Op pagina 5 van deze Visie lees je hoe de prijs van geneesmiddelen tot stand komt, en hoe je zelf kunt besparen op je kosten bij de apotheker

se

5

Regio Mechelen Vrijdag 6 maart 2015

Prijs meeste generische geneesmiddelen daalt met 6 procent

Pilletjes goedkoper Door een reeks besparingsmaatregelen van de federale regering worden heel wat generische geneesmiddelen zes procent goedkoper. Het gaat om geneesmiddelen die uit patent zijn en zes jaar of langer in de Rizivreferentieterugbetaling (goedkope geneesmiddelen) zitten. Volgens berekeningen van FeBelGen zou de nieuwe maatregel meer dan 85 procent van de generische geneesmiddelen in prijs doen dalen. Als patiënt zal je daardoor iets minder remgeld betalen. En ook voor de ziekteverzekering zal dat een besparing opleveren. De regering hoopt met deze maatregel elk jaar 28 miljoen euro uit te sparen.

Door eerdere prijsdalingen zakte de gemiddelde prijs van een generisch geneesmiddel tussen 2001 en 2014 al met 20 procent. Deze nieuwe prijsdaling komt daar nog bovenop. CM is tevreden dat de patiënt door deze maatregel minder zal moeten betalen. Op pagina 5 van deze Visie lees je hoe de prijs van geneesmiddelen tot stand komt, en hoe je zelf kunt besparen op je kosten bij de apotheker.

Einde van de papieren maaltijdcheque > p. 13

> p. 5

Wannes Cappelle tourt met Te Gek!?

Zorgsector vernieuwt

‘We zijn allemaal een beetje zot, maar we kunnen ermee lachen.’

> p. 19

Zorgbehoevenden kunnen terecht in dagverzorgingshuizen Familiehulp > p. 2

36 000 mensen gebruiken CM-personenalarm > p. 8

8 maart is Internationale Vrouwendag

‘De samenleving wordt nog altijd grotendeels door mannen vormgegeven’

> p. 3

Dossier rechtvaardige fiscaliteit en tax shift > p. 14 tot 17

www.beweging.net

www.cm.be

www.acv-online.be

Werkgevers en vakbonden bereiken nieuw sociaal akkoord over beschikbaarheid SWT’ers en oudere werklozen

> p. 11

jaargang 71 ¬ visie nummer 05 afgiftekantoor brussel x ¬ p806000 volgend nummer op 20 maart 2015

Regionieuws > p. 16

ver

WOORDING

Maar mijn kleine zorg hierover is kattenpis in vergelijking met de zorgen van een vriendin die niet ver van de Antwerpse Ring op Linkeroever woont. Sinds haar verhuis sukkelt zij opmerkelijk meer met infecties aan de luchtwegen. Haar appartement ligt op een boogscheut van de fileslang die de stad elke ochtend en avond wurgt en kwistig fijn stof en stikstofdioxide uitspuwt. Hoe zal het haar gezondheid en die van andere omwonenden vergaan als straks die gecontesteerde Oosterweelverbinding een feit is? Zullen de kinderen in twaalf nabijgelegen scholen en 75 kinderkribbes met een mondmaskertje moeten ronddartelen? Of zal een overkapping van de Ring voor hen soelaas bieden? Ik ben ervan overtuigd dat leven in een stad de toekomst is en mee het mobiliteitsprobleem in ons land kan verhelpen. Maar leefbaarheid moet hier voorop staan. Hopelijk verliest de politiek dat niet uit het oog en houdt ze rekening met de bekommernissen van de stadsbewoners.

www.twitter.com/BewegingNet

Leen Grevendonck redactrice Visie

‘Samen met anderen een gezellige dag beleven’

77 Over uitdagingen en opportuniteiten en het immense voorrecht in zorg en welzijn te mogen werken

“Het is een privilege om in de zorgen welzijnssector te mogen werken”, zegt Vlaams zorgambassadeu r Lon Holtzer vol overtuiging.

De sector kampt met

grote uitdagingen. Tegelijk dienen zich ongekende opportuniteiten aan. Lon Holtzer gaat hierover in gesprek met economen en ethici, onderwijsdesku ndigen en sociologen, beleidsvoerders en zorgverleners, mantelzorgers en vrijwilligers. Verfrissend, zonder taboes en recht voor de raap.

De 7 privileges van de zorgverlener vormen de rode draad doorheen deze boeiende verkenningstoch t. Een eigenzinnige hertaling van de 7 werken van barmhartigheid. Thema’s als diversiteit, technologie, autonomie, ontmoeting, kwetsbaarheid en zelfrealisatie krijgen vanuit het perspectief van zorg en welzijn een hedendaagse interpretatie.

De hoofdrol in dit verhaal is weggelegd voor elke zorgverlener die dagelijks het beste van zichzelf geeft. In dat geven vindt hij/zij de essentie van zichzelf, het mens-zijn en het leven. De cliënt krijgt, zoals het hoort, laatste woord. het

Met de medewerking van onder meer Willy Camps, Paul Schotsmans, Dirk Geldhof, Inge Vervotte, Fons Leroy en Ilse Weeghmans.

‘In de nieuwe NOAH dagverzorgingshuizen kunnen mensen samen met anderen een gezellige dag beleven’, vertelt Agnes Bode van Familiehulp.

Op 15 maart zetten verschillende zorgorganisaties hun deuren open voor de Dag van de Zorg. Ook de nieuwe NOAH dagverzorgingshuizen van Familiehulp laten je even binnenkijken in hun dagopvang voor zorgbehoevende mensen.

huis te laten wonen. Overdag kunnen ze bij ons terecht voor de nodige persoons verzorging en activiteiten. Samen met anderen kunnen ze een gezellige dag be leven of tot rust komen. Zo verlichten we de taak van familie en mantelzorgers. En door meerdere cliënten samen te brengen op één plaats, zetten we onze middelen ook efficiënt in.’

‘Bij NOAH draait het allemaal rond Nabij heid, Opvang, Aandacht en Huiselijkheid’, vertelt Agnes Bode van Familiehulp.

Menswaardig zelfstandig bestaan

Gezelligheid en rust

In heel Vlaanderen nemen zorgorganisa ties vernieuwende initiatieven. De Vlaam se regering gaat in haar zorgbeleid onder andere voor ‘vermaatschappelijking van

‘Het is de bedoeling om zorgbehoevende mensen zo lang mogelijk in hun eigen

Eleonora (Lon) Holtzer werd eind 2010 door de Vlaamse overheid aangesteld als Zorgambassadeu r. Samen met de zorgen welzijnssector wil zij de rijkdom en de loopbaanopportuniteiten van die sector beter bekend maken. Zij doet dat enthousiast, onverbloemd en met een zin voor realisme die steunt op haar ruime praktijkervaring als verpleegkundige, hoofdverpleegk undige en directie verpleegkunde in het UZ Leuven. Naast haar opdracht als Zorgambassadeur engageert Lon Holtzer zich als bestuurder in diverse zorgen welzijnsorganisa ties. Zij is ook deeltijds verbonden aan de associatie KU Leuven, waar ze de gezondheidsopleidingen coördineert.

De 7 privileges van de zorg

Sinds een klein jaar woon ik een centrumstad. Op vijf minuten wandel ik naar het station waar ik de trein neem naar mijn werk in Brussel. Op vijf minuten stap ik naar de supermarkt om boodschappen te doen. In evenveel tijd ben ik bij het cultureel centrum, cafeetjes en restaurants. Qua levenskwaliteit kan dat tellen: ik verlies geen tijd met verplaatsingen in de wagen en aanschuiven aan verkeerslichten, en parkeerstress is van de baan. Toch kriebelt het soms om meer ‘in het groen’ te gaan wonen. Want daar is de doorstroom van verkeer toch veel beperkter en is de luchtkwaliteit toch veel beter.

15 maart is Dag van de Zorg

Lon Holtzer

Leefbare steden

Visie ¬ vrijdag 6 maart 2015

Emy Elleboog

2

¬ onze samenleving

7

De

privileges van de zorg

‘De 7 privileges van de Zorg’ van Lon Holtzer. Over zorg ontvangen, uitdagingen en opportuniteiten, en het voorrecht om in zorg en welzijn te mogen werken. Uitgeverij Acco, 22,50 euro. 0

Lon Holtzer

000000 000000

de zorg’ en ‘zorgvernieuwing’. ‘Het uit gangspunt van een goed zorgbeleid is dat alle mensen, ook zij die kwetsbaar zijn, nog een volwaardige plaats kunnen inne men in de maatschappij’, zegt de Vlaamse zorgambassadeur Lon Holtzer. ‘De tijd dat zorg alleen bestond uit het opnemen van mensen in een zorgvoorziening is al lang voorbij. Thuiszorg wint aan belang en alles wordt in het werk gezet om mensen zo lang mogelijk een volwaardige plaats in de maatschappij te geven in functie van een betekenisvol en waardevol leven voor ie dereen. Waar mogelijk streven we ernaar om de autonomie van mensen te onder steunen. Zo komen we tot nieuwe vor men van zorgverlening zoals mantelzorg, mobiele teams in de psychiatrie en dagop vang, waarvan NOAH een mooi voorbeeld is. Deze nieuwe vormen verhogen de kwa liteit van de zorg voor de patiënt en zijn omgeving.’ (AJ)

✔✔Meer informatie:

www.dagvandezorg.be www.familiehulp.be

Huurprijzen wel aanpassen aan stijgende index, lonen niet?

‘Armoede voorkomen beter dan genezen’

Vorige week vrijdag keurde de ministerraad de indexsprong goed. Intussen raakte bekend dat de indexsprong zeker geldt voor lonen, maar mogelijk niet zou gelden voor huurgelden. Huurgelden zouden dan gelijke tred kunnen houden met een stijgende index en dus stijgen, terwijl de lonen bevroren blijven tot de index 2% gestegen is. ‘Bijzonder onrechtvaardig’, zegt Linde De Corte, algemeen secretaris van beweging.net. ‘Het zou onbegrijpelijk zijn mochten de federale of de Vlaamse rege ring beslissen om de indexsprong voor huurgelden te schrappen.’ Jawel, de federa le en/of de Vlaamse regering. Want intus sen wordt de hete aardappel naar elkaar doorgeschoven, van ‘mag niet beslissen’, ‘wil niet beslissen’ tot ‘kan niet beslissen’. ‘Het is een raadsel waarom men nu zou be slissen om de indexsprong toe te passen op de lonen, ook de lonen van artsen, maar voor het eerst niet op de huurinkomsten’, legt Linde De Corte uit. ‘Dat is onrechtvaar dig en dat is op geen enkele manier goed te praten.’ ‘De indexsprong voor lonen is al een verlies

De beslissing om de indexsprong toe te passen op de lonen maar niet op de huurprijzen is onrechtvaardig en is op geen enkele manier goed te praten. Linde De Corte, algemeen secretaris beweging.net

van inkomsten. Als de huurprijs wel wordt geïndexeerd, vergroot dat inkomensver lies nog. Huurders die hun huurprijs zien stijgen maar niet hun loon, moeten een

groter deel van hun inkomen aan huur uit geven. Dat terwijl meer dan de helft van de huurders al meer dan één derde van zijn inkomen aan huur besteedt. Uit onderzoek blijkt ook dat één huurder op de drie na het betalen van de maandelijkse huur on voldoende overhoudt om menswaardig te leven.’ ‘De strijd tegen armoede is een brede strijd’, gaat Linde De Corte verder. ‘We moeten bij alle beslissingen bekijken wat ze beteke nen voor mensen met een lager inkomen, zeker bij het woonbeleid.’ Of om de beleidsnota van Minister van Wonen en Armoedebestrijding Liesbeth Homans (N-VA) zelf te citeren, voorkomen van armoede is niet alleen beter dan genezen, maar ook efficiënter. Wie consequent en rechtvaardig is, kan die woorden alleen maar in daden omzetten door de huurprijzen niet te laten stijgen met de indexering, net zoals bij de lonen.’ (JDO)

¬ onze samenleving


3

Dubbelgesprek over Internationale Vrouwendag

Is het in België anno 2015 nog nodig om op te komen voor vrouwenrechten? En wat verbindt vrouwen van hier met vrouwen in het Zuiden? Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag nu zondag, gingen Ilse de Vooght van Femma en Annemie Janssens van Wereldsolidariteit hierover in gesprek.

Michael De Lausnay

‘De samenleving wordt nog altijd grotendeels door mannen vormgegeven’ Vrouwen denken dat zij zelf kiezen. Maar het is de maatschappij die hun keuzes stuurt. Ilse de Vooght, Femma

W

ereldwijd staat 8 maart in het teken van de strijd van vrouwen voor gelijke rechten. Maar is die dag nog van enige betekenis voor vrouwen in België? ‘Vrouwen in België hebben al veel stappen vooruit gezet’, zegt Ilse de Vooght van Femma. ‘Zo is de wettelijke ongelijkheid tussen mannen en vrouwen weggewerkt. Maar in de praktijk is er nog altijd geen volledige gelijkheid.’ Wat staat een volledige gelijkheid man-vrouw in de weg? Ilse: ‘Hardnekkige stereotiepe beelden, zoals de idee dat vrouwen zorgzamer zijn. Daardoor nemen vrouwen meer werk op zich op vlak van zorg, opvoeding en huishouden. De combinatie van werk en gezin is dus voor veel vrouwen zwaar. Sneller dan mannen grijpen zij naar verlofstelsels of zetten ze hun carrière op een lager pitje, wat hen economisch minder zelfstandig maakt. Omgekeerd is het voor veel mannen nog taboe om zorgverlof op te nemen.

Vóór 1976 had een getrouwde vrouw geen eigendommen. Alles stond op naam van de echtgenoot. Ilse de Vooght, Femma

Wat ook een rol speelt, is dat onze samenleving nog altijd voor een groot deel door mannen wordt vormgegeven. Vrouwen zijn wel doorgedrongen in wat vroeger echte mannelijke bastions waren: de politiek, het gerecht, de academische wereld, de raden van bestuur, … Maar hun aantal is nog te klein om echt verandering te kunnen teweegbrengen.’ Waar heeft Femma mee het verschil gemaakt? Ilse: ‘Onze organisatie draait al 95 jaar mee en altijd hebben we gestreden voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen: gelijk loon voor gelijk werk, het recht op scholing voor meisjes, politieke participatie voor vrouwen, … Enkele mijlpalen voor ons zijn 1974 en 1976. Pas in 1974 kreeg de vrouw volwaardige ouderlijke macht. Twee jaar later kwam er een juridisch statuut voor de getrouwde vrouw, dat het huwelijksver-

Wereldwijd spelen dezelfde traditionele rolpatronen, waardoor vooral vrouwen zorg en huishouden op zich nemen. Annemie Janssens, Wereldsolidariteit

mogensrecht regelt. Voordien had een getrouwde vrouw geen eigendommen en stond alles op naam van de echtgenoot.’ Annemie: ‘Ik heb meer dan dertig jaar bij KAV (vroegere naam van Femma, red.) gewerkt. En ik herinner mij nog goed hoe juristen langsgingen in de afdelingen om dat nieuwe huwelijksvermogensrecht uit te leggen. Dat is voor mij altijd de troef geweest van Femma: dat wij niet alleen lobbywerk deden, maar ook honderdduizenden vrouwen sensibiliseerden over hun rechten.’ Zijn vrouwen vandaag even overtuigd als vroeger van het feminisme? Annemie: ‘De samenleving is sterk veranderd. Dertig jaar geleden was de ongelijkheid veel zichtbaarder. Een vrouwelijke leerkracht in het katholiek onderwijs moest stoppen met werken als ze trouwde, en zeker als ze kinderen kreeg. Dat was zeker niet altijd haar eigen keuze en echt onrechtvaardig. Veel jonge vrouwen zijn vandaag niet meer overtuigd dat het feminisme nog nodig is. Het is pas wanneer er iets in hun eigen leven voorvalt, dat zij vaststellen dat niet alles rozengeur en maneschijn is. Zo’n moment is vaak de komst van een eerste kind of een echtscheiding.’ Ilse: ‘Vrouwen denken dat de keuzes die zij maken, hún keuzes zijn. Maar de vraag is hoe keuzevrij ze echt zijn. Hoe komt het dat

bijvoorbeeld 44 procent van de werkende vrouwen deeltijds werkt? Het is de maatschappij waarin wij leven die ons in een bepaalde richting stuurt en die leidt tot een structurele ongelijkheid tussen man en vrouw. Het feminisme wil die mechanismen blootleggen en bestrijden.’ Kun je de vrouwenstrijd hier vergelijken met die in het Zuiden? Annemie: ‘Als je de situatie van een doorsnee vrouw in het Zuiden vergelijkt met die van een doorsnee Vlaamse vrouw, dan lijken de verschillen op het eerste zicht fenomenaal groot. Een Bengaalse kledingarbeidster werkt 10 uur per dag, geniet geen sociale bescherming en wordt ontslagen als ze zwanger is. Geweld op vrouwen is schering en inslag. Vrije tijd is een onbekend begrip. Maar als je dieper kijkt, dan zie je dat in het Zuiden dezelfde traditionele rolpatronen spelen. Net als hier nemen vooral vrouwen zorg en huishouden op zich. Ze verdienen minder, werken in slechtere ar-

beidsomstandigheden, enzovoort. Genderongelijkheid is een wereldwijd probleem. Daarom is de vrouwenstrijd een universele strijd.’ Werken Femma en Wereldsolidariteit hiervoor samen? Annemie: ‘Onze partners in het Zuiden zijn vragende partij om ervaringen uit te wisselen over gender en hoe je een vrouwenorganisatie uit de grond stampt. Ik ben blij dat Femma haar expertise met ons wil delen. De verhalen en realisaties van Femma-vrouwen geven onze partners hoop en inspiratie.’ Ilse: ‘Internationale solidariteit is belangrijk en betekent voor ons sisterhood: we zijn gelijk, en als vriendinnen leren we van elkaar. Ik ben onder de indruk van de vele vrouwen in het Zuiden, die in gevaarlijke omstandigheden en met volle overtuiging gaan voor hun ideaal. Dat geeft mij een extra drive.’ Leen Grevendonck

Laat je kledij herstellen in de Retouchbar Femma-afdelingen over heel Vlaanderen en Brussel organiseren een Retouchbar waar je jouw kledingstukken kunt laten herstellen. De opbrengst hiervan gaat naar NGWF, een Bengaalse vakbond die ijvert voor betere werkomstandigheden voor de kledingarbeidsters, en die partner is van Wereldsolidariteit. Check de data op www.femma.be/activiteiten.

4

¬ post


VACATURE m/v CM

UW

GEDACHT

Onderscheid in tarief

Redacteur persdienst ledenbladen en website

Info: www.vclb-koepel.be

Mijn echtgenote is al lang reumapatiënt. Omdat ze zelf een geneesmiddel moet inspuiten, heeft ze elke drie maanden een voorschrift van de reumatoloog nodig. Dat een specialist een honorarium mag aanrekenen aangepast aan zijn kennis en status vind ik normaal. Maar korte routineraadplegingen houden niet veel in. Op 10 minuten is mijn vrouw binnen en weer buiten. De arts kijkt omzeggens niet op en vraagt of ze nog pijn heeft, wat uiteraard steeds het geval is. Hij zegt dat dat in haar geval ‘niet abnormaal’ is, schrijft het geneesmiddel voor en geeft soms een voorschrift voor een bloedonderzoek. Als die specialist zo 6 patiënten per uur ‘afwerkt’, ontvangt hij 300 euro per uur. De ziekteverzekering betaalt daarvan een groot deel terug. De ziekteverzekering die wij met zijn allen betalen, en de patiënt worden zo zwaar ‘gemolken’. Zou het geen oplossing zijn om voor ‘kortdurende routineraadplegingen’ een lager tarief te vragen dan voor ‘uitgebreide raadplegingen’? Voor de sociale zekerheid en de patiënten zou dit verschil een serieuze besparing kunnen zijn. •••Naam en adres bekend bij de redactie

Vzw Openluchtklassen (VOK)

Resultaat onderzoeken

Business analist support uitkeringen

Onbepaalde duur – voltijds – Brussel

Adviserend geneesheren

Zuid-West-Vlaanderen en Brugge Meer info over deze en andere vacatures op www.cmjobs.be.

Vrije-CLB-Koepel vzw

Master informatica GECO-statuut - 20 % (uitbreidbaar tot 50 %) contract tot minstens 14 juni 2016

Stafmedewerker

Wanneer je je laat onderzoeken door een specialist, krijg je de resultaten nooit zelf. De huisarts ontvangt die altijd. Ik vind dat vreemd, want het gaat toch over jezelf. De factuur krijg je wel opgestuurd. Het is toch maar een kleintje om samen met de rekening ook de uitslag te bezorgen. ••• J. Goevaerts

Onbepaalde duur – 4/5 of voltijds – Brussel Info: www.vok.be

ACV-Openbare Diensten

Als patiënt heb je recht op inzage in en een afschrift van je patiëntendossier bij elke zorgverlener. Het is soms moeilijk om de resultaten van een onderzoek juist te interpreteren. Toelichting van de huisarts is dan nuttig, zeker bij bijvoorbeeld laboversla-

Vertaler-tolk

Nederlands-Frans Vervangingscontract – halftijds – Brussel

GECITEERD Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende letters vormen van boven naar beneden en van links naar rechts eenPagina citaat. citaat-198&_citaat-198&.qxd 08-01-15 09:42 1 1. Spoed; 2. gang van een paard; 3. ringvuur; 4. ziekte; 5. rivier in Italië; 6. watergeest; 7. sappig en zacht; 8. dichterbij; 9. vragend vnw.; 10. muziekstuk; 11. dans; 12. circusartiest; 13. vervoermiddel; 14. gevaar. Citaat-198

T

2 G A G L R O O P 3

S T E E T E P R

4 U K B W L 5

T

I

I

6

A R W

A A

L

E B K E R I

I

E

L

L

7 G M A E K

I

L

S

8 N E T A D E E R 9

L W D E W L O K

10 M R A D R E N S 11 E W N N 12 C E

L

I

A

L

Patiënt beslist Ik wilde absoluut een goed onderhouden gebit en ging jarenlang stipt tweemaal per jaar op controle. Af en toe een vulling vervangen, tandsteen verwijderen, betaling ontvangen en voor de tandarts was altijd alles in orde. Toch kreeg ik ernstige problemen en ging ik op consultatie bij een parodontologe. Die wees mij erop dat het ‘vijf voor twaalf’ was. Er volgde een zware behandeling met een zo goed mogelijk resultaat. Ik heb mijn tandarts gevraagd waarom hij mij niet jaren eerder doorverwezen had. ‘Ik geloof niet in parodontologie’, was zijn antwoord. Ik stond perplex. Ik verwacht van de tandarts dat hij oplossingen aanreikt ook al gelooft hij er zelf niet in. Het is toch de patiënt die beslist? ••• Naam en adres bekend bij de redactie

Verzorgende als droomjob Sinds twee jaar werk ik bij Familiehulp als verzorgende. Daarvoor werkte ik twintig jaar in een bedrijf, totdat er een herstructurering kwam. Op dat moment was ik 52 jaar. Omdat ik acht maanden te kort kwam om op brugpensioen te gaan, moest ik uitkijken naar een andere job. En die heb ik ook gevonden, eigenlijk mijn droomjob. Hiervoor heb ik wel eerst een jaar lang opleiding moeten volgen. Het was een jaar van ‘bloed, zweet en tranen’. Maar toch ben ik ervoor gegaan en heb ik mijn attest van verzorgende behaald. Na mijn opleiding kon ik dadelijk aan de slag in de thuiszorg, bij Familiehulp. Voor mij is dit een droom die uitgekomen is. Ik doe mijn job met veel inzet en liefde. De dankbaarheid die je terugkrijgt van de mensen doet deugd. Je bent nooit te oud om nog iets te doen in je leven, om te doen wat je graag wilt. Als je je er maar voor inzet. •••Naam en adres bekend bij de redactie

Stuur je lezersbrief naar Redactie Visie, Postbus 20, 1031 Brussel of naar [email protected]. Vermeld je woonplaats. De redactie kan de teksten inkorten of niet opnemen bij plaatsgebrek. Onder elke brief publiceren wij de volledige naam en woonplaats van de auteur. Als je je reactie liever zonder deze gegevens ziet verschijnen, vermeld dit dan uitdrukkelijk.

Info: www.acv-openbarediensten.be

1 H H A E A S T

gen. Als je rechtstreeks een kopie van het verslag wilt ontvangen, vraag dat gerust aan de behandelende specialist.

S

T O W G N

LAAT JE VERLEIDEN NIEUWE COLLECTIE 2015 LINGERIE & BADMODE

-15 %

op badmode en lingerie*

Onze nieuwe collectie beha’s, badpakken, topjes en accessoires is helemaal afgestemd op een nieuwe lente en zomer. We kozen opnieuw de mooiste modellen uit met een perfecte pasvorm en een uitstekend draagcomfort. De volledige collectie is aangepast voor een borstprothese. In maart en april zijn er in enkele Thuiszorgwinkels koopdagen of modeshows van badmode en lingerie. Kijk op onze site voor meer info of kom langs in je Thuiszorgwinkel. De voorwaarden van de acties 2015 zijn regionaal. De adressen van Thuiszorgwinkel vind je op onze website of via 015 28 61 36. *

13 M E K O N T O R 14 N O E O P E N D Oplossing:’Het grote publiek wil gekieteld worden en niet geknepen’.

Citaat - 198

Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vormen dat overeenkomt met de omschrijving.

www.thuiszorgwinkel.be 15 03 06 Visie.indd 1

24-02-2015 23:26:45

5

¬ hoe gaat het met u?


Wat betaal je bij de apotheker?

De prijs van de pil Wat je betaalt bij de apotheker, is geen lukraak bedrag, maar het resultaat van overheidsbeslissingen en een vaak pittige concurrentiestrijd. Frie Niesten, geneesmiddelendeskundige bij CM, legt uit hoe de prijs van een geneesmiddel tot stand komt.

De prijs van enkele veelgebruikte geneesmiddelen P=prijs, R=remgeld (in euro) CHOLESTEROLPROBLEMEN P 17,18

G

Iedereen wil de goedkoopste zijn In de wereld van geneesmiddelen spelen patenten een grote rol. Een patent bepaalt dat een nieuw geneesmiddel vanaf de aanvraag ongeveer twintig jaar lang enkel door de originele fabrikant mag gemaakt en verkocht worden. Eens dat patent verlopen is, mogen andere fabrikanten het geneesmiddel beginnen ‘namaken’. Dure geneesmiddelen krijgen op die manier een goedkopere, zogenaamd generische variant. Zo’n generisch geneesmiddel bevat exact dezelfde werkzame bestanddelen maar is minstens 32,5 procent goedkoper. Via een lijst van de goedkoopste geneesmiddelen stimuleert de overheid artsen en apothekers om zoveel mogelijk te kie-

MAAG-DARMPROBLEMEN P 35,01 P 28,66

P 13,78

eneesmiddelenfabrikanten mogen niet zomaar een prijskaartje plakken op hun geneesmiddelen. Elk vergoedbaar geneesmiddel heeft een wettelijk vastgelegde maximumprijs. Als een fabrikant een nieuw vergoedbaar geneesmiddel op de markt wil brengen, moet hij een dossier indienen bij het Ministerie van Economische Zaken. In dat dossier stelt de fabrikant een bepaalde prijs voorop, op basis van onderzoeks- en promotiekosten, chemische bestanddelen, personeel, verpakking, en ga zo maar verder. Het Ministerie onderwerpt dit dossier aan een grondig onderzoek en vraagt advies aan de prijzencommissie voor vergoedbare geneesmiddelen. Uiteindelijk is het de minister van Economische Zaken die op advies van de commissie de maximumprijs voor het geneesmiddel vastlegt. De fabrikant mag minder vragen, maar nooit meer.

Sinds 1 maart

R 4,40

R 3,23

ORIGINEEL ®Zocor 20 mg (84 stuks)

R 9,24

Generisch SIMVASTATINE Mylan 20 mg (84 stuks)

P 12,24

R 3,04

R 2,70 ORIGINEEL

®Amlor 5 mg (98 stuks)

ORIGINEEL ®Pantomed 40 mg (100 stuks)

zen voor deze goedkopere varianten. Omdat het originele geneesmiddel door dit systeem minder over de toonbank gaat, laten veel producenten ook het origineel in prijs dalen. Op die manier komt ook het origineel op de lijst met goedkope geneesmiddelen terecht en wordt het weer meer voorgeschreven en afgeleverd. Een ingewikkelde concurrentiestrijd met een interessant voordeel voor jouw portemonnee.

Wat betaal je bij de apotheker? Je staat er misschien nauwelijks bij stil, maar voor heel wat geneesmiddelen op voorschrift betaal je nooit de volledige prijs. De ziekteverzekering neemt een groot deel van de prijs voor zich en verrekent dat rechtstreeks met de apotheker. Op die manier betaal jij enkel je eigen aandeel, het remgeld. Hoeveel dat bedraagt, hangt

P 17,42

R 4,48

ORIGINEEL ®Serlain 50 mg (60 stuks)

P 15,87

R 3,95 Generisch SERTRALINE Apotex 50 mg (60 stuks)

af van de categorie waarin het geneesmiddel valt. In categorie A zitten de geneesmiddelen die je neemt bij levensbedreigende aandoeningen zoals diabetes, epilepsie en kanker. Deze middelen worden volledig terugbetaald, waardoor je geen remgeld betaalt. Categorie B bestaat uit geneesmiddelen voor belangrijke aandoeningen, zoals astma en hoge bloeddruk en in categorie C zitten allerlei middelen die wel nuttig zijn maar die een minder groot maatschappelijk belang hebben, zoals maagzuurremmers, middelen tegen allergie en anticonceptiemiddelen. Wat je van deze middelen terugbetaald krijgt, hangt af van de categorie waartoe ze behoren. Ten slotte is er de categorie D, waarin de geneesmiddelen zitten die je volledig zelf moet betalen, zoals basispijnstillers, som-

mige kalmeer- en slaapmiddelen en de meeste vitamines.

Uitzonderlijke terugbetalingen Voor pijnstillers op basis van paracetamol kunnen mensen met chronische pijn in bepaalde gevallen wel terugbetaling krijgen. Je huisarts kan dit aanvragen bij de adviserend geneesheer. Voor sommige andere geneesmiddelen moet je altijd een toestemming hebben van de adviserend geneesheer. Dit worden de geneesmiddelen uit hoofdstuk IV genoemd. Het zijn geneesmiddelen die enkel in zeer specifieke omstandigheden zinvol zijn, of waarvoor er goedkopere alternatieven op de markt zijn die in normale omstandigheden dezelfde werking hebben. Als deze middelen in jouw situatie zinvol zijn, geeft de adviserend geneesheer zijn toestemming. Het gaat bijvoorbeeld om bepaalde cholesterolverlagers of specifieke bloeddrukverlagers. Nele Verheye

✔✔www.cm.be/geneesmiddelen

Vraag jij naar het goedkoopste geneesmiddel? Reageer via [email protected] of Persdienst CM, PB 40, 1031 Brussel.

Kankermeldpunt krijgt veel respons

Het aantal rookstopsessies door een arts of tabakoloog dat het Riziv terugbetaalt, is in de periode 2010-2013 gestegen van 25 096 tot 34 282. Ook meer zwangere vrouwen kregen die sessies terugbetaald. Het aantal terugbetaalde rookstopsessies verhoogde bij hen van 582 naar 1 053. Sinds eind 2009 krijgen rokers een tegemoetkoming van de ziekteverzekering voor rookstopbegeleiding bij een arts of tabakoloog. Voor een eerste sessie betaalt de ziekteverzekering 30 euro terug, voor de tweede tot de achtste consultatie 20 euro. Zwangere vrouwen krijgen voor elk van de acht rookstopsessies 30 euro terugbetaald.

Het Kankermeldpunt kreeg in ruim een jaar tijd 1 442 reacties van (ex-)kankerpatiënten. De Vlaamse Liga tegen Kanker (VLK) lanceerde dit initiatief in september 2013 om de zorg voor (ex-)kankerpatiënten te verbeteren. Bij de start kwamen er naar aanleiding van de campagne over slechtnieuwsgesprekken 455 meldingen binnen. De campagne over de kosten van een borstreconstructie met eigen weefsel in maart en april 2014 lokte 612 reacties uit in twee weken tijd. Ook waren er in iets meer dan een jaar tijd 257 spontane meldingen van problemen. Die gingen onder meer over de toegankelijkheid en de kostprijs van verzekeringen.

✔✔www.gezondzwangerworden.be

✔✔www.cm.be/rookstop

✔✔www.tegenkanker.be

‘t kort

Koppels met een kinderwens beginnen het best onmiddellijk gezonder te leven. Op de nieuwe website www.gezondzwangerworden.be krijgen ze tips. Gezonde leefgewoonten hebben een belangrijke invloed op de vruchtbaarheid. Daarom krijgen vrouwen die zwanger willen worden de raad om te stoppen met roken en alcohol te vermijden. Dat advies geldt ook voor hun partner. Dat werkt motiverend. Toekomstige mama’s houden ook het best hun gewicht onder controle. Wie veel te zwaar is, geraakt moeilijker zwanger. Voor vrouwen die zwanger willen worden of zijn, is foliumzuur de belangrijkste vitamine. Dat is goed voor de ontwikkeling van de baby.

Meer rookstopsessies terugbetaald

GEZOND IN

Gezond zwanger worden

Generisch PANTOPRAZOLE Teva 40 mg (98 stuks)

DEPRESSIE

Generisch AMLODIPINE Sandoz 5 mg (100 stuks)

Vraag je arts altijd om een goedkoop geneesmiddel, of vraag ineens een voorschrift op stofnaam. Met een voorschrift op stofnaam krijg je bij de apotheker altijd het goedkoopste geneesmiddel, met perfect dezelfde werkzame bestanddelen.

R 7,73

VERHOOGDE BLOEDDRUK P 13,24

Zelf besparen op geneesmiddelen

zoek en

win

Zin en onzin van huidcrèmes

‘Laat je vooral niets aan

Speur je in Visie mee naar het antwoord? Tip Vader gaat er onder zeil Oplossing

Johan Jacobs

T

Stuur je antwoord voor 16 maart op een gele briefkaart naar Persdienst CM, Postbus 40, 1031 Brussel. Of mail het naar [email protected]. Vermeld welke prijs je wenst: het kinderboek ‘België, een bezoekboek’ van Thaïs Vanderheyden (over de mooiste plekjes van ons land en met verhalen van beroemde Belgen), uitg. Borgerhoff & Lamberigts of een duoticket voor ‘Manische Mannen’, voor de voorstelling in Genk op 3 april om 20.15 uur, in Waregem op 11 april om 20 uur of in Eeklo op 7 mei om 20.30 uur. Uit de juiste inzendingen worden dit keer acht winnaars geloot. Oplossing Visie nr. 4 Kuren Winnaars Renild Bevers (Rijkevorsel) Nicole De Mey (Grembergen) Patrick Herman (Kortrijk) Jos Stevens (Kalmthout) Alix Vermeire (Aaigem) Neem ook deel aan de CM-webquiz op www.cm.be.

Wijs een slaapwandelaar weg naar bed Een slaapwandelaar wakker maken, is moeilijk maar niet gevaarlijk. Het beste is om hem weer naar zijn bed te begeleiden. Slaapwandelen komt meestal voor bij kinderen en vermindert als ze ouder worden. Het gebeurt tijdens de diepe slaap. Wellicht zit slaapwandelen in de genen. Maar slaaptekort en vermoeidheid kunnen het wel uitlokken. Ook stress, alcohol en bepaalde geneesmiddelen kunnen er toe leiden dat je ’s nachts op stap gaat. De slaapwandelaar lijkt wakker omdat zijn ogen open zijn. Toch is hij in een diepe slaap verzonken. Het is niet nodig om hem te wekken. Praat rustig tegen hem en wijs hem weer de weg naar bed. Gaat er een huisgenoot in zijn slaap wandelen, zorg dan wel voor een veilige omgeving. En laat geen spullen rondslingeren. Als je een belletje hangt aan de kamerdeur van de slaapwandelaar of een babyfoon in zijn kamer zet, word je meteen gewaarschuwd als hij rondloopt.

✔✔www.cm.be/slaapwel


Moet je elke dag trouw een huidcrème gebruiken? Welke ingrediënten kun je beter mijden? En is het aangeraden om af en toe van merk te wisselen? Professor An Goossens (64), hoofd van de dienst contactallergie aan het UZ Leuven, vertelt ons meer over de zin en onzin van huidcrèmes: ‘Cosmetica en commerce, dat ligt dicht bij elkaar.’

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: hebben wij wel huidcrèmes nodig? Kun je ook een perfecte huid hebben zonder elke dag te smeren? An Goossens: ‘Een crème beschermt de huid tegen omstandigheden van buitenaf. Zeker in de winter is een hydraterende crème geen overbodige luxe, want je huid wordt droger door de wind en de koude buitenlucht. Vergelijk het met de was die je buiten ophangt: die zal ook sneller drogen door de wind.’ Hoe vaak per dag moet je een dagcrème aanbrengen? ‘Als je ervoor kiest een dagcrème te gebruiken, is één keer ‘s morgens al voldoende. Eventueel kan een tweede keer voor het slapengaan. Mensen met een droge huid kunnen tijdens de dag wel een beetje extra crème aanbrengen. Zij gebruiken ’s nachts ook het best een aparte nachtcrème. En onder de douche is een badolie geschikter dan

Mannen kunnen de dagcrème van hun vrouw gebruiken maar willen ze dat?

zeep, omdat olie de huid veel beter zal hydrateren. Een droge huid moet alles vermijden wat schuimt.’ Mag je veel smeren, of moet je juist spaarzaam zijn? ‘In de dermatologie hanteren we de fingertip unit: het is al voldoende om een minimumhoeveelheid aan te brengen. Het heeft niet veel zin om een vette film te leggen, daar zal je huid niet mooier van

worden. Een crème moet goed kunnen intrekken.’ Gebruiken mannen en vrouwen beter een verschillende crème? ‘Dat hoeft niet, nee. Mannen kunnen perfect de crème van hun vrouw opsmeren. De vraag is of ze dat zelf graag willen. Mannen zijn eerder geneigd om naar waterachtige geltexturen te grijpen, omdat ze meestal een vettere en grovere huid hebben.’

HUIS dOKTER Zijn antibiotica nuttig bij een oorontsteking? Een acute middenoorontsteking treedt vooral op als gevolg van een verkoudheid. Doorgaans hebben antibiotica geen nut om deze aandoening te behandelen.

Wat is het? Als door een verkoudheid het slijmvlies van de buis van Eustachius zwelt, kunnen ziektekiemen niet worden afgevoerd van het middenoor naar de neus- en keelholte. Hierdoor stapelen virussen en slijmen zich in het middenoor op, waardoor het ontsteekt. Vooral jonge kinderen krijgen gemakkelijk een middenoorontsteking. Bij hen is de buis van Eustachius nog kort en smal, zodat ze vrij snel verstopt raakt.

Welke zijn de symptomen? Meestal ontstaat er plots een vol of drukkend gevoel in de oren, dat heel pijnlijk kan zijn. Vaak gaat de ontsteking gepaard met koorts en een algeheel ziektegevoel. Door de vochtophoping in het middenoor kun je ook minder goed horen. Typisch is dat kinderen vaak wrijven aan of grijpen naar het oortje waarin de ontsteking zit.

Wat kan ik doen?

Zijn antibiotica nodig?

Je kunt de pijn verzachten met een pijnstiller op basis van paracetamol, in een dosis aangepast aan de leeftijd. Helpt dit onvoldoende, overleg dan met je arts of je een middel op basis van ibuprofen mag gebruiken. Gebruik geen oordruppels, slijmoplossers of ontzwellende middelen die via de mond worden ingenomen. Hun doeltreffendheid is niet bewezen en bovendien bestaat het risico op allergische reacties.

Nee, antibiotica zijn doorgaans overbodig. Ze werken enkel bij bacteriële infecties en zijn enkel nuttig als het afweersysteem de infectie onvoldoende kan overwinnen. Ze kunnen bijvoorbeeld aangewezen zijn voor baby’s jonger dan zes maanden, als je kind steeds zieker wordt of als na drie dagen de koorts en pijn niet verbeteren.

Naar de dokter? Omdat een middenoorontsteking meestal spontaan geneest, is het niet altijd nodig om een dokter te raadplegen. Na een tweetal dagen vermindert de pijn en zakt de koorts. Acht dagen later zijn meestal alle klachten verdwenen. Soms ga je met een kind wel beter naar je arts. Bijvoorbeeld met kinderen jonger dan zes maanden, als er andere klachten optreden (bv. sufheid, hoofdof nekpijn), als het kind zieker wordt, slecht eet of drinkt.

Michiel Callens, preventie-arts CM

www.cm.be/ dehuisdokter

Stefan Dewickere

6




de

nsmeren’

VOORZET

‘Iedereen gebruikt graag een crème met een lekker geurtje. Bij mij luidt de regel: zolang je daar geen irritatie van ondervindt, is er geen probleem. Ga bij een allergische reactie eerst naar een dermatoloog voor een persoonlijke huidtest. Pas dan kun je een neutrale crème gaan kopen. Want Blijf je het best trouw aan wat is eigenlijk een neutrale dezelfde dagcrème, of crème? Dat is voor iedereen wissel je beter eens af? anders. Wist je trouwens dat iedereen op elke leeftijd ‘Als je tevreden bent over allergisch kan worden aan je dagcrème, blijf daar dan een crème? Ook al verdraag gewoon bij. Trouwens, cosje vandaag perfect alle soormetische producten verten crèmes, dat kan op elk anderen voortdurend van moment veranderen. Het formules en ingrediënten. Professor An Goossens is vooral belangrijk dat je Jouw potje Nivea is niet hetformules vermijdt waar belangrijke al- zelfde als dat van tien jaar geleden.’ lergenen in zitten: stoffen die allergische Heb je ook een crème nodig voor de reacties kunnen veroorzaken zoals bijrest van je lichaam? voorbeeld de bewaarmiddelen methylchloor- en methyl-isothiazolinone.’ ‘Als je geen droge huid hebt, hoeft dat niet. Maar weet je, het kan anderzijds ook geen Zijn dure crèmes beter dan een goedkwaad. Huidverzorging draait niet alleen kope variant? om de fysieke toestand van je huid, maar ‘Niet noodzakelijk. De kostprijs kan wel ook om de psychologische factoren errond. iets zeggen over de kwaliteit van de in- Een heerlijk geurende bodylotion is fijn grediënten, maar niet over de aanwezig- om te gebruiken. Je voelt je beter in je vel, heid van mogelijke allergenen. Je betaalt geeft aandacht aan je lichaam en je ruikt vooral voor het merk en de verpakking lekker. Dat heeft ook allemaal met verzorrond het potje. Er zweeft een grote recla- ging te maken.’ mebel boven de cosmeticasector, en die moet je als consument durven te doorprikGerlinde De Bruycker ken. Cosmetica en commerce liggen dicht

Het zijn cijfers die doen duizelen. Paradoxaal roepen bitter weinig mensen gespecialiseerde hulp in. Amper vijf procent van de Belgen gaat te rade bij een psycholoog of psychotherapeut, zo leren ons de cijfers uit de recentste gezondheidsenquête. We nemen liever een pilletje dan dat we praten over onze problemen. En dat terwijl antidepressiva alleen lang niet altijd het gewenste effect hebben.

Initiatieven als Te Gek!?, die het onderwerp bespreekbaar willen maken, trekken hard aan de kar. Maar voor veel mensen is de drempel nog altijd te hoog. Het valt nu eenmaal makkelijker uit te leggen hoe je je been gebroken hebt, dan waarom je slecht in je vel zit. Ook de kostprijs voor psychologische hulp is nog altijd een pijnpunt. Met één gesprek bij de psycholoog of psychotherapeut kom je er niet vanaf. En een tegemoetkoming vanuit de ziekteverzekering is niet voorzien. De factuur kan daardoor serieus oplopen.

CM wil de hulpverlening toegankelijker maken. Wij spelen daar al langer een voortrekkersrol in. In 2006 waren wij het eerste ziekenfonds dat psychotherapie terugbetaalde voor jongeren Het toont hoe groot het taboe rond onder 18 jaar. Vijf jaar later trokken we psychische problemen nog altijd is. die grens op naar 25 jaar en in 2013 verdubbelden we het aantal beurten, van zes naar twaalf. We beseffen dat dit maar een eerste stap is. Willen we de drempel echt verlagen, dan moet de ziekteverzekering psychotherapie terugbetalen. Het staat ingeschreven in het regeerakkoord. Nu maar hopen dat onze ministers er snel werk van maken. Een goed gesprek helpt vaak meer dan een pilletje. Marc Justaert, Voorzitter CM

www.twitter.com/CMziekenfonds

Een Belg op de vier krijgt in zijn leven te maken met psychische problemen. Van de 320 000 Belgen die arbeidsongeschikt zijn, zit ruim een derde thuis door stress of burn-out. Ongeveer een Belg op de tien slikt elke dag antidepressiva.

bij elkaar, hè. Laat je dus vooral niets aansmeren. Het kan best zijn dat dure merken meer research uitvoeren, maar is dat altijd relevant? Belangrijk is dat jij je er goed bij voelt en dat de crème aangenaam voelt op je huid. Een potje uit de supermarkt kan voor jou dus even effectief zijn als een duur verzorgingsmerk.’

www.facebook.com/CMziekenfonds

Goed gesprek in plaats van pilletje

Stefan Dewickere

Zijn geparfumeerde crèmes schadelijk voor de huid?

7

Belgische ziekenfondsen bezorgd

Bedreigt vrijhandelsakkoord ons gezondheidssysteem? Douanetarieven afbouwen en procedures harmoniseren. Dat is de bedoeling van het vrijhandelsakkoord dat de Europese Unie (EU) en de Verenigde Staten (VS) onderhandelen. De Belgische ziekenfondsen zijn ongerust. ‘We willen garanties dat we in Europa baas blijven over onze gezondheidszorg’, zegt JeanPierre Descan, directeur Interna tionale Zaken bij CM.

kering en de gezondheidsdiensten buiten het vrijhandelsakkoord blijven zodat het algemeen belang nog kan spelen boven de loutere wetten van de markt.’

De onderhandelingen over het vrijhandelsakkoord zijn al een tijd bezig, maar de informatie over de inhoud is tot nu toe beperkt. Eens het akkoord er is, zal het Europees Parlement het enkel kunnen goedkeuren of verwerpen. ‘Vandaar dat we nu onze bezorgdheid uiten, want er staat veel op het spel’, zegt Jean-Pierre Descan. ‘De ziekenfondsen willen dat de ziekteverze-

‘De overheid beslist of een geneesmiddel op de markt komt en of het terugbetaald wordt. Als enkel de wetten van de vrije markt gelden, gaan bedrijven die zich benadeeld voelen de nationale beslissingen aanvechten. We vrezen ook dat geneesmiddelen langer beschermd zullen zijn door een patent. Zo kunnen goedkopere varianten minder snel op de markt komen.’

Geneesmiddelen De ziekenfondsen vrezen dat een vrijhandelsakkoord tussen de EU en de VS een geneesmiddelenbeleid in het belang van de patiënt in de weg zal staan. ‘Om de uitgaven te doen dalen, heeft België de jongste jaren het gebruik van goedkopere geneesmiddelen aangemoedigd’, zegt Jean-Pierre Descan.

Reclame In België en in vele andere EU-landen is het verboden om reclame voor geneesmiddelen op voorschrift rechtstreeks te richten aan de patiënt. ‘De ziekenfondsen willen dat dit zo blijft’, zegt Jean-Pierre Descan. ‘Want de patiënt heeft recht op objectieve informatie. Ook de verkoop via internet moet strikt geregeld blijven in het belang van de veiligheid en de kwaliteit van de geneesmiddelen.’

Preventie De ziekenfondsen vrezen dat het met een vrijhandelsakkoord lastiger wordt om een preventiebeleid te voeren. ‘Omdat de winst van de bedrijven dan zwaarder weegt dan de gezondheidsschade die hun producten veroorzaken’, zegt Jean-Pierre Descan. ‘Neem nu tabak. Op pakjes sigaretten staan bij ons waarschuwingen over de gevolgen van roken. Landen die blanco verpakkingen verplichten, krijgen het met de tabaks-

producenten aan de stok. Die vinden dat hun merkenrecht geschaad is en dagvaarden die landen. Staat ons dat ook te wachten?’ Er is nog een andere evolutie die de ziekenfondsen zorgen baart: de internationale geschillenregeling via arbitragecolleges. Jean-Pierre Descan: ‘Voelt een bedrijf zich benadeeld door een nationale wetgeving, dan dagvaardt het de staat voor zo een arbitragecollege. De binnenlandse rechtspraak heeft daar totaal geen vat op. Zo eist een farmaceutisch bedrijf een schadevergoeding van 500 miljoen euro van Canada omdat de octrooien van twee geneesmiddelen nietig werden verklaard. Nochtans hadden de hoogste rechtbanken in Canada het bedrijf in het ongelijk gesteld. De ziekenfondsen vinden dat deze manier van geschillenregeling buiten het vrijhandelsakkoord moet blijven.’ Chris Van Hauwaert

8



Technologie helpt de thuiszorg

knipsels Leren praten met je arts Chronisch zieke mensen leren bij Ziekenzorg CM hoe te communiceren met hun arts. Het gesprek met de arts voorbereiden, geeft een houvast en voorkomt dat je punten vergeet. Je kunt ook iemand vragen om met je mee te gaan. Met twee hoor je immers meer. Begrijp je de ingewikkelde uitleg van de arts niet, stel gerust vragen. Anders ga je met een ongemakkelijk gevoel naar huis. Waar en wanneer de behandeling plaatsvindt, mag je mee beslissen. Dat is je recht als patiënt. Meer tips vind je in de brochure ‘Patiënten kunnen artsen beter leren communiceren’. Je bestelt ze bij Ziekenzorg CM tegen 1,50 euro (+ 50 cent verzendingskosten). Chronisch zieke mensen kunnen in hun regio ook een cursus bij Ziekenzorg CM volgen om met hun arts te communiceren.

Meer dan hocus pocus Beeldbellen, een deur openen zonder ze aan te raken, een alarm als je valt in huis. Een kwarteeuw geleden leek het hocus pocus, maar tegenwoordig is het realiteit. Thuiszorg kan nooit zonder mensen maar krijgt hulp van de technologie. CM tast mogelijkheden en grenzen af.

Je kunt een dwaaldetectiesensor toevoegen die bijvoorbeeld alarm geeft als de persoon ’s nachts het bed verlaat. Dat kan door een bedmat met sensoren aan te brengen. Een detectiesysteem in de gang gaat na of iemand afwijkt van zijn gewone looppatroon in huis of een kwartier na een toiletbezoek nog niet terug in de slaapkamer is. Er bestaan mogelijkheden om mensen die dwalen op te sporen of te volgen. Het toestel kan bijvoorbeeld alarm geven als mensen die dementeren een zone verlaten.

✔✔[email protected] Tel. 02 246 47 71

Er kan ook een valdetector worden toegevoegd die alarm geeft als de persoon gevallen is in de gang of in het toilet. Voor mensen die niet goed horen, kan een flitsalarm een oplossing zijn. Voor mensen met een visuele handicap kan dat een geluidssignaal zijn.

Korting voor Assepoester Wil je samen met je (klein)kind het verhaal van Assepoester beleven in de paasvakantie? Als CM-lid krijg je 15 procent korting voor de sprookjesmusical. De voorstellingen vinden plaats op 4 en 5 april om 14 en 17 uur in de Stadsschouwburg in Antwerpen, op 11 en 12 april om 14 en 17 uur in de Capitole in Gent en op 25 april om 14 en 17 uur in Ethias Theater in Hasselt. De korting krijg je door tickets te reserveren via de CM-website of telefonisch kaarten te bestellen op het nummer 0900 69 900 (50 cent/min). Vermeld aan de telefoon het codewoord CM.

✔✔www.cm.be/assepoester

Uitwaaien met Similes

De CM-dienst Thuis blijven wonen zorgt voor advies over woningaanpassing, technologische aanpassingen, het gebruik van hulpmiddelen en valpreventie. CM-leden kunnen ook een beroep doen op ergotherapeutische begeleiding (maximaal drie sessies door een ergotherapeut, waarvan minstens één aan huis).

Veilig in en om het huis Wat?

Het personenalarm bewijst al 25 jaar zijn diensten. Ondertussen zijn 36 000 mensen via CM verbonden met een zorgcentrale. Valt iemand in huis of komt hij in nood, dan kan hij met een druk op de alarmknop de zorgcentrale verwittigen. De zorgcentrale verwittigt een familielid of buur die gaat kijken wat er aan de hand is. De

Similes organiseert een uitwaaiweekend voor familieleden van mensen met psychische problemen. Het vindt plaats van 10 tot 12 april in La Foresta in Vaalbeek. Zowel ontspanning als vorming komen aan bod. De deelnameprijs bedraagt voor Similesleden 85 euro, voor nietleden 95 euro. Inschrijven voor 1 april.

alarmknop draag je rond de hals of aan de arm. Maar aan de wand of aan het plafond, bijvoorbeeld in het toilet, kun je ook een trekschakelaar installeren waarmee je het alarm in werking zet. Een personenalarm kun je uitbreiden met meerdere opties. Een CO-alarm en branddetectie bijvoorbeeld. Maar er is nog veel meer.

CM test deze toepassingen onder de naam Care4safety. Gebruikers van deze toepassingen voelen zich thuis veiliger. Ook hun mantelzorgers hebben een groter gevoel van veiligheid. Zorgvuldige installatie van de apparatuur en goede uitleg aan de gebruikers leiden tot grotere tevredenheid.

De technische afstelling moet gebeuren op maat van de gebruiker waardoor valse alarmen niet helemaal uit te sluiten zijn.

Extra periode busreis Verbania (Italië) Met een Intersoc-reisleider ga je van 5 tot 12 september met de bus naar het schitterende Lago Maggiore. Een Nederlandstalige gids toont je er de mooiste culturele trekpleisters. Geniet in deze zonovergoten regio van milde temperaturen, mooie vergezichten, lekkere wijntjes, rijke cultuurschatten en dromerige eilandjes. De ideale mix voor een geslaagde vakantie met een ﬁjne groep.

✔✔www.similes.be

Tel. 016 24 42 01

Je betaalt 829 euro per volwassene in volpension incl. vervoer. Een single kan mits supplement van 91 euro. Opstappen doe je in Kortrijk, Gent of Brussel-Zuid.

Win ontbijt met Club Brugge

Meer informatie via www.intersoc.be en 070 233 119.

Op zondag 29 maart nemen de spelers van Club Brugge een uitgebreid paasontbijt in het Jan Breydelstation in Brugge. Misschien mag jij wel gratis mee aanschuiven? Waag je kans en speel mee met de wedstrijd op de website van CM. Dat kan tot 19 maart. De winnaars krijgen een toegangsticket voor het hele gezin (geldig voor vier personen). Want ook voor kinderen valt er heel wat te beleven.

Intersoc-werkvakanties: een unieke combinatie van werk en vrije tijd Nog niet in de bergen geraakt deze winter? Dan is dit jouw last-minute kans. Geniet als Intersoc-vrijwilliger van een unieke sneeuwvakantie. Wij zoeken nog medewerkers voor onze hotelfuncties en voor de opvang van de allerkleinsten (0 - 2 jaar) in onze hotels in Valmeinier, Zinal en Leysin. Interesse? Stel je kandidaat via www.intersocwerkvakanties.be of bel voor meer info naar 02 246 47 35 (hoteldiensten) of 02 246 47 36 (animatie).

✔✔www.cm.be/clubbrugge

Visie_06-03_Verbania.indd 1

27/02/2015 11:26:40

Lieven Van Assche

HELPENDE

De toepassing is veilig. Aan de buitenzijde van de deur zijn geen aanpassingen nodig. De installatie aan de binnenzijde past op de meeste deuren en is herbruikbaar.

Om deze toepassing te kunnen gebruiken heb je mobiele applicaties nodig. De controle van de toegang is belangrijk en daarbij komt veel kijken. Daardoor is deze toepassing niet zo goedkoop.

Z’app er op los Wat?

De Z’app is een eenvoudige toepassing voor computers en tablets. Daarmee biedt CM een bijkomend communicatiekanaal aan, onder meer aan senioren en personen die minder contact met de buitenwereld hebben. Via de Z’app kun je van op je computer of tablet communiceren met je omgeving en CM via beeldbellen en berichten. Het is mogelijk om een agenda bij te houden en notities toe te voegen, producten te bestellen, in te schrijven voor cursussen of infomomenten en brochures of afspraken aan te vragen. Via de Z’app kun je ook nieuwsberichtjes en leuke weetjes lezen.

De Z’app combineert veel mogelijkheden. Positief is dat je met CM kunt beeldbellen. In de toekomst zal het mogelijk zijn om de talrijke afspraken tussen mantelzorgers en professionelen op elkaar af te stemmen. De app is gratis te downloaden op elk toestel.

Beeldschermen kunnen het persoonlijke contact natuurlijk niet vervangen. Gebruikmaken van de Z’app lukt het best als de gebruiker al wat ervaring heeft met pc of tablet. Het is nog een grote stap voor wie nooit een pc of tablet gebruikte. Je vraagt het best hulp aan mensen die ook de Z’app gebruiken, zo heb je meteen ook beeldbelcontacten. Chris Van Hauwaert

✔✔www.cm.be/thuiszorg

?!

HANDEN

Lore Feys (27) is medische duizendpoot bij Kazou

Binnen zonder bellen Wat?

Met een motorcilinderslot kunnen de mantelzorgers, de thuisverpleegkundige en de thuishulp veilig en eenvoudig binnengaan bij een thuiszorggebruiker die zelf de deur niet meer kan openen. Hier en daar zijn er al verdoken sleutelkastjes in gebruik. Maar die kun je niet overal ophangen zonder dat ze opvallen. Het systeem dat momenteel in een testfase zit, ziet eruit als een gewoon slot en kan altijd met een gewone sleutel worden geopend. Het is een elektronisch slot dat bestaat uit een cilinderslot met krachtige motor die onder andere met een smartphone of afstandsbediening te openen is. Enkel zorgverleners die over een toegangscode beschikken, kunnen binnen. En het systeem registreert wie binnen geweest is en hoelang die persoon bleef.

‘Het idee dat je jongeren met een verstandelijke handicap kunt helpen, zorgt voor voldoening’, zegt Lore Feys uit Heestert. Ze werkt als verpleegkundige op de kinderafdeling van een psychiatrisch ziekenhuis en is ook actief bij Kazou. ’Met veel plezier’, zegt ze.

Kazou, de jeugddienst van CM, organiseert Jomba-vakanties voor jongeren die bijzondere aandacht nodig hebben. En daarvoor zoekt Kazou ieder jaar heel wat verpleegkundigen zoals Lore. ‘Na mijn basiscursus ben ik begonnen als monitor bij Jomba WestVlaanderen en dat is mij zo goed bevallen dat ik ben blijven plakken. Een paar jaar later ging ik al mee als verpleegkundige. Deze zomer ga ik opnieuw mee naar het vakantiecentrum Heibrand in Westmalle.’

Met volle goesting ‘Mijn dag begint met het uitdelen van de medicatie. Daarna help ik de monitoren met de verzorging en het wassen van de vakantiegangers. Nieuwe moni’s weten eerst niet hoe ze dat moeten doen maar eenmaal ik hen dat uitgelegd heb, is dat een koud kunstje. De rest van de dag doe ik met volle goesting mee aan de activiteiten. Tussendoor gebeurt het al eens dat ik een pijntje moet verzorgen of dat ik met iemand naar de dokter moet gaan. Af en toe heb ik een trucje nodig om een deelnemer te kunnen verzorgen: een pop om mee te spelen of een klein cadeautje zijn ideale afleidingsmanoeuvres.’

Luisterend oor ‘Als de monitoren een dipje hebben en even nood hebben aan een babbel, dan zijn ze altijd welkom. Eens

Hoelang blijven mijn doktersbriefjes geldig?

Je moet de getuigschriften voor verstrekte hulp aan het ziekenfonds bezorgen binnen de twee jaar na het einde van de maand waarin je de zorg kreeg. Nadien zijn de attesten verjaard en mag het ziekenfonds geen terugbetaling meer uitkeren. Daarop zijn twee uitzonderingen. Het Riziv kan overmacht toestaan, bijvoorbeeld bij langdurige hospitalisatie in coma. Ook is het mogelijk om de verjaringstermijn met een aangetekend schrijven tegen te houden, bijvoorbeeld bij een

inbeslagname van de getuigschriften voor gerechtelijk onderzoek. De getuigschriften blijven dan wel twee jaar geldig, toch wacht je beter niet zo lang om ze bij het ziekenfonds in te dienen. Zo voorkom je dat je net een dag te laat bent. Bovendien kunnen de codes op het getuigschrift van belang zijn voor de volgende terugbetalingen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de vernieuwing van je globaal medisch dossier. Pas wanneer het ziekenfonds dit weet, kan het je voor raadplegingen bij de huisarts meer terugbetalen.

vragen hoe het met hen gaat, kan al wonderen doen. Als verpleegkundige ben je vaak een luisterend oor.’ ‘De drempel om voor mensen met een beperking te zorgen is minder hoog dan sommigen denken. Het contact met deze personen is veel intenser dan op andere vakanties. Ze komen ook regelmatig, zonder boe of ba, om een knuffel vragen. Het doet deugd dat ze op die manier tonen dat ze zich goed voelen bij jou. Ik raad iedereen aan om eens van een Jombavakantie te proeven. Het is een ervaring die naar meer smaakt. Ik zou het niet meer kunnen missen.’ Tom Degrande Kazou zoekt gediplomeerde verpleegkundigen, vroedkundigen of artsen of studenten verpleegkunde/vroedkunde die het tweede jaar afgerond hebben en studenten geneeskunde die het derde jaar afwerkten. Kazou biedt gratis verblijf en kostenvergoeding. Interesse? Mail naar [email protected] of telefoneer naar 02 246 49 73.

✔✔www.kazou.be

SMAKELIJK

Hoe kunnen we je helpen? CM geeft raad.

Ga je naar de huisarts of de tandarts, dan geeft hij je bij de betaling van de raadpleging een getuigschrift voor verstrekte hulp. Daarmee krijg je terugbetaling van het ziekenfonds. Tenminste als je het doktersbriefje binnen de twee jaar afgeeft.

9



Toast champignon met een crème van aardpeer en gerookte forel Ingrediënten voor 4 toasts: 300 g aardpeer ¬ gerookt forelhaasje ¬ 20 cl room ¬ peper ¬ zout ¬ ½ notenbrood ¬ 2 teentjes knoflook ¬ olijfolie ¬ 100 g witte champignons ¬ sap van ½ citroen ¬ een blaadje groen

Bereiding schil de aardperen en kook ze zoals aardappelen ¬ mix ze met de forel, de room en eventueel wat kookvocht tot een dikvloeiende crème ¬ breng op smaak met peper en zout ¬ snijd 4 dikke sneden van het notenbrood ¬ wrijf er met een opengesneden knoflookteentje over en besprenkel met olijfolie ¬ rooster deze in een oven van 200 °C ¬ snijd de champignons flinterdun ¬ marineer ze rauw in olijfolie, het citroensap en een geperst teentje look ¬ breng op smaak met peper en zout ¬ leg de gemarineerde champignons op de toast ¬ serveer de crème er als een sausje bij in een apart potje ¬ werk af met een blaadje groen

✔✔www.cm.be/

terugbetaling-ziektekosten Recept: Johan Engelen www.johanengelen.be

10

¬ uw job, ons werk

DE


VLOER

Colruyt

‘Eén op vijf werknemers Colruyt kiest voor duurzaam vervoer’

Iedereen kent de Belgische supermarktketen Colruyt voor zijn slogan ‘laagste prijzen’. Maar Colruyt doet er ook alles aan om zich een groen imago aan te meten. Hoe ver gaan die inspanningen voor het milieu? Hans Doddema, hoofddélégué ACV Voeding en Diensten bij Colruyt, legt uit.

E

Cia Jansen

en bedrijf dat bezig is met vergroening wil zo min mogelijk impact hebben op het leefmilieu. Personeelsleden aanmoedigen om de wagen te laten staan en met alternatieve vervoersmiddelen naar het werk te komen, is daar één aspect van. ‘Op vlak van duurzaam woon-werkververkeer doet Colruyt zeker inspanningen’, zegt hoofddélégué Hans Doddema. ‘Eén vijfde van de 25 000 werknemers kiest voor duurzaam vervoer. Daardoor vermijden zij samen jaarlijks 25 milWie is Hans Doddema? joen autokilometers en • Woont in Herne 4 000 ton CO2-uitstoot.’

• Werkt 26 jaar bij Colruyt, in het depot verse producten • Lid ondernemingsraad en syndicale delegatie • Bijna één jaar hoofddélégué voor ACV Voeding en Diensten

Het populairst is het fietsproject Bike2Work. ‘Ongeveer 2 200 mensen komen naar het werk met een bedrijfsfiets. Nog eens 1 000 hebben een elektrische fiets in bruikleen. Zij krijgen een complete fietsuitrusting en een belastingvrije fietsvergoeding. Zowat 440 medewerkers nemen de scooter. En 1 200 mensen gebruiken het openbaar vervoer. Als ik kan, kom ik met de fiets naar het werk. Dat is een klein uurtje onderweg. Maar als hoofddélégué moet ik mij veel verplaatsen tussen depots en de centrale diensten, dus heb ik mijn auto nodig.’

Bereikbaarheid met het openbaar vervoer is een aandachtspunt. ‘Bijvoorbeeld in de depots zijn er sinds april twee shiften: van 6 tot 14 uur en van 14 tot 22 uur. Het voordeel is dat het personeel nooit meer tijdens de spitsuren onderweg is. Maar het is een aanpassing voor je gezinsleven en het is niet simpel om met de bus te komen als je om 6 uur moet beginnen. Daarom onderhandelt de werkgever met De Lijn en NMBS over hun dienstregeling of over extra haltes.’

In de depots van Colruyt zijn er sinds april twee shiften: van 6 tot 14 uur en van 14 tot 22 uur. ‘Het voordeel is dat het personeel nooit meer tijdens de spitsuren onderweg is’, zegt hoofddélégué Hans Doddema.

Wat met al het vrachtverkeer van Colruyt om de winkels te bevoorraden?

vakbond staan we achter die investeringen, want anders kun je als bedrijf niet verbeteren. Maar ze moeten haalbaar zijn.’

‘We proberen het aantal kilometers met vrachtwagens zoveel mogelijk te beperken en zo een stukje van het fileprobleem op te lossen. Zo worden goederen die in de haven van Antwerpen aankomen, vervoerd via het Zeekanaal tot in de haven van Brussel. Daar staan dan vrachtwagens klaar die de goederen naar de depots rond Halle brengen. Ook wordt er geïnvesteerd in een schonere vloot. We doen testen met vrachtwagens en bedrijfswagens die rijden op aardgas of CNG (aardgas onder druk, red.). Dat zijn proefprojecten die veel geld kosten. Als

Wat doet Colruyt nog voor het milieu?

Zeg nu zelf

ACV houdt congres op 23 en 24 april Globalisering, vrij verkeer van kapitaal, multinationale ondernemingen,… Eind april buigen meer dan 900 afgevaardigden van ACV zich over deze uitdagingen tijdens een congres. Samen gaan ze op zoek naar manieren om inspraak, in en buiten de onderneming, beter te organiseren. Visie belicht in vier nummers op rij welke onderwerpen aan bod zullen komen. Deze week vertelt Hans Doddema hoe je vakbondswerk kunt verdiepen en je als délégué kunt toeleggen op een thema als duurzaamheid.

‘Het meest bekend zijn waarschijnlijk de investeringen in groene energie. Via Parkwind investeert Colruyt mee in de windmolenparken in de Noordzee. En bij sommige depots staan er eigen windturbines, die rechtstreeks stroom leveren aan die depots. Colruyt onderhandelt volop om bij elk distributiecentrum een windmolen te mogen bouwen. Maar zo’n windmolen is niet altijd welkom als er omwonenden zijn. Ik mag toch wel stellen dat wij in de Belgische bedrijfswereld een voorloper zijn op milieuvlak.’ Was Colruyt 25 jaar geleden ook al zo ‘groen’? ‘Toen ik bij Colruyt begon, was de situatie anders. Er reden minder wagens op de baan, er was geen fileprobleem op de Brusselse Ring. Een chauffeur deed vroeger een lange en een korte rit per werkdag. Nu mogen we al blij zijn als hij op tijd terug is na een lange rit. Dus een bedrijf als Colruyt verandert mee met de toekomst. Je moet durven innoveren, want als je stil blijft staan ga je achteruit. Als vakbond willen wij daaraan meewerken.’ Wat is jullie rol als vakbond hier dan precies? ‘Ik zie de vakbond hier als een brug tussen directie en personeel. Enerzijds geven wij ideeën door aan de directie hoe we op de beste, meest efficiënte, goedkoopste en

duurzaamste manier kunnen werken. Dat weet de mens op de werkvloer nu eenmaal het beste. Anderzijds horen wij als eerste van de directie als er dingen veranderen, en zijn wij degenen die de medewerkers het best kunnen informeren.’

Colruyt verandert mee met de toekomst en durft innoveren. Als vakbond willen wij daaraan meewerken. Hans Doddema, hoofddélégué ACV Voeding en Diensten

Ten slotte, eind april organiseert ACV een ledencongres. Vind je dat belangrijk? ‘Het is voor mij de eerste keer dat ik eraan zal deelnemen. Maar ik kijk ernaar uit om met andere militanten te praten. Wat leeft er in hun bedrijf, hoe pakken zij de dingen aan? Belangrijk lijkt mij dat de vakbond naar de toekomst toe het syndicale werk verdiept. Uiteraard is zorgen voor werkzekerheid, een correct loon en goede arbeidsomstandigheden een belangrijke bekommernis. Maar wij hebben ook een rol te spelen in mee nadenken over milieu, oplossen van files, duurzame productie, … het bredere plaatje.’ Leen Grevendonck

¬ uw job, ons werk


11

Wat doet federale regering met nieuw akkoord sociale partners?

Vakbonden en werkgevers stellen samen versoepeling beschikbaarheidsregeling voor aan regering Maandagavond bereikten de werkgevers en vakbonden een akkoord over de beschikbaarheid van oudere werklozen en personen in SWT (stelsel werkloosheid met werkgeverstoeslag, het vroegere brugpensioen). In het regeerakkoord stond dat zij vanaf 1 januari beschikbaar moesten blijven voor de arbeidsmarkt tot 65 jaar en actief naar werk moesten zoeken. De vakbonden en de werkgevers stellen nu samen een alternatief voor, dat een versoepeling van die regels voorziet. Visie publiceert hieronder de punten uit het akkoord tussen de sociale partners. Bij het ter perse was van de regering enkel bekend dat ze zich vrijdag zou uitspreken over het akkoord (wanneer Visie in de bus valt).

✔✔Actieve beschikbaarheid

en recht op outplacement en sollicitatieverlof gaan samen

Bij ontslag slechts recht op outplacement indien actief beschikbaar; Bij ontslag slechts recht op sollicitatieverlof indien actief beschikbaar; Indien recht op outplacement, ook plicht om outplacement te volgen.

de

✔✔Voor gewone werklozen

✔✔Geen actieve beschikbaarheid (met

(geen SWT) komt er een meer geleidelijke invoering

Passieve beschikbaarheid: Slechts tot 60 jaar of 40 jaar loopbaan in 2015; 2016: tot 61 jaar of 41 jaar loopbaan; 2017: tot 62 jaar of 42 jaar loopbaan; 2018: tot 63 jaar of 43 jaar loopbaan; 2019: tot 64 jaar of 44 jaar loopbaan. Actieve beschikbaarheid: door Gewesten te bepalen.

✔✔Geen beschikbaarheid voor

Passieve beschikbaarheid tot 60 jaar, tenzij loopbaan van 38 jaar;

Voor SWT-ers ontslagen vóór 1 januari 2015 (ongeacht leeftijd);

Als leeftijdsvoorwaarde (55 jaar in 2015) omhoog gaat na 2015, dan verhogen leeftijdsen loopbaangrens voor passieve beschikbaarheid met evenveel jaren.

SWT vanaf 62: passief beschikbaar tot 65, tenzij 43 jaar loopbaan; SWT vanaf 60: passief beschikbaar tot 65, tenzij 42 jaar loopbaan; Medisch SWT vanaf 58 en 35 jaar loopbaan: geen passieve beschikbaarheid; SWT 40 jaar loopbaan (vanaf 56 in 2015 en vanaf 58 jaar in 2016): passief beschikbaar tot 60, tenzij 41 jaar loopbaan;

✔✔SWT bedrijven in

moeilijkheden of herstructurering

evaluatie zoekgedrag) voor SWT-ers en beperking van passieve beschikbaarheid

SWT vanaf 58 en 33 jaar loopbaan in zwaar beroep (bouw, 20 jaar nacht of 5/7 jaar nacht, ploegen of onderbroken uurrooster): passief beschikbaar tot 60, tenzij 40 jaar loopbaan;

wie in SWT is, wie in opzeg staat voor SWT of wie als werkloze al over een vrijstelling beschikt

Voor SWT-ers ontslagen in een bedrijf in moeilijkheden of herstructurering, dat de herstructurering aankondigde vóór 9 oktober 2014 (ongeacht leeftijd);

Als de leeftijdsvoorwaarde voor SWT vanaf 58 omhoog gaat na 2016, dan verhogen leeftijdsen loopbaangrens voor passieve beschikbaarheid met evenveel jaren. Bijvoorbeeld : SWT 58 /40 jaar loopbaan naar 59 /40 jaar loopbaan: passief beschikbaar tot 65, tenzij 61 jaar en 41 jaar loopbaan;

Voor gewone werklozen die al maxivrijstelling genoten op 31 december 2014 (ongeacht leeftijd).

SWT 58 /33 jaar voor bouw en zware beroepen naar 60 /33 jaar: passief beschikbaar tot 65, tenzij 62 jaar en 42 jaar loopbaan.

FOCUS

www.twitter.com/Acvonline

www.facebook.com/het.acv

De uitgestoken hand, weet u nog De regering Michel besliste bij haar aantreden dat oudere werklozen en SWT-ers vanaf 1 januari 2015 tot hun 65 jaar beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. Dat betekent dat ze heel actief naar een nieuwe baan moeten zoeken. Dat ze dat ook moeten kunnen bewijzen. En dat ze daarop streng gecontroleerd worden. Dat ze hun uitkering verliezen als ze de controle niet doorstaan. Zelfs mensen die al in SWT zijn of al maanden in opzeg stonden met het oog op SWT zouden opnieuw opgejaagd worden. Dat is natuurlijk pure contractbreuk. Op die voorwaarden zijn die mensen niet ingestapt in SWT. Naast contractbreuk is deze regeringsmaatregel ook een doorgedreven vorm van pesten. Want waar gaan deze oudere werknemers nog kansen krijgen? En onder welke voorwaarden? Bovendien neemt deze regering geen enkele maatregel die het mensen mogelijk moet maken om wat langer te werken. Integendeel, tegelijk gaat de bijl ook in landingsbanen en tijdkrediet. Samengevat: de regering wil dat SWT-ers en oudere werklozen die er al een hele loopbaan hebben opzitten, opnieuw gaan zoeken naar werk dat er niet is. Dat voor velen te zwaar is geworden. En dat bij werkgevers die hen liever niet zien komen. Terwijl ondertussen veel jongeren niet aan de bak komen en dui-

zenden zelfs worden uitgesloten uit de werkloosheid. Ook werkgevers realiseerden zich langzaam maar zeker wat dit betekende. SWT biedt hen een kans op een sociaal min of meer verantwoorde herstructurering. Dat voortschrijdend inzicht zorgde er voor dat we in het minicompromis van net voor kerst al één uitzondering konden binnen halen. Wie 60 jaar was eind 2014 én al in de werkloosheid of SWT zat, valt niet onder de activeringsmaatregel van de regering Michel. Een deel van de contractbreuk was alvast opgelost. In het sociaal akkoord, dat het ACV op 10 februari goedkeurde, bekwamen

we dat de werkgevers met ons over bijkomende bijsturingen van deze maatregel wilden overleggen. Dit overleg heeft deze week geleid tot een nieuw akkoord over beschikbaarheid met de werkgevers. Alle sociale partners, werkgevers en vakbonden, hebben daarbij één duidelijke boodschap voor de regering: voer dit akkoord, het moeilijke en broos resultaat van sociaal overleg, volledig en ongewijzigd uit. Voor een regering die maanden liep te kwekken dat ze de hand uitsteekt naar de sociale partners kan dat geen enkel probleem zijn. En als het dat toch zou zijn, dan is er pas een echt probleem. Dan blaast deze regering het sociaal overleg, één van de fundamenten van onze welvaarsstaat, op. Marc Leemans, voorzitter ACV

Alle sociale partners, werkgevers en vakbonden, hebben daarbij één duidelijke boodschap voor de regering: voer dit akkoord, het moeilijke en broos resultaat van sociaal overleg, volledig en ongewijzigd uit.

12

¬ uw job, ons werk

bondig

vak

Sociale partners bouw werken sa de minister aan oplossing social

Overleg en actie Het ACV wil de druk hoog houden, ook na het sociaal akkoord over onder andere lonen en welvaartsvaste uitkeringen en het sociaal akkoord onder sociale partners over de beschikbaarheid voor SWT’ers en oudere werklozen. Ook na die twee sociale akkoorden, moeten immers nog een aantal andere dossiers hun beslag krijgen, om zo een groter evenwicht te bereiken in de maatregelen van het regeerakkoord. Zo moet er voor het ACV een substantiële tax shift komen.

‘Sociale dumping in de bouw is een groot probleem. Het leidt tot oneerlijke concurrentie en soms zelfs tot mensenhandel.’ Dat liet Bart Tommelein (Open VLD), staatssecretaris voor Sociale Fraudebestrijding, optekenen in De Zondag van 1 maart. Eerder zat hij samen met de sociale partners tijdens een eerste ronde tafel Bouw.

Om de druk hoog te houden, organiseert het ACV samen met de andere vakbonden een militantenmeeting op 11 maart op het Muntplein in Brussel.

Nieuwe functieclassificatie Kleding en Confectie

I

n België werken 150 000 werknemers in de bouw. Daarmee is de sector heel belangrijk voor het creëren van jobs. Maar de voorbije twee jaar daalde die tewerkstelling drastisch, ondanks dat de sector groeide. 12 000 jobs gingen verloren en tegen eind 2015 zouden nog eens 6 000 jobs verdwijnen.

Voor werknemers in paritair comité 109 (Kleding en Confectie) geldt sinds 1 december 2014 een nieuwe functieclassificatie. Je werkgever moet je een formulier “functietoekenning” overhandigen met daarin je functie en je loongroep.

Dagelijks klachten

Ga je niet akkoord met je toegewezen functie en/of loongroep, dan kan je bezwaar aantekenen binnen de 30 kalenderdagen nadat je het formulier functietoekenning ontvangen hebt. Je kan voor de beroepsprocedure beroep doen op je syndicaal afgevaardigde of vakbondssecretaris.

Hoe komt dit? ‘De oorzaken zijn sociale fraude en sociale dumping’, legt Stefaan Vanthourenhout (links op foto) uit, voorzitter van ACV bouw - industrie & energie (ACV BIE). Hierbij stellen bedrijven buitenlanders hier tewerk aan lagere lonen, en vaak zonder sociale bijdragen te betalen. ‘Dagelijks ontvang ik klachten over oneerlijke concurrentie, dumpingprijzen, illegale tewerkstelling, schijnzelfstandigen en mensonterende situaties waarin buitenlandse bouwvakkers zich bevinden. Belgische bouwvakkers zijn zelfs tijdelijk werkloos, terwijl anderen hun job doen aan onverantwoord lage lonen. De situatie is dramatisch. Een snelle, fundamentele oplossing dringt zich op.’ Die oplossing wordt gezocht samen met de andere sociale partners en staatssecretaris Bart Tommelein. In februari vond de

✔✔Meer info op

www.acv-csc-metea.be

Werknemers McCain keuren sociaal plan goed

Tussen 2014 en 2018 staan veel activiteiten in het teken van de Eerste Wereldoorlog. ACV Voeding en Diensten wil de personeelsleden die de oorlogsbegraafplaatsen onderhouden ook in de bloemetjes zetten en organiseert op 26 maart een academische zitting ‘100 jaar respect voor de oorlogsgraven. Ook in de toekomst?’. Na de zitting, om 19u30, is er een optreden van Willem Vermandere in CC Guldenberg in Wevelgem. Visie mag 5 duotickets weggeven voor dit optreden. Stuur ten laatste 20 maart een mail naar [email protected] met het antwoord op volgende vragen: • Hoe heet de grootste oorlogsbegraafplaats van de Eerste Wereldoorlog in België? • Schiftingsvraag: Hoeveel juiste antwoorden zullen wij ontvangen tegen 20 maart 23:59

Micael De Lausnay

Vorige week keurde 97 procent van de werknemers van McCain in Grobbendonk het sociaal plan goed. De fabriek in Grobbendonk sluit op 31 december 2015. De productie verhuist dan naar Henegouwen. 123 personeelsleden verliezen hun job. In het sociaal plan is volgens de vakbonden veel aandacht voor de begeleiding naar een nieuwe job.

Win tickets voor Willem Vermandere in Wevelgem


‘Buitenlandse arbeiders die voor 5 euro per uur verbouwingswerken doen aan een justitiepaleis, dat kan niet’, zegt Fabrice Meeuw van ACV BIE.

eerste ronde tafel Bouw plaats. ‘Er zullen veel maatregelen nodig zijn om sociale fraude en sociale dumping aan te pakken’, zegt Tommelein. ‘Hiervoor zullen we niet wachten op Europa. Tegen het bouwverlof stellen we een nieuw pakket van maatregelen voor. Ik wil hiervoor ook samenwerken met de buurlanden.’

Oplossingen volgens ACVBIE ACV BIE zal hier volop aan meewerken en lijst alvast enkele prioriteiten op. Fabrice Meeuw (rechts op kleine foto), juridisch

adviseur ACV BIE: ‘Eerst en vooral moet de wet op de overheidsopdrachten herzien worden. Buitenlandse arbeiders die voor 5 euro per uur verbouwingswerken doen aan een justitiepaleis, dat kan niet. Zowel federaal, regionaal als gemeentelijk moet de publieke opdrachtgever zijn verantwoordelijkheid opnemen. De laagste prijs mag niet langer het enige criterium zijn.’ Ook pleit ACV BIE ervoor dat bouwvakkers op álle werven hun aanwezigheid moeten registeren. ‘Vandaag is dat enkel verplicht voor grote werken van meer dan

Internationale dag voor stakingsrecht Op woensdag 18 februari voerden vakbonden en mensenrechtenorganisaties in Brussel actie voor het stakingsrecht. De internationale koepel van vakbonden (ITUC) nam dit initiatief naar aanleiding van een wereldwijde actiedag om het stakingsrecht te verdedigen. ACV nam ook deel aan de actie in Brussel. ‘Het recht op collectieve actie en staken is essentieel voor een democratie. Dat is hier het geval, maar nog veel meer in de rest van de wereld’, zegt ACV-voorzitter Marc Leemans. ‘In 2013 werden 1 951 vakbondsmensen slachtoffer van geweld en meer dan 6 00 werden opgesloten omdat ze collectief actie voerden. In tien landen werden zelfs vakbondmensen vermoord. We willen dan ook dat het stakingsrecht internationaal erkend en gerespecteerd wordt.’

¬ uw job, ons werk


13

Inkomensgarantie-uitkering voor deeltijdse werknemers daalt

amen met ‘Mijn huis moet ook le dumping verwarmd worden’ Werklozen die deeltijds aan het werk gaan, krijgen onder bepaalde voorwaarden een inkomensgarantie-uitkering (IGU) van de RVA. Zo is hun totale inkomen minstens gelijk aan de werkloosheidsuitkering die ze voordien ontvingen. Sinds 1 januari 2015 daalde de uitkering en na twee jaar wordt ze gehalveerd. Een regeringsmaatregel die vooral vrouwen treft.

800 000 euro. Dat zijn maar 10 procent van alle bouwwerven’, weet Meeuw. ‘Verder is detacheringsfraude een echte plaag. Gemiddeld werken er op een werf 30 tot 40 procent buitenlandse arbeiders. Vaak zijn ze schijnzelfstandige of ontvangen zij niet het minimumloon. Er is een wet die de aannemer aansprakelijk stelt wanneer die werkt met een onderaannemer die het minimumloon niet betaalt. Die wet moet dringend verstrengd worden. Bovendien kan men beter sociale bijdragen hier innen en vervolgens doorstorten naar het land van oorsprong. Zo weten we zeker dat die bijdragen betaald worden.’

Lastenvermindering nodig Ten slotte pleit ACV BIE voor een globaal relanceplan voor de sector. ‘De bouw valt vaak uit de boot voor lastenverminderingen’, klaagt Vanthourenhout aan. ‘De verminderen voor lage lonen en ploegenarbeid bijvoorbeeld kun je niet toepassen in de sector. Maar de bouw heeft dringend zuurstof nodig. Er moet dringend een relanceplan komen.’ (IM, LG)

?!

D

e federale regeringspartners beslisten om de berekening van de inkomensgarantie-uitkering aan te passen.

Vooral vrouwen Personen die onvrijwillig deeltijds werken ontvangen sinds 1 januari 2015 een lagere uitkering. Bovendien wordt de uitkering na twee jaar nog eens gehalveerd. Voor wie al in het stelsel zat, startte die periode op 1 januari 2015 en betekent dit dus een halvering vanaf 1 januari 2017. Samen met de eerste vermindering en de indexsprong betekent dit een verlies van 23 procent. Deze maatregel treft vooral vrouwen die deeltijds werken in sectoren waar de lonen al laag zijn: dienstencheques, schoonmaak, horeca en distributie. Dorothea is 59 jaar en werkt deeltijds bij Lunch Garden. Tijdens de studiedag ‘Vrouwen op hotel’ van ACV Voeding en Diensten getuigde ze over haar situatie: ‘Vroeger werkte ik voltijds bij een vleesfabriek en daarnaast deeltijds bij Lunch Garden. Maar door een allergie aan pekel begonnen mijn armen te ontsteken. Dat was erg pijnlijk. Ik werd toen ontslagen om medische redenen. Ik kon terugvallen op mijn deeltijdse job bij

Hoe kunnen we je helpen? ACV geeft raad.

Hoelang kan ik nog betalen met papieren maaltijdcheques? Vanaf 1 januari 2016 kan je niet meer betalen met papieren maaltijdcheques. Vanaf dan zijn enkel de elektronische maaltijdcheques geldig. Wie nog papieren maaltijdcheques ontvangt, zal die uiterlijk in oktober nog een laatste keer krijgen voor de prestaties van september 2015. Deze, en alle andere papieren maaltijdcheques ontvangen in 2015, zullen geldig zijn tot 31 december 2015. Vanaf oktober 2015 kunnen alleen nog elektronische maaltijdcheques worden uitgereikt. ACV is tevreden met de regeling omdat de cheques op deze manier niet meer zoek kunnen geraken. Er is ook minder rompslomp voor werknemers, werkgevers en handelaars. ACV wil wel dat werknemers bij vol-

doende handelaars met de elektronische maaltijdcheques terecht kunnen. Op dit moment aanvaardt 39 procent van de handelaars de elektronische versie, maar dat moet dus nog hoger. De uitgiftebedrijven beloofden hier werk van te maken. ACV volgt dit verder op. Inmiddels bekijken de sociale partners of ook de ecocheques elektronisch kunnen.

Vrouwen die deeltijds werken in sectoren met lage lonen zijn grootste slachtoffer van de daling van de inkomensgarantie-uitkering.

Lunch Garden en de inkomensgarantieuitkering.’

Geen cadeautjes meer Ook Dorothea’s uitkering is sinds januari verminderd. En dat heeft gevolgen. ‘Het is sowieso niet makkelijk als alleenstaande. Mijn huis moet ook verwarmd worden. En ik woon 27 kilometer van mijn werk, dus

Samen met de eerste vermindering en de indexsprong betekent dit een verlies van 23 procent.

ik heb een wagen nodig. Dat kost geld.’ Wat denkt ze dan over de halvering van de uitkering die haar te wachten staat? ‘Het normale leven zal moeilijker worden. Ik heb twee kleinkinderen. Zij krijgen graag eens een klein cadeautje, maar ook dat zal niet meer lukken. Ik solliciteerde al voor verschillende voltijdse jobs maar ze vinden me te oud.’ ACV vraagt dan ook dat deze maatregel wordt ingetrokken. ‘Het is onbegrijpelijk dat er aan het inkomen wordt geraakt van een groep werknemers die zeer kwetsbaar is’, zegt Pia Stalpaert van ACV Voeding en Diensten. ‘Deze maatregel treft voor het overgrote deel vrouwen die het nu al vaak moeilijk hebben om de eindjes aan elkaar te knopen.’ (AJ)

Vakbondsacties redden 700 jobs

Akkoord bij Delhaize Warenhuisketen Delhaize schrapt 700 banen minder dan voorzien en sluit 10 winkels in plaats van 14. Bovendien worden de premies en de lonen van de arbeiders behouden. Dat zijn de belangrijkste elementen van het sociaal akkoord dat werd afgesloten met de vakbonden. In juni vorig jaar kondigde de directie van Delhaize een ‘transformatieplan’ aan. De warenhuisketen legde de betaalde pauzes, de anciënniteitstoeslagen, afgesproken premies, de lonen boven de sectorale minimumlonen en het premiestelsel op de onderhandelingstafel. In het oorspronkelijke besparingsplan sneuvelden ook 2 500 banen. ACV ging over tot actie, met succes. Nancy Tas van ACV Voeding en Diensten: ‘We hebben veel erger kunnen voorkomen. We zul-

len ook in de toekomst proberen de loon- en arbeidsvoorwaarden te verbeteren, ook voor de nieuwe werknemers.’ In het uiteindelijke akkoord laat Delhaize 1 800 personeelsleden afvloeien zonder naakte ontslagen. Om dat mogelijk te maken, kan het personeel vanaf 55 jaar met brugpensioen. (AJ) Belga

‘Sociale fraude en sociale dumping zijn misdrijven die onze sociale zekerheid en economie terroriseren’, zegt Stefaan Vanthourenhout van ACV BIE.

14 Dossier

rechtvaardige

Ook al zijn we met z’n allen gewonnen voor een eerlijker belastingssysteem, de discussies en de terminologie zijn soms Chinees voor wie niet elke dag met zijn neus tussen de boeken rechten en fiscaliteit zit. Visie belicht in de volgende vier pagina’s het actualiteitsdossier over rechtvaardige fiscaliteit en de zogenaamde tax shift. Te beginnen met: de vaktaal.

Tax shift Verschuiving van de (te hoge) lasten op arbeid naar andere inkomensgroepen. Met belastingen leggen we een gezamenlijke pot aan voor uitgaven voor wegen, onderwijs, sociale zekerheid, ... Wat we dus niet binnenkrijgen via de belastingen op arbeid, moet van ergens anders komen. De tax shift verlaagt de lasten op arbeid en haalt de compensatie elders. Over waar ‘elders’ is, bestaat nog discussie. Voor ACV is het duidelijk dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen en dat de groepen die nu minder bijdragen, ook hun extra duit in het zakje moeten doen. Zoals de grote vermogens. Inkomsten uit vermogen worden in België momenteel minder belast dan inkomsten uit arbeid.

35%

17%

10%

25%

Speculatietaks Wat? Wie aandelen koopt en verkoopt, zou met een speculatietaks moeten betalen op de eventuele winst die hij maakt bij de verkoop, maar alleen wanneer de aandelen snel weer verkocht worden. Wie succesvol ‘speculeert’ op de beurs, zou met een speculatietaks een percentage van zijn winst moeten afstaan. De belasting op meerwaarde van aandelen is momenteel bijzonder klein. Discussiepunten. Welk percentage taks zou moeten betaald worden op de winst en vanaf wanneer spreken we van investeren en niet van speculeren? Is een speculant iemand die na 3 weken zijn aandelen opnieuw verkoopt, of ook nog na twee jaar? Wie investeert in een bedrijf en dus langere tijd aandelen van hetzelfde bedrijf bezit of zelf ondernemer/oprichter is, is dat dan geen speculant en betaalt die dan geen speculatietaks of andere belasting op de meerwaarde.

Vermogenswinstbelasting Wat? Wie uit vermogen inkomsten, ‘winsten’, haalt, zou een belasting betalen op die winsten. Wie geld belegt, zou dan worden belast op wat hij daarmee verdient. Discussiepunten. Hoe wordt de meerwaarde en de winst berekend? Wanneer je de winst effectief opstrijkt, of een jaarlijkse schatting? Wordt wie in vastgoed belegt, koopt en verkoopt, dan pas op de winst belast na verkoop? Of maken we elk jaar een schatting van het vermogen en de geboekte winst? Of gaan we uit van een forfait, een vast percentage ‘logische’ winst, bijvoorbeeld een jaarlijkse winst van 4% waarop belastingen worden betaald? Minstens zo belangrijk als discussiepunt: hoe weten we wat de omvang is van iemands vermogen? Moeten we daar een inventaris van opmaken, een zogenaamd vermogenskadaster? Ook moet worden bepaald hoe de vermogenswinstbelasting met eventuele minwaarden omgaat: verlies op een bepaald moment of bij verkoop. Kunnen minwaarden in rekening worden gebracht? Tot slot is de vraag of het percentage vermogenswinstbelasting voor iedereen even hoog moet zijn, ongeacht het totale vermogen. Betaalt iemand met weinig vermogen een even groot percentage als iemand met veel vermogen? Of houdt het systeem zoals bij de personenbelasting rekening met schijven en stijgt het percentage naargelang de schijf, met eventueel een vrijgesteld bedrag of eigendom zoals bij personenbelasting? Nog belangrijk. Op Europese schaal en liefst zelfs op wereldschaal is een goed systeem nodig om gegevens over vermogens uit te wisselen. Het kan uiteraard niet zijn dat een spaarrekening, belegging of huis in België wel wordt belast, maar niet wanneer de spaarrekening, de belegging of het huis in een ander land geregistreerd zijn.

Nog belangrijk. Moet de speculatietaks zou voor alle beleggers even hoog zijn, ongeacht het totale vermogen of de hoeveelheid winst met aandelen? Daarnaast is niet duidelijk hoeveel een speculatietaks kan opbrengen, omdat de werking met eventuele uitzonderingen en beperkingen in de tijd de taks kan uithollen. De taks zelf en de opbrengst ervan kan daardoor erg mager uitvallen.

Inkomens ongelijk belast Het uitgangspunt om alle inkomens gelijker te belasten wint steeds meer terrein. ‘Meer dan logisch’, zeggen voorstanders. ‘Geld is geld, er is geen verschil tussen inkomen uit arbeid of inkomen uit vermogen. Gelijker belasten is dan niet meer dan logisch, toch?’ Vandaag zijn er serieuze verschillen in belastingdruk naargelang de inkomstenbron. Wie 40 000 euro verdient door te werken, betaalt daarop jaarlijks gemiddeld 14 000 euro belastingen of 35 procent.

Wie 40 000 euro verdient door geld te beleggen, betaalt op de winsten jaarlijks maximaal 10 000 euro belastingen of maximaal 25 procent. Maximaal, want het hoogste tarief roerende voorheffing bedraagt 25 procent, terwijl de taks op meerwaarde uit verkoop van aandelen erg laag is. Wie 40 000 euro winst haalt uit de meerwaarde van aandelen, betaalt bij de verkoop zo goed als geen belasting. Een onderneming die 40 000 euro winst maakt, betaalt gemiddeld 6 000 euro belasting op die winst of 17 procent. Het basistarief is 33,99 procent belasting op de winst, maar via aftrekposten daalt de reële belastingvoet. Bedrijven met meer dan 1000 werknemers, de multinationals, betalen zo gemiddeld 10 procent belastingen op hun winst.

vrijdag 6 maart 2015

15

fiscaliteit BTW-verhoging Wat? Wanneer we iets aankopen, betalen we daarop een percentage belasting per product of dienst, de belasting op de toegevoegde waarde (BTW). Afhankelijk van welk soort product of dienst we kopen, schommelt de BTW tussen 0 en 21 procent. De regering zou kunnen beslissen om het BTW-percentage te verhogen voor alle producten en diensten of voor specifieke categorieën, zoals kledij, alcoholische dranken, ... De producten en diensten waarvan de BTW verhoogd wordt, zullen dan duurder zijn waardoor de koopkracht van mensen daalt. De BTW-discussie kan je voor werknemers en gezinnen ook bekijken als een discussie over belasten aan de inkomstenzijde (loon belasten) of aan de uitgavenzijde (wat je met het loon koopt). Uit onderzoek blijkt dat een BTW-verhoging nadelig is voor de mensen die het minst verdienen en voordelig is voor de mensen die het meest verdienen. Dat klinkt ook logisch, omdat wie veel verdient, meer zal binnenkrijgen (minder belasting op loon), maar daarom niet meer eten zal kopen of meer kledij nodig heeft. Wie veel verdient, kan dus meer sparen van het gedeelte dat extra binnenkomt langs de inkomstenzijde. Wie minder verdient, moet meer uitgeven langs uitgavenzijde om dezelfde producten en diensten te kopendan voordien, waarvoor je na een BTW-verhoging meer moet uitgeven.

Milieuheffing of ecofiscaliteit

Vermogensbelasting De vermogensbelasting en de vermogenswinstbelasting zijn vergelijkbaar, alleen wordt de belasting bij de vermogensbelasting berekend op de grootte van het vermogen en niet op de winst erop. De vermogensbelasting zou dus geen rekening houden met het al dan niet realiseren van winst. Andere eigenschappen zijn identiek aan of kunnen gelijkend zijn aan de vermogenswinstbelasting, zoals welk percentage, stijgt het percentage per schijf of niet, is er een vrijstelling, noodzaak aan inventaris/vermogenskadaster, ...

Wat? Een belasting die rekening houdt met de schaarste of het vervuilende karakter van goederen of diensten. De belasting bezorgt ons een gezamenlijke pot inkomsten, maar streeft tegelijk naar een gedragswijziging bij de bevolking (bijvoorbeeld minder of bewuster verbruiken). ‘De vervuiler betaalt’, wordt ook weleens gezegd. Milieuheffing bestaat al in verschillende vormen, bijvoorbeeld de accijnzen op brandstof en de kost voor vuilniszakken of recupel-bijdragen. Discussiepunten. Op welke producten moet een extra milieuheffing komen? Wat als het prijsverschil dan te groot wordt met het buitenland? Dan wordt het interessant om in het buitenland te kopen, waardoor de binnenlandse markt verkleint of verdwijnt. Nog belangrijk. Milieuheffing is niet altijd een stabiele bron van belastinginkomsten, omdat ze na verloop van tijd kunnen verdwijnen. De belastinginkomsten vallen weg wanneer gedrag gewijzigd is en mensen minder de zwaar belaste vervuilende of schaarse producten kopen. Soms kan je daarom niet spreken van een ‘structurele en stabiele’ inkomstenbron. Of nog, de gedragswijziging die met een milieuheffing wordt beoogd, gaat niet altijd samen met een andere doelstelling van belastingen: inkomsten verwerven voor collectieve voorzieningen en sociale zekerheid.

Vlaming wil tax shift, internationale organisaties willen tax shift

Groot draagvlak voor rechtvaardige belastinghervorming Het draagvlak voor een rechtvaardige belastinghervorming is groter dan ooit. Niet alleen zegt 84% van de Vlamingen voorstander te zijn van een tax shift, zo goed als alle nationale en internationale economische instellingen en professoren blijven herhalen dat de lasten op arbeid te hoog zijn en gecompenseerd moeten worden door een verschuiving weg van arbeid. ‘Werknemers verdienen niet te veel, ze kosten te veel,’ is een boutade van Marc Coucke. Collega-ondernemer Wouter Torfs vindt dat we ‘ons pollekes mogen kussen met zo’n goede sociale zekerheid’. En België kreeg van de Wereldbank een uitmuntende score van 94/100 voor de prestatie van de overheidsdiensten, ver boven het Europese gemiddelde. De loonlasten zijn te hoog, daar zijn zowel vakbonden als werkgevers het over eens. Goede sociale zekerheid, daarvoor worden we internationaal geroemd. Iedereen eensgezind tevreden met een tax shift weg van arbeid, zou je denken.

Indexsprong Niet helemaal. Over de indexsprong is geen eensgezindheid. Dat de vakbonden die dom en ondoelmatig vinden, is intussen breed bekend. Het aantal jobs dat de

indexsprong zou opleveren, daalt keer op keer. Eerst waren het er nog 80 000, dan 60 000 en in zijn recentste economische prognoses spreekt het Planbureau van slechts 28 500 jobs tegen 2020. Berekend op de kost van de indexsprong, is dat 91 228 euro per job die erbij komt. Of nog: 2,6 miljard koopkrachtverlies voor werknemers uit de privésector en uitkeringsgerechtigden.

Een tax shift is het beste economische idee van de laatste dertig jaar. professor Koen Schoors (UGent)

De indexsprong is geen puur winstverhaal, daar ondersteunen de cijfers de stelling van de vakbonden dat de indexsprong dom en ondoelmatig is. Het Planbureau en de Nationale Bank ramen het jobverlies rechtstreeks gelinkt aan de indexsprong op 16 000 jobs, alleen al door het koopkrachtverlies van werknemers in de privésector. Het Planbureau en de Centrale Raad voor het bedrijfsleven berekenden dat alle begrotingsmaatregelen samen 44 600 banen zullen kosten.

Alternatief: tax shift ‘Is er dan geen alternatief?’ vragen we ons met z’n allen af. Intussen kent zowat elke Belg het antwoord: ‘ja, er is een alternatief’. Een tax shift, een bredere belastinghervorming. Een besparing op loonlasten zou dus gerust ook anders dan met een indexsprong gerealiseerd kunnen worden. Maar ook los van het dossier van de indexsprong, bevelen velen een tax shift warm aan, met een intelligente mix aan maatregelen zodat de ‘shift’ doelmatig, eenvoudig en rechtvaardig is. Onze Nationale Bank, het IMF (InterMonetairFonds), de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling), de Hoge Raad voor Financiën en tal van professoren steunen dat idee. I n de krant De Morgen verwoordde Gents econoom Koen Schoors het eind 2014 zo: ‘Een tax shift is het beste economische idee van de laatste dertig jaar. Het is de broodnodige sociaaleconomische hervorming die onze maatschappij actiever, groener en rechtvaardiger, de economie duurzamer en competitiever en de vergrijzing betaalbaar zal maken.’ (JDO)

16 Dossier

rechtvaardige

Gesprek met Koen Meesters, expert fiscaliteit van ACV

’Er zijn dingen in de fiscaliteit die je zachtjes uitgedrukt kan verbeteren’ Wie van ver of dichtbij iets weet te vertellen over fiscaliteit, of wie tax shift in drie woorden kan uitleggen, beleefde drukke tijden de afgelopen maanden. Zelden was een eerlijke bijdrage aan onze gezamenlijke belastingpot zoveel in de media als nu. Het ACV slaat al meer dan 20 jaar op de nagel van eerlijke fiscaliteit. Expert Koen Meesters was er geruime tijd bij. ‘Ik draai al te lang mee om echt voorspellingen te doen over wat nu komt, maar het is absoluut het moment om door te zetten. Zo goed als de hele bevolking is ervan overtuigd dat het belastingssysteem eerlijker moet.’ Waarom zal het nu lukken? Waarom staat eerlijke fiscaliteit na 20 jaar hoog op de agenda?

Christine Laureys

‘Eind vorig jaar hebben we met grote acties geprotesteerd tegen onrechtvaardige regeringsmaatregelen. Ik ben ervan overtuigd dat het bewustzijn van mensen vergroot is met de acties eind vorig jaar. Daarnaast zijn LuxLeaks en SwissLeaks illustraties van de onrechtvaardigheid. Het heeft ook te maken met de verantwoordelijkheidszin van mensen. De tijden zijn moeilijk, iedereen wil wel bijdragen, maar iedereen moet evenwichtig bijdragen. Dan komt de eerlijkheid van fiscaliteit op het voorplan. Er zijn dingen in de fiscaliteit die je zachtjes uitgedrukt kan verbeteren.’ Wat zijn de drie prioriteiten?

Gérard Dépardieu is een voorbeeld dat iemand die gaat lopen, blijft lopen. De vluchtroutes worden beperkter en beperkter. Koen Meesters, Nationaal secretaris ACV

‘Eén. Wie op dit moment te weinig bijdraagt, moet meer bijdragen. Twee. Vermogens die op dit moment ontsnappen, moeten ook bijdragen. Drie. De maatregelen moeten zo zijn dat ze de koopkracht van de mensen maximaal garanderen. Zo zou een BTW-verhoging een nieuwe aanslag zijn op de koopkracht van de mensen. Met de indexsprong worden producten en diensten duurder, terwijl het loon van de mensen gelijk blijft. Een BTW-verhoging maakt de producten en diensten nog eens duurder en treft ook opnieuw dezelfde groep mensen het hardst, want de meest vermogenden spenderen een kleiner stuk van hun inkomen aan consumptie, zij houden meer over om te sparen bijvoorbeeld.’

Tax shift De tax shift concreet. Iedereen is het erover eens dat de lasten op arbeid te hoog zijn en dat het een goede zaak zou zijn om ze te verschuiven, bijvoorbeeld naar wie nu minder bijdraagt. Iedereen voorstander, zou je denken? ‘Er zijn twee stukken in dat verhaal. Ten eerste, sommige grote vermogens en grote verdieners betalen minder dan anderen. Het principe dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, dat zie je niet altijd in praktijk. Ik denk dat intussen zo goed als iedereen wil dat die sterkste schouders wél de zwaarste lasten dragen. Dat moeten we vasthouden en daar moeten we op inzetten. Ten tweede, de verschuiving zelf. Die moet con-

creet worden uitgewerkt en daar bestaan uiteenlopende ideeën over. Samen met ons zeggen professoren en internationale instellingen dat we er een verhaal van kunnen maken met bescherming van de koopkracht van mensen en waarbij we tegelijk de kosten van arbeid verlagen, voor werknemers en werkgevers. Zo zou je tegelijk een economische impuls geven en iets doms als de indexsprong van tafel vegen.’ Waarom zijn werkgevers niet meteen geneigd om de tax shift toe te juichen? Het gaat tenslotte om een verschuiving van de lasten weg van arbeid? ‘Voor ons mag de tax shift geen zoethoudertje zijn. Als we nog van mening verschillen met andere groepen, dan gaat dat vooral over de impact van die belastinghervorming, niet over het principe zelf. We vragen echt een fundamentele aanpassing van het belastingregime en daar is het verschil in mening nog groot.’ Wat vraagt ACV precies? Snel minstens één concrete maatregel of op langere termijn een volledige belastinghervorming met meer rechtvaardigheid? ‘We vragen al jaren een rechtvaardige belastinghervorming. Dat is en blijft ons einddoel. Vandaag willen we op korte termijn één of meerdere maatregelen die het bestaande onevenwicht minstens voor een stuk herstellen. Is het daarmee gedaan? Dat denk ik niet. We doen daarmee niks af aan wat we al jaren vragen, maar we willen wel op korte termijn dat er een gevoelige inspanning komt die de koopkracht ontziet en de meest vermogenden meer laat bijdragen dan ze op dit moment doen. Momenteel kan je bijvoorbeeld een zo goed als belastingvrij inkomen halen uit beleggingen. Dat is niet rechtvaardig. Iedereen moet bijdragen, alle inkomens.’

Vermogenskadaster Daar zeggen tegenstanders: onhaalbaar, onrealistisch. Je moet eerst het bankgeheim volledig opheffen in de hele Europese Unie. Niet alleen in België. We hebben ook een inventaris nodig van het vermogen van alle mensen, een zogenaamd vermogenskadaster. Het zou onbegonnen werk zijn om dat op te stellen. ‘Dat is wel heel erg kort door de bocht. Als je niet wil, wil je natuurlijk niet en moet je niet met argumenten komen die vooral illustreren dat je gewoon tegen bent. Niet alle taxatie van vermogens hangt af van vermogenskadasters of van bankgeheim dat in Verweggistan nog zou bestaan. Veel vermogen is trouwens bekend. Nog niet alles maar toch veel. Er zijn concrete maatregelen te nemen. De concrete punten die ACV zelf naar voor schuift bewijzen dat (zie hiernaast ‘Belastingen moeten eenvoudiger en rechtvaardiger, niet complexer’, red.). Die zijn op korte termijn te organiseren

vrijdag 6 maart 2015

fiscaliteit

17

Ingrediënten voor intelligente tax shift liggen al jaren op tafel

Belastingen moeten eenvoudiger en rechtvaardiger, niet complexer ‘Het kan niet zijn dat de slimmerikken minder belastingen betalen. Of wie veel geld heeft om de dingen perfect uit te kienen’. Dat zegt Koen Meesters, expert sociale zekerheid en fiscaliteit van ACV (zie ook interview hiernaast). ‘De belastingen moeten eenvoudiger. Van sommige aftrekposten vraag ik mij zelfs af of iemand nog weet waarom ze precies bestaan.’

‘We vragen al jaren een rechtvaardige belastinghervorming. Dat is en blijft ons einddoel,’ zegt Koen Meesters, expert fiscaliteit en nationaal secretaris van ACV. ‘Vandaag willen we op korte termijn één of meerdere maatregelen die het bestaande onevenwicht minstens voor een stuk herstellen. Is het daarmee gedaan? Dat denk ik niet.’

en ze brengen een eerlijkere bijdrage van iedereen met zich mee. Als je meerwaarden laat belasten op de gekende delen dan heb je al een fatsoenlijke meerwaardebelasting. Daarnaast moet een efficiënte strijd tegen fraude en tegen ontwijking ervoor zorgen dat andere vermogens ook in het vizier blijven. Dat iemand zijn vermogen wil verbergen of verhuizen, mag nooit een excuus zijn om een eerlijke taxatie van het vermogen as such te blokkeren.’

Het ontbreken van een vermogenskadaster mag geen excuus zijn om geen belastingen te heffen. Koen Meesters, Nationaal secretaris ACV

Mensen met veel geld kunnen naar het buitenland vluchten. Ze kunnen ontsnappen, kijk naar Franrijk, Gérard Dépardieu. ‘Dat is een heel goed voorbeeld! Iemand die gaat lopen, die blijft lopen. Die komt naar België om de Franse wet te ontduiken. Om de Franse wet te ontduiken laat hij zich inschrijven als Russisch staatsburger. Dat begint al serieus complex te worden. Voor mij is dat een illustratie dat de volgehouden strijd van de voorbije 20 jaar wel ergens toe leidt. De Europese Unie heeft al veel maatregelen genomen die de kennis van de vermogens veel heeft verbeterd. De OESO en andere organen hebben een strijd gevoerd voor de opheffing van bankgeheimen. De vluchtroutes worden beperkter en beperkter. Dat is een goede zaak. Het is niet de bedoeling om voyeur te spelen, maar doordat de zichtbaarheid van de vermogens zoveel verbeterd is, is het ook zoveel gemakkelijker om te verantwoorden dat je eigenlijk een meer rechtvaardige belasting gaat heffen. Er zijn nog dingen die geregeld moeten worden. Het bankgeheim is nog niet volledig weg,

internationale uitwisseling kan nog verbeteren, ... Ik denk dat we op de goede weg zijn om het tegenargument van kapitaalvlucht helemaal uit te schakelen.’ Ik begrijp: een vermogenskadaster moet er komen, maar intussen mag het geen excuus zijn om nog niet te doen wat nu al kan. ‘Klopt. Als je een vermogenskadaster hebt, dan is de cirkel rond. Dan kan je een eerlijke belasting heffen op alles wat iemand heeft. En dan kan je ook garanderen dat de sterkste schouders de zwaarste lasten gaan betalen. Kan het ontbreken van een vermogenskadaster een excuus zijn om helemaal niks te doen? Natuurlijk niet. Als het ontbreken van een vermogenskadaster een reden zou zijn om geen belastingen te heffen, dan hadden we nu ook geen belastingen gehad.’

Groene fiscaliteit Vandaag gaan ook veel voorstellen in de richting van groene fiscaliteit, waarbij verbruik van schaarse en vervuilende producten zwaarder wordt belast. Gelooft het ACV daarin? Als belastingen ertoe kunnen leiden dat we zorgzamer omgaan met energie, als belastingen ervoor kunnen zorgen dat wij het beslag op deze zeer waardevolle wereld wat aanpassen, dan moeten we dat vooral doen. Maar we mogen bij belastingen hun herverdelende en financierende functie niet uit het oog verliezen. Als ze op termijn voor een gedragswijziging zorgen en mensen minder vervuilende producten gaan gebruiken, dan is dat ecologisch een verbetering, maar dan valt een inkomstenbron voor onze collectieve voorzieningen en sociale zekerheid droog. De stok achter de deur voor mensen die veel beslag leggen op schaarse grondstoffen, is niet altijd te combineren met het uitgangspunt van een stabiele inkomensbron.’ Jurgen D’Ours

Om een belastinghervorming te beoordelen, stelt het ACV vier criteria voorop: eenvoud, rechtvaardigheid, stabiele belastinginkomsten en doelmatigheid. Eenvoud en rechtvaardigheid spreken voor zich. ‘De maatregelen moeten daarnaast ook stabiele inkomsten garanderen, anders kan je er niet op steunen voor de financiering van de collectieve voorzieningen en de sociale zekerheid’, zegt Koen Meesters. ‘Tot slot is het vanzelfsprekend ook zaak om rekening te houden met de doelmatigheid van de maatregel, bijvoorbeeld bij het creëren van werkgelegenheid, bestrijding van werkloosheid, verminderen of verhogen van koopkracht, aanmoedigen van milieuvriendelijk gedrag, ...’ Over hoe een intelligente tax shift er moet uitzien, circuleren al jaren voorstellen van professoren en instellingen. ‘Alle materiaal om ons belastingsstelsel rechtvaardiger te maken, ligt al op tafel’, zegt Koen Meesters. Het gaat dan over:

4 Het invoeren van een fundamentele meerwaardebelasting. op de werkelijke huurinkomsten (die gekend zijn) in 4 Belasten plaats van op basis van forfaits van aftrekposten en sommige fiscale gunsttarieven 4 Herbekijken voor vennootschappen, met het oog op hun doelmatigheid. en herbekijken van de notionele intrestaftrek voor be4 Evalueren drijven. Momenteel levert die belastingkorting onvoldoende werkgelegenheid en investeringen op.

inkomens (uit arbeid, uit vermogen, ...) zoveel als mogelijk 4 Alle gelijk belasten in de progressieve personenbelasting (via de belastingbrief).

van de ‘vervennootschappelijking’. Een vennootschap of 4 Stoppen onderneming enkel en alleen oprichten om minder personenbelasting te betalen, kan niet. Het belastingsysteem moet dat ontmoedigen zodat iedereen zijn gelijke deel betaalt.

4 Een volgehouden strijd tegen ontduiking en ontwijking.

‘Zin voor rechtvaardigheid en doelmatigheid volstaan om met een tax shift een geloofwaardig en rechtvaardig alternatief te presenteren,’ zegt Koen Meesters. ‘Op korte termijn kan een tax shift gerealiseerd worden, en kunnen andere bijzonder pijnlijke maatregelen in evenwicht gebracht worden. Dat zou tegelijk een krachtig antwoord zijn op de aanhoudende misnoegdheid over het onevenwichtig beleid. Daarnaast blijft een grote fiscale hervorming nodig, met een vermogensbelasting en een luik milieufiscaliteit. Dat is absoluut noodzakelijk voor de sanering van de openbare financiën.’ (JDO)

Ongelijkheid Internationaal wordt de groeiende ongelijkheid tussen rijk en arm als een grote bedreiging gezien. Hoe zien de cijfers eruit voor België? In cijfers. De 10 procent armste Belgen bezit 1 miljard euro. De 10 procent rijkste Belgen bezit 877 miljard euro. In percentages. De 20 procent armste Belgen bezit 0,17 procent van het vermogen in België, de 40 procent armste Belgen bezitten samen minder dan 5 procent van het totale vermogen. De 20 procent rijkste Belgen bezit 61,2 procent van het vermogen in België. De 5 procent rijkste Belgen bezitten 31,7 procent van het totale vermogen.

18

¬ uw job, ons werk


Werkloosheidssysteem in België

‘Werklozen staan voortdurend onder druk’ ‘Het Belgische werkloosheidssysteem is altijd een moeilijk verzekeringssysteem geweest’, vertelt Bea Cantillon, directeur van het Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck aan de Universiteit Antwerpen.

H

et wordt betaald door de sociale bijdragen van iedereen. Maar wat je ervoor in de plaats krijgt, is voor sommigen laag in vergelijking met de bijdragen. Terwijl anderen relatief veel krijgen in verhouding tot wat ze betaald hebben. Enerzijds is het dus een verzekering, anderzijds speelt de solidariteit.’

Vlaamse werkloosheid in cijfers

Paria’s van deze tijd ‘Er zit een dubbele logica achter onze werk loosheidsu it ker ingen . Je moet bestaanszekerheid bieden aan mensen die we rk lo o s z ij n . E n je mo et he n de mogelijkheid geven om naar ander werk te zoeken waar ze goed in zijn. Dat is goed voor de arbeidsmarkt.’ Maar de laatste tijd wordt ons systeem steeds meer in vraag gesteld. Door de publieke opinie, maar ook door de politiek. Die commentaar is volgens Bea Cantillon niet nieuw. ‘Men heeft altijd naar de werklozen gekeken met een zekere argwaan: willen ze wel allemaal werken? Ik heb hen wel eens de nieuwe paria’s van deze tijd genoemd. Zij staan voortdurend onder druk. In de voorbije 40 jaar is hun bescherming steeds meer conditioneel geworden en beperkt in de tijd.’

Aanpak langdurige werkloosheid Vooral de bescherming van langdurig werklozen kan beter, volgens Cantillon. ‘Ik denk dat er twee dingen moeten gebeuren om die groep van laaggeschoolde mensen a a n de slag te k r ijgen . Zij k r ijgen onvoldoende ka nsen op de hu id ige arbeidsmarkt. Dat zal er niet op veranderen door hun uitkering af te pakken. De

Bea Cantillon: ‘Ik geloof heel erg in de sector van de sociale economie, kleinschalige projecten, kringloopwinkels, enzovoort. Deze instrumenten slagen erin om op een heel creatieve manier nieuwe niches en nieuwe jobs te vinden.’

laagproductieve jobs die nu uit de markt geprezen worden, die moet je opnieuw activeren. Ik geloof heel erg in de sector van de socia le econom ie, k lei n scha l ige projecten, kringloopwinkels, enzovoort. Ook de dienstencheques zijn hier van belang. Daar zitten heel belangr ijke hefbomen. Deze instrumenten slagen erin om op een heel creatieve manier nieuwe niches en nieuwe jobs te vinden. En bovendien bieden zij een kader. Sommige men se n hebbe n zo’n be sc he r me nd omhulsel nodig. Daarnaast moeten die jobs goedkoper worden. De loonlasten voor die laagproductieve jobs moeten naar nul procent.’

uitkeringen niet de juiste manier is om werklozen aan het werk te krijgen. Ook Johannes Spinnewijn, docent economische wetenschappen aan de London School of Economics, heeft zijn twijfels over die aanpak. ‘In landen waar de uitkeringen in de tijd beperkt zijn, vinden sommige werklozen de weg naar de arbeidsmarkt op het moment dat ze hun uitkering verliezen. Maar er zijn er ook heel veel die nog steeds werkloos zijn. Ondanks het feit dat ze geen uitkering meer krijgen. Dat bewijst dus dat die mensen niet werkloos waren alleen maar om die uitkering te krijgen.’

Geen wetenschappelijke basis om uitkeringen in de tijd te beperken

‘Ons onderzoek in Zweden toont aan dat mensen langer werkloos zijn als je ze in het begin van de werkloosheid een hogere uitkering geeft. Dat effect is kleiner als je d ie verhog ing spreidt over de hele werkloosheidsduur. We bestudeerden ook het consumptieniveau van werklozen. Dat daalt onmiddellijk bij het verlies van werk, maar blijft relatief stabiel doorheen de hele periode van werkloosheid. De meeste werklozen hebben geen andere middelen en zijn van de eerste dag afhankelijk van hun uitkering. Zowel voor kortdurige als voor la ngdu r ige werk lozen zijn u i t k e r i n g e n d u s w a a r d e v ol . E e n eenvoudige kosten-baten analyse op basis va n on s onder zoek biedt du s geen ondersteuning voor het beperken van uitkeringen in de tijd.

Bea Cantillon stelt dat het stopzetten van

Meer kwalitatieve jobs ‘Iemand die morgen zijn job verliest, moet kunnen terugvallen op een werkloosheidsuitkering’, zegt Karim Dibas van ACV. ‘Die mensen moeten opgevangen worden, tussen twee jobs in. We moeten hen aan een nieuwe job helpen. Dat lukt niet door simpelweg hun uitkeringen af te pakken.’ Volgens ACV is er nood aan een gepast jobaanbod. ‘Er zijn veel onstabiele contracten en jobs met slechte arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden.

In februari 2015 waren er 237 201 niet-werkende werkzoekenden in Vlaanderen. Daarmee stond de werkloosheidsgraad (het aantal werklozen in verhouding tot de totale beroepsbevolking) op 8,02 procent. Er zijn vier categorieën werkzoekenden.

Als er meer kwalitatieve jobs komen, kan je meer mensen aan de slag krijgen.’ Ook het beperken in de tijd van werkloosheidsuitkeringen stoot bij ACV op verzet. ‘Zo drijf je mensen in armoede en verschuif je het probleem naar het OCMW of de ziekteverzekering’, klinkt het. ‘Werklozen zijn geen profiteurs. Er is een streng activeringsbeleid. Wie geen inspanningen doet om een job te vinden, krijgt een sanctie. Je kan geen mensen schorsen die hard hun best doen om werk te vinden.’

Categorie

Aantal

Werkzoekenden met een keringsaanvraag

175 148

Jongeren in beroepsinschakelingstijd

15 240

Vrij ingeschrevenen (ingeschreven als werk zoekende, geen uitkering)

29 724

Andere (bijvoorbeeld: ten laste van OCMW, geschorst van werkloosheidsuitkering, …)

17 089

Geslacht

■ Man ■ Vrouw

Bron: VDAB - Arvastat

45,3%

45,3%

54,7% man vrouw 54,7%

Leeftijd Bron: VDAB - Arvastat

■ Jonger dan 25 jaar ■ Tussen 25 en 50 jaar ■ 50 jaar of ouder 27,2%

19,1%

27,2%

19,1%

53,7%

Jonger dan

Tussen 25 50 jaar of

53,7%

Scholingsgraad Bron: VDAB - Arvastat

■ Laaggeschoold ■ Middengeschoold ■ Hooggeschoold 16,7%

16,7% 37,2%

Amélie Janssens

46,1%

46,1%

Laaggescho

Middenges

Hooggesch

37,2%

19

gewikt en gewogen ¬


ZEGT

Wannes Cappelle op tournee met Te Gek!?

‘Iedereen kan een depressie krijgen’

H

O mijn hoofd, zingt Wannes Cappelle dezer dagen op je radio. Samen met de andere Manische Mannen Marcel Vanthilt, Guy Swinnen en Stefaan Degand gaat hij binnenkort op tournee, via het project Te Gek!? dat psychische problemen bespreekbaar maakt. Tijd om dat hoofd eens binnenstebuiten te keren. Image Desk/Frederik Beyens

et is geen manische Wannes die op vrijdagochtend voor mij zit. Hij praat langzaam, denkt diep na en laat lange pauzes vallen terwijl hij van zijn gemberthee drinkt. Ja, hij vindt het belangrijk om over psychische problemen te praten. Of nog beter: ermee te lachen. Met die andere Manische Mannen, die elk op hun eigen manier een beetje gek zijn. Hoe manisch zijn de andere mannen? Wannes: ‘Dat valt best mee. Stefaan Degand, Marcel Vanthilt, Guy Swinnen en ik zijn een paar keer samengekomen om te praten over de voorstelling. Bleek dat we allemaal wel een raar kantje hebben, en ook mensen kennen die met van alles worstelen. Uit die brij gedachten heeft Hugo Matthysen een leuke tekst gedestilleerd. Die vullen we aan met bekende en minder bekende Te Gek!?nummers. Misschien schrijf ik zelf nog een nieuw nummer, wie weet.’ Ligt het thema je nauw aan het hart?

‘Absoluut. Ik ben zelf redelijk stabiel, maar dat is geen garantie. Als ik terugkijk op mijn leven, dan zijn er zeker momenten waarop ik mij heel slecht voelde, zonder dat daarom officieel een depressie te noemen. Ik ging op café maar voelde mij compleet verloren, alleen in de massa. Ik probeerde aan een vriend uit te leggen wat er scheelde, maar ik kon het niet uitleggen. Terwijl ik bijna begon te huilen. Vreselijk. Bovendien raak je daar met rationeel denken niet uit.’

‘Jazeker. Praten over psychische problemen blijft nodig. Vroeger ging je Wannes Cappelle, Manische Mannen naar het zottenkot, en dat was dat. Tegenwoordig is er veel meer openheid, maar we mogen niet denken dat we er al zijn. Als je de zelfmoordcijfers erop naleest, dan weet je dat het beter moet. Praten alleen is niet genoeg, er moet ook begrip zijn, en ruimte voor mensen die het moeilijk goriek in. Mijn vrouw is drie jaar geleden een paar maanhebben. De kapitalistische tredmolen van onze maatden opgenomen in de psychiatrie. Onze toenmalige hospischappij staat nooit stil. Een beetje rust en een handvol talisatieverzekering wilde niet uitbetalen: het ging om een pillen, en dan moet je erbovenop zijn. Het mag vooral niet aandoening die vooraf bekend was. Maar wat is dan het te veel kosten. Kijk, ik begrijp dat wel, een werkgever wil nut van een verzekering? Uiteindelijk zijn we bij CM teook vooruit met zijn bedrijf. Maar dat mag niet ten koste rechtgekomen. Zij maakten er geen probleem van. We zijn gaan van de mensen. Als je door een depressie je werk verCM uiteraard zeer dankbaar, maar tegelijkertijd wijst het liest, hoe moet je daar ooit nog uit raken?’ op een probleem van onze tijd. Waarom sluit je mensen Zie jij een oplossing? met een psychisch probleem uit? Toen we een paar jaar later een appartement wilden kopen, konden we geen ‘Als maatschappij maak je voortdurend keuzes. Zorgen schuldsaldoverzekering krijgen, ook al daardoor.’ voor mensen die het nodig hebben, ik ben daar nogal cate-

Dave Sinardet, professor politicologie VUB Sommige regeringspartijen hebben heimwee naar toen vakbonden en werkgevers géén akkoorden sloten. Straks is heel soc-ec beleid uitgehold.

Jim van Os, Hoogleraar psychiatrie Maastricht Gebruik antidepressiva in Europa gestegen door werkloosheid en baanonzekerheid.

Tom Vrijens, jongerenverantwoordelijke ACV Minder loon voor jonge werknemers als leven duurder wordt, maar huurprijs zal stijgen. Hoezo #twintigers zijn onzeker over toekomst, meneer?

‘Verzekeringen moeten winst maken: eigenlijk vind ik dat verkeerd. We zouden als maatschappij al het geld in één pot moeten steken. Wie iets ergs meemaakt, krijgt wat hij nodig heeft. Als je geld tekortkomt, vraag je iets meer, en als je geld over hebt, geef je iedereen iets terug. Goed, sinds kort bepaalt een wet dat mensen met kanker ook recht hebben op een schuldsaldoverzekering. Dat is al een stap vooruit. Laat ons hetzelfde doen voor mensen met psychische problemen.’ Want ook dat kan iedereen overkomen?

We zijn allemaal een beetje zot, maar we kunnen ermee lachen.

Wat tweet er in het struikgewas? Visie plukt enkele rake commentaren van de sociale netwerksite.

Maakt dat je kwaad?

Mag er dan wel mee gelachen worden? ‘Naast praten over psychische problemen en er begrip voor hebben, moet je er ook mee kunnen lachen, ja. Humor is een uitlaatklep. Dat nummer over het oude arme hoofd is grappig, maar het vertelt tegelijk iets wezenlijks. We kiezen bewust voor humor, ook in de voorstelling. Avond na avond op een podium gaan staan, dat wijst trouwens ook op een soort psychisch probleem, of in ieder geval een uit de hand gelopen ego. We zijn allemaal een beetje zot, maar we kunnen ermee lachen.’ Nele Verheye

✔✔De muziektheatertour ‘Manische mannen’ start op 19 maart en reist door heel Vlaanderen. Doe mee met Zoek en Win op pagina 6 en maak kans op een gratis duoticket voor een van de voorstellingen. www.tegek.be

beelding

UIT

24

uw vrije tijd


FILM

Selma

Een Martin Luther King van vlees en bloed Nominaties voor een Oscar voor Beste Film en een Golden Globe voor Beste Drama, dat sleepte de film Selma al in de wacht. De film gunt je een blik in de hartstochtelijke en niet aflatende strijd van Dr. Martin Luther King en zijn burgerrechtenbeweging in de VS tijdens de jaren ’60. Hun verhaal blijft inspireren tot op de dag van vandaag.

W

e schrijven het jaar 1965. In de Verenigde Staten voert de burgerrechtenbeweging van Dr. Martin Luther King een geweldloze strijd opdat zwarten en kleurlingen een gelijkwaardige positie krijgen als de blanken. Twee jaar voordien hield Dr. King zijn beroemde ‘I Have a Dream’-speech op de trappen van het Lincoln Memorial in Washington. En een jaar eerder ontving hij in Oslo de Nobelprijs voor de Vrede. Maar het werk van zijn beweging is nog lang niet af.

Stemrecht voor zwarten Hoewel zwarte Amerikanen stemrecht hebben, worden zij vooral in de zuiderse staten gedwarsboomd in het uitoefenen van dat recht. Zo moeten zwarte burgers slagen voor een moeilijke kennistest, om zich te kunnen registeren in een kiesbureau. De nijpende situatie in het stadje Selma in Alabama, waar maar vier procent van de kiezers zwart is, trekt de aandacht van Dr. King. Samen met lokale activisten wil hij een vreedzame protestmars organiseren van Selma naar Montgomery. Zo voert hij de druk op bij president Lyndon B. Johnson om met bijkomende wetgeving een einde te maken aan de discriminatie. Wat uiteindelijk ook lukt, wanneer Johnson op 6 augustus 1965 de Voting Rights Act ondertekent. Maar de pogingen om de mars te houden, verlopen niet zonder slag of stoot … In de film Selma leer je ook de menselijke kant van Martin Luther King kennen: zijn twijfels, onzekerheid, de spanningen in zijn huwelijk, …

Menselijke kant Onvermijdelijk is Selma een heroïsch verhaal dat een van de meest drieste en bloedige en tegelijk een van de meest succesvolle mijlpalen in de Amerikaanse burgerrechtenstrijd belicht. Niemand blijft onbewogen bij de charismatische Dr. King, die met veel verve wordt neergezet door David Oyelowo. De Britse acteur speelt niet louter Dr. King, maar wordt Dr. King ‘himself’. Als kijker word je niet alleen weggeblazen door de befaamde retorische vaardigheden van de dominee, maar leer je ook zijn andere, meer menselijke kant kennen: zijn twijfels, onzekerheid, de spanningen in zijn huwelijk, …

Slechterik De ontmoetingen tussen Martin Luther King en president Johnson en uiteraard de confrontaties van betogers met de oproerpolitie leveren spannende cinema op. Een minpuntje

in de film is de nogal vlakke rol voor gouverneur George Wallace (een rol van Tim Roth), destijds overtuigd van het nut van rassenscheiding. Naar goede Hollywood-gewoonte heeft elke film zijn ultieme slechterik nodig, en die krijgen we met hem op een presenteerblaadje.

Stem van een gemeenschap Waarom moet je naar Selma gaan kijken? Eén reden is omdat er eindelijk een film is over de opmerkelijke burger rechtenactivist die Dr. King was en om een stukje van die toch wel belangrijke Amerikaanse geschiedenis beter te leren kennen. Maar een betere reden is om je te laten inspireren, of zoals regisseuse Ava DuVernay zelf zegt: ‘Selma is een verhaal over een stem, de stem van een groots leider, de stem van een gemeenschap die overwint ondanks

WIN

Win een duoticket voor de film ‘Selma’

Visie mag 10 duotickets weggeven voor de film ‘Selma’.

Waarover gaat Selma?

Antwoord vóór 11 maart op deze vraag:

In 1965, ruim een eeuw na de Amerikaanse Burgeroorlog, barsten in de staat Alabama diverse protesten los. De Afro-Amerikaanse bevolking eist stemrecht voor minderheden in de VS. De spanningen lopen hoger op na de dood van een jonge Afro-Amerikaan en de arrestatie van de AfroAmerikaanse Annie Lee Cooper (Oprah Winfrey) en explodeert wanneer de protestmars van het stadje Selma naar de hoofdstad Montgomery eindigt met bruut geweld en de boeken ingaat als Bloody Sunday.

Welke Amerikaanse president ondertekende in 1965 de Voting Rights Act? a. John F. Kennedy b. Lyndon B. Johnson c. Richard M. Nixon Doe mee op www.beweging.net (klik op de banner ‘Visiewedstrijd’). Of stuur een kaartje naar: Visie, wedstrijd Selma, Postbus 20, 1031 Brussel.

colofon

Onder leiding van Martin Luther King, Jr. (David Oyelowo) ontstaat één van de grootste protestmarsen ooit. Een paar maanden later tekent de president een nieuwe wet, waarin gelijkheid van stemrecht wordt vastgelegd. Selma is een waar gebeurd verhaal over een strijd die leidde tot één van de grootste historische overwinningen in de Amerikaanse geschiedenis.

de onrust, en de stem van een natie die ernaar streeft om een nog betere samenleving te worden. Ik hoop dat de film ons eraan herinnert dat alle stemmen waardevol zijn en het waard zijn om gehoord te worden. De innerlijke kracht van King zit ook in ons. Als we die kunnen aanboren, zouden we grootse dingen kunnen doen.’

Leen Grevendonck

✔✔Selma. Vanaf 11

in de bioscoop. Met David Oyelowo, Tom Wilkinson, Carmen Ejogo, Tim Roth en Oprah Winfrey.

TODO

Wandelen in Limburgse natuur

Op zondag 15 maart kan je in het Limburgse Engsbergen terecht voor de nationale wandeldag van kwb. Er zijn wandeltochten met verschillende afstanden, van 5 tot 21 kilometer. Het parcours van de kortste wandeling is toegankelijk voor buggy’s en rolstoelen. Deelnemen kost 1,5 euro (kwb-leden betalen 30 cent minder), kinderen tot 12 jaar wandelen gratis mee. Je kan starten tussen 8u en 15u aan de vertrekplaats ’t Goor, Engsbergseweg 107, 3980 EngsbergenTessenderlo. Er is een ruime parking voorzien.

✔✔www.kwb.be/nationalewandeldag

Visie is een tweewekelijks ledenblad, inbegrepen in het lidmaatschap van CM en ACV Voeding en Diensten, ACV-CSC METEA, ACV Bouw - industrie & energie en ACV Transcom • Verantw. Uitg. nat. pag.: Linde De Corte • Hoofdredacteur: Jurgen D’Ours • Redactie beweging.net en ACV: Leen Grevendonck, Amélie Janssens, Patrick Wirix, David Vanbellinghen, Karen Zelderloo, Jef Kerremans, Kris Six, Isabelle Maesfranckx • Redactie CM: Dieter Herregodts (coördinatie), Martine Creve, Eric De Maegd, Chris Van Hauwaert, Nele Verheye • Vormgeving: Bart Gevaert, Rutger Van Parys • Redactie Visie: PB 20, 1031 Brussel, tel. 02 246 31 11 • [email protected] • Druk: Corelio Printing, Keerstraat 10, 9420 Erpe-Mere • Artikels op de regionale bladzijden (20-23) vallen onder de resp. verantw. uitgevers.

Op pagina 5 van deze Visie lees je hoe de prijs van geneesmiddelen tot stand komt, en hoe je zelf kunt besparen op je kosten bij de apotheker

Recommend Documents