mag zij haar verjaardag vieren; dit is geen verplichting. Bij het vieren van een verjaardag mag de jarige op de tafel zitten, zodat iedereen kan zien dat er iemand jarig is. De verjaardag wordt gevierd en i.p.v. het fruit eten mag de jarige na het “lang zal ze leven” trakteren. Wij verzoeken ouders zoveel mogelijk gezond te trakteren. Wij kunnen u daarvoor talrijke suggesties geven. Rond speciale feestdagen van verschillende culturen zoals Pasen, Kerstmis en Carnaval, Sinterklaas, het Suikerfeest organiseren we speciale activiteiten. We proberen de kinderen de betekenis van die feesten mee te geven. Samen zorgen we ervoor dat rond deze periode onze BSO wordt aangekleed in de sfeer van het feest. Kanteel Kinderopvang heeft een protocol Voeding, waarin de voorkeuren rondom trakteren beschreven staat. Alle locaties zijn op de hoogte van dit protocol en handelen hiernaar. U kunt dit protocol opvragen bij de pedagogisch medewerkers.
TV en internet gebruik Binnen BSO ’t Ven bieden we een beperkte toegang tot de TV. TV kijken is een activiteit die af en toe wordt in gezet, op BSO ’t Ven bestaat de “traditie” om elke laatste BSO dag voor de vakantie af te sluiten met een leuke film. Het is niet de bedoeling dat de TV een hele middag aan staat. Hier spreken we dan ook van functioneel TV kijken. Het gebruik van computers en internet binnen BSO vraagt om duidelijke richtlijnen. Zeker omdat er naast de uitdagende en positieve functie van internet ook gevaren en nadelen aan kleven. Kanteel Kinderopvang heeft een protocol TV, radio en computergebruik. Alle locaties zijn op de hoogte van dit protocol en handelen hiernaar. U kunt dit protocol opvragen bij de pedagogisch medewerkers.
Praten en uitleggen De hele dag zijn kinderen met de pedagogisch medewerker in gesprek. Niet alleen verbaal, maar ook door lichamelijke communicatie. Kinderen willen laten zien wat zij kunnen. Wij gaan uit van de competentie van kinderen om goed te willen doen. Door met kinderen in gesprek te gaan ontwikkelen we samen met hen een realistisch zelfbeeld. Zo gaan we tijdens het eet- en drinkmoment met kinderen in gesprek over wat zij die dag beleeft hebben. We geven daar waar nodig woorden aan de gevoelens van kinderen. Het kind leert zo zelf verwoorden en ervaart saamhorigheid. Tijdens de uitleg over wat we deze dag gaan doen, vertellen we de kinderen welke activiteiten we gaan doen, wat zij daarbij kunnen beleven. Of we leggen de mogelijkheden van spelmateriaal uit. De kinderen weten dan wat er te doen is en maken daardoor zelf keuzes. Door goed naar kinderen te luisteren en vragen te stellen weten we waar de behoeften van kinderen liggen. Het kind voelt zich hierdoor gehoord en leren hun ideeën te verwoorden. Niet alleen de pedagogisch medewerker praat en legt uit. Ook kinderen doen dit. Samen met de pedagogisch medewerker vertellen ze aan de ouders hoe de dag was. Er wordt samen gekeken naar het resultaat, de foto’s of de werkjes.
15
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Corrigeren en belonen Op de BSO gaan wij uit van positief belonen en positief optreden in elke situatie. Er wordt met de kinderen gepraat en naar hun geluisterd, eventueel ongepast gedrag wordt onderzocht en bijgestuurd. Ook hiervoor hanteren wij een positieve manier. Omdat wij ervan uitgaan dat een goede houding heel belangrijk is voor de sfeer op een groep en wij graag het vertrouwen van kinderen willen, zal de eerste prioriteit altijd staan op positieve benadering. Mocht gedrag dusdanig ongepast zijn dan wordt er samen met de ouders en leerkrachten van het kind gekeken naar een oplossing.
Kinderen met elkaar in contact brengen De BSO van Kanteel is een proeftuin voor sociale vaardigheden. Ze oefenen verantwoordelijkheid nemen, incasseren van verlies, je houden aan afspraken, het zoeken van grenzen en er soms overheen gaan. Bij ons op BSO is er alle ruimte voor de kinderen om te oefenen met:
Het oplossen van ruzies Samen afspraken te maken Gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen voor de sfeer in de groep
Bij dreigende conflicten treedt de pedagogisch medewerker niet direct op. Hij wacht af of de kinderen zelf tot een oplossing kunnen komen en bewaakt de veiligheid van alle kinderen. Achteraf bespreekt hij met hen hoe de situatie ontstond en of alle kinderen tevreden zijn met de oplossing. De pedagogisch medewerker heeft hierin een grote voorbeeld rol. Hij is altijd beschikbaar, waardoor de kinderen zich gehoord en gezien voelen. In contact met collega’s is hij vriendelijk en staat open voor feedback. De pedagogisch medewerker durft haar eigen handelen bespreekbaar te maken. Kanteel Kinderopvang heeft een protocol Pesten. Alle locaties zijn op de hoogte van dit protocol en handelen hiernaar. U kunt dit protocol opvragen bij de pedagogisch medewerkers. Vriendschap is belangrijk. Vriendschap beschermt een kind tegen stress en het helpt ook om compromissen te sluiten, te leren delen en grenzen te trekken. Maar niet alle kinderen maken even snel vrienden. Onze pedagogisch medewerkers zijn daar alert op. Zij verbinden het spel van kinderen met elkaar door als kinderen afzonderlijk spelen met bijv. de spoorbaan, de Lego en de dieren voor te stellen om de een dorp langs de spoorbaan te bouwen en in het midden de dierentuin. Contact hoeft niet altijd. Het is prima als kinderen even geen behoefte hebben aan contact. Wij leren de kinderen daar respect voor te hebben en elkaar met rust te laten.
16
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Stimuleren van de ontwikkeling Bij BSO ’t Ven helpen wij kinderen te ontdekken waar hun kwaliteiten en talenten liggen. Dit doen wij door zoveel mogelijk verschillende activiteiten aan te bieden. Zo ervaren kinderen wat zij leuk vinden of waar zij juist minder interesse in hebben. Dit helpt een kind zijn eigen identiteit te ontwikkelen. Het is juist de vrijheid op de BSO die iets unieks bijdraagt aan de persoonlijkheidsontwikkeling van kinderen. Het ontdekken van het eigen kunnen van kinderen wordt gestimuleerd door middel van het aanbod van allerlei activiteiten. Wij gaan in op behoeften van de kinderen, luisteren naar hun wensen en gaan op zoek naar activiteiten waar ze behoefte aan hebben. We stimuleren de kinderen mee te doen met deze activiteiten, maar daartoe zijn zij niet verplicht.
Seksualiteit en intimiteit Kinderen hebben seksuele gevoelens. Ieder kind maakt in zijn algemene ontwikkeling een seksuele ontwikkeling door. In zijn eigen tempo, wanneer hij daar aan toe is, verkent hij zijn eigen lichaam en dat van anderen. Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen vragen over seks. Iedereen verstaat iets anders onder seksualiteit. Seksueel gedrag van kinderen wordt over het algemeen geaccepteerd binnen bepaalde grenzen. Maar die grenzen kunnen voor een ieder anders liggen. Dat is afhankelijk van de eigen waarden en normen van de beroepskracht, de waarden en normen van de kinderopvangorganisatie en/of de waarden en normen van de ouders. BSO ’t Ven doet mee aan de landelijke week over de Lente kriebels, activiteiten worden daarbij met school afgestemd, zodat deze passend zijn. In overleg met ouders kan het gesprek aan gegaan worden met kinderen die aangeven hier vragen over te hebben.
17
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
6.
Maart 2015
Volgen en observeren
Welbevinden van kinderen vinden wij een belangrijke graadmeter voor de kwaliteit van de opvang. Om het welbevinden te bewaken en te vergroten meten we 1 keer per jaar het welbevinden van uw kind in onze groep. Dit wordt met u besproken tijdens de jaarlijkse 10 minuten gesprekken. Op de BSO werken wij met het observatiesysteem “welbevinden in situaties”. Dit is een observatie van het gedrag van kinderen in de verschillende situaties die zich voordoen op de BSO. Voor de jongere kinderen wordt een vragenlijst ingevuld en de 8+ groep mag aan de hand van een vragenlijst elkaar interviewen. Alle observaties, verslagen van gesprekken, de kindgegevens en andere relevatie informatie van uw kind bewaren wij in het kinddossier. Hiermee ontwikkelen wij een volledig beeld van uw kind door de jaren dat hij/zij bij ons op de BSO zit. Daarnaast worden de resultaten besproken in het groepsoverleg van pedagogisch medewerkers en locatiemanager. Aan de hand hiervan wordt de werkwijze op de groep besproken en waar nodig aangepast. Als pedagogisch medewerkers vermoeden dat er iets aan de hand is, observeren zij eerst gericht het kind om vervolgens het probleem met de ouders en de locatiemanager te bespreken. Er wordt bij de ouders afgetast of ze de problemen herkennen. Als het probleem blijft bestaan, wordt tijdens het groepsoverleg een plan van aanpak opgesteld. In samenwerking met ouders en eventuele andere instanties kan het kindcentrum meewerken aan een oplossing van het probleem. Het kindcentrum is echter beperkt in de mogelijkheid tot speciale behandeling van of ondersteuning aan individuele kinderen. Het stappenplan basiszorg op BSO (zie bijlage1) is de werkinstructie voor medewerkers in het geval zij problemen signaleren bij een kind. Dit stappenplan wordt in de gemeente ’s-Hertogenbosch gemeentebreed gehanteerd in het kader van de sluitende zorgstructuur. Bij vermoeden van mishandeling of misbruik geldt een ander plan van aanpak. Wanneer er een vermoeden van kindermishandeling of seksueel misbruik is, hanteren we binnen Kanteel het stappenplan meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling BSO (zie bijlage 2). Ook dit stappenplan is onderdeel van de sluitende zorgstructuur ‘s-Hertogenbosch. Alle communicatie en handelingen met betrekking tot de bovengenoemde stappenplannen, moeten door de betrokken pedagogisch medewerkers schriftelijk dan wel digitaal worden vastgelegd zodat ten alle tijden inzichtelijk is welke stappen er zijn ondernomen in het traject. Wanneer een gespreksverslag is gemaakt, dienen ouders dit te tekenen voor gezien. Ouders hebben recht op inzage in het dossier van hun kind.
18
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
7.
Maart 2015
Samen met ouders
Intakegesprek De eerste kennismaking met de BSO vindt plaats met de clustermanager of assistent-manager van kindcentrum ’t Ven. In het kennismakingsgesprek wordt met name gesproken over het kind, de organisatie van de opvang, het pedagogisch beleid, oudercontacten en afspraken. Daarna vindt een kennismaking met de groep plaats. De groepsleiding laat de ruimtes zien vertelt over het dagprogramma, de activiteiten, de afspraken, ect.
Oudergesprekken Elke mentor voert 1x per jaar een oudergesprek op basis van een observatie.
Ouderavonden 1x per jaar wordt een ouderavond georganiseerd.
Oudercommissie Ouders kunnen binnen de organisatie van BSO hun stem laten horen via de oudercommissie. De oudercommissie is het belangenorgaan van ouders, voor ouders, en adviseert de organisatie. Verder heeft de oudercommissie zich ten doel gesteld de betrokkenheid van de ouders bij BSO te stimuleren. De doelstelling, taken en bevoegdheden van de oudercommissie zijn vastgesteld in een reglement. De oudercommissie komt regelmatig bijeen. De clustermanager is aanwezig bij de oudercommissievergadering.
19
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
8.
Maart 2015
Bijlagen
Beleidsafspraken Het gaat te ver om hier uitgebreid de verschillende beleidsgebieden aan bod te laten komen. Daarvoor verwijzen we naar de betreffende beleidstukken. Toch willen we hier de zaken die belangrijk zijn voor het pedagogisch beleid in het kort toelichten. Als u vragen heeft over onze werkwijze kunt u altijd contact opnemen met de clustermanager of assistent- manager.
Klachtenregeling Kanteel Kinderopvang beschikt over een klachtenprocedure. Indien een ouder of medewerker een klacht heeft, dient Kanteel Kinderopvang te handelen volgens deze procedure. Het spreekt voor zich dat, bij een klacht, onze voorkeur er naar uitgaat om in goed onderling overleg (met groepsleiding, assistent-manager en/of clustermanager), samen tot een oplossing te komen. Deze klachtenregeling ligt ter inzage op alle vestigingen van Kanteel Kinderopvang. Hierbij willen wij u ook wijzen op het bestaan van onze klantenkaarten de zgn. groene, gele en rode kaarten waarmee u hetzij positieve, hetzij negatieve ervaringen en/of suggesties met ons kan kunt delen. Mocht dit niet voldoende zijn of wilt u uw klacht door een extern bureau laten behandelen dan kunt u zich wenden tot de externe Stichting Klachtencommissie Kinderopvang: 0900-0400034 of
[email protected]
Hygiëne en veiligheid in het kindcentrum Voor een gezonde ontwikkeling van een kind is het van belang verstandig om te gaan met hygiëne en veiligheid. Om ziektes en allergieën bij kinderen te voorkomen, is het schoonhouden van leefactiviteiten- en buitenruimtes van belang. Op het gebied van gezondheid, veiligheid en hygiëne worden de richtlijnen van de GGD van de gemeente gevolgd.
Hygiëne en verzorging Het schoonhouden is een zaak die alle medewerkers van het kindercentra aangaat: de pedagogisch medewerkers, de groepshulpen, het schoonmaakbedrijf (en voor sommige kindercentra een huishoudelijk medewerkster) hebben hierin allen een eigen taak. Zo dragen de pedagogisch medewerkers zorg voor hun eigen groep en het materiaal daarin, het schoonmaakbedrijf is met name verantwoordelijk voor de hygiëne buiten de groepen.
20
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Bij de inrichting van de ruimtes is al rekening gehouden met hygiëne: marmoleum op de vloeren zodat die goed en makkelijk te reinigen zijn (hoewel we beseffen dat tapijt meer "warmte" biedt). Er is aandacht voor de verzorging van de jongste kinderen die, als ze net naar de basisschool gaan, soms moeite hebben met op tijd naar het toilet gaan, of zo vanuit de zandbak met vieze handen aan tafel schuiven voor een boterham. Wij begeleiden ze hierin door te signaleren en te sturen. Op het kindercentrum zijn afspraken gemaakt wat betreft de volgende hygiëneaspecten:
Kleding Handhygiëne Haardracht Omgaan met wondjes Schoonmaken van speelgoed Bereiding van voeding Schoonhouden van de toiletten Schoonhouden van de groepsruimten
Voor een optimale hygiëne is het gebruik van schoonmaakmiddelen onvermijdelijk. Op het kindercentrum probeert men middelen te gebruiken die zo min mogelijk schade opleveren voor mens en milieu. Het aantal middelen wordt tot een minimum beperkt om vergissingen tegen te gaan; de schoonmaakmiddelen zijn opgeborgen in een afgesloten kast. Het is handig om voor uw kind wat extra kleren op de BSO te hebben in het geval van een “ongelukje”, of als ze door de regen en het stampen in plassen nat zijn geworden. Op een zeer warme dag mogen de kinderen hun zwemspullen meebrengen.
Veiligheid Jaarlijks wordt een risico-inventarisatie gedaan aan de hand van de wettelijke vragenlijsten. Het daaruit volgende actieplan wordt in stappen uitgevoerd binnen het kindercentrum en er worden eventuele verbeteracties op het gebied van veiligheid uitgevoerd. We streven er naar de inrichting van de BSO huiselijk en functioneel te laten zijn voor groepsopvang. Het is belangrijk dat de ruimtes waarin kinderen verblijven, en het materiaal zowel binnen als buiten, veilig zijn. Deze moeten dus aan bepaalde voorwaarden voldoen:
Kinderen moeten niet zomaar naar buiten kunnen lopen. Een kind moet zichzelf niet kunnen opsluiten. Vingers moeten niet tussen de deur kunnen komen. Spelmateriaal mag geen gevaar opleveren voor jonge kinderen. Elektriciteit moet veilig afgedekt zijn voor kinderen (geen losse draden, gebruik stopcontactbeveiligers enz.). Het kindercentrum moet voldoen aan de verordening van de gemeente. De GGD inspecteert jaarlijks elke vestiging en geeft richtlijnen op het gebied van veiligheid, hygiëne en pedagogische kwaliteit. Er is altijd voldoende toezicht op de kinderen. Was- en schoonmaakmiddelen staan buiten het bereik van kinderen. Buitenspeelgoed wordt jaarlijks gecontroleerd. Het buitenspeelterrein is veilig ingericht. We hebben voldoende toezicht op het terrein. De inrichting van de ruimtes proberen we zo veilig mogelijk te houden. In principe mogen kinderen alles zelf pakken, behalve materiaal dat gevaarlijk is in gebruik.
21
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
Natuurlijk gebeurt er wel eens wat, een valpartij, een schaafwond. Op iedere groep is een EHBO-doos aanwezig en er is altijd iemand aanwezig die een EHBO en/of BHV-diploma heeft. De clustermanager ziet erop toe dat deze kennis op peil blijft. Mocht er zich een wat ernstiger ongeluk voordoen, dan nemen wij contact op met de huisarts of iemand van ons team gaat met het kind naar het ziekenhuis. We zorgen er altijd voor dat een pedagogisch medewerker blijft bij de overige kinderen. Natuurlijk stellen we de ouders zo snel mogelijk op de hoogte. Bij brand of andere calamiteiten bestaat er een noodgevallenplan. Dit hangt naast de deur en iedere pedagogisch medewerker is hiervan op de hoogte. Minstens 2x per jaar oefenen we met het hele team en de kinderen dit calamiteitenplan. Op de BSO is een brandblusser en branddeken aanwezig die jaarlijks gecontroleerd worden. De BHV-er is op de hoogte van de gebruiksaanwijzing.
22
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
23
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
24
Pedagogisch werkplan BSO ‘t Ven
Maart 2015
25