Op zoek naar allochtonen

LOKAAL BESTUUR

Jaargang 33 nummer 6

Juni 2009

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

Verkoop van nutsbedrijven TWITTERENDE RAADSLEDEN

Europese campagne

burgemeestersscout

Hommeles in gemeenten

X&X: Rensen

Nieuwe manier van netwerken

Hoe afdelingen het aanpakken

Op zoek naar allochtonen

Komt het door het dualisme?

Politiek met bord op schoot

Foto Nationale Beeldbank

ondrwg

NAZORG HANS ALBERSE burgemeester Oude-IJsselstreek en lid redactie Lokaal Bestuur

2

Ik zit in de auto en rijd terug naar het gemeentehuis na een vergadering van de Regio Achterhoek. Via de telefoon hoor ik dat er in het centrum van Varsseveld een uitslaande brand is in een winkel met daarboven een woonhuis. Ik schrik en rijd er naar toe. Het komt gelukkig niet zo vaak voor dat er echt grote branden zijn. Preventieve maatregelen blijken steeds effectiever. Ter plaatse aangekomen stap ik over de afzettingen van wit-rode linten die de politie heeft aangebracht. Ik voel hoe omstanders die keurig achter de linten staan denken: ‘Wie is hij dat hij er wel overheen mag stappen?’ Of zouden ze me hebben herkend? Ik schrik van de brand op het moment dat ik het pand goed kan zien. De hele bovenverdieping is al uitgebrand en het dak is ingestort. Uit de elektronicawinkel beneden komt nog rook en het geheel ziet er reddeloos verloren uit. De brandweer informeert me over wat er is gebeurd en volgens welk aanvalsplan ze de brand hebben bestreden. Ik ben ooit wel eens in de winkel geweest en kon me vaag herinneren dat ik werd geholpen door een wat oudere man. De brandweerlieden vertellen me dat de bewoners zich in de fietsenwinkel verderop bevinden. Tussen de fietsen staan ze: de man, inderdaad degene die ik wel eens had gezien in de winkel. Zijn vrouw heeft een hoog rode kleur en spreekt direct haar zorgen uit over haar man die erg wit ziet. Ik heb direct ontzettend met hen te doen. De man vertelt me dat hij als hobby al dertig jaar lang films maakt en dat die allemaal in het pand liggen. Zijn zoon probeert hem nog te troosten door te zeggen dat er ook een paar familiefilmpjes op zijn computer staan, maar dat helpt niet. Alles weg! Ik ben even bang dat hij zal flauwvallen. Wat kun je in zo’n situatie doen als burgemeester? Je kunt er voor de slachtoffers zijn, naar

hen luisteren en met hen meeleven. De verzekeringsagent is ook bij de fietsenmaker gearriveerd en nodigt ons uit om mee te gaan naar zijn kantoor, dat toevallig op een steenworp afstand ligt. Ik loop mee en onderweg vertelt meneer over het feit dat hij nu 64 jaar is, wilde afbouwen en dat nu wel kan vergeten. De spullen in de winkel kunnen hem niets schelen. Als ik ze morgen bestel, heb ik die overmorgen weer binnen. ‘Nee, die films en videobanden, die hebben pas echt waarde!’ In het kantoor drinken we koffie en eten broodjes kroket. De buren, die alleen rook- en waterschade hebben, zijn er ook en proberen het echtpaar te troosten. Mevrouw wil bellen, maar haar mobieltje met alle nummers daarin ligt nog thuis… Ze begint direct op een servetje telefoonnummers te schrijven. Ze kent er veel uit haar hoofd, zegt ze, het biedt een beetje houvast. Alles is weg. Mevrouw kijkt mij regelmatig hulpeloos aan. Ik knik en kijk bemoedigend terug. De verzekeringsmensen beginnen aan hun werk Ze proberen het echtpaar gerust te stellen. Zij zullen zorgen voor onderdak en beloven hen dat ze niet aan hun lot worden overgelaten. Inmiddels zijn er meer familieleden gearriveerd en krijg ik het gevoel dat ik zo langzamerhand maar weer moet gaan. ’s Avonds bel ik mevrouw nog even op. Via de brandweer heb ik haar nieuwe nummer gekregen. Haar zoon heeft direct een nieuw mobieltje voor haar gehaald. Ze zijn ondergebracht bij dorpsgenoten die voldoende ruimte over hebben. ‘Prima bedden en alles erop en eraan. Maar ik besef nog niet goed wat er is gebeurd en durf nog niet te gaan kijken naar onze winkel en ons huis. Mijn man is erg stil. Hij heeft iets gehad van de dokter om rustig te worden.’ [email protected]

clfn LOKAAL BESTUUR

op pad voor 4 juni

omslagfoto

Jaargang 33 nummer 6

Juni 2009

Jonge politici netwerken via Twitter

Maandblad van het Centrum voor Lokaal Bestuur van de PvdA

Verkoop van nutsbedrijven TWITTERENDE RAADSLEDEN

EuRopESE cAmpAgNE

buRgEmEESTERSScouT

HommELES IN gEmEENTEN

X&X: Rensen

Nieuwe manier van netwerken

Hoe afdelingen het aanpakken

Op zoek naar allochtonen

Komt het door het dualisme?

Politiek met bord op schoot

Foto Hollandse Hoogte

LOKAAL BESTUUR Maandblad over gemeente- en provinciepolitiek van de PvdA. Verschijnt tien keer per jaar. Lokaal Bestuur is een voortzetting van De Gemeente, opgericht in 1907 door F.M. Wibaut en P.L. Tak. UITGAVE Centrum voor Lokaal Bestuur van de Wiardi Beckman Stichting, Postbus 1310, 1000 BH-Amsterdam. ISSN: 0167-0980

4 6

Nieuwe vormen van netwerken

Hoe de afdelingen campagne voeren

Twitterende raadsleden

burgemeestersscout

10

Op zoek naar vrouwen en allochtonen

33e jaargang no. 6 Overname van artikelen, delen daaruit of illustraties alleen na voorafgaande toestemming. REDACTIE Hans Alberse (voorzitter), Jan-Jaap van den Berg, Pierre Heijnen, Nico Portegijs, Kim Putters, Richard Scalzo, Nicole Teeuwen, Lobke Zandstra. De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. EINDREDACTIE Jan de Roos

SECRETARIAAT Jessica Schipper Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam Telefoon: 0900-9553 E-mail: [email protected] BASISLAY-OUT Stan Wagter, Amsterdam

14

PRODUCTIE EN DRUK Thieme Media Center, Rotterdam ABONNEMENTEN Gratis voor leden van het Centrum voor Lokaal Bestuur. Voor niet-leden € 20,- per jaargang. Losse nummers (€ 3,50 inclusief verzendkosten) zijn te bestellen bij de PvdA, telefoon 0900-9553. ADVERTENTIES Tarieven en opgave: Recent (Joop Slor), Postbus 17229, 1001 JE Amsterdam, tel. 020 3308998

INTERNET Lokaal Bestuur is ook te raadplegen op Internet: http://www.lokaalbestuur.nl KOPIJ Reacties en bijdragen naar: [email protected]

crisis in de politiek

Nutsbedrijven

Aandelen in de verkoop

16 Rensen is de naam

VORMGEVING Jos B. Koene, Amsterdam MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER Hans Alberse (Onderweg), Gaby van den Biggelaar (In Memoriam), Jan Boelhouwer (Afgevaardigde), Jan Chris de Boer, Gerard Bovens, Tom Couwenhoven, Pierre Heijnen, Ton Langenhuyzen (2e Kamer), Rob de Rooij (EU-lokaal), Jessica Schipper (Persoonlijk), Jurjen Sietsema, Jelmer Staal, Dick Tiemens, Lobke Zandstra.

Veroorzaakt het dualisme de onrust?

X&X

19 Achterkant

Partij van de Arbeid

20 2 2 kAmER Goede zeden 8 Eu-LokAAL Nieuwe kansen 8 STELLINg VAN DE mAAND Coalitiebesprekingen 9 DILEmmA In de skybox 12 IN mEmoRIAm Jan van den Biggelaar13 INITIATIEF VAN DE mAAND Speelbos 13 AFgEVAARDIgDE Jan Boelhouwer 18 TRouW Vijftig jaar lid 19 oNDERWEg Na de brand

DE

3

4 JUNI: HET BLIJf vER-vAN-ONS-BE Foto Bert Spiertz/HH

Van 4 tot en met 7 juni (in Nederland op donderdag 4 juni) worden in 27 lidstaten de verkiezingen voor het Europees Parlement gehouden. Tijdens de eerste rechtstreekse verkiezingen in 1979 ging in Nederland nog 58,1 procent van de stemgerechtigden naar de stembus, maar daarna daalde dat percentage flink met als dieptepunt 1999, toen de opkomst slechts 29,9 procent was. Vijf jaar geleden steeg dat percentage weer naar 39,1. Wat doen de PvdA-afdelingen her en der in het land om meer mensen naar de stembus te krijgen? Meer dan vijf jaar geleden, blijkt. Maar: ‘Die verkiezingen blijven een ver-vanons-bedshow.’

JAN CHRIS DE BOER FREELANcE JouRNALIST

4

Er is goed nieuws te melden: begin mei hadden 340 van de 450 PvdA-afdelingen campagnemateriaal besteld bij het partijbureau in Amsterdam. ‘Duidelijk meer dan vijf jaar geleden’, zegt assistent-campagnemanager Kirsten Meijer. ‘Maar er zijn ook afdelingen die niets doen. Sommige zijn al volop bezig met de gemeenteraadsverkiezingen. Wij zeggen dan: dan kun je de Europese campagne mooi gebruiken om proef te draaien voor je gemeentelijke campagne. Dan kun je zien of je campagneteam goed werkt.’ Maar in een aantal afdelingen is er dus geen animo de straat op te gaan voor de verkiezingen van 4 juni. Er zijn zelfs raadsleden die daar de motivatie niet voor kunnen opbrengen. Hoe wordt er omgegaan met raadsleden die niet mee willen werken? Ria Steenaart (Zaanstad): ‘Wij zeggen: raadsleden moeten meedoen, het is een verplicht nummertje.’ Hein de Haan (Leeuwarden): ‘Wij verplichten niet met een artikel in de hand, maar we dringen er zó sterk op aan om mee te doen dat je eigenlijk niet meer kunt weigeren.’ En Annelies de Jonge (Zutphen): ‘Het is hier helemaal geen probleem om voldoende vrijwilligers te vinden.’ Zaanstad Ria Steenaart is campagnecoördinator en bestuurslid van de afdeling Zaanstad. Daar wordt flink campagne gevoerd, tot de dag van de verkiezingen. ‘Alleen aan flyeren hebben ze hier een broertje dood. Dat vinden onze mensen vreselijk vervelend. Ze worden afgesnauwd en krijgen allerlei opmerkingen naar het hoofd geslingerd. Nee, dat heeft

niets te maken met de opkomst van Wilders. Acht, tien jaar geleden was dat ook al zo.’ De Zaankanters krijgen duidelijke instructies mee. ‘We hebben besloten niet in de verdediging te gaan tegen Wilders en de SP, die anti-Europa zijn. Wij gaan juist in de aanval. We vertellen wat de PvdA wil.’ Ook in Zaanstad is het moeilijk voldoende mensen op de

telijke en landelijke thema’s dan op Europese.’ En welk weerwoord hebben de Friezen op de geluiden uit de PVV en de SP? ‘Wij willen die discussie eigenlijk voorkomen, wij willen vooral het PvdA-verhaal kwijt. We willen het hebben over de economie, de euro, het milieu en duurzaamheid.’ Evenals Kirsten Meijer consta-

Ga niet in de verdediging maar in de aanval: vertel wat de PvdA wil been te krijgen voor de campagne. ‘Het is sleuren aan vrijwilligers. Want die verkiezingen blijven een ver-van-ons-bedshow. En dat is jammer. Want Europa is een nuttige institutie. Maar het raakt de burgers niet. Als er een stoeptegel los ligt, weten ze dat ze bij de gemeente moeten zijn. Maar wat doet Europa nou voor hen? Nee, het leeft niet echt.’ Friesland Hein de Haan is secretaris van het afdelingsbestuur van Leeuwarden en campagnecoördinator van Leeuwarden en het gewest Friesland. ‘Anders dan bij de verkiezingen voor de gemeente en de Tweede Kamer is er niet veel animo om aan de campagne mee te werken. We vallen terug op onze kernploeg van raadsleden, statenleden en bestuursleden. Daarom is deze campagne ook minder intensief. Maar dat we campagne voeren is voor ons een vanzelfsprekendheid. Je moet je laten zien. Maar we worden wel meer aangesproken op gemeen-

teert Hein de Haan dat meer afdelingen zich inzetten voor de campagne: ‘Van de 31 afdelingen hebben achttien materiaal opgevraagd. De vorige keer deed maar een stuk of tien afdelingen mee.’ Naast het (kleinere) aantal vrijwilligers noemt De Haan ook geld als belemmerende factor om goed campagne te kunnen voeren. ‘Geld wordt steeds meer een probleem. Er is al niet veel beschikbaar en een groot aantal afdelingen wil het weinige geld dat ze hebben bewaren voor de gemeenteraadscampagne. We werken dus alleen met landelijk materiaal. Tegenwoordig willen de mensen graag gadgets. Dat lukt dus niet. Zelfs voor een grote afdeling als Leeuwarden wordt geld een steeds groter probleem. Daar maak ik me echt zorgen over.’ Limburg Van het hoge noorden naar het diepe zuiden. Job Janssen is PvdA-consulent in Limburg. ‘Sinds half april is hier enig enthousiasme ontstaan’, meldt

fT EEN EDSHOw hij. Eind dit jaar zijn er in delen van Limburg raadsverkiezingen in verband met herindelingen. ‘Dat argument gebruiken we om afdelingen voor de Europese verkiezingen enthousiast te maken. Ons verhaal is: doe mee, zet een organisatie neer, werf vrijwilligers, dan ben je al een eind op weg voor de campagne voor de raadsverkiezingen.’ Limburg is volgens Janssen, die overigens ook consulent is in Amsterdam, ‘de meest Europese provincie van Nederland’. Janssen: ‘Vooral in Zuid-Limburg met zijn Euregio leeft het. Daar zijn vele grensoverschrijdende problemen, bijvoorbeeld op economisch gebied maar ook wat betreft drugs. Venlo is meer georiënteerd op Duitsland dan op Nederland. En Heerlen is heel erg Europees georiënteerd, hoewel die gemeente bij het Europees referendum de meeste nee-stemmers van Nederland had. Maar dat ‘nee’ was toen meer gericht tegen het kabinet dan tegen Europa.’ In Limburg richt de campagne zich voornamelijk op de traditionele achterban. ‘We hebben een vrij goed beeld, zelfs per buurt, waar onze stemmers wonen. Die willen we op 4 juni naar de stembus zien te krijgen. We voeren niet een sterk inhoudelijke campagne, meer een campagne om de opkomst te vergroten.’ Leeft Europa in Limburg op een andere manier dan in Amsterdam? Janssen: ‘Ja. Amsterdam is duidelijk minder Europagezind.’ Amsterdam Koen Maes, bestuurslid van de afdeling Amsterdam en campagnecoördinator, bevestigt dat. ‘Van alle campagnes is er nu de

minste animo om de straat op te gaan. Het leeft hier niet echt. Als je vraagt om mee te doen, hoor je wel: ‘Europese verkiezingen? Wanneer zijn die dan?’ Ik ben van oorsprong een Maastrichtenaar en ik denk dat Europa voor de regio’s belangrijker is dan voor een stad als Amsterdam. Bovendien: ik denk dat hier ook meer een houding is van: dat kunnen

we het goed aan. In onze afdeling hebben we zes werkgroepen. Twee daarvan zijn ‘verkiezingsprogramma’s’ en ‘campagne voeren’. Die beide werkgroepen hebben zich bemoeid met dit traject. Dat loopt als een trein. De inhoud van het verkiezingsprogramma is dus bekend bij de vrijwilligers van de campagne.’ De Jonge vindt het overigens wel

Je ziet in de campagnes een soort Jehova-gedrag, dat moet anders we zelf wel, daarvoor hebben we Europa niet nodig. Maar dat zijn gevoelens, hoor, ik kan dat niet onderbouwen.’ In Amsterdam maken ze zich niet druk om het PVV- en SP-geluid, zegt Maes: ‘De PVV heeft hier niet veel aanhang en de SP zie ik niet als onze grootste tegenstander. Dat is eerder D66. Maar daar moeten we ons verder ook niet druk om maken. Waar het ons om gaat is een zo sterk mogelijke sociaal-democratische fractie in Europa.’ Zutphen Annelies de Jonge is afdelingsvoorzitter en campagnecoördinator van de afdeling Zutphen. ‘Nee, of we voor de komende verkiezingen campagne moesten gaan voeren was hier helemaal geen punt van discussie. Het is heel normaal dat we dat soort dingen doen.’ Voldoende vrijwilligers op de been brengen, was ook geen probleem: ‘We hebben een vaste groep van raadsleden, bestuursleden en een groep leden. En organisatorisch kunnen

moeilijk om onderscheidend te zijn van andere partijen: ‘De PvdA wil deels meer Europa en deels minder Europa. Dat brengt verwarring als je je wilt onderscheiden van de SP. Al is de SP veel platter. Daarnaast speelt de complexiteit van Europa. Daarom hebben we besloten het onderwerp in onze campagne kleinschalig te houden. We leggen uit wat Europa concreet voor ons betekent. Voor de gemeente en de regio. Daarnaast leggen we de nadruk op werk, duurzaamheid en klimaat. Want dat zijn zaken die je grensoverschrijdend, dus Europees, moet aanpakken.’ Flevoland Bas Koelewijn is voorzitter van de JS in Flevoland. Hij pleit voor een heel andere manier van campagne voeren: ‘Vraag tien mensen op straat om twee lijsttrekkers te noemen van de Nederlandse partijen die meedoen aan de Europese verkiezingen. Geen van die tien kent er twee, denk ik. Dat betekent niet dat die mensen dom zijn, ze hebben zich er al-

leen niet in verdiept. De mensen hebben geen politiek kader bij Europa. Daarom kun je ook niet bij de politiek beginnen. Je moet dus eerst zien te bereiken dat mensen geïnteresseerd raken in de Europese verkiezingen. Als je bereikt dat ze bijvoorbeeld de Stemwijzer gaan invullen, heb je al een belangrijke stap gezet.’ ‘Wat nu teveel gebeurt, met flyeren en canvassen, is dat je de mensen als stemvee beschouwt die ons standpunt moeten uitdragen, of in elk geval op de PvdA moeten stemmen. Je ziet een soort Jehovagedrag in de campagnes van nu. Aanbellen bij de deur, een folder uitdelen en er voor zorgen dat zoveel mogelijk mensen op de PvdA gaan stemmen. Dat staat mij tegen. Veel belangrijker is dat je mensen zover krijgt dat ze op internet de verschillende partijprogramma’s gaan lezen. En vervolgens kunnen ze dan zelf wel een keuze maken. Uit recent onderzoek is gebleken dat 61 procent van de Nederlanders door een gebrek aan kennis eigenlijk niet in staat is goed over ‘Europa’ te oordelen. Dus moet je campagne er op gericht zijn die mensen juist te interesseren voor dit onderwerp. Dat is belangrijk. Als ze dat doen, kunnen ze zelf wel een kleur geven aan hun voorkeur.’ Koelewijn vindt verder dat het politieke klimaat van nu niet uitnodigt tot een inhoudelijke campagne. ‘De laatste tijd worden campagnes niet gevoerd op basis van feiten, maar op onderbuikgevoelens. Tijdens het referendum over de Europese Grondwet riep de SP: ze willen een Europees leger, dus stem ‘nee’. Maar geen enkele partij wilde een Europees leger. Je ziet bij de SP, de

PVV, D66 en de VVD -daartoe gedwongen door de PVV- een politiek gebaseerd op oneliners. Daarmee kun je veel stemmen binnenhalen, maar je verpest er de democratie mee. Mensen als Ruud Lubbers en Wim Kok, echte staatslieden, wisten goed met dat populisme om te gaan door ons weer bij de feiten te brengen. Dat soort mensen ontbreekt nu.’ Voor meer informatie: www.europa.pvda.nl

5

‘Elke week op de koffie bij een ondernemer’

TwITTER SIMULATIESPEL & Foto NFP Photography

Derya Kaplan

De digitale snelweg biedt tal van mogelijkheden om jongeren bij de PvdA te betrekken. Het inmiddels razendpopulaire Twitter is een laagdrempelige manier om contact te leggen. Maar ook een ouderwetse ontmoeting, een simulatiespel of stage lopen doe t soms wonderen. Jelmer Staal en Lobke Zandstra van het PvdA-netwerk Jonge Politici brengen de mogelijkheden in kaart.

JELMER STAAL RAADSLID LEEuWARDEN & LOBKE ZANDSTRA RAADSLID DEN HAAg

6

De PvdA heeft niet meer zoveel leden als vroeger. De 113.000 leden uit 1980 zijn gehalveerd naar 56.500 leden. Van de leden is in een afdeling als Sneek 80% ouder dan 50 jaar. Een afdeling als Leeuwarden zal de komende vijftien jaar - door natuurlijk verloop - zeker 50% van haar leden verliezen. Dit verlies wordt in veel afdelingen nauwelijks aangevuld met nieuwe (jonge) leden, terwijl die wel noodzakelijk zijn voor het voortbestaan van de PvdA. Voor het netwerk jonge raadsleden is dat reden om na te denken over manieren waarop jongeren beter bij de politiek in het algemeen, en de PvdA in het bijzonder, betrokken kunnen worden. Goed communiceren wordt vaak gezien als oplossing voor alle slechte beeldvorming en ontwikkelingen. De succesvolle reclamespotjes en emailacties van de SP doen menig PvdA’er verlekkerd kijken naar deze concurrent. Communicatie is echter geen wondermiddel, maar een goede communicatie helpt wel. Voor goede communicatie moet je natuurlijk wel scherp op je netvlies hebben staan welke boodschap of welk gevoel je wilt uitdragen. In dit artikel richten we ons echter vooral op de manier waarop je als volksvertegenwoordiger in contact kunt komen met jongeren, en niet op de boodschap die jongeren in onze ogen aanspreekt. Website en weblogs zijn ondertussen gemeengoed. Vrijwel elke afdeling heeft een eigen website en in bijna elke fractie zit wel een webloggend raadslid. Toch kan de

PvdA de digitale wereld nog veel beter benutten. Opvallend was bijvoorbeeld dat er overal camera’s stonden op het afgelopen PvdA-congres in Utrecht, maar dat er geen live streaming was. Een gemiste kans! De afdeling Leiden improviseerde toen maar met een simpele webcam, een snel gebouwde website en Twitter. Twitter Twitter stijgt in populariteit. Veel jongeren zitten al op Twitter. Ze doen dit of via een applicatie op de nieuwe generatie telefoons

Twitteraar, maar sinds een half jaar ben ik echt actief op Twitter. In het begin zag ik het nut er niet van in, maar het is echt een ideale manier om je netwerk te onderhouden, kennis te delen en ook om je achterban te bereiken. Ikzelf stuurde laatst bijvoorbeeld een bericht over het feit dat ik bezig ben met een initiatiefvoorstel Sneekologie, een cursus over de stad Sneek. Hier kreeg ik via Twitter allemaal reacties op en er werden vragen over gesteld door mensen uit mijn omgeving. Erg leuk! Want er zaten een paar

Obama en CNN zitten ook al op Twitter. Bent u de volgende? zoals de iPhone of gewoon via Twitter.com. Via Twitter stuur je korte berichten van ten hoogste 140 tekens. Het lijkt dus erg veel op sms’en. De berichtjes kunnen gaan over wat je aan het doen bent, wat je denkt of wat je van een bepaald onderwerp vindt. Het bericht gaat vervolgens naar mensen die jou hebben toegevoegd en zo in hun lijst met contactpersonen hebben staan, maar je kunt je Twitterberichten ook op een website plaatsen. Via de applicaties op de telefoon kun je ook je exacte locatie en afbeeldingen toevoegen. De raadsleden Ömer Kaya (Sneek) en Jeroen Fritz (Haarlem) zijn Twitteraar. Ömer: ‘Ik ben inmiddels al een jaar een

hele waardevolle opmerkingen tussen.’ Jeroen: ‘Twitteren is erg in opkomst. Ik heb ook een gewone weblog, maar veel dingen die je als raadslid doet, lenen zich niet echt om een lange log aan te wijden. Op Twitter kun je geïnteresseerden ook van deze activiteiten op de hoogte houden, waardoor mensen een beter beeld krijgen van wat je als raadslid zoal doet. Ook kun je snel reageren op actuele ontwikkelingen in de stad. Veel journalisten zijn Twitteraar, dus die pikken dat soms ook op.’ Twitter is een hele laagdrempelige manier om contact te leggen met je omgeving. Vooral met jongeren, want die lopen meestal voorop met dit soort nieuwe ont-

‘Twitter is een ideale manier om je netwerk te onderhouden’

Foto Rudie Hiemstra

& wEGwIJSDAG Ömer Kaya

wikkelingen. Daarnaast past het bij deze tijd van snelle berichtgevingen waarin mensen behoefte hebben aan korte en bondige informatie. Ga dus vooral met Twitter aan de slag! Er is al een aantal kamerleden en gemeenteraadsleden dat Twittert. Obama en CNN zitten ook al op Twitter. Bent u de volgende? Ontmoeting Twitter wordt steeds succesvoller, maar het bereikt net als andere communicatiemiddelen maar een deel van je doelgroep. Contacten met jongeren gaan dus ook buiten de digitale snelweg om door ouderwetse ontmoeting. Dennis Bouwman (Enschede) is van mening dat naast het digitale contact ook het organiseren van bijeenkomsten nog steeds een belangrijke manier is om contact te maken. Dennis: ‘In Twente hebben we nu een jongerennetwerk. Het maakt daarbij niet eens uit of ze wel of niet PvdA-lid zijn. We nodigen interessante gasten uit - zoals Kirsten Verdel in januari - , doen een debattraining of gaan samen eten. Het gaat om de combinatie van leerzaam, politiek en gezelligheid.’ Derya Kaplan (Amsterdam De Baarsjes) pakt het net even anders aan. Als woordvoerder economie gaat ze wekelijks bij een ondernemer een kop thee of koffie drinken, om zo op een laagdrempelige wijze over de stad te spreken. Daarnaast zit ze om de twee maanden met jongeren aan tafel. Derya: ‘We spreken over wat er wel en niet goed gaat in

Amsterdam, en over hoe het beter kan. Het zijn altijd hele gezellige bijeenkomsten waar jongeren interessante input leveren en duidelijk maken dat ze zich weldegelijk voor politiek interesseren.’ Als gemeenteraadslid kun je jongeren ook een kans geven om een kijkje te nemen in de politieke keuken. Karin Slooter (Nieuwerkerk aan den IJssel) nodigde jongeren onlangs via de lokale pers en de Jonge Socialisten uit voor een meeloopstage. Karin: ‘Ons persbericht leverde veel publiciteit op. Helaas hebben we

de stad. De JS is bovendien vaak net iets laagdrempeliger voor jongeren. Een andere laagdrempelige manier om met jongeren te spreken is om ze op te zoeken tijdens het uitgaan. Mohammed Mohandis (Gouda): ‘Ik ga regelmatig stappen in Gouda en praat dan met jongeren over wat hen bezighoudt. Het gaat dan vooral over uitgaan, werkgelegenheid, cultuur en integratie. Jongeren weten mij hierdoor goed te vinden op het moment dat ze iets willen aankaarten bij de politiek.’

Ook een ouderwetse ontmoeting blijft belangrijk nog geen aanmelding ontvangen. Maar dat gaat zeker komen. We blijven jongeren actief benaderen.’ Attje Kuiken biedt jongeren de kans om in de Tweede Kamer stage te lopen. Daarnaast geeft ze regelmatig gastlessen op vmbo’s en mbo’s. Attje: ‘Het valt mij dan altijd op dat jongeren wel degelijk inhoudelijk zijn geïnteresseerd in politiek. Het is leuk om daar met jongeren over te praten en ze gelijk een idee te geven van hoe de politiek werkt.’ Goed contact met jongeren begint voor veel raadsleden met goed contact met de Jonge Socialisten (JS). De JS kan soms ook een mooie brugfunctie vervullen tussen de politiek en jongeren in

Simulatie Naast het organiseren van ontmoetingen tussen jongeren en de PvdA kun je als gemeenteraad ook gezamenlijk proberen om jongeren te betrekken bij politiek. Vaak gebeurt dat door simulatiespellen. Zo ontwikkelde Woerden ‘The Game’. Hierbij ontwikkelen jongeren zelf plannen. Loes Ypma legt uit dat de verschillende groepjes in een afsluitend debat in de raadszaal hun plannen verdedigen. Het plan - of de plannen - met de meeste stemmen gaat vervolgens door als jongereninitiatief naar de gemeenteraad. Loes: ‘Het is altijd leuk om jongeren zo bezig te zien met politiek. Bovendien komen er vaak leuke plannen bovendrijven. Ik kijk

dan ook uit naar het slotdebat.’ Het Beverwijkse raadslid Metin Karatas diende in 2006 een motie in om een Wegwijsdag te organiseren. De motie werd unaniem aangenomen. Wegwijsdagen worden in samenwerking met het Instituut voor Publiek en Politiek georganiseerd. De dag zelf wordt begeleid door jongeren die veelal politiek actief zijn, bijvoorbeeld bij de JS. Voorafgaande aan de dag bezocht Metin de deelnemende klassen op school voor een Masterclass politiek. De dag zelf was een groot succes. Metin: ‘Het was een gekkenhuis op het gemeentehuis. Leerlingen liepen spontaan binnen bij ambtenaren. Dat zorgde voor een leuke dynamiek. Uiteindelijk hebben de jongeren er voor gekozen om de infrastructuur van het jongerencentrum ‘The Place to be’ te verbeteren. Het was echt een geslaagde dag. Ik raad het iedere gemeente van harte aan!’ Andere gemeenten hebben jongerenambassadeurs ingesteld om jongeren meer bij de politiek te betrekken. De Tilburgse ambassadeurs geven de gemeente bijvoorbeeld advies als er problemen zijn met jongeren. Ook organiseren ze evenementen en geven subsidie en steun aan projecten. Gemeenteraadslid Nihan Iskenderkaptanoglu was zo’n jongerenvertegenwoordiger voordat ze in 2006 gekozen werd tot gemeenteraadslid. Haar achtergrond als jongerenambassadeur gebruikte ze in de campagne. Nihan: ‘Ik wist heel goed wat er onder jongeren speelde in

Tilburg. Als ‘jong’ raadslid vroeg ik daarom extra aandacht voor schooluitval, het verminderen van jongerencriminaliteit, stageplaatsen en studentenhuisvesting.’ Eerste stap Bovenstaande initiatieven bieden geen garanties op nieuwe leden. Het zijn echter wel manieren om met meer jongeren in contact te komen en als partij of gemeente een beter beeld te krijgen van wat er onder jongeren leeft. Het mes snijdt zogezegd aan twee kanten: het is leerzaam voor jongeren en voor de gemeente om te horen wat er nu echt onder jongeren leeft. Wij roepen u daarom op om met uw fractie na te denken over hoe u jongeren bij uw politieke werk kunt betrekken. Dat is een eerste stap naar een toekomstbestendige PvdA! Wilt u meedenken en -praten over het betrekken van jongeren bij politiek? Meld u dan bij het netwerk jonge raadsleden door een e-mail te sturen naar [email protected]. Twitterende PvdA’ers: twitter.com/omerkaya twitter.com/jeroenfritz twitter.com/dennisbouwman twitter.com/dezusvankarlijn twitter.com/RindadB

7

2de kmr

goEDE ZEDEN VERScHILLEN Rotterdam en Oud-Beijerland liggen vlak bij elkaar, maar de lokale opvattingen over ‘de goede zeden’ verschillen hemelsbreed. Over mannelijke strippers en een erotiekbeurs.

Foto Serge Ligtenberg

TON LANGENHUYZEN is beleidsmedewerker van de Tweede Kamerfractie van de PvdA. Heeft u een vraag aan hem of wilt u reageren? Stuur dan een e-mail naar [email protected] of bel 070-3182792

Soms komen lokaal bestuur en de landelijke politiek heel dicht bij elkaar. Zo verwonderde Pierre Heijnen zich over een besluit van de burgemeester van Oud-Beijerland. Burgemeester Tigelaar (ChristenUnie) stelde – naar verluidt – minstens tientallen vrouwelijke bezoekers teleur door op de valreep een stokje te steken voor een optreden van ‘The London Knights’. De act van deze mannelijke stripteasegroep, die in een lokale club zou plaatsvinden, zou in strijd zijn met de goede zeden. De juridische basis voor het verbod vormde de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Bovendien had de clubeigenaar geen vergunning voor het optreden. Hij ging er vanuit dat hij die niet nodig had, maar de gemeente had een dag eerder laten weten dat er wel een vergunningplicht zou gelden. Dat de clubeigenaar met de ‘acteurs’ had afgesproken dat zij hun onderbroekjes zouden aanhouden, deed daar niets aan af. Heijnen overwoog het stellen van schriftelijke kamervragen, bijvoorbeeld over de houdbaarheid en grondslag van een dergelijk verbod. Hij zag daar vanaf: ‘De reflex van een gemiddeld kamerlid is nu onmid-

dellijk schriftelijke vragen stellen aan de regering over dit optreden. Ik doe dat niet, want vind ten principale dat de burgemeester zich eerst moet verantwoorden in de gemeenteraad. Bovendien denk ik dat de ondernemer ook nog z’n recht gaat halen.’ Een tegengestelde beweging lijkt er in Rotterdam plaats te vinden: daar overweegt burgemeester Aboutaleb de erotiekbeurs Kamasutra weer welkom te heten, nadat die beurs eerder op grond van de APV was verboden. Hoewel Rotterdam en Oud-Beijerland vlak bij elkaar liggen, kunnen de lokale opvattingen over ‘de goede zeden’ blijkbaar toch verder uit elkaar liggen. [zie Binnenhofblog 14/2009 van Pierre Heijnen http:// www.pierreheijnen.pvda.nl/] Hokken en keten Op verzoek van Lea Bouwmeester overlegde op 16 april de vaste kamercommissie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport met maar liefst drie ministers (BZK, VWS en Jeugd & Gezin) over het gemeentelijk beleid ten aanzien van overmatig drankgebruik door jongeren. Genoemd naar de plaatsen waar dit drinken plaatsvindt, werd dit overleg al snel bekend onder de naam ‘hokken en keten’. Hoewel de gevolgen van dronkenschap zich laten raden en de officiële horeca door particuliere hokken en keten oneerlijke concurrentie wordt aangedaan, vindt Bouwmeester de sluiting van deze drankgelegenheden niet de oplossing. Zij verwacht meer resultaat te behalen door afspraken tussen jongeren, ouders, politie, brandweer, jeugdwerk, gezondheidsinstellingen te laten om ‘het overmatig zuipgedrag’

terug te dringen. Bouwmeester spreekt ook de gemeenten aan op hun verantwoordelijkheid om overmatig drankgebruik tegen te gaan. Zij is tot nu toe niet enthousiast over de inzet van veel gemeenten op dit punt. Aan een pilot handhaving hokken en keten doen maar weinig gemeenten mee. Daarom stelde Bouwmeester voor dat gemeenten een lokaal alcohol/ genotsmiddelenplan moeten maken. Dit naar analogie van het al verplichte lokale gezondheidsbeleidsplan. Dit voorstel werd door de minister van BZK overgenomen. Gemeenten zullen daarom in de toekomst meer moeten doen om het overmatig alcoholgebruik (o.a. in hokken en keten) aan te pakken. Als drukmiddel daarbij komt er een digitale lijst van gemeenten die een lokaal alcohol/genotsmiddelenplan hebben. [zie verder het bericht ‘Gemeente moet alcoholmisbruik aanpakken’ op www.leabouwmeester.pvda.nl/] Gerechtelijke kaart De verdeling van rechtbanken over Nederland is sinds 1811 nauwelijks meer veranderd. Minister van Justitie Hirsch Ballin wil met een nieuwe ‘gerechtelijke kaart’ er voor zorgen dat rechtbanken zich kunnen specialiseren en efficiënter gaan werken. Dit moet de kwaliteit van de rechtspraak dienen. In plaats van 19 arrondissementen moeten er 11 ‘rechtsgebieden’ komen met daarbinnen een of meerdere locaties voor rechtspraak. Daarbij komt – zo stelt de minister – dat de huidige indeling in arrondissementen niet meer zo belangrijk is als die ooit was: advocaten kunnen in civiele procedures bij iedere

rechtbank in het land optreden. Bovendien zijn de ‘klanten’ mobieler dan jaren geleden. Ook zijn de organisaties van de rechtspraak en het Openbaar Ministerie landelijk gaan werken. Uit deze plannen komt het voorstel om Dordrecht, Alkmaar, Roermond en Zutphen de status van wettelijke vestigingsplaats te ontnemen omdat er vlakbij een andere vestigingsplaats is. Andere steden houden wel de status van vestigingsplaats maar het bestuur daarvan zal in een andere stad binnen het rechtsgebied komen. Wel zal de Raad voor de Rechtspraak een aantal overige zittingsplaatsen aanwijzen waar rechtspraak voor een beperkt aantal categorieën rechtszaken wordt aangeboden. Ton Heerts en collega-woordvoerders van andere partijen werden in de weken voorafgaand aan het overleg benaderd door verontruste lokale bestuurders uit steden die de status van vestigingsplaats zouden verliezen of waar het bestuur van de rechtbank zou verdwijnen. Heerts heeft in het algemeen overleg in hoofdlijnen de doelstelling van de minister ondersteund. Ook Heerts onderschreef de noodzaak om vanwege bedrijfseconomische redenen en kwaliteitseisen veranderingen in de gerechtelijke kaart aan te brengen. Ook als dat met zich brengt dat er vestigingslocaties verdwijnen. Wel kon hij zich de zorgen in steden en bij hun bestuurders over berichten dat de rechtspraak geheel of gedeeltelijk uit hun gemeente of regio zou verdwijnen, goed voorstellen. Juist daarom wilde hij dat de uitgangspunten van de minister helder zouden worden.

eu-lkl Ep-VERkIEZINgEN: NIEuWE kANSEN Op 4 juni kiest de Nederlandse bevolking haar nieuwe vertegenwoordigers in het Europees Parlement (EP). Op het moment dat dit nummer bij u op de mat valt, is de campagne in volle gang.

Foto Nationale Beeldbank

dr. Rob de Rooij is politicoloog en Europadeskundige. Contact: [email protected]

8

De uitslag zal met spanning worden gevolgd door de landelijke PvdA-politici, die hieruit enigszins kunnen afleiden of de inbreng van de partij in het kabinet door de kiezers wordt gewaardeerd. Ook sommige lokale bestuurders zullen met speciale belangstelling de uitslag afwachten. Europa is immers steeds belangrijker geworden voor het lokaal bestuur. En het Europees Parlement heeft in het Brusselse besluitvormingsproces de afgelopen twintig jaar steeds meer bevoegdheden en macht verworven. Dit maakt dat de EP-verkiezingen ook voor gemeente- en provinciebestuurders van belang zijn. Dat Europa van invloed is op de mogelijkheden voor uw eigen lokaal beleid hoef ik u inmiddels vermoedelijk niet meer uit te leggen. In uw beleidskeuzes wordt u wellicht beperkt door bindende Europese regelgeving, vooral op het gebied van de aanbesteding van bouwprojecten, milieu en natuur. Maar aan de andere kant krijgt u door Europese subsidies misschien wel veel meer van uw beleidswensen vervuld dan zonder die subsidies het geval zou zijn geweest. Wat is nou precies de rol van het Europees Parlement daarbij? Net zoals de Tweede Kamer meebeslist over ontwerpregels van de regering, beslist het EP mee over Europese ontwerpregels die door de Europese Commissie worden

voorgesteld. De laatste jaren is de zeggenschap van het EP daarbij steeds groter geworden. Op steeds meer beleidsterreinen is akkoord van het EP vereist, alvorens de Commissie iets kan invoeren of afschaffen. Een voorbeeld hiervan is de wens van de Europese Commissie om voor de periode 2000-2006 het subsidiepotje ‘Urban’ - bedoeld voor de grote steden - af te schaffen. Na een lobby van Nederlandse leden van het Europees Parlement heeft een meerderheid van sociaal-democraten en christen-democraten in het EP voor elkaar gekregen dat de subsidie behouden bleef. Hiervan hebben in Nederland uiteindelijk de vier grote steden en de middelgrote stad Heerlen flink geprofiteerd (zie voor een uitgebreide beschrijving de aflevering ‘Resultaten van lobby: voorbeelden (1)’ in Lokaal bestuur nr. 2, jaargang 32, februari 2008). Het EP is sterk betrokken bij alle Europese regels die van belang zijn voor lokale en regionale overheden. Het maakt daarom steeds meer werk van zijn contacten met gemeentelijke en provinciale bestuurders. De meeste partijen, waaronder de PvdA, hebben leden in hun EP-fracties aangewezen die als contactpersoon optreden voor bepaalde regio’s, provincies of steden. Als het goed is, laten die ook regelmatig hun gezicht zien in hun eigen regio,

ook buiten de campagne voor hun eigen verkiezing. Voor hen is het van belang te peilen hoe bepaalde ontwerpregels in de praktijk van het lokaal bestuur gaan uitpakken. Voor lokale politici is van belang dat zij Europarlementariërs kunnen aanspreken op mogelijke problemen die bepaalde Europese regels gaan veroorzaken, of dat zij kunnen wijzen op de noodzaak van bepaalde Europese subsidies voor hun gemeente of provincie. Dit zou een Europarlementariër vervolgens op het idee kunnen brengen te pleiten voor handhaving van een bepaalde subsidie of verruiming van de criteria ervan. De gewijzigde samenstelling van het Europees Parlement na de verkiezingen van 4 juni biedt voor u als lokaal bestuurder dus wellicht weer nieuwe kansen.

DE STELLING vAN DE MAAND Foto Nationale Beeldbank

Elke maand legt Lokaal Bestuur een stelling aan u voor. Vorige keer was dat:

tijdens de informatie en formatie goed geïnformeerd moet worden.

De burgemeester moet zich niet bemoeien met onderhandelingen over coalitievorming.

Lien Dankbaar, raadslid in Ooststellingwerf: Na de verkiezingen is het aan de politieke partijen in de raad om te komen tot een nieuwe coalitie. De raad bepaalt hoe het beleid er de komende vier jaren gaat uitzien. De burgemeester is benoemd, niet gekozen en ‘staat boven de partijen’. Hij/ zij is geen lid van de raad, maar vervult als voorzitter van de raad een publieke functie. Het is dus niet logisch dat de burgemeester zich bemoeit met de politieke keuzes die gemaakt worden bij de coalitieonderhandelingen. Doet hij dit wel, dan loopt hij het risico zijn onafhankelijke positie te verliezen, die bepalend is voor een goed functioneren.

Jan Hamming, wethouder in Tilburg: De burgemeester staat boven de partijen en dient zich niet te bemoeien met de onderhandelingen over coalitievorming. Wel is het goed om de burgemeester op de hoogte te houden van de ontwikkelingen. In Tilburg stelde ik de burgemeester (eerst Johan Stekelenburg en daarna Ruud Vreeman) dagelijks op de hoogte en was hij klankbord. Natuurlijk stel ik de mening van de burgemeester op prijs, maar in dit proces staat hij aan de kant, en zo hoort het ook. Tegenwoordig kan de burgemeester na de coalitievorming per brief een inhoudelijke reactie geven op het akkoord. Daar heeft

de Tilburgse burgemeester de afgelopen periode terughoudend maar dankbaar gebruik van gemaakt. Emme Groot, burgemeester van Delfzijl: Niet iedere lokale situatie is gelijk en bemoeien kun je op verschillende manieren. Ik kan me goed voorstellen dat de burgemeester ondersteunt, door bijvoorbeeld te adviseren over de te volgen procedure of dat de burgemeester op verzoek bijvoorbeeld een informateur voordraagt. Ten aanzien van de inhoud heeft de burgemeester tal van instrumenten om tijdens een collegeperiode zijn accenten te zetten. Ik ben wel van mening dat de burgemeester

Gerrit Westerink, burgemeester van Schagen: De coalitievorming is in principe

een zaak van de politieke partijen. Vaak beschikken de griffier en de burgemeester over informatie of ervaring die in de coalitievorming een rol kunnen spelen. Ik zal de fractievoorzitters meedelen dat zij, mocht er behoefte aan bestaan, een of meerdere gesprekken met mij kunnen voeren. Hans Gilissen, burgemeester van Laarbeek: Een burgemeester hoort zich zeer terughoudend op te stellen in

het proces van coalitievorming. Anders loopt hij het funeste gevaar om in de daaropvolgende vier regeerjaren als niet-onafhankelijk te worden gezien. Maar dat mag hem er niet van weerhouden om, daar waar hij ernstige weeffouten in de nakende coalitie ziet of oprechte vrees heeft voor contraproductieve bananenschillen, zijn invloed in het proces aan te wenden. Niet voor niets moet hij vóór de ontknoping worden geconsulteerd.

De nieuwe stelling van de maand luidt:

Een biertje drinken op straat is gewoon gezellig. Mail uw opvatting (max 200 woorden) naar [email protected].

nws wILT U BEZOEK ONZE wEBSITE!

ADvERTEREN?

PERSOONLIJK

Het laatste nieuws over alle activiteiten van het Centrum voor Lokaal Bestuur vindt u op onze website

U kunt tegen een aantrekkelijke korting gecombineerd adverteren in de bestuurdersbladen van PvdA, CDA en VVD. Uw advertentie komt dan onder ogen van 80% van alle gemeenteraadsleden, wethouders, burgemeesters, statenleden, gedeputeerden en de commissarissen van de koningin. Inlichtingen over tarieven en sluitingstijden zijn verkrijgbaar bij Bureau Recent, Joop Slor, postbus 17229, 1001 JE Amsterdam. Tel. 020-3308998.

> Wilma Mansveld is de nieuwe voorzitter van de Groningse Statenfractie. Zij is de opvolger van William Moorlag. Die wordt gedeputeerde als opvolger van Marc Calon, die op zijn beurt voorzitter is geworden van de woningcorporatiekoepel Aedes geworden. > In het Groningse Bellingwedde is Melle Wachtmeester opgevolgd door Dina Borgeld als wethouder. > In het Friese Boarnsterhim zijn Marian Jager en Hermien de Haan aangetreden als wethouder. > In de Noord-Hollandse gemeente Hilversum heeft Helma Ketelaar haar functie als wethouder neergelegd. Het functioneren als wethouder in

www.lokaalbestuur.nl Onze site geeft u informatie over: Bijeenkomsten van het CLB, Adviezen, Publicaties, Dualisme, de organisatie van het CLB, artikelen uit Lokaal Bestuur en ProefLokaal. Ook zijn er links naar andere websites die voor u als lokale of provinciale bestuurder interessant zijn.

MIJN PvDA Het Centrum voor Lokaal Bestuur stuurt geregeld uitnodigingen of vragen naar haar leden in het hele land. Graag willen wij u gericht benaderen zodat u niet wordt overstelpt met e-mail. Wij vragen daarom uw gegevens op mijnpvda zoals emailadres en portefeuille zelf bij te houden. Hoe log ik in op Mijn PvdA? Ga naar www.pvda.nl Klik links boven aan op ‘inloggen’ Vul je inlognaam en je wachtwoord in en klik op ‘login’ Klik in het linkerframe op ‘Mijn gegevens’ Klik op ‘Algemeen’. Nu ziet u uw gegevens staan zoals ze in de ledenadministratie zijn opgenomen. > U kunt op deze pagina zelf uw e-mailadres wijzigen en een foto opslaan. > Onderaan kunt u wijzigingen versturen naar de ledenadministratie. > Onder Mijn Gegevens bij ‘Portefeuille’ kunt u uw portefeuille aanvinken. Vergeet niet rechts onderin te klikken op ‘opslaan’. > > > > >

AUTOMATISCH BETALEN Als u nog per acceptgiro betaalt, maar het CLB wilt machtigen middels een automatische incasso, stuur ons dan een e-mail ([email protected]) of bel ons even: 0900-9553. Wij sturen u dan een machtigingsformulier toe.

>

>

>

>

het huidige duale stelsel van de gemeentepolitiek blijkt minder bij haar te passen dan ze vooraf had ingeschat. Zij is inmiddels opgevolgd door Jan Landsaat, oud-wethouder van Naarden. In het Friese Leeuwarden volgt Henk Deinum Marga Waanders op als wethouder. Z. Zibari is nieuw in de raad. In het Noord-Hollandse Naarden heeft wethouder Jan Landsaat zijn ontslag ingediend, nadat de PvdA uit de coalitie is gestapt. Oud-wethouder Raf Daenen wordt weer fractievoorzitter van de PvdA in het NoordBrabantse Oirschot. Fred Kroonsberg verlaat de raad van hewt Noord-Hollandse Zandvoort. Uschie Rietkerk volgt hem op.

wIJZIGINGEN IN DE fRACTIE? Het CLB ontvangt graag bericht over wijzigingen in uw raads- of statenfractie. Wij kunnen die dan verwerken in onze administratie en er zonodig melding van maken in onze rubriek Persoonlijk. De volgende gegevens zijn van belang: naam- en adresgegevens, telefoon- en faxnummer en e-mailadres, zowel van het nieuwe als van het vertrekkende raads- of statenlid, plus de datum waarop de verandering is ingegaan. Ook als er een nieuwe PvdA-wethouder (al dan niet ‘van buiten’) of gedeputeerde aantreedt, horen we dat graag. Mail uw gegevens naar: [email protected]. Als u vragen heeft kunt u bellen (0900-9553) of mailen.

9

‘Burgemeesters zijn nu vooral blanke veertig plussers’

BURGEMEESTERS vROUwEN EN ALL Foto Ruud Tinga

Chris Leeuwe

Meer vrouwen en meer ‘nieuwe Nederlanders’ in het ambt van burgemeester. Waar vind je ze en hoe krijg je ze zonder kleerscheuren langs de CdK’s en de vertrouwenscommissies? PvdA’er Chris Leeuwe, oudwethouder van Delfzijl, oudburgemeester van Lelystad en Oud-Beijerland, is samen met vijf andere (oud-) burgemeesters als talentscout op zoek naar kandidaten.‘We kijken of mensen écht doorzettingsvermogen hebben.’

Nederland telt ongeveer vierhonderd burgemeesters. Zo’n 320 daarvan behoren tot de categorie blanke mannelijke veertig plusser, 80 zijn vrouw en een magere 5 zijn ‘nieuwe Nederlanders’ van allochtone afkomst. Dat moet anders volgens minister van Binnenlandse Zaken, Guusje ter Horst. Op een vergadering van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters deed ze daarom een oproep aan de leden van het genootschap om na te denken over de vraag hoe meer autochtone en allochtone vrouwen en allochtonen mannen in het ambt te krijgen. ‘Als er mensen zijn die ideeën hebben dan hoor ik het wel.’ Chris Leeuwe was één van de mensen die reageerden en is nu, een klein jaar later, in opdracht van de minister als talentscout op zoek naar vers bloed. De andere vijf zijn Albertine van Vliet-Kuiper (Amersfoort), Wilma Delissenvan Tongerlo (Grave), Hajo Apotheker (Steenwijkerland), Geert Dales (oud-burgemeester van Leeuwarden) en Roy Ho Ten Soeng (oud-burgemeester van Venhuizen en Medemblik). U bent de enige PvdA’er? ‘Ja, maar de politieke kleur bij het scouten is minder belangrijk en doet er in dit verband niet toe. Dat geldt uiteindelijk ook voor een burgemeester. Die staat boven de partijen.’

JURJEN SIETSEMA FREELANcE JouRNALIST

10

Wat voor talenten moet je hebben als burgemeester? ‘Binnenlandse Zaken heeft los van de formele eisen om burgemeester te worden bestuurscompetenties ontwikkeld voor een burgemeester. Je moet natuurlijk de nodige geestelijke bagage heb-

ben en het is het mooiste als je al iets weet van de gemeentelijke organisatie. Maar je als je naar die bestuurscompetenties kijkt dan moet je een netwerker zijn, je moet je niet ongelukkig voelen in de samenleving. Je moet ook een binder zijn of zoals Job Cohen dat altijd zo mooi zegt ‘de boel een beetje bij elkaar kunnen houden.’ Het is een uitspraak die ooit aan Den Uyl ontleend is trouwens, maar die nog altijd geldt. Je moet daarnaast een realisator zijn,

heb ik een televisie- en radiointerview gegeven aan Omroep Flevoland. Wat heeft dat concreet opgeleverd? ‘Dat ik in Flevoland nu zo’n vijftien mensen om me heen heb verzameld die je als talenten/ potentials voor het burgemeestersvak kunt betitelen. In Groningen ben ik ongeveer op dezelfde manier begonnen. Ik heb eerst contact gezocht met de

Maar vijf burgemeesters zijn ‘nieuwe Nederlanders’ van allochtone afkomst dingen voor elkaar kunnen krijgen en stressbestendig zijn. Kort gezegd: je moet normaal in de samenleving staan, over een aantal stevige competenties beschikken, ambitieus zijn en bereid zijn er hard voor te werken.’

CdK, Max van den Berg, ben eens koffie gaan drinken met Jacques Wallage en heb gesproken met de voorzitter van de Burgemeesterskring Groningen, Rika Pot (burgemeester van Appingedam). Dan hoor je namen.

Hoe scout u talent? ‘We hebben het land verdeeld in zes regio’s. Ieder van de scouts doet twee provincies. Dat is allereerst de provincie waar je zelf woont, in mijn geval is dat Flevoland, en nog één. Groningen is voor mij de tweede omdat ik daar ooit begonnen ben als raadslid en later wethouder (in Delfzijl ). In de provincies boor ik mijn netwerken aan. Zo ben ik hier in Flevoland bijvoorbeeld met de commissaris van de koningin (CdK) gaan praten, met de kabinetschef, met collega-burgemeesters maar ook met organisaties, instellingen en serviceclubs of met toevallige contacten die op ik mijn pad vind. Daarnaast

Waar komen die namen vandaan? ‘Om dat duidelijk te kunnen maken neem ik een formeel aanloopje in dit gesprek. Het normale solliciteren naar een burgemeestersplaats gaat gewoon door. Mensen kunnen als ze ouder dan 18 zijn, geen strafblad hebben enzovoort uiteraard solliciteren op een vacature voor burgemeester. Die worden normaal gepubliceerd, in kranten en op internet. De CdK selecteert zo iemand op basis van de brief en één of meer gesprek(ken) en stelt hem of haar voor aan de vertrouwenscommissie. Of niet. Wat wij - als scouts - daar aan toe kunnen voegen is dat we, omdat we de nodige potentials spreken,

Joyce Sylvester: ‘Motivatie belangrijker dan burgemeestersopleiding’ Dr. Joyce Sylvester (Amsterdam, 1965) is Senator voor de PvdA en waarnemend burgemeester van Anna Paulowna. Zij behoort als vrouw tot de doelgroep waarvan de talentscouts er graag meer zien. Zelf zegt ze het werk van de scouts te ondersteunen. Er zijn ook wat haar betreft te weinig vrouwen en allochtonen in het burgemeestersambt werkzaam. Haar plek als waarnemend burgemeester verwierf ze op eigen kracht. ‘Gewoon door de kabinetschef en de CdK te bellen en te solliciteren.’ Dat is ook de weg die ze voor anderen ziet. ‘Je moet doen wat je leuk vindt, dan ga je er ook echt voor. Als je burgemeester wilt worden, bel er dan eens een paar bij jou in de buurt op en vraag hen wat ze doen.’ Een speciale burgemeestersopleiding hoeft voor haar dan ook niet per se. ‘Je intrinsieke motivatie is veel belangrijker. Zo’n opleiding zou al maatwerk moeten zijn. Ik denk dat je, als je burgemeester wilt worden, moet kijken naar wat je nodig hebt en waar bij jou de hiaten liggen. Wat de één mist, heeft een ander teveel. Bovendien vind ik dat een burgemeestersopleiding, als die er zou komen, geen verwachtingen moet wekken. Het kan dienen als een kennismaking, om te snuffelen aan het burgemeestersvak, om te kijken of het iets voor je is. Meer niet.’

SSCOUT ZOEKT LOCHTONEN Joyce Sylvester, burgemeester van Anna Paulowna, met een 3-jarig jongetje dat onlangs in haar gemeente werd genaturaliseerd.

een ‘moreel getinte afspraak’ met de CdK’s hebben dat zij nog eens extra naar de brief van een potential kijken, haar of hem oproepen en zo mogelijk doorsturen naar de vertrouwenscommissie. Is dat niet een wat erg ‘losse’ afspraak? ‘De afspraak is uiteraard niet juridisch vastgelegd en dichtgetimmerd. We kunnen de mensen die wij aandragen bij de kabinetschefs wel in redelijke mate de idee geven dat hun brief niet zomaar in de la verdwijnt, dat ze een eerlijke kans krijgen.’ Aan de CdK’s zal het dus niet liggen? ‘Het begint spannend te worden zodra de vertrouwenscommissie om de hoek komt kijken en laten we eerlijk zijn, die bestaat op dit moment voor het grootste deel uit de al eerder genoemde blanke Nederlander en veertig plusser. Het is een afspiegeling van wat er in de gemeenteraden zit. Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd, om van allochtonen maar te zwijgen. Daarom moeten wij behalve ‘het bolwerk van de CdK ook dat van de vertrouwenscommissies zien te pareren om daar ingang te vinden zodat ze andere mensen gaan selecteren.’ Is er een mogelijkheid om één van die twee te omzeilen? ‘Theoretisch gezien is er wel iets van een ontsnappingsroute. De CdK selecteert mensen en stuurt die door naar de vertrouwenscommissie. Als hij besluit dat hij jou geschikt vindt maar toch niet doorstuurt, kun je je melden bij de vertrouwenscommissie. Dat doe je dan eigenlijk buiten de CdK om. Het is uiteraard correct

haar of hem wel te informeren. Daarmee heb je theoretisch gezien een kans om door de vertrouwenscommissie ontvangen te worden.’ Je moet dus altijd langs de vertrouwenscommissie? ‘Ja. Maar de vertrouwenscommissie zal, voor zover ik het wereldje ken, als de CdK kandidaten doorstuurt, niet zo snel afwijken van die selectie.’ Daar ligt een taak voor de CdK? ‘Die zal dus de vertrouwenscommissie op het spoor moeten zetten van die allochtone meneer of mevrouw of die autochtone mevrouw en moeten zeggen dat ze daar heel serieus aandacht aan moeten geven.’ Hoe schat u de bereidheid van vertrouwenscommissies in om vrouwen en allochtone mannen aan te nemen? ‘Het aantal vrouwen en allochtone mannen dat burgemeester is, is nog steeds uitermate gering.’ Een mentaliteitskwestie? ‘Het heeft in hoge mate te maken met de vraag of de mensen die selecteren zo in de samenleving staan dat ze deze mensen een kans willen geven.’ Probeert u die mentaliteit te beïnvloeden? ‘Voor zover wij het kunnen. Wij zijn slechts aan het voorportaal bezig.’ Willen vrouwen en allochtone mannen eigenlijk wel burgemeester worden? ‘In het afgelopen jaar heb ik uit Flevoland en Groningen al zo’n 25 mensen gesproken.

Daar zijn oud-wethouders bij, oud-gedeputeerden of ambtenaren maar ook mensen uit de sfeer van de organisatieontwikkeling, counseling, medische wetenschap of politie. Mensen die soms dus op zich niets met de gemeente hebben maar toch zeer geïnteresseerd zijn in het burgemeesterschap en willen kijken of ze een kans maken.’ Begeleidt u mensen richting een sollicitatie of selectieprocedure?

ters steeds meer cursussen in de aanbieding op allerlei terreinen. Maar voor mensen die burgemeester willen worden is er eigenlijk weinig of niets. Daarom heb ik hier in Flevoland (en in Groningen is er ook een initiatief ) een bescheiden burgemeestersklasje dat één keer maand een middag bij elkaar komt in het provinciehuis. Daar nodig ik wat mensen uit die vertellen over allerlei aspecten van het burgemeestersvak.’

Vertrouwenscommissie wijkt niet gauw af van selectie CdK ‘Wij proberen ze vooral weerbaar te maken. Dat kan ook betekenen dat we ze adviseren om eerst even te wachten met het solliciteren naar een burgemeesterspost. Soms is het beter om eerst actief te zijn binnen de partij of raadslid te worden om zo het wereldje beter te leren kennen. Als ze dan besluiten om te solliciteren dan betekent dat vaak dat ze een paar keer moeten solliciteren om het ergens te worden. Je moet wel een beetje eelt op je ziel hebben om daar tegen te kunnen. Het is best een lange weg. We kijken dan of mensen ook echt doorzettingsvermogen hebben. Daar kunnen we potentials, denk ik, wel wat bij helpen. Bestaat er iets als een burgemeestersopleiding? ‘Als je eenmaal burgemeester bent, kun je lid worden van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters. Dat heeft voor (pas beginnende) burgemees-

Zou dat kunnen uitgroeien tot een echte vooropleiding voor burgemeesters? ‘Ik heb zelf gesuggereerd aan de minister en aan mijn medescouts of we er niet eens serieus over na moeten denken om aan de pre-burgemeesters, en zeker die groepen voor wie wij nu aan de slag zijn, een soort stoomcursus te geven. Een bijscholing waarin ze via een aantal modules worden voorbereid op het vak.’ De PvdA heeft in Den Haag een burgemeesterlobbyist, Pierre Heijnen. Loopt u hem niet voor de voeten? ‘Heijnen richt zich toch vooral op partijgenoten die solliciteren, wij proberen mensen vanuit onze netwerken naar voren te schuiven. Ik heb echter wel een afspraak met hem dat als mensen die ik scout van PvdA-huize zijn, ik ze adviseer om contact met hem te zoeken. En als ik hem tegenkom, noem ik ook zeker

namen om hem op het spoor te zetten. Het zijn toch vooral informele contacten. Het loopt een beetje door elkaar heen, maar het heeft tegelijkertijd een nuttig effect.’ Wanneer is dit project voor u geslaagd? ‘Onze inspanningen - dit beleid bestaat nog maar ruim een half jaar - moeten uiteraard nog een aantal benoemingen opleveren. Daarvoor is de tijd misschien nog te kort geweest. Daarom vinden wij dat dit project nog enige tijd moet doorgaan. Het is namelijk geslaagd als er ook daadwerkelijk benoemingen plaatsvinden. Daarnaast is het geslaagd als er iets van een opleiding is voor mensen die burgemeester willen worden.’ Enige tijd? ‘Ik ben zelf zeer gemotiveerd om nog een tijdje door te gaan en als de anderen het willen dan denk ik aan een periode van drie tot vijf jaar. Het is wat mij betreft de inspanning zeer waard om juist vrouwen en allochtone mannen een goede plaats in het burgemeesterskorps te geven.’ Meer info? Chris Leeuwe is bereikbaar op 0320-242832, e-mail [email protected]

11

HET DILEMMA vAN DE MAAND Henk Hellegers, burgemeester van Uden: Ik vind dat bestuurders en gekozen volksvertegenwoordigers per definitie altijd kritisch moeten nadenken over het accepteren van uitnodigingen. Integriteit is hierbij een belangrijk criterium. Maar een uitnodiging van het bedrijfsleven hoef je ook weer niet per definitie af te wijzen. Ze willen ook gewoon laten zien dat ze evenementen of clubs ondersteunen. Voor mij speelt de context een belangrijke rol. Spelen er op dat moment of op korte termijn procedures, aanbestedingen of besluitvorming waar dat bedrijf bij betrokken is, dan kun je de schijn opwekken niet integer bezig te zijn. Op basis van die afweging zal ik de uitnodiging dan niet accepteren. Maar speelt er niets bijzonders en is het bedrijf gewoon een goede relatie van de gemeente of plaatselijk een belangrijke economische drager, dan accepteer ik de uitnodiging wel. Is vaak ook een mooie gelegenheid om wat te netwerken met andere genodigden. Els van Dongen-Pater, raadslid in Lingewaal: Mijn eerste reactie: natuurlijk doe ik dat. Maar na even nagedacht te hebben en het dilemma nog eens goed lezend is mijn antwoord neen. Dit omdat het een zakelijke relatie is en je zoveel mogelijk de schijn moet vermijden. Als een voetbalclub uit mijn eigen gemeente (wij hebben er vijf ) dit zou vragen zou ik wel ja zeggen, net zo goed als dat ik ook bijvoorbeeld naar een toneelvoorstelling of een muziekuitvoering zou gaan. Daar kunnen geen consequenties aan verbonden worden.

Foto: Ivonne Wierink/Nationale Beeldbank

Iedere bestuurder en volksvertegenwoordiger wordt ermee geconfronteerd: lastige kwesties die vragen om een antwoord. Lokaal Bestuur legt u elke maand zo’n dilemma voor. Vorige maand was dat:

Je bent burgemeester. Door een bedrijf waar de gemeente regelmatig zaken mee doet word je uitgenodigd om een wedstrijd uit de Eredivisie mee te maken in hun Skybox. Geef je gehoor aan deze uitnodiging? We kregen de volgende reacties: van een Eredivisiewedstrijd in de skybox is iets heel anders dan een flesje wijn na een spreekbeurt. Natuurlijk kan het voorkomen dat een burgemeester iets krijgt aangeboden, bijvoorbeeld een boek of een fles wijn na een spreekbeurt in een buurtcentrum of een gezamenlijk etentje na een rondleiding in het kader van een werkproject. Maar in deze casus is er sprake van een simpel cadeau dat duidelijk bedoeld is om de burgemeester gunstig te stem-

Commentaar Martin Honders: Waar mensen zijn, spelen zich sociale contacten af. Een glaasje en een praatje zijn de smeermiddelen bij uitstek. Maatschappelijk netwerken levert altijd iets op, van precieze kennis over de weersgesteldheid tot een lucratieve opdracht en alles wat de verbeelding daartussen kan

Je zit met vrienden in het plaatselijke café. De plaatselijke makelaar biedt jou en je vrienden een rondje aan omdat, zo zegt hij, jij veel voor hem kan betekenen. Accepteer je het rondje? Wij zijn benieuwd. Mail ons (desnoods anoniem) wat u ervan vindt. U mag ook zelf een kort en bondig geformuleerd dilemma insturen. Reacties en suggesties graag naar [email protected]

nws REACTIES wELKOM

Bent u het niet eens met wat u in Lokaal Bestuur leest? Wilt u een aanvulling of correctie doorgeven? Of heeft u vanuit uw gemeente of provincie iets te melden dat ook voor andere PvdA’ers interessant is? Laat het ons weten. Zorg ervoor dat uw mailtje uiterlijk maandag 1 juni in ons bezit is, dan kunnen wij het plaatsen in het gecombineerde juli-augustusnummer. Ook alle andere kopij voor dat nummer moet op maandag 1 juni in ons bezit zijn. U kunt uw bijdrage sturen naar eindredacteur Jan de Roos, e-mail: [email protected] De sluitingsdatum voor het septembernummer is maandag3 augustus.

CLB-BIJEENKOMSTEN

Hieronder treft u een overzicht aan van de bijeenkomsten die het CLB de komende maanden houdt. Meer info op onze website www.lokaalbestuur.nl TRAINING KANDIDAATSTELLINGSCOMMISSIES Datum: 6, 13, 20 en 27 juni Tijdstip: 10.00 uur Locatie: 6 juni Utrecht, 13 juni Groningen, 2 juni Rotterdam en Almelo, 27 juni Eindhoven Email: [email protected] Tel.: 020-5512279

12

Wij legden bovenstaande reacties voor aan Martin Honders, wethouder van Cromstrijen. Samen met trainer/adviseur Jan Blom ontwikkelde hij speciaal voor de

PvdA een dilemmaspel, dat wordt gebruikt tijdens Op Maat-trainingen (voor fracties) van het CLB.

Wilt u zelf in uw fractie ook het dilemmaspel spelen? Vraag het dan aan bij het CLB-secretariaat, 020-5512205. Meer weten over integriteit? Raadpleeg dan de PvdA-website. Zoekwoorden: ‘gedragscode’ en ‘integriteit’. Het nieuwe dilemma:

Martijn de Keizer, fractievoorzitter in Amsterdam De Baarsjes: Het lijkt me geen goed idee. Een uitnodiging voor het bijwonen

ROSA-KANDIDATENLEERGANG Datum: 13 juni en 4 juli Tijdstip: 10.00 uur Locatie: Amersfoort Email: [email protected] Tel.: 020-5512261

men en nieuwe opdrachten in de wacht te slepen. Hoe denk je dat dat overkomt op een concurrent van het bedrijf die de burgemeester daar ziet zitten? Niet doen, is mijn advies.

plaatsen. Daar schuilt volgens mij geen kwaad in, want een mens functioneert alleen dankzij andere mensen. Hoe sterker de sociale context des te groter de kans op een succesvol bestaan. In dat licht bezien vind ik dat er eigenlijk geen sprake is van een dilemma. Ook op het niveau van het Nederlandse voetbal is het een belevenis om een wedstrijd in de hoogste afdeling bij te wonen in een Skybox. Een kans die iedere voetballiefhebber volgens mij met beide handen zal grijpen. Als die liefhebber schuilgaat in de fysieke gestalte van een burgemeester en als de uitnodiging komt van een zakenpartner, verandert er wel iets natuurlijk. Een burgemeester dient het toonbeeld van integriteit te zijn, wiens handel en wandel boven elke twijfel verheven is. Dat is voor mij een onwrikbaar uitgangspunt. Uit de diverse reacties komt die opvatting wel enigszins naar voren. Maar niemand voelt aan dat het dilemma ingenieus een probleem verpakt waar bestuurders en anderen met een publieke functie zich kennelijk niet van bewust zijn: persoon en functie vallen niet samen. Dat een burgemeester zo’n uitnodiging krijgt en met alle egards wordt behandeld komt vooral door zijn functie. Dat een bestuurder mogelijk ook een aimabel mens is van onbesproken gedrag, is van ondergeschikt belang. De voetballiefhebber in de burgemeester zal niet los worden gezien van de functionaris. Voor de functionaris geldt een strikte gedragscode (melden, informeren, met redenen omkleden, kortom controleerbaar zijn) die hem beperkt. Ik adviseer om vooral niet in de valkuil van de gelegenheidsargumenten te stappen en elke schijn van belangenverstrengeling te vermijden: in principe niet doen, dus.

BURGEMEESTERSDAG OP 5 JUNI

De jaarlijkse CLB-bijeenkomst voor burgemeesters wordt dit jaar gehouden op 5 juni in Utrecht. Gastheer is Aleid Wolfsen. Het zal op de burgemeestersdag onder meer gaan over de toegenomen bevoegdheden voor burgemeesters en de gevolgen die dit bijvoorbeeld heeft voor de wethouders. Alle PvdA-burgemeesters hebben intussen een uitnodiging voor de bijeenkomst ontvangen. Meer info is te krijgen bij het CLB, 020-5512205, e-mail [email protected]

NETwERKDAG wETHOUDERS OP 17 JUNI Op 17 juni van 13.00 tot 18.00 uur is er opnieuw een netwerkbijeenkomst voor wethouders en Kamerleden in het gebouw van de Tweede Kamer. Het is dé mogelijkheid voor wethouders en Kamerleden om elkaar (weer) te ontmoeten. Naast inhoudelijke zaken in de netwerkbijeenkomsten zelf, staat het plenaire gedeelte in het teken van de verkiezingen. Wethouders hebben inmiddels via de mail een uitnodiging ontvangen met daarin het programma voor de middag. Meer info is te krijgen bij het CLB, 020-5512205, e-mail [email protected]

wATERDAG CLB OP 20 JUNI Op 20 juni wordt in Utrecht de eerste CLB-Waterdag gehouden. Deze is bedoeld voor PvdAwaterschapsbestuurders en portefeuillehouders water in de provincies. De bijeenkomst vindt plaats in de Hogeschool Utrecht (vlak bij Utrecht CS). Voorzitters zijn Hans Oosters (dijkgraaf Schieland) en Ellen Pot (waterschap Regge en Dinkel). Sprekers: Annemarie Moons (dijkgraaf van Vallei en Eem) en minister Jacqueline Cramer van Milieu (onder voorbehoud). Programma: 10.00 uur: Inloop met koffie 10.20 uur: Opening 10.30-11.15 uur: Evaluatie waterschapsverkiezingen en collegevorming en inbreng van de PvdA in waterbeheerplannen. Annemarie Moons en Jacqueline Cramer zullen hierbij een inbreng leveren. 11.15-11.30 uur: Pauze 11.30-12.15 uur: Drie workshops over kostentoedeling (met Hans Oosters en Aad Wiegman, hoogheemraad Delfland), muskusrattenbestrijding (met Marijke Drees, Statenlid in Groningen) en ondersteuning van waterschappers door het CLB. 12.15-12.45 uur: Plenaire terugkoppeling workshops. De bijeenkomst wordt afgesloten met een lunch. Meer info is te krijgen bij het CLB, 020-5512205, e-mail [email protected]

im JAN VAN DEN BIGGELAAR (1949-2009) Raadslid en oud-wethouder van Eindhoven Jan en ik hadden een bijzondere band; we deelden onze achternaam, en bijna onze voorletters. Dat gaf soms wat verwarring, maar ook iets speciaals: hij was de enige die me ‘Biggie’ mocht noemen en dat was wederzijds. Het allerbelangrijkste: we waren elf jaar lang maatjes. Hij bracht mij de nodige politieke kneepjes bij. Ook nadat ik hem was opgevolgd als fractievoorzitter kon ik terecht voor advies. ‘Biggie’, zei hij dan, ‘met de inhoud en strategie zit het wel goed bij jou, maar doe eens wat aan die lange, moeilijke teksten van je. Wat is je boodschap, wat wil je uitdragen?’ En dan kreeg ik zo’n tekst weer terug met rode doorhalingen. Jan kwam in 1995 in de raad en is lange tijd fractievoorzitter en korte tijd wethouder geweest. Hij was een gedreven man, met solidariteit en loyaliteit als basisprincipes. Een PvdA’er in hart en nieren. Met trots noemde hij zichzelf een ouderwetse sociaal-democraat, een volgeling van Joop den Uyl. Hij had een diepgeworteld gevoel van solidariteit met de medemens, vooral voor mensen die een steuntje in de rug nodig hadden. Hij was toegankelijk en stond klaar om te helpen als mensen een beroep op hem deden. Die solidariteit vormde de basis voor zijn politieke visie die hij ons zo vaak voorhield: we moeten de boel bij elkaar houden, geen samenleving van wij tegen zij, maar een samenleving en een wereld waarin iedereen tot zijn recht komt en kansen krijgt. ‘Ik hoop het nog mee te maken dat een multiculturele samenleving een vanzelfsprekend gegeven is voor iedere burger,’ schreef hij op de gemeentelijke website. Het was vanuit die ambitie dat hij in deze raadsperiode de portefeuille diversiteitbeleid met passie invulde. De politieke en bestuurlijke carrière van Jan kende momenten van blijdschap, zoals toen hij in maart 2001 wethouder werd, maar ook momenten van teleurstelling, bijvoorbeeld toen het in mei 2002 niet mogelijk bleek zijn wethouderschap een vervolg te geven. De PvdA kwam in de oppositie en Jan kwam weer in de fractie. Het duurde even voor hij zijn plek en zijn rol als coach en als inspirator gevonden had. Maar al snel zagen we de bevlogen Jan weer terug. Hij ging mee de wijk in, bemoeide zich actief met de komende campagne voor 2010, organiseerde werkbezoeken en gaf de aanzet voor een campagnestrategie. Wij missen zijn ongezouten kritiek en zijn constructieve bijdragen. Wij missen zijn mailtjes, ’s avonds laat na een fractievergadering of vroeg in de ochtend de volgende dag. Wij missen zijn cynisch glimlachje en zijn bulderende schaterlach. Wij missen zijn inzichten, zijn betrokkenheid en zijn vriendschap. Jan was een goed mens en fijn om mee te werken. Zo hebben velen dat ervaren. Hopelijk geeft dat steun aan zijn vrouw Riet, zijn kinderen, zijn familie en zijn vrienden en al die mensen die met hem hebben samengewerkt. Gaby van den Biggelaar fractievoorzitter PvdA in Eindhoven

Foto Jopie Meijer

INITIATIEF VAN DE mAAND

SpEELboS IN HEERHugoWAARD Annette Valent, sinds kort fractievoorzitter van de PvdA in Heerhugowaard, heeft in de plaatselijke pers de aandacht getrokken met een bijzonder project. Met haar ‘Hugo de Waarderhoutkabouter’ laat ze kinderen in haar gemeente meepraten over een speelbos. In Heerhugowaard heeft Staatsbosbeheer een productiebos, het Waarderhout. Het ziet er nogal saai uit met zijn rechte rijen bomen en rechte bospaden. Het bos wordt voornamelijk gebruikt door mensen met honden en door joggers. De PvdA-fractievoorzitter wil er een speelbos van maken, met ‘spannende’ bospaden, meer natuur en ook meer aandacht voor kinderen, want Heerhugowaard is een kinderrijke gemeente. In andere bossen van Staatsbosbeheer zijn ook dergelijke speelbossen aangelegd. In Amsterdam-Noord, waar Annette’s politieke roots liggen, is in het Noorderpark een Noorderkamer ingericht. In het kader van een bijbehorend kunstenaarsproject werden daar kabouters uitgedeeld met een opdracht. Zo’n kabouter is nu ook in Heerhugowaard uitgereikt. Annette kreeg hem uit handen van PvdA-wethouder Jan Willem de Boer. ‘Ik heb bij deze kabouter een achtergrondverhaal bedacht en hem een hyvespagina en een e-mailadres gegeven. Daarmee heb ik de pers benaderd en kinderen opgeroepen ideeën aan te dragen voor het speelbos. Omdat zij natuurlijk het beste weten wat ze in dat speelbos willen. Naast een grote hoeveelheid leuke ideeën heeft dit project ook veel publiciteit opgeleverd. De ideeën worden meegenomen in het uiteindelijke ontwerp van het speelbos. Voor mij is het leukste deel van dit project de contacten met de kinderen. Ik had nog nooit gechat, maar leerde dat snel omdat kinderen daar via Hyves regelmatig gebruik van maakten. Sommige kinderen kwamen later opnieuw chatten om ideeën van hun vrienden of uit hun klas door te geven.’ Zie voor meer informatie: http://hugowaarderhout.hyves.nl http://www.heerhugowaard.pvda.nl/

Foto Jopie Meijer

Heeft u als PvdA-fractie in de gemeente of de provincie een leuk voorstel gerealiseerd waar iedereen eigenlijk jaloers op is? Of doet u iets anders wat heel bijzonder is? Meld het ons, zodat wij het kunnen doorgeven in onze rubriek Het initiatief van de maand. Op die manier kunnen wellicht ook andere PvdA’ers in het land er hun voordeel mee doen. Dus kom in actie en geef uw initiatief aan ons door! Wij zetten u graag in het zonnetje. Reacties naar: [email protected]

13

Het nieuwe college van Utrecht heft het glas omdat de politieke crisis is opgelost. In maart viel het vorige college uit elkaar. Twee wethouders van GroenLinks stapten toen op. Zij gingen niet akkoord met de plannen voor een nieuwe verbindingsweg vanuit de stad naar de A2. De GroenLinksers werden opgevolgd door VVD-wethouders.

MINDER DUALISM Of JUIST MEER? Foto Erik van ’t Woud/WFA

CRISIS IN HET LOKAAL BESTUUR Er gaat geen week voorbij of het is in een of meer van de 441 gemeenten hommeles. Wethouders, burgemeesters en gemeenteraden vliegen elkaar in de haren. En de bestuurscrises eindigen regelmatig met het (gedwongen) vertrek van één of meer wethouders. Komt dat door het dualisme of is er iets anders aan de hand? Tweede Kamerlid Pierre Heijnen vindt dat de politieke cultuur er sinds de invoering van het dualisme op achteruit gegaan is. Dick Tiemens, nestor van de Arnhemse gemeenteraad, snakt juist naar meer dualisme.

14

I

k vraag me af of vooral de mate waarin de incidenten in de gemeentepolitiek zich voordoen niet wijst op een crisis in het lokaal bestuur. Natuurlijk, er werden altijd wel wethouders gedwongen op te stappen, maar het waren er nog nooit zoveel. Natuurlijk, er viel altijd wel eens een partij tussentijds uit de coalitie, maar dat gebeurde niet eerder zó vaak. En de uit elkaar vallende colleges en aftredende wethouders vormen slechts het topje van de ijsberg. Onder het oppervlak woedt een machtsstrijd tussen colleges van burgemeester en wethouders enerzijds en de gemeenteraden anderzijds. Dit is niet alleen het gevolg van de door velen gesignaleerde ‘verharding’ in de politiek sinds de opkomst van meer populistische partijen als de SP, de Leefbaren of de LPF. Het is ook niet het gevolg van een mindere kwaliteit gemeentebestuurders (als daar al sprake van zou zijn). En het is niet alleen het gevolg van een toegenomen transparantie en afrekencultuur. Nee, ik denk dat de conclusie getrokken moet worden, dat het te maken heeft met de invoering van het dualisme. Veel misgegaan Sinds 2002 is de gemeenteraad het hoofd van de gemeente, stelt hij de kaders vast, maken de wethouders geen deel meer uit van de gemeenteraad en kunnen zij ‘van buiten’ worden aangetrokken, wordt de gemeenteraad ondersteund door een eigen griffie en kan hij een beroep doen op een onafhankelijke rekenkamer. Allemaal prachtig, maar de invoering van deze verhoudingen heeft heel veel energie en slachtoffers gekost. In de zoektocht naar de juiste verhoudingen tussen

burgemeester, het college, de wethouders, de gemeentesecretaris, de gemeenteraad, de griffie en de onafhankelijke rekenkamer, die tot de dag van vandaag voortduurt, is veel misgegaan. Dat is funest voor het vertrouwen van burgers in het lokaal openbaar bestuur. Dat moet wel zijn afgenomen de afgelopen zeven jaar. Terwijl de dualisering was bedacht om het lokaal openbaar bestuur beter te maken: de raad zou zijn volksvertegenwoordigende taak beter kunnen vervullen door zijn taak beter te onderscheiden van die van burgemeester en wethouders. Hij zou zich toeleggen op kaderstel-

de burger. Nieuwe wethouders hebben ook altijd enige inwerktijd nodig, waardoor veel zaken vertraging oplopen. Terug naar het monisme? Betekent dit nu dat ik terug zou willen naar het monisme? Geenszins: wethouders moeten niet over hun eigen voorstellen kunnen stemmen en gemeenteraden moeten een beroep kunnen doen op onafhankelijke rekenkamers. Een enkele wethouder van buiten waar deze niet beschikbaar is op de kandidatenlijsten van de politieke partijen, prima. En natuurlijk stellen gemeenteraden de hoofdlijnen van het beleid vast

De invoering van duale verhoudingen heeft veel energie en slachtoffers gekost ling en controle op de uitvoering en veel meer tijd dan voorheen kunnen besteden aan contacten met de burgers. Mijn waarneming is dat de raadsleden eerder minder dan meer tijd hebben besteed aan contacten met de burgers. Zij worden opgeslokt door de machtstrijd met het college, door interne procedures, door de extra taken (plaatsvervangend raadsvoorzitter, commissievoorzitter, verantwoordelijk orgaan voor de griffie, raadspresidium). Is de gemeenteraad nu echt herkenbaarder dan voor de dualisering? Ik waag het te betwijfelen. En wat te denken van alle tijd en energie die besteed is aan de vele collegeen wethouderscrises? Het kan niet anders dan dat dit ten koste is gegaan van het presteren voor

en zien zij toe op de uitvoering, waarbij wat mij betreft het recht om de loszittende stoeptegel aan de orde te stellen buiten kijf is. Maar of gemeenteraden zich verplicht moeten laten ondersteunen door een zelfstandige griffie, in plaats van door de gemeentesecretaris? Daarover heb ik al mijn twijfels. Toch doet dat er niet toe. Het gaat volgens mij niet om de regels, niet om de exacte regeling van de informatieplicht, het recht op initiatief van de raad en de precieze betrokkenheid van de burgemeester bij de collegevorming. Dat moet allemaal netjes worden geregeld, maar lost het onderliggende probleem niet op. Wat wel moet veranderen is de politieke cultuur. Raadsleden en wethouders moeten zich veel sterker realiseren dat de

ME, Foto Jan Wamelink

De nieuwe raadzaal van Arnhem.

DE RAADZAAL IS NIEUw, NU DE POLITIEK NOG kiezer geen mandaat geeft aan de gemeenteraad of het college, maar aan politieke partijen, aan de PvdA, CU of een lokale partij. Dat gemeenteraadsleden dus meer gemeen hebben met hun partijgenoten in colleges dan met hun collega-raadsleden (en vice-versa). Dat de politieke strijd moet gaan om de macht tussen partijen om de gemeente te besturen conform de eigen idealen, oplossingen en programma’s. Dat partijgenoten, raadslid of wethouder, elkaar altijd méér vertrouwen, beter informeren en méér samen optrekken dan niet-partijgenoten in raden of colleges. Dat je altijd in de eerste plaats met hen solidariseert en niet met je collega-raadslid. Als dat de mentale houding is, kun je vervolgens elkaar toch wel scherp houden vanuit je duale verantwoordelijkheid. Revitaliseren Het lokale bestuur komt volgens mij niet uit de crisis als de lokale politieke cultuur niet gerevitaliseerd wordt. En daarbij gaat het juist niet om de strijd college versus gemeenteraad, maar om de strijd tegen hoge lokale lasten, voor goede voorzieningen, van voetbalveld tot schouwburg, van schoolgebouw tot volkstuin, om voldoende betaalbare woningen, om wel of niet een nieuwe weg, een nieuw stadhuis, om speelplaatsen, cultuur, en ja ook de loszittende stoeptegel en de hondenpoep. Onderwerpen waarop partijen verschillende antwoorden hebben, niet de raad en het college als zodanig. De burgers zitten te wachten op een goed presterend gemeentebestuur, niet op competentiegevechten.

Wat te doen? Politieke partijen beginnen omstreeks deze tijd aan het opstellen van hun programma’s voor de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar en aan het zoeken van kandidaat-raadsleden. Zij zouden er goed aan doen, zowel in hun programma’s als in hun selectie en begeleiding van kandidaten een flinke dosis monisme op te nemen. Nadat gemeenteraadsleden de afgelopen 10 jaar erg thuis zijn geraakt in het dualisme, is het nu weer tijd zich te verdiepen in waar het in het lokale bestuur daadwerkelijk om gaat, namelijk om politieke strijd en niet om institutionele strijd, om presteren op basis van idealen en oplossingen, en niet op basis van procedures, om de blik op de burger, en niet op elkaar. Pierre Heijnen Tweede Kamerlid PvdA woordvoerder binnenlands bestuur [email protected] _________

Z

aterdag 7 maart jl. vond de opening plaats van de opnieuw ingerichte Arnhemse raadzaal. De monumentale zaal van 1968 bleek met zoveel visie te zijn ontworpen, dat de nieuwe zaal er op wonderbare wijze inpaste. Door de nieuwe inrichting is de raadzaal leuker en praktischer geworden en de raadsleden kunnen elkaar beter zien. De oude inrichting is als het ware opgerold, waarbij de uitersten naar elkaar toegebracht zijn. De interruptiemogelijkheden zijn helemaal bij de tijd en ook digitaal heeft de gemeenteraad het been bijgetrokken. Vergaderingen

worden via de site door zes miljard wereldburgers gevolgd. Dat schept verplichtingen! In het vroegere monistische systeem was er sprake van één stadsbestuur: de gemeenteraad. Uit zijn midden werden zes wethouders gekozen als dagelijks bestuur. Die wethouders, tevens raadslid, waren door hun kennisvoorsprong zo invloedrijk, dat de rest van de raad niet echt toekwam aan de noodzakelijke controle op het college. In 2002 werd daarom het dualisme ingevoerd, waarbij het college de stad bestuurt en de raad het college controleert. Checks and balances, macht en tegenmacht.

mers nog te weinig op basis van opvattingen en ideeën en teveel langs de breuklijn van oppositie en coalitie. Grondwet noch Gemeentewet kennen de figuur van oppositie of coalitie. Aan die ingesleten gewoonte - die onze stad en burgers tekort doet - dient dus een einde te komen, ook al omdat het de positie van de raad ten opzichte van het college verzwakt. Als raadsnestor stel ik voor om in 2010 een college te vormen met bijvoorbeeld zeven wethouders, die zich gesteund weten door de voltallige raad. In die visie bestuurt het college de stad op grond van een - aan het raadsprogramma ontleend - collegepro-

Het debat moet gaan tussen raad en college in plaats van tussen de raadsfracties Wethouders zijn nu ook geen raadslid meer. Nieuwe houding nodig Het dualisme in nu in de inrichting van onze raadzaal verankerd. De zaal is aangepast aan de gelijkwaardige en zelfstandige status van de raad als kaderstellend en controlerend orgaan. Het college heeft, net als in de Tweede Kamer, een aparte box en een eigen microfoon. Maar de nieuwe ronde raadzaal rendeert pas écht als het stadsbestuur zich nu ook duaal gaat gedragen. Dat vergt een nieuwe houding van raad en college. De raad zal meer dan voorheen als één orgaan moeten optreden. De besluitvorming in de raadzaal verloopt im-

gramma. Een college trouwens dat zich eveneens een nieuwe houding heeft eigen gemaakt. Niet langer gesteund door een comfortabele en solide meerderheid, zal besluitvorming plaats vinden op basis van inhoud, argumenten, overtuigingskracht, humor en charisma. Dat kan dan een vruchtbare periode worden, waarin college en raad doortastend en eendrachtig werken aan de hoofdopgaven van deze stad. Denk aan Rijnboog en Centrum Zuid, denk ook aan het oplossen van problemen die het gevolg zijn van de economische crisis. Dood in de pot? ‘De dood in de pot’ hoor ik een enkeling zeggen. Immers geen

felle beschuldigingen meer van Gerrie Elfrink van de SP aan het adres van Rudi Rikken van de PvdA. Geen felle onderlinge verwijten meer. En geen wethouders die dat tafereel vanuit hun eigen box glimlachend gadeslaan. De focus van het raadsdebat moet zich mijns inziens verleggen van intern naar extern. Het moet meer gaan tussen raad en college. Over de kaders waarbinnen het college mag besturen en over de controle die wij op het college uitoefenen. Van die controle is de laatste jaren bij Vitesse, het Museum en de Boei (een speciaal gebouwde boot voor drugsverslaafden, red.) niet al teveel werk gemaakt, dat moet beter kunnen. Dat het door mij voorgestane afspiegelingscollege werkt moge blijken uit de periode 1946-1986, toen van een raadsbreed college sprake was, met slechts een enkele pacifist, kabouter of communist in de ‘oppositie’. Toch maken de notulen uit die tijd melding van interessante, felle en politiek geladen debatten. In die periode is de stad weer opgebouwd, een immense opgave. Het feit dat thans de tijd gekomen is om bepaalde producten van die wederopbouw nader te bezien doet niet af aan de enorme prestatie die er in die afspiegelingstijd is neergezet. Dick Tiemens, PvdA-raadslid in Arnhem [email protected]

15

Foto Nationale Beeldbank

In de PvdA woedt een hevige discussie over de vraag of aandelen in nutsbedrijven in overheidshanden behoren te blijven, of juist moeten worden verkocht. Veel PvdA’ers zijn opgegroeid met het idee dat een nutsbedrijf in overheidshanden behoort te zijn. Maar is het wel zo logisch? Kunnen we onze nutsvoorzieningen niet beter aan de markt overlaten?

TOM COUwENHOvEN RAADSLID IN RHEDEN

16

vERKOOP N AANDELEN Bij de vraag of nutbedrijven in handen van de overheid moeten zijn en blijven, is het goed de woorden van oud-minister Max van der Stoel in gedachten te houden: ‘Overtuiging is mijn drijfveer, met mijn verstand vertaal ik dat in politiek handelen.’ Uitgangspunt is dat de overheid niet optreedt als ondernemer, omdat een ambtenaar nu eenmaal geen ondernemer is en er al snel concurrentievervalsing optreedt. Noodzakelijke innovaties blijven uit, reden waarom de geleide economieën geïmplodeerd zijn. Voor afwijkingen van dit uitgangspunt moet de overheid goede argumenten hebben. Als dat zo is kan de overheid nog kiezen tussen echt zelf doen en de activiteit op enige afstand zetten. Rol van de overheid Volgens de moderne opvatting moet de overheid zorgen dat voor een redelijke prijs in onze primaire levensbehoeften wordt voorzien: water, eten, warmte, wonen, veiligheid (leger/politie/ geweldsmonopolie, onafhankelijk rechtssysteem, betrouwbaar bancair systeem, bescherming

consument). Moet de overheid de uitvoering zelf ter hand nemen, of kan het die, mits wettelijk goed ingebed, aan de markt overlaten? Ons brood kopen we bij de bakker om de hoek en niet in een overheidswinkel, maar de zorg voor onze veiligheid vertrouwen we liever toe aan de overheid. Oorspronkelijk was het de opdracht van de overheid de economie te faciliteren en de veiligheid van haar onderdanen te garanderen, met diplomatie of met geweld. Later kwamen daar marktordening bij, herverdeling van inkomens, doen wat de markt niet kon of wat we niet aan de markt toevertrouwden, zoals de nutsvoorzieningen elektra, water, gezondheidszorg, spoor, telefoon en post. En dingen waarvan we vinden dat ze centraal geregeld moeten worden omdat het anders een zooitje wordt: onderwijs en bescherming van de consument (anti-kartelwetgeving). In verband met de mogelijke uitputting van de aarde vinden we dat de overheid ook een taak heeft bij de bescherming van de zachte sectoren: natuur, klimaat en bodemschatten. Moeten we daarom ook overstappen naar

de indianen-filosofie, dat we de aarde slechts te leen hebben en daarom bijvoorbeeld geen grond in eigendom? Dat bleek niet te werken. Erfpacht is wel een aardig compromis in dit verband. Natuurmonumenten doet het overigens goed bij het beschermen van de natuur. Privatisering De laatste decennia vindt er een verschuiving plaats in het denken over de positie van de nutsvoorzieningen. Om te begrijpen wat er gebeurt, is het goed om te bedenken, dat naast het feit dat de markt geen brood zag in de nutsvoorzieningen, de overheid goede redenen had om ze in eigen hand te houden. Overheidsbedrijven boden leveringszekerheid, kwaliteitsgarantie en prijsbeheersing. Het is de vraag of de prijsbeheersing en het feit dat overheidsbedrijven minder efficiënt werken niet onevenredig veel belastinggeld kostte. Dat laatste levert wel extra werkgelegenheid op, maar gezien de toenemende tekorten op de arbeidsmarkt is dat een extra argument voor privatisering. Wat de watervoorziening betreft hebben we inmiddels vastgesteld

Foto Nationale Beeldbank

NUONN TERECHT dat deze zo kwetsbaar is, dat de overheid daar een grote vinger in de pap houdt. De gezondheidszorg biedt een gemengd beeld; artsen zijn al eeuwen lang zelfstandige ondernemers. Post en telefoon zijn volledig geprivatiseerd. Het spoor is volledig

Aandelenverkoop In de jaren ’80 is de kans om een groot Nederlands energiebedrijf op te richten verkeken. Onder andere de provincie Gelderland wilde daar niet aan. Toen ontstonden onder meer Nuon en Essent, waarvan de aandelen in

Overheid of markt? Daarover moeten we beslissen op pragmatische gronden, niet op ideologische geprivatiseerd. Er is geen concurrentie. Dankzij het feit dat de overheid als enige aandeelhouder optreedt zijn de leveringszekerheid, de kwaliteit en de prijs daarmee niet in het geding geraakt. Ik zal echter de laatste zijn om te beweren dat alle overheidsbedrijven geprivatiseerd moeten worden. Ook daarvoor zijn argumenten nodig, zoals in samenhang met fusie een ruimere kapitaalvoorziening, een betere concurrentiepositie en een sterkere positie bij de inkoop van grondstoffen.

de handen van de provincies en de gemeenten waren. De commerciële poten kregen echter een grote handelingsvrijheid, met een eigen raad van commissarissen. De invloed van de overheid was dus al zeer beperkt. Nuon heeft onvoldoende kapitaal voor de investering in nieuwe technologieën, zoals windenergie en de opslag van CO2. De overheid zou dus stevig moeten investeren om de Nuon zelfstandig te houden. Het Zweedse energiebedrijf Vattenfall heeft het kapitaal voor en de interesse in

de plannen voor de uitbreiding van windenergie van Nuon en heeft de technologie voor CO2 verwerking in huis. Overigens moet de Nederlandse overheid de plannen voor de vergroening van de elektriciteitsvoorziening met kracht doorzetten. Dat vooral zal de bedrijven stimuleren tot navolging. Je kunt je overigens afvragen waarom Vattenfall wel en Nuon geen sterke positie heeft op de Europese energiemarkt. Heeft de directie zitten slapen? Kan een private energieleverancier dezelfde garanties bieden als een overheidsbedrijf ? Met de kwaliteit van de producten valt niet te sjoemelen en de prijs wordt in de hand gehouden door de concurrentie op de markt. Dat het netwerkbedrijf Alliander in handen van de Nederlandse overheden blijft, biedt daarvoor extra waarborg. De leveringszekerheid zal onderdeel hebben uitgemaakt van de onderhandelingen. Vattenfall is bovendien een Zweeds staatsbedrijf, wat eveneens geruststellend is. Voorts zijn er, ter bescherming van de consument, Europese regelgeving, toezicht door de NMa en arbitrage bij klachten

door een commissie bestaande uit de vertegenwoordiger van de huidige aandeelhouders, één van Vattenfall en een gezamenlijk te kiezen derde. Er zijn nog twee bijkomende overwegingen vóór verkoop. In de eerste plaats kan nietverkopen Nuon dwingen extra aandelen uit te geven om aan de vereiste 49% te komen, die direct geleverd moeten worden. De aandelen van onze gemeente verwateren dan. Voorts is de aandelenmarkt voor de energiesector goed. Wat is het alternatief voor de verkoop nu? Dat is er niet. Overname door de staat of zelfstandig voortbestaan zijn gepasseerde stations. In dat geval zou de overheid bovendien staan voor grote investeringen in het bedrijf. En dat is de Nederlandse overheid niet van plan. Risico Joop Kock, wethouder van Rheden en PvdA-lid meent: De privatiseringsoperatie van onze nutsvoorzieningen had eigenlijk nooit ingezet moeten worden. Dat betekent niet dat de overheid deze voorzieningen zelf moet exploiteren. Ze moet echter kunnen ingrijpen zodra de leveringszekerheid en de kwaliteit in het geding zijn en de prijs te hoog wordt. De Nederlandse overheid heeft hiervoor onder meer toezichtarrangementen ingesteld. Joop is echter bang dat door alle privatiseringen de toezichthoudende rol van de overheid te complex is geworden om voldoende greep te houden op de voorziening in de eerste levensbehoeften. Als voorbeeld noemt hij de wijze waarop woningbouwcorporaties met hun

geld omgaan. Hij is echter op ‘pragmatische gronden’ voor de verkoop van de Nuon-aandelen van de gemeente. Waarom zou je moeten aarzelen Essent aan RWE te verkopen en hebben we die aarzeling bij de verkoop van Nuon aan Vattenfall niet? Beide exploiteren immers vervuilende bruinkoolcentrales? Maar Vattenfall produceert nu al groene stroom en is van plan daar in de toekomst vol op in te zetten. RWE daarentegen mikt op kernenergie. Conclusie Over de vraag of in onze eerste levensbehoeften moet worden voorzien door de overheid of door markt, moeten we beslissen op pragmatische en niet op ideologische gronden. Tegenstanders van de verkoop wijzen erop dat het gevaar bestaat dat de overheden het geld dat ze van de verkoop overhouden besteden aan leuke dingen. Dat kan. Daar ligt dan een politieke beslissing aan ten grondslag. Aan de andere kant kunnen aandelen zomaar minder waard worden. Bijvoorbeeld als Europa werkelijk massaal overgaat op groene stroom. Iets wat we allemaal hopen. Mijn conclusie is, dat we met de verkoop van onze aandelen in NUON een goede beslissing nemen. [email protected]

17

LOKALE POLITIEK MET HET BORD OP SCHOOT ‘De Lansingerlandse PvdAfractie informeert u iedere week opnieuw over wat er op ons pad gekomen is. Dat geeft u de mogelijkheid om informatie te krijgen over de politieke actualiteit en bovendien ook de kans om te reageren. Daar kunnen wij als fractie dan weer mee verder.’ Deze belofte deed de PvdA-fractie in januari 2007 vlak na de start van de nieuwe gemeente Lansin-

gerland, een fusie tussen Berkel en Rodenrijs, Bergschenhoek en Bleiswijk. Lansingerland is de snelst groeiende Vinex-gemeente van Nederland met nu nog 50.000 inwoners. Over een paar jaar en 10.000 extra nieuwbouw huizen verder zullen dat er ruim 70.000 zijn. Als innovatieve Greenport-gemeente is Lansingerland een belangrijke buur van Mainport Rotterdam.

Zondag 10 mei verscheen op website lansingerland.pvda.nl het 100ste weekverslag op rij. Fractievoorzitter en eindredacteur Gerard Bovens: ‘Je roept in de fractie enthousiast aan het begin van de raadsperiode ‘Waarom publiceren we niet elke week een verslag met onze politieke belevenissen?’ Iedereen roept enthousiast: ‘Goed idee’ maar dan moet je het natuurlijk wel waarmaken. En

dat is tot op heden prima gelukt. Op den duur werkt het wekelijkse schrijven echt verslavend, net als bij hardlopen!’ Het weekverslag is intussen een bekend lokaal en regionaal medium geworden. Elke week goed voor ruim 3000 lezers. Lansingerland kent een mager medialandschap. Grote regionale kranten en omroepen besteden weinig aandacht aan het politieke

wel en wee in deze gemeente. De lokale politiek moet het hebben van de plaatselijke huis-aanhuiskranten. Die doen wel aan verslaglegging maar weinig aan achtergrondinformatie. Het PvdA nieuwsoverzicht is in dit gat gesprongen. Niet alleen PvdA’ers zijn trouwe lezers maar iedereen die geïnteresseerd is in de Lansingerlandse politiek weet de website te vinden. Op deze wijze legt de fractie wekelijks verantwoording af en kunnen de kiezers op de voet volgen wat er terecht komt van het verkiezingsprogramma. Voor de media is het verslag een interessante nieuwsbron. Bovendien blijkt het weekverslag invloed te hebben op de politieke agenda van Lansingerland. ‘Zondagavond met het bord op schoot wordt er in Lansingerland niet alleen maar naar Studio Sport gekeken maar daarna ook naar onze website,’ aldus Gerard Bovens. ‘Met de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2010 in het vooruitzicht hebben wij zo intussen een prima eigen medium opgebouwd.’

Op de foto de fractie, v.l.n.r. Leon Hoek, Gerard Bovens, Anneke Heinecke, Ruud Braak en Don van Doorn.

afgvrdgd

booSHEID Wat houdt PvdA’ers in de Eerste en Tweede Kamer en in het Europees Parlement bezig? Zij komen hier beurtelings aan het woord. Dit keer Tweede Kamerlid Jan Boelhouwer.

18

Sinds ruim een jaar maak ik weer deel uit van de Tweede Kamerfractie van de PvdA. Na in 2007 een jaar aan de kant te hebben gestaan, kwam ik ineens terug in een Haagse wereld waar Wilders en de SP zich luidkeels roerden. ‘Is er veel veranderd ten opzichte van je vorige periode?’ werd mij vaak gevraagd. En ik moet zeggen: tot op de dag van vandaag verbaas ik me over de snelheid waarmee de wereld kan veranderen. Wat me opviel was de enorme boosheid die boven alles lijkt te zweven. Er is niets mis met boosheid, zeker niet als die over de zaak zelf gaat. Dat je politieke meningsverschillen af en toe op het scherp van de snede uitvecht: prima. Maar als boosheid zich richt op de persoon en niet op de zaak, als ik af en toe het gevoel heb dat een (oppositie-)collega een bewindspersoon het liefst letterlijk bij de strot wil pakken om aan boosheid uiting te geven, dan is er iets heel erg fout. Een voorbeeld waar ik toevallig zelf getuige van was. Tijdens het zoveelste spoeddebat dat door de SP is aangevraagd, deze keer op basis van een rapport van de verpleegvakbond NU-91, roept SP-collega Leijten luidkeels dat het een schande is dat weekendkrachten in de zorg zo hard moeten werken. Een VVD-collega merkt terecht op dat het moeilijk praat over een rapport dat kennelijk alleen de SP in bezit heeft. Dat leidt tot een

ongekende uitbarsting van woede over het gebrek aan betrokkenheid van andere partijen bij dit soort problemen. Anders hadden ze immers zelf bij NU-91 om het rapport gevraagd. Als vervolgens mijn PvdA-collega Agnes Wolbert in het debat opmerkt dat NU-91 weigerde om haar het rapport beschikbaar te stellen en het debat daarna als een nachtkaars uitgaat, dan rest slechts verbazing over een vakbond die zich kennelijk zovoor een partijkarretje laat spannen en zoveel boosheid die tot zo weinig leidt. Ondertussen heb ik in de Kamer een mooie portefeuille: water, milieu en sinds heel recent luchtvaart. Als je tussentijds in de Kamer komt is het altijd maar afwachten wat je krijgt toegewezen: moet je het de rest van de periode doen met uitsluitend de garnalenvisserij, of is er meer? Voor mij was er dus meer. En zo heb ik op verzoek van een PvdAwethouder inmiddels geregeld dat schoolkinderen op speelplaatsen gewoon buiten kunnen spelen en niet door klagende buren veroordeeld worden tot slechts tien minuten luchten per dag. Op verzoek van een aantal PvdA-raadsleden heb ik de fantastische gescheiden afvalinzameling in een aantal Groningse gemeenten mee gered, en ik heb het probleem van gifcontainers uit China hoog op de politieke agenda weten te krijgen. Het is altijd weer een genoegen als je

erin slaagt om in samenwerking met PvdA-wethouders of raadsleden zaken voor elkaar te krijgen waar vaak al jaren tevergeefs aan wordt getrokken. Toch lukt het niet altijd om als Tweede Kamerlid iedereen gelukkig te maken. De PvdA-leden die vechten voor een open IJmeer botsen zo op het eerste gezicht met degenen die ervoor pleiten Almere te voorzien van een goede ov-verbinding dwars door datzelfde IJmeer. Dan kan je als Kamerlid je zo goed mogelijk door alle partijen laten informeren en nagaan of de mogelijkheid van een tunnel een reëel alternatief is. Maar of dat uiteindelijk lukt, dat kan ik met geen mogelijkheid aangeven, want op enig moment zal er gekozen moeten worden, en geld is daarbij een zeker niet te verwaarlozen factor. Het enige dat je dan aan het eind van het proces kan hopen, is dat iedereen in ieder geval voldoende gehoord is en recht is gedaan. En het als Tweede Kamerlid goed uitoefenen van die ombudsfunctie is zo mogelijk nog belangrijker dan het uiteindelijke besluit zelf. [email protected]

ECHTPAAR 50 JAAR LID PvDA Vijftig jaar lid zijn van een politieke partij is tegenwoordig op zich al iets bijzonders. Maar een echtpaar dat daar op kan bogen, dat is wel heel zeldzaam. Rinus en Riek van den Hoek uit Bergschenhoek hebben samen gedurende een halve eeuw ook lief en leed in de PvdA gedeeld. Ze werden onlangs tijdens een afdelingsvergadering in het zonnetje gezet. Bergschenhoek maakt sinds 2007 deel uit van de fusiegemeente Lansingerland. Afdelingsvoorzitter Anneliese van Strien speldde het echtpaar namens de partij de gouden PvdA-speld op als eerbewijs voor jarenlange inspanningen en betrokkenheid. Raadslid Leon Hoek was aan het begin van zijn loopbaan in 1992 collega van Rinus van den Hoek. ‘Rinus is niet alleen 50 jaar partijlid, hij was tijdens deze periode liefst 31 jaar als wethouder en als raadslid zeer actief, een grootheid in het toen nog dorpse Bergschenhoek’. Leon Hoek roemde de maatschappelijke betrokkenheid van het echtpaar Van den Hoek, dat altijd opkomt voor mensen in de knel. ‘In Bergschenhoek was alom bekend dat je hen daar op kon aanspreken. Mensen in nood vonden altijd een gewillig oor en een helpende hand. Dat was letterlijk de rode draad in hun leven. Een heel bijzonder koppel en met recht het Rode Monument van Bergschenhoek’. Rinus van den Hoek beklemtoonde dat zijn vrouw en hij zelf altijd met overtuiging lid van de PvdA zijn gebleven. In goede en in slechte tijden. Hij riep de aanwezige partijleden op zijn voorbeeld te blijven volgen, ook als het tegen zit. ‘Zelf heb ik in al die jaren best een paar moeilijke momenten gekend maar juist in een crisis als nu is de inzet van de PvdA van groot belang.’ Gerard Bovens, fractie Lansingerland

x&x Het is misschien wel het merkwaardigste bestuurlijke netwerk van Nederland: dat van de vijf Rensens. Geen familie, wel allemaal van de PvdA en met sport in hun portefeuille. Dick Rensen is wethouder in Delft, Gregor in Leidschendam-Voorburg, Henk in Druten en Jan in Hilversum. Jocko, het vijfde lid van deze clan, is raadslid in Houten. Ze treffen elkaar twee keer per jaar. Eind maart waren ze te gast bij Dick in Delft. Helaas maar met zijn drieën, want Jan was ziek en Henk, die eigenlijk Van Rensen heet maar toch vrolijk meedraait in het netwerk, moest verstek

laten gaan vanwege een bestuurlijke crisis in zijn gemeente. Maar gezellig werd het toch. De Rensens maakten per fiets een tocht langs de Poptahof, een wijk die grondig onderhanden genomen wordt, een mytylschool, het Cruijffcourt (een plek waar kinderen kunnen sporten) en het DOK (disco, openbare bibliotheek en kunstencentrum). Ook werd een sportschool bezocht. Het bezoek trok de aandacht van het AD. ‘De Rensens grijpen de macht in Nederland’, kopte de krant met een

knipoog. Dick Rensen, gevraagd naar het waarom van dit netwerk: ‘Bestuurders, of ze nu Rensen heten of niet, kunnen veel van elkaar leren. Je beseft dat anderen met dezelfde politieke problemen worstelen. In dit gezelschap houdt iedereen zich bovendien bezig met sport en dit soort bezoeken kan dienen als inspiratie voor het maken van beleid om mensen

meer aan het bewegen te krijgen.’ Het Rensen-netwerk is eigenlijk door toeval ontstaan. Een van de Rensen zag op internet dat hij verschillende naamgenoten had die ook politiek actief zijn binnen de PvdA. Het begin van een leuk netwerk. Voor een impressie van de tour door Delft zie

www.houtentouwtje.nl/www/ components/page.asp?id=834

Op de foto, gemaakt tijdens een eerder bezoek aan LeidschendamVoorburg, v.l.n.r. Jan, Dick, Gregor en Jocko Rensen.

RENSEN&RENSEN 19

achtrknt Foto Nationale Beeldbank

20

PARTIJ vAN DE ARBEID Mensen bezig met hun alledaagse werk, is het fotothema van deze achterpagina.