Nummer 4, januari 2015
DIOloog, nummer 4, januari 2015
Voorwoord Beste DIO-leden! Het nieuwe jaar is alweer een maand geleden begonnen. In de tussentijd is er veel gebeurd; van aanslagen in Parijs tot het succesvol doorzetten van ons project in Malawi. Het draait allemaal om mensen; helpen, organiseren, en samen ons inzetten om de wereld een stukje beter te maken. Dit kan op allerlei manieren: zij het als bestuurslid van onze mooie organisatie, door het organiseren van de ludieke Kerstactie om geld op te halen voor onze projecten of het delen en verspreiden van kennis. Om hierop in te haken zullen we deze DIOloog vertellen over de lezing Ethno-Veterinary Medicine en fytotherapie welke afgelopen oktober op de faculteit Diergeneeskunde was, stelt het huidige bestuur van Stichting DIO zich voor en tonen we het resultaat van onze Kerstactie. Want alle inzet helpt. En, net zoals de kudde op de voorzijde van deze DIOloog: samen staan we sterk! Dan kunnen we veel bereiken. Hartelijk dank voor uw steun hierin en veel leesplezier toegewenst! Wilt u in het vervolg de DIOloog digitaal ontvangen? Mail dit dan naar
[email protected]
Colofon
Inhoudsopgave
20e jaargang, nummer 4, januari 2014
Voorwoord …………………………………………………………… 2
De DIOloog is een driemaandelijkse publicatie van Stichting Diergeneeskunde In Ontwikkelingssamenwerking. Deze uitgave wordt verspreid onder de (student-) donateurs en betrokkenen van Stichting DIO.
Lezing EVM en fytotherapie……………………………………. 3 Antibioticagebruik in ontwikkelingslanden…..…………. 4 Kerstactie 2014……………………………………………………….. 5
Contact Stichting DIO Yalelaan 1 3584 CL Utrecht Telefoon: 030-2532032 E-mail:
[email protected] Website: www.dio.nl Gironummer: 6910 Volg ons ook op Twitter en Facebook!
Het DIO bestuur stelt zich voor. ………………..……………. 6 Het Adviserend Comité, DIOAgenda………..……………… 8
Redactie: Maureen Veld, Marjolijn van Mourik, Iris Maliepaard, Lisette Derksen, Jessica van der Weijden Donateurs: U kunt praktijkdonateur worden door minimaal 100 euro over te maken op het bovenstaande gironummer. Vanaf een bedrag van 25 euro per jaar kunt u particulier donateur worden. Studenten kunnen donateur worden vanaf 10 euro per jaar. U kunt ook schenken middels automatisch incasso als jaar- of kwartaaldonateur, neemt u hiervoor contact op met Stichting DIO via
[email protected]. Jaardonaties worden afgeschreven in de maand juni. Kwartaaldonaties worden afgeschreven in de maanden maart, juni, september en december. Drukwerk: Xerox (Nederland)
2
DIOloog, nummer 4, januari 2015
Lezing Ethno-Veterinary Medicine Donderdag 30 oktober 2014 kwam een gezelschap van Indiase veterinairen onze faculteit vereren met een bezoek, welke werd gecomplementeerd door een interessante lezing over ethno-veterinary medicine en fytotherapie. De heer dr. Punniamurthy gaf een algemene inleiding over het belang van fytotherapie en het gebruik en de wetenschappelijke validatie van ethno-veterinary medicine (EVM). Vele planten, zoals aloë vera en curcuma hebben bewezen geneeskrachtige werkingen, welke gemakkelijk in de praktijk toegepast kunnen worden. Zo gaf hij het voorbeeld van een pasta welke topicaal aangebracht kon worden op het uier van koeien en geiten in het geval van mastitis, waar goede resultaten mee behaald zijn. Dergelijke pasta’s en medicamenten zijn in India ook in gebruik voor ecthyma en artritis. Behalve de goede resultaten biedt deze therapie de boer de mogelijkheid om zelfstandig snel en adequaat in te kunnen grijpen, zonder dat er injectietechnieken benodigd zijn. EVM draait in zijn geheel ten eerste om het gebruik van regionale planten; dit maakt de techniek bereikbaar en goedkoop. Daarbij is het de kunst om de juiste combinatie van planten te gebruiken, omdat juist de synergie tussen de verschillende bestanddelen de goede werking geeft. Hierbij is farmacognosie, het kennen van de geneeskrachtige eigenschappen van de verschillende planten (wat wilde dieren vaak ook beheersen!) de basis– een basis die enorm breed is geworden in de laatste jaren, met veel wetenschappelijke publicaties en goede resultaten in onder andere India. EVM en fytotherapie kunnen behandelProf. Dr. Hubert Karreman sprak vervolgens over zijn methoden van het behandelen van onder andere bio- methoden bereikbaar en betaalbaar malogisch rundvee in de Verenigde Staten. De grootste ken, terwijl ze de antibioticaproblemauitdaging hierbij is het behandelen van de dieren zontiek niet in de hand werken. der gebruik van antibiotica. Behalve dat management en hygiëne een belangrijke rol spelen, zijn er meerdere alternatieve behandelingsmethoden beschikbaar. Zo kan foot rot behandeld worden door schoon te maken met calciumdihydroxide, waterstofperoxide en teatree-olie, suiker met betadine en een beschermend verband; wondjes kunnen (voornamelijk bij paarden) goed behandeld worden met honing; actinomycose bij het rund kan men bestrijden met natriumiodide, kruidentinctuur en topicale pepermuntpasta De hoeveelheid evidence omtrent dergelijke behandelingsmethoden blijft groeien, wat veel reden geeft het voor ons onbekende EVM te verkennen, mede door de antibioticumproblematiek.
“
”
Voor meer informatie en publicaties kunt u onder andere zoeken naar het onderzoekswerk van dr. Natesan Punniamurthy of kijken bij de Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie: www.fyto.nl
DIOloog, nummer 4, januari 2015
3
Antibioticaresistentie in ontwikkelingslanden Antimicrobiële resistentie binnen een breed scala van infectieuze agentia is een groeiend volksgezondheidsprobleem en van grote zorg voor landen en verschillende sectoren. Steeds meer regeringen over de hele wereld besteden aandacht aan een probleem dat zo ernstig is dat het de verworvenheden van de moderne (dier-) geneeskunde bedreigt. Een post – antibiotica tijdperk waarin alledaagse infecties en kleine verwondingen dodelijk zijn is, in plaats van een apocalyptische fantasie, een zeer reële mogelijkheid voor de 21ste eeuw.
“Grootschalige resistentie in Zuid-Europese en ontwikkelingslanden hangt duidelijk samen met het zeer gulle gebruik
”
Bacteriën slagen er wonderbaarlijk goed in om antibiotica te weerstaan. De snelheid waarmee dat proces verloopt hebben we min of meer zelf in handen. Er blijkt namelijk een nauwe relatie te bestaan tussen de hoeveelheid gebruikte antibiotica en de mate van resistentie. Dat de resistentie vooral in Zuid Europese landen, ontwikkelingslanden en economisch snel groeiende landen (India, Rusland, China en Zuid – Afrika) voorkomt, hangt duidelijk samen met het gulle, om niet te zeggen kwistige, voorschrijven van antibiotica in deze landen. In het noorden van Europa, waar men doorgaans zuiniger omspringt met dergelijke geneesmiddelen, is het resistentieprobleem beduidend kleiner. Behalve een ingetogen antibioticabeleid zijn ook een goede surveillance en registratie belangrijk om resistente bacteriën vroegtijdig op te sporen en te bestrijden. Ook hygiëne is een belangrijke factor om de verspreiding van resistente bacteriën tegen te gaan. In het ziekenhuis kan dat neerkomen op nauwgezet verschonen en goed steriliseren van gebruikt materiaal.
van antibiotica.
Voor ontwikkelingslanden, waar materiaal schaars is, zijn dergelijke maatregelen moeilijker te realiseren. Elementaire zaken als een goede drinkwatervoorziening en de vorming van een infrastructuur zouden in dergelijke gebieden een eerste aanzet kunnen leveren tot betere hygiënische omstandigheden. De aanwezigheid van gekwalificeerd personeel zoals microbiologen en infectiespecialisten tijdens stafbesprekingen is ook van belang bij het bestrijden van het resistentieprobleem. Ook is er een duidelijk verschil in sociaal–economische factoren. De indeling van moderne ziekenhuizen in Nederland is gebaseerd op een –, twee – of vierpersoonskamers. Hiermee wordt crowding en dus een makkelijke verspreiding van ziekteverwekkende bacteriën tegengegaan. In veel ontwikkelingslanden liggen er beduidend meer patiënten op één kamer. De verhouding verpleging/patiënt geeft eenzelfde beeld. In Nederland ligt die verhouding op 1:5, in Zuid – Europa 1:16. En in Nederland heeft een ziekenhuishygiënist zorg over zo’n 250 patiënten, in Zuid - Europa over 1800 patiënten. Er zijn dus nog vele maatregelen mogelijk om de verspreiding van (multi)resistente bacteriën binnen de perken te houden. De belangrijkste conclusie luidt echter dat mensen weer zullen moeten beseffen dat we zuinig moeten zijn met onze antibiotica. De dreiging van onbehandelbare en dodelijke infecties is sterk op de achtergrond geraakt in ons Behalve een ingetogen antibiomaatschappelijk bewustzijn. We zijn gewend geraakt aan het idee ticabeleid zijn ook een goede dat we bacteriën de baas kunnen met antibiotica. Het tegendeel is echter waar; dat tonen de ontwikkelingen van de laatste jaren surveillance, registratie en hygimaar al te duidelijk aan. Wij – uit de rijke westerse landen – zullen ons weer moeten realiseren dat we dood kunnen gaan aan infecëne belangrijk om resistente ties. De rest van de wereld heeft dat besef nooit verloren.
“
”
bacteriën te bestrijden.
Bronnen: Antimicrobial resistance global report on surveillance 2014 – WHO Excessief gebruik antibiotica bedreigt wereldgezondheid – IPS, Ranjita Biswas Antibiotica: een tijdbom – It’s the food, stupid! Debat 4 Bacteriën en antibiotica-resistentie – Marcel aan de Brugh 4
DIOloog, nummer 4, januari 2015
Kerstactie 2014 15 december 2014 was het weer zover: studenten en medewerkers van de faculteit Diergeneeskunde werden met veel gezelligheid verwelkomd op de jaarlijkse Kerstactie van Stichting DIO. Uiteraard werd dan ook eindelijk bekend wie onze nieuwe mystery-Kerstman was! Dit jaar had niemand minder dan dr. Boyd Berends, docent Veterinaire Volksgezondheid bij de faculteit Diergeneeskunde zich in het Kerstmannenpak gehesen. Net zoals zijn voorgangers was het deze dag zijn schone taak om iedereen blij te maken met een unieke Kerstfoto! Om de foto’s echt af te maken werden de traditionele rendierhaarbanden en kerstmutsen uitgedeeld om een echte Kerstsfeer vast te leggen. Voor iedereen die een foto heeft laten maken: alle foto's zijn terug te vinden op de Facebook-pagina van DIO. Naast de foto’s waren er ook dit jaar weer heerlijke oliebollen met poedersuiker en bekers warme chocolademelk met slagroom te koop. Deze lekkernijen konden worden genuttigd terwijl men genoot van de gezelligheid en muziek van de band van Tom Vingerhoets. Met de Kerstactie wordt ieder jaar geld ingezameld voor het project in Malawi. De prachtige opbrengst van €247,38 zal ten goede komen aan o.a. de voorbeeldboerderijen die in Malawi worden gebouwd en het lesmateriaal dat wordt gemaakt voor de boeren om te helpen hun dieren zo efficiënt mogelijk te onderhouden en deze kennis onderling door te geven.
DIOloog, nummer 4, januari 2015
5
Even voorstellen: het DIO bestuur
V.l.n.r. Ashley ten Haken, Michael Woltheus, Iris Maliepaard, Eva Dieterman, Martina van Puurveen en John John Polderman Wij zijn 6 studenten diergeneeskunde en vormen momenteel het bestuur van Stichting DIO. Wij helpen en begeleiden de commissieleden en andere vrijwilligers van DIO bij het organiseren van verschillende activiteiten en worden ondersteund door het adviserend comité. Graag stellen wij onszelf in deze eerste DIOloog van 2015 aan jullie voor! Mijn naam is Iris Maliepaard, ik ben actief geworden bij DIO doordat ik gevraagd was voor DIO’s LustrumCommissie in 2012. Hierna ben ik voor het bestuur gevraagd en heb ik tot september 2013 de functie Coördinator Interne Contacten bekleed. In september heb ik de functie van Janke overgenomen en zodoende ben ik nu voorzitter van stichting DIO. Ik zal komend jaar ook in de DIOloogCommissie te vinden zijn. Verder ben ik vijfdejaars studente Diergeneeskunde en volg ik nu mijn 2e jaar van de master Paard.
Hoi, mijn naam is Ashley ten Haken, ik ben al zo lang als ik me kan herinneren fan van alles wat op vier voeten rondloopt, vandaar dat ik al vanaf mijn vijfde jaar riep dat ik later dierendokter zou worden. In 2012 mocht ik dan eindelijk beginnen aan de studie diergeneeskunde en ben ik nu bezig met alweer mijn laatste jaar van de bachelor. In mijn tweede jaar ben ik op zoek gegaan naar meerdere manieren om me met diergeneeskunde bezig te houden en zo ben ik in de Symposiumcommissie van stichting DIO beland. Ik heb me hier geen moment verveeld en vond het erg leuk me te verdiepen in de veterinaire ontwikkelingshulp. Ik heb dan ook geen moment getwijfeld toen ik het jaar daarna gevraagd werd om het bestuur te komen versterken. Hiervoor heb ik de functie van secretaris op mij genomen en zet ik me dit jaar in voor de VaccinatieActie-commissie. Ik ben Michael Woltheus en momenteel bezig met het tweede jaar van de master Paard. Ik ben bij stichting DIO actief geworden als commissielid van de VaccinatieActie. Hiermee hebben we veel geld opgehaald voor een castratie- en sterillisatieproject in Kosovo. Dit jaar ben ik de penningmeester van stichting DIO, help ik met de Malawi-commissie en hoop ik met de Run4Rabiëscommissie weer een net zo mooie run neer te zetten als vorig jaar. Naast de studie en stichting DIO ben ik nog vaak thuis te vinden tussen de paarden en geiten of ben ik aan het hardlopen, zwemmen of ga ik naar survivaltraining.
6
DIOloog, nummer 4, januari 2015
Even voorstellen: het DIO bestuur Hoi, ik ben Eva Dieterman. Ik ben 5e jaars diergeneeskunde student. Ik ben opgegroeid in Groningen, waar mijn ouders thuis paarden, konijnen, geiten, kippen een hond en kat hadden. Ik heb totdat ik ging studeren fanatiek in de paardensport deelgenomen (dressuur en springen). Dat ik voor de Master Paard koos, kwam daarom ook niet als een verrassing. Ik heb het erg naar mijn zin bij diergeneeskunde. Naast dat ik de studie zelf ontzettend leuk en interessant vind, vind ik het ook leuk om actief te zijn bij diergeneeskunde buiten het echte studeren om. Toen ik vorig jaar terug kwam van mijn onderzoeksstage in Zuid-Afrika ben ik, enthousiast geworden voor het continent, in de Malawi-commissie gegaan. Vanuit de Malawi-commissie ben ik gevraagd om Mieke’s functie als coördinator projecten over te nemen. Ik zie het als een grote en leuke uitdaging om het project in Malawi te coördineren en heb er heel veel zin in!
Ik ben Johnjohn Polderman en ik ben vierdejaars student Diergeneeskunde. In september 2014 ben ik aan mijn Master Gezelschapsdieren begonnen. Door Mieke Overvliet ben ik in contact gekomen met DIO en ben ik in de MalawiCommissie gegaan. Daar hebben we een syllabus geschreven voor de cursus die DIO nu aan het geven is in Malawi. In 2013 ben ik gevraagd voor het DIO bestuur en sinds september bekleed ik de functie coördinator interne contacten. Ik ben verantwoordelijk voor de contacten met de faculteit, de studenten en onze studentdonateurs. Verder zit ik in de SymposiumCommissie en vertegenwoordig ik DIO in de CapitaSelectaCommissie, zodat alle studenten CapitaSelecta-punten kunnen verzamelen door de activiteiten van stichting DIO te bezoeken.
Ik ben Martina van Puurveen. Ik ben opgegroeid op een boerderij in het mooie Voorthuizen aan de rand van de Veluwe. Al sinds ik een klein meisje was wil de ik dierenarts worden en het verbaasde dan ook niemand dat ik na het VWO diergeneeskunde ging studeren. Ik ben in 2010 toegelaten via de decentrale selectie en ik hoop binnenkort te beginnen met mijn master Landbouwhuisdieren. Ik ben bij stichting DIO terecht gekomen toen ik begin 2013 gevraagd werd om mee te werken aan de syllabus voor het project in Malawi. Vervolgens ben ik in september 2013 bij de Malawi-commissie actief geworden. In juni 2014 ben ik gevraagd om het bestuur van stichting DIO te komen versterken als functie coördinator externe contacten. Dit heb ik tot nu toe met erg veel plezier gedaan. Ik ben hiernaast ook de voorzitter van de PRcommissie en ik zal me inzetten voor stichting DIO op internationaal vlak via de Véterinaires Sans Frontières Internationale (VSF-I).
Commissieleden gezocht! Stichting DIO is op zoek naar enthousiaste commissieleden en vrijwilligers! Meld je nu aan bij de gezellige stichting DIO! Voor meer informatie over onze commissies kun je e-mailen naar
[email protected] of een kijkje nemen op de website www.dio.nl .
DIOloog, nummer 4, januari 2015
7
Het Adviserend Comité (AC) Het bestuur van Stichting DIO wordt met advies bijgestaan door een adviserend comité (AC). Het AC heeft een grote toegevoegde waarde voor het bestuur doordat de leden gespecialiseerde kennis en ervaring hebben in veterinaire ontwikkelingsprojecten, bestuur en beleid of in de communicatie/PR. Hierdoor kunnen we met alle vragen en problemen op verschillende vlakken die we tegen komen als bestuur terecht bij het AC. We vergaderen 2x per jaar en bespreken dan de afgelopen activiteiten, resultaten en de plannen die we hebben voor de toekomst. Tijdens zo’n vergadering adviseert het comité ons en geven ze waardevolle tips en informatie. Naast de adviserende rol bewaken ze ook het naleven van de beleidsplannen. Naast de vergaderingen kunnen we altijd per mail of per afspraak terecht bij de leden van het adviserend comité. Hiervoor willen wij het comité heel erg bedanken! Het adviserend comité wordt gevormd door: Prof. dr. A. Pijpers | Vice-voorzitter van het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht Dr. B.E.C. Schreuder | Voorzitter Dutch Committee for Afghanistan Dr. A.J. de Smit | Eigenaar van Smivet BV Dr. M. M. G. Leeflang | Dierenarts en als onderzoeker werkzaam bij het AMC Drs. K. van ’t Hooft | Dierenarts en werkzaam als zelfstandig consultant Dr. M. Langelaar | Dierenarts en werkzaam bij de Gezondheidsraad Dhr. C. Bartels | Veterinair epidemioloog met ruime ervaring in het begeleiden van projecten gebaseerd op diergezondheid Mw. F. de Groot | Beleidsmedewerker diergezondheid bij het Ministerie van Economische Zaken Dr. M. Weijers | Adviseur bij de Reputatiegroep
DIOAgenda
21 februari : Ouderdag - Op de faculteit Diergeneeskunde kunnen de eerstejaars aan hun familie/vrienden de faculteit laten zien in een rondleiding. Ook alle verenigingen krijgen een kans om zich voor te stellen. We kunnen niet wachten om de eerstejaars en hun familie te zien!
Februari: Lezing van Stichting DIO op de faculteit Diergeneeskunde. Voor meer informatie: houd onze Facebookpagina in de gaten of mail naar
[email protected].
15-18 maart wordt het 3e Internationale One Health Congres in Amsterdam gehouden. Voor meer informatie kijk op de website: www.iohc2015.com.
8
Volg ons ook via
DIOloog, nummer 4, januari 2015