Onderzoek zondagsopenstelling Gemeente Vlagtwedde Dit rapport is samengesteld naar aanleiding van de toezegging aan de raad om onderzoek te doen naar de wensen van inwoners en winkeliers op het gebied van de koopzondagen. In dit verslag zijn 3 aspecten meegenomen: De mening van de winkeliers, de mening van de inwoners en er is gekeken naar de omliggende gemeenten. Inhoud 1. Draagvlakonderzoek winkeliers 1.1 Ondervraagde personen 1.2 Aantal werknemers per bedrijf 1.3 Huidige zondagsopenstelling 1.4 Gewenste zondagsopenstelling 1.5 Gewenste zondagsopenstelling alle winkels 1.5.1 Kleine winkeliers 1.6 Personeel aannemen 1.7 Ter Apel 1.7.1 Aantal medewerkers 1.7.2 Huidige zondagsopenstelling Ter Apel 1.7.3 Gewenste zondagsopenstelling alle winkels 1.8 Vlagtwedde 1.8.1 Gewenste zondagsopenstelling van de winkels zelf 2. Draagvlak onderzoek inwoners Gemeente Vlagtwedde 3. Omliggende gemeenten
1. Draagvlag onderzoek winkeliers Op dinsdag 23 maart 2015 hebben wij een enquête afgenomen bij nagenoeg alle winkeliers in de Gemeente Vlagtwedde. De reactie van de winkeliers op de enquête is positief. De winkeliers zijn blij dat ze mee mogen werken aan het onderzoek. Het aantal winkeliers dat meegedaan heeft is 61. 1.1 Ondervraagde personen Het onderzoek is over het algemeen afgenomen bij de beslissingsbevoegde persoon van het bedrijf. Dit is vaak de eigenaar en soms de vestigingsmanager. Zie grafiek 1.
Grafiek 1: Ondervraagde persoon
NB: Het overgrote deel van de bedrijven met een vestigingsmanager zit in Ter Apel. 1.2 Aantal werknemers per bedrijf Een groot deel van de bedrijven in de gemeente bestaat uit eenmansbedrijven of bedrijven met een klein aantal medewerkers. Zie grafiek 2.
Grafiek 2: Aantal medewerkers per winkelier
NB: De grotere bedrijven zitten voornamelijk in Ter Apel.
1.3 Huidige zondagsopenstelling Momenteel maakt een klein deel van de winkeliers gebruik van de koopzondagen in de gemeente. Zie grafiek 5.
Grafiek 5: Zondagsopenstelling op dit moment
Wat valt er op: In Sellingen en Vlagtwedde zijn de winkels nooit op zondag open. De 2 bedrijven die volledig gebruik maken van alle 12 koopzondagen zijn de supermarkt Jumbo en de bouwmarkt Karwei uit Ter Apel. Van de 9 bedrijven die nu deels gebruik maken van de 12 koopzondagen willen er 2 zelf meer koopzondagen en van 3 bedrijven mogen de alle koopzondagen vrijgesteld worden. Van de 50 bedrijven die momenteel geen zondagen open zijn, zeggen er 7 dat in de toekomst wel te gaan doen en zeggen er 21 dat ze geen problemen hebben met de openstelling op zondagen voor winkels. Zie grafiek 6.
Grafiek 6: De 50 winkeliers die geen gebruik maken van de openstelling
1.4 Gewenste zondagopenstelling Aan de winkeliers is gevraagd hoeveel zondagen zij gebruik willen maken van de openstelling. Zie grafiek 7.
Grafiek 7: Zondagen dat winkeliers zelf open willen
NB: De winkels die open willen zijn voornamelijk supermarkten en een bouwmarkt.
1.5 Gewenste zondagsopenstelling alle winkels In grafiek 8 wordt het aantal dagen weergegeven dat de winkeliers willen dat de winkels opengesteld mogen worden.
Grafiek 8: Openstelling alle winkels in de Gemeente
Wat valt er op: Supermarkten willen elke zondag als koopzondag, omdat zij anders omzetverlies verwachten aan winkels in buurgemeenten waar wel meer koopzondagen zijn. De kleineondernemers die aangaven voor meer koopzondagen te zijn verwachten geen concurrentie van supermarkten zoals in het geval van een opticien en een fietsenwinkel. Een vaakgehoorde opmerking was dat het niet tegen te houden is, het overal gebeurt en dat de gemeente met de tijd mee moet gaan. Kleine winkeliers Onder ‘kleine winkelier’ vallen eenmansbedrijven zonder personeel en de winkeliers met maximaal 2 personeelsleden. Dit zijn 28 van de 61 ondervraagde winkeliers. Hiervan verwachten 25 hun winkel niet open te stellen op zondag. Zie grafiek 3. 10 van deze 28 bedrijven zegt er geen probleem mee te hebben dat andere winkels open gaan op zondagen. Zie tabel 4.
Grafiek 3
Grafiek 4
1.6 Personeel aannemen Aan de winkeliers is gevraagd of ze meer personeel aan zouden nemen bij een uitbreiding van het aantal koopzondagen. In grafiek 9 is te zien dat een paar bedrijven er voor kiezen om meer personeel aan te nemen als het aantal koopzondagen wordt uitgebreid.
Grafiek 9: Wel of geen nieuw personeel aannemen
NB: Alleen supermarkten en de bouwmarkt zouden meer personeel aannemen. Uit het onderzoek is gebleken dat er een groot verschil ligt tussen de dorpen Vlagtwedde en Ter Apel. Daarom belichten we beide dorpen nader. 1.7 Ter Apel Het aantal winkeliers dat meegedaan heeft aan het onderzoek in Ter Apel is 42. 1.7.1 Aantal medewerkers Binnen de gemeente heeft Ter Apel het grootste aantal bedrijven met meerdere medewerkers. Zie grafiek 10. 9 van de 42 winkeliers bevatten 10 medewerkers of meer. De grootste winkelier heeft ongeveer 110 medewerkers.
Grafiek 10: Aantal medewerkers per winkelier
1.7.2 Huidige zondagsopenstelling Ter Apel
Grafiek 11: Zondagsopenstelling op dit moment
Wat valt er op: Alle zelfstandigen zonder personeel (31 van de 42) maken momenteel geen gebruik van de koopzondagen. Van de 31 bedrijven die momenteel geen gebruik maken van de koopzondagen willen 5 bedrijven in de toekomst wel gebruik gaan maken van de koopzondagen. 15 van die 31 bedrijven zeggen er geen probleem mee te hebben dat andere bedrijven open gesteld worden op zondag. 1.7.3 Gewenste zondagsopenstelling alle winkels Bijna de helft van de ondervraagde winkeliers is voor een verruiming van de openstelling op de zondagen. Zie grafiek 12.
Grafiek 12: Openstelling alle winkels in Ter Apel
Verder valt op: - Zowel de winkels met geen tot weinig personeel en de winkels met veel personeel zijn verdeeld over of winkels op zondag open mogen. - 7 van de 13 bedrijven in Ter Apel zonder personeel is voor vrijgeven van zondagsopenstelling. - 20 van de 42 bedrijven in Ter Apel is voor vrijgeven alle zondagen of wanneer het uit komt.
1.8 Vlagtwedde Het aantal winkeliers dat meegedaan heeft aan het onderzoek in Vlagtwedde is 16. 1.8.1 Gewenste zondagsopenstelling van de winkels zelf Uit het onderzoek blijkt dat de winkeliers van Vlagtwedde momenteel geen gebruik maken van de 12 mogelijke koopzondagen. 2 van de 16 winkels zeggen gebruik te gaan maken van de koopzondagen. Zie grafiek 13. De rest niet.
Grafiek 13: Gewenste openstelling Vlagtwedde
Van de 16 winkeliers in Vlagtwedde zeggen 6 er geen probleem mee te hebben als de winkels worden opengesteld op zondagen. Zie grafiek 14.
Grafiek 14: Openstelling alle winkels in Vlagtwedde
2. Draagvlak onderzoek inwoners Gemeente Vlagtwedde Via een enquête op de website van de gemeente konden inwoners van de gemeente Vlagtwedde hun mening geven over de zondagsopenstelling. In de Ter Apeler Courant is gewezen op de enquête die ongeveer 17 dagen open stond. De enquête is 613 keer ingevuld. Bent u voor of tegen de uitbreiding van de zondagsopenstelling?
Grafiek 15
Hoeveel zondagen per jaar mogen van u de winkels open zijn?
Grafiek 16
Maakt u momenteel gebruik van de 12 koopzondagen?
Grafiek 17
Gaat u bij openstelling van een deel of alle koopzondagen hier gebruik van maken?
Grafiek 18
1.10 Omliggen de gemeenten Zie figuur 19 voor het overzicht. Gemeente Stadskanaal Huidige situatie: 12 koopzondagen. Half mei worden verschillende scenario’s aan de raad voorgelegd: o.a. vrijstelling voor supermarkten en grootwinkelbedrijven en deels vrijstellen van de koopzondagen in de winkelkernen. Gemeente Bellingwedde Vrijgesteld van 13.00 tot 18.00 uur, met uitzondering van feestdagen. De supermarkten maken er over het algemeen gebruik van. Gemeente Veendam Vrijgesteld van 6.00 tot 22.00 uur, inclusief feestdagen. Supermarkten en bouwmarkten maken er voornamelijk gebruik van tussen 12.00 en 18.00 uur. Gemeente Pekela Vrijgesteld van 12.00 tot 17.00 uur, inclusief feestdagen. Supermarkten maken er gebruik van (zelfs een kleine supermarkt in Nieuwe-Pekela d.m.v. een klantenwervende Facebookcampagne) Gemeente Oldambt Alle zondagen vrijgegeven met uitzondering van feestdagen. Winkeliers mogen openen van 12.00 tot 18.00 uur en supermarkten van 12.00 tot 20.00 uur. De winkeliers maken er 4 zondagen per jaar gebruik van, de supermarkten meer. In het najaar staat er een enquête gepland over de werking van de verordening. De winkeliersvereniging wil graag dat de winkels elke laatste zondag van de maand open gaan maar daar is nu nog te weinig animo voor. Gemeente Emmen Huidige situatie: vrijgesteld op de laatste zondag van de maand en 1 extra in december. 13 mei 2015 komt er een voorstel in de raad. Er is onderzoek gedaan onder de winkeliers. Het advies is: supermarkten en bouwmarkten vrijgeven. Evt. wijken vrijgeven maar centrum niet geheel vrijgeven (daar zijn veel winkeliers tegen). Gemeente Borger Odoorn Vrijgesteld van 6.00 tot 22.00 uur, inclusief feestdagen. Supermarkten en Schutrups maken gebruik van de koopzondagen, overige winkels weinig tot niet. Duitsland Landelijk bepaald: 6 koopzondagen in het jaar, maar niet in de adventstijd. Voor bepaalde (toeristische) gebieden gelden andere regels.
Figuur 19 Vrijstelling koopzondagen omliggende gemeenten
