Museumbericht juni 2013

Museum Oud Overschie Overschiese Dorpsstraat 134-140 3043 CV Rotterdam Tel. 010-4158864

Museumbericht juni 2013 Inleiding Het is elke keer weer verrassend om te zien hoe het museum in de 25 jaar van het bestaan een belangrijke positie heeft verworven in de Overschiese samenleving en ook daarbuiten. Hoewel er ook nog steeds inwoners van Overschie het museum niet kennen of bezocht hebben, kennen velen het gelukkig wel en ook buiten Overschie wordt de bekendheid steeds groter. Er gebeurt ook heel veel: bijna dagelijks zijn er wel een aantal van de bijna 60 vrijwilligers actief met hun taken en activiteiten; naast de reguliere openstelling zijn er ook bijna dagelijks wel bijeenkomsten, vergaderingen of andere activiteiten te doen. En dat alles nog steeds op basis van vrijwillige inzet en donaties van vele betrokkenen! In dit museumbericht vindt u weer een overzicht van alles wat er komende maanden te gebeuren staat. We zien u graag terug tijdens deze activiteiten! En neemt u een keer familie of vrienden mee om het bruisende museum te laten zien! En maak uw familie of vrienden enthousiast om donateur te worden, want daarvan kunnen we er uiteraard niet genoeg hebben!

ACTIVITEITEN Open Tuinendag in Overschie – zaterdag 1 juni Vanwege het koude voorjaar loopt de natuur wat achter, maar dat is snel genoeg weer ingehaald en op zaterdag 1 juni is er vast weer veel te zien in een aantal Overschiese tuinen. De deelnemers hebben dan hun tuinen klaar om bezoekers te ontvangen en te laten zien wat er groeit en bloeit. De traditionele Open Tuinendag wordt weer georganiseerd door Museum Oud-Overschie en ook dit jaar zijn er nieuwe tuinen aan de route toegevoegd. De tuinen zijn geopend van 12.00 tot 16.00 uur en de eigenaren zullen u graag ontvangen en iets over hun tuin vertellen. Een aantal tuinen is opgesierd met kunst van Overschiese kunstenaars; bronzen kunstwerk van Harry van der Woerd en ijzeren beelden van Onno Kroes. De tuinen zijn herkenbaar aan de uitgehangen Overschiese Vlag en deelnamebord en langs de route wordt muziek gemaakt door een orkestje. Vouchers met de routebeschrijving zijn gratis te verkrijgen bij het museum, maar ook op diverse andere plaatsen in Overschie. In de voucher vindt u alle deelnemende tuinen, waaronder ook Volkstuinvereniging Blijdorp aan de Zestienhovensekade 555, het volkstuincomplex met veel individuele tuinen en wandelmogelijkheden en met vlinder-, kruiden- en fruittuin en een lommerrijke bostuin. Wanneer u op de Delftweg de tuinen bekijkt kunt u ook even doorrijden of wandelen naar het Landgoed de Tempel, waar u de tuinen kunt bekijken en tegelijkertijd kunt luisteren naar het het Koets-huis-kamer-concert dat op de zolder van het Koetshuis wordt gegeven van 13.00 – 16.00 uur. Het Leidse trio Dempsey treedt op met gedichten op muziek en u kunt luisteren naar 2 flitsende Barbershop-kwartetten. Achter Museum Oud-Overschie (ingang Overschiese Kerksingel 1) kunt u de hele middag terecht voor de tuinen en voor aanverwante artikelen. Vanaf 12.00 uur vindt u daar een 12-tal kramen met onder andere bijzondere planten, buxusbollen, zijden bloemen, biologische producten, honing en bijenproducten, (tuin)boeken, serviesgoed, tuinacces-

soires, cosmetica en sieraden. Ook heerlijke gezonde broodjes zijn verkrijgbaar en om 16.00 uur komt de haringkar. Vanaf dat moment wordt alles opgeluisterd met de jazzy muziek van ‘Basement 5’ en kunt u onder het genot van een drankje een heel gezellige middag beleven.

Rondleidingen en expositie Archeologisch Onderzoek op zaterdag 8 juni De afgelopen jaren is er in de Oost Abtspolder al heel wat archeologisch onderzoek uitgevoerd. De financiële middelen daarvoor zijn vrijgekomen bij het project ‘Bochtafsnijding Delftse Schie’. Overheden zijn tegenwoordig verplicht om bij grote infrastructurele projecten een bedrag voor archeologisch onderzoek uit te trekken. Onlangs zijn nieuwe archeologische onderzoeken gestart op de plek van de vroegere Hof van Cyrene en de boerderij ’s-Gravenhuize tegenover de Hoge Brug. U kunt ter plaatse een kijkje nemen op zaterdag 8 juni a.s. Vanaf 10.00 tot 16.00 uur staan hier deskundigen paraat om u te vertellen wat er nu gebeurt en wat al opgegraven is. Tegelijkertijd kunt u in ‘De Melkfabriek’ van het museum een selectie van de voorwerpen bekijken, die al in dit gebied zijn opgegraven. Tevens is er een ‘mini-expositie’ over de Oost Abtspolder en de Hof van Cyrene waarvan de bekende geschiedenis al teruggaat tot in de Middeleeuwen. Regelmatig kunt u vanaf de Grote Kerk overvaren met het historische slepertje ‘Benjamin’ van de heer Vis of met een roeiboot. Informatie over de afvaartijden in het museum. De bootjes varen naar de scheepswerf ‘De Hoop’, die voor deze gelegenheid ook te bezichtigen is. Er liggen hier regelmatig historische scheepjes te wachten op een opknapbeurt. Een en ander wordt door het museum georganiseerd in samenwerking met de provinciaal archeoloog, de heer Proos en de scheepswerf.

Zomerse rondleidingen op Landgoed De Tempel

Het afgelopen jaar hielden wij een goede bezochte expositie over de landgoederen in Overschie. Gezien de leegstand van ‘Nieuw Rodenrijs’ en ‘De Tempel’ wendden wij ons toen tot het gemeentebestuur met de vraag welke plannen het gemeentebestuur had met deze rijksmonumenten in gemeentebezit. Zij vormen een beschermde landgoederenzone. Het gemeentebestuur meldde ons toen dat het de beide landgoederen in ieder geval in bezit wilde houden maar kon nog geen concrete plannen voor de toekomst melden. Nu, een jaar later, is de situatie nog niet veel veranderd. Wel worden op internet al appartementen voor ouderen te koop aangeboden op Nieuw Rodenrijs. Zoals bekend, is ‘De Tempel’ iedere zaterdag en zondag voor bezoekers open gesteld. Het museum wil voortaan in de zomermaanden juni, juli en augustus een rondleiding houden over de ‘Tempel’ waarbij u wat verteld wordt over de geschiedenis van het landgoed. Dit jaar kunt u ook een kleine expositie in het Theekoepeltje van De Tempel bekijken met gedichten van Herman Naber en anderen. Deze rondleidingen worden dit jaar gehouden op zaterdag 1 juni (tevens Overschiese Open Tuinendag), zaterdag 6 juli en zaterdag 3 augustus, steeds om 11.00 uur. Voor groepen vanaf ongeveer tien personen kan dat op verzoek ook in andere weekends.

Manifestatie ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van Museum Oud-Overschie – zaterdag 14 september In 1988 werden de deuren van Museum Oud-Overschie voor het eerst geopend en in de 25 jaar daarna groeide het Museum uit tot een organisatie die niet meer weg te denken is in Overschie Natuurlijk is een dergelijke mijlpaal aanleiding voor een feest, waarbij wij graag Overschiese bedrijven willen betrekken. Daarbij willen we de historie koppelen aan het recente verleden. Op zaterdag 14 september a.s. zal in en achter het Museum een grote manifestatie worden georganiseerd met vele attracties en met deelname van Overschiese bedrijven. Wij geven de bedrijven de gelegenheid zich te presenteren met als thema: ‘de bedrijfsontwikkeling in de afgelopen 25 jaar’.

Als publiek kunt u verwachten dat de Politie, de Brandweer en bedrijven vanuit de ons omgevende industriegebieden aanwezig zijn. Er zijn kinderactiviteiten o.a. in samenwerking met de scouting en er is een curiosamarkt. Ook wordt aandacht besteed aan ‘moderne’ oude ambachten zoals handgemaakte kleding. De feestelijke dag wordt afgesloten met een muzikaal optreden en een samenzijn vanaf 16.00uur in de Museumtuin waarvoor iedereen wordt uitgenodigd. Datum en tijd: zaterdag 14 september 2013 vanaf 11.00uur. Noteer de dag vast in de agenda!

TENTOONSTELLINGEN Het contrast : Opnieuw Ondersteboven

Op zondag 5 mei 2013 is in het museum Oud-Overschie de expositie geopend van de groep cursisten die onder leiding van kunstenaar Willem Stoop al meer dan tien jaar schildert. Willem Stoop is geen onbekende in Overschie: zijn tweeluik ‘Koraal 44’, gebaseerd op koraal 44 uit de Mathäuspassie van J.S.Bach, is te bewonderen in de Grote Kerk van Overschie. Eerder, in de zomer van 2009, waren de kunstschilders te gast in het museum onder de titel ‘Ondersteboven’. Opnieuw exposeren Dick de Gunst, Margriet van Iperen, Aya Jongert, Jos Louwe, Koos Poot, Jan de Ruiter, Jopie Struijk, Jeanne Tubbergen, Marijke de Veld, Didy van der Ven en Machteld Winkel, ditmaal versterkt met Sara Mohavedi en Gerda van Wijk. Er worden deze zomer werken tentoongesteld rond het thema ‘contrast’: contrast in licht, lijn, vorm en kleur. Doordat iedere cursist een eigen herkenbare stijl heeft zijn er op dit thema uiteenlopende schilderijen ontstaan. De één werkt realistisch, de ander expressionistisch, of abstract. Van iedere cursist is er ook een schilderij te bewonderen dat niet aan het thema gebonden is. Het werk van de groep, ‘Opnieuw Ondersteboven’ is te zien tot 23 augustus 2013.

Bloemstillevens.

Het museum beschikt over een kleine verzameling van bloemstillevens, overwegend van Overschiese schilders. Deze zomer is in de historische afdeling een kleine selectie te zien. Het is onder meer werk van Gerard Wiegman en zijn zuster Trees en van Piet Cottaar Jr. en Sr. Nog te bekijken tot september.

Koningshuis en Koffie

Museum Oud-Overschie heeft een groot aantal voorwerpen in depot die een relatie hebben met eerdere inhuldigingen van een koning of koningin. In diverse vitrines door het Museum heen vindt u hier voorbeelden van, dat gaat van koffiebekers tot koektrommels. Over koffie gesproken: in de grote vitrine in de Melkfabriek gaat het over koffie van Van Nelle en Douwe Egberts en de cacao van Blooker met mooi koffieservies en ook weer blikken trommels. Alles te zien tot half augustus.

Expositie ‘Bedrijvigheid in Overschie’

Op 14 september wordt een expositie over Overschiese Bedrijven geopend in de Melkfabriek. In deze expositie ligt het accent vooral op de bedrijven die zich hier tussen de beide Wereldoorlogen gevestigd hebben. Helaas zijn die inmiddels bijna allemaal weer ter ziele. Daarnaast wordt aandacht gegeven aan nog oudere, ooit in Overschie gevestigde bedrijven, zodat de expositie uiteindelijk gaat over de periode 1727-1941. Het Museum beschikt over een groot aantal foto’s, bouwplannen, voorwerpen en zelfs films van deze circa vijftig industriële bedrijven. Daaronder zijn met name Abraham van Stolk en Zn, Destructiebedrijf GEKRO, Speelmans Oliefabriek en de Rotterdamse Marmer Industrie. In het kader van de expositie vinden ook andere activiteiten plaats zoals een lezing over de verfindustrie in Overschie. Overschie bezat eens vier grote verffabrieken: Tollens, Molijn, Van Wijk en van Klaveren. In een volgend museumbericht hierover meer.

OVERIGE INFORMATIE Overschie Fietsen in het museum

Het museum heeft door bemiddeling van de Deelgemeente het beheer gekregen over een aantal witte Overschie fietsen. Dit biedt de mogelijkheid om in de toekomst georganiseerde fietstochten te maken vanuit het museum langs natuur en erfgoed in de omgeving. Op dit moment wordt er hard aan gewerkt om de fietsen klaar voor verhuur te maken en routes samen te stellen. Zodra de organisatie vorm gekregen heeft hoort u dit in de pers en een komend Museumbericht.

Zaterdag openstelling vervalt Het Museum is voor het publiek voortaan uitsluitend geopend iedere zondagmiddag van 14.0017.00uur. De toegang is vrij en er zijn altijd voldoende vrijwilligers aanwezig om een rondleiding te verzorgen, de fotocollectie te tonen, een drankje te verzorgen of u te helpen bij de aankoop van een boek of snoep in de winkeltjes. Het Museum stelt zich ten doel een trefpunt te zijn in de wijk Overschie voor allen die interesse hebben voor geschiedenis, cultuur en maatschappij. Het bestuur heeft besloten dat de openstelling op de eerste zaterdag van de maand met ingang van 1 juli 2013 komt te vervallen. Bezoek op zaterdag is en blijft zeker mogelijk, een afspraak maken via het Museum (telefoon of mail) is dan wel noodzakelijk.

Donaties aan Museum Oud-Overschie als ANBI De Stichting Museum Oud-Overschie is een ‘Culturele ANBI’, dat wil zeggen een ‘Algemeen Nut Beogende Instelling’ op het vlak van cultuur en zonder winstoogmerk. Voor een ANBI gelden algemene wettelijk gebaseerde regels en voorschriften. Zo kunnen de - altijd onbezoldigde bestuurders van een ANBI niet over het vermogen van de instelling beschikken als ware het hun eigen vermogen. Een ANBI mag ook niet meer vermogen hebben dan nodig is voor de realisatie van de doelstellingen, die moeten zijn vastgelegd in een geldig beleidsplan. Erkenning als ANBI geschiedt door de Belastingdienst.

Giften aan een culturele ANBI bieden voor de schenker extra fiscale voordelen. Donateurs kunnen in hun aangifte inkomstenbelasting (IB) of vennootschapsbelasting (VPB) gebruik maken van de giftenaftrek aan een ANBI cultuurinstelling. In de Geefwet is geregeld dat giften aan een (culturele) ANBI voor de IB of VPB aftrekbaar zijn via een zogenaamde multiplier. Deze maatregel houdt voor de IB in dat een (particuliere) donateur voor elke euro die hij schenkt, € 1,25 mag aftrekken van zijn belastbaar inkomen. Het extra belastingvoordeel kan oplopen tot € 650,-. Voor de VPB mag een bedrijf de multiplier toepassen door het geschonken bedrag met 50% te verhogen (tot een maximum van € 5.000,- per jaar). Begin april 2013 heeft de Europese Commissie het extra belastingvoordeel voor giften aan culturele instellingen goedgekeurd. De staatssecretaris van Financiën heeft daarop bepaald dat deze regeling in ieder geval in stand zal blijven tot en met de belastingaangiften over het jaar 2017. Naast deze aan maxima gebonden regeling is er ook een niet aan maxima of drempels gebonden schenkingsregeling. Daarvoor moet een schenkingsacte bij de notaris worden opgesteld voor een periode van tenminste vijf jaar. Desgewenst ontvangt u een voorbeeld. Ook vrijwilligerswerk voor een ANBI is onder bepaalde voorwaarden af te trekken als een gewone gift. Kosten die volgens maatschappelijke opvattingen vergoed horen te worden, maar de ANBI kan die kosten niet vergoeden, mag u aftrekken als een gewone gift. Ook indien u van een vergoeding afziet kan dat.

Zonnepanelen in gebruik

In de loop van juni wordt een serie van twaalf zonnepanelen in gebruik genomen. Zij kunnen voorzien in ongeveer de helft van de energiebehoefte van "De Melkfabriek". De installatie van de panelen op het platte dak vond geheel door vrijwilligers van het museum plaats die daarvoor een speciale constructie maakten. Daarbij waren met name betrokken Dick Wilschut, Frits Rincker, Gerard Greeve en anderen.

Donatie 2013: heeft u voor 2013 uw donatie nog niet geregeld, dan verzoeken wij u dat alsnog te doen, waarbij bovenstaande informatie u behulpzaam kan zijn!

AANWINSTEN De verzameling van schilderijen en tekeningen van ons museum werd weer op verschillende manieren uitgebreid. Uit de nalatenschap van P. Snaathorst ontvingen wij een Schiegezicht van de hand van Jac. den Hartog. Jarenlang sierde dit schilderij de woonkamer van onze mede-oprichter en zijn vrouw. Uit een andere nalatenschap ontvingen wij een gezicht op Overschie vanaf het open gebiedje achter de Dorpsstraat. Het is een levendig geschilderd schilderij van de hand van Willy Borstlap uit de jaren ’30. Wij bezaten nog geen werk van deze Overschiese kunstenaar. Bij het afsluiten van de expositie van het werk van Leslie Gabriëlse ontvingen wij een tekening van Overschie van hem ten geschenke. Hij maakte die in de jaren ’60 vanuit zijn atelier boven het complex van Van Egmond aan de Overschieseweg. Men ziet er nog het scheepwerfje van Van Rossen en de Hof van Cyrene op afgebeeld. In bruikleen werd ontvangen een schilderij van Gerard Marré (1904-1986). Deze van huis uit Rotterdamse schilder verbleef vanaf de jaren ’30 lange tijd in België. In Oostende kreeg hij les van James Ensor. Dit werk – met een voorstelling van het Schouwgat - is waarschijnlijk echter nog uit zijn Rotterdamse periode. Het museum ontving onlangs ook een ‘Zilveren loderein doosje’. Loderein is een verbastering van l'eau de Reine (water van de koningin). In het doosje zit een natuursponsje, dat vroeger in een reukstof werd gedrenkt. Bij het openen van het doosje kwam een heerlijke geur vrij. De dames droegen het in hun tasje. Het werd door rijke en voorname lui gebruikt. In de kamer op de boven etage (bedstee-kamer ) is een lamp boven de tafel opgehangen. De kap is van glas, waar met de hand groene guirlandes met roze roosjes op zijn geschilderd. Het is uit ± 1920. Door deze aanwinst is de kamer meer aangekleed Er zijn verder nog enige naaiwerkjes binnen gekomen. Dit zijn proeflappen om goed te leren naaien, o.a. een lap met verschillende naden, platte Engelse confectie en Franse naden.

Agenda Vanaf 1 juli uitsluitend opening op zondag van 14.00 – 17.00 uur Zaterdag 1 juni 12.00 – 16.00 uur Open Tuinendag Zaterdag 1 juni/6 juli/3 augustus 11.00 uur Rondleidingen landgoed De Tempel Zaterdag 8 juni 10.00 – 16.00 uur Rondleidingen en expositie Archeologisch onderzoek Tot half augustus Exposities Koningshuis en Koffie Tot 23 augustus Tentoonstelling Opnieuw Ondersteboven Tot september Expositie Bloemstillevens Zaterdag 14 september 11.00 – 18.00 uur Publieksmanifestatie Bedrijvigheid in Overschie en opening expositie (vanaf 16.00 uur Muziek en borrel in de museumtuin) Vrijdag 20 december 18.00 – 21.00 uur Kerstmarkt

Overzicht van de opengestelde tuinen 23

22

In de Dorpskern 1 Overschieseweg 14/16. Oude Boerderijtuin (Hoeve “De Honderdmorgen”) met onder meer oude moerbeibomen. 2 Delfshavenseweg. Overtuintjes, veel bewoners van de Delfshavenseweg hebben de strook langs de Schie leuk in gericht. 3 Delfshavenseweg 28. Brocante tuin 4 Delfshavenseweg voorbij nr. 31 5 Overschiese Dorpsstraat 136/138. Museumtuin Museum Oud-Overschie, ook te bereiken via de Overschiese Kerksingel. Complex van diverse tuinen en weiden. 6 Overschiese Dorpsstraat 106. Achtertuin, ook te bereiken via Museumtuin 7 Overschiese Dorpsstraat 100. Achtertuin, deel voormalige pastorietuin, te bereiken via de Museumtuin. 8 Overschiese Dorpsstraat 88. Tevens kunst en cartoons. 9 Overschiese Dorpsstraat. Tuin rond Grote Kerk. 10 Overschiese Dorpsstraat 57. Achtertuin aan de Schie. 11 Overschiese Dorpsstraat 53. Achtertuin aan de Schie. 12 Overschiese Dorpsstraat 51. Achtertuin aan de Schie. 13 Overschiese Dorpsstraat 33. Achtertuin aan de Schie. 14 Overschiese Dorpsstraat 29. Achtertuin aan de Schie.

21 20

19

13 14 12 11 9 10 7 8 6 5 15

1 2

18 3 4

24

16 17

Rotterdamse Rijweg en Professor Bolklaan 15 Rotterdamse Rijweg 18. Tuin dokterswoning. 16 Rotterdamse Rijweg 38. Achtertuin. 17 Rotterdamse Rijweg 64. Voor- en achtertuin. 18 Professor Bolklaan 27. Educatieve wijktuinen. Delftweg 19 Delftweg 92. Nieuwe deelnemer. 20 Delftweg 122. Hoevetuin “De Leeuwenhof” met moestuin. 21 Delftweg 122a. Tuin van koetshuis “De Leeuwenhof”. 22 Delftweg 131a (aan Schiezijde) Tuin met veel kabouters (voortuin, maar geen toegang). 23 Landgoed de Tempel 24 Zestienhovensekade 555. Volkstuinvereniging Blijdorp: veel individuele tuinen en wandelmogelijkheden over het hele complex met vlinder-, kruiden- en fruittuin en een lommerrijke bostuin. Informatie: Museum Oud Overschie www.museumoudoverschie.nl [email protected] tel. 06 2128 0727 [email protected] 010 415 74 75

Opentuinendag 2013.indd 2

22-05-13 12:47

Colofon Het Museumbericht is een uitgave van de Stichting Museum Oud-Overschie ‘De Hoop doet Leven’. Adres: Overschiese Dorpsstraat 134-140 3043 CV Rotterdam Tel. 010 415 88 64 E-mail: [email protected] Website: www.museumoudoverschie.nl Openingstijden: Het museum is elke zondag gratis toegankelijk en geopend van 14.00 tot 17.00 uur.

Het Buitenmuseum is iedere zondag geopend van 14.00 tot 17.00 uur, te bereiken via de Overschiese Kerksingel en via het (geopende) museum. Het Museum is een stichting die geheel wordt gedreven door vrijwilligers en wordt in stand gehouden door jaarlijkse bijdragen (minimaal à A 17,50 per jaar) van onze ongeveer 650 begunstigers. Nieuwe donateurs zijn van harte welkom. Opgave aan het museum of via ING Bank 3220252 t.n.v. Penningmeester Museum Oud-Overschie te Rotterdam o.v.v. nieuwe donateur.