Nieuwsbrief
november 2014
nr. 14 jaargang 4
Het nieuwe collegejaar is een paar weken geleden van start gegaan. Studenten en docenten van de opleiding Jungiaans Analytische Therapie en van de Module Jungiaanse Psychologie en Persoonlijke Ontwikkeling zijn weer wekelijks aanwezig op het Jungiaans instituut. Peter Samwel heeft ondertussen op zijn kenmerkende inspirerende wijze al drie van de zes trainingdagen Inleiding in de tarot gegeven. De training Werken met het labyrint, docent mevr. dr. Selma Sevenhuijsen, begint op donderdag 13 november aanstaande en er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar. Voor meer informatie zie http://www.jungiaansinstituut.nl/?q=werkenmethetlabyrint Het weekend van 17, 18 en 19 oktober jongstleden hebben de PhD kandidaten op Schloss Seggau in Oostenrijk doorgebracht voor de officiële start van het programma.
Het zijn intensieve dagen en avonden geweest, gevuld met gezamenlijke en individuele bijeenkomsten met daarin o.a. informatie over wetenschappelijk werken in het algemeen, discussies over en verdieping van de PhD-onderzoeksvoorstellen. Seminars/workshops Op zondag 26 oktober j.l. heeft Rob Van Leeuwen de workshop Binding met de aarde “kunst maken met de elementen aarde, water, lucht en vuur” gegeven. De deelnemers waren zeer geïnspireerd aan het werk met prachtige schilderijen als resultaat.
Valentina Claeys
Het volgende seminar is: Zondag 30-11-2014 Seminar Prof. dr. Manu Keirse Variaties in rouwverwerking “wat helpers moeten weten” Er zijn nog enkele plaatsen vrij. Voor meer informatie en inschrijven: http://www.jungiaansinstituut.nl/?q=seminars. Suggesties voor sprekers in het kader van seminars zijn welkom. Nieuwe docenten Graag informeer ik u hierbij dat ons docententeam is versterkt met: -Drs. Karin Haanappel draagt al bijna 20 jaar met groot enthousiasme de kunst- en cultuurgeschiedenis over in binnen- en buitenland. Haar specialisme ligt bij vrouwelijke kunstenaars: vanaf de Venus van Willendorf tot aan de Nana-beelden van Niki de Saint Phalle. Haar derde boek zal op maandag 8 december 2014 verschijnen, de biografie van Camille Claudel. -Mathilde van Mil MSc MSc heeft vanuit haar verpleegkundige achtergrond nog altijd als leidraad de uitspraak van Florence Nightingale ‘Verplegen is de mens helpen te Leven’. Haar bijzondere interesse in de dieptepsychologie heeft het proces van ouder worden. Hoe wordt je gezond en vitaal ouder? Wat betekent kwaliteit van Leven, vooral als er beperkingen ontstaan? Hoe gaan wij om met stervensprocessen en de dood. Vanuit dit perspectief coacht Mathilde ook hulpverleners en teams die zich sterk maken voor de bezieling in de zorg. Mathilde heeft de opleiding Analytisch therapeut gevolgd. -Jacco van Sandijk MSc is twintig jaar zelfstandig ondernemer in evenementen organisatie. Hij heeft de opleiding Psychosociale Begeleiding, afstudeer variant Transpersoonlijke Counseling aan de Academie Integrale Menswetenschappen – SPSO gevolgd. Vanuit deze brede studie is Jacco zich via het Jungiaans Instituut gaan specialiseren in de dieptepsychologie, heeft de opleiding tot Analytisch therapeut gevolgd en is nu PhD kandidaat. -Drs. Suzanna Várszegi is in 2002 gaan werken in de psychiatrie en sinds 2010 is zij werkzaam als psychiater bij een GGZ instelling. Haar interesse gaat uit naar het raakvlak tussen psychiatrie en religie/zingeving. Uit belangstelling voor Jung heeft zij de opleiding tot Jungiaans analytisch therapeut gevolgd. -Drs. Sander Videler MSc is afgestudeerd aan het Jungiaans Instituut. Naast het werken als Analytisch therapeut in zijn praktijk in Eindhoven en Antwerpen, is hij al jaren bezig de verbinding tussen dieptepsychologie en spiritualiteit te onderzoeken. Sander heeft hierover enkele boeken geschreven.
Louis Hartlooper Prijs voor de Filmjournalistiek Donderdag 25 september is tijdens het Nederlands Film Festival de jaarlijkse Louis Hartlooper Prijs voor de Filmjournalistiek uitgereikt aan Tjeu van den Berk en Marjeet Verbeek voor hun boek ‘Het Filmgesprek: woorden aan droombeelden wijden (spiritualiteit van de film)’. De uitreiking van deze prijs vond voor de tiende keer plaats aan een persoon of personen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de geschreven filmcultuur. ‘Dit boek is een stimulerende bijdrage aan het denken over cinema en aan de verdieping van de filmcultuur.’ Boeken & Film nieuws Begin november is het eerste boek over Carl Gustav Jung en Nederland verschenen: In de ban van Jung, Nederlanders ontdekken de analytische psychologie, Tjeu van den Berk. ISBN 978 90 211 43675 Dr. Tjeu Van den Berk, docent aan het Jungiaans instituut, beschrijft hoe het gedachtegoed van Carl Gustav Jung, de grondlegger van de analytische psychologie, tijdens diens leven in Nederland werd ontvangen. Hij doet dat aan de hand van portretten van Nederlanders die in de eerste helft van de twintigste eeuw nauw op Jung betrokken waren: kunstenaars als Gerard Reve, Marten Toonder, Augusta de Wit en Harry Mulisch; grote spirituele vrouwen zoals Etty Hillesum, Maria Moltzer en Olga Fröbe-Kapteyn; belangrijke psychiaters als Jan van der Hoop, Eugène Carp, René Van Helsdingen en de theoloog Gilles Quispel.
Door alles heen spelen de Jungiaanse thema’s die juist in Nederland aansloegen: het collectieve onbewuste en zijn archetypen, Jungs typologie, zijn opvattingen over religie en kunst, zijn synchroniciteithypothese. Het boek (544 pag.) is ook verkrijgbaar bij het Jungiaans instituut. Prijs € 44,50.
Op zaterdag 22 november verschijnt het nieuwe boek van mevr. dr. Selma Sevenhuijsen getiteld Koningin van het Vaticaan: Reis in het voetspoor van Matilda van Canossa. In het boek voert Selma, docente aan het Jungiaans instituut, de lezer mee op haar ontdekkingstocht dwars door Italië, langs plekken waar Matilda van Canossa, een Italiaanse Gravin uit de 11e eeuw, haar sporen heeft nagelaten. ‘Niets is toevallig, het valt je toe’, zo stelt Selma. In het magische jaar 2012 ontdekte zij in de St. Pieter in Rome een afbeelding van een dubbelstaartige meermin, vanouds het symbool van het vrouwelijk Goddelijke. Ze zit boven het graf van Matilda van Canossa. Het monument is gemaakt door de beroemde beeldhouwer Bernini. Ze wilde er het hare van weten en ging op reis. Matilda’s leven bevat een verrassend actuele boodschap voor wie de positie van het vrouwelijke in de religie ter harte neemt. De makers van haar graf lieten de tekens daarvan na, voor wie ogen heeft om te zien. ‘Il tempo ritorna’, de tijd keert terug…Het boek is geillustreerd door Dafne Arlman. ISBN 978 90 821 58427
In therapie, Irvin D. Yalom en Ginny Elkin. ISBN 978 94 600 37498. De Amerikaanse psychiater en professor emeritus Irvin D. Yalom, schreef therapeutische gidsen en handboeken, maar is vooral bekend van zijn ’teaching novels’ Nietsches tranen, De Schopenhauer-kuur en Het raadsel Spinoza. In 1974 verscheen Everyday gets a little closer, een fascinerend boek waarin patiënt en psychiater afwisselend hun ervaringen en gevoelens beschrijven over het verloop van de therapie en hun therapeutische verhouding. Dit boek, dat ook wel zijn uniekste werk wordt genoemd, is nu ook in het Nederlands verschenen.
Boeken en film aanbevolen door mevrouw Alda Janssen, student aan het Jungiaans instituut. -Diagnosis and the DSM: A Critical Review, Stijn Vanheule. ISBN: 978-1-137-40467-1 Vanheule is hoogleraar aan de Universiteit van Gent (Vakgroep Psychoanalyse en Raadplegingspsychologie). Hij is klinisch psycholoog en psychoanalyticus. In dit boek, dat in januari in Nederlandse vertaling verschijnt als Diagnostiek en de DSM gewikt en gewogen, maakt hij brandhout van de DSM-V, het diagnostisch handboek dat na dertien jaar vergaderen tot stand kwam. Het aantal kinderen met een diagnose van een of andere stoornis is in twintig jaar tijd met 40 procent gestegen. Het grootste gevaar hieraan is dat zij zich gaan vereenzelvigen met het label dat er wordt afgegeven. Als er maar vaak genoeg vertelt wordt dat hij/zij afwijkend is, kan de persoon in kwestie het label als excuus voor zijn gedrag gebruiken een self fullfilling prophecy. (Worden wie anderen zeggen dat je bent, AJ) Vanheule meent dat de geestelijke gezondheidszorg te veel doet aan 'checklistdiagnostiek'. Er wordt te weinig of geen rekening gehouden met context en ervaring. -Terug naar Normaal, Allen Frances. ISBN 9789057123801 'We leven in een tijd van diagnostische inflatie en overmedicatie, onder druk van met name de farmaceutische industrie. Medische ziektes worden verward met psychische stoornissen en diagnoses worden al te snel gesteld. Kinderen groeien op in een golf van ADHD en autisme en het is kennelijk niet meer normaal om af en toe droevig, druk, gefrustreerd of angstig te zijn – of een tikkeltje excentriek'. Allen Frances schetst de geschiedenis en de ontsporing van de psychiatrie. Als insider beschrijft hij de excessen in de psychiatrische diagnostiek en geeft hij aan hoe de psychiatrie weer veilig en gezond kan worden.
-Oranges and Sunshine, regisseur: Jim Loach (naar het gelijknamige boek van Margaret Humphreys), is een aangrijpend, waargebeurd drama over een zwarte bladzijde in de Britse geschiedenis. Margaret Humphreys (Emily Watson) ontdekt in de jaren '80 dat 13.000 Britse kinderen uit kindertehuizen naar Australië zijn gebracht. Het is bijna niet te geloven dat, onder het mom van liefdadigheid, kinderen willens en wetens werden overgeleverd aan slavernij en seksueel misbruik. Nog moeilijker te geloven is dat deze praktijken tot 1970 konden doorgaan. De film belicht, naast de impact van deze gebeurtenissen op de levensloop van mensen, de inzet van een bevlogen hulpverleenster die -op basis van mededogen en volharding- duizenden families weet te herenigen. Humphreys maakt het onrecht wereldkundig en laat de autoriteiten, tegen alle waarschijnlijkheid in, hun verantwoordelijkheid nemen. Pas in 2010 zouden de Britse en Australische regering hun excuses aanbieden voor het leed dat deze kinderen en hun families werd berokkend. Trailer: http://youtu.be/6CG9AuC5k8A Wetenschappelijk nieuws Reactie van Dr. Harry A.J. Rump op het artikel “Radboud breekt begaafde student in de knop” van Jan Derksen, klinisch psycholoog in de Volkskrant van 25 september 2014. Als je als psychologiestudent al dacht dat je iets zou kunnen leren over de werking van de geest kom je meestal van een koude kermis thuis. Dit artikel van Jan Derksen geeft echter aan dat het steeds erger wordt in "de wetenschappelijke wereld" van de psychologie. De masterthesis van nu wordt gewogen door een commissie die zich vasthoudt aan een reglement met een uiterst eenzijdige visie. Als er geen data in staan die met behulp van statistiek zijn bewerkt kun je niet afstuderen. Derksen geeft aan dat theoretisch onderzoek en theorieconstructie niet voorkomen in het reglement. Protest hiertegen wordt afgedaan met de reactie reglementen zijn nu eenmaal reglementen. Autonoom en kritisch denken wordt zelfs vervangen door, zoals Derksen aangeeft: "leren toepassen van een methodisch en statistisch kunstje en het resultaat daarvan in een artikel te gieten, waarvan er dertien in een dozijn passen." Hij zegt dat het geen wonder is dat dit type psychologie dan ook ondergeschikt is gemaakt aan en ingelijfd is bij de neurowetenschap, omdat er in vier jaar niet is geleerd om ook maar één keer psychologisch inzicht te produceren dat verder reikt dan de "kennis" waartoe de experimenten leiden. Dit artikel geeft aan hoe het gesteld is met een wetenschap die zou moeten gaan over "geesteswetenschap" in de werkelijke betekenis van het woord. Met methodieken, structuren, reglementen en statistieken raken we steeds verder weg van de weg. Een weg die zou moeten leiden naar onszelf. Binnen de dieptepsychologie kennen we ook woorden als: immaterieel, metafysisch en gedissocieerd bewustzijn, naast woorden als kennis, gedrag en cognitie. Dieptepsychologie kan beide gebieden van het bewustzijn belichten, zodat we weer kunnen spreken van "Return of the lost soul". -Kampf gegen Magersucht: Psychotherapie hilft. Kurier15 oktober 2013 Wereldwijde therapiestudie toont aan dat psychotherapie de enige effectieve remedie voor anorexia nervosa is. In de ANTOP-Studie (Anorexia Nervosa Treatment of Out Patients“), onder leiding van Professor Dr. med. Stephan Zipfel uit Tübingen en Professor Herzog uit Heidelberg, hebben psychosomatische artsen aan 10 universiteitsklinieken tussen 2007 en 2011 voor het eerst drie verschillende therapievormen met elkaar vergeleken, o.a een vorm van cognitieve gedragstherapie en psychodynamische therapie. Bij de psychodynamische therapie verbeterde de symptomen van de patiënten ook na het einde van de therapie en hadden als gevolg hiervan, een jaar na het einde van de behandeling, het hoogste genezingspercentage. Bovendien hoefden deze patiënten zelden aanvullend behandeld te worden in de kliniek. Voor het gehele artikel: http://kurier.at/lebensart/gesundheit/kampf-gegen-magersucht-psychotherapiehilft/31.061.590
Links: Focal psychodynamic therapy, cognitive behaviour therapy, and optimised treatment as usual in outpatients with anorexia nervosa (ANTOP study): randomised controlled trial. Zipfel S, Wild B, Groß G, Friederich HC, Teufel M, Schellberg D, Giel KE, de Zwaan M, Dinkel A, Herpertz S, Burgmer M, Löwe B, Tagay S, von Wietersheim J, Zeeck A, Schade-Brittinger C, Schauenburg H, Herzog W; ANTOP study group. Lancet. 2014 Jan 11;383(9912):127-37. doi: 10.1016/S0140-6736(13)61746-8. Epub 2013 Oct 14. The challenges of treating anorexia nervosa. Bulik CM. Lancet. 2014 Jan 11;383(9912):105-6. doi: 10.1016/S0140-6736(13)61940-6. Epub 2013 Oct 14. No abstract available. -PET scans reveal how psychodynamic therapy for depression may change brain function. ScienceDaily 27 0ctober 2014 Onderzoekers van Massachusetts General Hospital hebben voor de eerste keer veranderingen in de stofwisselingsactiviteit van een belangrijk hersengebied (de insula, overgang tussen de neocortex en de paleocortex) aangetoond bij patiënten die voor een zware depressie succesvol behandeld zijn met psychodynamische therapie. Dit suggereert een werkingsmechanisme achter één van de historisch belangrijkste en meest toegepast vormen van therapie. De afgenomen stofwisselingsactiviteit in de insula was verbonden met een grotere symptoomreductie en was gecorreleerd met de mate van inzicht bereikt door elke deelnemer. "Psychodynamic psychotherapy might be considered the original form of 'personalized medicine,' since it draws directly from a patient's unique experiences to shape the course of treatment," aldus Joshua Roffman, MD, MGH Department of Psychiatry, hoofdauteur van het rapport. Voor het gehele artikel: http://www.sciencedaily.com/releases/2014/10/141027144852.htm -Psychotherapie gegen DNA-Schäden. Ulm-news.de 3 november 2014 Oorlog, ontheemding en marteling laten niet alleen psychologische sporen na. Wetenschappers van de Universiteiten Ulm en Konstanz in Duitsland hebben in een onderzoek bewezen dat traumatische belevenissen DNA schade in immuuncellen veroorzaken. Tegelijkertijd hebben psychologen en moleculaire biologen voor het eerst laten zien dat, door middel van passende therapie niet alleen de psychologische symptomen van posttraumatische stressstoornis (PTSS) afnemen, maar ook de mate van DNA schade aanzienlijk kan worden verminderd. Voor het gehele artikel: http://touch.ulm-news.de/weblog/ulmnews/view/dt/3/article/37790/Psychotherapie_gegen_DNA-Sch-auml-den.html/ Kent u iemand die geïnteresseerd is in de activiteiten van het Jungiaans instituut, dan stellen wij het op prijs als u deze nieuwsbrief doorstuurt.
Mr. Els Kleijn MSc Coördinator
[email protected]
Jungiaans instituut - Academie voor dieptepsychologie 0031 24 - 344 00 84
