022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 1
okra academie 2012-2013
OKRA regio Antwerpen Nationalestraat 111 • 2000 Antwerpen 03 220 12 80
[email protected] • www.okra.be/antwerpen
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 2
Voorwoord
p. 1
Praktisch (prijzen en plaatsen)
p. 2
Voordrachten
p. 5
Uitstap
p. 29
Reisreportages
p. 30
Okrareizen
p. 32
Cursussen (computer, fotografie en gsm)
p. 33
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 3
Het koralen feestjaar is succesvol verlopen. De muzikale viering in Antwerpen lokte een volle zaal met enthousiaste toehoorders. Het feestgedruis is nu achter de rug. De toekomst daagt ons weer uit. Onze academieraden hebben weer hun beste beentje voorgezet om tot een mooi aanbod te komen, waarbij niemand op zijn honger zal blijven zitten. Telkens stellen we vast dat de afwezigen ongelijk hebben. Hoe breder onze interessesfeer is hoe meer we van alles kunnen genieten. Overal is er wel een positieve en verrijkende boodschap aanwezig. Maak het uzelf dus gemakkelijk en neem een abonnement. Zo bent u er telkens bij en mist u niets.
VOORWOORD
VOORWOORD
Zoals alle jaren kunt u uw aandacht spreiden over de verschillende academies (Antwerpen, Boom, Kalmthout en Zandhoven). Sommige onderwerpen roteren onder de academies, andere zijn specifiek verbonden aan een bepaalde academie. Wel trachten we overal een degelijke kwaliteit te brengen, zowel naar inhoud als naar de spreker toe. Het past dus hier de medewerkers te bedanken die dat allemaal met hun inzet waarmaken. Toch is het succes ook grotendeels toe te schrijven aan de inzet van onze toehoorders (leden en niet-leden van OKRA). Zij maken iedere keer de verplaatsing naar onze zalen ondanks tegenvallend weer en hinderende staking. Wij hopen dat de beloning hen blijft stimuleren om de voordrachten bij te wonen: een goed gevulde namiddag met nieuwe inzichten en gezelligheid onder elkaar. Laten we de handen in mekaar slaan en er samen, organisatoren en toehoorders, iets aantrekkelijks van maken.
Paul Benoy voorzitter OKRA-Academie Regio Antwerpen 1
PRAKTISCH
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
PRAKTISCH PRIJZEN (koffie of thee inbegrepen) Op de dag zelf Voordrachten en reisreportages: € 5,00 (OKRA-leden) € 7,00 (niet-leden)
Abonnementen (vanaf 5 voordrachten) Per voordracht:
€ 4,00 (OKRA-leden) € 6,00 (niet-leden)
CM-leden krijgen bij een abonnement één voordracht gratis. (vanaf 5 betalende voordrachten)
2
Pagina 4
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 5
PRAKTISCH
PRAKTISCH PLAATSEN Academie Antwerpen (Voordrachten / Reisreportages)
Zaal
Vergadercentrum De Stroming - Auditorium Nationalestraat 111 2000 Antwerpen Deuren 13.30 uur Aanvang 14.00 uur Openbaar vervoer Bus: 22, 180, 181, 182 en 183 Tram: 4 en 8
B
Het vergadercentrum beschikt over een fraaie en gezellige FOYER. U kan hier voor de voordrachten tegen democratische prijzen een snack of dagmenu gebruiken. Na afloop kan u, bij een drankje, met uw vrienden nog gezellig nakaarten. OPGELET! Wegens wegenwerken is er al zeker tot 1 december 2012 noch openbaar vervoer, noch doorgaand verkeer mogelijk in de Nationalestraat. Tram 4 heeft eindhalte aan de Marnixplaats (A), tram 8 aan de Groenplaats. Tip: stap voor tram 8 af aan halte Mechelseplein (C) en kom zo via Rosier naar de zijingang van De Stroming in de Aalmoezenierstraat (B) (±450 m.).
C
A 3
PRAKTISCH
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Academie Rupel Zaal
Parochiecentrum Hoogstraat 19-21 2850 Boom Deuren 13.30 uur Aanvang 14.00 uur Openbaar vervoer Bus: 252 - 254, 257, 258, 260, 261, 182, 290, 291, 294, 295, 298, 500
Academie Noorderkempen Zaal
Zonnedauw Kapellensteenweg 170 2920 Kalmthout Deuren 13.30 uur Aanvang 14.00 uur Openbaar vervoer Bus: 442, 443, 445, 659, 670, 671, 673, 934 belbus: 03/218.14.94
Academie Voorkempen Zaal
Raadzaal – Gemeentehuis Liersebaan 12 2240 Zandhoven Deuren 13.30 uur Aanvang 14.00 uur Openbaar vervoer Bus: 408, 411, 414, 420, 421, 427, 428, 420
4
Pagina 6
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 7
Aanvang voordrachten: 14.00 uur
Academie Antwerpen (de voordracht van maandag is dezelfde als deze van vrijdag) A01 A02
ma 8 okt ‘12 vr 12 okt ‘12
Naar een nieuw Midden-Oosten Hugo VAN DE VOORDE
p. 10
A03 A04
ma 15 okt ‘12 vr 19 okt ‘12
Antwerpen-Centraal: de spoorwegkathedraal Constant WAGEMANS
p. 11
A05 A06
ma 22 okt ‘12 vr 26 okt ‘12
100 jaar Titanic Dirk MUSSCHOOT
p. 13
A07 A08
ma 5 nov ‘12 vr 9 nov ‘12
TV-sterren Manu ADRIAENS
p. 14
A09 A10
ma 12 nov ‘12 vr 16 nov ‘12
Antwerpse streekproducten in al hun aspecten Eddie NIESTEN
p. 15
A11 A12
ma 19 nov ‘12 vr 23 nov ‘12
Duurzame mobiliteit Vicky DIERCKX
p. 17
A13 A14
ma 26 nov ‘12 vr 30 nov ‘12
Jeanne d’Arc: een tienermeisje met allure Jan KOEKEN
p. 17
A15 A16
ma 3 dec ‘12 vr 7 dec ‘12
Het weer, vulkanen Marc VAN DEN BROECK
p. 18
A17 A18
ma 10 dec ‘12 vr 14 dec ‘12
Kerkelijk kunstpatrimonium Rudy MANNAERTS
p. 19
A19
ma 28 jan ‘13
Monoloog: ‘uitgewist’: over alzheimer en dementie Pol GOOSSEN en Werner VANDENEYNDE
p. 22
VOORDRACHTEN
OV E R Z I C H T P E R AC A D E M I E
5
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
6
06-08-2012
09:12
Pagina 8
A21 A22
ma 4 feb ‘13 wo 8 feb ‘13
Iets over jazz Marc VAN DEN HOOF
p. 23
A23 A24
ma 18 feb ‘13 vr 22 feb ‘13
Economische crisis Wim MOESEN
p. 25
A25 A26
ma 25 feb ‘13 vr 1 mrt ‘13
Risicoplanten voor mens en dier Marcel DE CLEENE
p. 26
A27 A28
ma 4 mrt ‘13 vr 8 mrt ‘13
Musea in de 21e eeuw: de renovatie van het KMSKA Paul HUVENNE
p. 27
A29
ma 11 mrt ‘13
DEBAT: actueel thema
p. 27
Vr 5 okt ‘12
UITSTAP: Haven vol smaak (Afzonderlijk inschrijven)
p. 9
R1
wo 17 okt ‘12
Waardig leven tot het einde Joke LEMIENGRE
p. 12
R2
wo 14 nov ‘12
De zee en de kust anders bekeken: een virtuele reis Jan SEYS
p. 15
R3
wo 12 dec ‘12
Muziek uit de romantiek Jacques VAN DEUN
p. 19
R4
wo 16 jan ‘13
Dialecten van de Rupelstreek Freddy MICHIELS
p. 21
R5
wo 13 feb ‘13
De Kuna-indianen: lage bloeddruk dankzij cacao Eddy VAN BELLE
p. 24
R6
wo 13 mrt ‘13
Low Impact Man: meer geluk met minder voetafdruk Steven VROMMAN
p. 28
Academie Rupel
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 9
N01
vr 12 okt ‘12
Gezonde bloedvaten, een betere levenskwaliteit Sven VERCAUTEREN
p. 11
N02
vr 19 okt ‘12
25 jaar asielbeleid Bob PLEYSIER
p. 12
N03
vr 16 nov ‘12
Wiener Musik Roland BROEKAERT
p. 16
N04
vr 30 nov ‘12
De zee en de kust anders bekeken: een virtuele reis Jan SEYS
p. 15
N05
vr 14 dec ‘12
De kerk in de toekomst Bruno AERTS
p. 20
N06
vr 11 jan ‘13
Palliatieve zorg en euthanasie Gert HUYSMANS
p. 20
N07
vr 25 jan ‘13
De tweede scheuring van de Nederlanden Etienne ROOMS
p. 22
N08
vr 8 feb ‘13 Jan KOEKEN
Jeanne d’Arc: een tienermeisje met allure
p. 17
N09
vr 22 feb ‘13
Vlaanderen floreert?! Een kritische kijk op het Vlaanderen van vandaag Gerard DE BEUCKELAER
p. 26
N10
vr 15 mrt ‘13
Azië en de wereld Hugo VAN DE VOORDE
p. 28
VOORDRACHTEN
Academie Noorderkempen
7
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
8
06-08-2012
09:12
Pagina 10
Academie Voorkempen V1
do 27 sep ‘12
Dementie en hoe ermee omgaan Werner VANDENEYNDEN
p. 10
V2
do 25 okt ‘12
Wat u nog niet wist, van een trappist Eric en Solange LOOBUYCK
p. 13
V3
do 8 nov ‘12
Over heksen en toverij Oswald MAES
p. 14
V4
do 22 nov ‘12
100 jaar Titanic Dirk MUSSCHOOT
p. 13
V5
do 6 dec ‘12
Straffe madammen: Jackie Kennedy Herman PALMANS
p. 18
V6
do 24 jan ‘13
Achter de schermen van het Vaticaan Tom ZWAENEPOEL
p. 21
V7
do 7 feb ‘13
De Red Star Line: impessies van Van Mieghem Erwin JOOS
p. 24
V8
do 21 feb ‘13
De heenreis van Marco Polo Paul COESSENS
p. 25
V9
do 7 mrt ‘13
De zee en de kust anders bekeken: een virtuele reis Jan SEYS
p. 15
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 11
UITSTAP: Haven vol smaak Het Provinciaal Havencentrum Lillo, gelegen in het hart van de Antwerpse haven, wil de boeiende havenwereld dichterbij de mensen brengen. Dit gebeurt aan de hand van themagerichte excursies, zoals ‘Haven vol smaak’. Tijdens deze trip kun je op het terrein kennismaken met de import, opslag en distributie van ingrediënten en etenswaren die dagelijks op ons bord liggen (o.a. fruit, koffie, cacao, kruiden).
‘Haven vol smaak’ is niet inbegrepen in het OKRAAcademie-abonnement. Het aantal deelnemers is beperkt tot 48. Inschrijving via het OKRA-Regiosecretariaat, Nationalestraat 111 – 2000 Antwerpen, via telefoon op 03 220 12 80 of via e-mail op
[email protected].
UITSTAP
U I T S TA P
Academie Rupel Vrijdag 5 oktober 2012
Ook in het Havencentrum zelf is er heel wat te zien. Er is een uitgebreide en interactieve tentoonstelling waar alle facetten van de haven aan bod komen. Dankzij de vele modules kun je zelf op ontdekking gaan en de haven van dichtbij leren kennen. De bus vertrekt om 8 uur op de Grote Markt van Boom. Onderweg informatie over een aantal bezienswaardigheden. Onthaal in het Havencentrum met koffie/thee. ‘s Middags een lunch (drie belegde broodjes+ koffiekoek), met koffie/thee. Bezoeken onder leiding van een gids. Achteraf: bezoek aan Lillo dorp: het haventje, de kazematten en het stemmige oude dorpje. Prijs per persoon: 33 euro (drinkgeld chauffeur inbegrepen). 9
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 12
V O O R D R AC H T E N Dementie en hoe ermee omgaan Dhr. Werner Vandeneynden
Dhr. Hugo Van De Voorde
Aan de hand van een levensverhaal wandelen we door dementie en worden de impact, de oorzaak en gevolgen van dementiële processen uitgelegd. Wat is dementie, in welke vormen komt het voor, waarover gaat het, wat is de invloed van een dementieel syndroom in ons dagelijks leven? Wat zijn eerste tekenen. Is vergeten erg? Of past het bij een normaal proces van het ouder worden? Wat kan ik doen als ik over dementie hoor spreken? Hoe ga ik om met dementerenden in mijn omgeving? Wat mag je verwachten en wat niet meer? Hoe screent men naar dementie? Wat kan ik doen en hoe ga ik mijn dagelijks doen en laten zo normaal mogelijk verderzetten? Dit alles in een gewone begrijpbare taal die zonder omwegen een inzicht geeft in wat tot op heden bekend is. Heel kort wordt gekeken naar de toekomst en vooruitzichten in de strijd tegen alzheimer en dementie. Tenslotte zijn er enkele tips die de kans op kanker, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en dementie doen verkleinen…
Het jaar 2011 is opgeschrikt door de volksopstanden in de Arabische wereld. Na Tunesië kende ook Egypte een regimewissel. In Libië is een regelrechte burgeroorlog uitgebroken, waarin de rebellen gesteund werden door de NAVO. Resultaat: ‘regime change’ en de standrechtelijke executie van Khadaffi. En in Syrië deinst het regime van Bashar al-Assad er niet voor terug burgers massaal uit te roeien om zich te handhaven. Aan de hand van kaarten, grafieken, foto’s, spotprenten… formuleert Dhr. Van de Voorde enkele belangrijke bedenkingen bij deze gebeurtenissen.
Werner Vanden Eynden is diensthoofd van het WZC Vesalius te Brasschaat. Academie Voorkempen donderdag 27 september 2012 (code V1) 10
Naar een nieuw Midden-Oosten?
Hugo Van de Voorde is ere-inspecteur geschiedenis (so) van de Vlaamse Gemeenschap. Historicus hedendaagse en eigentijdse geschiedenis en publicist (‘Mensen of barbaren? Een eigenzinnig perspectief op de wereldpolitiek na 1945’, Kalmthout, 2011). Academie Antwerpen maandag 8 oktober 2012 (code A01) vrijdag 12 oktober 2012 (code A02)
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Antwerpen-Centraal: de spoorwegkathedraal
Dr. Sven Vercauteren
Dhr. Constant Wagemans
Slagaderverkalking of atherosclerose wordt veroorzaakt door roken, suikerziekte, een te hoge cholesterol of bloeddruk… Atherosclerose verdient de nodige aandacht: deze aandoening kan niet alleen leiden tot pijn in de benen tijdens het wandelen, maar ook tot een hartaanval of zelfs een beroerte. Wat zijn de belangrijkste risicofactoren? Is het aanpassen van uw levensstijl zinvol? Hoe kunnen we slagaderverkalking behandelen? Kan een ‘hartaderbreuk’ voorkomen worden? De spreker neemt u mee voor een praktische wandeling door één van de meest evoluerende takken van de geneeskunde: de vaatheelkunde.
Tijdens zijn voordracht geeft Constant Wagemans u een virtuele rondleiding en komt u verschillende noemenswaardigheden te weten. Kent u het verhaal van de tijger die uit de Zoo ontsnapte, via het station? Weet u hoe angstaanjagend nabij de sloop van Antwerpen-Centraal was? Dat het stationsgebouw van Antwerpen-Dam ooit in z’n geheel werd verplaatst? Van de IJzeren Rijn tot de fonkelnieuwe noord-zuidverbinding, van Leopold II tot Mieke Vogels en Jean-Luc Dehaene, van de vergeten beroepen van het spoor tot de futuristische ‘tweede ingang’ van het Centraal Station aan het Kievitplein: Dhr. Wagemans doorloopt AntwerpenCentraal met volle aandacht voor de grandeur van het gerestaureerde station op vier niveaus. Antwerpen-Centraal: het toonbeeld van een ultrafunctioneel station en een mirakel van architectuur. De spoorwegkathedraal.
Sven Vercauteren is doctor in de medische wetenschappen en vaatchirurg aan het ZNA Middelheimziekenhuis. Academie Noorderkempen vrijdag 12 oktober 2012 (code N01)
VOORDRACHTEN
Gezonde bloedvaten… een betere levenskwaliteit!
Pagina 13
Constant Wagemans was werfleider tijdens de restauratie van Antwerpen Centraal en gidste er vele groepen. Hij schreef bovendien twee boeken over zijn geliefd station. Academie Antwerpen maandag 15 oktober 2012 (code A03) vrijdag 19 oktober 2012 (code A04) 11
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 14
Waardig leven tot het einde
25 jaar asielbeleid
Mw. Joke LEMIENGRE
Dhr. Bob Pleysier
Een menswaardig levenseinde vinden we allemaal belangrijk. Maar wat ‘menswaardig’ precies betekent, is voor elk van ons anders. Bij heel wat mensen is er angst, onzekerheid en onwetendheid over de menswaardigheid van hun levenseinde. Sommigen willen de touwtjes in handen houden en vooraf alles goed op papier zetten om ervoor te zorgen dat hun wensen gerespecteerd worden. Anderen laten dit liever volledig in de handen van de behandelende arts. ‘Waardig leven tot het einde’ beoogt duidelijkheid te verschaffen over de begrippen ‘euthanasie’, ‘palliatieve sedatie’ en ‘palliatieve zorg’. De nadruk ligt hierbij op wat je concreet kunt doen om ervoor te zorgen dat je wensen over een menswaardig levenseinde worden gerespecteerd.
In de jongste 25 jaar kwamen er meer dan een half miljoen asielzoekers aankloppen in België. Driekwart daarvan kreeg een ‘bevelschrift om het grondgebied te verlaten’, maar velen deden dat niet. Twee regularisatieprocedures moest het slordige beleid bijsturen. De overheid creëerde zo’n 25.000 opvangplaatsen. En nog is het niet genoeg. De voorbije vier jaar kenden een constante opvangcrisis. De ministers kregen de situatie niet onder controle. Nu is er Maggie De Block die na een onzekere start een krachtdadig asielbeleid voert. De instroomcijfers dalen, de terugkeercijfers stijgen. De media hebben het asielthema even losgelaten. Maar de rust is onheilspellend. De budgetten voor ontwikkelingshulp zijn onder druk van de crisis gedaald. Het arme Griekenland bouwt een kilometerslange muur om de instroom vanuit Turkije te keren. Nederland schrikt van de uitwijzing van Mauro en België van die van Scott. Hoe moet het nu verder ?
Joke Lemiengre is onderzoeksmedewerker aan de Katholieke Hogeschool Limburg en geaffilieerd onderzoeker aan de KULeuven bij het centrum voor Biomedische Ethiek en Recht. Academie Rupel woensdag 17 oktober 2012 (code R1)
Bob Pleysier was jarenlang directeur van het Brusselse opvangcentrum voor asielzoekers Klein Kasteeltje. Daarna werd hij de eerste directeur-generaal van Fedasil, het federaal agentschap voor de opvang van asielzoekers. Academie Noorderkempen vrijdag 19 oktober 2012 (code N02)
12
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Wat u nog niet wist van een trappist Dhr. Dirk Musschoot
Dhr. en Mw. Eric en Solange Loobuyck
Op 14 en15 april 2012 herdacht de wereld dat het 100 jaar geleden was dat de Titanic zonk. Wie waren de Vlaamse en Nederlandse opvarenden? Waarom zaten ze precies op de Titanic? Wat is er van hen geworden? Hoe reageerden België en Nederland op de ramp? Boeiende verhalen, boeiend verteld. En met héél véél nooit eerder getoonde foto’s!
Welke trappisten zijn echt en welke niet, de historiek van elk trappistenbier en héél veel informatie over ‘deze’ van Westmalle, de woonplaats van onze gastsprekers, komt aan bod in deze voordracht. De sprekers vertellen meteen ook over de evolutie van het kloosterleven en schetsen hoe de paters hun kaas en trappistenbier maken binnen de muren van de abdij. Ten slotte geven zij nog meer uitleg over de brouwerijen in woord en beeld. En misschien is er wel een verrassing voorzien…
Dirk Musschoot is auteur en journalist, hij doet al ruim 25 jaar onderzoek naar de 27 landgenoten op dat schip. Dat resulteerde in 2000 in een eerste boek, ‘De Vlamingen op de Titanic’, en nu in het boek ‘100 jaar Titanic’, waarin een boel nieuwe gegevens en vooral ook prachtige afbeeldingen zijn verwerkt. In het nieuwe boek wordt ook aandacht besteed aan de drie Nederlanders op de Titanic. Academie Antwerpen maandag 22 oktober 2012 (code A05) vrijdag 26 oktober 2012 (code A06)
Eric Loobuyck is voorzitter van de Werkgroep Abdij Westmalle. Hij en zijn vrouw Solange zijn gepassioneerde bierkenners. Bovendien zijn zij ook ‘vriendaan-huis’ bij de paters van Westmalle.
VOORDRACHTEN
100 jaar Titanic
Pagina 15
Academie Voorkempen donderdag 25 oktober 2012 (code V2)
Academie Voorkempen donderdag 22 november 2012 (code V4)
13
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
Pagina 16
TV-sterren
Over heksen en toverij Dhr. Manu Adriaens
Dhr. Oswald MAES
Van de meer dan twintig boeken die Manu Adriaens schreef, behoort ‘Blijven kijken!’ over de geschiedenis van de Vlaamse televisie tot zijn bekendste. Tijdens deze voordracht put hij uit dat boek voor kleurrijke anekdoten over de grote Vlaamse tv-sterren van weleer. Armand Pien, Tony Corsari, Paula Semer, Maurice De wilde en vele anderen. Manu Adriaens vertelt over hun heldendaden op het scherm, maar ook over wat de Vlaamse kijker nooit van hen te zien kreeg.
Afkomstig uit de ‘tovenaressenparochie’ Beselare en 25 jaar regisseur van de Heksenstoet aldaar is Oswald Maes zeker de geschikte man om over heksen en toverij te komen vertellen. Waar en wanneer wordt de oorsprong van de hekserijen weergevonden? Wanneer bereikte de tovenarij haar hoogtepunt? Hoe werd de hekserij aangepakt en bestreden? Over al die vragen zal Oswald Maes in zijn eigen gekende stijl ons trachten enige klaarheid te brengen.
Manu Adriaens werkt als journalist vooral voor de schrijvende pers. Hij publiceerde een dertigtal boeken over uiteenlopende onderwerpen. In opdracht van de VRT schreef hij naar aanleiding van 50 jaar Vlaamse televisie het jubileumboek ‘Blijven Kijken!’. Academie Antwerpen maandag 5 november 2012 (code A07) vrijdag 9 november 2012 (code A08)
14
09:12
Oswald Maes is een Vlaams acteur. Zijn bekendste rol is die van Rogerke Van De Wiele in Thuis. Hij speelde gastrollen in Spoed (Renaat) en Aspe (Gust Peeters). Oswald Maes is de vader van acteur Jeroen Maes en woont al vele jaren in Brugge. Academie Voorkempen donderdag 8 november 2012 (code V3)
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
De zee en de kust anders bekeken: een virtuele reis
Dhr. Eddie Niesten
Dhr. Jan SEYS
Elke stad of regio heeft tegenwoordig ‘streekspecialiteiten’, niet in het minst om het lokale toerisme te bevorderen. Vaak echter zijn dat specialiteiten die nog maar heel recent tot de plaatselijke culinaire cultuur behoren. Het loont dus best de moeite om eens na te gaan wat nu juist al ‘eeuwenlang’ op het plaatselijke menu staat! En dat wordt bepaald door de omstandigheden die eigen zijn aan de regio: de grond, de economische activiteit, de ‘markt’… Antwerpen en het Antwerpse bekleden natuurlijk, als havenstad en ‘hinterland’, een bevoorrechte plaats wat het aantal streekproducten betreft. En dan hebben wij het zowel over stevige kost, allerlei lekkers en, niet te vergeten, heel wat ‘drinkbaars’. De Sinjoor en zijn naaste buren eten en drinken dus al heel lang lekker, maar vergeten wij ook niet dat er altijd rijke en arme tafels waren!
Het is een cliché te stellen dat we op een blauwe planeet leven. We moeten heus de ruimte niet in om vast te stellen dat niet het land, maar de zeeën en oceanen het beeld van de aarde bepalen. Toch kan het geen kwaad even stil te staan bij het belang van deze immense watervlaktes op onze samenleving. Op hoe ons weer en klimaat erdoor worden gestuurd, allerlei natuurlijke rijkdommen eruit kunnen worden gewonnen of wat oceanen en energie gemeen hebben. Ook loont het de moeite in te zoemen op de fascinerende geheimen van de diepzee, de gifmechanismen en eetbaarheid van kwallen of op de veranderingen die zich in de loop van de geschiedenis in het zilte nat hebben afgespeeld. Ook dichter bij huis kunnen de zee en de kust nog
VOORDRACHTEN
Antwerpse streekproducten in al hun aspecten
Pagina 17
Eddie Niesten studeerde talen, communicatie, buitenlandse politiek en marketing aan de universiteiten van Antwerpen, Brussel en Hasselt. Later legde hij zich als auteur toe op het thema ‘culinair erfgoed’. Academie Antwerpen maandag 12 november 2012 (code A09) vrijdag 16 november 2012 (code A10)
15
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
Pagina 18
verrassen. In het boek ‘Onze kust anders bekeken’ dat eind 2009 van de drukpersen rolde, neemt de auteur de lezer mee op sleeptouw langs onze kust, aan de hand van een 25-tal gedocumenteerde verhalen. Hoe het dezer dagen met de zeehonden is gesteld, hoe ver je op zee kunt zien of waarom de zeespiegel nooit een echte spiegel is. Vanwaar het lenteschuim op onze stranden afkomstig is en waar je heen moet om je in het midden van de historische Zwingeul te wanen. Een selectie hieruit komt aan bod tijdens de virtuele reis ter gelegenheid van deze presentatie. Jan Seys is communicatieverantwoordelijk aan het VLIZ (Vlaams Instituut voor de Zee). Academie Rupel woensdag 14 november 2012 (code R2) Academie Noorderkempen vrijdag 30 november 2012 (code N04) Academie Voorkempen donderdag 7 maart 2013 (code V9)
16
09:12
Wiener Musik Dhr. Roland Broekaert ’Wien, Wien, nur du allein’. Ons hart tikt een versnelling hoger als wij die prachtige Weense muziek horen. We wiegen zachtjes mee op de mooie walsmelodieën. En tussendoor luisteren we naar verhalen uit het leven van deze bekende componisten. Roland Broekaert is als muziekhistoricus dé geschikte man om een namiddag enkel te luisteren en te genieten. Academie Noorderkempen vrijdag 16 november 2012 (code N03)
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Jeanne d’Arc: een tienermeisje met allure Mw. Vicky Dierckx
Dhr. Jan Koeken
Mobiliteit is een (basis)recht, horen we wel eens zeggen… Maar is dit in de realiteit zo voor iedereen? Onze gehele samenleving is auto-mobieler geworden en ook de actieve senior profiteert daar mee van. Vier op de vijf senioren in Vlaanderen verkiezen de auto als ‘hoofdvervoermiddel’. Naarmate die senior ouder wordt, daalt het aantal autoverplaatsingen echter. Een gebrek aan mobiliteit betekent vrijwel onomkeerbaar: inboeten aan levenskwaliteit. Het risico op vereenzaming en een gebrek aan contacten gaat ook wegen op het psychisch en fysisch welzijn van de senior… Tijdens deze voordracht willen we vooral inzicht geven in de grenzen en mogelijkheden op gebied van seniorenmobiliteit. Senioren moeten kunnen proeven van interessante alternatieven voor de auto, zodat ze zo lang mogelijk zelfstandig mobiel kunnen blijven. Tegelijkertijd reiken we tips aan hoe senioren hun prioriteiten inzake mobiliteit in het beleid kunnen inbrengen.
Het verhaal van een tienermeisje dat voor de definitieve kering van de kansen zorgt in de Honderdjarige Oorlog. Er is aandacht voor de achtergrond van die oorlog tussen Frankrijk en Engeland (met vérstrekkende gevolgen voor Europa!) en voor het politiek gesjoemel waarmee langs beide kanten wordt ‘geprofiteerd’ van wat een middeleeuws tienermeisje haar ‘roeping’ en haar ‘stemmen’ vond. Reeds 600 jaar lang wordt er, zowel door links als rechts, ‘misbruik’ gemaakt van Jeanne d’Arc. Zij is ook steeds een dankbaar onderwerp geweest voor literatuur en film. En uiteraard besteedt de spreker met beelden en teksten aandacht aan wat zo’n 18jarig meisje bezielde: nog liever op de brandstapel eindigen dan haar ‘stemmen’ te verraden …
Vicky Dierckx is projectmedewerker campagne en onderzoek bij Mobiel 21vzw. Academie Antwerpen maandag 19 november 2012 (code A11) vrijdag 23 november 2012 (code A12)
VOORDRACHTEN
Duurzame mobiliteit
Pagina 19
Jan Koeken is licentiaat Germaanse filologie. Academie Antwerpen maandag 26 november 2012 (code A13) vrijdag 30 november 2012 (code A14) Academie Noorderkempen vrijdag 8 februari 2013 (code N08)
17
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 20
Het weer, vulkanen
Straffe madam: Jackie Kennedy Dhr. Marc Van den Broeck
Dhr. Herman Plasmans
Deze voordracht gaat over het weer en bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over hoe het weer ontstaat en het tweede over hoe weer wordt voorspeld en de invloed van het weer op ons via stormen en opwarming.
Jacqueline Kennedy werd geboren in een heel rijk milieu. Ze is intelligent, sportief en een winnaarstype. Door haar huwelijk met JFK werd ze First Lady, tot haar man in 1963 wordt vermoord. Ook haar leven na JFK is minstens even interessant.
Marc Van den Broeck slaagde erin om van zijn hobby zijn beroep te maken. Hij is al sinds 1994 directeur van de Volkssterrenwacht Urania in Hove. Verder is hij ook als lesgever verbonden aan het Planetarium van de Zoo van Antwerpen en weerman op ATV en op Radio-2 Antwerpen. Academie Antwerpen maandag 3 december 2012 (code A15) vrijdag 7 december 2012 (code A16)
Herman Plasmans is seniorenconsulent. Naast vormingswerker en beeldend kunstenaar is hij ook een gepassioneerd lezer met een breed interesseveld. In deze lezingen wil hij de levenskunst van bekende personen graag delen Academie Voorkempen donderdag 6 december 2012 (code V5)
18
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Muziek uit de romantiek
Dhr. Rudy Mannaerts
Dhr. Jacques Van Deun
Met de quote ‘Oude kerkelijke kunst was vroeger moderner dan men denkt, daardoor heeft ze nu meer betekenis dan men vermoedt.’ leidt Rudy Mannaerts ons door de kunst in verschillende kerken. Hiervoor staat hij stil bij de betekenis van kunst en neemt hij enkele prachtige Antwerpse kerken als voorbeeld.
Romantiek in brede zin is van alle eeuwen. In enge zin is de romantiek echter de cultuurstroming van de negentiende eeuw die met gevoel en verbeelding terugkeert naar de natuur en naar de oude christelijke en nationale idealen uit het verleden. Aanvankelijk was de romantiek een strekking in de literatuur, maar al snel beroerde zij ook de andere kunsten en vooral dan de muziek. We maken samen een wandeling doorheen een repertoire dat heel wat muziekliefhebbers ook vandaag nog steeds aanspreekt, ontmoeten markante figuren van pakweg Ludwig van Beethoven tot Gustav Mahler en dromen weg bij onvergetelijke melodieën, die tot de mooiste uit de hele muziekgeschiedenis behoren.
Rudy Mannaerts is godsdienstleraar in St.-Lievens Antwerpen. Verder is hij pastoor van de parochie St.Andries en verantwoordelijke voor Toerismepastoraal Antwerpen. Academie Antwerpen maandag 10 december 2012 (code A17) vrijdag 14 december 2012 (code A18)
VOORDRACHTEN
Kerkelijk kunstpatrimonium
Pagina 21
Jacques van Deun doctoreerde in de muziekwetenschap aan de KULeuven. Hij doceert muziekgeschiedenis en aanverwante vakken aan de Koninklijke Conservatoria van Gent en Antwerpen. Hij werkte geruime tijd als recensent klassieke muziek voor De Standaard. Academie Rupel woensdag 12 december 2012 (code R3)
19
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 22
De Kerk in de toekomst
Palliatieve zorg en euthanasie Dhr. Bruno AERTS
Dhr. Gert Huysmans
In de uiteenzetting vertrekken we vanuit een aantal maatschappelijke tendensen om naar het hedendaagse kerkweefsel te kijken. Hiernaast is er de duidelijke evangelische boodschap die van gelovigen wordt verwacht en die ons altijd en blijvend voor nieuwe uitdagingen plaatst. We proberen deze twee gegevens naast elkaar te leggen en een aantal lijnen te trekken die voor de toekomst sowieso belangrijk zullen zijn. Het is duidelijk dat deze lijnen meer vragen dan antwoorden zullen inhouden.
Palliatieve zorg beoogt kwaliteitsvolle zorg te bieden aan het levenseinde. Het is een totaalzorg, die niet alleen oog heeft voor hinderlijke of moeilijke fysieke klachten maar die ook zorg draagt voor de emoties, de psychische moeilijkheden, de onvermijdelijke levensvragen waarmee de zieke aan het einde van het leven wordt geconfronteerd. Goede palliatieve zorg heeft ook aandacht voor de gezinnen, de families, de vriendenkring van de palliatieve patiënt. Hoe gaan zij om met de zorg voor iemand die zwaar ziek is, hoe kan hun zorg maximaal worden ondersteund? In de laatste levensfase moeten vaak moeilijke beslissingen worden genomen. Welke behandelingen worden gestopt of verdergezet? Waar wil ik sterven? Hoe zie ik mijn levenseinde? Wat zijn mijn angsten? Wat wil ik zeker wel, en wat zeker niet? Palliatieve zorg probeert al deze beslissingen voor te bereiden en te begeleiden. In deze voordracht wordt het brede terrein van palliatieve zorg en de zorg rond euthanasie besproken en wordt ingegaan op de wisselwerking tussen beide.
Bruno Aerts is vicaris van het bisdom Antwerpen. Academie Noorderkempen vrijdag 14 december 2012 (code N05)
Gert Huysmans is huisarts en palliatief arts verbonden aan Netwerk Palliatieve Zorg Noorderkempen en CODA, hospice Wuustwezel. Academie Noorderkempen vrijdag 11 januari 2013 (code N06) 20
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Achter de schermen van het Vaticaan
Dhr. Freddy Michiels
Dhr. Tom Zwaenepoel
Freddy Michiels plaatst de streektalen van de Rupelstreek in het ruimere verband van de grote taalfamilies. Naast de behandeling van specifieke eigen(aardig)heden, wordt ook verwezen naar de historische en sociale achtergrond waarin deze talen ontstonden. De streektaal illustreert het leven van de gewone mens, die in de geschiedenis nooit aan het woord kwam en waaraan weinig aandacht werd besteed. Het is bv. duidelijk dat aan een begrip, waarvoor in de streektaal een tiental synoniemen bestaan die verschillende kleine nuances uitdrukken, veel waarde werd gehecht. De spreker besteedt ook aandacht aan de bijzondere humor en het onverbloemd verwoorden van meningen en gevoelens, die aan de streektaal sappigheid geven, maar waarin ook veel levenswijsheid steekt.
Vaticaanstad is de kleinste staat ter wereld en ligt verborgen achter hoge, dikke muren. De spreker geeft een kort overzicht van de belangrijkste gebouwen op het Vaticaans grondgebied, zoals de Sint-Pietersbasiliek en de Vaticaanse Musea (met als hoogtepunt de Sixtijnse Kapel) en de beroemde Vaticaanse Tuinen. Verder stelt hij de protagonisten van deze ministaat voor: de paus en zijn entourage. Met wie vormt de ‘man in het wit’ een woongemeenschap? Tot slot werpt hij een licht op enkele bekende tradities. Waarom wordt het Sint-Pietersplein op paaszondag met Hollandse bloemen versierd? Waarom wou Johannes Paulus II absoluut een kerstboom en een kerstkribbe op het Sint-Pietersplein? Waarom draagt een paus een witte soutane en rode schoenen? En waarom wou de Poolse paus absoluut de wereld rondtrekken? Was dit een vlucht uit de sterk bewaakte Vaticaanse staat?
Freddy Michiels is auteur, taalkundige, licentiaat klassieke filologie, lid van het Genootschap voor Antwerpse Geschiedenis en lid van het Koninklijk Belgisch Genootschap voor Numismatiek Academie Rupel woensdag 16 januari 2013 (code R4)
VOORDRACHTEN
Dialecten van de Rupelstreek
Pagina 23
Tom Zwaenepoel is doctor in de Germaanse talen en heeft Nederlands en Duits gestudeerd aan de universiteiten van Gent en Bayreuth (Duitsland). Bovendien is hij auteur van verschillende boeken, o.m. over het Vaticaan. Academie Voorkempen donderdag 24 januari 2013 (code V6) 21
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 24
De tweede scheuring van de Nederlanden Dhr. Etienne Rooms De Europese grootmachten besloten een sterke en levenskrachtige staat te creëren ten noorden van Frankrijk. Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden was op heel veel punten een opmerkelijk succes. Op korte termijn werd het een van de sterkste economische machten in Europa en de intelligente politiek van koning Willem I was zeker niet vreemd aan dit succes. Mede als gevolg van de liberale spanningen in Europa in 1830, braken einde augustus 1830 rellen uit te Brussel. Zeker, er waren moeilijkheden en meningsverschillen, maar die waren niet van die aard om het pas opgerichte koninkrijk ter ziele te dragen. Zowel op internationaal als op nationaal vlak voorzag niemand op dat moment een scheuring. Dat deze rellen uiteindelijk tot een nieuwe scheuring van de Nederlanden geleid hebben, is het gevolg van een samenloop van een aantal nationale, maar vooral internationale gebeurtenissen. Zodra men in het zuiden geopteerd had voor een scheuring, waren er in het net ontstane België een aantal Belgen die helemaal niet opgezet waren met die scheuring…
Prof. dr. em. Etienne Rooms is doctor in de moderne geschiedenis. Aan de Koninklijke Militaire School in Brussel doceert hij de vakken krijgsgeschiedenis tot en met de Tweede Wereldoorlog, historische kritiek en geschiedenis van de internationale relaties van 1815 tot heden. Academie Noorderkempen vrijdag 25 januari 2013 (code N07) 22
Monoloog ‘Uitgewist’: over alzheimer en dementie Dhr. Pol GOOSSEN – Dhr. Werner VANDENEYNDEN Jaren geleden kreeg Pol Goossen een dagboek aangereikt van een man wiens vrouw leed – en uiteindelijk ook stierf – aan de ziekte van alzheimer. Na verloop van tijd gebruikte hij het dagboek als humus om er een aangrijpende en ontroerende theatervoorstelling rond te maken over een zoons wiens moeder lijdt aan alzheimer. Pol Goossen speelt dit keer geen theaterrol maar leest zijn verhaal voor, een verhaal dat veel verder gaat dan wat platte anekdotes van iemand die geen namen meer kan onthouden. Zowel de gevoelens van de moeder als die van de zoon komen aan bod in zijn monoloog ‘Uitgewist’.
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pol Goossen is acteur en regisseur, gekend van o.m. zijn rol als Frank Bomans in ‘Thuis’. Speciaal voor OKRA herwerkte hij zijn monoloog tot een korte voorstelling. Werner Vanden Eynden is diensthoofd van het WZC Vesalius te Brasschaat. Academie Antwerpen maandag 28 januari 2012 (code A19)
Iets over jazz Dhr. Marc Van Den Hoof Tijdens deze inleiding over jazz, tracht Marc Van den Hoof in een eerste deel een antwoord te geven op de vragen ‘Wat is jazz?’ en ‘Hoe luister je naar jazz?’. In een tweede deel overloopt hij in vogelvlucht de jazzgeschiedenis. Deze geschiedenis wordt muzikaal geïllustreerd met een aantal historische opnamen. Marc Van den Hoof studeerde Romaanse filologie en was van 1976 tot 2011 producer bij achtereenvolgens Radio 1, Radio 2 Omroep Brabant, Radio 3 en Klara. Behalve maatschappelijk georiënteerde programma’s maakte hij ook amusementsprogramma’s en programma’s over kunsten (vooral jazz) en letteren. In het Leuvense Lemmensinstituut doceerde hij jazzgeschiedenis.
VOORDRACHTEN
Na de monoloog van Pol Goossen, wandelt Werner Vandeneynden door dementie en legt hij de impact, de oorzaak en de gevolgen van dementiële processen uit. Wat is dementie, in welke vormen komt het voor, waarover gaat het, wat is de invloed ervan op ons leven? Wat zijn de eerste tekenen, is het vergeten erg of past het bij een normaal proces van het ouder worden? Hoe ga ik om met dementerenden in mijn directe omgeving, wat mag je verwachten… en wat niet meer? Veel vragen waarop de spreker in gewone begrijpbare taal een inzicht geeft in wat tot op heden bekend is.
Pagina 25
Academie Antwerpen maandag 4 februari 2013 (code A21) vrijdag 8 februari 2013 (code A22)
23
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 26
De Red Star Line: impressies van Van Mieghem
De Kuna-indianen: lage bloeddruk dankzij cacao
Dhr. Erwin JOOS
Dhr. Eddy Van Belle
Erwin Joos verdiept zich al ettelijke jaren in het leven van eugeenVan Mieghem en in de omgeving die de kunstenaar zo beïnvloedde: de Antwerpse haven rond 1900, waar talloze migranten via de Red Star Line Europa voorgoed verlieten om een nieuw leven te starten in Amerika. De curator vertelt over de schilder die door de haven trok en zijn impressies op papier zette en die op die manier een indrukwekkende collectie naliet van tekeningen en schilderijen van het typische havenvolk: buildragers, zakkenmaaksters, schippers, zwervers en vooral haveloze emigranten.
De Kuna’s zijn afstammelingen van de Maya’s. Ze werden in Panama verdreven naar onherbergzame eilanden en gebergten. De Kuna’s behielden hun tradities en leven op madun, een mengsel van banaan en cacao. Wetenschappelijke studies hebben bewezen dat hun lage bloeddruk te danken is aan de grote hoeveelheid cacao, die ze elke dag verorberen. Eddy Van Belle brengt het verhaal van de Kuna’s en vertelt over hun levenswijze en gebruiksvoorwerpen en laat madun proeven. Hij heeft het natuurlijk ook over chocolade en de gezondheidsaspecten ervan.
Erwin Joos is curator van het Eugeen Van Mieghemmuseum, dat hij zelf oprichtte op Antwerpen-Linkeroever.
Eddy Van Belle is voorzitter van de raad van bestuur van Puratos-Belcolade (fabrikant van grondstoffen voor bakkers, pasteibakkers en chocolatiers) en bestuurder-bezieler van de Choco-storymusea in Brugge, Parijs en Praag.
Academie Voorkempen donderdag 7 februari 2013 (code V7)
Academie Rupel woensdag 13 februari 2013 (code R5)
24
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
De heenreis van Marco Polo Dhr. Wim Moesen
Dhr. Paul Coessens
Dé economische crisis, we horen het alle dagen meermaals in de media, maar wat is dat juist die economische crisis? Wat zijn de oorzaken en gevolgen? Wat betekenen al die overheidsmaatregelen? Wat betekent eigenlijk het faillissement van een land en wat zijn hier de gevolgen van voor de inwoners? Professor Moesen staat niet alleen stil bij de economische en financiële gevolgen, maar kijkt ook naar de sociale en dagdagelijkse implicatie die ‘de man in de straat’ dagelijks zal/kan ondervinden.
Marco Polo was van Venetiaanse oorsprong. In zijn tijd waren er tal van Venetianen rijke handelaars. Dat was ook het geval met de familie Polo. Toen Marco met zijn vader Nicolao en zijn oom Matteo naar China vertrok, was hij pas zeventien jaar. De reis duurde meer dan drie jaar. Ze moesten hitte en koude, dieven, sjacheraars en wilde dieren trotseren. Van Jerusalem gingen de drie Venetianen met hun karavaan eerst naar het noorden (naar Groot-Armenië), daarna naar Perzië en Afghanistan, in die tijd ‘Dogana’ genoemd. In China werden ze door Khoebilaï, de gevreesde Grote Khan, met eer ontvangen! De jonge en verstandige Marco maakte op Khoebilaï zo’n grote indruk dat de drie 17 jaar in China zouden blijven!
Wim Moesen is professor emeritus economie aan de KULeuven. Academie Antwerpen maandag 18 februari 2013 (code A23) vrijdag 22 februari 2013 (code A24)
VOORDRACHTEN
Economische crisis
Pagina 27
Paul Coessens is gepensioneerd leraar aardrijkskunde en geschiedenis. Hij geeft al jaren voordrachten voor o.m. OKRA en VTB-cultuur. Academie Voorkempen donderdag 21 februari 2013 (code V8)
25
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 28
Vlaanderen floreert?! Een kritische kijk op het Vlaanderen van vandaag Dhr. Gerard De Beuckelaer Moeten we de optimistische verhalen over de gang van zaken in Vlaanderen geloven zoals een aantal beleidsmakers die maar al te graag brengen in de media? Ga maar eens na hoe ons waardensysteem geëvolueerd is in de laatste 50 jaar. En bestaat er nog voldoende eerbied voor onze taal en cultuur? We stellen op politiek vlak een grote versnippering vast en politici denken bij hun beslissingen in de eerste plaats aan de eerstvolgende verkiezingen. Het gelijkekansenbeleid in het onderwijs … heeft dat niet eerder gezorgd voor een sterke nivellering naar onder? Allemaal vragen die tot nadenken stemmen. De spreker maakt niet alleen een round-up van de problemen, maar suggereert ook ingrijpende oplossingen die Vlaanderen en België misschien nog voor een verdere neergang kunnen behoeden. Gerard De Beuckelaer werkte 25 jaar in Duitsland en de VS voor chemiereus BASF. Toen hij terugkeerde naar Kapellen, herkende hij Vlaanderen niet meer en schreef er een boek over. Academie Noorderkempen vrijdag 22 februari 2013 (code N09)
26
Risicoplanten voor mens en dier Dhr. Marcel De Cleene Hoe het gesteld is met de gevaren van giftige planten voor mens en dier wordt u uitgelegd tijdens een beamervoorstelling. Het gaat hier niet over een droge opsomming van giftige planten. De planten worden immers in hun cultuurhistorische context besproken (mythologie, volksgeneeskunde, volksgebruik, rituelen, symboliek). Bijvoorbeeld de giftige laurierkers werd vroeger gebruikt om pap het aroma van amandelen te geven, vandaar de Vlaamse volksnaam: ‘paplaurier’. De giftig taxus was ook al bij de Grieken, Romeinen en Kelten een vereerde dodenplant en is opgenomen in een christelijk rituaal (Palmzondag). De zaaddozen van de slaapbol gebruikte het volk als slaapmiddel bij kindjes, vandaar hun Gentse naam ‘holuizekes’ (hollehuisjes’), enzovoort. Marcel De Cleene is bioloog, etnobotanist en ereprofessor van de UGent (doceerde o.a. volkskunde en was wetenschapsvoorlichter van de universiteit). Hij schreef verschillende boeken over planten en samen met Marie Claire Lejeune het magistrale referentiewerk Compendium van Rituele Planten in Europa. Academie Antwerpen maandag 25 februari 2013 (code A25) vrijdag 1 maart 2013 (code A26)
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Dhr. Paul Huvenne Tot eind 2017 is het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) gesloten. De negentiende-eeuwse museumtempel op het Antwerpse Zuid is toe aan een grondige renovatie. Architecten Claus en Kaan passen met hun masterplan het gebouw aan aan de hedendaagse normen en noden. De verbouwing voorziet onder meer in de realisatie van een nieuw intern depot en een aanzienlijke uitbreiding van de museale ruimte. De collectie is intussen te zien op verschillende gastlocaties in binnen- en buitenland en blijft dus, onder het motto dicht maar dichtbij, toegankelijk.
Debat: actueel thema Als afsluiter van een mooi academiejaar zullen enkele panelleden met elkaar debatteren. Het thema is nog niet bekend, maar het zal zeker brandend actueel zijn. Academie Antwerpen maandag 11 maart 2013 (code A29)
VOORDRACHTEN
Musea in de 21ste eeuw: de renovatie van het KMSKA
Pagina 29
Paul Huvenne promoveerde als kunsthistoricus aan de Rijksuniversiteit Gent (1984). Van 1973 tot 1984 was hij vorser aan het Nationaal Centrum voor de Plastische Kunsten van de 16de en de 17de eeuw en het Rubenianum te Antwerpen. Tussen 1984 en 1997 had hij de museale leiding over het Rubenshuis. Vanaf 1997 is dr. Huvenne administrateur-generaal van het KMSKA. Hij doceert aan de universiteiten van Antwerpen en Brussel. Academie Antwerpen maandag 4 maart 2013 (code A27) vrijdag 8 maart 2013 (code A28)
27
VOORDRACHTEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 30
Low Impact Man: meer geluk met minder voetafdruk Dhr. Steven Vromman Steven Vromman toont als de Low Impact Man aan dat het mogelijk is om goed te leven met een kleinere impact op de planeet. Samen met zijn kinderen begon hij in 2008 te streven naar een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk. Zijn experiment was te volgen op de televisie en in de media. Hij schreef enkele boeken over het thema en ging het Vlaamse land rond met zijn verhaal. Speciaal voor OKRA brengt hij een geanimeerde lezing waarin hij zijn eigen verhaal brengt en duidelijk maakt wat we zelf allemaal kunnen doen. Met confronterende cijfers, grappige beelden, verrassende vergelijkingen, een vleugje humor en zelf een streepje muziek maakt hij op interactieve manier duidelijk dat de toekomst van de planeet in onze handen ligt. Steven Vromman was jaren actief in de nonprofitsector en werkt nu als ‘Low Impact Man’. Academie Rupel woensdag 13 maart 2013 (code R6)
Azië en de Wereld Dhr. Hugo Van De Voorde Drie feiten/ontwikkelingen zijn van doorslaggevende betekenis geweest voor de huidige machtsverhoudingen in Azië en in de wereld. Eerst en vooral is er de dekolonisatie (1945-ca.1960) geweest. In tweede instantie was er de implosie van de Sovjet-Unie (1991) en het einde van de bipolariteit. Drie: Nine Eleven (2001) – de aanslagen van het internationale terrorisme in New York en Washington – maakten duidelijk dat de unipolaire machtspositie van de Verenigde Staten slechts een korte overgangsperiode was, een ‘unipolair moment’. De financiële crisis van 2008 heeft deze vaststelling bevestigd. We leven nu in ‘a post-American world’ (Fareed Zakaria). De driehoeksverhouding tussen China, Rusland en Japan beleeft op dit moment weer barre tijden. De huidige wrange relaties worden in hoge mate door historische ontwikkelingen bepaald. Hugo Van de Voorde is ere-inspecteur geschiedenis (so) van de Vlaamse Gemeenschap. Historicus hedendaagse en eigentijdse geschiedenis en publicist (‘Mensen of barbaren? Een eigenzinnig perspectief op de wereldpolitiek na 1945’, Kalmthout, 2011). Academie Noorderkempen vrijdag 15 maart 2013 (code N10)
28
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 31
Kathedraalorganist Peter Van deVelde speelt voor OKRA-Academie in april 2013. Peter Van de Velde zal ook in april 2013 onze orgelbezoeken begeleiden en demonstreren. Hij wordt stilaan een echte beroemdheid, ook in het buitenland. Dit jaar speelt hij zes concerten in Duitsland, drie concerten in Finland, een concert in de Kathedraal van Lausanne, drie concerten in Nederland en in oktober is er een rondreis in Zuid-Amerika (Brazilië, Argentinië en Uruguay). Hij verzorgt meerdere recitals in het binnenland, sommige met een violiste met wie hij een musicaal duo vormt. Onlangs heeft hij een cd opgenomen.
De voorbereiding en afspraken zijn gestart door Georges Snijders, die zal trachten naar goede gewoonte er iets buitengewoons van te maken! Samen met Peter Van de Velde moet dit lukken. Hij is OKRA zeer genegen en brengt ons steeds een boeiend programma op hoog niveau!
UITSTAP
U I T S TA P
Dinsdag 2 en donderdag 4 april Info over inschrijvingen in OKRA-Actief februari
In 2013 speelt hij in onze kathedraal twee orgelconcerto’s samen met de Philharmonie o.l.v. topdirigent Jaap Van Zweden. Nadien wordt het orgel gedemonteerd voor volledige restauratie. In 2016 zal het terug kunnen bespeeld worden! Wij voorzien een zeer boeiende orgeltrip in Brabant (Tienen en Leuven met een bezoek aan het Lemmensinstituut) om mogelijks te eindigen in St.Pieters-Woluwe op het grote en futuristische instrument dat als indrukwekkend mag beschouwd worden.
29
REISREPORTAGES
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 32
R E I S R E P O R TA G E S Namibië, Okavango Delta & Victoria watervallen… afwisselend en opwindend zwart Afrika Dhr. Guido Vervoort Namibië is één van de interessantste toeristische bestemmingen van zuidelijk Afrika. In het noorden ligt het Etosha National Park, één van Afrika’s grootste natuurreservaten, met olifanten, zebra’s, leeuwen, antilopen, giraffen, neushoorns... In het noordwesten leven de Himba’s, een nomadenstam die nog grotendeels op traditionele wijze leeft. Centraal ligt de Namibwoestijn met de Sossusvallei en de hoogste zandduinen ter wereld. Aan de kust vinden we het Duits-koloniale stadje Swakopmund. Naast Namibië ligt in buurland Botswana de paradijselijke Okavangodelta: de grootste rivierdelta ter wereld, een idyllisch, waterrijk, groen gebied met één van de grootste wildpopulaties van Afrika. Op de grens van Zambia en Zimbabwe staan we ten slotte oog in oog met de adembenemende Victoria watervallen… Academie Antwerpen woensdag 12 december 2012 (code RR1)
Aanvang reisreportages: 14.00 uur
Kroatië … een rijk cultureel erfgoed, een wonderbaarlijke natuur Dhr. en Mw. Jan en Rita Thienpont-Vanden Branden Een digitale audio visuele montage van Jan en Rita Thienpont-Vanden Branden over Kroatië toont de verscheidenheid van dat land in een rijk cultureel erfgoed en een wonderbaarlijke natuur. In het noorden is de Oostenrijkse invloed merkbaar. Naast de sfeervolle hoofdplaats Zagreb vindt men er talrijke charmante barokke stadjes. De provincie Slavonië in het oosten is het meest landelijke en rustige deel van het land. Het kent nog maar weinig toerisme en ligt klaar om ontdekt te worden. In het heuvelachtige Istrië, grenzend aan Italië, getuigen de stijlvolle oude steden van een Romeins, Byzantijns en Venetiaans verleden. De grillige en bergachtige kust van Dalmatië, bestrooid met vele eilanden, kent een aaneenschakeling van uitmuntende historische plaatsen en drukke vakantiebestemmingen tot aan de ommuurde stad Dubrovnik. En niet ver achter de kustlijn trekken boeiende nationale parken vele natuurliefhebbers aan. Kroatië verzamelt alles in zich wat een reiziger kan dromen, met een vriendelijke bevolking en de zon als extraatje. Academie Antwerpen woensdag 16 januari 2013 (code RR2)
30
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Pagina 33
Dhr. en Mw. Demarsin-Opsommer Bijna halfweg tussen Portugal en New York ligt een bijna vergeten eilandengroep. Het zijn vulkanen die met hun top boven het water van de Atlantische Oceaan uitsteken. Vulkanische gebieden zijn altijd zeer boeiend. Door de neerslag en de hogere temperaturen is de plantengroei er uitzonderlijk weelderig. Toen de eilanden in de 15e eeuw ontdekt werden, waren ze onbewoond. Bij de eerste kolonisten waren veel Vlamingen. Heel wat namen van plaatsen verwijzen nog naar die pioniers. Vrij snel werden de Azoren voor lange tijd heel belangrijk voor de schepen die terugkeerden van Amerika en van overal ter wereld. Zo kwam er heel wat rijkdom bijeen op deze eilanden, waaronder veel Vlaamse kunstwerken. De bewoners zijn fier op hun eilanden die ze ‘het centrum van de wereld’ noemen. Nu nog zijn de Azoren heel belangrijk voor de zeilers die de oceaan oversteken.
REISREPORTAGES
De Azoren, een bijna vergeten eilandengroep
Academie Antwerpen woensdag 13 februari 2013 (code RR3)
31
OKRAREIZEN
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
32
06-08-2012
09:12
Pagina 34
OKRAREIZEN Graag stellen we U enkele interessante reizen voor uit het aanbod van OKRA-reizen provincie Antwerpen (lic. 7305). Ze kunnen een gezellige en leerrijke extra zijn op de vele interessante voordrachten, concerten en cursussen. Vanaf 1 november kan u de uitgebreide vakantiebrochure aanvragen op het OKRA-secretariaat: Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen, tel. 03 220 12 80 (elke voormiddag) of via okra.antwerpen @scarlet.be.
DONAUCRUISE De Donau is na de Wolga de langste rivier van Europa. Hij ontspringt in het Zwarte Woud in Duitsland (Donaueschingen), stroomt door centraal- en zuidoost-Europa om na 2829 km via de Donaudelta uit te monden in de Zwarte Zee. Historische kunststeden als Wenen, Bratislava, Boedapest en Belgrado liggen aan de Donau. Onze droomcruise brengt ons langs menige roemrijke burchten, kastelen en abdijen en start in Passau, de prachtige stad aan de samenvloeiing van Donau, Inn en Ilz. Wenen heeft troeven te over: de Hofburg, de staatsopera, het Burgtheater, het Schloss Schönbrunn; voor de liefhebbers staat de bus klaar voor een avondconcert. Esztergom is de meest heilige stad van Hongarije, met een prachtige kathedraal. Boedapest is de volgende topper, met de burcht, de Matthiaskerk, het imposante Parlementsgebouw, het Heldenplein, de St. Stephansbasiliek, het joods kwartier. Dürnstein en Melk zijn mooie pleisterplaatsjes tussen de Wachau-wijnstadjes.
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
06-08-2012
09:12
Portoroz aan de Adriatische zee is de fraaie uitvalsbasis voor een reis met een perfecte mix van cultuur, natuur en ontspanning. Een topper is de prachtige show van de Lippizanerpaarden. Ook de grotten van Postojna zijn wereldberoemd. Een boottocht naar Koper staat garant voor een dagje genieten op zee. De stadstrips brengen ons naar het Italiaanse Trieste, het schilderachtige Rovinj en de Venetiaanse huizen van Porec. Een wijnproeverij verhoogt de reisvreugde. Busreis met overnachting omgeving Salzburg, verblijf in viersterrenhotel pal aan de Adriatische zee met twee zwembaden en kans tot een duik in zee.
CITYTRIP BERLIJN
OKRA-Regio Antwerpen organiseert al enkele jaren cursussen digitale fotografie en digitale fotobewerking. Ook in 2012-2013 zullen deze cursussen weer doorgaan. Wil je meer informatie, vraag dan de brochure aan op ons secretariaat, Nationalestraat 111 – 2000 Antwerpen, telefoon 03 220 12 80 of via
[email protected]. Bent u geïnteresseerd in een uitgebreidere computercursus, dan kan u steeds terecht bij het LBC volwassenenonderwijs of bij de seniorenacademie van SCVO Nijverheidsschool.
CURSUSSEN
De mooiste smoes om terug te keren naar een bestemming werd gezongen door Marlène Dietrich in de film ‘Der Blaue Engel”:Ich hab’noch einen Koffer in Berlin. Der bleibt auch dort, und das hat seinen Sinn. Auf diese Weise lohnt sich die Reise. Denn wenn ich Sehnsucht hab’, dann fahr’ich wieder hin. De Duitse stad als scharnier tussen Oost- en WestEuropa, tussen de geschiedenis en de toekomst, zal u als academieliefhebber zeker kunnen bekoren. We bezoeken Oost-Berlijn met de Brandenburger Tor, de boulevard ‘Unter den Linden’, het Rotese Rathaus en de Alexanderplatz. West-Berlijn komt aan bod met Charlottenburg, waar we over de beroemde Kurfürstendamm wandelen en stilstaan aan de Gedächtniskirche. Verder bezoeken we het park Sansouci, het keizerlijk Neues Palais, het Pergamonmuseum…
CURSUSSEN
OKRAREIZEN
SLOVENIE
Pagina 35
33
06-08-2012
09:12
Pagina 36
V.U: Sanne De Cock – Nationalestraat 111 – 2000 Antwerpen
022004_OKRA Academie 12-13 def:Opmaak 1
"Met steun van de dienst sociale netwerken van de stad Antwerpen"