Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: de contouren Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen 28 mei 2015
Opdracht De Minister van Volksgezondheid adviseren over een toekomstgerichte beroepenstructuur en een daarop afgestemd flexibel opleidingscontinuüm voor de gezondheidszorg in Nederland
2
Zorgvraag 2030 Wat
Hoe
Wie
Waar
3
Beroepen
Opleidingen
3
Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen Dr. Marian Kaljouw, voorzitter Mr. Drs. Kete Kervezee, vice-voorzitter Dr. Katja van Vliet, secretaris Dr. Ben Bottema Dr. Thea Heeren Dr. Machteld Huber Dr. Paetrick Netten Prof. Dr. Dirk Ruwaard Prof. Dr. Marieke Schuurmans Drs. Peter Holland (Adviescommissie Kwaliteit)
Reikwijdte (1.2 miljoen zorgprofessionals)
1. Ziekenhuiszorg 2. Geestelijke gezondheidszorg 3. Gehandicaptenzorg 4. Eerstelijnszorg 5. Jeugdzorg 6. Ouderenzorg 7. Publieke gezondheidszorg
8. Thuiszorg 9. Maatschappelijke ondersteuning
Niet over één nacht ijs Quickscans in 2012 Nationale DenkTank 2013 Focusgroepen in 2013 (28) en in 2014 (34) Technologieanalyse Zorgberoependebat in 2013 Denktanks broedplaatsen Denktank Terschelling Landelijke denktanks (11) Inventarisatie goede praktijken Ontwerpteam profielen en clusters Meelezers advies
• • • • • • • •
• • •
6
Uitgangspunten commissie 1. Nieuw concept van gezondheid 2. Richten op functioneren van burgers 3. Van aanbod naar vraag, wat is er nodig in 2030
7
Uitgangspunt 1
Nieuw concept van gezondheid
8
Concept gezondheid Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn (WHO, 1948)
Gezondheid als het vermogen van mensen zich aan te passen en eigen regie te voeren in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Gezond zijn betekent zich kunnen aanpassen aan verstoringen, veerkracht hebben, een balans weten te handhaven of te hervinden zowel lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk ’ (Huber, 2011)
9
9
Uitgangspunt 2
Richten op functioneren
10
Niet de kwalen of aandoeningen staan centraal, maar de beperkingen die deze tot gevolg hebben voor het functioneren
11
Functioneringsprofielen TNO: Negen profielen van functioneren bij ouderen (65 jaar en ouder)
12
Zonder noemenswaardige fysieke problemen
Zonder dementie Met lichte/matige dementie Met mobiliteitsproblemen Zonder dementie Met lichte/matige dementie Met mobiliteitsproblemen en problemen in Zonder dementie de zelfzorg Met lichte/matige dementie Met een grote mate van (ernstige) fysieke Zonder dementie problemen, inclusief incontinentie Met lichte/matige dementie
1 2 3 4 5 6 7 8
Met een ernstige mate van dementie, welke zorg behoeven op het niveau van intramurale zorg
9
Uitgangspunt 3
Van aanbod naar vraag
13
De bijdrage uit Friesland https://www.youtube.com/watch?v=aheOvU439P4
14
Inventarisatie goede praktijken 1. 2. 3.
4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
13. 14.
15
De school als werkplaats Platform GEEF Mienskipssoarch TINZ Sûnenz Gebiedsgerichte zorg Friese Zorgacademie Frieslab LIMIS Leer-/werkbedrijf ZuidOostZorg Netwerk kwetsbare ouderen Integrale aanpak eenzaamheid Amaryllis Friesland Voorop
En nog veel meer
• • • • • • •
16
Focusgroepen Denktanks Studiebijeenkomsten Wetenschappelijke bijeenkomsten Projectleidersbijeenkomsten Bezoek van ministers Informatieverstrekking
Trends broedplaatsen 2012-2030 •
Sterke toename van het aantal (oudere) ouderen, maar niet overal evenveel (bijv. Friesland >75 jaar: + 75% en Amstelveen >75 jaar: +43%). Meer dan de helft van de volwassen bevolking heeft één of meerdere chronische (somatische) aandoeningen. Het aantal met meer dan 1 aandoening neemt meer toe dan het aantal met 1 aandoening. Meest voorkomend: aandoeningen van het bewegingsapparaat. Het aantal ouderen (65+) met functioneringsproblemen (fysiek +/- dementie) groeit met bijna de helft. Meest voorkomend: mobiliteitsproblemen (al dan niet met lichte tot matige dementie). Sociaal-economische status (SES) in de broedplaatsen stijgt. Meer functioneringsproblemen en (multi)morbiditeit bij ouderen (65+) met een lage SES. Het aantal mensen met psychosociale problemen en psychische aandoeningen is omvangrijk en neemt toe. Bijv. Amsterdam en Rotterdam: risico op eenzaamheid bij 14% van de volwassenen. Chronische klachten/aandoeningen en psychosociale problemen ook al bij de jeugd. Meest voorkomende chronische klachten/aandoeningen: hoofdpijn, astma/bronchitis, allergie of eczeem.
•
•
• •
•
17
Conclusies (hoofdrolspelers in 2030) •
Grote groep burgers met combinaties van meerdere aandoeningen en problemen door toenemende vergrijzing
•
Grote groep zonder aandoeningen en problemen (inzetten op voorzorg)
•
Grote groep met chronische aandoeningen zonder beperkingen in het functioneren (zelfmanagement)
•
Pas als aandoeningen tot (forse) beperkingen in het functioneren leiden, is sprake van een (toenemende) zorgvraag
•
Tijdelijke, al dan niet acute, problemen (laag- tot hoogcomplex), al dan niet in combinatie met chronische aandoeningen en
•
Zorgvraag bepaald door mate, ernst en combinaties van aandoeningen en problemen, persoonlijke en externe factoren
18
ABCD-model
17 miljoen Nederlanders in 23 profielen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Geen probleem Laagcomplex probleem Een of meer chronische aandoeningen Functioneringsprobleem en chronische aandoeningen Psychische aandoening Psychische aandoening en chronische aandoening(en) Functioneringsprobleem, chronische aandoening(en), psychosociale problemen Psychosociale problemen Psychische aandoening, psychosociale problemen en chronische aandoening(en) Psychische aandoening, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en) Laagcomplex probleem, chronische aandoening(en) Laagcomplex probleem, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en) Laagcomplex probleem, functioneringsprobleem, psychosociale problemen Laagcomplex probleem, psychische aandoening, chronische aandoening (en) Laagcomplex probleem, psychosociale problemen, chronische aandoening(en) Laagcomplex probleem, psychische aandoening, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en) Hoogcomplex probleem Hoogcomplex probleem, chronische aandoening(en) Hoogcomplex probleem, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en) Hoogcomplex probleem, functioneringsprobleem, psychosociale problemen Hoogcomplex probleem, psychische aandoening, chronische aandoening (en) Hoogcomplex probleem, psychosociale problemen, chronische aandoening(en) Hoogcomplex probleem, psychische aandoening, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en)
Plaatsing in de zorggebieden ABCD
Profiel 3 (mevrouw van Ham) Woont zelfstandig, kan bijna alles zelf, heeft ondersteuning uit haar netwerk Ze heeft meerdere chronische aandoeningen, artrose Chronisch hartfalen en beginnende dementie
21
23 profielen in 4 zorggebieden
Totale Nederlandse bevolking (17.000.000)
10 miljoen Nederlanders in 22 profielen 2 Laagcomplex probleem 3 Een of meer chronische aandoeningen 4 Functioneringsprobleem en chronische aandoeningen 5 Psychische aandoening 6 Psychische aandoening en chronische aandoening(en) 7 Functioneringsprobleem, chronische aandoening(en), psychosociale problemen 8 Psychosociale problemen 9 Psychische aandoening, psychosociale problemen en chronische aandoening(en) 10 Psychische aandoening, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en) 11 Laagcomplex probleem, chronische aandoening(en) 12 Laagcomplex probleem, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en) 13 Laagcomplex probleem, functioneringsprobleem, psychosociale problemen 14 Laagcomplex probleem, psychische aandoening, chronische aandoening (en) 15 Laagcomplex probleem, psychosociale problemen, chronische aandoening(en) 16 Laagcomplex probleem, psychische aandoening, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en) 17 Hoogcomplex probleem 18 Hoogcomplex probleem, chronische aandoening(en) 19 Hoogcomplex probleem, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en) 20 Hoogcomplex probleem, functioneringsprobleem, psychosociale problemen 21 Hoogcomplex probleem, psychische aandoening, chronische aandoening (en) 22 Hoogcomplex probleem, psychosociale problemen, chronische aandoening(en) 23 Hoogcomplex probleem, psychische aandoening, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en)
22 profielen in 4 zorggebieden
22 burgerprofielen (10.000.000)
Clustering op basis van overeenkomst 2 Laagcomplex probleem 3 Een of meer chronische aandoeningen 4 Functioneringsprobleem en chronische aandoeningen 5 Psychische aandoening 6 Psychische aandoening en chronische aandoening(en) 7 Functioneringsprobleem, chronische aandoening(en), psychosociale problemen 8 Psychosociale problemen 9 Psychische aandoening, psychosociale problemen en chronische aandoening(en) 10 Psychische aandoening, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en) 11 Laagcomplex probleem, chronische aandoening(en) 12 Laagcomplex probleem, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en) 13 Laagcomplex probleem, functioneringsprobleem, psychosociale problemen 14 Laagcomplex probleem, psychische aandoening, chronische aandoening (en) 15 Laagcomplex probleem, psychosociale problemen, chronische aandoening(en) 16 Laagcomplex probleem, psychische aandoening, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en) 17 Hoogcomplex probleem 18 Hoogcomplex probleem, chronische aandoening(en) 19 Hoogcomplex probleem, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en)
20 Hoogcomplex probleem, functioneringsprobleem, psychosociale problemen 21 Hoogcomplex probleem, psychische aandoening, chronische aandoening (en) 22 Hoogcomplex probleem, psychosociale problemen, chronische aandoening(en) 23 Hoogcomplex probleem, psychische aandoening, functioneringsprobleem, chronische aandoening(en)
Mevrouw van Ham (74 jaar) Artrose Chronisch hartfalen Beginnende dementie Zit op een sportclub voor ouderen Is lid van de kookclub Wandelt dagelijks (als het niet regent en of hard waait) Heeft goed contact in de buurt
Ziet haar kinderen regelmatig, maar ze wonen niet in de buurt Ze skypet Ze valt en breekt haar heup
26
Verdeling burgerprofielen over de zorggebieden in 2030
28
29
Transformatie
30
Hoe gaan we verder We starten het maatschappelijk debat We gaan verder met de beweging en proberen deze te verbreden en te versnellen De commissie presenteert eind 2015 het onderwijsadvies, en ook dit doen we samen
31
