Orgaan. Jaargang 84, Nummer 4

Orgaan Jaargang 84, Nummer 4

Oktober 2011

Inhoud

Blz. Extra Algemene Ledenvergadering Van het secretariaat Nieuwe gezichten: Jules Geukers vindt het NSG ’wel mooi’ In memoriam Otto Rost van Tonningen DD teams in het seizoen 2011 – 2012 (voorlopig) DD I begint het seizoen met (aanvaardbare) nederlaag DD 2 zet de eerste stap…… DD 4 verliest toch nog “gewonnen” wedstrijd Openingswedstrijd DD 5 eindigt in remise DD 6 begint met nipt verlies Lierse 2 doet DD 7 de das om Slangen in Leiden De DD bekerfinale 2010-‘11 Een succesje in de beker Andorra Open Schaken in Wenen Wenen Open Frank Ross Anderson Simultaan van Anish Giri Van de eindredacteur Het persoonlijk Kampioenschap van de HSB

1

2 2 3 4 7 8 11 12 13 15 15 16 23 23 24 25 28 30 33 36 36

Extra Algemene Ledenvergadering Het bestuur nodigt u uit om een buitengewone Algemene Ledenvergadering bij te wonen op dinsdag 15 november om 20 uur in het NSG. Agenda 1) Opening 2) Aftreden van de oude en benoeming van de nieuwe voorzitter 3) Sluiting ad 2) Het bestuur stelt voor de heer A. de Vries te benoemen tot nieuwe voorzitter. Tegenkandidaten kunnen zich tot aan het begin van de vergadering schriftelijk en met de handtekening van tenminste 5 leden melden bij het bestuur. Van het huidige bestuur zullen - behalve de voorzitter - ook de heren Vink, Voermans en Koreman aftreden. Opvolgers zijn derhalve dringend gewenst. Als u iets voelt voor een bestuursfunctie en u bent (nog) niet gepolst, meld u zich dan a.u.b. bij het bestuur, dat u daarvoor dankbaar zal zijn.

Van het secretariaat De volgende mutaties hebben zich voorgedaan in het ledenbestand: Nieuwe leden: Ben Ahlers, Velddreef 104, 2727 CN Zoetermeer. Tel.: 079-3416640 Kyra Brakkee (jeugdlid), Dibbetsstraat 119, 2518 PR Den Haag. Tel./email: 06 54367818, [email protected] Micha Bakkee (jeugdlid), Dibbetsstraat 119, 2518 PR Den Haag. Tel./email: 06 54367818, [email protected] Joost Erftemeijer, Tak van Poortvlietstraat 34, 2521 ZC Den Haag. Tel./email: 06 22813178, [email protected] Sergey A. Fedorchuk, 13 rue des Laitières 13, 94300 Vincennes, Frankrijk. Email: [email protected] Hidde Harteveld (jeugdlid), Da Costastraat 8, 2513 RT Den Haag. Tel.: 06 21848484 Alfred van der Helm, Sinaasappelstraat 78, 2364 ES Den Haag. Tel./email: 06 15850709, [email protected]

2

Midas Kamsteeg (jeugdlid), Bilderdijkstraat 58, 2513 CR Den Haag. Tel./email: 06 36341229, [email protected] Het lidmaatschap werd opgezegd door: H. Arends, P. Koks, B.J. Schendstok en G.R.R. Stam (per 31.12.2011) Overleden is O.H.W. Rost van Tonningen op 7 september 2011 Het totaal aantal leden per 15 oktober 2011 bedraagt 119

Nieuwe gezichten: Julius Geukers vindt Nationaal Schaakgebouw ‘wel mooi’ Een van de nieuwste en jongste leden van DD is Julius Geukers. Hij is elf jaar en zit nog op de basisschool. Hij is samen met zijn vader Ludo lid geworden “omdat het zo dichtbij is”. De familie Geukers woont namelijk in de Van Speijkstraat op nummer 154. Julius vindt het Nationaal Schaakgebouw op nummer 1 in de Van Speijkstraat “wel mooi”. Of er wel of niet mag worden gerookt in het gebouw is hem tot nu toe ontgaan. Wel vindt hij dat de club meer jongeren kan trekken door reclame te maken. Julius is lid van DD geworden om beter te leren schaken. Voorlopig is het een hobby voor hem, maar hij wil wel “goed worden” in schaken. V0oral rapid partijen van 20 a 25 minuten spreken hem aan. Peter Riemersma

3

In memoriam Otto Rost van Tonningen Op 7 september 2011 is ons lid, O.H.W. Rost van Tonningen, op 80-jarige leeftijd overleden. Hij had al geruime tijd last van een kwaal, aan de gevolgen waarvan hij uiteindelijk is overleden, maar dat belette hem niet om tot vlak voor zijn dood te blijven schaken. Zo maakte hij in de massakamp DD - Gent van afgelopen juli zijn Belgische tegenstander nog deskundig een punt afhandig. Otto Rost van Tonningen werd in 1948 op 17-jarige leeftijd lid van DD. Gedurende zijn lange carrière kwam hij voornamelijk voor DD 2 uit. Hij had een originele manier van spelen, kon uitstekend manoeuvreren en kon heel taai verzet bieden. Ook buiten DD heeft Otto veel geschaakt. Met zijn jeugdvriend J.C. Kraft speelde hij een match van meer dan 530 partijen. Als dat aan de juiste instanties was doorgegeven had dat wellicht een plaats in het Guinness book of records opgeleverd. Het meeste succes had Otto met het spelen van veteranentoernooien in Duitsland. Hij kon zo enthousiast en smakelijk vertellen over de goede sfeer en uitstekende speelomstandigheden dat menig collega-veteraan hem op zijn Duitse reizen vergezelde. Mede dankzij hem hebben diverse DD-teams meegedaan aan het Europees Senioren kampioenschap voor teams, dat meestal in Dresden werd gehouden. In 1992 werd Otto veteraankampioen van de Haagse Schaakbond en in 1993 werd hij zelfs open veteraankampioen van Duitsland vanwege zijn scores in vijf senioren toernooien. Hierbij wist hij de Russische grootmeester Suetin, die in 1996 bij het WK-veteranen gedeeld eerste zou worden, remise af te snoepen: O.H.W. Rost van Tonningen - A.S. Suetin Londen systeem [A48] 1.d4 Pf6 2.Pf3 g6 3.Lf4 Lg7 4.e3 d6 5.Ld3 Ph5 6.c3 Pxf4 7.exf4 c5 8.dxc5 dxc5 9.0-0 0-0 10.De2 Pc6 11.Pbd2 Dc7 12.De3 b6 13.Tfe1 e6 14.Tad1 Lb7 15.h4 Pe7 16.g3 Tad8 17.h5 Pd5 18.De2 Dc6 De grootmeester staat wellicht iets beter, maar de voortreffelijke verdediging van Rost maakt dat zwart niet verder komt. 19.Lb5 Dc8 20.hxg6 hxg6 21.Pg5 a6 22.La4 Pf6 23.f3 b5 24.Lc2 c4 25.Dh2 Tfe8 26.Le4 Ld5 27.Lc2 Dc5+ 28.Kf1 b4 29.Pde4 Lxe4 30.Lxe4 bxc3 31.bxc3 Da5 32.Dc2 Ph5?!

XABCDEFGHY 8-+-trr+k+( 7+-+-+pvl-' 6p+-+p+p+& 5wq-+-+-sNn% 4-+p+LzP-+$ 3+-zP-+PzP-# 2P+Q+-+-+" 1+-+RtRK+-! xabcdefghy Stelling na 32…Ph5 4

Met beide vlaggen op vallen waagt Otto een gokje. 33.Lxg6?! Eerst 33.Td8x of 33.Kg2 was objectief verstandiger. 33…fxg6 34.Dxg6 Pxg3+ 35.Kg2 35.Kf2!? 35…Df5 Aanval afgeslagen, maar voor wit nog geen reden de partij op te geven. 36.Dxf5 Pxf5 37.Txd8 Txd8 38.Txe6 a5 39. Kh3 Lxc3 40.Kg4 Td5 -+ Einde van de tijdnood. 41.Tc6 Pd6 42.Pe4 Lb4?? Een blunder. 43.Pf6+ Kf7 44.Pxd5 +- Ke6 45.Pe3 c3 46.Tb6? Geeft de winst weg die met 46.Pd1 Kd5/d7 47.Tc3x viel te behalen. 46…Lc5 47.f5+ Kd7 48.Txd6+ Otto bood remise aan wat de grootmeester direct aanvaardde. Geen wonder, want na 48…Kd6x?! 49.Kf4! heeft alleen wit winstkansen, zodat zwart zich met 48…Ld6x moet zien te redden. Rost won behalve de titel ook nog de Deutschland Senioren Cup en een glazen kunstwerk in de vorm van een verkleinde afbeelding van het ruiterstandbeeld op de Brandenburger Tor. Nog een staaltje van kundig manoeuvreerwerk van Rost. In het DD weekendtoernooi van 1997 had hij er bijna succes mee tegen een zeer sterke Duitse FIDE meester. O.H.W. Rost van Tonningen - G. Euler (2341) Londen systeem [A48] 1.d4 Pf6 2.Pf3 g6 3.Lf4 Lg7 4.h3 c5 5.e3 Db6 6.Dc1 cxd4 7.exd4 Pc6 8.c3 d5 9.Ld3 Pe4 10.0-0 Lf5 11.Te1 Tc8 12.Le3 0-0 13.Pbd2 Pb4 14.Lb1 Da6 15.Dd1 Pxd2 16.Dxd2 Lxb1 17.Texb1 Pc6 18.Te1 Tfe8 19.Lf4 Pa5 20.Pe5 Pc4 21.Pxc4 Dxc4 22.Te2 e6 23.a3 b5 24.Tae1 a5 25.Lh6?! 25.Ld6 25...b4 26.Lxg7 Kxg7 27.axb4 axb4 28.Te3 bxc3 29.bxc3 Dc7 30.Tf3 h6 31.h4 Dd6 32.g3 Tc4 33.Te5 Tb8 34.Kg2 Tb1? 34...Tc7 35.h5! Tc7 Niet 35…g5 wegens 36.Tg5x+ hg5x 37.Dg5x+ Kf8 38.h6. 36.Df4 Da6 37.Df6+ Kh7 38.hxg6+ fxg6

XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-tr-+-+k' 6q+-+pwQpzp& 5+-+ptR-+-% 4-+-zP-+-+$ 3+-zP-+RzP-# 2-+-+-zPK+" 1+r+-+-+-! xabcdefghy Stelling na 38…fxg6 Nu volgt een razendscherpe finish. 39.Kh3 Th1+ 40.Kg4 Df1?! 41.Txe6 Dh3+ 42.Kf4 g5+? Dit had moeten verliezen. Sterker was 42…Tg7. 43.Ke5 Te1+ 44.Kxd5 Td7+ 45.Td6 Txd6+ 46.Kxd6 Dc8 47.Df7+ Kh8 48.Df8+ Dxf8 49.Txf8+ Kg7 50.Tf3+- Tc1 51.Kd5 g4 52.Te3 Tf1 53.Te2 Kf6 54.c4 h5 55.c5 h4 56.gxh4 Kf5 57.c6 Tc1 58.Kd6 Kf4 59.h5 Kf3 60.Te5 60.Td2 was wel zo eenvoudig. 60...Kxf2 61.c7 g3 62.h6 Tc4 63.d5 g2 64.Tg5 g1D 5

65.Txg1 Kxg1 66.h7 Th4 67.c8D Th6+ 68.Kc5 Txh7 69.Dg4+ Natuurlijk was 69.Dg8+ beter. Nu heeft wit niet meer tijd genoeg om mat te zetten. 69...Kh2 70.d6 Ta7 71.Kb6 Ta2 72.d7 Tb2+ 73.Kc5 Tc2+ 74.Kd4 Kh1 75.Kd3 Tg2 76.d8D? remise. Tot slot de partij waar Otto het meest trots op was: zijn overwinning in een simultaan tegen niemand minder dan de kersverse ex-wereldkampioen Botwinnik. De partij werd in 1964 gespeeld. M.M. Botwinnik - O.H.W. Rost van Tonningen Konings-Indische aanval [B40] 1.e4 e6 2.d3 d5 3.Pd2 c5 4.Pgf3 Pc6 5.g3 Dc7 6.Lg2 d4 7.0-0 e5 8.a4 f6 9.Ph4 Le6 10.f4 g6 11.Pc4 Lh6 12.f5 De nu volgende afwikkeling levert wit niets op. Hij had beter de spanning kunnen handhaven. 12…Lxc4 13.dxc4 Lxc1 14.Txc1 g5 15.Pf3 h5 16.Pe1 0-0-0 17.Pd3 b6 18.De2 g4 19.h3?! gxh3 20.Lxh3 Dg7

XABCDEFGHY 8-+ktr-+ntr( 7zp-+-+-wq-' 6-zpn+-zp-+& 5+-zp-zpP+p% 4P+PzpP+-+$ 3+-+N+-zPL# 2-zPP+Q+-+" 1+-tR-+RmK-! xabcdefghy Stelling na 20…Dg7 Wit, die natuurlijk ook nog andere partijen aan zijn hoofd had, weet niet goed raad met de stelling en hij wordt kansloos weggeschoven. 21.Kf2 Dg5 22.Th1 Ph6 23.Tcg1 Tdg8 24.b3 Tg7 25.Ke1 Thg8 26.Tg2 De3! Praktisch de beslissing. 27.Thg1 Of 27.De3x de3x 28.c3 Pf7! 29.Ke2 Pa5 30.Pc1 Tg3x 27…Txg3 28.Txg3 Txg3 29.Txg3 Dxg3+ 30.Pf2 Dg5 31.Kd1 Pb4 32.Lf1 Pa2 33.Dd2 Pg4 34.Dxg5 Pxf2+ 35.Ke1 fxg5 36.Kxf2 Pc3 37.Ld3 Kd7 38.Kg3 Ke7 39.Kh3 Kf6 40.Kg3 g4 41.Kh4 Pd1 42.Le2 Pe3 43.Ld3 Kg7 44.Kg5 g3 en wit gaf het op. Vanwege zijn lange staat van dienst en de vele activiteiten die hij voor DD ondernam, werd Otto Rost van Tonningen in 2002 tot lid van verdienste benoemd. Hij ruste in vrede. Henk Happel Wim Vink

6

DD teams in het seizoen 2011 - 2012 (voorlopig)

De teams zijn samengesteld op grond van ratings en de in interne competities behaalde resultaten. Verder is geprobeerd de eerste borden van de teams wat sterk te maken. De volgorde binnen de teams is op alfabet. DD 1 (1e klasse KNSB) Edgar Blokhuis Jeroen Blokhuis Ronald Dickhoff Rogier van Egmond Lukacs Korecki Marijn Otten Gerrit Prakken Lars Vistisen Arie Werksma John van der Wiel tl. Wim Reimer

DD 2 (dinsdag) Promotieklasse HSB Henk Happel Jan Willem Koelmans Jan Joost Lindner Alexander Münninghoff Theo van Orsouw Vincent Oudewaal Remko de Waard Jos de Waard tl. Theo van Vorselen

DD 3 (donderdag) Promotieklasse HSB Reinhard Henn Daniil Kolodkin Erik Koreman (tl) Piet Mulder Noah Nicoll Wim Reimer Pieter Smeele Wim Vink

DD 4 (donderdag) 1ste klasse HSB Herman Arends Jaco Arkesteijn Jan Kees Bartel Kor Bronts Jaap van Eesteren Frans van Kampen Lothar van der Sluijs Frans Wentholt (tl)

DD 5 (dinsdag) 2de klasse HSB Stefan Boeters Frans Engering Erik van der Graaf (tl) Dimitri Karagantcheff Peter Kievoet Adri Voermans Theo van Vorselen Peter Zwolsman

DD 6 (donderdag) 2de klasse HSB Henk van Bellen Max van Herpen (tl) Jan Kaan Ruud van Manen Ortwin Noija Cor Tesselaar Toon van Weel Ruben Wiegerink

DD 7 (dinsdag) 3de klasse HSB Aad Boer Radboud Claessens Erik Frima Kees van Hulst Stefan Rees Rein de Ruiter Tom Vokurka Maurice Westerhuis Jos Neefjes (tl) Gijs van den Berg (res.)

DD 8 (donderdag) 4de klasse HSB Robert van Eibergen Gert Helfferich Dick Hennink (tl) Frans Kop Selwyn Rosenstand Peter Riemersma Mireille Rubert Auke de Vries

7

DD I begint het seizoen met (aanvaardbare) nederlaag door Willem Reimer

Dat DD I het in de uitwedstrijd tegen Charlois Europoort niet gemakkelijk zou krijgen was van tevoren ingecalculeerd. Wat te denken van een vereniging waarvan op de KNSB Elolijst van augustus 2011 maar liefst 35 leden voorkomen met een Elo rating van 2000 of aanzienlijk hoger. Uiteindelijk viel het resultaat - een 6-4 nederlaag - alleszins mee en had met het nodige geluk een 5½-4½ nederlaag en zelfs een 5-5 gelijkspel tot de mogelijkheden behoort. De Rotterdammers hebben de beschikking over een aantal spelers van OostEuropese komaf, waarvan de Elo varieert van 2217 tot 2491. Bovendien hebben zij sinds korte tijd GM Erik van den Doel (2568) in de gelederen, dus maak de borst maar nat. John van de Wiel trof aan het kopbord Daniyal Saiboulatov (2398) en kreeg een Tarrasch variant met Pc6 van het Frans tegen zich. Aanvankelijk lijkt de partij gelijk op te gaan, maar John belandt in een situatie die voor hem verloren moet worden beschouwd. Echter, er ontstaat een eindspel met lopers van ongelijke kleur en hoewel de tegenstander verwoede pogingen doet dit te winnen, moet hij uiteindelijk in remise berusten. Jeroen Blokhuis kreeg Van den Doel tegen zich, voorwaar geen eenvoudige opgave. In een Siciliaanse partij ontwikkelt deze gevaarlijke druk op de Koningsstelling, waartegen Jeroen zich inventief verdedigt, zij het onder verbruik van veel bedenktijd. Uiteindelijk ontstaat een dubbel toreneindspel, dat na verwoede tegenstand van onze man helaas verloren gaat. Bord 3 werd bemand door onze kersverse kampioen Gerrit Prakken. In een 1.c4 geopende partij met wederzijdse fianchettering wint Gerrit met een paardzet een pion op c5 en na grote verwikkelingen die daarna ontstaan komt hij warempel een toren voor. Als daar later nog een loper bijkomt, lijkt de winst zo goed als zeker. Die komt er dan ook, maar wij moeten Caissa daarbij wel dankbaar zijn. Bij de analyse blijkt namelijk dat op het moment dat de tegenstander opgeeft, hij door een eeuwig schaak remise had kunnen houden. Zonder geluk vaart niemand wel. Arie Werksma hield aan bord 4 tegen de talentvolle Julian van Overdam in een met 1.e4 Pc6 geopende partij de stelling lange tijd in evenwicht, maar in het middenspel begaat hij een onvoorzichtigheid die de tegenstander in staat stelt met lichte stukken op de Koningsvleugel binnen te dringen. Dit kost Arie de kwaliteit en uiteindelijk de partij. Aan bord 5 hadden wij onze nieuwe Poolse aanwinst Lukasz Korecki opgesteld, die het tegen opponent Mher Hovhanisian (2485) niet gemakkelijk zou krijgen. Ondanks een dubbelpion op de b-lijn lijkt de stelling met twee lopers en twee torens aan beide zijden lange tijd in evenwicht, totdat de tegenstander de kwaliteit offert met pionwinst en daarmee een pionnenmeerderheid op de damevleugel creëert die Lukasz - mede gezien de ontstane tijdnood - tot capitulatie dwingt. Rogier van Egmond was deze middag als eerste klaar. Op bekwame wijze houdt hij de zaken in evenwicht en in een uitgebalanceerde stelling noteert hij voor ons het eerste halve punt. Lars Vistisen trof in Maurice Manoch de enige speler met een Elo beneden de 2000. In zijn vertrouwde stijl (Siciliaans met c3) bouwt hij een kansrijke stelling op, die 8

uitmondt in een eindspel van loper tegen paard met een pion extra voor hem. Kalm wordt dit tot winst gevoerd. Martijn Otten is een enthousiaste jonge speler, die nog niet al te lang in onze gelederen is. Op zijn verzoek met zwart aan bord 8 spelend kreeg hij als tegenstander Jan, de broer van Julian van Overdam. Ook hier, zoals bij Van de Wiel aan bord 1, ontstaat een Franse Tarrasch variant met Pc6 (Guimard). Door opmars van de pionnen op de Koningsvleugel krijgt Martijn aardige aanvalskansen, die er beslist veelbelovend uit zien. Helaas slaat de aanval niet door en moet in remise berust worden. Ron Dickhoff was ook een van de spelers waarbij wij hoopten op een vol punt, temeer daar hij in een 1.d4 c5 2.d5 e5 geopende partij in een eindspel belandt dat er meer dan veelbelovend uitziet. Helaas verzandt ook hier de zaak en hoewel hij een stuk tegen een pion heeft, ziet de tegenstander kans eeuwig schaak te forceren en is ook hier remise een feit. Aan het staartbord speelde dit maal een invaller in de persoon van Jos de Waard, daar Edgar Blokhuis wegens professionele verplichtingen verhinderd was. In het Schots, Miesesvariant met aanvallend spel van Jos verovert deze de kwaliteit, maar opponent Michel De Wit dwingt hem door de agressieve opstelling van een paard de kwaliteit terug te geven. Ook in deze partij speelt tijdnood ons parten, want bij het uitvoeren van de 40e zet overschrijdt Jos de tijd, zij het dat de positie inmiddels zo was geworden dat aan een nederlaag naar alle waarschijnlijkheid niet meer te ontkomen zou zijn. DD I verlieze de moed niet, het zou wel eens kunnen zijn dat wij hier de toekomstige poulewinnaar getroffen hebben. De komende (thuis)wedstrijd tegen RSR Ivoren Toren zien wij met vertrouwen tegemoet. Charlois Europoort I (2302) 1. IM Daniyal Saiboulatov (2398) 2. GM Erik van den Doel (2568) 3. IM Bruno Laurent (2338) 4. Julian van Overdam (2330) 5. IM Mher Hovhanisian (2485) 6. Marco Kirana (2271) 7. Maurice Manoch (1961) 8. Jan van Overdam (2055) 9. FM Arben Dardha (2307) 10. FM Michel de Wit (2309)

DD I (2197) GM John van der Wiel (2448) FM Jeroen Blokhuis (2326) FM Gerrit Prakken (2258) Arie Werksma (2201) Lukasz Korecki (2084) Rogier van Egmond (2192) Lars Vistisen (2241) Martijn Otten (2006) Ronald Dickhoff (2150) Jos de Waard (2065)

6 - 4 ½-½ 1 - 0 0 - 1 1 - 0 1 - 0 ½-½ 0 - 1 ½-½ ½-½ 1 - 0

Gerrit Prakken - Bruno Laurent Konings-Indisch [E68] 1.Pf3 Pf6 2.c4 g6 3.g3 Bg7 4.Bg2 0-0 5.0-0 d6 6.d4 Pbd7 7.Pc3 e5 8.e4 a6 De gevreesde Gallagher-variant, nooit wist ik wat er tegen te doen. Maar in het prachtige boek van Boris Avrukh over 1.d4 stonden wat nuttige tips. En zowaar had ik er eentje onthouden. 9.Dc2 Tip 1: Pas Te1 spelen als zwart Te8 doet. 9…exd4 10.Pxd4 Tb8 11.h3 Maar tip 2: speel h3 pas als het echt nodig is, was ik even vergeten. 11.Td1 was nuttiger. 11…c5 12.Pf3 b5 13.Lf4 b4 14.Pa4 Met de toren op d1 had ik nu op d6 en b8 kunnen slaan. 14…De7 15.Tfe1 Ook hier was 15.Tad1 directer en beter. 15…De4x faalt dan op 16.Db3 en 15…Pe4x?! op 16.Tfe1. 15…Ph5 16.Lg5 De6 Misschien gaat dit nog maar 16…Lf6 had een hoop 9

problemen vermeden. 17.Tad1 Tja, dan speel je Td1 en dan blijkt g4 weer beter te zijn. Lastig spel dat schaken. 17…Te8?! Een nutteloze zet, na 17…Pe5 doet zwart volop mee. 18.g4 h6 19.Le3 Phf6 20.Lf4 Pe5 21.Pxc5 Zwart had al veel bedenktijd genomen, dus vanaf hier probeer ik het zo ingewikkeld mogelijk te houden. 21…De7 22.Pxe5 dxe5 23.Le3 h5 24.g5 Ph7 25.Dd2 Het begin van een onzekere fase, ik nam veel tijd maar kon het beste plan niet vinden. Hier is 25. Da4 Pf8 26.h4 Pe6 27.Pd7 Ld7x 28.Td7x Df8 een voorstel van Houdini. Simpel is het nog steeds niet. 25...Lf8? 25…Pg5x won de pion terug. 26.Pb3 Le6 27.c5 Dc7 28.Tc1 Le7 29.f4! Zet zwart het mes op de keel. 29…a5 30.c6 Tb5?! Hier staat de toren bijzonder ongelukkig. 30...a4 31.Pc5 ef4x 32.Lf4x Dc6x 33.Pe6x De6x 34.Lb8x Tb8x 35. h4 Da2x was een nog een goede poging geweest. Met 36.e5 en 37.e6 houdt wit aanval. Maar met nog slechts 10 minuten op de klok vond zwart - toch Belgisch kampioen in 2008 - dit niet. 31.h4+- a4 32.f5! gxf5 33.exf5 33.Dd3 gevolgd door 34.ef5x was hier nog sterker geweest. 33…Lxf5 34.Pc5 Pf8 35.De2 Ta5

XABCDEFGHY 8-+-+rsnk+( 7+-wq-vlp+-' 6-+P+-+-+& 5tr-sN-zplzPp% 4pzp-+-+-zP$ 3+-+-vL-+-# 2PzP-+Q+L+" 1+-tR-tR-mK-! xabcdefghy Stelling na 35…Ta5 36.Dxh5 In tijdnood pakt men graag pionnen. 36.Df2 Lg6 37.Ted1 om de druk vast te houden was echter veel sterker. 36...Txc5 37.Txc5 Lxc5 38.Lxc5 Pe6 39.Le3 Hierna doet zwart weer mee, 39.Df3 was sterker. 39…e4 40.Tf1 Lg6? De laatste zet in tijdnood en geen beste. Na direct 40…Pg7 wint zwart de c-pion en kan wit opnieuw beginnen. 41.Dg4+- Nu is het uit (sort of). 41…Pg7 42.Dd7 Dg3 43.Lf2 De5 44.Ld4 De6 45.Lh3 Ik denk dat veel zwartspelers het hier hadden opgegeven maar Bruno speelt zijn laatste troef. 45…Dc4 46.Lxg7 Kxg7 47.Dxe8 Dd4+ 48.Kg2 e3 49.De7 49.Le6! (Rybka3) 49…Dd2+ 50.Kh1 e2 51.De5+ Kh7 52.Tg1 Dd3 53.Lg2 Dc4 54.h5?? Bijna alles won hier maar dit nu net niet, want na 54…Dh4+ 55.Dh2 gevolgd door 55…e1D 56.hg6x+ Kg6x heeft zwart eeuwig schaak! Maar kennelijk had zwart in zijn hoofd de partij al enige zetten eerder opgegeven en sportief schudde hij mij de hand. Pfew! 1-0 commentaar Gerrit Prakken

10

DD 2 zet de eerste stap… door Theo van Vorselen In de eerste ronde speelde het tweede tegen het derde. Vorig jaar eindigde deze ontmoeting met veel geluk voor DD 2 in een gelijk spel. Dit keer werd het een afgetekende overwinning! De wedstrijd begon rommelig. Ons derde team was half aanwezig en de start van de Keizer gaf veel gepraat en geloop. Na een half uur werd het wat rustiger en maakte ik mijn eerste rondje langs de borden. Enkele spelers van ons team hadden al een aardige voorsprong in tijd opgebouwd en Jos had aan het tweede bord zelfs nog steeds geen tegenstander. Aan bord 1 speelde Jan Joost met wit tegen Pieter Smeele. Hij opende met 1.f4 en zag kans, na 1…d5 2.Pf3 c5 3.e3 Pc6 4.Lb5 a6 5.Lxc6 bxc6 een mooie stand op te bouwen. Pieter verbruikte meer en meer tijd en ik had het gevoel, evenals Jan Joost waarschijnlijk, dat het volle punt binnen was. Pieter stond namelijk ook nog eens twee pionnen achter en wit had twee torens op de zevende rij. Toen bleek er ineens eeuwig schaak in te zitten…. Nooit opgeven dus. Aan bord 2 speelden Wim Vink en Jos het aloude vierpaardenspel. Er werden elf zetten theorie gespeeld en toen speelde Wim een zet die al spoedig tot kwaliteitsverlies leidde. (0-1) Bord 3: Alexander speelde Engels tegen Daniil Kolodkin. Het bleef lang onduidelijk, maar op een gegeven moment leek wit te gaan winnen. Hij verkreeg 2 torens en een stuk tegen de dame. Maar zwart bleek ook hier ineens eeuwig schaak tot zijn beschikking te hebben! Jammer, zie bord 1. Bord 4: Reinhard Henn tegen Henk. Een prachtpartij. Wit verkreeg een gedekte vrijpion op d5, zwart had de meerderheid op de damevleugel en wit had een slechte loper. Er ontstond een loopgravenoorlog. Henk bleef geduldig laveren en verdubbelde de torens op de g-lijn. Uiteindelijk werden de dames geruild en zette Henk de damevleugel in beweging. Reinhard offerde de kwaliteit. Hij hoopte waarschijnlijk dat zijn vrije d- en h-pion voldoende compensatie gaven. Maar Henk had verder gekeken en zag kans wit mat te zetten. (0-1) Bord 5: Jan Willem tegen Noah Nicoll. Rond de 24ste zet, na een goed gebruik van de paarden door JW, moest Noah de kwaliteit geven tegen stuk en pion. Maar zwart kreeg hiermee geen lucht en werd langzaam van het bord geschoven. (1-0) Bord 6: Piet Mulder tegen Remko werd spannend. Wit had veel invloed in het centrum en zwart stond enigszins gedrukt. Remko stopte veel tijd in het vinden van een plan. Ik begon me echt zorgen te maken, want Remko had op een gegeven moment nog maar een paar minuten! Maar ineens werd tot remise besloten. Ik was er blij mee, maar het gaf veel discussie bij de omstanders… Bord 7: Theo van Orsouw tegen Wim Reimer. Frans, de Winawer met Dg4 van wit. Het was voorbij voordat ik er echt naar gekeken had. Dus 1-0. Bord 8: Vincent tegen invaller Willem Goudriaan. Wit kreeg een goede stand. Invloed in het centrum, lange rokade en hij begon een pionnenstorm op de koningsvleugel. Maar na e6 van zwart verloor wit een pion. Na Da5 dreigde er van alles. Jammer, even niet opletten en alles stort in elkaar. (0-1) Het werd een duidelijke overwinning met veel bordpunten! Gewoon doorgaan, zou ik zeggen.

11

DD 3 (1834) 1 P.F.C. Smeele (1982) 2 W.J.P. Vink (1958) 3 D. Kolodkin (1770) 4 R.A. Henn (1838) 5 N. Nicoll (1822) 6 P. Mulder (1873) 7 W.P.J. Reimer (1801) 8 W.L. Goudriaan (1630)

DD 2 (1980) J.J. Lindner (2125) J.A.M. de Waard (2065) A. Münninghoff (1946) H.A. Happel (2118) J.W. Koelmans (1996) E.R. de Waard (1868) T.F. van Orsouw (1881) V. Oudewaal (1840)

1½-6½ ½-½ 0 - 1 ½-½ 0 - 1 0 - 1 ½-½ 0 - 1 0 - 1

DD 4 verliest toch nog “gewonnen” wedstrijd door Frans Wentholt Vaak wordt na verloren wedstrijden of partijen beweerd dat wij veel beter, zo niet gewonnen stonden. Meestal is dat een veel te mooie, subjectieve, weergave van de werkelijkheid met veel ego erin. Ook schaakspelers hebben de wonderlijke, menselijke, neiging te denken en te zeggen dat zij veel beter spelen (zijn) dan in werkelijkheid het geval is. Spelers willen overigens best toegeven dat zij minder stonden, maar alleen als de partij daarna alsnog in hun voordeel gekanteld is. Welnu, in onze wedstrijd tegen Haeghe Ooievaar is dit toch echt het geval geweest, als ik de spelers mag geloven en als het klopt wat ik tussen mijn zetten door heb waargenomen. Lothar won waarschijnlijk vanuit de opening, hij stond al snel overwegend. Jaco leek mij eigenlijk steeds minder te staan, maar dat zal dan wel gebrek aan schaakkennis van mij zijn, vermoedelijk heeft hij in hogere zin alle touwtjes steeds in handen gehad. Frans van Kampen bereikte uiteindelijk een dichtgeschoven stelling met een grote plus. Het omspelen van een paard van de ene kant van het bord naar de andere kant (het zogenaamde “Klein Plan”) bracht de beslissing. Erik stond vanuit de opening overwegend en kwam later ook nog materiaal voor, maar de tegenstander wist toch nog naar remise te ontsnappen. Theo en Jan-Kees bereikten de remisehaven, ondanks dat ze een pion resp. een stuk in de aanbieding deden. Jaap moet zich ergens vergist hebben met een kwaliteit voor, overigens wel in een lastige stelling. Tot nu toe toch een vrij normale schaakavond, maar dan mijn eigen partij! Ten bewijze dat wij deze wedstrijd en ik mijn partij had(den) moeten winnen geef ik de partij, die behoorlijk goed werd gespeeld, tot en met de veertigste zet. Daarna duurde de partij nog maar één zet, maar die zal ik uit piëteit jegens de witspeler maar niet geven. Haeghe Ooievaar 1 (1723) 1. A.W. Thijssen (1860) 2. H. van Huizen (2007) 3. M.M. Bons (1749) 4. E.J. van der Leij (1635) 6. R. Zydek 5. A.J. van Eijk (1612) 7. D. van Nierop (1629) 8. R.A. Warmenhoven (1584)

DD 4 (1738) 4½- 3½ Lothar van der Sluijs (1837) 0 - 1 Jaap van Eesteren (1820) 1 - 0 Jan-Kees Bartel (1731) 1 - 0 Theo van Vorselen (1715) 1 - 0 Frans Wentholt (1704) 1 - 0 Frans van Kampen (1698) 0 - 1 Erik van der Graaf (1735) ½-½ Jaco Arkesteijn (1590) 0 - 1 12

F. Wentholt - R. Zydek Siciliaans: Pelikan en Sveshnikov Varianten [B33] 1.e4 c5 2.Pf3 Pc6 3.d4 cxd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 e5 6.Pdb5 d6 7.Lg5 a6 8.Pa3 b5 9.Pd5 Le7 10.Lxf6 Lxf6 11.c4 b4 12.Pc2 a5 13.g3 0–0 14.Lg2 Laatste zet uit boek. 14...Le7 15.0–0 Tb8 16.b3 Kh8 17.De2 f5 18.exf5 Lxf5 19.Le4 Lxe4 20.Dxe4 Lg5 21.Tad1 Pe7 22.h4 Lh6 23.Pce3 Pxd5 24.Txd5 Lxe3 25.Dxe3 Dc7 26.Tfd1 Tf6 27.c5 dxc5 28.Dxc5 Dxc5 29.Txc5 a4 30.Txe5 30.bxa4!? 30...axb3 31.axb3 Tf3 32.Te3 Tf7 33.Ted3 Kg8 34.Td8+ Tf8 35.Txf8+ Txf8 36.Td4 Tb8 37.Kf1 Kf7 38.Ke2 Ke6 39.Kd3 g6 40.Kc4 Ke5

XABCDEFGHY 8-tr-+-+-+( 7+-+-+-+p' 6-+-+-+p+& 5+-+-mk-+-% 4-zpKtR-+-zP$ 3+P+-+-zP-# 2-+-+-zP-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Stelling na 40…Ke5 En wit pleegde harakiri.

Openingswedstrijd DD 5 eindigt in remise door Erik van der Graaf De openingswedstrijd van DD 5 - uit tegen SHTV 3 - is in een 4- 4 gelijkspel geëindigd. Geen slecht resultaat. SHTV 3, degradant uit de eerste klasse van de HSB, is op rating het sterkste team van klasse 2B en DD 5 miste in deze wedstrijd Adri Voermans en Peter Kievoet, twee van de beste spelers. Frans Engering speelde aan het zesde bord met zwart en was het eerste klaar. Zijn tegenstander toverde met wit op een intimiderend snelle wijze de eerste 10 zetten van een gesloten Siciliaan op het bord, maar dan wel met de koningsloper op c4 in plaats van het meer gebruikelijke Lg2. Al met al had wit met z’n routinezetten wel elk initiatief verloren en zwart dreigde reeds met een sterk paard op d4 het voortouw te nemen. Om de touwtjes weer in handen te krijgen, offerde wit met een centrumdoorbraak een pion. Toen de witspeler vervolgens dacht dat pionnetje met een dameuitval te kunnen terugwinnen, kostte hem dat met een “petite combinaison” wel een paard en niet veel zetten later ook de partij. De stand was 0-1. Toon van Weel (bord 8), verging het minder goed. Z’n tegenstander kwam met positioneel voordeel uit de opening. Toen snel daarna een stuk verloren ging gaf Toon op. (1-1). Erik van der Graaf (bord 2) kwam met zwart met Konings Indisch in een partij terecht waarin door beide spelers vooral voorzichtig werd gemanoeuvreerd. Het 13

centrum was al in de opening dichtgeschoven en toen dat uiteindelijk ook met de koningsvleugel gebeurde was er voor beiden geen mogelijkheid meer om verder te komen en werd remise gegeven. (1½ - 1½). Maurice Westerhuis (bord 5) speelde voor DD z’n eerste wedstrijd in de externe competitie. Hij speelde met wit de Rubinsteinvariant van het Nimzo-Indisch. (1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.Dc2 enz.). Het spel ging redelijk gelijk op en beide partijen konden weinig vorderingen maken. Eenmaal aangekomen in een lopereindspel van ongelijke kleur met voor ieder 4 pionnen bood Maurice remise aan dat geaccepteerd werd. (2-2). Peter Zwolsman (bord 1) speelde met wit vol op de koningsaanval en offerde daarvoor een stuk. Maar de aanval sloeg niet door. Daarna kon z’n tegenstander de aanval overnemen met partijwinst tot gevolg. Het omgekeerde gebeurde met Max van Herpen (bord 3). Die won een stuk maar kreeg een koningsaanval over zich heen. Max verdedigde zich nauwkeurig in een zeer scherpe stelling. Nadat alle gevaar geneutraliseerd was gaf z’n tegenstander op. Een knappe overwinning. (3-3). Tegen het eind van de avond had Dimitri Karagantcheff (bord 7) 2 pluspionnen verworven in een dame-toren-toren middenspel. Daartegenover stond dat hij op een gegeven moment nog weinig tijd over had (3 minuten tegen 15 minuten voor z’n tegenstander). Dimitri bleef ook in hoge tijdnood op winst spelen en wikkelde af naar een gewonnen toreneindspel. Dat eindspel boog z’n tegenstander echter, met meer tijd op z’n klok, zetje voor zetje om in een voordelige stelling waarin Dimitri tenslotte door z’n vlag ging. (3-4). Uiteindelijk slaagde Stefan Boeters (bord 4) er met zwart in de stand gelijk te trekken. Het begon met een zijvariant van het Engels: 1.c4 e5 2.Pc3 Lb4 3.d3 d5. Na deze zetten was de gangbare openingstheorie al verlaten. Hierna ontwikkelde zich een stelling dat op een Sveshnikov-Siciliaan leek met verwisselde kleuren waarbij wit wat passief stond met een achtergebleven pion op d3 en een slechte loper op e2. Het “sterke” veld d4 voor zwart was op zich een voordeel maar het bleek niet goed mogelijk daar concreet gebruik van te maken. Later kreeg wit wat tegenspel op de damevleugel. De stelling brak open, werd scherper en in die fase speelde Stefan nauwkeuriger. Hij wikkelde af naar een toreneindspel met pluspion en een actievere toren dan die van wit. Dat bleek voldoende om in wederzijdse tijdsnood het volle punt te scoren. De speler van SHTV ging tenslotte in verloren stelling door de vlag waarmee de eindstand op 4-4 werd gebracht. Schaakcombinatie HTV 3 (1701) 1 Onbekende Speler 2 N. Gouzij (1719) 3 A. Segger (1883) 4 J. Verheijen (1616) 5 A.M. Wagner (1682) 6 D.J. Lindhout (1677) 7 R.J. Weerts (1650) 8 J. van Delden (1674)

DD 5 (1613) P.A. Zwolsman (1784) E. v/d Graaf (1735) M. van Herpen (1577) Onbekende Speler Onbekende Speler F. Engering (1576) D.V. Karagantcheff (1413) A.J. van Weel (1595)

14

4- 4 1-0 ½-½ 0-1 0-1 ½-½ 0-1 1-0 1–0

DD 6 begint met nipt verlies door Max van Herpen DD 6 heeft zijn eerste competitiewedstrijd met nipte cijfers verloren. Jammer, maar ik denk dat we met dit team ons dit jaar wel kunnen handhaven in de 2e klasse. We speelden met 2 invallers en onze tegenstander beschouw ik als behoorlijk sterk. De wedstrijd vond plaats in het clubhuis van scoutinggroep Pépé, waar ik me waande op een ruime rommelzolder met veel oud kantoormeubilair uit de jaren 50, mijn jeugd! De wedstrijd ging gelijk op én met nog 2 partijen bezig stonden we zelfs met 3½ 2½ voor, maar Noija op bord 1 en Claessens op bord 3 hadden beiden een duidelijk mindere stelling en slaagden er niet in ons saldo te verhogen. Met gebogen hoofd verlieten we scoutingplaza, vast van plan onze volgende tegenstander met dergelijke cijfers te verpletteren. Haeghe Ooievaar 2 (1639) 1 J.J. Luijendijk (1706) 2 G.M. van den Berg (1595) 3 J.H. Langerak (1688) 4 J.W.F. van der Meer (1640) 5 R.R. Barbier (1682) 6 E.A.J. van Breugel (1588) 7 F.W. Boersma (1666) 8 J.W.M. Suyker (1548)

DD 6 (1597) H.O. Noija (1711) R.A. van Manen (1693) R.J.M. Claessens (1569) C. Tesselaar (1629) A. de Vries (1434) A.J. van Weel (1595) M. van Herpen (1577) J.E.F. Kaan (1571)

4½-3½ 1 - 0 0 - 1 1 - 0 ½-½ 1 - 0 1 - 0 0 - 1 0 - 1

Lierse 2 doet DD 7 de das om door Jos Neefjes De avond begon nog zo mooi voor DD 7, dat bezoek kreeg van Lierse 2. Goede communicatie qua beschikbaarheid, de drie afwezigen konden worden vervangen door de reserves uit onze brede selectie. Iedereen ook mooi op tijd aanwezig en het halve team aan de DD-das, waarvoor mijn dank. Ondergetekende wist in een uur tijd op bord 8 middels een nietsontziend Koningsgambiet het eerste punt van de avond binnen te halen. Gijs van de Berg maakte op bord 6, na een mooie partij, de 2-0, waarbij gezegd moet worden dat hij zijn tegenstander akelig liet spartelen. Stephen Rees won het derde punt op bord 1 na stukwinst met een pionvork. En daarmee was de koek op. Rein de Ruiter gaf op bord 4 pardoes een paard en daarmee zijn partij weg. Leen Spaans stond schitterend op bord 7, maar zijn klok helaas niet. Auke de Vries op bord 5 en Tom Vokurka op bord 2 hadden er meer uit moeten (kunnen) halen. Zo werd het 4 - 3 voor Lierse 2. Radboud Claessen op bord 3 kon nog wel zijn partij, maar niet de match, tot remise brengen. In de volgende wedstrijd, met nog meer dassen en witte shirts, gaan we dit hopelijk recht zetten.

15

DD 7 (1494) 1 S. Rees 2 A. Vokurka 3 R.J.M. Claessens (1569) 4 R. de Ruiter (1450) 5 A. de Vries (1434) 6 G. van den Berg 7 L. Spaans (1522) 8 J. Neefjes

Lierse 2 (1506) 3½-4½ D. van Berkel (1593) 1 - 0 S. v/d Berg (1670) 0 - 1 A. Voorberg-v/d Wel (1520) ½ - ½ J. Nieswaag (1540) 0 - 1 G. Buijs (1415) 0 - 1 R.J.M. van Heyningen (1421) 1 - 0 W. Poot (1494) 0 - 1 W. Kuijper (1395) 1 - 0

Slangen in Leiden door John van der Wiel

Misschien hebt u het nieuws zien langskomen deze zomer: een inwoonster van Leiden kreeg een exotische, maar niet zo leuke verrassing te verwerken, toen uit haar wc-pot een slang omhoog kroop! Welnu, ik weet wat voor een slang dat was en waar die vandaan kwam. Als in een open toernooi alleen de verfoeide ratingparingen (door de FIDE tot standaard verheven, dus het meest gebruikt en dus slecht) gehanteerd worden en je scoort met een bescheiden rating goed, dan word je al snel (en veelvuldig) tegen een hogere ingedeeld. Het is zaak om fit te zijn voor die zware partijen en de weinige beschikbare energie verstandig te verdelen over de toernooidagen. Die kunst versta ik als geen ander, zoals onderstaande partij aantoont. Na een goede 2 uit 2-start in het LCT, gevolgd door een vrij korte remise met wit tegen Nikolic, beloonde het systeem me met een zwartpartij tegen Tiviakov, zodat ik de nrs. 1 en 3 op rating al vroeg op bezoek had. S. Tiviakov – J. van der Wiel 4de ronde Spaans [C77] 11 juli 2011 1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Tiviakov heeft een aantal eigen systeempjes tegen 1…e5. Tot zijn ‘wapenrusting’ behoort ook 3.Lc4 met 4.d3 (eventueel zelfs 4.Pg5). 3...a6 4.La4 Pf6 5.d3 Dit speelt hij de laatste jaren ook. Verder was ik, misschien wel meer, voorbereid op zijn 5.De2-systeem. 5...d6 Veel zwartspelers vinden de tekstzet, in combinatie met g7-g6 en Lf8-g7, de beste aanpak van de 5.d3variant. Niet onlogisch, aangezien zwarts ontwikkeling in het Spaans vaak bestaat uit …b5, Le7, 0-0, Te8, Lf8 en dan evt. …g6. Nu spaart zwart enige tempi uit, al heeft wit ook zo zijn zelfstandige/afwijkende antwoorden op dit ontwikkelingsschema. Na 5.De2 is 5…d6 dubieus wegens 6.c3 en 7.d4. 6.c3 g6 7.Lg5 Een goede manier om zwart in de toekomst tot concessies te bewegen. 7…Lg7 8.Pbd2 h6 9.Lh4 Ld7 Hier wijk ik af van een recente partij Tiviakov-Urkedal, Norsk Open, April 2011. Die ging verder met 9...0-0 10.0-0 b5 11.Lc2 Lb7 12.Te1 Dd7 13.Pb3(!) Tfe8 14.Dd2 (dreigt 15.Lf6x) Ph5 15.d4 en zwart stond al flink onder druk. In de voorbereiding was ik er niet meer aan toegekomen om dit en détail te verbeteren, maar ik wist wel dat zwarts spel met de ontwikkeling van de loper naar b7 me niet beviel en dat een vroege rokade wellicht ook niet handig is. Een eventueel g6-g5 is daarna des te verplichtender en gevaarlijker. 10.Pf1 Dat verwachtte ik al. Een paard op e3 is heel mooi voor wit en het uitstellen van 0-0 maakt het moeilijker voor zwart om te ageren op de koningsvleugel.

16

XABCDEFGHY 8r+-wqk+-tr( 7+pzpl+pvl-' 6p+nzp-snpzp& 5+-+-zp-+-% 4L+-+P+-vL$ 3+-zPP+N+-# 2PzP-+-zPPzP" 1tR-+QmKN+R! xabcdefghy Stelling na 10.Pf1 10…Pe7(!) Bij een semi-vastgelegde pionnenstructuur wil je vaak de ene loper graag ruilen en de andere juist niet. Hier zijn, grappig genoeg, beide loperruilen nastrevenswaardig voor zwart, omdat van de witte raadsheren meer dreiging uitgaat. Het paard op e7 doet sowieso goed werk voor de witte velden. Dit besluit viel na berekening van een agressieve optie: 10...g5?! 11.Lg3 h5 12.h4! (12.h3 h4 13.Lh2 g4 zou zwart verwelkomen) g4 13.Pg5! (13.P3d2 Lh6!) Pg8 (probeert Pg5 te vangen) 14.Lb3 Ph6 15.Pe3 Dc8 16.Pf5! met zeer kansrijk spel voor wit en de conclusie, dat ik zó absoluut niet moest willen spelen. 11.Lb3 11.Pe3 La4x 12.Da4x+ Dd7 verlicht zwarts bestaan, maar sterk in aanmerking komt 11.Lc2, om sneller d3-d4 te kunnen doorzetten. 11...Ph5 12.Pe3 Een goed alternatief is 12.d4 met ideeën als 12…ed4x 13.Pd4x c5 14.Df3! Zwart zal dan misschien zijn heil moeten zoeken in 12...Pf4 13.Pe3 g5 14.Lg3 Peg6. 12...Lf6 De tweede loperruilcomponent. Zwart wil liefst Lh4 onschadelijk maken zonder zijn g-pion op te spelen. Zo te zien verraste de tekstzet de witspeler, die hier een tijd nadacht. 13.Lxf6(?!) Eigenlijk de minste van wits opties. Beter is 13.Dd2 Lh4x 14.Ph4x met meer grip op de koningsvleugel en 0-0-0 in het vooruitzicht en zelfs 13.Lg3 Pg3x 14.hg3x (14.fg3x 0–0) is niet zo makkelijk te bestrijden: 14...c6 15.d4 Dc7 16.de5x de5x 17.Pc4 Pc8 18.a4! leidt bijvoorbeeld tot problemen en 14...h5 werkt wel goed na 15.d4 Pc6 16.Pd5 Lg4! maar niet na 15.Dd2! Ik denk, dat 14...Kf8 het beste begin vormt. 13...Pxf6 14.d4 Ook niet zo goed, maar blijkbaar de bedoeling van wits vorige zet. 14…exd4! 15.Dxd4 Anders is e4 echt weg. 15…Pc6 16.Dd3 De7 Na deze simpele Erwiderungen heeft zwart niets te klagen. 17.Pd2 Pe5 18.De2 Lc6 19.f3 Slecht is 19.f4 Ped7. De opmars van wits f-pion blijft echter wel een factor, zeker na een later d6-d5…. 19…0-0-0 ….en mede daarom bood ik hier maar eens remise aan. Als wit geen rare dingen doet, staat hij nog niet slecht. Verder woont zwarts koning beter op de minder gecompromitteerde damevleugel. Tiviakov dacht nu lang na…. 20.0-0-0 ….maar wilde toch doorspelen, ondanks een inmiddels opgelopen tijdachterstand. Niet met het scherpere 20.0-0, waarop zwart zich goed kan weren met …h5. Misschien verwachtte hij altijd nog remise te kunnen krijgen, zolang hij ‘normaal’ voortzette. Hm. 20…The8 Zwart moet anticiperend spelen. 20…h5 is bijvoorbeeld nogal eenzijdig en ontneemt zichzelf de optie Pf6-h5. Na 21.The1 h4 22.Df1 beginnen acties met f3-f4 en/of Pe3-d5 in beeld 17

te komen. Ook het plan uit de partij met 21.c4 is dan sterker. De tekstzet beoogt 21.The1 te beantwoorden met …Df8(!) en dan vaak h6-h5 met Df8-h6 of Te8-e7. 21.c4!? Ziet er misschien lelijk uit, maar is een ambitieuze zet met vooral de manoeuvre Pd2-b1-c3 op het oog. Zwart moet snel reageren voordat zijn tegenspel in de kiem gesmoord wordt. Een nuttige algemene zet als 21…Kb8 is waarschijnlijk al te langzaam. Naast 22.Pb1 en 22.The1 is zelfs 22.g4!? daar een geschikt antwoord op. 21…Ph5!

XABCDEFGHY 8-+ktrr+-+( 7+pzp-wqp+-' 6p+lzp-+pzp& 5+-+-sn-+n% 4-+P+P+-+$ 3+L+-sNP+-# 2PzP-sNQ+PzP" 1+-mKR+-+R! xabcdefghy Stelling na 21…Ph5 22.Pdf1 Niet wat ik verwachtte, maar de keuzes voor wit begonnen erg lastig te worden. Mijn berekeningen betroffen vooral 22.g3, zie: 22…f5 23.f4 (23.ef5x Pf3x) Pd7 24.Pf5x (misschien kan wit 24.Pd5 Ld5x 25.cd5x fe4x 26.The1 spelen als positioneel offer, maar dat lijkt een beetje far-fetched) gf5x 25.Dh5x fe4x 26.The1 e3 en het tactisch momentum begint zich tegen wit te keren met die gevaarlijk dravende e-pion. 22.Pb1?! f5 is slechter dan de partij, maar interessant zou 22.Lc2!? kunnen zijn , bijv. 22…f5 23.ef5x (23.The1 f4 24.Pd5 is ook speelbaar) en nu lijkt 23…Pf4 24.Df1 Pf3x 25.Pd5(!) Ld5x 24.cd5x tegen te zullen vallen voor zwart, maar 23…Pf3x 24.gf3x (24.Pf3x!?) Pf4 25.Df2 De3x 26.De3x Te3x 27.fg6x Tg8 is geen probleem wat betreft vermijden van nadeel. 22…f5 Goede berekening staat hier voorop, maar zelfs als je niet alles kunt becijferen, voel je dat dit het juiste vervolg op 21…Ph5 moet zijn, zeker als wit meerdere zetten heeft om zijn stelling te verbeteren (23.Kb1, 23.Dc2) en als zwart eigenlijk nog geen slechte zet heeft gedaan. 23.exf5 Ook wit moet doorbijten. Je zet geen paard op f1 om f5-f4 toe te laten. 23…gxf5 24.Pxf5(!) Tijdens de partij vermoedde ik, dat hier wellicht 24.Dc2 gepland was. Ook als dat klopt, dan zag Tiviakov tijdig het gevaar: 24…f4 25.Df5+ Kb8 26.Dh5x fe3x 27.Pe3x Pf3x 28.Pf5. Dit lijkt een vrij aardige afwikkeling voor wit in te luiden, maar nu komt 28…De5!! 29.gf3x (29.Dh6x Te6!) Df4+ 30.Kb1 Lf3x ten faveure van zwart. 24…Dg5+ 25.P5e3 Weer een pittige keuze. Was 25.P1e3 beter? Niet duidelijk. Er volgt: 25…Pf3x 26.gf3x Df5x 27.Pf5x Te2x 28.Pd4 en nu: A) 28…Tf2 29.Pc6x bc6x 30.Td2! Td2x (want 30...Tf3x 31.Ld1 kost materiaal) 31.Kd2x met een iets beter eindspel voor wit; B) 28…Tg2! is nauwkeuriger, om eventueel de toren te kunnen dekken met …Tdg8 en zo actief te blijven. De kansen zullen elkaar dan niet veel ontlopen. 25…Pf4 26.Dc2(?!) Ik meende dat er een bezwaar kleefde aan 26.Dd2, maar nu zie ik het 18

niet meer. Schaak op d3 is mogelijk, maar werpt geen bijzondere revenuen af: na 26…Pfd3+ 27.Kb1 Pf3x 28.gf3x Lf3x zijn beide hoofdversies onduidelijk, t.w. 29.Dd3x Le4 en 29.h4 (echter 29.Ka1 Pb2x!) Dg6 30.Lc2. Ik denk dat 26…Pf3x 27.gf3x Lf3x 28.h4 Dc5 29.Th2 Ld1x het meest normale vervolg is, waarna zwart door zijn grote activiteit niet voor nadeel hoeft te vrezen. Voorts is er geen prettige manier van terugslaan op d1. 26…Pxf3! 27.gxf3 Lxf3 28.h4! Redt het leven van Th1. 28…Dc5! 29.Df2(?!) Niet tevreden met 29.Th2, hoewel dat misschien toch de veiligere zet was. Er kan volgen: 29…Te3x 30.Pe3x De3x+ 31.Dd2 De5! 32.Tf1 Pe2+ 33.Te2x De2x 34.De2x (34.Tf2) Le2x 35.Tf6 met een pluspion voor zwart, maar remise als meest waarschijnlijke uitkomst. 29…Pe2+ 29…Ld1x/Lh1x 30.Df4x zou wit weer geheel op de kaart zetten, maar zwart heeft meer troeven. In beginnende tijdnood kon ik niet goed de waarde bepalen van 29…Tf8 (wat wel iets dwingender is). 30.Df3x!? (30.Dh2) Pd3+ 31.Td3x Tf3x 32.Td5 of 32.Ld1: onduidelijk of iets beter voor zwart, zou ik zeggen. 30.Kb1 Tf8 31.Dh2 Er dreigde schaak op e4. 31…Tde8! 32.Pg2 Geen luxezet. Na 32.Pd5 c6 heeft het paard opeens geen goed heenkomen meer. Ook 32.Pc2 Pc3+ 33.bc3x Ld1x leidt tot een voor wit onverkwikkelijke stelling: zwarts torens worden enorm actief en wit heeft overal zwaktes. Omdat er voorts 32…Lh1x dreigde, resteren: A) 32.Dh3+?! Kb8 33.Th2 Te3x 34.Pe3x De3x waarna het via meestal 35…Pd4 wel mis zal gaan voor wit; B) 32.Te1!? lijkt het dichtst in de buurt van een redding te komen, al is dan 32…Pd4(!) 33.Pd2 Lh1x 34.Dh1x Da5 35.Dg2 Df5+! wel heel erg eng.

XABCDEFGHY 8-+k+rtr-+( 7+pzp-+-+-' 6p+-zp-+-zp& 5+-wq-+-+-% 4-+P+-+-zP$ 3+L+-+l+-# 2PzP-+n+NwQ" 1+K+R+N+R! xabcdefghy Stelling na 32.Pg2 32…Df2? In deze fase beloofde de klok niet veel tijd meer. Omdat er per zet steeds 30 seconden bijkwamen, was de nood niet nijpend, maar er moest wel steeds beslist worden op basis van mini-berekeningen en gevoel. Mij werd later verteld, dat in deze stelling 32…Le4+ gevolgd door 33…Tf2 zou hebben gewonnen. Is dat zo? Na 32…Le4+ (32…Pd4 33.Pd2 is moeilijk te kraken) bekijken we: A) 33.Ka1 Tf2 34.Pfe3 Pd4! en de matdreiging via 35…Pb3x+ is dodelijk, bijv. 35.Dh3+ (35.La4 Db4 of ook 35.Td4x Dd4x valt b2 aan) Kb8 36.Dd7 Lc6 37.Dg4 Pb3x+ 38.ab3x Da5+ 39.Kb1 Le4+ en wit geeft het op;

19

B) 33.Lc2! Lc2x+ 34.Kc2x Dc4x+ 35.Kb1 De4+ (na 35…Tf2 36.Dh3+ Kb8 37.Pd2 kan wit standhouden) 36.Ka1 Tf2 37.Pfe3! waarna wit 37…Pd4 38.The1 en 37…Pf4 38.Dg3 lijkt te overleven. Tot zover de initiële analyses, die niet steekhoudend zijn. Zo is in de laatste variant 37…Pc3(!) heel gevaarlijk, maar vooral 34…Pd4+! (i.p.v. …Dc4x+) is een mokerslag, omdat 35.Kb1? Df5+ tot mat leidt, 35.Td4x Dd4x 36.Dh3+ (36.Pge3! Te3x 37.Pe3x De3x 38.Dh3+ is nog het taaist) Kb8 met spoedig schaak op f2/e2 niet te houden is, 35.Kc3 Tf3+ 36.Td3 (of 36.Pfe3 Pf5!?) Pb5+ zwart winnend spel oplevert. 32…Le4+ was dus inderdaad vrijwel winnend. 33.Pfe3 Beter dan 33.Pge3 Lh1x en 33.Dh3+ Kb8 34.Th2 Le4+ 35.Ka1 Df1x 33…Pg3(!) Weer een verrassing voor de witspeler, die nu ook erg krap in zijn tijd kwam te zitten en enige tekenen van ontreddering begon te vertonen. 33…Te3x 34.Pe3x De3x 35.The1 Le4+ 36.Ka1 Tf2 37.Dg1! zou niet gewerkt hebben. 34.Thf1?! Niet optimaal berekend. Het beste alternatief zou zwart tot zeer exact spel hebben gedwongen, zie: 34.Thg1 en nu niet 34…Te3x? 35.Dh3+ Pf5 36.Pe3x Ld1x (of 36…De3x 37.Lc2!) 37.Tf1! en wit wint, maar 34…Ld1x 35.Pd1x (35.L of Td1x Te3x) Dd4! en nu blijkt wit in schier wanhopige moeilijkheden: 36.Pge3 Te3x! 37.Pe3x (37.Tg3x Tb3x) De3x 38.Dg3x?! Tf1+ en zwart wint, of 36.Pe1 Pe2! of 36.Pf4!? Pe4! of 36.Pc3 Pf1! Daarnaast had wit de optie 34.The1, eveneens iets beter dan de tekstzet. Na 34…Ld1x 35.Ld1x Kb8(!) is wit wederom nog niet overleden, maar bevindt zich in allerlei soorten moeilijkheden, bijv. 36.Dg1 Dd2 of 36.Lc2 Te3x! 37.Te3x Pf1. 34…Pxf1 35.Txf1 Le4+ Geeft op overzichtelijke wijze groot voordeel. Niet goed ware 35…Dd2? 36.Dh3+, wel in aanmerking kwam 35…De2. 36.Kc1 Dxf1+ 37.Pxf1 Txf1+ 38.Ld1 Beter dan 38.Kd2 Tf2+. 38…Lxg2! Op 38…Lf3 had wit de redding 39.Dh3+ Kd8 40.Df3x! 39.Dxg2 Met een remiseaanbod. Daar had zwart natuurlijk geen boodschap meer aan. 39…Tee1 40.Dg8+ Kd7 41.Kc2 Kans op eeuwig schaak is er nog niet. Zwart loopt altijd over c6 en b6 weg. 41…Txd1

XABCDEFGHY 8-+-+-+Q+( 7+pzpk+-+-' 6p+-zp-+-zp& 5+-+-+-+-% 4-+P+-+-zP$ 3+-+-+-+-# 2PzPK+-+-+" 1+-+r+r+-! xabcdefghy Stelling na 41…Txd1 42.Dg2!? Na lang denken. Meer voor de hand lag 42.Dh7+ Kc6 43.Dh6x Td4 bijv. 44.Dg5 (44.c5 Tc4+) Tc4x+ 45.Kb3 Tff4 46.h5 Th4 waarna wits h-pion toch niet zoveel voorstelt. Daarom verkiest Tiviakov het aantasten van zwarts damevleugelstructuur, ten koste van de eigen h-pion. Waarschijnlijk terecht. 42…Tc1+ De 20

damevleugel valt niet echt intact te houden, maar er zijn genoeg andere winstwegen. Zeker niet handiger ware 42…b5 43.cb5x ab5x 44.De2. 43.Kb3 Weinig zinvol is 43.Kd2 Tfd1+ 44.Ke3 Tc4x. 43…Tf4! 44.Dxb7 Tcxc4 45.Dxa6 Tb4+ 46.Kc3 Txh4 47.b3 c5!? Dit lijkt vreemd, want het opent zwarts stelling, maar 47…Tbg4?! 48.Db5+ en 47…h5 48.Df1 zijn lang niet eenvoudig (soms komt de a-pion naar voren) en met de pion op c5 zijn er sneller matmotieven tegen wits koning. Zwart moet zich er alleen mee verzoenen, dat de eigen monarch ooit aan de wandel moet. 48.Df1 Tbf4 49.Db5+ Ke7 50.De2+ Een vrij passieve aanpak. Logischer lijkt 50.Db7+ Kf6 51.Db8. Zwart moet dan nauwkeurig te werk gaan. 51…Th3+ 52.Kb2 Td3(!) is m.i. een goed begin: zwart kan dan met de koning over g5 lopen of, als wit dat toelaat, op mat spelen met twee torens op de 2de rij. 50…Te4 51.Dd3 h5 52.a4

XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-mk-+-' 6-+-zp-+-+& 5+-zp-+-+p% 4P+-+r+-tr$ 3+PmKQ+-+-# 2-+-+-+-+" 1+-+-+-+-! xabcdefghy Stelling na 52.a4 52…c4(!) Haalt wel een beetje het verband uit de zwarte stelling, maar ook uit de witte. Het verkrijgen van een tweede pluspion door de potentieel lastige a4 in te rekenen, moet toch voldoende zijn voor de winst. 52…Thg4 53.a5! h4 54.a6 (54.Dd5) overtuigt allerminst, maar 52…Tb4!? (dreigt iets) 53.Dh7+ Kd8 zou een goed alternatief kunnen zijn. 53.Df3 53.Dd5 Te3+! of 53.bc4x Tc4x+ en 53.Dg3 Thg4 zijn ook niet vrolijk voor wit. 53…cxb3 54.Kxb3 54.a5 Tb4 lijkt teveel gevraagd van wits resources. 54…Tb4+ 55.Kc3 Txa4 Kon zwart hier op een forcerende winstmethode spelen? Ik berekende 55…Thc4+ 56.Kd2 Tb2+ 57.Kd1 (alles gedwongen) Ta4x. Er dreigt mat en de witte schaakjes zijn na 58.De3+ Kd7 59.Dh3+ Kd8 heel snel op. Ik vreesde echter, dat na 58.Kc1! mijn torens ernstig gedesorganiseerd zouden raken. Na 58…Th2?! 59.Db7+ klopt dat ook wel, maar met 58…Tb5! houdt zwart winnend voordeel, net als in de partij. 56.Df5 Th3+! 57.Kb2 Tb4+ 58.Ka2 Tg4 59.Dd5 Te3 Het matmotief maakt h5 onkwetsbaar en eigenlijk zou het nu niet moeilijk meer moeten zijn. Dat blijkt nog tegen te vallen. 60.Db7+ Kf6 61.Db2+ Ke6 62.Dc2 Ke5 Misschien is 62…Tge4 een goede technische zet. Centrale torens bieden doorgaans de koning veel hulp. In casu vond ik 63.Dc8+ vervelend, zwart wil niet meteen zijn h-pion kwijtraken. Na 63…Kd5! 64.Da8+ Kd4 wordt er toch wel progressie geboekt. Naar 62…h4?? 63.Dc8+ moest zwart vooral niet grijpen. 63.Dh2+ Ke4 64.Kb2 Vooralsnog konden beide pionnen niet geslagen worden. Op het normale 64.Dh1+ is …Kd4! 21

wijsheid (65.Da1+ Tc3) en dan is alsnog 65.Kb2 een goed idee, met als voordeel, dat 65…h4? 66.Dd1+ nu niet kan. Een goed vervolg is daarop 65…d5, m.i. beter dan …Te2+. 64…h4 65.Dc2+ Of 65.Dh1+ Kf4, evt. gevolgd door 66…Kg5 65…Kf3 66.Dd1+ Te2+ 67.Kc3

XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7+-+-+-+-' 6-+-zp-+-+& 5+-+-+-+-% 4-+-+-+rzp$ 3+-mK-+k+-# 2-+-+r+-+" 1+-+Q+-+-! xabcdefghy Stelling na 67.Kc3 67…Kf2? In de veronderstelling dat zwart met zijn oprukkende h-pion altijd wel moet winnen. Dat blijkt onjuist. De d-pion is al losgelaten, maar een andere manier om hem te geven is, als ik mij niet vergis, wèl winnend: 67….Tge4! 68.Dd6x (68.Kd3 Kg2!; 68.Df1+ Kg3 69.Dg1+ Tg2 gaat de goede kant op voor zwart) h3, bijv. 69.Df6+ Kg2 70.Dg5+ Kf2 71.Df5+ Ke1! De torens op de e-lijn zijn een positieve factor, maar pas de combinatie met wits ongelukkig geposteerde koning maakt het winnend! Een ‘senior moment’ dus, bij enige vermoeidheid en krappe tijd? Ongetwijfeld, vroeger werd die geacht plaats te grijpen op zet 65. 68.Dxd6 Tg3+ Nu zou 68…Tge4 69.Dh2+ niet goed zijn. 69.Kb4 h3 70.Df6+ Kg2 71.Dc6+ Tf3 72.Dg6+ Kf1 73.Dg4 Tfe3 Wellicht beter 73…Tee3. 74.Df5+ Ke1 75.Db1+ Kf2 76.Df5+ Tf3 77.Dh5 Te4+ 78.Ka5 Kg3 79.Dg6+ Tg4 80.Dd6+ Tgf4 81.Dg6+ Kh2 Al zijn er nog heel veel zetten te gaan, ik zal u niet verder vervelen met allerlei finesses. In principe gaat het zwart niet lukken, de hpion biedt te weinig bescherming. Wit verdedigde zich goed en ik zal hier of daar vast wel iets kansrijkers hebben kunnen doen. 82.Dc2+ Tf2 83.Dg6 Tf5+ 84.Ka4 T2f4+ 85.Kb3 Te5 86.Dc2+ Kg3 87.Dg6+ Kf2 88.Dd6 Te3+ 89.Kc2 Kg3 90.Dg6+ Tg4 91.Dd6+ Kf3 92.Dd5+ Tge4 93.Dh5+ Kg2 94.Dg6+ Kh1 95.Kd2 h2 96.Dg5 Te2+ 97.Kc3 Tg2 98.Dd5 Te3+ 99.Kb4 Kg1 100.Dd1+ Kf2 101.Dc2+ Te2 102.Dc5+ Kf1 103.Dc1+ Te1 104.Df4+ Tf2 105.Dc4+ Kg1 106.Dg4+ Tg2 107.Dd4+ Kh1 108.Dd5 Tb1+ 109.Ka4 Tf1 110.De4 Kg1 111.De3+ Tgf2 112.Dg5+ Kh1 113.Dd5+ Tf3 114.Dc6 Kg2 115.Dc2+ T1f2 116.Dg6+ Tg3 117.De4+ Tff3 118.Dc2+ Kg1 119.Dd1+ Tf1 120.Dd4+ Kg2 121.De4+ Tff3 122.Dc2+ Kg1 123.Dd1+ Tf1 124.Dd4+ Tf2 125.Dd1+ Kg2 126.Dd5+ Tgf3 127.Dg5+ Kf1 128.Dc1+ Ke2 129.Dc2+ Ke3 130.Dc3+ Ke4 131.Dc4+ Kf5 132.Df7+ Ke5 133.Dc7+ Kd4 134.Dd6+ Kc3 135.Da3+ Kc2 En om bijna kwart over 1 des morgens vond ik het genoeg. ½ - ½

22

Een heuse zeeslang, nr. 008 van de Superdieren! Mijn record van 143 zetten tegen John Fedorowicz, Graz 1981, bleef echter intact. Die partij was meerdere malen afgebroken en duurde zo’n 17 uur! Een nog veel oudere partij van 117 zetten verhuisde naar plaats 3. Tegenstander Henk Happel. Mijn beste partij van het LCT speelde ik in de voorlaatste ronde tegen …… teamgenoot Lars Vistisen. Met witte winstpartijen in ronde 8 en 9 tegen de topratings Howell(2) en Nikolic(1) sprintte Tiviakov alsnog naar de toernooiwinst. Had ik hem toch meer moeten uitputten……. Noot van de redactie: Voor de echte eindspel diehards, dit interessante, maar moeilijke eindspel is vanaf zet 68 te volgen via de Nalimov Endgame Tablebases. Volgens deze database zou de laatste praktische mogelijkheid op winst de zet 98…Tgg4 zijn geweest.

De DD bekerfinale (2010-2011)

De finalisten van het DD bekertoernooi seizoen 2010-’11 waren Willem Reimer en Jan Joost Lindner. Laatstgenoemde wist de eerste partij op overtuigende wijze in zijn voordeel te beslissen en kreeg zo het begeerde kleinood virtueel in zijn bezit. Inmiddels is het DD bekertoernooi editie 2011-’12 van start gegaan. Eén van de eerste partijen werd gespeeld door Willem Goudriaan, die hierover bericht en tevens de “zwakkere spelers” een opbeurend motto meegeeft.

Een succesje in de beker door Willem Goudriaan

In de film Dumb and Dumber vraagt de acteur Jim Carrey aan een beeldschone vrouw: hoe groot is volgens jou de kans dat we met elkaar trouwen? Ze denkt even na en zegt: ik denk één op een miljoen. Waarop Carrey antwoordt: dus ik heb wel een kans…. Dit motto zou ik willen meegeven aan spelers van DD die in de afvalbeker, ook wel genoemd Van Eekelen Trofee, moeten aantreden tegen een op papier veel sterkere tegenstander. Je bent nooit helemaal kansloos. Hieronder het bewijs, mijn partij in de eerste ronde, waarin ik op 10 oktober 2011 Alexander Munninghoff uitschakelde. Wit: Willem Goudriaan Zwart: Alexander Munninghoff Siciliaans [B23] 1.e4 c5 2.Pc3 Pc6 3.f4 Het begin van mijn favoriete systeem tegen het Siciliaans, ook wel bekend als Grand Prix aanval. 3…g6 4.Pf3 Lg7 5.Lc4 e6 6.f5 Pge7 7.fxe6 fxe6 8.0-0 0-0 9.d3 d5 10.exd5 exd5 11.Lb3 Tot zover is het ongetwijfeld al vele malen op het bord gekomen. 11…h6 12.De1 Kh7 13.Dh4 Pd4 Nu is 14.Pd4x?? Ld4x+ voor wit een ideale manier om snel te verliezen. Ik zag een betere zet. 14.Lg5 Hierna heeft zwart iets om over na te denken. Alexander vindt de enige uitweg. 14…Pxf3+ 15.Txf3 c4 16.Lxe7 Db6+ 17.Kh1 Txf3 18.gxf3 De3! Deze zet verdient een uitroepteken. Wit kan zich niet permitteren dat zwart de pion op f3 slaat. 19.Tf1 cxb3 20.axb3 Le6 Zwart heeft direct verlies voorkomen, maar staat nog altijd niet prettig. 21.De1 d4 23

22.Pe4 Tc8 23.c3 Dxd3 Overziet de volgende zet van wit. 24.Pc5 Dubbele aanval op dame en loper. Zwart is nu wel gedwongen de kwaliteit te geven. 24…Txc5 25.Lxc5 Ld5 26.Lxd4 Lxf3+ 27.Kg1 Lxd4+ 28.cxd4 Dxd4+ 29.Df2 Nu moet zwart dames ruilen. 29…Dxf2+ 30.Txf2 Nu is de stelling voor zwart niet meer te winnen, tenzij wit in het eindspel een fout maakt. Er volgde nog: 30…Ld5 31.Td2 Lc6 32.b4 Kg7 33.Kf2 Kf7 34.Tc2 Ke6 35.Ke3 Kf5 36.Tf2+ Kg5 37.Kd4 a6 38.Ke5 h5 39.Tf6 h4 40.Tf4 Kh5 41.Kf6 Ld7 42.Td4 Lc6 43.Tf4 En nu bood zwart remise aan, voor wit voldoende om de volgende ronde van de beker te halen.

Andorra Open door Henk Happel

Van 16 - 24 juli werd in het kleine dorpje Erts in het toch al niet grote Andorra een open toernooi gehouden, waar in totaal 152 deelnemers op af kwamen. Andorra heeft zich de laatste decennia dankzij een paradijselijk systeem van belasting (ontduiking) economisch behoorlijk ontwikkeld. Er is geen berg meer of er wordt een tunnel doorheen geboord en geen dal meer of er ligt wel een moderne hightech brug overheen als vervanger voor een twaalfde eeuws romaans ding waar historisch geïnteresseerde toeristen (zijn die er nog?) hun vingers bij aflikken, maar die slecht zijn voor je schokbrekers. Auto's mogen in Andorra nergens harder dan 60 rijden en dat is maar goed ook want behalve op de doorgaande route van Frankrijk naar Spanje kun je overal koeien op de weg tegenkomen die je eerst handmatig van de weg moet verwijderen alvorens door te kunnen rijden. Winnaar werd de Bulgaarse grootmeester Kiril Georgiev met 7 ½ uit 9. Van de deelnemende DD-ers bereikte Wim Vink met 4 ½ uit 9 en een TPR van 2027 de 78ste plaats, een prima prestatie, mede tot stand gekomen door het taai verdedigen van enkele slecht staande eindspelen. Ikzelf was minder gelukkig met 4 uit 9 en een TPR van 1876, goed voor de 101ste plaats. Gewoon slecht spel en een reeks blunders waren hier de oorzaken. André Lopies had een jaar lang geen schaakstuk aangeraakt en miste duidelijk routine. Zijn 113de plaats met 3 ½ uit 9 en een TPR 1846 was dit in aanmerking genomen helemaal zo slecht nog niet. Wat mijzelf betreft ging er veel mis, maar aan onderstaand partijtje in de derde ronde tegen een niet al te sterke Pool beleefde ik nog wel enig plezier. I. Gawle (1925) - Henk Happel (2169) Frans, doorschuifvariant [C02/B28] 1.e4 e6 2.d4 d5 3.e5 c5 4.c3 Ld7 5.Pf3 a6 6.Pa3 Dit was nieuw voor mij. Het houdt in ieder geval het zwarte Lb5 tegen. 6…Pc6 7.Ld3 cxd4 8.cxd4 Db6 9.Lb1 9.Pc2 is meer in de geest van de stelling. 9…Pge7 9…Ph6 had ook gekund. 10.0-0 Pf5 11.Pc2 11.Lf5x lijkt beter. 11…h5 12.a3 De nu volgende manoeuvre brengt wit in het nadeel. 12…Le7 13.b4 a5 14.bxa5 Txa5 15.La2 Ta4 16.Tb1 Da7 17.Lb2 Beter was eerst 17.Lb3. 17…g5 De zwarte stukken werken nu voorbeeldig samen. 18.Lb3 Ta6 19.h3?! 19.Pe3 was aangewezen. 19...g4 20.hxg4 hxg4 21.Ph2

24

XABCDEFGHY 8-+-+k+-tr( 7wqp+lvlp+-' 6r+n+p+-+& 5+-+pzPn+-% 4-+-zP-+p+$ 3zPL+-+-+-# 2-vLN+-zPPsN" 1+R+Q+RmK-! xabcdefghy Stelling na 21.Ph2

Ook 21.Pfe1 Pe5x! 22.de5x Pg3 had wit niet geholpen. 21…g3 Het leukste deel van de partij volgt nu. Zwart wint materiaal en de tegenkansen van wit blijken steeds net niet toereikend. 22.fxg3 Pxg3 23.Tf4 Ook na 23.Tf3 Pe4 staat zwart prachtig. 23…Pxe5 24.De1 Pe4 25.Txe4 dxe4 26.Dxe4 Pg6 27.Pe3 Lc6 28.d5 Lxd5 28…ed5x had ook gekund. 29.Lxd5 exd5 30.Df3 Te6 31.Phg4 Lc5 32.Te1 Th4 33.Pf6+ Txf6 34.Lxf6 Tf4 35.Dh3 Txf6 36.Kh2 en terwijl wit dit speelde ging hij door de vlag.

Schaken in Wenen door Ronald Dickhoff

In augustus trokken vier DD-ers (Adri Voermans, Jan Willem Koelmans, Gerrit Prakken en Ronald Dickhoff) tezamen met Ed Leuw van Caissa naar Wenen om daar deel te nemen aan het 17de Internationale Open toernooi van Wenen. Het door de meerderheid gekozen transportmiddel bestond uit het vliegtuig wat ons min of meer comfortabel naar het in de buurt van Wenen gelegen vliegveld bracht. Adri Voermans had een wat avontuurlijker en sportiever vervoer gepland. Nadat hij eerst naar Bretagne was gefietst voor een fietsvakantie aldaar werd enige weken later de koers verlegd en ging het pal oostwaarts via slimme routes langs rivieren naar Wenen. Het hoeft geen betoog dat deze harde spartaanse aanpak om vele kilometers in de benen en het hoofd leeg te krijgen voor de meesten van ons niet geschikt is. Het gekozen hotel was prima, 5 sterren tegen een aantrekkelijk tarief, en had een uitstekende verbinding met de ondergrondse naar het centrum en de toernooizaal. Het weer in Wenen was zomers heet, maar het hotel had gelukkig airco, dus dat hielp. Verder konden we genieten van veel cultuur en culi waarbij de Naschmarkt waar je tegen onhollandse prijzen heerlijk kon eten – niet onvermeld mag blijven. Adri Voermans (Elo 1879) speelde in de B-groep de sterren van de hemel en verzamelde – veelal tot eigen verbazing - punt na punt tegen sterkere tegenstanders. Zijn score na de zesde ronde was 5 uit 6! Helaas bleek het paardenmiddel op dat tijdstip uitgewerkt. In laatste drie ronden kwam hij niet meer tot scoren, maar zijn eindresultaat was toch nog acceptabel: 5 uit 9 (TPR 1825) goed voor de 47ste plaats. Ook medereiziger Ed Leuw (Elo 1717) speelde in de Bgroep. Hij speelde een stuk voorzichtiger en belandde met 3 ½ uit 9 (TPR 1614) op de 128ste plaats. 25

Het Weense kwartet bij de locale alleskunner. Met de klok mee: Adri Voermans, Jan Willem Koelmans, Gerrit Prakken en Ronald Dickhoff

In de A-groep (390 deelnemers) speelden Gerrit Prakken (Elo 2258) en Ronald Dickhoff (Elo 2152) een minder goed toernooi waardoor er in Wenen vele Elopunten achterbleven. Gerrit’s score was na 4 ronden 50%. In de 5de ronde speelde hij een uitstekende partij die hij vlak na de opening gedecideerd had kunnen uitmaken. Helaas miste hij de winnende klap waarna het van kwaad tot erger ging en hij zelfs een in principe gunstig eindspel verloor. In de laatste vier ronden kon hij de schade enigszins beperken door nog 3 punten te scoren. Het totaal van 5 uit 9 was goed voor de 152ste plaats (TPR 2107). Ronald Dickhoff had een moeizame start waarin tegen op papier zwakkere, maar jeugdige tegenstanders na 5 ronden een slechte score was ontstaan van 2 uit 5. De laatste ronden bestonden ook hier uit “damage control” en leverden uiteindelijk het totaal saldo op van 5 uit 9 (TPR 2012). Goed voor de 156ste plaats. Jan Willem Koelmans (Elo 2008) speelde ook in de A-groep. Hij kan wel tevreden zijn met zijn resultaat. Hij had een uitstekende start waarbij na 5 ronden met solide en goed spel 3 ½ punt tegen veelal sterkere tegenstanders waren verzameld, waaronder een prima overwinning in een toren eindspel op de sterke Lennart Ootes. Helaas bedierven de laatste ronden (½ uit 4) zijn fraaie score. Het totaal resultaat van 4 uit 9 (TPR 2116) was toch nog goed voor de 216de plaats. Tenslotte nog een eindspelletje. In het eindspel zijn nog steeds heel veel punten te verdienen. Zeker tegenwoordig waar de nadruk bij de voorbereiding van een partij 26

of toernooi (uiteraard) op de opening ligt. Gelukkig bestond er vroeger bij DD de regel dat de partij rond de 40ste zet werd afgebroken. Dat gaf gelegenheid zich goed in de stelling – vaak al een eindspel – te verdiepen. Gelukkig heb ik lang van deze prima training kunnen profiteren. Maar sinds geruime tijd is deze “archaische” regel, die niet meer in het hedendaagse levenstempo zou passen, geschrapt. Opmerkelijk is dat onze grote FIDE roerganger het speeltempo van serieuze partijen verder wil versnellen, dat zou meer kans op fouten geven en dus aantrekkelijker zijn voor het (grote) publiek!? Tja, wat moet je met zo’n voorman, die het schaken op deze manier aantrekkelijker wil maken alsof het een bokswedstrijd is. En wat heeft de amateur schaker eraan? Maar goed, terug naar het eindspel. In deze partij in de laatste ronde had ik een veelbelovende stelling na de opening mishandeld en had ik de tegenstander terug laten komen tot een gelijke stand. Omdat mijn tegenstander wat krap in de tijd zat en ik nog mijmerde over mijn veelbelovende stand besloot ik toch maar door te spelen in plaats van remise aan te bieden. B. Zuehlke (2049) – R. Dickhoff (2152)

XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7zp-+-+kzpp' 6-zp-+p+-+& 5+-tr-+p+-% 4-+P+-+-+$ 3zP-+PmKPzP-# 2-+-+-+-zP" 1+-tR-+-+-! xabcdefghy Stelling na 30.exd3 Objectief staat het gelijk, hoogstens een miniem plusje voor zwart die maar twee pionneneilandjes heeft tegen wit drie. 30…Te5+ 31.Kd2 31.Kf4?! Kf6 32.h4 h6 33.h5 Ta5 34.Tc3 e5+ 35.Ke3 Kg5 is minder. 31…Ta5 32.Tc3 e5 33.Ke3 Ke6 34.f4 h6 35.Kf3 Hier kwam 35.fe5x Te5x+ 36.Kd2 in aanmerking, waarna zwart nog 36…f4!? 37.gf4x Th5 kan proberen. Ook 35.d4 is een idee. 35...g5 36.Tb3 Wit gaat aarzelen, beter en nog voldoende was 36.fg5x hg5x 37.g4=. 36...Tc5 Hier kan ook direct 36...ef4x 37.gf4x g4+ 38.Kg3 Tc5 39.a4= maar ik wilde niet te snel klaarheid scheppen gezien de oplopende tijdnood van wit. 37.h4?! Een zwakke, zenuw-achtige zet, 37.fe5x Ke5x 38.Ke3= was geboden. 37...exf4 Het alternatief 37...g4+ 38.Ke3 ef4x+ 39.gf4x Tc7 was wellicht sterker. 38.hxg5 hxg5 39.gxf4 g4+ 40.Ke3 Tc8 Zwart kan zijn zegeningen tellen. Een sterke gedekte vrij-pion, een toren die kan ingrijpen op de h-lijn of zich achter de vrij-pion kan opstellen en een goed geposteerde centrale koning. Zwart is in het voordeel. 41.Kf2? De beruchte eerste zet na de gehaalde tijdcontrole. In plaats van passief verdedigen had 27

wit actief moeten worden om tegenkansen te creëren met 41.Tb5 Kf6 42.a4 of 41…Th8 42.c5 Th3+ 43.Kd4 met onduidelijke stelling. 41...Th8! Nu heeft zwart groot voordeel. 42.d4 Of 42.Tb5 Th3 43.Te5+ Kf6 44.Te3 Th2+ 45.Kg3 Tc2 en wit kan niet veel meer doen. 42…Th2+ 43.Ke1 Tc2 Met de toren op de 7de rij staat zwart nu gewonnen. 44.Te3+

XABCDEFGHY 8-+-+-+-+( 7zp-+-+-+-' 6-zp-+k+-+& 5+-+-+p+-% 4-+PzP-zPp+$ 3zP-+-tR-+-# 2-+r+-+-+" 1+-+-mK-+-! xabcdefghy Stelling na 44.Te3+ 45.Kd7?! Deze zet, die succes oplevert, speelde ik met het oog op een valletje. Echter het is niet de beste zet. Beter en natuurlijker is 44...Kf6! waarna er na 45.c5 bc5x 46.dc5x Tc5x een technisch gewonnen stelling overblijft. 45.Te5 In de veronderstelling dat zwart zich vergist heeft. 45…g3 46.Txf5?? Hij loopt erin, de enige mogelijkheid op verder verweer was 46.Kf1 Tf2+ 47.Kg1 Tf4x 48.Td5+ Kc6 49.Kg2 46...Tc1+! en wit geeft het op. De promotie van de g-pion kost wit de toren. 0–1

Wenen Open door Jan Willem Koelmans

Te Wenen struikelt men over de bezienswaardigheden. Het DD orgaan is geen reisgids en ik zal de lezers dus niet belasten met verhalen over parken, paleizen en musea. Een uitzondering moet echter gemaakt worden voor de speelzaal, de Grosser Festsaal van het Neues Rathaus, zie http://de.wikipedia.org/wiki/Wiener Rathaus. Nimmer aanschouwde ik een fraaiere schaaklocatie dan deze. Te midden van die pracht en praal steeg mijn gevoels-elo met vele punten. Teruggekomen in het zompige laagland diende ook daar het door de dokter voorgeschreven aantal zetjes gehaald te worden. Nog nagloeiend van de Wiener grandeur schreef ik me dan ook in voor het - ik krijg het nauwelijks de pen uit Druivenschaaktoernooi. Aardige mensen daar in Naaldwijk, maar deze schaakprovincialen ging ik natuurlijk wel verpletteren. Van der Meer – Koelmans Druivenschaaktoernooi, 1ste ronde 26-8-2011 1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 dxc4 5.a4 Lf5 6.e3 e6 7.Lxc4 Lb4 8.0-0 0-0 9.Ph4 Pbd7 10.f3 c5?! Na ruim twintig jaar ploeteren in het Slavisch is mijn kennis van deze opening nog steeds gebrekkig: de zet 10.f3 was mij 28

onbekend. Normaal zijn dan 10…Lg6 of 10…Da5. 11.e4 cxd4 12.Pa2 Gemist! Ik dacht nu een stuk te gaan verliezen. Weg Wiener grandeur. 12…Ld6 13.exf5 Dc7?! Beter is 13…Lh2x+ en dan pas Dc7. 14.Lb3? Veel sterker is 14.fe6x. 14…Lxh2+ 15.Kh1 Lg3? Niet te geloven, 15…Dg3 is nu natuurlijk de zet. Dat wilde ik ook spelen, maar ik dacht dat ik na 16.De1 een stuk zou achterblijven. Daarbij eenvoudig missend dat zwart na 16…De1x 17.Te1x Lg3 het materiaal met een bonus terugverdient. Wit moet dus 16.Dd4x spelen waarna zwart met 16…Pc5! vervolgt: 17.Ld1 (17.Lc2? Pce4!) Tfd8 18.Df2 Df2x 19.Tf2x Lg3 (ook 19…Td1x+ is mogelijk) 20.Le3 Lf2x 21. Lf2x Pd3 22. Lg1 en zwart staat beter. 16.fxe6 Pc5? Na 16…Lh4x 17.ed7x Dd7x is wits voordeel ook aanzienlijk, maar niet zo groot als in de partij. 17.Pf5? Ook voor wit is de stelling (te) gecompliceerd. Simpel 17.ef7x+ had groot voordeel opgeleverd. 17…Ph5? Na deze miserabele zet staat zwart verloren. 17…fe6x geeft nog gelijk spel. Ik geef de (moeilijke) Rybka-variant 18.Pg3x Dg3x 19.Ld2 Pfe4! 20.Le6x+ Pe6x 21.fe4x Tf1x+ 22.Df1x Tf8 23.Dc4 Dh4+ en remise na 24…Df2+. 18.e7 Tfe8 19.f4 Pxb3 Maakt het nog erger, maar verloren was het sowieso. 20.Dxb3 Txe7 21.Pxg3 Te3 22.Lxe3 Pxg3+ 23.Kg1 dxe3 24.Dxe3 Pxf1 25.Txf1 Dd7 Inmiddels keek menig Westlander minachtend naar mijn stelling: “waarom geeft die vent niet op?”. Tsja, … 26.Pc3 a6 27.Td1 Dc6 28.Pd5? Kost een pion, maar het blijft uiteraard gewonnen. 28…Dxa4 29.Td2 Te8 30.Dd3?! 30.Db6 wint nog steeds vrij simpel. 30…Da1+ 31.Td1?? Na 31.Kh2 heeft wit weliswaar technische problemen te overwinnen, maar dit geeft de winst weg. 31…Te1+ 32.Txe1 Dxe1+ 33.Kh2 Dh4+ en remise. In Wenen ging het een stuk beter met het Slavisch. Milekic (2197) – Koelmans (2008) Slavisch [D19] 16-8-2011 1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 dxc4 5.a4 Lf5 6.e3 e6 7.Lxc4 Lb4 8.0-0 0-0 9.De2 De hoofdvariant. 9…Pbd7 10.e4 Lg6 11.Ld3 Lh5 12.e5 Pd5 13.Pxd5 cxd5 Tot zover kende ik de theorie. Na de volgende zet van wit moest ik het zelf gaan bedenken. Dat ging me die dag beter af. 14.De3 h6 15.Pe1 f5 16.exf6 Txf6?!

XABCDEFGHY 8r+-wq-+k+( 7zpp+n+-zp-' 6-+-+ptr-zp& 5+-+p+-+l% 4Pvl-zP-+-+$ 3+-+LwQ-+-# 2-zP-+-zPPzP" 1tR-vL-sNRmK-! xabcdefghy Stelling na 16…Txf6?! 29

Lautier speelde in 1994 16…Df6x. Dat ziet er ‘natuurlijker’ uit, maar mij leek 17.Lb5 wat onprettig. Dat valt na 17…Pb6 18.a5 Le8! reuze mee. 17.Dh3 Lg6 18.Lxg6 Txg6 19.Pd3 Ld6 20.Lf4 Pf8 21.a5 Tf6 22.Lxd6 Dxd6 23.Tfc1?! Hier had 23.Dg3 een prettig eindspelvoordeeltje opgeleverd. 23…Pg6 24.De3 Taf8 25.a6!? Speelt op het veld c6. 25…bxa6 26.Pe5

XABCDEFGHY 8-+-+-trk+( 7zp-+-+-zp-' 6p+-wqptrnzp& 5+-+psN-+-% 4-+-zP-+-+$ 3+-+-wQ-+-# 2-zP-+-zPPzP" 1tR-tR-+-mK-! xabcdefghy Stelling na 26.Pe5 26…Pe7! Een goed gedresseerde Lippizaner. 27.Tc2 Tc8?! 27…Td8 of 27…Te8 waren wat beter. 28.Txc8+ Pxc8 29.Da3?! Beter is 29.Dc3. 29…Dxa3 30.Txa3 Tf4 31.Pf3 Te4 32.Txa6 Te2 33.h3 Kf7 34.b4 Tb2 35.Tc6 Pe7 36.Tc7 Kf6 37.b5 Tb1+ 38.Kh2 Txb5 39.Txa7 en wit bood remise aan: ½ - ½ .Wellicht saai, maar eindelijk eens een - voor mijn doen - correcte partij.

Frank Ross Anderson door Leen Spaans Het stof is neergedwarreld, de rook om onze hoofden - en uit onze kleren en haren – is verdwenen en we zijn een goede voorzitter en secretaris armer. En in de nabije toekomst volgen er hoogst waarschijnlijk nog meer personele omzettingen. En toch is DD niet verloren en gaat het over tot de orde van de dag. Er is in ieder geval duidelijkheid geschapen en dat is goed. In dit stukje wil ik Frank Ross Anderson belichten. Ik ga er van uit dat er bij DD mensen zijn die nooit van de man hebben gehoord, maar er valt toch wel wat te vertellen over deze meneer. Nee, dan onze hoofdrolspeler, geboren op 3 januari 1928 in Edmonton, in de staat Alberta. In zijn jeugd krijgt hij te kampen met reuma en moet lange tijd het bed houden. Omdat zijn lichaam niet wil meewerken, gaat hij zich bezighouden met correspondentieschaak en binnen korte tijd maakt hij vorderingen. Tijdens al deze ellende weet hij af te studeren aan de universiteit van Toronto en krijgt hij ook interesse in het ''normale'' schaken. Zijn gezondheid gaat vooruit en het eerste noemenswaardige resultaat behaalt hij in 1946. Hij doet mee in de voorronden voor het kampioenschap van Canada - 10 uit 13 - net niet goed genoeg om tot de finale toegelaten te worden. Hij laat zich echter niet kisten en met succes. 30

Enige aansprekende resultaten in latere jaren? Zes keer kampioen van Toronto (1947, 1948, 1950, 1951,1952 en 1958) en samen met Arthur Bisguier de eerste plaats in het Amerikaanse jeugdkampioenschap van 1948. Ook twee keer kampioen van Canada, in 1953 gedeeld en in 1955 ongedeeld. Maar het is voor dit verhaal niet bevorderlijk om een droge opsomming te maken van zijn verdere resultaten. 1954 is een gedenkwaardig jaar in het leven van Frank Ross Anderson. De schaakolympiade wordt in september in Amsterdam gehouden en hij kijkt zijn ogen uit. Behalve dat speelt hij ook de pannen van het dak. Wie is deze figuur, totaal onbekend en toch zo sterk? De Russen, die een geweldig team hebben afgevaardigd met o.a. Botwinnik, Smyslov, Bronstein en Keres, moeten echter het een en ander hebben gehoord van Igor Bondarevsky, die een paar maanden eerder een partij per telegrafie heeft gespeeld tegen Anderson. Bondarevsky heeft die partij, Nimzo-Indisch, met wit gewonnen. Enige maanden later, in juli 1954, komt Bondarevsky naar Toronto om diverse simultaans en wat serieuze partijen te spelen tegen Abe Yanovsky en Anderson, de twee sterkste spelers van Canada. Deze keer heeft Anderson wit en hij krijgt zijn revanche en weet van de Rus te winnen (zie tweede partij). Na deze toch wel relevante informatie keren we snel terug naar de Apollohal in Amsterdam, gebouwd in 1934, dienstdoend architect Albert Boeken, rijksmonument sinds 2004. Internet is een zegening voor de mensheid, maar soms ook weer niet. De een na de andere tegenstander moet zijn meerdere erkennen in de onbekende Canadees en vele aanwezigen, waaronder Kotov en Alexander, een Engelse topspeler, zien in hem een toekomstig grootmeester. Hij speelt tijdens de Olympiade 1954 aan het tweede bord voor Canada in totaal 17 partijen, waarvan 13 gewonnen, 2 verloren en 2 remises. Sommige zure appelen zullen zeggen: ''het is maar het tweede bord", maar dat doet m.i. niets af aan de prestatie. Een prachtig resultaat! De beloning bestaat uit een gouden medaille, een Delfts-blauw bord en de titel Internationaal Meester. Ook tijdens de Olympiade van München 1958 en Tel Aviv 1964 is hij van de partij, maar met minder succes dan in Amsterdam. Zijn gezondheid blijft broos en dat is ook de reden dat hij niet kan spelen in de finale van 1958. Frank Ross Anderson is ook verantwoordelijk voor een schaakrubriek in The Hamilton Spectator, een lokale krant, vanaf 1955 tot 1964. Vanaf dat jaar speelt hij niet veel schaak meer, gaat met zijn vrouw in San Diego wonen, vanwege het klimaat, en begint een belastingadviesbureau. Hij overlijdt in 1980 op 52-jarige leeftijd, veel te jong. Zijn schaakstijl wordt omschreven als precies en positioneel, met de nadruk op het eindspel. Anderson speelde graag de Spaanse opening met wit en had een voorkeur voor paarden boven lopers. Vooral de Centre Attack Ruy Lopez, ook wel CARL genaamd en een oude jeugdliefde van Nigel Short, had zijn belangstelling. Hieronder volgen twee partijen die zijn speelstijl illustreren. M. Euwe (oud-wereldkampioen) - F. R. Anderson, simultaan Toronto 1949 1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 Pf6 5.0-0 Pxe4 De Open verdediging van het Spaans. Euwe speelde dit zelf graag met zwart en was een groot kenner van deze opening. Dit als voorbeeld dat Anderson geen angsthaas was. 6.d4 b5 7.Lb3 d5 8.dxe5 Le6 9.De2 Lc5 10.Pbd2 Pxd2 11.Lxd2 0-0 12.Tad1? Beter was 12.h3 om de penning te voorkomen. 12...Lg4 13.Lc3 d4 14.De4 Lxf3 15.Dxf3 31

XABCDEFGHY 8r+-wq-trk+( 7+-zp-+pzpp' 6p+n+-+-+& 5+pvl-zP-+-% 4-+-zp-+-+$ 3+LvL-+Q+-# 2PzPP+-zPPzP" 1+-+R+RmK-! xabcdefghy Stelling na 15.Dxf3 15…De8 Na 15...Pe5x 16.De4 wint wit de pion terug met een goede stelling. 16.Dd5 Lb6 17.Ld2 Td8 18.De4 Pxe5 19.Tde1 Pc4 20.Db7 Wit wint de pion terug, maar met een slechte stelling. 20...Dd7 21.Lxc4 bxc4 22.Dxa6 Dc6 Dreigt de Dame te winnen met ...Ta8. 23.Da3 d3 24.cxd3 De enige hoop lag in 24.De7. 24...Txd3 25.Lc3 Lc5 26.b4 Niet 26.Da5, want zwart komt dan met 26...Ta8. 26...cxb3 27.Db2 Txc3 en wit gaf het op. F. R. Anderson - I. Bondarevsky, Toronto 1954 Ruy Lopez, uitgestelde Steinitz-verdediging 1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 d6 5.Lxc6 bxc6 6.d4 f6 Aanbevolen door Aljechin. 7.c4 Pe7 8.Pc3 g6 9.c5 Lg7 10.cxd6 cxd6 11.0-0 Lg4 12.dxe5 dxe5 Zwart dacht dat dit fout was en dat hij beter 12...fe5x kon spelen. 13.De2 0-0 14.h3 Le6 15.Pa4 Probeert gebruik te maken van de zwakheden op zwart’s damevleugel. 15...Da5 16.Dc2 g5 17.Pc5 Lf7 18.Le3

XABCDEFGHY 8r+-+-trk+( 7+-+-snlvlp' 6p+p+-zp-+& 5wq-sN-zp-zp-% 4-+-+P+-+$ 3+-+-vLN+P# 2PzPQ+-zPP+" 1tR-+-+RmK-! xabcdefghy Stelling na 18.Le3 18…Dc7 19.Tfd1 Tfd8 20.Txd8 Txd8 21.Pxa6 Dc8 22.Pc5 Pg6 23.a4 Lf8 De enige manier om de witte a-pion te stoppen, echter het verzwakt de zwarte 32

koningsvleugel. 24.a5 Lxc5 25.Dxc5 Da6 26.Tc1 Tc8 27.Dd6 Kg7 28.b4 h6 29.Ph2 Beslissend. 29...h5 30.Pf1 h4 31.Ph2 Pf8 32.Pg4 Ph7 33.Lb6 Een offer op de zwarte koningsvleugel had ook gewerkt, maar wit zat slecht in zijn tijd en gaat voor zekerheid. 33...Da8 34.Tc3 c5 De enige hoop. 35.Txc5 Txc5 36.Lxc5 Dxe4 37.Le3 Dd5 38.De7 Dc6 39.Ph6 Een slim zetje, geen hoop op remise d.m.v. lopers van ongelijke kleur. 39...Kxh6 40.Dxf7 Dc3 41.De7 Dd3 42.De6 Dd8 43.a6 Pf8 44.Dc6 en zwart gaf het op

Simultaan van Anish Giri door Frans Pieter van den Bos

Frans Pieter van den Bos (links) tegen Anish Giri

Op woensdag 3 augustus was het dan zover, de regerend Nederlands Kampioen schaken Anish Giri bracht een bezoek aan de in de oktober jubilerende Lierse Schaakvereniging (60 jaar) om daar een simultaan te geven aan welgeteld 31 tegenstanders. Onder het toeziend oog van vele bezoekers, zowel eigen clubleden als geïnteresseerden als de sponsor van dit evenement, Stichting Liers Gevoel, opende de voorzitter met een korte introductie over de Lierse Schaakvereniging. Anish Giri vertelde vervolgens uitgebreid over zijn recente prestaties en zijn toekomstplannen. Hij kwam net terug van een sterk bezet toernooi in Duitsland, waar hij prima had gespeeld, hij staat 40e op de FIDE wereldranglijst en bij de junioren staat hij 1e. Hij is nog lang niet uitgegroeid. Kortom, iedereen wist wie hij tegenover zich had. Zelden ontmoeten we tegenstanders van dit kaliber. En hoewel ik de meeste kans had om te winnen van de NK schaken (kwaliteit en pion voor)*, presteerde Giri waarvoor iedereen vooraf vreesde: een 100% score (na drie uur spelen). 33

Mijn eerste confrontatie met Giri was enkele jaren geleden toen hij net in Nederland was. In Wassenaar werd het snelschaakkampioenschap voor teams van de HSB georganiseerd. Giri speelde toen voor DSC en ik voor HO op bord 1. Ik was kansloos. Een dag na het behalen van zijn tweede titel NK schaken gaf Giri een simultaan in de Hermitage in Amsterdam. Ik was hier ook van de partij. Het werd een leuke Hollandse partij waarbij het lang gelijk op ging. Pas in de laatste fase onder tijdsdruk maakte ik de beslissende fout en verloor uiteindelijk toch nog. Ook hier scoorde Giri 100% (tegen 17 tegenstanders). A. Giri (2700) – F.P. van den Bos (1925) Frans [C06] simultaan Lierse 1.e4 e6 Franse opening komt al voor in het werk van Lucena (1497), maar haar tegenwoordige naam dateert pas van 1834, naar aanleiding van een correspondentie partij Londen-Parijs, die door de Fransen werd gewonnen. In 1842 onderwierp Jaenisch de Franse verdediging aan een nauwkeurige analyse, maar het duurde nog lang, voordat deze opening gebruikelijk werd. Pas in de laatste decennia van de negentiende eeuw kwam het Frans langzamerhand in de mode en sindsdien bleef men het terecht als een van de belangrijkste verdedigingen tegen de openingszet 1.e2-e4 beschouwen. 2.d4 d5 3.Pd2 Giri kiest voor de Tarrasch-variant. 3…Pf6 4.e5 Pfd7 5.Ld3 c5 6.c3 Pc6 7.Pe2 Db6 8.Pf3 cxd4 9.cxd4 f6 10.exf6 Pxf6 11.0–0 Ld6 12.a3 Tot zover was het voor mij allemaal bekend. Normaal is hier 12.Pc3. Na 12.a3 geeft de theorie korte rochade als beste voortzetting, ook 12…e5 lijkt me wel interessant. Mijn zet verhindert in ieder geval 13.b4 maar in de Franse verdediging heb je toch liever je a-pion op veld a6. Nu kan wit eventueel zijn paard mooi posteren op veld b5. 12…a5 13.Pc3 0-0 De pion op d4 is natuurlijk giftig. Dat is een bekend feit in deze variant. Steeds heeft wit een schaakje met zijn loper waardoor zijn pion op veld d4 indirect is gedekt. 14.Lg5 Ld7 15.Lh4 Tae8 16.Lg3?! Dit is m.i. geen goede zet. Ook Fritz verwerpt deze zet. Weliswaar ruil je zwarts goede loper af maar je zadelt jezelf met een dubbelpion op. De loper stond prima op veld g5. Als wit eenmaal een batterij heeft gevormd op de diagonaal b1-h7 dreig je op het geschikte moment het paard op veld f6 (verdediger) te slaan. 16…Lxg3 17.hxg3 Kh8 Pas nu dreigt zwart echt op d4 te nemen. 18.Dd2? Dit is echt een blunder. Ik mag dan geen NK schaken zijn, maar dit is echt niet goed. Het kost gewoon een vitale pion. 18…Pxd4 19.Pe5? En dit is volgens mij de beslissende fout. Het kost nu ook nog eens een kwaliteit. 19…Pb3 20.De2 Pxa1 21.Txa1 Lc6 22.Tf1 Dd4 23.Td1 Dc5 24.Kh1 Dd6 Hier was 24…d4 veel sterker. 25.f4 Te7 De toren op d8 of c8 is nuttiger. 26.Lb1 Le8 27.g4 Dc7 28.Dd3 g6 Fritz geeft hier 28…g5. En daar kan ik mij ook wel in vinden. 29.Dd4 Kg8 Er dreigt nu inslaan op g4 gevolgd door Txf4. 30.g3 Pd7 31.Pf3 Dc5 32.Dd2 Pf6 33.Pe5 b5 34.g5 Ph5 Paard aan de rand is hier zeker niet slecht. 35.Kg2 b4 36.axb4 axb4 Terugslaan met de dame, wat ik in de partij overwoog, is volgens Fritz iets beter. 37.Pe2 Pg7 De computer geeft deze zet ook. Toch ben ik naderhand niet tevreden over deze zet. Het paard stond m.i. prima op veld h5. 38.Tc1 Db6 39.g4 Ta7 40.Pd4 Wit heeft twee prachtige paarden op centrumvelden. Toch geeft de computer hier nog steeds plus 2 voor mij.

34

XABCDEFGHY 8-+-+ltrk+( 7tr-+-+-snp' 6-wq-+p+p+& 5+-+psN-zP-% 4-zp-sN-zPP+$ 3+-+-+-+-# 2-zP-wQ-+K+" 1+LtR-+-+-! xabcdefghy Stelling na 40.Pd4 40…Tc7 Dit was wellicht hét moment om met 40…b3!? tot tegenspel over de 4de rij te komen zoals door Rybka3 aangegeven: 41.Kg3 Ta4 42.Td1 Db4 of 41.Tc3 Ta4 42.Pef3 en hier zou zelfs 42…e5!? (42…Tb4) overwogen kunnen worden, noot red. 41.Th1 Natuurlijk wil wit niet ruilen. Dat is alleen in het voordeel van zwart. Zijn enige kans is nog een koningsaanval te ontketenen. 41…Dd6?! Ik heb hier serieus overwogen om de kwaliteit terug te geven met 41…Tc4 waarbij een gevaarlijk paard van het bord verdwijnt. De lange diagonaal is voor mij, waardoor de onbeschermde witte koning in gevaar kan komen. Bovendien kan ik ook pion f4 aan gaan vallen en op de lange termijn kan ik misschien een vrijpion creëren op de damevleugel. Maar ja, je staat een kwaliteit voor tegen NK schaken. Die ga je toch niet zo snel opgeven. Als ik wat meer bedenktijd had gehad, had ik het misschien toch wel gedaan. Fritz kwam hier met een interessant idee: 41… b3 (dreigt Tc2). 42.De3 De bedoeling is duidelijk. De witte dame wil naar veld h3. 42…La4 43.Dh3 Pe8? Dit is de beslissende fout, 43…Pf5 en de stelling is vrijwel gelijk. 44.Lxg6! Txf4 45.Lxh7+ Kf8 46.Pg6+ Kf7 47.Pxf4 e5 48.Lg6+ Kf8 49.Dh8+ en zwart geeft het op. *Ik moet toegeven dat Giri een fout in de opening maakte waardoor ik een kwaliteit en pion voorkwam. Ik merkte aan hem dat hij hierdoor geïrriteerd was en vervolgens zich had voorgenomen om er toch nog het beste van te maken. En dat is hem uiteindelijk toch gelukt (hij verbruikte veel bedenktijd bij mijn bord iedere keer dat hij langskwam; deed zetten en nam ze terug om ze door betere te vervangen). Ik heb nooit overwogen om in duidelijk gewonnen positie remise aan te bieden. Dit was mijn kans om de NK schaken een nederlaag toe te brengen. Jammer genoeg verspeelde ik onder de druk van Giri mijn voorsprong en verloor uiteindelijk nog. Toch vond ik dit een leuke, interessante partij en heb ik toch enkele uren in de veronderstelling geleefd dat ik de NK schaken kon verslaan.

35

Van de eindredacteur

De ALV van 8 september bracht duidelijkheid over het bestuursvoorstel tot verdere inperking van het roken. De leden stemden verdeeld (10 v00r, 10 tegen, 4 blanco), maar het betonnen bestuurs/ex-bestuursblok gaf met 7 stemmen de doorslag. Een grote teleurstelling voor menige tegenstander. Maar een véél grotere teleurstelling was de wijze waarop deze zaak, voorafgaand aan en tijdens de ALV, behandeld werd. Ondanks geuite kritiek bleef het bestuur - tot veler verrassing unaniem vasthouden aan zijn voorstel waarin een inspanningsverplichting om het belang van een klein groepje mee te laten wegen m.i. werd genegeerd. Een alleszins redelijk verzoek aan het begin van de vergadering om het voorstel ter nadere bestudering van de agenda te halen werd weggestemd. Constructieve suggesties daarna om naar meer gebalanceerde oplossingen te zoeken (b.v. door het instellen van een commissie, verplaatsing van de rookruimte naar de Belinfantezaal) werden zonder meer van tafel geveegd. De discussie verliep moeizaam vooral omdat de voorstanders van het “totaalverbod” kennelijk met niets minder genoegen wilden nemen dan de door hen nagestreefde “oplossing”. Zo bloedde een verhoopte vruchtbare discussie dood, temeer daar sommige leden een wel geheel afwijkende opvatting bleken te hebben hoe op democratische wijze om te gaan met minderheidsstandpunten en vooral aandrongen om tot stemming over te gaan. Kennelijk ontkomt ook DD er niet meer aan om zaken te beslechten waarbij, geheel tegen de clubtraditie in, de belangen van een klein groepje eenvoudig worden genegeerd. Bij mij is iedere motivatie en enthousiasme verdwenen, om me op dezelfde wijze als de afgelopen vier jaar, te blijven inzetten als eindredacteur en daarom heb ik besloten me na het uitbrengen van dit nummer terug te trekken uit de redactie. Een woord van dank is op zijn plaats aan degenen die in de afgelopen jaren in enigerlei vorm hun medewerking verleenden - veelal veelvuldig - aan het clubblad. Met name wil ik vermelden Jan Joost Lindner voor zijn prikkelende “Lindworm” cyclus en John van der Wiel voor zijn doorwrochte schaaktechnische artikelen, die het orgaan een kwaliteitsimpuls gaven. En last but not least bedank ik mijn mederedacteuren voor hun ideeën, teamspirit en inzet waardoor we in prettige samenwerking iets moois konden bereiken. Ronald Dickhoff

Het persoonlijk Kampioenschap van de HSB

Bij het ingaan van de laatste ronde is het duidelijk dat geen der negen deelnemende DD-ers nog beslag kan leggen op de eerste plaats. Jan Willem Koelmans, die tot nu toe ongeslagen is gebleven, en Theo van Orsouw hebben vanaf de eerste t/m de 4de ronde in de kop meegedraaid maar vanaf ronde 5 stokte bij beiden de winstmachine. De posities van de DD-ers na ronde 6 zijn: No. 5. Jan Willem Koelmans 4 ½ punt, no. 16. Theo van Orsouw 3 ½ punt, no. 19. Frans Vreugdenhil 3 ½ punt, no. 26. Jaco Arkesteijn 3 punt, no. 41. Theo van Vorselen 2 ½ punt, no. 49. Wouter Remmerswaal 2 punt, no. 54. Erik Frima 1 ½ punt, no. 57. Raf van Hogezand 1 ½ punt, no. 58. Dimitri Karagantcheff 1 punt. 36