Wijkcomité Oost Werkgroep herinrichting Schildersbuurt
[email protected] 30-9-2011
VERSLAG van de bijeenkomst met wijkbewoners uit Rembrandtstraat, Mesdagstraat en afgevaardigden van de actieve comités vanuit bewoners schildersbuurt (6521woonwerf) 19 oktober 2011, Daalsehof, 20.00 Aanwezig: 40 wijkbewoners. Registratie aanwezigen niet volledig, enkelen gaven er de voorkeur aan niet geregistreerd te raken. (zie bijlage) Gespreksleider: Peter Willems Notulen: L. Jacobs; Veiligheid en Verkeer G. Willems; Riolen: A. Gertzen; verslag Bomen: P. Wessels Aanwezig: Een niet geheel complete lijst is opgenomen in bijlage 1
Oproep tot deze bijeenkomst vond plaats middel een brief in de bus van de bewoners van de Rembrandstraat en Mesdagstraat op 12 oktober Inleiding van gespreksleider P. Willems De gespreksleider toonde zich onvermoeibaar in het herhalen van de start van de bespreking t/m 20.15 uur, met als resultaat dat vrijwel alle aanwezigen tenminste eenmaal de opening hebben gehoord. Aanleiding tot deze bijeenkomst is het advies van het wijkcomité om vanuit de wijk naar de gemeente toe duidelijk te zijn over de wens van de bewoners. Dat vraagt om de volgende stappen: - die wens van de bewoners helder uitspreken - opstelling als gesprekspartner, het verzamelen van kennis en leren. Kennis opdoen over de belangrijkste onderwerpen en leren kennen van de nuances zoals nu plaatsvindt is een gerichte stap - alle bewoners betrekken, peilen van de mening Deze avond is bedoeld om de stand van zaken te delen en om het draagvlak voor vervolgstappen te peilen.
De stand van zaken vanuit de werkgroepen. De laatste bespreking in juli was gericht op alle betrokkenen uit de wijk (6521woonerf). Daaruit zijn op buurtniveau comités ontstaan die samen het werk verdeelden. Zij doen verslag. Verslag vanuit de ontwikkelgroep. Zij kozen 4 kennisgebieden waarvan er voor 3 al met deskundigen gesproken is: -
Veiligheid en verkeer Informant was deskundige ** van (bijlage 2). Riolen. Informant was deskundige ** van (bijlage 3). Bomen. Informanten waren deskundigen (bijlage 4). Straatinrichting. Nog niet aangepakt.
Werkgroep “brief” meldt dat de brief aan de wethouder is doorgezonden aan de projectleider. Feitelijk is de gesprekspartners op bestuurlijk niveau nog niet gevonden. De brief is te lezen op de site van wijkcomité-oost. Werkgroep “communicatie” meldt - Aandacht voor het onderwerp van bewoners was er door boomlabels en pamfletten. Actie is inmiddels geëindigd en opgeruimd omdat aanhoudende verrommeling niet wenselijk ingeschat wordt voor het draagvlak van de beweging - De tweede attendering is via de wijkkrant - Informatie over de bewonersaanpak is gegeven door een brief in de bus en door publicatie van stukken op de site van wijkcomité-oost - Delen van meningen kan op internet, twitter met #6521woonerf of #schildersb024. - Politici ontvingen van M Rauh berichten om hen op de ingrijpende plannen voor Oost te attenderen - In de raad is het onderwerp bomen in Oost geagendeerd middels vragen van D66-raadslid T van Elferen.
Extra kennisbron, wat kan geleerd worden van de bewonersparticipatie aan de Postweg. Een van de buurtbewoners sprak met actieve bewoners van de postweg. Essentieel is er ruimte voor gesprek met de gemeente onttaan is. De bewoners zijn partij en de gemeente biedt die ruimte. Discussie over de resultaten tot nu toe: Inhoud: Er wordt geconcludeerd dat behoud en renovatie als motto goede bodem vindt bij deskundigen.
-
De bomen en laanbeplanting bepalen de karakteristiek van de wijk, de grootste bomen zijn te groot voor een woonwijk, geleidelijke vervanging door bomen van minimaal 10 jr oud en nieuwe bomen niet te oud laten worden. Het moet netter en beter in de straat, wat is er toch veel achterstallig onderhoud De straatindeling is momenteel veiliger en verkeersremmender dan het door de gemeente voorgelegde voorstel, er moet worden verder gewerkt op de huidige meanderende indeling van het woonerf uitgaand van langsparkerende auto’s. Argumenten voor een bepaalde indeling van de staat blijken modisch van aard te zijn, ze zijn daarmee tijdelijk. Met dat in gedachten kunnen bewoners argumentatie v an de gemeentelijke ontwerpers wegen. Aan de huidige inrichting kan met reden worden vastgehouden.
Proces: Is er nu uitwisseling met de gemeente? Nee. Er blijkt eenzijdig schriftelijk verkeer richting projectleider, er zijn geen antwoorden. De gespreksleider inventariseert: vanuit de gemeente is de reactie op de vragen uitgebleven, ook op privé geschreven brieven. Er worden ervaringen besproken dat bewoners met vragen netjes te woord werden gestaan worden, inhoudelijk reacties bleven echter verder uit en ook schriftelijke rapporten die zijn opgevraagd zijn niet ontvangen. (Er staan vragen uit naar rapporten over de riolering) Doen bewoners wat nodig is om te kunnen participeren? Uitgesproken wordt dat het kennen van feiten, hebben van kennis en kunde de bodem legt onder de bewonersparticipatie die nu wordt nagestreefd bij de ontwikkeling van de buurt, dat gedeelte van het proces is een goede aanpak/ De gespreksleider vat samen dat het wellicht nodig is om de betrokken ambtenaren te kalmeren, waarbij de boodschap is “kijk, wij willen gewoon verder met jullie” Actieve burgerparticipatie vormt de kern. Deze opmerking vindt algemeen gehoor. Het eerstvolgende dat te gebeuren staat is alles te doen wat nodig is om bejegend te worden als mondige burgers. De conclusie die getrokken wordt uit het praktijkvoorbeeld van de Postweg is dat enkele vaste contactpersonen samen een team moeten vormen als eerste aanspreekpunt vor de gemeente. Om het gesprek met de gemeente mogelijk en doenlijk te maken. Eén mening Is er sprake van onderlinge afstemming tussen bewoners? De actieve opkomst wordt positief geduid. Ook nu zijn er weer 40 bewoners. (van +-200) De werkwijze tot op heden is dat mensen die actief willen zijn een taak op zich nemen. Er wordt opgemerkt dat niet duidelijk is wat de niet-deelnemers thuishoudt. Er wordt door de gesprekleider bij handopsteking gepeild hoe het draagvlak voor de koers “behoud en renovatie”ligt. 3 Bewoners steunden de koers niet. Helaas maakte slechts een bewoner gebruik van de mogelijkheid om dat toe te lichten. Deze bewoner merkt op dat het moeilijk is om een
tegengeluid te laten horen. En dat het onjuist zou zijn om op een avond als deze eenvoudig de koppen te tellen en aantallen aanwezigen te laten klinken als steuners van het plan. Er zijn de volgende geluiden gehoord - Er is door mensen gehoord dat er bewoners zijn die de van Langeveldstraat prachtig vinden - Er zijn bewoners die erg bezorgd zijn dat de gemeente bij weerstand tot afstel zal overgaan. Met name in de Vermeerstraat is het afblazen van een eerdere straatvernieuwing in 2003 de aanleiding om daarover bezorgd te zijn (ook het argument dat in de vergadering gemeld is) Door een bewoner wordt opgemerkt dat de gemeente in juni met een tekening kwam die strijdig is met het bestemmingsplan. Dat geeft juist behoud van groen en waar mogelijk herstel van laanbeplanting aan. In dat licht staan juist de projectleider van de gemeente en de bewoners die bomenkap voorstaan voor de opdracht om actief naar medestanders te zoeken. Zij willen immers buiten het bestemmingsplan handelen. De bewoners met de missie behoud en renovatie hebben het bestemmingsplan aan hun zijde. Conclusies, de vervolgstappen: Doel:
Actie:
Deze groep van wijkbewoners bekend maken als bij de politiek, hier is een gezelschap dat actieve burgerparticipatie wil bij de wijkvernieuwing
Een kleine afvaardiging bestaand uit de mensen van de werkgroep brief, uitgebreid met iemand van ontwikkelgroep behoud en renovatie zal zsm na de vakantieweek op gesprek gaan bij wethouder Tankir P. Willems, Anita Gertzen, Marianne Rauh
De circel van invloed vergroten.
Communicatie gaat verder aan de slag met informatie naar politieke partijen Anita Gertzen en Peter Wessels stellen de kern van de huidige “houtskoolschets „ van de bewoners op schrift, gedacht wordt aan 1 a a,5 A4.
Een duidelijke boodschap. De houtskoolschets voor de nieuwe situatie waarmee de bewoners bij de gemeente aan tafel willen De steun in de wijk voor deze aanpak breed peilen.
Paul Boekhoorn en Lidwien Jacobs stellen een kort manifest op dat aansluit op de houtkoolschets met uitspraken waarover
bewoners hun mening kunnen uitspreken, Daarbij zal om een handtekening worden gevraagd. - Bewoners enkele dagen bedenktijd geven - Een concept dat gecheckt kan worden door actieve bewoners, de redactie komt nauw - Het werk van langs de deuren gaan wordt verdeeld, de meeste aanwezigen willen daarbij helpen - Ook een mogelijkheid om per post in te sturen - Verzamelpunt; wijkcomite/wijkwinkel Bij voorkeur een brede peiling, voor de wijk. Het kan in twee stappen, eerst de betrokken straten later uitbreiding naar de wijk. Planning: eerste week november
Naschrift 2-12-2011 De adreslijst met 40 aanwezige wijk bewoners is beschikbaar maar niet openbaar
bijlage 2 Veiligheid en verkeer Informant was deskundige Henk Mulder verkeerskundig consulent Veilig Verkeer Nederland Verslag van Gera Willems Woonerf en veiligheid 02-09-2011: gesprek met Henk Mulder verkeerskundig consulent Veilig Verkeer Nederland en 6 wijkbewoners. Initiatief voortgekomen uit groepje veiligheid bij overleg Schildersbuurt juli 2011 / bijeenkomst Daalse Hof. Nieuw ontwerp Roept vraag op of het om 15 of 30 km gebied gaat. Verandering van verkeersbesluit en het is een 30km gebied. !!!Verhoogd trottoir is bij 30 km gebied niet nodig blijkt bij navraag. Ontwerp op zich heeft duidelijk minder verkeersremmende middelen dan de huidige situatie Henk Mulder merkt op: het is omgekeerd en onjuist denken wat jullie als bewoners doen, namelijk het nieuwe ontwerp meer verkeersveilig willen maken. (Met Jeannette Stevens en Jeroen Willemse is door vertegenwoordiging in juli gezocht naar en gediscussieerd over mogelijke verkeersremmende maatregelingen. Jeannette en Jeroen zagen daartoe amper tot geen mogelijkheden.) Henk Mulder zegt: bij een woonerf moet het ontwerp op zichzelf verkeersremmend zijn en het ontwerp voldoet niet als meteen al verkeersremmende maatregelingen nodig zijn. Rechtstanden die langer zijn dan 25-30 meter nodigen uit tot en leiden tot harder rijden. Rijgedeelte breedte 6 meter: is geen vereiste voor woonerf en maakt het ontwerp meer verkeersonveilig doordat over de hele lengte ook bij as verschuiving auto‟s elkaar kunnen passeren. Elkaar passerende auto‟s rijden dicht langs uitgang tuinen en levert duidelijk veiligheidsrisico op. Bij haaks geparkeerde auto‟s is minder uitzicht op overige weggebruikers dan bij parallel geparkeerde auto‟s. Haaks in- en uit parkerende auto‟s werken enerzijds verkeersremmend en anderzijds onveiligheid in de hand vanwege beperkter uitzicht. Rijbreedte van 6 meter nodigt uit tot parallel parkeren naast de tuinen. Huidige situatie Voldoet aan verkeersremmende maatregelingen door as verschuiving (meanderende rijroute.) Vormgeving bij bochten/as verschuiving werkt snelheidsremmend door breedte van 1 auto. Bomen, plantenbakken en muurtjes werken verkeersremmend. Muurtjes, plantenbakken en begroeiing zijn op meerdere plaatsen te hoog: veilig voor kinderen is hoogte 30 cm. Combinatie van haaks en parallel geparkeerde auto‟s: bij haaks geparkeerde auto‟s minder uitzicht dan parallel geparkeerde auto‟s. Toegang naar woonerf van 30 km en 50 km wegen vereist breedte voor in- en uitrijdend verkeer (6 meter). Poortfunctie door vernauwing en of meandering maakt duidelijk op een straat met een andersoortige functie te komen. Rechtstanden van 25-30 meter werken snelheidsremmend. Tevreden als 85% van auto‟s toegestane snelheid heeft. Uitgang tuin grenst niet aan ruimte waar auto‟s kunnen rijden Gedachte van Henk Mulder bij vergelijk nieuwe ontwerp en huidige situatie: Vanuit optiek verkeersveiligheid: behoud van huidige wegindeling, aanpassing plantenbakken, muurtjes en beplanting tot max 30 cm, bomen die verkeersremmend werken hun functie laten behouden. Ontwerp biedt mogelijkheid om bij wijziging van verkeersbesluit er een 30 km gebied van te maken. Woonerf:
15 km gebied: is bedoeld voor verblijfs- en bestemmingsverkeer en niet voor doorgaand verkeer, in wegdek geen hoogte verschillen, alle verkeersdeelnemers hebben gelijke rechten, voetgangers maken ook gebruik van rijgedeelte voor overig verkeer Veilig verkeer Nederland: Informeert en adviseert bewoners en gemeente. Adviesrapport voor bewoners en gemeente is mogelijk (beide tegelijk)
bijlage 3 Riolen Informant was deskundige Maarten Valkenburg van inRIO Verslag van Anita Gertzen Een riool kan lang meegaan. Van 30 tot 100 jaar. Afhankelijk van de staat van het riool. In de jaren 70 is er beton vervaardigd van slechte kwaliteit. 30 jaar is een zeer korte levensduur voor een riool! 1- Is een riool dat in bochten verloopt ongunstig voor de rioolafvoer? In grote lijnen komt het erop neer dat een verspringend riool zoals de gemeente bedoeld heeft kan. Dat het riool in bochten loopt is niet ongunstig voor de afvoer. Goede haakse hoeken geeft een goede afstroom. Een verspringend riool is niet veel duurder. Wel zijn er meer putten nodig en dat zijn dan de kosten. Bij een recht riool heb je minder putten nodig (om de 70-80meter) De gemeente is hierbij hoogstwaarschijnlijk wel uitgegaan een plan openbare ruimte. De inrichting van de straat is leidend voor de aanleg/leg van het riool. 2- Kan er een ingreep plaatsvinden waardoor bomen niet opnieuw het riool kunnen aantasten? Het wortelpakket is net zo groot als de kruin. Een forse boom gaat via de wortels toch weer lucht, water en ruimte opzoeken en kan opnieuw een riolering doorboren. Afhankelijk van de staat van het riool (is de vorm nog goed, zijn er geen verzakkingen) kan er renovatie van het riool plaatsvinden. Ze noemen dit 'relining'. Op plaatsen waar boomwortels het riool binnendringen worden de wortels gefreesd. Met een robot frees wordt er een soort van glasvezel ("plastic") ingespoten en komt er een soort kous tegen de wand van het riool aan. Hiermee worden gaten en naden gedicht en zouden er geen boomwortels meer binnen dringen. Van deze techniek wordt steeds meer gebruik gemaakt. Voordelen: Goedkoper dan vervangen van een riool minder overlast voor de bewoners (bij vernieuwen van de riolering kunnen ze 50 meter per dag leggen, bij relining 200 meter per dag) Nadeel: Voorwaarden van goede vorm en geen verzakking van het riool. 3-Waarop moeten we letten wat betreft het diameter van het riool dat ter vervanging gaat worden aangelegd? Het verhard oppervlak (HWA hemelwaterafvoer) is bepalend voor de diameter van het riool. Het vuile water (DWA) niet. Welke diameter men kiest wordt bepaald door computerberekeningen. Een betonnen riool is 2.40 meter lang en wordt d.m.v. rubberen ringen waterdicht gemaakt. Ook vanaf de huizen wordt de naad gedicht met een rubberen ring. (hier zie je vaak verzakkingen). Wortels kunnen zich een weg zoeken via de naden. Diameters van 400-500. Een pvc riool is 10 meter lang dus heb je 4 keer minder voeg naden nodig. pvc buizen gaan tot een diameter van 300. De kosten zitten in een grotere diameter. 4- Hoe "werkt" de gemeente in deze? Als je bovengronds moet aanpakken Dan ga je vervangen. De samenloop(inrichting en riool) maakt dat je twee vliegen in 1 klap vangt en hiermee kun je kosten drukken.
Rioolheffing is bedoeld voor het riool. Het is legitiem dit geld ook te gebruiken voor een straat als deze geheel of gedeeltelijk is opgebroken. bv Een sleuf uit het asfalt gooi je niet zomaar even dicht maar dan wordt de hele straat opnieuw geasfalteerd. De wet openbaar bestuur zegt dat wij inzage mogen hebben in het inspectie rapport riolering. Door gemeente wordt er nog te weinig gebruik gemaakt van bewonersparticipatie. 5-Zijn er andere rioolsystemen (kan HWA hemelwaterafvoer) losgekoppeld worden van het riool? Ja dit kan en gebeurt steeds meer in nieuwbouwwijken mits er afvoer is op water in de buurt. Daarbij komt ook dat het een totaal plaatje is wat in de hele wijk/infrastructuur moet aansluiten/passen. 6-Hoe kunnen bomen bespaard blijven? Hier deed Maarten geen uitspraak over.
bijlage 4 Bomen Raadpleging boomdeskundigen over herinrichting Mesdagstraat en Rembrandtstraat.”” Informanten waren
- Kor Goutbeek - Alex de Meijer - Jeroen de Weijs
De vloedlijn, bioloog Milieu defensie Ervaringsdeskundige Limos, docent groen.
Aanwezig: werkgroep achtergrond info: Gera Willemse, Anita Gertzen, Hans Olthaar, Piet Wessels.(verslag) Datum: 18 Oktober 2011.
1 Introductie: Anita legde kort de achtergrond uit over de herinrichting van de Mesdagstraat en de Rembrandtstraat. Ze legde ook de achtergrond van onze werkgroep uit. Kor is boomdeskundige, geeft les op middelbare scholen en heeft een eigen bedrijf: “de vloedlijn”. Jeroen heeft ervaring met de herinrichting van Limos. Daarbij dreigden er bomen verloren te gaan door werkzaamheden, zoals zoeken / graven naar opgeslagen munitie. Alex heeft veel ervaring met diverse herinrichtingen en werkgroepen. Hij heeft ook de nodige contacten bij de gemeente. Na een inleiding bij Hans thuis, zijn we door de straten gaan wandelen. 2 Bevindingen 2.1 Belangrijkste terugkoppeling: - Zowel de Rembrandtstraat als de Mesdagstraat zijn zeer karakteristiek en hebben een uniek eigen aangezicht. Metname door de oude monumentale huizen (tot vrijwel 100 jaar) en oude Amerikaanse eiken (tot 75 jaar). - Het zou bijzonder zonde zijn als dit verloren gaat. - Bij voldoende draagvlak in de beide straten, is de gemeente(-raad!) bereid hun plannen aan te passen. Dat leerde ervaring elders (Alex). - Alex adviseert om te streven naar een scenario waar bomen geleidelijk (in de loop der jaren) vervangen worden. De unieke Amerikaanse eik, kan vervangen worden als hij te groot wordt, door een jonger (kleiner) Amerikaanse eik. Die heeft dan vervolgens weer veel langer te gaan. Daarmee blijft veel van het unieke karakter van de buurt behouden!!
2.2 Andere punten: - De Van Slightenhorst straat heeft ook prachtige combinatie van oude monumentale panden en oude paardenkastanjes. Deze straat is bestempeld als “beschermd stadsgezicht”. Kan de schildersbuurt ook zo‟n predicaat krijgen? -
De meeste bomen zijn Amerikaanse eiken (Mesdagstraat en Rembrandtstraat-zuid) en Moeras eiken (kleiner en smaller blad) (Rembrandtstraat-noord). Niemand van ons kent de achtergrond van de moeraseiken.
-
Als bomen vervangen worden, vraag dan om bomen van minimaal 10 jaar oud. Jongere bomen zijn iel en veranderen dan het karakter van de straat aanzienlijk.
-
Als boomwortels de straat omhoog drukken, dan is dat vervelend, maar kan misschien ook met wegdekverhogingen opgevangen worden (Piet‟s interpretatie)
-
Er is geen wet-geving voor bomen.
-
Een karakteristiek aanzicht van bomen zal nooit als argument op zich van doorslag zijn, tenzij de buurt gezamenlijk daar een punt van maakt.
-
Vermoedelijk streeft de gemeente in het voorgenomen plan naar een “eenzijdig” boom-beplanting. Daarbij kunnen een aantal bomen behouden worden.
-
De overige elementen in het plan van de straat inrichting van de gemeente worden tegenwoordig standaard toegepast Maar die elementen veranderen voortdurend in de tijd. De achterliggende argumenten zijn vaak zwak. Typisch is momenteel: langere rechte stukken, minder beplanting, eenzijdige beboming en dwars parkeren. De bewoners kunnen (bij voldoende draagvlak) daar invloed op uitoefenen / veranderingen in gedaan krijgen.
-
Bij vervangen van het riool kan er voor gekozen worden de straat over grote breedte uit te graven. Dat is comfortabel voor de aannemer, maar leidt ook tot de grootste schade aan de be-boming. De straat kan ook over een veel kleinere breedte afgegraven worden (enkele meters), dat is lastiger voor de aannemer, maar is veel gunstiger voor het behoud van bestaande bomen.
-
Er is een richtlijn hoe om te gaan met bomen die behouden moeten blijven (dikte van wortels die nog wel doorgezaagd mogen worden, bescherming van de boom, etc). Let op, dat bij werkzaamheden het aannemersbedrijf deze richtlijn volgt (Jeroen). Dit ging bij sommige bomen mis (?) bij Limos. Spreek ze vriendelijk aan, zodat men weet dat ze gevolgd worden.
-
De huidige Amerikaanse eiken kunnen erg oud worden (tot 400 jaar!). Maar in steden wordt deze levensduur vaak beperkt door de lokale omstandigheden
(maximaal 150 jaar). De inschatting van de deskundigen is dat de huidige Amerikaanse eiken nog 20 jaar mee kunnen. In Doorn staan 200 – 250 jaar oude Amerikaanse eiken. Toen zijn ze ook voor het eerste in Nederland ingevoerd. -
Andere straten in Nijmegen waar Amerikaanse eiken staan: Bijleveldsingel, Coehoornstraat, Hazekampseweg, Van Gentstraat, Wilhelminasingel, Steenbokstraat, Koninginnelaan, Kwakkenbergweg.
-
Als de gemeente een onderzoek heeft gedaan naar de bomen in de Mesdag en Rembrandtstraat, dan moet daar een verslag van zijn. Dit soort verslagen moeten openbaar en dus opvraagbaar zijn. Alex kan eventueel helpen met opvragen.
-
De deskundigen zijn zeer bereid te helpen bij verdere ontwikkeling van plannen.
-
In het plan van de gemeente verdwijnen 24 van de 29 bomen in de Rembrandtstraat. Dat is 83%!
3 Conclusie Er is nu beter inzicht in de bomen in onze straten. Het gaat vooral om Amerikaanse eiken en Moeras eiken. Belangrijkste argument voor “behoud en renovatie” is het unieke karakter van de beide straten. Bij voldoende draagvlak bij de bewoners is de gemeente bereid (leert ervaring) om hun plannen aan te passen. Anita – Gera – Hans - Piet
