________________________________________________________________________________________________________
Parochieblad H. Maria, Sterre der Zee Den Helder - Julianadorp
21e jaargang nr. 4 (augustus - september 2015) Parochiecentrum en secretariaat parochiebestuur: Kerkgracht 55, 1782 GK Den Helder, telefoon: 0223 - 61 25 50 Openingstijden: maandag van 09.00 -11.00 uur, dinsdag van 09.00 -11.00 uur en donderdag van 09.00 -11.00 uur. - voor algemene informatie over de parochie - voor het maken van afspraken met de pastores - voor het maken van afspraken over vieringen (doop, communie, huwelijk, jubileum, uitvaart) - voor het melden van veranderingen in de ledenadministratie (geboorte, verhuizing, overlijden) - voor vragen betreffende financiële zaken (kerkbalans, facturen, giften) - voor het opgeven van intenties - voor vragen over diaconie E-mail:
[email protected] Internet: www.mariasterrederzee-denhelder.nl Rekeningnr.: NL45 INGB 0007 2359 92 t.n.v. Parochie H. Maria, Sterre der Zee Pastores Pastoor Ivan Garcia, tel. 06-17 12 96 42 Kapelaan Szymon Olgrzymek, tel. 06-81 32 74 55 Diaken Henk Schrader, tel. 0224-21 94 60 Ontwerp voorblad:
naar een idee van René Duineveld
KOPIJ VOLGEND PAROCHIEBLAD De uiterste inleverdatum voor kopij voor het volgende nummer: 21e jaargang - Parochieblad nr.5 (oktober - november 2015) is:
maandag 7 september 2015 vóór 09.00 uur! Inleveren bij voorkeur via e-mail:
[email protected]
__________________________________________________________________ 1
________________________________________________________________________________________________________
UIT DE PASTORALE HOEK Beste parochianen, Aan het einde van dit schooljaar, nu de zomervakantie is begonnen, kunnen wij in onze parochie terug kijken op verschillende momenten zoals Pasen, de Eerste Communie en het Vormsel. Ook hebben wij tijdens een hele mooie viering afscheid van “Pater” Frans Kuttschrütter genomen. Nu is een tijd van rust aangebroken, de tijd van vakantie! Velen van u zullen op vakantie gaan naar het buitenland òf in eigen land van deze rust genieten. Genieten van deze afwisseling van onze dagelijkse, vaak hectische activiteiten het hele jaar rond. Maar het is ook een tijd, waarin we over alles wat wij gedaan hebben na kunnen denken en ons weer op de toekomst mogen richten. Voor de kerk is het in de zin van de drukte van dagelijkse activiteiten ook een tijd van rust, maar wel één van voorbereiding op de komende tijd. In oktober vieren wij in onze parochie het 175-jarig bestaan van de Petrus en Pauluskerk. Dat willen wij met u op een bijzondere manier vieren en daar zullen wij u later nog nader over informeren. Bidden wij tot God onze Vader om ons te zegenen, te beschermen en te helpen. Dat wij, waar wij ons ook bevinden, Hem in onze gedachten hebben en Hem bedanken voor alles wat wij in dit jaar konden doen en het komende jaar zullen gaan doen. Al deze intenties vragen wij aan God door de voorspraak van Maria onze moeder en door Christus onze Heer. Ik wens jullie goede vakantie en een goede start van het nieuwe werk- en schooljaar. Pastoor Ivan
REDACTIE De redactie van het parochieblad corrigeert en redigeert, maar is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de teksten. Deze verantwoordelijkheid ligt bij de schrijver van de desbetreffende tekst. In verband met de vaak grote hoeveelheid aangeleverde kopij en het beschikbare aantal pagina's van het parochieblad, kan de redactie helaas geen garanties geven dat alles geplaatst wordt. Wij hopen dat u hier begrip voor heeft.
2__________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
PCI - CONTACTPERSONEN VOOR DIACONIE: Den Helder: secretariaat PCI Julianadorp: de heer J.A.J. Clemens
[email protected] tel. 63 74 23
UITREIKING ONDERSCHEIDING ZUSTER GERTRÜD ALSEMGEEST Op zondag 21 juni jl. heeft Jan Clemens onderstaande toespraak gehouden bij het uitreiken van de onderscheiding Pro Ecclesia et Pontifice aan zuster Gertrüd Alsemgeest in de Petrus en Pauluskerk: “Vanmorgen mag ik iemand toespreken namens de Parochiële Charitatieve Instelling PCI, iemand die heel haar leven in dienst heeft gesteld van de medemens. Gertrüd Alsemgeest. Het begon allemaal met haar besluit om toe te treden tot het klooster bij de zusters Augustinessen. En ze nam plaats in het kapittel (bestuursorgaan van de orde). Daar werd de gelofte van armoede afgelegd en dat heeft ze soms wel ondervonden. Gertrüd, je bent in dienst getreden bij het Lidwina ziekenhuis waar je vele jaren werkzaam bent geweest voor de medemens, soms van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat. Want je pikte het niet als iemand er de kantjes van af liep. Daarnaast verzette je veel werk in de H. Nicolaasparochie. Er kon altijd een beroep op je gedaan worden, je organiseerde jarenlang de kleding- en boekenbeurs. Ook maakte je het mogelijk om een handwerkgroep op te zetten voor mensen met een niet-Nederlandse afkomst. Na de dienst in het Lidwina ziekenhuis was Gertrüd werkzaam in de thuiszorg. En binnen de PCI, waar ze ruim 20 jaar deel vanuit maakt, was ze altijd iemand met een heldere mening, maar vooral praktisch ingesteld. Een voorbeeld: ze vertegenwoordigde de PCI jarenlang in het sociaal beraad binnen de gemeente. Gaf opdracht een brief te schrijven naar de gemeente met de mededeling dat een etentje na de vergadering een verspilling van geld was en ze vond dat dit beter aan de echte armen gegeven kon worden. Gertrüd, jij behoort nog tot de mensen die hoog in het vaandel hebben staan: niet praten, maar doen. Echt een stille werker op de achtergrond. Het is daarom nu op het eind van je actieve leven zeer op zijn plaats je eens extra in het zonnetje te zetten. Het heeft de bisschop behaagd je de medaille Pro __________________________________________________________________ 3
________________________________________________________________________________________________________
Ecclesia toe te kennen voor al je verdiensten. Ik zou je willen vragen naar voren te komen om deze onderscheiding door Pastoor Garcia te laten opspelden.” Jan Clemens Zie ook het bericht op de website. KOFFIEOCHTENDEN VREDESKERK Op woensdagochtend 16 september en 14 oktober organiseren we weer koffieochtenden voor parochianen van 10.00-11.30 uur in zaal 3 van de Vredeskerk. Er is een welkomstwoord, een gebed, tijd om bij te praten onder het genot van een kopje koffie of thee en een afsluitend gebed. Ik kijk er met Tiny Zijm oprecht naar uit om u te ontmoeten. U bent van harte uitgenodigd. Vlootaalmoezenier George Martens
R.-K. BIJBELGROEP Al tientallen jaren bestaat in de parochie de R.-K. Bijbelgroep. Op dit moment zijn er een tiental leden. Nieuwe geïnteresseerden zijn van harte welkom. We komen eens per maand op donderdagavond van 20.00-21.30 uur bij elkaar in De Schooten om te lezen uit de Bijbel en een Bijbels thema te behandelen. Op zo’n avond proberen we vaak een verband te leggen tussen de oude teksten en de moderne tijd. Het zijn zonder uitzondering boeiende, leerzame en ook nog gezellige avonden. De eerste avond van het nieuwe seizoen is op 17 september. Voor meer informatie kunt u bellen 06-20613953 of mailen
[email protected]. Vlootaalmoezenier George Martens
EERSTE PETRUS & PAULUSLEZING 2015 OVER PETRUS EN PAULUS Op vrijdag 19 juni gaf pastoor Eric van God zette Petrus in als apostel voor de Teijlingen een inleiding over de twee joden en mij, Paulus, als apostel voor de heiligen Petrus en Paulus. Omdat volken die God nog niet kenden. deze heiligen altijd samen worden Galaten 2,8 vereerd en genoemd, net als Castor en Pollux, pizza en pasta, werden ze steeds samen gepresenteerd aan de hand 4__________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
van thema’s als wanneer geboren, familieachtergrond, relatie tot Jezus, apostelschap, welke marteldood, historisch onderzoek naar hun graven in Rome (resp. de St. Pieterskerk en de basiliek Paulus-buiten-de-Muren) enz. Zo kregen beide heiligen een nieuwe naam: Simon werd Petrus en Saulus werd Paulus. En beiden zijn in Rome in 64 of 67 na Chr. gedood, de een door kruisiging, de ander door onthoofding met een zwaard. Opvallend is hoe ze altijd tezamen worden afgebeeld: de een met de sleutels, de ander met het zwaard. Soms hebben ze ook een boekrol (Paulus vaker dan Petrus). Buiten deze attributen zijn de heren ook goed herkenbaar aan hun baard. Steeds wordt Petrus met een korte, krullige (ruige) baard afgebeeld en Paulus met een langere (puntige) baard. Ook werden kort de brieven en geschriften van Petrus (twee stuks) en Paulus (14 in totaal) uit het Nieuwe Testament besproken als wanneer geschreven, door wie en waarom. En of de een schrijft over de ander. En dat doen ze. Paulus vermeldt Petrus of Kefas (Latijn resp. Aramees voor rots) in zijn geschriften als steunpilaar van de Kerk. Maar ook wordt beschreven (zowel in het boek Handelingen als in de Galatenbrief) dat ze in Antiochië een flinke ruzie hebben gehad. Zo menselijk. Petrus en Paulus zijn geen modelleerlingen van Jezus, maar wel de steunpilaren waarop Christus zijn Kerk heeft gebouwd. De een als rots en apostel voor de joden, de ander als geloofsverkondiger en apostel van de heidenen. Bovenstaande tekst is een samenvatting van de lezing die pastoor van Teijlingen op vrijdagavond 19 juni in het parochiecentrum heeft gehouden. Er waren ongeveer twintig belangstellenden aanwezig, die genoten hebben van een boeiende uiteenzetting over het leven van onze beide patroonheiligen. Pastoor van Teijlingen is een enthousiast verteller en zeer deskundig betreffende de levensloop van zowel Petrus als Paulus. Het was al ruim half elf, toen hij zijn lezing beëindigde. Een glas wijn of een frisje lieten wij ons dan ook goed smaken. Ook langs deze weg wil ik hem hartelijk bedanken voor alle moeite die hij heeft gedaan om van deze eerste PP-lezing een succes te maken. Namens de organisatie Bertus Rijpstra
OPEN MONUMENTENDAG IN DE PETRUS EN PAULUSKERK op zaterdag 12 september 2015 __________________________________________________________________ 5
________________________________________________________________________________________________________
Thema: ‘Kunst & Ambacht’. Ook dit jaar neemt onze Petrus en Pauluskerk weer deel aan de Open Monumentendag op zaterdag 12 september van 10.00 tot 15.00 uur aan de Kerkgracht 54 te Den Helder. Op Open Monumentendag is het landelijke thema: Kunst&Ambacht. Naast de gebruikelijke openstelling van ons Rijksmonument die dag, wordt er door kunstcentrum Triade haar medewerking verleend. Er wordt die dag een demonstratie gegeven van het restaureren/maken van glas-in-lood door een docent van Triade. Daarnaast zal er ook voor muzikale klanken in de kerk worden gezorgd. Al met al een mooi aanbod die dag. Iedereen is van harte uitgenodigd! KBO AFDELING DEN HELDER Op zaterdag 13 en zondag 14 juni jl. vond de Samenloop voor Hoop plaats in het Timorpark. Vijftig teams, waaronder een team van de KBO afdeling Den Helder, namen hieraan deel. Er werd 24 uur gewandeld en op de kraam van de KBO werd een loterij gehouden met prijzen geschonken door KBO-leden. Bij de kaarsenceremonie op zaterdagavond brandden de door KBO leden gekochte en versierde 106 kaarsen-zakken, als een lint van herinnering. Het werd een prachtig maar ook emotioneel weekend om geld in te zamelen voor het KWF. Een steuntje in de rug voor hen die strijden tegen kanker en voor de dierbaren die we moeten missen. In dit weekend werd door 50 teams bijna 41.000 euro ingebracht. De KBO is heel trots om met 35 lopers, 106 kaarsenzakken, de 232 euro van de loterij en enkele giften bijna 1200 euro te hebben ingezameld. Dank aan allen die op welke manier dan ook meewerkten aan deze actie. Dank ook aan het gratis ter beschikking stellen van de pastorie van de H. Petrus en Pauluskerk om op een ochtend samen de kaarsenzakken te kunnen versieren. Samenwerken is prachtig! Ook in de zomermaanden organiseert de KBO activiteiten om leden bij elkaar te brengen. Niet voor iedereen is er tenslotte een vakantie weggelegd. In het kort een overzicht van de activiteiten: Koffiedrinken in restaurant ’t Veerhuys aan het Havenplein, beter bekend als Lands End. Voor de KBO zijn van 14.00-15.30 uur tafels gereserveerd op woensdag 19 augustus en woensdag 16 september. De koffie en thee met eventueel wat lekkers zijn voor eigen rekening. Voor iedereen die er even 6__________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
tussenuit wil maar niet alleen. Tijdig aanmelden bij Anneke van Os, tel. 631038 of bij Bep Puhl, tel. 616421. Zij ontvangen u dan graag. Vrijdag 28 augustus - Samen eten in ’t Wijkhuis aan de Texelstroomlaan. Na het succes van de laatste Italiaanse avond staat deze keer een zomerse afsluiting op het programma. Er is een maximum van 50 deelnemers. Aanmelden vanaf 18 augustus bij Anneke van Os, tel. 631038 of bij Bep Puhl, tel. 616421. Iedere dinsdag wordt er gewandeld vanaf Restaurant Duinoord bij de strandopgang. 13.30 uur start de lange en 14.00 uur de korte wandeling. Rond 15.00 uur komen alle wandelaars weer bij elkaar om met elkaar een kopje koffie of thee te drinken. Informatie en aanmelden bij Gerda Vinke tel. 668038 of Gré Nederstigt tel. 631969. De fietsclub gaat woensdag 12 augustus op weg naar ’t Zand met een bezoek aan molen “De Hoop”. Vertrek: 09.30 uur bij de Vredeskerk. Om 09.45 uur kunnen de fietsers uit Julianadorp zich bij de groep voegen op het fietspad aan het einde van de Schoolweg. Opgeven vóór maandag 10 augustus 15.00 uur. Woensdag 9 september is de laatste fietstocht en deze gaat naar Texel. Op die dag wordt een bezoek gebracht aan een schapenboerderij en het juttersmuseum “Flora”. Verzamelen 09.00 uur bij de kassa van de Texelse boot. Opgeven vóór 7 september 15.00 uur bij Koos Engel, tel. 621064 of bij Jac van Etten, tel. 615591. Voor beide dagen geldt gepast geld, lunchpakket en flesje water mee en afmelden bij verhindering. De Commissie Reizen kijkt terug op een mooie KBO vakantieweek in het Teutoburgerwald. Met 55 personen werd het een heel gezellige week waarin we genoten van een mooi hotel, heerlijk eten, een prachtige omgeving en veel bezienswaardigheden. Enigszins vermoeid maar zeer voldaan kwamen we zondagavond 7 juni weer terug. Voor de dagtocht op 23 juli naar het Westland bestaat veel belangstelling, we vertrouwen dan weer op een mooie dag. In oktober staat een leuke korte herfstvakantie op het programma. Op 29 september staat de jaarlijkse 55+ beurs op de kalender. Deze beurs, georganiseerd door de lokale ouderenbonden wordt gehouden in de nieuwe Stadshal van de Kampanje op Willemsoord. Deze beurs is gratis toegankelijk en begint om 10.00 uur. Voor alle activiteiten geldt, iedereen is welkom, waarbij niet-leden iets meer betalen bij deelname. Informatie over de kosten staat in het KBO-afdelingsblad. Heeft u vragen, neemt u dan contact op met de Commissie Activiteiten, mail __________________________________________________________________ 7
________________________________________________________________________________________________________
naar
[email protected] of even bellen met Nel Donkers, tel. 642986. KBO afdeling Den Helder, voor iedere 50-plusser. Leden ontvangen 10 keer per jaar het afdelingsblad met de Nestor van de Unie KBO en u bent welkom bij alle activiteiten. Wilt u meer weten over de KBO en hoe u lid kunt worden, neemt u dan contact op met de ledenadminstratie, Anneke van der Veeken, tel. 630265.
NIEUWS VAN BUITEN DE PAROCHIE Kerkdiensten in de Duitse taal Deze zomer opnieuw in de Ontmoetingskerk te Julianadorp. In de maanden juli en augustus zijn er weer kerkdiensten met een Duitse dominee in de Ontmoetingskerk. Ze zijn op 12, 19 en 26 juli en 2, 9 en 16 augustus en beginnen om 11.00 uur. Het afgelopen jaar werden de diensten door gemiddeld 40 personen bezocht en zeer gewaardeerd. OPROEP: Wij zoeken mensen met enige kennis van de Duitse taal, die één of meer diensten willen helpen met het verwelkomen van de gasten, het uitdelen van liedboeken of liturgieën, koffie schenken en opruimen na de dienst. Als u om ongeveer 10.45 uur aanwezig bent, kunt u ± 12.45 uur weer naar huis gaan. Voor 12 juli en 9 en 16 augustus hebben zich al mensen aangemeld. Wie durft er nog meer? Opgeven via mijn telefoon 06-53707405 of via mijn e-mail. U bent trouwens ook van harte welkom gewoon een dienst bij te wonen. Misschien om uw Duits een beetje op te halen? Met vriendelijke groet, Jeannette Brinksma, voorzitter werkgroep Kerk en Recreatie e-mail:
[email protected] Verhuizing De Bron Nu de Evangelische Boekhandel “De Bron” per 1 juli is gesloten, willen wij u er op wijzen, dat de verkoop van kaarten wordt voortgezet bij “Het Tuinhuis”, Soembastraat 83, naast de Oranjerie. Openingstijden zijn: donderdag t/m zaterdag 10.00-16.00 uur. Voor informatie: www.hettuinhuisindeoranjerie.nl. Tel: 06-11410681. Rest ons nog u hartelijk te danken voor uw steun in de afgelopen 40 jaren en u Gods Zegen toe te wensen. Medewerkers en bestuur Ver. Vrienden van de Bron te Den Helder Campagne voor preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag ‘Seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maak er een punt van’ 8__________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
Wanneer een vrijwilliger misbruik maakt van zijn positie heeft dat ingrijpende gevolgen voor het slachtoffer en de organisatie. Als organisatie hoor je er alles aan te doen om seksueel grensoverschrijdend gedrag te voorkomen. Om de preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag breder onder de aandacht te brengen, lanceerde de Rijksoverheid op 18 mei 2015 de campagne: ‘Seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maak er een punt van.’ De Rooms Katholieke Kerk is een van de partners binnen deze campagne, want het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag is van groot belang. In het kader van preventiebeleid werden al diverse zaken afgesproken binnen de Rooms Katholieke Kerk. Zo trad per 1 juli 2014 de Gedragscode Pastoraat in werking. Per 1 mei 2015 werd het R.-K Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag ingesteld. En ook werd per 1 mei 2015 in elk bisdom een vertrouwenspersoon seksueel grensoverschrijdend gedrag aangesteld. Verder is per 1 januari 2014 een verplichte Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) ingevoerd voor priesters, diakens en pastoraal werk(st)ers, voor religieuzen en voor bepaalde kerkelijke vrijwilligers en functionarissen. De campagne ‘Seksueel grensoverschrijdend gedrag. Maak er een punt van’ wil parochies stimuleren om nog meer werk te maken van preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag. De campagne verwijst naar toolkits die zijn ontwikkeld, waarmee besturen van organisaties direct aan de slag kunnen. Voor parochies is er bijvoorbeeld de toolkit ‘Een veilige kerk’. In de campagne staan 4 actiepunten centraal: 1) Zorg dat vrijwilligers een VOG hebben Binnen de Rooms Katholieke Kerk is de VOG verplicht voor onder meer vrijwilligers die werken met jongeren en met mensen met een verstandelijke beperking 2) Hanteer heldere omgangsregels Binnen de Rooms Katholieke Kerk geldt de Gedragscode Pastoraat voor degenen die werkzaam zijn in de pastorale zorg. Ook van anderen wordt verwacht dat zij zich in hun gedrag richten naar de waarden en normen van deze gedragscode. 3) Stel een vertrouwenscontactpersoon aan In elk bisdom is een vertrouwenspersoon aangesteld voor zaken rond seksueel grensoverschrijdend gedrag. 4) Wees zorgvuldig bij het aannemen van vrijwilligers Een zorgvuldig aannamebeleid van vrijwilligers helpt problemen voorkomen. Websites: www.maakereenpuntvan.nl __________________________________________________________________ 9
________________________________________________________________________________________________________
www.eenveiligekerk.nl www.meldpuntgrensoverschrijdendgedragrkk.nl
PERSONALIA UIT ONZE GEMEENSCHAP Gedoopt: Giomar Victoria; Sannah Spitters; In Memoriam:
† Mgr. Franciscus Henricus Kuttschrütter 10 januari 1938 -26 mei 2015 Frans Kuttschrütter, 26 jaar oud, vers van het seminarie, werd in 1964 als ‘tweede kapelaan’ in de PP-kerk aangesteld, in een roerige én hoopvolle tijd, waarin de Kerk met het Vaticaans Concilie de ramen naar de wereld openzette. Frans was zeker geen revolutionaire nieuwlichter, maar wel een kapelaan die jongeren aansprak en begreep en aan de kerk kon binden. Hij gedijde hier goed, onder de inspirerende leiding van deken-pastoor Huijboom. Hij ging in 1969 naar de parochie Overveen, maar keerde al vrij snel, in 1972, weer terug in Den Helder: kapelaan Kuttschrütter werd vlootaalmoezenier, en bij de Koninklijke Marine ben je dan meteen ‘pater’. De Marine had zijn grote liefde. Varend op de schepen, lesgevend op de kazernes, in Den Helder, op Aruba en Curaçao -waar hij met volle teugen genoot van het klimaat en de mensen- was hij zielzorger in hart en nieren. Géén man van grote woorden over God - daar hoef je bij de gemiddelde marineman ook niet mee aan te komen - maar wel een man van gelovig léven, in warme belangstelling voor de mensen met wie hij optrok. Hij trad mensen met een ontwapenende lach tegemoet en luisterde aandachtig naar hun levensverhalen over mooi en minder mooi, was betrokken en nooit veroordelend. In het gesprek wist hij bij iedereen de juiste toon te treffen, ongeacht rang of stand. Een collega schreef terecht: “ … en daarmee konden zowel de admiraal als de matroos hem hun vriend noemen… “. Frans werd ook door zijn collega’s zeer gewaardeerd. Hij werd mede op hun voordracht hoofdvlootaalmoezenier en na zijn pensionering in 1996 werd hij Vicaris-Generaal van de Bisschop voor de Krijgsmacht. In die twee laatste functies heeft hij, diplomatiek en gezegend met een wijs inzicht, heel veel goed werk verricht en was hij een steun voor de aalmoezeniers. Hij was er best trots op dat hij ere-kapelaan van de Paus was - en dus de titel Monseigneur mocht voeren 10_________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
- maar liet zich daar nooit op voorstaan. Vanaf zijn pensionering raakte hij ook weer nauwer betrokken bij de parochies van Den Helder en de regio, waar hij graag in de weekenden voorging en zeer gezien was. Hij nam zijn opdracht als priester zeer serieus, maar kon die ook met een royale lach relativeren. Ik denk dan ook dat het vooral zijn hartelijke blijmoedigheid is tot op het aller-, allerlaatst-, waarin hij door heel veel mensen gemist wordt. “Toen de longarts mij het doodvonnis meedeelde, heb ik eerst een gesprek met mijzelf gehouden. Ik heb me toen voorgenomen om niet chagrijnig te worden, mijn blijmoedigheid te bewaren en ondanks een aantal beperkingen te genieten van iedere dag die me nog gegeven is. Dat lukt mij gelukkig goed, nu al meer dan een jaar lang.” Aldus een emailbericht van Frans aan een vriendenpaar, een maand voor zijn overlijden. Toen ik het las dacht ik: Zó was Frans! En wat prachtig om, zelfs met de dood voor ogen, zó in het leven te staan. Naar zijn wens hebben we in een sobere, maar stijlvolle eucharistieviering in de PP-kerk op 2 juni van Frans Kuttschrütter afscheid genomen. Onder stormachtige omstandigheden hebben we hem terug mogen geven aan de aarde in het priestergraf op de begraafplaats Sint-Jozef. “In Den Helder heb ik lang en met veel plezier gewoond en gewerkt, laat me daar ook maar rusten.” Dankjewel, Frans, dat doen we: rust daar in Gods vrede. En we hopen dat jouw kelk, die de parochie in de uitvaart uit handen van je oudste broer mocht ontvangen, nog vaak in onze vieringen mag worden gebruikt. Als herinnering aan jou als priester, aan jou als mens met je blije lach, en aan het vele goede dat je voor heel velen hebt kunnen doen. Paul Sanders
_________________________________________________________________ 11
________________________________________________________________________________________________________
PP-KERK Kerkgracht 54 175 JAAR PETRUS EN PAULUSKERK (3) Op verzoek van het parochiebestuur schrijf ik dit jaar iets over de geschiedenis van de Petrus en Pauluskerk, op 6 oktober a.s. 175 jaar oud. In deze derde aflevering een beeld van toen en nu. De vorige keer heb ik u in grote lijnen verteld hoe de kerk tot stand is gekomen. Vandaag wil ik u haar geschiedenis laten lezen en bekijken. Daarom treed ik uit de tijd. Wees niet bang (of blij), want ik kom weer terug! Ik wil u laten meebeleven hoe het toen was en nu is. Vandaag is het woensdag 7 oktober 1840 Ik sta op het kerkplein met achter mij het Jaagpad en het Heldersch kanaal. Gister is de kerk plechtig geconsacreerd door Mgr. C.L. baron van Wijckerslooth. Nederland heeft nog geen eigen bisschoppen, maar deze bisschop is aangesteld om kerken te consacreren en het H. Vormsel toe te dienen. Wat was het een geweldige dag! Zoveel mensen op de been en in de kerk, allemaal blij dat we eindelijk zo’n echte grote kerk hebben. Precies op de goede plaats, midden tussen Helder en Nieuwediep. Bouwpastoor Joannes van Gent en zijn medewerkers kunnen trots zijn op hun werk. Op de voorgevel van de kerk hebben we meteen maar flink uitgepakt. We zijn niet alleen katholiek, maar ook rooms-katholiek en daarom hebben we de symbolen van het pausschap op de gevel aangebracht: in een plaquette staat in reliëf de driekroon (tiara) boven twee gekruiste sleutels. Deze kroon geeft zijn drievoudig gezag aan als priester, leraar en koning. De sleutels verwijzen naar de woorden die Jezus tegen Petrus zegt in het evangelie (Mt. 16,19):”Ik geef je de sleutels van het rijk der hemelen”. Links en rechts op de halsgevel staan Pastoor J. van Gent beelden van Petrus en Paulus, vervaardigd door Anthonie Boggia. Onze vorige kerk in de Langestraat (1833-1841) heette Nicolaas, maar deze kerk zal de namen van Petrus en Paulus dragen. Misschien geen vrienden, 12_________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
maar wel broeders in de verkondiging van het geloof in de jonge kerk en allebei de marteldood gestorven en begraven in Rome. Mooie beelden, maar blijft dat wel zo met al die wind, die regen en niet te vergeten die meeuwen?! Nog hoger zien we de witgeschilderde toren met daarin de luidklok die gister over onze stad galmde. Het uurwerk houdt ons bij de tijd. Aansluitend op de gevel van de kerk staat de pastorie, het huis voor pastoor Van Gent en kapelaan G. v.d. Bosch. Ik ga naar binnen door de grote deur en loop de kerk in. Links vind ik een doopvont, afgesloten met een mooi hekwerk. Achterin staan ook twee biechtkamers, ook wel biechtstoelen genoemd. De ruimte is verder gevuld met stoelen, banken en bankjes: links tweehonderd notenhouten stoelen voor de vrouwen en rechts banken en stoelen voor de mannen. Twee rijen van zes grote zuilen, bijeen gehouden door trekstangen, dragen het plafond en het dak. Helemaal voorin tegen de muur staat een houten altaar met kandelaars en kaarsen en op het altaar een tabernakel, ook van hout. Tussen het priesterkoor en de ruimte van de kerkgangers staat een communiebank. Een preekstoel, te bereiken via een kunstig bewerkte trap, staat tegen een pilaar aan. In de nissen voorin is plaats voor twee beelden: rechts een naaldhouten beeld van de H. Nicolaas uit de vorige kerk en links de Moeder Gods, ook uit de vorige kerk. De ramen zijn van gewoon glas gemaakt en ook de rest van de kerk ziet er nog sober uit. Verdere aankleding komt nog wel. Het geld is nu even op. Gister was de kerkwijding met de inwijdingsmis. De plechtigheid begon om 7.00 uur en duurde tot 13.00 uur! Ik zal u de beschrijving besparen, maar ik noem toch even de zang van het Caeciliakoor dat de Mis inzette met: Terribilis est locus iste: hic domus Dei est et porta caeli, et vocabitur aula Dei. (Ontzagwekkend is deze plaats: dit is het huis van God en de poort van de hemel, en zij zal genoemd worden Gods woning.) Het zangkoor werd ondersteund door het nieuwe orgel dat gemaakt is in de fabriek van Lorett Vermeersch in St.Nicolaas(B). Het is gevat in een eikenhouten kast en heeft drie klavieren. Niet alleen de mensen hier zijn in de wolken over de nieuwe kerk. Het Algemeen Handelsblad schrijft over ons: “Groot was de toegevloeide schaar, zoo van hier als elders, en niettegenstaande de groote toevloed is alles in de beste orde afgeloopen. Het luiden der klok en het uitsteken der vlaggen, stemde de gemeente tot deelneming aan dit feest, waaraan velen van andere gezindten deelnamen. De zeer eerw. heer Landdeken van West-Vriesland besteeg den kansel en onderhield de zaamgedrongen menigte over de zin der woorden uit Openbaring. De plegtigheid van dien dag werd besloten met een broederlijke bijeenkomst, waarbij de hoofdpersoon Z.H. waardigheid de Bisschop voorzat en door zijn assistenten en de genoodigde autoriteiten omringd werd” _________________________________________________________________ 13
________________________________________________________________________________________________________
Na deze woorden uit 1840 keer ik terug in de tijd van nu. Vandaag is het maandag 29 juni 2015 Sinds jaar en dag is dit de feestdag van Petrus en Paulus. Ik sta weer op het kerkplein met de boerengeeltjes. De kerk staat er nog steeds na 175 jaar! Achter mij de Kerkgracht, vroeger Jaagpad en Heldersch kanaal genoemd. De tiara van de paus op de gevel heeft het hier uitgehouden, maar niet in Rome. De tiara van paus Paulus VI (1963-1978) is destijds verkocht aan de katholieke kerk in Amerika en is te bezichtigen in een basiliek in Washington. De pausen na hem dragen geen tiara meer. Links en rechts van de gevel zie ik twee stenen bollen. Inderdaad, daar stonden ooit de beelden van Petrus en Paulus! De meeuwen hebben gewonnen. In 1864 werden de beelden nog heftig gerepareerd, maar naderhand moesten ze noodgedwongen naar binnen. Ze staan, veelkleurig geschilderd intussen, in de nissen voorin, links en rechts. Tijdens de open kerkdag in 2002 waren er nog verre nazaten van Anthonie Boggia aanwezig om het werk van hun voorvader te bekijken. Op het kerkplein zie ik verder dat er twee zijdeuren zijn bijgekomen in dezelfde stijl als de oorspronkelijke hoofddeur. De pastorie lijkt er naast te staan zoals vanouds, maar schijn bedriegt. Rond 1923 is er aan de voorkant een flink stuk aan toegevoegd: een eetkamer, een hal en een spreekkamer. De scheur tussen kerk en pastorie, onlangs weer goed weggewerkt, herinnert aan die aanbouw evenals een breuklijntje in het plafond binnen! De garage, nu in gebruik als opslagplaats, dateert uit 1948. In 1840 waren er nog geen auto’s. Langs de gebruiksvriendelijke opgang ga ik de kerk binnen. Gister, zondag, was ik er ook al om 10 uur tijdens de viering van het feest van Petrus en Paulus. Het Caecilia koor zong. Jazeker, u leest het goed, juist zoals 175 jaar geleden! Gefeliciteerd. Maar nu zingen er ook vrouwen mee, zelfs meer dan mannen. En het orgel uit 1840? Dat werd een schip van bijleggen en daarom luisteren we nu sedert 1903 naar een nieuw orgel van Jos Vermeulen uit Alkmaar. Maar een geoefend oor hoort nog klanken uit 1840 dankzij het pijpwerk (gedeeltelijk) van het oude Loret Vermeersch orgel in het huidige instrument. Het nieuwe doopvont is intussen opgeschoven naar rechts en staat middenin. Ik ga de liturgische ruimte in en zie stoelen, voor iedereen gelijk en mannen en vrouwen zitten links en rechts door elkaar. Het houten altaar uit 1840 is in 1957 vervangen door een groot hardstenen altaar dat later (1966) zo gepositioneerd werd dat de priester met zijn gezicht naar de gelovigen stond. In plaats van dit grote altaar staat er sinds 2002 een kleine houten stervormige altaartafel, wat 14_________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
meer in het midden van de kerk. De nieuwe preekstoel uit 2002 staat nu los van de pilaar. De communiebank is er niet meer en evenmin de biechtkamers. In de nissen links en rechts staan dus de beelden van Petrus en Paulus. Waar het toenmalige beeld van de Moeders Gods is gebleven, weet ik niet. Het Nicolaasbeeld is gaan zwerven: na de nis een tijdlang naar de zolder van de pastorie; in 1920 achterin de kerk bij de ingang naar de pastorie; in 1962 verhuizing naar de nieuwe Nicolaaskerk; na de sluiting daarvan in 2009 weer terug naar de P&P, nu links vooraan. Ik zie ook veertien kruiswegstaties, in 1880 geschilderd door de Helderse Jan Dunselman voor de OLVOO kerk, maar in 1990 bij de sluiting van die kerk naar de P&P verhuisd. Tot 1990 hingen hier sinds de tijd vlak na de oorlog ’ 40-’45 kruiswegstaties van de hand van de Warmondse kerkschilder Pieter Geraedts. Via de Nicolaaskerk zijn deze nu terecht gekomen in de Dionysiuskerk in Heerhugowaard. Het gewone glas in de ramen is intussen vervangen door Frans kathedraalglas met een veelheid aan medaillons, o.a. van de Helderse kunstenaar Jan Dijker. In plaats van te kijken naar de kale achterwand uit 1840 zien we daar nu sinds 1948 een expressieve voorstelling van Christus aan het kruis met daaronder Maria, zijn moeder en de leerling Johannes. De schildering werd gemaakt door de Helderse kunstenaar Lambert Simon, nadat een eerdere schildering op die plaats van Jan Dunselman (Storm op het Meer met de afbeelding van Petrus , Mt. 14, 22-33) niet meer kon worden gered. Op naar 6 oktober 2015, 175 Petrus en Pauluskerk Veel is er zichtbaar veranderd aan en in de kerk, maar de oorsprong is nog heel duidelijk zichtbaar. Gelukkig maar. Veel is er ook tussentijds gewijzigd en intussen alweer verdwenen, zoals de galerijen, links en rechts in de kerk, om extra mensen te kunnen herbergen. In de volksmond werden ze de kraak genoemd. Tijdens de oorlog ’40- ’45 werden ze tijdelijk afgesloten. We hebben ze helaas niet nodig, schreef de bedroefde pastoor, want veel parochianen wonen gedwongen buiten Den Helder. Maar hij leek ook wel een beetje blij: het ging er niet eerbiedig aan toe op die galerijen. Op 4 oktober a.s. geeft het Caeciliakoor een herdenkingsconcert en op 11 oktober viert de bisschop van Haarlem-Amsterdam met ons de kerkwijding: geen wijbisschop en baron zoals in 1840, maar een bisschop met een plaatselijk gebied hier, Noord-Holland en Zuid-Flevoland, de dertiende bisschop van Haarlem, Mgr. Dr. M.A. Punt. De vlag wappert, de klokken (helaas niet uit 1840, maar van 1946) luiden, het jarige Caeciliakoor staat paraat: laat die bisschop maar komen! Jan van Diepen, emeritus pastor _________________________________________________________________ 15
________________________________________________________________________________________________________
VRIJWILLIGERSAVOND PP-KERK Op vrijdagavond 26 juni werd de vrijwilligersavond van de PP gehouden in de pastorie aan de Kerkgracht. De weersomstandigheden waren goed zodat ook de tuin gebruikt kon worden. Alle aanwezigen werden aan het begin van de avond verwelkomd door pastoor Ivan die de vrijwilligers hartelijk dankte voor hun inzet het afgelopen jaar. Er waren ongeveer negentig mensen aanwezig, die op verschillende manieren hun werk voor de kerk doen. Na de koffie en/of thee was er gelegenheid voor ontmoeting en er werd ook gezorgd voor een hapje en een drankje. Halverwege de avond verzamelde iedereen zich in de kerk om gezamenlijk een speciaal geschreven vrijwilligerslied te zingen. Daarnaast werden de twee paaskaarsen van 2014 verloot en werden een aantal vrijwilligers in het zonnetje gezet. Dit waren Nic Graaf, Riet Buisman en Cees en Vrony Grooff. Zij ontvingen een boek over de historie van Den Helder. Aan het einde van de avond kregen alle vrijwilligers een presentje mee als blijk van waardering voor hun vrijwilligerswerk. Al met al een feestelijke en gezellige avond die, volgens velen, zeker voor herhaling vatbaar is. Op onze website kunt u foto’s van deze avond vinden. Intenties Petrus en Pauluskerk: 26 juli 2015. Familie Klooster-van Maarsseveen; Herman Wilms en zegen over zijn gezin; 2 augustus 2015. Overleden familie Janzen-Walraven; Overleden familie Rijkers-Bruning; 9 augustus 2015. Willemina Johanna Wilms-ten Tije; Herman Wilms en zegen over zijn gezin; Overleden ouders van Koningsbruggen-Grimminck en kinderen; Truus en Coos Luyckx, overleden ouders, zussen en broers; Joke Oerlemans-van Amersfoort; Familie LaunspachZoetelief; Marian Kuin-Fit; Kees Lengers, Kurt Thran, Herman en Agaath Gerritsen; 16 augustus 2015. Johanna Bruin-Korver; Nicolaas Jongbloed; Roberta Warning; Willemina Johanna Wilms-ten Tije; Cornelia Kapitein; Fred Nusselder; 23 augustus 2015. Cornelia Kapitein; 30 augustus 2015. Nico Smit en zoon Jos; Willemina Johanna Wilms-ten Tije; Familie Kloostervan Maarsseveen; Herman Wilms en zegen over zijn gezin; 4 september, 1e vrijdag van de maand. Levende en overleden leden van de Katholieke Bond voor Ouderen; Levende en overleden leden van het mannenkoor Cantemus Domino; Joke Oerlemans-van Amersfoort; Arie Tabeling; 6 sept. 2015. Creszenz Janssen-Dito en Johan Laurentius Janssen; 13 sept. 2015. Anna Geertruida Maria Vermeulen-Burkunk; Herman Wilms en zegen over zijn gezin; Truus en Coos Luyckx, overleden ouders, zussen en broers; Familie LaunspachZoetelief; Kees Lengers, Kurt Thran, Herman en Agaath Gerritsen; 20 sept. 2015. Catharina Theresia Ran; Cornelis Haarsma en Maria Haarsma-Scholten en een goede toekomst voor hun gezin; Sibbeltje Doesburg-Siemonsma; Wilhelmina Stoll-Frinks; 27 sept. 2015. Familie Klooster-van Maarsseveen; Herman Wilms en zegen over zijn gezin; Overleden ouders Cornelia Weel-Wittebrood en Jacobus Weel;
16_________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
WILLIBRORDKERK Parkstraat 24a CONTACT Telefoonnummer Willibrordkerk: tel. 64 35 98. Beheerder: Cor Langendijk, tel. 64 13 42 VERVOER NAAR DE WILLIBRORDKERK Als u een viering wilt bijwonen in de Willibrordkerk en u heeft geen vervoer, dan kunt u contact opnemen met Helma Vlaming, tel. 64 23 30. BLOEMEN VAN HET MARIA-ALTAAR Als u iemand uit de Willibrordwijk in aanmerking wilt laten komen voor het bloemetje van het Maria-altaar, dan kunt u contact opnemen met Annelies van der Ploeg, tel. 64 21 02, email
[email protected]
Intenties Willibrordkerk: 25-26 juli 2015. Maurits van Koningsbruggen; Ruthmila Adelina; 1-2 augustus 2015. Arie Adrianus Jacobus Dekker; 8-9 augustus 2015. Gerrit Duineveld en zegen over zijn gezin; Overleden ouders Riet en Jan de Wit en zegen over hun gezin. 15-16 augustus 2015. Wim Wessels en Anna Wessels-Blom; 22-23 augustus 2015. Jan Duineveld; 29-30 augustus 2015. Hetty Blokker-Lengert; 5-6 september 2015. Bert de Leeuw; overleden ouders Riet en Jan de Wit en zegen over hun gezin; 12-13 september 2015. Gerrit Duineveld en zegen over zijn gezin; 19-20 september 2015. Maurits van Koningsbruggen; Ruthmila Adelina; 26-27 september 2015. Jan Duineveld;
_________________________________________________________________ 17
________________________________________________________________________________________________________
OVERZICHT VAN DE VIERINGEN SENIORENVIERINGEN - EERSTE VRIJDAG V.D. MAAND Vrijdag 4 september is er om 10.00 uur een Seniorenviering in de Petrus en Pauluskerk. VASTE VIERINGEN OP WEEKDAGEN Dinsdag 09.15 uur Petrus en Pauluskerk (pastorie) Donderdag 18.30 uur Den Koogh (om de week) OECUMENISCHE DIENSTEN OP ZONDAG Gemini-ziekenhuis- oecumenische dienst om 10.00 uur. Noorderhaven- oecumenische dienst om 14.30 uur.
WEEKENDVIERINGEN Elke zondag is er kinderkerk in de Petrus en Pauluskerk behalve tijdens familievieringen. Elke 2e zondag van de maand is er kindercrèche in de Petrus en Pauluskerk voor de allerkleinsten. NB: Deze zomermaanden is er géén kinderkerk en -crèche tot en met 16 augustus. .............................................................................................................................. 25 - 26 juli 2015 17e ZONDAG DOOR HET JAAR 16.00 Ten Anker Garcia Samenzang 19.00 19.00
Anna Paulowna ‘t Zand
Schrader Garcia
Klein koor Cantica Nova
10.00 Petrus en Paulus Garcia 10.00 Willibrord Schrader
PP-koor Samenzang
10.00
Samenzang
Breezand
Parochianen
.............................................................................................................................. 01 - 02 augustus 2015 18e ZONDAG DOOR HET JAAR 16.00 Ten Anker Garcia Samenzang 19.00 Willibrord Garcia Samenzang 19.00
Breezand
Schrader
Samenzang
10.00 Petrus en Paulus Garcia
Samenzang
10.00 10.00
Caeciliakoor Gemengd koor
Anna Paulowna 't Zand
Parochianen Schrader
koffie
.............................................................................................................................. 18_________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
08 - 09 augustus 2015 19e ZONDAG DOOR HET JAAR 16.00 Ten Anker Van Diepen Samenzang 19.00 19.00
Anna Paulowna 't Zand
Schrader Garcia
Klein koor Muziek met Joke van Geebergen piano Annelies Komen
10.00 Petrus en Paulus Van Diepen 10.00 Willibrord Garcia
PP-koor Samenzang
10.00
Samenzang
Breezand
Parochianen
koffie
.............................................................................................................................. 15 - 16 augustus 2015 20e ZONDAG DOOR HET JAAR 16.00 Ten Anker Schrader Samenzang Maria Tenhemelopneming 19.00 Willibrord Garcia Samenzang Maria Tenhemelopneming 19.00
Breezand
Schrader
Dameskoor
10.00 Petrus en Paulus Garcia
Samenzang
10.00 10.00
Caeciliakoor Ritmisch koor
Anna Paulowna 't Zand
Schrader Parochianen
10.00 Willemsoord
VLAM/ds
19.00 19.00
Olgrzymek Garcia
Maria Tenhemelopneming
Nieuwedieper oecumenische dienst in Visserskoor gebouw 66 op Willemsoord / koffie .............................................................................................................................. 22 - 23 augustus 2015 21e ZONDAG DOOR HET JAAR 16.00 Ten Anker Olgrzymek Samenzang Anna Paulowna t Zand
Klein koor Muziek met Joke van Geebergen piano Annelies Komen
10.00 Petrus en Paulus Olgrzymek 10.00 Willibrord Schrader
PP-koor Willibrordkoor
10.00
Samenzang
Breezand
Garcia
koffie
.............................................................................................................................. 29 - 30 augustus 2015 22e ZONDAG DOOR HET JAAR Deurcollecte "MIVA" 16.00 Ten Anker Garcia Samenzang 19.00 Willibrord Garcia Samenzang 19.00
Breezand
Schrader
KoorBisNis
10.00 Petrus en Paulus Garcia 10.00 10.00
Anna Paulowna 't Zand
Olgrzymek Parochianen
Zimra Cantica Nova
gezinsviering
Collecte: Missie Verkeersmiddelen Actie/MIVA _________________________________________________________________ 19
________________________________________________________________________________________________________
05 - 06 september 2015 23e ZONDAG DOOR HET JAAR 16.00 Ten Anker 19.00 Willibrord
Van Diepen Van Diepen
Samenzang Samenzang
19.00
Olgrzymek
Encore!
Breezand
10.00 Petrus en Paulus Van Diepen
Cantores
10.00 10.00
Gastkoor Gemengd koor
Anna Paulowna 't Zand
Olgrzymek Schrader
Gastkoor uit Leimuiden koffie
.............................................................................................................................. 12 - 13 september 2015 24e ZONDAG DOOR HET JAAR 16.00 Ten Anker Garcia Samenzang 19.00 19.00
Anna Paulowna 't Zand
Parochianen Garcia
Rhythm Voice Cantica Nova
10.00 Petrus en Paulus Garcia
Gez. Koren
10.00
Breezangertjes
Breezand
Schrader
Startviering / koffie Familieviering
Geen viering: Willibrordkerk i.v.m. startviering in de PP-kerk .............................................................................................................................. 19 - 20 september 2015 25e ZONDAG DOOR HET JAAR Vredesweek Pax Christi 16.00 Ten Anker Olgrzymek Samenzang 19.00 Willibrord Parochianen Samenzang 19.00
Breezand
Olgrzymek
Dameskoor
10.00 Petrus en Paulus Olgrzymek
Samenzang
10.00 10.00
Zimra gezinsviering Muziek met Joke van Geebergen piano Annelies Koomen
Anna Paulowna 't Zand
Garcia Parochianen
10.00 Texel dominee Oec.dienst voor de Vrede Deurcollecte: Vredesweek .............................................................................................................................. 26 - 27 september 2015 25e ZONDAG DOOR HET JAAR Vredesweek Pax Christi 16.00 Ten Anker Garcia Samenzang 19.00 19.00
Anna Paulowna 't Zand
Olgrzymek Caeciliakoor Garcia/Schrader Koren ' t Zand
Startviering / koffie
10.00 Petrus en Paulus Olgrzymek 10.00 Willibrord Parochianen
PP-koor LOS-uitz. / Latijnse viering Willibrordkoor koffie
10.00
KoorBisNis
Breezand
Priester
Deurcollecte: Vredesweek 20_________________________________________________________________
