Educatie 2010-2011 Inleiding In het educatiebeleidsplan 2005 staat dat Delfland een omslag wil maken van een passief, naar een actief educatiebeleid, omdat het onwenselijk is dat steeds minder mensen weten wat een waterschap doet. Dit feit ondermijnt het draagvlak voor het zelfstandig voortbestaan van het waterschap en zijn werkzaamheden, de bereidheid tot het betalen van de belastingen en vertaalt zich in de nabije toekomst in een tekort aan waterprofessionals. Terwijl tegelijkertijd de problemen op het gebied van water (wereldwijd) toenemen en Nederland zijn positie als waterkennisland wil handhaven. In 2005 identificeerde Delfland als doelgroepen voor zijn educatiebeleid: Doelgroepsegment Leerlingen Onderbouw basisonderwijs (ca. 4-8 jaar) Bovenbouw basisonderwijs (ca. 9-11 jaar) Onderbouw voortgezet onderwijs (ca. 12-15 jaar) Bovenbouw voortgezet onderwijs (ca. 16-19 jaar) Onderwijsinstellingen Basisscholen Voortgezet onderwijs instellingen
Volwassenen (20-70 jaar)
Actieve benadering
Passieve benadering X X
X X
X X
X
Omdat het alleen met grote financiële investeringen en personele inspanningen mogelijk is om al deze doelgroepen te bedienen, is gekozen voor het actief benaderen van leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs en onderwijsinstellingen in dit segment. Deze leerlingen zijn te benaderen via hun school. Hun geesten zijn rijp voor een complexere boodschap, zij hebben nog geen vakkenpakket gekozen -dus veel gelegenheid om het onderwerp water aan de orde te laten komen- en zitten relatief dicht bij de arbeidsmarkt. Ambities... Voor de geïdentificeerde doelgroepen zijn in 2005 de volgende doelstellingen geformuleerd: Kennis In 2010 weet 60% van de doelgroepen, door gebruik van de door Delfland aangeboden educatieve middelen, dat Delfland een waterschap is; In 2010 kent 60% van de doelgroepen, door gebruik van de door Delfland aangeboden educatieve middelen, de taken van Delfland; In 2010 weet 60% van de doelgroepen, door gebruik van de door Delfland aangeboden educatieve middelen, hoe bewust(er) om te gaan met water in de (leef)omgeving. Houding In 2010 staat 40% van de doelgroepen, door gebruik van de door Delfland aangeboden educatieve middelen, positief tegenover Delfland; In 2010 vindt 40% van de doelgroepen, door gebruik van de door Delfland aangeboden educatieve middelen, dat hij/zij bewust(er) om moet gaan met water in de (leef)omgeving. Gedrag
In 2010 denkt en praat 15% van de doelgroepen, door gebruik van de door Delfland aangeboden educatieve middelen, positiever over Delfland; In 2010 gaat 15% van de doelgroepen, door gebruik van de door Delfland aangeboden educatieve middelen, bewust(er) om met water in de (leef)omgeving. Om de resultaten te kunnen toetsen, heeft bij aanvang van de uitvoering van het educatiebeleid een nulmeting plaatsgevonden. Voor de uitvoering van het educatiebeleid is in 2006 een formatievoorstel goedgekeurd voor 1fte plus 0,5 fte tijdelijke ondersteuning. In 2009 en 2010 is de daadwerkelijke bezetting 0,4 fte. Uitvoering Tussen 2006 en 2009 is een groot aantal educatieproducten en -diensten gerealiseerd en is samenwerking aangegaan met relevante partijen. ( bijlage 1 en 2). Uit de eenmeting die in 2009 jaar is gehouden blijkt, dat de doelstellingen daarmee niet zijn bereikt. Er zijn weliswaar meer leerlingen (34% in 2007 tegen 57% in 2009) die zeggen dat er op school aandacht wordt besteed aan water. Maar, daarentegen blijkt de interesse in het onderwerp water bij leerlingen gedaald (50% in 2007 tegen 34% in 2009). Dit laatste gegeven heeft onder meer geleid tot het initiatief van de jeugddijkgraaf. De overgrote meerderheid (83%) van de docenten geeft aan tenminste een keer per jaar aandacht te besteden aan water in onze leefomgeving en 31% van hen geeft aan het lespakket ‘Weet van water’ te kennen, 26% is bekend met de rondleidingen/excursies die Delfland organiseert en 14% is bekend met de digitale nieuwsbrief. De doelstellingen voor 2010 zijn gelijk gebleven, echter worden toegespitst op leerlingen uit de onderbouw van HAVO/VWO/Gymnasium (zie bijlage 3). Naar aanleiding van bezuinigingen op budget en bezetting is het jaarplan 2010 niet geheel tot uitvoer gebracht (zie bijlage 4). De voor 2010 geplande evaluatiegesprekken zijn vervangen door een gebruikersenquete. Het Delflandbrede imago-onderzoek is vervallen. Over vooruitgang op de doelstellingen kennis, houding en gedrag valt daarom niets te zeggen. Cijfers over contactmomenten en het gebruik van c.q. bekendheid met onze middelen zijn wel te geven: In 2010 hebben alle docenten aardrijkskunde, biologie (109 personen) en aanverwante vakken in het gebied een direct mail ontvangen waarin aandacht werd gevraagd voor het lespakket Weet van Water. Naar aanleiding van deze direct mail-actie zijn in de eerste zes maanden wederom 21 lespakketten aangevraagd door scholen in het VO. Alle VO scholen in het gebied hebben vier elektronische nieuwsbrieven ontvangen, de BO scholen twee. Alle VO scholen in het gebied zijn uitgenodigd voor de heropening van het Keringhuis Basisscholen bestelden 14 lespakketten van Droppie Water. De website droppiewater.nl heeft op dit moment landelijk bijna 400 unieke hits per dag. Het Keringhuis ontving in de eerste helft van 2010 in totaal 22.000 bezoekers, onder wie 1188 uit het BO en 1048 uit het VO. De zuiveringen ontvingen in de eerste zes maanden van 2010 837 bezoekers van wie 637 leerlingen uit het BO en 26 leerlingen uit het VO. ...en beperkingen
Nu is vastgesteld dat voor het jaar 2011 de bezetting beperkt blijft tot 0,4 fte, rijst de vraag welke activiteiten Delfland hierbinnen kan en wil inzetten om de doelstellingen zoals geformuleerd in 2005 te benaderen. Voor de rest van 2010 staan de volgende activiteiten nog gepland: Gebruikers-enquete lespakket Portfolio samenstellen waarmee scholen waterproducten aangeboden krijgen vanuit het project Stroom! Jeugdwaterschapsbestuur tot en met 1 november, afscheid Laura Lessen in het Keringhuis vormgeven Website en film Keringhuis actualiseren Overdracht Droppiewater.nl naar de UvW per 1 januari Onderzoeken excursiemogelijkheden scholen boulevard Scheveningen Onderzoeken samenwerking Museon en Delft Science Center En nu? In 2009 en 2010 bleek dat de werkzaamheden die nodig zijn om de doelen van 2005 te bereiken, niet kunnen worden uitgevoerd met 0,4 fte. Er moesten en moeten keuzes worden gemaakt. Nu Delfland ervoor kiest met de huidige bezetting en het voorgenomen budget ook in 2011 educatieactiviteiten uit te voeren, dan zal 2011 maximaal in het teken staan van het optimaliseren en actief aanbieden van bestaande middelen onder de in 2010 geformuleerde doelgroep en het behartigen van de belangen van Delfland/de waterschappen in samenwerkingsverbanden. De producten en diensten optimaliseren De belangrijkste bestaande producten en diensten van Delfland voor de focusdoelgroep zijn: Lespakket Weet van Water Excursies Keringhuis Excursies AWZI’s Website Uit de nulmeting die is gedaan in het kader van het project Stroom! (onder alle VO en BO scholen in ZuidHolland) zijn voor het VO eisen geformuleerd waaraan educatieproducten en -diensten moeten voldoen volgens de ondervraagde docenten. Voldoet het aanbod van Delfland hier aan?
Eisen Korte producten Kant-en-klare producten Producten die aansluiten op de actualiteit Buitenlessen en excursies Producten sluiten aan bij belevingswereld leerlingen Digitale producten die zelfwerkzaamheid stimuleren Instructies en infobladen docenten Producten zijn ook in te zetten bij themaweken
Producten Delfland ja, de lessen kunnen los worden aangeboden ja nee ja nee nee ja ja
Om het educatiepakket van Delfland beter te laten aansluiten bij de wensen van docenten en leerlingen moet het volgens dit onderzoek worden aangevuld met digitale producten die aansluiten bij de belevingswereld van leerlingen, die bovendien gekoppeld zijn aan actuele situaties. De website hhdelfland.nl/lerenoverwater -die nu vrijwel uitsluitend wordt gebruikt als bestelloket- kan hier wellicht op inspelen. De geplande enquête onder gebruikers van het lespakket levert ongetwijfeld aanvullende informatie op over de specifieke wensen van docenten in Delflands gebied. Aan de hand van deze input moet worden bekeken welke ambities waargemaakt kunnen worden. Met de excursies voldoet Delfland duidelijk aan een van de eisen. De bestaande excursies op de zuiveringen voldoen, alleen is de introductiefilm sterk verouderd. Op initiatief van Delfland is een tiental waterschappen bezig met het gezamenlijk maken van een nieuwe film. Delfland is om financiele redenen afgehaakt, maar zou daar alsnog aan kunnen meedoen om dit middel te verbeteren.
Het realiseren van een vaste excursiemogelijkheid in Den Haag is een belangrijke, maar gegeven de aangepaste koers geen realistische ambitie. Mogelijk tijdelijke oplossing is het aanbieden van excursies naar boulevard Scheveningen. Gesprekken hierover met de gemeente Den Haag lopen stroef. En actief aanbieden De direct mail actie van begin 2010 (flessenpost) gaf een duidelijke impuls aan de hoeveelheid lespakketten die zijn besteld: 17 in de weken direct erna (ter vergelijking: in 2009 zijn in totaal 36 lespakketten besteld). Voor 2011 legt een soortgelijke actie de nadruk op de excursiemogelijkheden die Delfland biedt. De reguliere elektronische nieuwsbrieven en de website blijven bestaan. Het jeugdwaterschapsbestuur Met Laura Pierik als eerste jeugddijkgraaf en het jeugdwaterschapsbestuur als logisch vervolg, heeft Delfland een belangrijke aanzet gegeven om jongeren te betrekken bij het werk van de waterschappen. De Unie van Waterschappen en een groot deel van de waterschappen heeft dit initiatief positief beoordeeld: van de 25 hebben er inmiddels 16 een eigen afgevaardigde in het jeugdwaterschapsbestuur. De begeleidingscommissie – waarvan Delfland deel uitmaakt- gaat ervan uit dat in 2011 ook de overige waterschappen aansluiten. Bij het opstellen van dit stuk, wordt door het jeugdwaterschapsbestuur de laatste hand gelegd aan de eerste opdracht: een manifest waarin zij aangeeft wat de waterschappen moeten doen om jongeren te betrekken bij hun werk. Dit manifest wordt aangeboden op Waterschapsdag, 1 november. Op die dag wordt ook officieel bekend gemaakt dat de jongeren uit hun eigen gelederen Bart Bongaards hebben verkozen tot hun nieuwe jeugddijkgraaf. Dat wil zeggen dat Delfland wederom de jeugddijkgraaf levert. Hoewel Bart de dijkgraaf is van alle waterschappen, biedt dit voor Delfland natuurlijk wel meer kansen voor media-aandacht en profilering richting jongeren. Bart speelt voor ons waterschap een min of meer gelijke rol als Laura heeft gedaan. Dat wil zeggen Delfland adviseren bij het educatiebeleid, in de eigen omgeving (lees school, clubs) aandacht vragen voor het werk van Delfland, ambassadeur zijn richting jongeren, waar mogelijk zelf acties bedenken en uitvoeren om Delflandse jongeren te betrekken bij ons werk. De samenwerkingsverbanden Zoals er een veelheid aan producten en diensten wordt gemaakt op het gebied van watereducatie, zo zijn er ook veel overlegorganen en samenwerkingsverbanden ontstaan rondom dit onderwerp. Delfland is bij een aantal daarvan betrokken of betrokken geweest. Veelal met als doel de belangen van de waterschappen in het algemeen te behartigen. Nu educatie bij de Unie van Waterschappen ook weer op de agenda staat, kan Delfland zich meer beperken tot die werkgroepen waarbij het om de belangen van Delfland gaat: NWP werkgroep Waterparels: deze werkgroep zet zich in voor de “doorlopende leerlijn water” in het onderwijs in Zuid Holland Stroom! werk- en stuurgroep water: samenwerking NME’s, Provincie ZH en waterschappen waarbij het thema klimaat wordt behandeld aan de hand van de thema’s energie en water. Daarbij bieden de NME’s ook de producten en diensten van de waterschappen aan. Droppiewater.nl wordt per 1 januari overgenomen door de UvW op verzoek van UvW blijft Delfland nog 1 jaar voorzitter van de werkgroep Klankbordgroep Watereducatie UvW Werk- en stuurgroep Keringhuis Begeleidingscommissie jeugdwaterschapsbestuur SAWA: dit internationale project vereist voor 2011 vrijwel uitsluitend aanwezigheidsverplichtingen. Daarnaast zijn er ambities om SAWA een plek te geven in het Keringhuis. Partners in het Keringhuis staan hier voor open. Uiteindelijke realisatie is afhankelijk van budget dat hiervoor kan worden vrijgemaakt door lead partner Hamburg. Budget 2011
Budget 2011 Bijdrage Droppie Water Bijdrage Keringhuis Oproepkrachten excursies Twee/eindmeting Zuiveringsfilm Opslag exhibit Opslag lespakketten Nieuwe acties/producten en diensten Totaal
3.570 35.700 25.000 13.000 10.000 1.000 500 88.770 150.000
Bijlagen: 1 informerende brief voortgang educatie dd 13 oktober 2009 2 bijlage informerende brief voortgang educatie dd 13 oktober 2009 3 jaarplan educatie 2010 4 resultaten 2010
