Nalatenschappen Laat in uw testament uw hart spreken
Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij
Laat uw hart spreken in uw testament
Twee belangrijke vragen
In een testament kunt u nog eens duidelijk onderstrepen waar tijdens uw leven uw hart naar uitging. Verhalen over ‘de laatste woorden’ van een overleden dierbare maken indruk en leven voort bij de nabestaanden. Maar hebt u zich ooit gerealiseerd dat u met uw testament laatste ‘woorden’ kunt spreken die voor een groot publiek te ‘horen’ zijn en zelfs een rol van betekenis kunnen spelen in de levens van vele anderen? Dat is iets moois. In een testament legt u uw wensen vast en geeft u sturing aan hoe u na uw leven herinnerd wilt worden.
Als u gaat nadenken over uw testament zijn er eigenlijk twee hoofdvragen te beantwoorden: 1. “Wat zijn mijn wensen?” en hoe zorg ik bij leven, dat mijn wensen goed zijn vastgelegd. 2. “Wie zorgt er voor mij na mijn dood?” Hoe kan ik zeker weten dat mijn wensen na mijn overlijden worden uitgevoerd.
Nadenken over ons testament doen we wellicht niet graag, terwijl het werken aan een testament meer plezierige dan onplezierige kanten heeft. Stel het daarom niet uit. Natuurlijk confronteert een testament ons met de eindigheid van ons leven en dat willen we niet. Tegelijkertijd weten we allemaal dat we daar niets aan kunnen veranderen. Juist daarom is het zo goed om ons bezig te houden met onze wensen en met onze zorg voor nabestaanden en maatschappelijke zaken. Met wat we wel willen en waar we wel daadwerkelijk invloed op kunnen uitoefenen. Het vastleggen van uw hartenwens en het regelen van de randvoorwaarden kunt u grotendeels aan anderen overlaten. Mocht u tijdens uw leven een diep respect hebben gehad voor de redders op zee, die ook met zware storm zee kiezen om anderen te helpen en wilt u een tastbare bijdrage leveren aan dat reddingwerk, dan zal de KNRM er alles aan doen om uw wens zo tastbaar mogelijk te maken. Want bij uw testament gaat het niet in de eerste plaats om de KNRM, maar om u.
De KNRM beschikt over veel ervaring met nalatenschappen en waar mogelijk willen wij u graag helpen bij de beantwoording van delen van bovenstaande hoofdvragen. Enerzijds zullen wij u in deze folder een aantal beginselen van de regelgeving uiteenzetten en anderzijds u vooral informeren over de mogelijkheden die de KNRM heeft om invulling te geven aan uw wensen en over de rol die de KNRM kan en wil vervullen bij de afhandeling van uw nalatenschap.
1. Vastlegging van mijn wensen De bereidheid om over uw testament na te denken is één. Het realiseren ervan is een tweede. En dat is eenvoudiger dan menigeen denkt. U staat er namelijk niet alleen voor. Sterker nog: u kunt het niet alleen doen, want voor het opmaken van een testament heeft u een notaris nodig. Dat is wettelijk vastgelegd. U kunt geheel vrijblijvend een afspraak maken bij een notariskantoor om u te laten voorlichten over het opmaken van een testament. Zo’n eerste afspraak is meestal gratis en hoeft niet langer dan een half uur te duren. Volgens de wet Als u geen testament heeft gemaakt en dus geen erfgenamen heeft aangewezen, bepaalt de wet wie uw erfgenamen zijn en in welke volgorde de erfgenamen worden opgeroepen. Er worden daarbij vier groepen onderscheiden. Zolang er in de ene groep nog een erfgenaam is, komt een volgende groep niet aan bod. In volgorde: 1. Echtgenoot/geregistreerd partner en kinderen. Sinds de wetswijziging in 2003 is de regel dat de langstlevende echtgenoot/partner automatisch enig erfgenaam wordt. Eventuele kinderen worden schuldeiser en kunnen pas aanspraak maken op hun erfdeel, nadat de langstlevende is overleden; 2. Ouders, broers, zusters; 3. Grootouders of hun afstammelingen; 4. Overgrootouders of hun afstammelingen; 5. Staat der Nederlanden. Als er in geen van de vier groepen erfgenamen zijn, dan vervalt uw erfenis aan de Staat der Nederlanden. Er zijn heel weinig, of geen, mensen die bewust kiezen voor de variant dat hun nalatenschap vervalt aan de Staat!
1 | Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij - Nalatenschappen
Volgens testament Als u wilt voorkomen dat uw nalatenschap volgens de wet vererft en u aan het roer wilt staan van uw wensen, zult u een testament moeten laten opmaken bij de notaris. Dit is ook de enige weg om een goed doel, zoals de KNRM, onderdeel te laten uitmaken van uw nalatenschap. Er is een keur aan zaken die u in het testament kunt laten opnemen. U begint uiteraard met te bepalen wie uw erfgenamen worden en welk deel van uw nalatenschap zij moeten ontvangen. Dit aanwijzen van de erfgenamen wordt ook wel de erfstelling genoemd. Daarnaast kunt u nog bepalen dat er legaten moeten worden toegekend, dit zijn bepaalde goederen of een vastgesteld geldbedrag. Op de erfgenamen rust de last deze goederen of bedragen aan de legatarissen te overhandigen.
Het fonds op naam moet bij leven worden opgericht en vastgelegd in een notariële akte. Naamgeving In de meeste testamenten wordt geen specifieke doelbestemming aan de nalatenschap gegeven, maar die mogelijkheid bestaat wel. De KNRM bouwt met grote regelmaat nieuwe reddingboten en boothuizen die alle voorzien worden van een naam. De reddingboten en boothuizen wordt sinds jaar en dag gefinancierd uit de baten van een bepaalde nalatenschap of schenking, waarmee de erflater of schenker ook het recht heeft zijn of haar naam te verbinden aan de boot of het boothuis.
Keuzes in wie en wat u benoemt U bepaalt zelf of u één of meerdere erfgenamen wilt benoemen en aan wie u een eventueel legaat wilt toekennen. Zowel de erfgenamen, als de legatarissen kunnen personen zijn, al dan niet familie, of goede doelen, zoals de KNRM. U kunt in principe iedereen onterven die anders volgens de wet zou erven, inclusief uw echtgenoot/ partner en/of kinderen. Naast dat u in uw testament bepaalt wie uw erfgenamen zijn, kunt u ook nog andere wensen in uw testament laten vastleggen, zoals een Fonds op naam, naamgeving, verknochte zaken, asverstrooiing of executeurschap. Op dit gebied kan de KNRM u behulpzaam zijn met het geven van adviezen en het aangeven van de mogelijkheden.
Fonds op Naam U kunt in uw testament laten vastleggen, dat het bedrag van uw nalatenschap in een speciaal fonds moet worden gestort, waaraan u uw naam of die van een ander kunt verbinden. Dit zogenaamde fonds op naam kan een speciaal doel binnen de Redding Maatschappij dienen. Dat kan bijvoorbeeld de aanschaf van overlevingspakken of het onderhouden van een compleet reddingstation zijn. Het fonds wordt beheerd door de KNRM. Op deze manier kan het fonds, met de naam die u dierbaar is, lange tijd blijven bestaan.
U kunt zich door de KNRM laten informeren welke wensen de Redding Maatschappij voor de komende jaren heeft. Zo kan de doelstelling van uw nalatenschap hiermee in overeenstemming kan worden gebracht. De Redding Maatschappij biedt u graag de mogelijkheid om zelf te ervaren welke mogelijkheden er bestaan. Een afspraak voor een kennismakingsgesprek kunt u telefonisch met de directie maken. Verknochte zaken Naast de financiële middelen die in de erfstelling worden toegedeeld, spelen ook vragen en onzekerheden mee van niet-stoffelijke aard. In uw testament, feitelijk uw laatste wil, kunt u ook bepalen wat er na uw dood moet gebeuren met de uw zogenaamde “verknochte” zaken, zoals schilderijen, huisdieren, verzamelingen, etc. Dit zijn de zaken waaraan u veel waarde hechtte, zodat het voor u van groot belang is dat deze zaken ook na uw overlijden de speciale aandacht krijgen van uw executeur. Asverstrooiing of grafonderhoud Indien u de KNRM in uw testament tot erfgenaam heeft benoemd, behoort het tot de mogelijkheden dat u een passage in uw testament opneemt, waarin u de KNRM opdraagt uw as op zee te verstrooien. De KNRM verzorgt dit vanaf een aantal reddingstations, zodat u zelfs een voorkeurstation kunt aangeven.
2 | Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij - Nalatenschappen
Wanneer u begraven wilt worden kunt u ook bepalen dat de KNRM zorg moet dragen voor het grafonderhoud gedurende een bepaalde periode. Executeurschap Sinds de wijziging van het erfrecht in 2003 kunt u een executeur uitsluitend benoemen, door deze in uw testament aan te stellen. Voor die tijd konden executeurs nog met een codicil worden aangesteld, deze mogelijkheid is met ingang van 2003 verdwenen. Codicillen die voor 2003 zijn opgesteld worden nog wel gerespecteerd. De vraag blijft altijd wie u deze belangrijke taak wilt toevertrouwen, want de executeur is tenslotte degene die als een soort uitvoeringsbewaker van uw laatste wil gaat optreden.
2 Wie zorgt voor mij na mijn dood? Een vreemde vraag misschien, maar wel een veelgestelde voor iemand die, soms door omstandigheden, alleen is komen te staan in het leven. Iemand zonder familieleden of kennissen, die kunnen zorgen voor een passend afscheid na overlijden. Het is wel een vraagstuk dat velen bezighoudt en daarom is er ook alle reden deze onzekerheden zoveel als mogelijk bij leven al weg te nemen, want het is een geruststellende gedachte dat er ook na overlijden goed voor hen en hun dierbare herinneringen wordt gezorgd. Een eerste stap hiertoe is het benoemen van een executeur in uw testament. U wilt ervan verzekerd zijn dat uw laatste wensen worden uitgevoerd en in die zin fungeert een executeur als een soort ‘bewaker’ van de uitvoering van uw testament. Al snel kan de vraag opkomen wie deze belangrijke taak dan op zich moet nemen, want u bent wel op zoek naar een duizendpoot. Een executeur moet zonder meer uw vertrouwen hebben, standvastig zijn, liefst beschikken over de nodige juridische en zakelijke kennis en tactvol zijn. Hier komt mogelijk de rol van de KNRM in beeld. De KNRM treedt regelmatig op als executeur in nalatenschappen, waarin zij ook erfgenaam is en waar wij de erflater al bij leven hebben leren kennen en bekend zijn met de wensen. De afwikkeling van de nalatenschap kan daardoor heel persoonlijk en passend worden uitgevoerd. Als de KNRM, doordat we elkaar kennen, als executeur wordt gevraagd, dan gaan we alle wensen vastleggen in een zogenaamd Persoonlijk Memorandum, een checklist voor de executeur, om exact uitvoering te kunnen geven aan die wensen. In dit Persoonlijk Memorandum worden allerlei zaken vastgelegd, die na het overlijden van belang worden. Te beginnen met de uitvaart: wie krijgt een kaart? Moet er een advertentie worden geplaatst? Asverstrooiing of grafonderhoud? Welke muziek?
Maar ook het antwoord op praktische vragen: heeft u een uitvaartverzekering. Wie zijn in het bezit van de sleutels van de woning. Waar bevinden zich belangrijke documenten. En zeker niet onbelangrijk is, dat u in dit Memorandum kunt vastleggen wat de executeur moet doen met uw “verknochte” zaken. Dit kunnen ook uw huisdieren zijn, die een geschikt nieuw ‘baasje’ moet krijgen. Bij de afwikkeling maakt de KNRM gebruik van de deskundigheid van een notaris en van de ervaring van eigen medewerkers. Voor de beschrijving en zorgvuldige verkoop van een nagelaten boedel maakt de KNRM gebruik van deskundige hulp, zodat niets ongezien verdwijnt en alle zaken op de juiste waarde worden geschat. Erfbelasting Als iemand een erfenis ontvangt, dan is daarover erfbelasting (vroeger: successierecht) verschuldigd. De hoogte van de verschuldigde erfbelasting is afhankelijk van de waarde van de erfstelling en van de relatie die de erfgenaam had met de erflater. Kinderen van de erflater betalen bijvoorbeeld een aanzienlijk lager tarief dan neven, nichten, vrienden, bekenden etc. Goede doelen, mits in het bezit van de ANBI-status, vallen in het 0%-tarief, zodat 100% van de nalatenschap bij het goede doel terechtkomt en niets aan de Belastingdienst hoeft te worden afgedragen. De KNRM heeft die ANBI-status! Contactpersonen: Wilt u na het lezen van deze brochure nader kennis maken, belt u dan met de KNRM in IJmuiden. Mevrouw Cora Bartels of de heer Cees Prins geven u graag toelichting.
Telefoon: Postadres: Bezoekadres: Fax: Website: E-mail: Rabobank: KvK:
0255 54 84 54 Postbus 434, 1970 AK IJmuiden Haringkade 2, 1976 CP IJmuiden 0255 522 572 www.knrm.nl
[email protected] 37.35.46.181 411 99789
Uitgave september 2012
3 | Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij - Nalatenschappen
4 | Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij - Nalatenschappen