Paaswake 2015 Janskerk Vrijdag 3 april 20.45 uur – zaterdag 4 april 22.30 uur
Door de stilte heen
Welkom Welkom in deze paaswake in de Janskerk. We waken vanaf de GoedeVrijdagviering de nacht door. Daarna gaan we de hele Stille Zaterdag door tot aan de Paasnachtviering. Dit doen we in een sfeer van rust en bezinning. In het kort: Je kunt komen en gaan wanneer je wilt: de kerk is van vrijdagavond 3 april tot en met zaterdagavond 4 april geopend. Ieder heel uur is er een kort liturgisch moment in het hoogkoor. De liturgie hiervoor vind je in dit boekje. Aansluitend 45 minuten stilte die je in kunt vullen hoe je wilt. Een enkele keer is er dan een activiteit met geluid. Tegen 7.00 uur op zaterdagmorgen is er extra aandacht voor het opkomende licht. Zaterdag om 17.00 uur is er een vesper. Tijdens de hele Paaswake kun je op verschillende plaatsen in de kerk mediteren op een manier die jou aanspreekt. Er worden diverse vormen aangeboden. Ook zijn er tijdens de Paaswake – buiten de liturgische momenten – soms activiteiten, waar je aan mee kan doen. In het zitje naast de bar is koffie en thee. Voor wie langer blijft, is er ook iets te eten. In het voorportaal is gelegenheid om een gesprek(je) te voeren. De uitgebreide omschrijving van het aanbod vind je in dit boekje. Ook de teksten en liederen van de liturgische momenten en een plattegrond van de kerk staan erin. De nummers tussen haakjes verwijzen naar de nummers op de plattegrond. Wij wensen je een inspirerende paaswake! Hartelijke groet, de voorbereidingsgroep Ellen Bakker Marianne van Bentum Rik Boonstra (programmaboekje) Marian Geurtsen Petra van der Heiden Harry Linde Mieke van Kooten Niekerk Elselien Meijer Marieke Milder 2
Inleiding Met deze Paaswake willen we je de mogelijkheid bieden om tot jezelf te komen, verstilling en rust te vinden of meer bewust te worden van (Jezus’) leven en dood. We bieden je graag alle tijd en allerlei (meditatie)vormen. Het thema van deze wake is ‘Door de stilte heen’. We waken vanaf Jezus’ dood op Goede Vrijdag tot aan zijn opstanding in de Paasnachtviering. Een dodenwake. Door die stille en allicht zware, angstige of beladen tijd waken we heen. Zodat je er niet in hoeft te blijven steken, maar er weer uit omhoog kan komen. Avond en dageraad Het karakter van de liturgische momenten zal tijdens het waken dan ook veranderen. In de avond van de Goede Vrijdagviering zwaar en vol stilte. In de nacht meer verstild (met een klank meditatie om middernacht). De vroege ochtend -de dageraad- staat in het teken van de hoop. Eerst zingen we nog ‘Bleibet hier’ uit de Taizé bundel. Om 7.09 uur wordt het weer licht en zingen we het Taizélied ‘Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur’. We eindigen met hoop en toekomst. Mede daarom sluit de jongere garde van de EUG - de tienergroep - de paaswake af. Vervolgens steken we voor de Janskerk het Paasvuur aan.
3
PROGRAMMA De nummers tussen haakjes verwijzen naar een plaats in de kerk (zie de plattegrond van de Janskerk in het midden van dit boekje).
Vrijdagavond en –nacht 21.00 uur Schildermeditatie (3) Stilte maakt veel in mensen los. In de Paaswake kun je met kleur en vormen iets van jouw stilte schilderen. Laat je meevoeren in een geleidemeditatie en krachtige teksten. Zien wat er geschilderd is en daar interactief op reageren. Subtiliteit en verbeeldingskracht. Een spannende combinatie. Welkom. 00.15 uur Klankmeditatie ‘Voed ons’ (4) Net als in de vorige editie van de Paaswake ook dit jaar een meditatieve muzikale bijdrage waarin klankschalen en synthetische geluiden met elkaar in dialoog gaan. Dit jaar sluit de meditatie aan bij het thema van de Vastentijd ‘Voedsel is halal’. Wanneer het om voedsel gaat roepen termen als synthetisch, gemanipuleerd en gemodificeerd allerlei vragen en bedenkingen op. Hoe dat is wanneer we deze termen gebruiken bij een klankmeditatie….? Wil je het antwoord weten? Onderga het in de Janskerk!
Zaterdag overdag en -avond 07.15 en 09.15 uur muziek (5) Jan Looise speelt meditatieve pianomuziek 11.30 uur Stilstaan bij stilte (6) Leo Fijen vertelt over zijn mooiste stiltemomenten 12.15 uur Klankmeditatie ‘Voed ons’ (zie boven) (4) 13.10 uur Meditatie voor dummies (7) Word jij onrustig van stilte? Zie je er tegenop om twintig minuten lang stil te zitten? Heb je geen ervaring met meditatie maar ben je hier wel nieuwsgierig naar? Doe mee aan de Meditatie voor dummies: geef je over aan je adem en ontdek onder begeleiding van Seintje Bos de rust in je lichaam. 14.10 uur Mediteren voor fijnproevers (7) Als mediteren smaakt naar meer: deze Ignatiaanse meditatie is een geleide meditatie waarin een Bijbelverhaal over het leven van Jezus een verbintenis met jouw leven zoekt. Ook deze meditatie wordt begeleid door Seintje Bos. Vanaf 14.30 uur Strooien met nieuw leven Stille zaterdag is waken en wachten. Wachten of er nieuw leven ontstaat. Op 4
zaterdagmiddag kun je zaadbommetjes maken op het plein voor de Janskerk. Met deze paasbommetjes kun je de nieuwe lente uitstrooien op levenloze plekken van de stad. Zelf meenemen en ergens onderweg uitstrooien! Onder leiding van Renske Schoenmaker. 17.00 uur Vesper (6) Voorganger van deze vesper is Marieke Milder. 20.45 uur Liturgische moment ingevuld door tieners (5) De tieners reflecteren op hun eigen manier op wat waken en wat Pasen voor hen betekenen. Zij nemen alle aanwezigen hierin mee in het laatste liturgisch moment van deze paaswake. Na het tienermoment steken we om 21.00 uur voor de Janskerk het paasvuur aan. Ondertussen gaat het koor inzingen en wordt de kerk klaargemaakt voor de paasnachtviering. 22.30 uur: Paasnachtviering Aansluitend aan de Paaswake is er een Paasnachtviering, waarin we het Licht van Pasen zullen ontvangen. Je bent van harte uitgenodigd!
5
LITURGISCHE MOMENTEN Algemeen Elk liturgisch moment begint met het volgende Lied: Bleibet hier und wachet mit mir (Taizé)
of met Lied: Als alles duister is ontsteek dan een lichtend vuur (Taizé)
6
of met Lied: Dans nos obscurités (Taizé)
7
Lied: Wees hier aanwezig (Verzameld Liedboek 500)
8
22.00 uur Liturgisch moment Lied: Bleibet hier und wachet mit mir (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Klaagliederen 1:12-22 aangepast Lied: Wees hier aanwezig (Verzameld Liedboek 500) (zie blz. 8) Lied: Jésus le Christ (Taizé)
9
23.00 uur Liturgisch moment Lied: Bleibet hier und wachet mit mir (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 14:1-2 en 10-11 Lezing: Psalm 94 Lied: De wijze woorden en het groot vertoon (Verzameld Liedboek 522)
10
00.00 uur Liturgisch moment Lied: Bleibet hier und wachet mit mir (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 14:3-9 Lied: Blijf mij nabij (Nieuw Liedboek 247)
Lied: Jesus remember me (Taizé)
11
01.00 uur Liturgisch moment Lied: Bleibet hier und wachet mit mir (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 14:12-16 Lied: Jésus le Christ (Taizé)
Gedicht Lied: Wat ik gewild heb (Verzameld Liedboek 846)
12
02.00 uur Liturgisch moment Lied: Bleibet hier und wachet mit mir (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 14:17-26 Lied: Wees hier aanwezig (Verzameld Liedboek 500) (zie blz. 8) Lied: Mon âme se repose (Taizé)
03.00 uur Liturgisch moment Lied: Bleibet hier und wachet mit mir (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 14:27-31 Gedicht Lied: Crucem Tuam (Taizé)
13
04.00 uur Liturgisch moment Lied: Bleibet hier und wachet mit mir (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 14:32-36 Lezing: Psalm 4 Lied: De wijze woorden en het groot vertoon (Verzameld Liedboek 522)
14
05.00 uur Liturgisch moment Lied: Bleibet hier und wachet mit mir (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 14:37-42 Gedicht Lied: In Manus Tuas Pater (Taizé)
15
06.00 uur Liturgisch moment Lied: Bleibet hier und wachet mit mir (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 14:43-45 Lezing: Psalm 108 Lied: Hij ging van stad tot stad (Verzameld Liedboek 431)
16
07.00 uur Liturgisch moment Lied: Als alles duister is ontsteek dan een lichtend vuur (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Psalm 92:1-6 en 12-16 Lied: Licht dat ons aanstoot in de morgen (Verzameld Liedboek 925)
Gedicht
17
Lied: Jésus le Christ (Taizé)
18
08.00 uur Liturgisch moment Lied: Dans nos obscurités (Taizé) (zie blz. 7) Lezing: Psalm 30:1-8 en 11-13 Gedicht Lied: Tijd van leven (Verzameld Liedboek 795)
19
PROGRAMMA OVERZICHT Tijdgebonden meditaties (zie ook blz. 4 – 5) Wanneer ieder heel uur vrijdagavond 21.00 uur vrijdagnacht 00.10 uur vrijdagnacht 04.10 uur zaterdagochtend 7.00-7.15 uur 7.15-7.40 uur 9.15-9.40 uur 11.30-11.50 uur 12.15-12.40 uur 13.10-13.40 uur 14.10-14.40 vanaf 14.30 uur 17.00-17.20 uur 20.45-21.00 uur 21.00 uur
Wat Liturgisch moment Schildermeditatie Klankmeditatie ‘Voed ons’ Klankmeditatie ‘Voed ons’ Liturgisch moment bij het eerste morgenlicht
Waar 5 3 4 4 5
Meditatieve pianomuziek Meditatieve pianomuziek Stilstaan bij stilte Klankmeditatie ‘Voed ons’ Meditatie voor dummies Mediteren voor fijnproevers Strooien met nieuw leven: zaadbommetjes maken Vesper Laatste liturgisch moment: waken vanuit het perspectief van tieners Aansteken paasvuur
5 5 6 4 7 7 buiten 6 6 buiten
Doorlopende meditaties (zie ook blz. 37 – 38) Wat Brievengroet Amnesty International Mandala's kleuren Meditatief schilderen Korte inspiratie Stille meditatie bij het kruis en graf lectio divina Kruiswegstaties Steen-meditatie Meditatieve bloemschikking Voorbeden - liggend kruis Muziek luisteren Koffie & thee, water, iets te eten Leestafel Zitje voor een gesprek
Waar 1 2 3 3 6 7 8 9 10 11 12 / 13 13 voorportaal
De nummers tussen haakjes verwijzen naar een plaats in de kerk (zie de plattegrond van de Janskerk op de volgende bladzijde).
20
Plattegrond Janskerk
21
09.00 uur Liturgisch moment Lied: Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur (Taizé) Lezing: Marcus 14:46-52 Lezing: Psalm 16:1-2 en 8-11 Lied: Wie zijn leven (Verzameld Liedboek 441)
22
10.00 uur Liturgisch moment Lied: Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 14:53-59 Lied: Scheur toch de wolken (Verzameld Liedboek 857)
Lezing: Psalm 109:21-22 en 26-27 Lied: Jésus le Christ (Taizé)
23
11.00 uur Liturgisch moment Lied: Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 14:60-65 Lezing: Psalm 54:3-9 Lied: Jesus remember me (Taizé)
24
12.00 uur Liturgisch moment Lied: Dans nos obscurités (Taizé) (zie blz. 7) Lezing: Marcus 14:66-72 Gedicht Lied: Ik sta voor u in leegte (Verzameld Liedboek 834)
25
13.00 uur Liturgisch moment Lied: Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 15:1-5 Lied: Blijf mij nabij (Nieuw Liedboek 247)
Lied: Jesus remember me (Taizé)
26
14.00 uur Liturgisch moment Lied: Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Marcus 15:6-15 Lezing: Psalm 24 Lied: Wek mijn zachtheid weer (Verzameld Liedboek 742)
27
15.00 uur Liturgisch moment Lied: Als alles duister is, ontsteek dan een lichtend vuur (Taizé) (zie blz. 6) Lezing: Psalm 59:2-6 en 14-18 Lied: Hoe ver is de nacht (Verzameld Liedboek 388)
Lied: Mon âme se repose (Taizé)
28
16.00 uur Liturgisch moment Lied: Dans nos obscurités (Taizé) (zie blz. 7) Lezing: Marcus 15:16-20 Gedicht Lied: Niet als een storm als een vloed (Verzameld Liedboek 519)
29
17.00 uur Vesper Lezing: Marcus 15:16-20 Lied: Ik sta voor u in leegte (Verzameld Liedboek 834)
Tekst: (uit intercity bestemming Pasen, blz. 67) Lied: Dans nos obscurités (Taizé) (zie blz. 7) Lezing: Micha 6:1-8 Stilte
30
Gebed Lied: Scheur toch de wolken (Verzameld Liedboek 857)
31
18.00 uur Liturgisch moment Lied: Crucem Tuam (Taizé)
Lezing: Marcus 15:21-32 Lied: Hoor maar ik kan niet horen (Verzameld Liedboek 527)
Lezing: Psalm 88
32
Lied: Wat ik gewild heb (Verzameld Liedboek 846)
33
19.00 uur Liturgisch moment Lied: Crucem Tuam (Taizé)
Lezing: Marcus 15:33-39 Lied: Gij die het sprakeloze bidden hoort (Verzameld Liedboek 547)
34
Lied: Hoe verder onze ogen reiken (Verzameld Liedboek 324)
35
20.00 uur Liturgisch moment Lied: Crucem Tuam (Taizé)
Lezing: Marcus 15:40-47 Lied: Op mijn levenslange reizen (Verzameld Liedboek 766)
36
Lied: Zoals een hert reikhalst (Verzameld Liedboek 63)
20.45 uur Liturgisch moment verzorgd door de tieners 37
Meditatieplekken Op verschillende plaatsen in de kerk kun je tijdens de Paaswake inspiratie opdoen en bezinning zoeken. Dit kun je doen op je eigen moment en op eigen wijze. Het aanbod lees je hieronder beschreven in een rondje van ingang via hoogkoor terug naar de ingang. De nummers tussen haakjes verwijzen naar een plaats in de kerk (zie de plattegrond van de Janskerk in het midden van dit boekje).
Brievengroet Amnesty International (1) Amnesty International heeft informatie liggen over gewetensgevangenen in verschillende landen. Voorbeeldteksten zijn aanwezig in de taal van het land. Zelf een brief schrijven in het Engels kan ook. Mandala’s kleuren (2) Wat is er meditatiever dan mandala’s kleuren? Er liggen kleurplaten en kleurpotloden klaar. Meditatief schilderen (3) Stilte maakt veel in mensen los. In de Paaswake kun je met kleur en vormen iets van jouw stilte schilderen. Laat je meevoeren in een geleidemeditatie en krachtige teksten. Zien wat er geschilderd is en daar interactief op reageren. Subtiliteit en verbeeldingskracht. Een spannende combinatie. Korte inspiratie (3) Behoefte aan inspiratie, een nieuw perspectief, een bemoediging? Laat je verrassen en leiden door een van de korte tekstjes rondom de thema’s stilte, lijden, afwachting en hoop. De inspiratieteksten zijn te vinden bij de schildermeditatie. Stille meditatie bij het kruis en het graf (6) In het hoogkoor is gelegenheid voor stille meditatie bij het kruis en het graf. Er liggen dekens en kussens op de grond, maar je kunt ook in de koorbanken zitten. Er zijn waxinelichtjes om aan te steken en je kunt hier van aluminiumfolie vormen maken waarop je waxinelichtjes kunt leggen. Er liggen papieren met een beschrijving voor hoe je een meditatie kunt doen (lectio divina). En Bijbelteksten waarmee je kunt mediteren en die aansluiten op de lezingen in de liturgische momenten.
38
Kruiswegstaties (7) Een paar jaar geleden zijn in een workshop van de EUG de kruiswegstaties geschilderd. Deze beelden met teksten van Marinus van de Berg worden geprojecteerd op de muur in de Stefanuskapel. Alles zien en lezen duurt ongeveer 45 minuten. Dit past precies tussen twee liturgische momenten in. Steen-meditatie (8) Bij de levensnis kun je stilstaan bij verlies. Bij wat verdween uit je leven of wie je verloren bent. Of bij wat je nu ervaart tijdens deze (doden)wake. Er liggen stenen die je kunt beschrijven en er staat een schaal water om jouw verlies concreet te maken en hier iets mee te kunnen doen. Meditatieve bloemschikking: bloed op aarde (9) Op de oude altaarsteen – ooit gezien als de offersteen waarop Jezus zich weggaf – is het lijden van Jezus in bloemen verbeeld. De evangelietekst erbij: “(...) Ze gaven hem een rietstok in de rechterhand, vielen voor hem op de knieën en dreven de spot met Hem door te zeggen: 'Gegroet. Koning der Joden!' En ze spuwden Hem in het gezicht, pakten de rietstok en sloegen Hem op zijn hoofd” (Mattheus 27:29-30). Liggend kruis (10) Bij dit liggende kruis kun je je gedachten, wensen, zorgen, verlangens en voorbeden kwijt. Gebruik daarvoor de briefjes en pennen, en prik daarna je briefje op het kruis. Muziek luisteren (11) In de sfeer van de paaswake luisteren naar passiemuziek? Dat kan, in de kapittelkamer. Leestafel (13) Op de leestafel liggen boeken die op één of andere manier gerelateerd zijn aan Pasen. Ook liggen er kunstboeken, gedichtenbundels en korte meditatieve teksten. Gebroken bomen (diverse plekken) Door de hele ruimte heen staan her en der boomstammen. Ze staan er vanuit de viering van Goede Vrijdag. De foto daarop verbindt een tekst uit het lijdensverhaal met de actualiteit.
39
Aansluitend aan de Paaswake is er om 22.30 uur een Paasnachtviering, waarin we het Licht van Pasen zullen ontvangen. Je bent van harte uitgenodigd!
Liturgieën voor de paasnachtviering liggen op de liturgietafel.
De voorbereidingsgroep bedankt alle mensen die hebben geholpen om de Paaswake mogelijk te maken.
Wie zijn wij? De EUG Oekumenische Studentengemeente is een levendige gemeenschap van gelovigen met een dubbele focus: het is een brede geloofsgemeenschap waar protestanten, katholieken, mensen met een (andere) kerkelijke of nietkerkelijke achtergrond hun thuis vinden. Daarnaast richt de EUG zich op studenten. In de Janskerk komen relatief veel jongere mensen. De EUG heeft een open karakter: er kan veel gezegd en gedacht worden binnen de EUG. Je bent van harte welkom bij onze vieringen in de Janskerk of bij een van onze vele andere activiteiten. Op de website www.janskerk-utrecht.nl is uitgebreide informatie te vinden over de EUG. Bij de ingang van de kerk vind je een tafel met informatie over de EUG. Neem gerust mee wat je aanspreekt. 40
41
