Missie, visie, waarden, objectieven en geschreven referentiekader van De Okkernoot

De Okkernoot

Beoordeeld:

Kwaliteitshandboek 2. Kwaliteitsbeleid 2.1. Missie, visie, waarden, objectieven en geschreven referentiekader van De Okkernoot

Goedgekeurd :

1 / 15

Versie 7 Geldig vanaf : 15/12/2011

Doel     





het beschrijven van de missie, visie, waarden t.a.v. De hulp- en dienstverlening (SMK 3.1) het kenbaar maken van de missie, visie en waarden aan de gebruikers, het personeel en aan derden (SMK 3.1) het beschrijven en periodiek actualiseren van de objectieven ten aanzien van de doelgroepen (SMK 3.1) de voorziening respecteert steeds de eigenheid van de gebruiker en aanvaardt hem/haar als een volwaardig persoon (SMK 1.3.1.) de voorziening neemt maatregelen om de integriteit van de gebruiker te waarborgen. Hiertoe ontwikkelt de voorziening een geschreven referentiekader (SMK 1.3.1.) de voorziening garandeert dat de relatie met de gebruiker vertrekt vanuit een grondhouding van vertrouwen en gekenmerkt wordt door inleving en echtheid. Hiertoe ontwikkelt de voorziening een geschreven referentiekader (SMK 1.3.2.) de voorziening respecteert de privacy van de gebruiker, rekening houdend met de eigenheid van de gebruiker. Hiertoe ontwikkelt de voorziening een geschreven referentiekader (SMK 1.3.3.)

Missie, visie, waarden, objectieven en geschreven referentiekader van De Okkernoot 1. Missie en visie: De Okkernoot is een gespecialiseerd tehuis voor kortverblijf en tehuis voor permanente opvang voor mensen met autisme. Het zorgaanbod is gedifferentieerd, dat wil zeggen, afgestemd op de mogelijkheden en beperkingen van de diverse groepen cliënten. De missie van De Okkernoot is optimale specialistische zorgverlening aan mensen met autisme, gericht op emancipatie en een zo groot mogelijke maatschappelijke zelfstandigheid.

De Okkernoot


2 / 15

Getracht wordt de opgedane kennis en ervaring om te zetten in een passend individueel hulpaanbod. De cliënt met zijn hulpvraag is het uitgangspunt voor de verdere ontwikkeling van het zorgaanbod : hij staat centraal in dit proces, zorg op maat is het devies. De Okkernoot probeert de vraag van de cliënt te vertalen in een passend individueel aanbod. Daartoe worden de ontwikkelingsmogelijkheden van de cliënt nagegaan en onderzocht welke benadering daarvoor nodig is. In de praktijk betekent dit :  de autistische eigenheid zo nodig reguleren of verminderen  ontwikkelingsproblemen en bijkomende psychiatrische problemen begeleiden  ondersteuning bieden waar nodig en stimulering tot ontwikkeling waar mogelijk en op alle terreinen : zelfredzaamheid, communicatie, dagbesteding, integratie, …  communicatie en verduidelijking uitwerken op maat van de cliënt  vaardigheden om zo zelfstandig mogelijk in de maatschappij te kunnen functioneren, zo mogelijk aanleren en vergroten. Om onze cliënten het gevoel te geven dat ze ‘thuis’ kunnen zijn, vinden we het belangrijk in dialoog te treden met ouders en andere betrokkenen. In hun rol als primair verantwoordelijken voor hun kind en partners in de behandeling wordt er geregeld met ouders overlegd en hebben zij ruimschoots inspraak in de doelen en opmaak van het handelingsplan. Samenwerking en overleg vinden we prioritair op alle niveaus. Een gemotiveerd begeleidend team is van groot belang in de ondersteuning van haar cliënteel. Daarom hecht De Okkernoot veel aandacht aan de coaching van haar personeel en dit zowel op arbeidsergonomisch vlak als op vlak van medezeggenschap, creatieve inbreng en begeleiding- en vormingsondersteuning. Enkel een hechte team werking kan de draagkracht creëren nodig voor het begeleiden van onze specifieke doelgroep. Om de dienstverlening zo optimaal mogelijk te organiseren wordt het gesubsidieerde personeelskader voor quasi 100 % ingezet. De Okkernoot integreert in haar werking de uitgangspunten van een bekend Amerikaans behandelprogramma voor personen met autisme, TEACCH dat uitgaat van een educatief, op integratie van vaardigheden gericht programma waarin samenwerking met de ouders centraal staat.

Autisme : Autisme is een aangeboren stoornis in de hersenen die beperkingen oplevert in allerlei gradaties tijdens alle levensfasen en op alle levensterreinen. Autisme heeft zowel invloed op het persoonlijk als het maatschappelijk functioneren. Juist vaardigheden die in de dagelijkse omgang met anderen vereist zijn, zoals flexibiliteit, goed communiceren, invoelingsvermogen en begrip van sociale situaties, zijn bij mensen met autisme vaak beperkt en soms op een zonderlinge manier ontwikkeld. Door deze handicap zijn mensen met autisme hun hele leven extra afhankelijk van anderen. ASS is een cognitief-communicatieve stoornis die de uiting van gevoelens belemmert. Nog maar een goeie tien jaar geleden bestond bij deskundigen het misverstand dat autistische

De Okkernoot


3 / 15

mensen een minder geschakeerd gevoelsleven zouden hebben dan anderen. Hulpverleners interpreteerden hun behoeften in deze zin en waren zodoende geneigd cliënten paternalistisch te bejegenen. Daarin kwam nog niet zo lang geleden een kentering. Na de verbreding naar ASS kwamen er meer cliënten in beeld die heel goed in staat waren hun gevoelens onder woorden te brengen. Sindsdien gaat men ervan uit dat mensen met ASS dezelfde behoeften hebben als ieder ander. Niet dat ze die behoeften ook altijd kunnen uiten omdat de stoornis immers gebrekkig zelfinzicht en uitingsmogelijkheden met zich meebrengt. Stoornissen in de verbeelding en de fantasie zorgen er bovendien voor dat mensen met ASS te weinig beeld hebben van hun toekomst om daaraan motivatie voor zorg te ontlenen. Velen zijn daarom niet in staat een realistische hulpvraag te stellen. Hierbij willen we onze cliënten ondersteunen.

Onze zorgvormen : Het kortverblijf : Het kortverblijf staat open voor personen van alle leeftijden ongeacht het ontwikkelingsniveau, meestal gecombineerd met een autismespectrumstoornis. In Huis 1 doen we aan weekend- en vakantieopvang en opvang in noodsituaties. Wij willen gezinnen de kans geven op adem te komen en hun kinderen een ontspannend verblijf bieden waarbij de klemtoon ligt op vrijetijdsactiviteiten. In Huis 2 verblijven volwassenen voor langere tijd. Zij worden begeleid in afwachting van een permanente woonvorm. Voor deze personen stellen we een individueel handelingsplan op, organiseren we werkmomenten, vorming en activiteiten buitenshuis. Algemeen vinden we het belangrijk dat de kinderen en jongeren die gebruik maken van het kortverblijf zo frequent mogelijk kunnen terugkeren naar hun thuismilieu. Een en ander staat in het teken van herstel en bewaren van het evenwicht tussen de gezinsdraagkracht en –draaglast.

Het tehuis : In het tehuis vinden volwassenen met een autismespectrumstoornis een vaste woonplaats. Het is bedoeld voor cliënten die zo’n elementaire behoefte aan structuur en overzicht hebben dat ze zijn aangewezen op één milieu waarin wonen, werken en ontspanning volledig zijn geïntegreerd. Er wordt een zeer gestructureerde leefomgeving met intensieve begeleiding geboden, aansluitend bij de eigenheid, persoonlijke interesses en mogelijkheden van de cliënt. De kleine leefgroepen van vijf tot zeven personen laten een huiselijke sfeer toe waarbinnen eenieders eigenheid kan worden erkend. In eerste instantie willen we dat onze cliënten een aangepast aanbod krijgen van groepsactiviteiten, individuele activiteiten, werkmomenten en eerder ontspannende bezigheden. We beseffen dat de noden en zingeving bij elkeen verschillend zijn, en daarom willen we hier ook rekening mee houden.

De Okkernoot


4 / 15

We streven ernaar onze cliënten hun verantwoordelijkheid te laten opnemen in de dagelijkse huishoudelijke taken. In onze atelierwerking bieden we zowel produktgerichte activiteiten met een arbeidskarakter (koken, yoghurt en confituur bereiden, tuinatelier, houtverwerkingsatelier, kaarsenatelier, semi-industrieel werk, enz...) als belevingsactiviteiten (snoezelen, massage, muziek beluisteren, enz…). Uiteraard hebben onze cliënten ook recht op individueel begeleide activiteiten ; deze kunnen ondersteund worden door de ergo/kinesitherapeut, de muziektherapeut, de jobcoach of de begeleider van dienst. Inderdaad, naast de interne werkmomenten wordt er voor hen die er nood aan hebben, ook buitenshuis begeleid werk georganiseerd, zodat onze cliënten zich maximaal kunnen ontplooien. De cliënten worden begeleid door de jobcoach.

Diensten Inclusieve Ondersteuning (DIO) : Deze dienst die voorziet in bewoning in een (groeps)woonentiteit in de straat is bestemd voor cliënten die :        

bij voorkeur afkomstig zijn uit de werkregio van De Okkernoot aangeven zelfstandig te willen wonen in potentie klaar zijn om obv een goed gestructureerd dagprogramma dat samen met hen wordt opgesteld, hun leven zo zelfstandig mogelijk te leiden die geen bijkomende psychiatrische, emotionele- of gedragsstoornissen vertonen die het zelfstandig leven kunnen ondermijnen niet frequent gedrag vertonen dat storend is voor medecliënten of voor hun omgeving die zich begeleidbaar opstellen binnen het kwantitatieve begeleidingskader die trainbaar zijn op die aspecten die samenhangen met het zelfstandig wonen die gedurende het grootste gedeelte van de week aan dagbesteding kunnen doen en die deze dagbesteding op eigen kracht kunnen bereiken, tenzij anders wordt overeengekomen in de dienstverleningsovereenkomst

Onze DIO-cliënten kunnen terugvallen op de hoofdlocatie die binnen een redelijke afstand ligt van de zelfstandige locatie. Zij beschikken eveneens over voldoende financiële middelen om deze woonvorm aan te gaan. Aangezien het sociale netwerk van onze cliënten, vanwege hun autisme, doorgaans nogal beperkt is, zullen zij noodgedwongen een groot appel doen op het begeleidend team . En dit niet alleen voor de vele praktische noden en vragen, maar ook voor hun emotionele en affectieve aanleuningsbehoefte. Voor de meesten cliënten blijft het maken van vrienden of kennissen met wie ze een regelmatig contact kunnen uitbouwen, een moeilijke opdracht. Nochtans geven ze duidelijk aan hier behoefte aan te hebben. We helpen hen bij het maken van (haalbare) afspraken of, omgekeerd, bij het begrenzen van afspraken en bezoeken. De cliënten beseffen geleidelijk aan maar al te goed de impact van hun beperkingen en worden hierdoor vaak opstandig, depressief of extreem faalangstig. Ook worstelen ze soms

De Okkernoot


5 / 15

jarenlang met de diagnose. Expliciete aandacht voor deze emotionele problemen en een gepaste opvang en ondersteuning hierbij is dan ook een absolute noodzaak. Ook voor de dagbesteding weten we dat, als deze cliënten hierbij niet ondersteund worden, zij vaak vervallen in een zeer stereotiep bezig zijn en er uit zichzelf niet toe komen om nieuwe of andere bezigheden te verkennen en/of aan te leren. Ook hierbij is intensieve begeleiding vereist. Hetzelfde kan gesteld worden voor de vrijetijdsbesteding. De meeste cliënten hebben het, vanwege de communicatiestoornis, heel moeilijk om vanuit zichzelf tot een zinvolle invulling van hun vrije tijd te komen en vervallen snel in stereotiep bezig zijn, verveling en algemene lusteloosheid. Ook op dit vlak willen we ondersteuning bieden. De mogelijkheden voor opvang van de groep (rand)normaal begaafde personen met autisme /gedragsstoornis en emotionele stoornissen al dan niet gecombineerd met een mentale beperking is vrij klein. Er is een lacune in de opvang voor deze groep. Naast de zorg voor het wonen, de dagbesteding, de vrijetijdsinvulling, het sociaal leven is er ook de zorg voor het algemeen emotioneel welbevinden, of om het eenvoudig te zeggen dat de cliënt ‘zich gelukkig voelt’. Hiertoe proberen we een klimaat te creëren van respect voor en acceptatie van de totale persoon – dus ook de soms minder aangename kanten, doorgaans direct verband houdend met de autismeproblematiek. In de dagelijkse omgang met de cliënten houden we daarom ook maximaal rekening met de typische beperkingen, gevoeligheden en behoeften van mensen met autisme. Zij hebben grote behoefte aan duidelijkheid, voorspelbaarheid, regelmaat en structuur ondanks hun -soms hoog- cognitief vermogen. Ook de grote onzekerheid en faalangst, de beperkingen ivm hulp durven vragen of het gepast aangeven van noden, behoeften en wensen, vragen om extra aandacht. Dit willen we bieden in een aan de noden van deze doelgroep aangepaste ambulante setting waarvan er in zijn soort geen overschot is op de zorgmarkt. We onderhouden goede contacten met het Leo Kannerhuis (Doorwerth, Nl.) dat een voortrekkersrol speelt in de behandeling en begeleiding van personen met een autismespectrumstoornis. Op regelmatige basis worden studiebezoeken gepland met het oog op uitwisseling van kennis en volgen van de laatste ontwikkelingen m.b.t. de zorg voor personen met autisme. We zijn bereid in te spelen op veranderende zorgvragen en maatschappelijke tendensen. Iedere vernieuwende prikkel of vraag wordt echter grondig bekeken : continuïteit van zorg heeft voorrang. Alle mogelijkheden die de doelgroep bezit worden gestimuleerd en ingezet. We begeleiden onze cliënten op die terreinen waar zij het moeilijk hebben en bieden ondersteuning waar nodig. We kiezen voor inclusie met ondersteunen van het netwerk en inzet van professionele zorg waar nodig. We streven ernaar om zo weinig mogelijk een ‘eiland’ te zijn binnen de woonomgeving waar we gesitueerd zijn. We moedigen onze cliënten aan om deel te nemen aan en gebruik te maken van de gewone maatschappelijk beschikbare diensten, organisaties, administraties en verenigingen. Zoveel als mogelijk wordt gestreefd naar een ‘dagbesteding buitenshuis’ bezoldigd of als vrijwilliger in een job op maat. We zoeken naar een geschikte externe werksituatie waar onze

De Okkernoot


6 / 15

cliënt kan ingeschakeld worden. Hierbij wordt zowel rekening gehouden met de eigen voorkeuren en vaardigheden van de cliënt als met de draagkracht. We engageren ons in de ondersteuning van deze activiteitenplaatsen tijdens de inwerkperiode, en tijdens het eigenlijke traject, aanvankelijk van zeer nabij, later meer van op afstand. Ook bij problemen of conflicten wordt bemiddeld. Ook voor het vrijetijdsleven wordt zoveel mogelijk getracht naar een lokale verankering via alle mogelijke kanalen. De inbedding in een stedelijk gebied maakt de aantrok van vrijwilligers ter ondersteuning van een en ander een stuk gemakkelijker. De regio Halle is bijzonder gunstig voor een ruime inbedding van de cliënt alsmede voor de bereikbaarheid van zowel werk- als vrijetijdsactiviteit met het openbaar vervoer of met de fiets. Een setting van een 8-tal personen is ideaal om voldoende garanties te kunnen bieden op vlak van permanentie en bereikbaarheid. Veel belang wordt gehecht aan de samenwerking met de ouders als hoofdexperts. Zij zijn de constante die de zorgvragende persoon gedurende het hele levenstraject hebben begeleid. Regelmatig overleg en inbreng vanuit het ouderperspectief is een absolute noodzaak. Naast het onderhouden van de familiale contacten wensen we onze cliënten te helpen in het aangaan van nieuwe contacten, bv. via de werksituatie of de vrijetijdsbesteding. Waar mogelijk gaan we op zoek naar specifieke groepen of organisaties, bv. VFG, De Brug waar de cliënt, ondanks zijn auti-beperkingen, kans maakt om aansluiting te vinden en nieuwe contacten te leggen. We vinden het belangrijk dat onze cliënten hun weg vinden in de directe omgeving met de daarbij horende (losse) contacten : de buren, de krantenwinkel, de kapperszaak, de apotheek. We organiseren individuele begeleiding bij dit alles via het aanbod van interne of externe vorming in sociale vaardigheden. Naast het kortverblijf, het tehuis niet-werkenden en onze DIO-dienst staan we open voor begeleiding van personen met een persoonsvolgend budget of met een persoonlijk assistentiebudget. Samen met de cliënt wordt het aanbod bepaald en vastgelegd in een contract dat alle rechten en plichten vermeldt alsook in een volledig op maat gemaakte dienstverleningsovereenkomst.

Inspraak : Van bij het begin van de opname hecht De Okkernoot grote waarde aan de medezeggenschap van ouders, van de cliënt en van andere betrokkenen. In hun rol als primair verantwoordelijken voor hun kind en partners in de behandeling wordt er geregeld met ouders overlegd en hebben zij ruimschoots inspraak in de doelen en opmaak van het handelingsplan. Naast een uitgebreide intakeprocedure en overleg met de ouders kent De Okkernoot een gebruikersraad voor al haar zorgvormen, beide met een vertegenwoordiging van ouders, en een bewonersbijeenkomst die is samengesteld uit leden van de leefgroepen.

De Okkernoot


7 / 15

Agressie : Omgaan met agressie vereist altijd een zorgvuldige analyse van het onderliggende probleem. Aangezien we steeds zo goed mogelijk willen omgaan met agressie is het belangrijk om preventief te werken. Preventie is nodig op verschillende domeinen. Het is belangrijk om de communicatie op maat van de cliënt te maken. Communicatie is immers een belangrijke peiler in het begrijpen en verstaan van mensen. Daarnaast is het belangrijk om voldoende structuur en een zinvolle dagbesteding aan te bieden. Immers duidelijkheid en het gevoel iets bij te dragen in de maatschappij vergroot het zelf-waardegevoel en verkleint de kans op het voorkomen van agressie. Een andere belangrijke peiler met betrekking tot preventie van agressie, is het vormen, trainen en opleiden van personeel. Hoewel preventie de voorkeur verdient, is ingrijpen soms nodig. Indien nodig zowel voor de eigen rust als voor de rust van de groep kan afzondering in een prikkelarme ruimte uitkomst bieden. Er wordt altijd zorgvuldig onderzocht wat er aan de agressie voorafgaat en welke maatregelen herhaling ervan kunnen voorkomen. Medicatie kan helpen om driftimpulsen te beheersen. Ingeval van herhaaldelijk agressief of voor de groep ernstig storend gedrag kan een psychiatrische opname volgen.

Toekomst van De Okkernoot : Ervaringen van de medewerkers met mensen met een autismespectrumstoornis hebben in combinatie met nieuwe wetenschappelijke inzichten tot het huidige aanbod geleid. Gedurende dit leerproces werden de beperkingen en mogelijkheden van mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) steeds opnieuw aanleiding om nieuwe afdelingen en programma’s op te zetten. De Okkernoot heeft zich naar deze beperkingen en mogelijkheden gevormd en streeft ernaar net zo gedifferentieerd te zijn als haar doelgroep. De Okkernoot is een paar jaar geleden begonnen met sterk lobbywerk om de manco’s in de hulpverlening van personen met een normale begaafdheid het hoofd te bieden. Tot dan toe verkeerden normaal begaafde personen met autisme qua zorg en beleid in een ‘niemandsland’. De Okkernoot heeft dan ook een erkenning verkregen voor opvang en behandeling van deze ‘vergeten’ doelgroep. Daar waar mogelijk zal De Okkernoot inspelen op een nieuw zorgaanbod waarbij het wonen en leven van de cliënt nog zelfstandiger kan verlopen dan in het tehuis. De Okkernoot zal haar cliënten die hiervoor in aanmerking komen, oriënteren naar haar Diensten Inclusieve Ondersteuning. Om verschillende redenen is bezinning op de toekomst altijd nodig. Daartoe richt De Okkernoot jaarlijks een beleidsdag in. Op deze beleidsdag wordt de werking van het afgelopen jaar in al haar facetten geëvalueerd. Om de gedragenheid en het positieve saldo zo groot mogelijk te maken, nemen vertegenwoordigers uit alle geledingen van de organisatie deel aan deze evaluatie.

De Okkernoot


8 / 15

Algemeen kan gesteld worden dat De Okkernoot door drie krachten is gevormd : de aard van de stoornis, het gebrek aan mogelijkheden in de samenleving en de wil er iets aan te doen. Al deze krachten maakten de ontwikkeling van de voorbije jaren uit en bepalen de toekomstige ontwikkeling. Autisme is verbreed naar autismespectrumstoornis en daardoor is de doelgroep in De Okkernoot uitgebreid. Veel van deze nieuwe cliënten hebben andere mogelijkheden dan de kerngroep. Daarnaast is de belangstelling en het begrip voor autisme ook sterk verbeterd, zowel in de samenleving als bij hulpverlenende instellingen. Daardoor zijn de kansen voor de hele groep flink toegenomen. De samenleving en de doelgroep hebben een evolutie doorgemaakt in een richting die meer kansen biedt om de missie van De Okkernoot beter waar te maken. Op haar beurt laat De Okkernoot niet na haar eigen werking continu in vraag te stellen en op zoek te gaan naar verdere expertiseontwikkeling. De cliënten hebben er recht op dat de speurtocht naar betere behandelmethoden wordt voortgezet. Combinatie van expliciete (niet persoonsgebonden) kennis komt tot stand in uitwisseling tussen interne en externe netwerken via documenten, gesprekken of vergaderingen. Door te sorteren, toe te voegen en te categoriseren kan uit dit combineren nieuwe kennis ontstaan. Hiermee wordt bedoeld dat De Okkernoot zich in het veld niet alleen als expert wil opstellen, maar ook als leerling van zijn externe partners. Al enkele jaren zijn de inspanningen van het Steunpunt Expertisenetwerken zichtbaar onder de vorm van expertiseverbetering, -verspreiding en –ontwikkeling. Ook De Okkernoot heeft zich als doel gesteld haar steentje hierin bij te dragen door zich aan te bieden als expert. In die hoedanigheid kunnen andere diensten op De Okkernoot beroep doen in hun zoektocht naar expertisevergroting.

2. Waarden1: Een veilig klimaat : We werken in een klimaat dat – vaak verregaand – aan de mogelijkheden en beperkingen in het dagelijks leven van onze cliënten tegemoetkomt. Het komt tot uitdrukking in de houding van de begeleiders, de sfeer, het levensritme en de omgang met regels. Dit omdat de grootste invloed op de cliënt plaatsvindt in het dagelijks leven. Structuur in tijd, plaats en activiteit is nog steeds het fundament van de benadering. Het begeleidingsklimaat is veilig, ondersteunend, stimulerend en zoveel mogelijk afgestemd op het niveau van functioneren en de eigenaardigheden van de cliënten. Die afstemming moet zodanig zijn dat er voldoende uitdagingen zijn om te kunnen leren, zonder dat de cliënten worden overvraagd.

1. Dit hoofdstuk is mede gebaseerd op Springzaad. Van kiemen tot verspreiden. Doorwerth: Centrum voor Autisme, dr. Leokannerhuis, 2003.

De Okkernoot


9 / 15

Overvraging en overprikkeling : Aangezien mensen met autisme gemakkelijk overprikkeld en overvraagd kunnen worden, wensen we een zo evenwichtig mogelijk weekprogramma aan te bieden dat voor wat betreft duur, ritme, dosering van gemakkelijke en moeilijke opdrachten, routine, uitdaging, rust en ontspanning, rekening houdt met dit mankement. Te snel en te veel eisen is een gevaarlijke valkuil voor duurzame begeleiding. Deze delicate balans van over/onderaanbod dient permanent te worden bewaakt. Aanpassingen aan de beperkingen van ASS, en vooral aan de verzwakte egofuncties, vereisen een ondersteunend milieu in een overzichtelijke setting die bij De Okkernoot de vorm heeft aangenomen van kleine leefgroepen. Groepen waar reeds cliënten vertoeven met ernstig probleemgedrag en intensieve nood aan begeleiding zullen niet verder ingevuld worden met cliënten met een dergelijk profiel. Bij de samenstelling van de groepen zal hiermee rekening worden gehouden. Deze zienswijze vinden we dan ook terug in onze opnamecriteria. Het vast team en de persoonlijke begeleider : Elke leefgroep van vijf tot zeven cliënten wordt begeleid door een vast team van een viertal groepsbegeleiders. Zij hebben vooral tot taak om samen met de cliënt greep op de omringende wereld te houden. Ze helpen de realiteit te begrijpen, goed te organiseren en impulsen te reguleren. Dat laatste door als aanspreekpunt, uitlaatklep of ‘begrenzer’ aanwezig te zijn. De begeleiders helpen problemen te onderkennen, te onderzoeken en op te lossen. Ze proberen de cliënt te begrijpen en te helpen bij het verwoorden van diens gevoelens en gedachten. De begeleiders fungeren als bemiddelaars tussen de cliënt met zijn beperkingen en de eisen van de buitenwereld. Elke cliënt heeft een persoonlijk begeleider die per cliënt o.m. de begeleiding in de leefgroep coördineert. Van aanbod- naar vraaggerichte werking : We streven naar een zo vraaggericht mogelijke werking waar inspraak van ouders en cliënt m.b.t. benadering of bij het nemen van belangrijke beslissingen een grote plaats inneemt. Het hoe en waarom van de voorgestelde begeleiding krijgt plaats binnen de werking. De cliënt heeft rechten maar ook plichten. Van hem wordt – zo mogelijk – motivatie verwacht. Respect voor de eigenheid en medezeggenschap : De wet op de privacy, de geheimhouding, het recht op inzage, voogdijschap, verlengde minderjarigheid en de medezeggenschap van cliënten hierin hebben hun invloed op onze visie en bepalen mee de beslissingen die worden genomen. Signalen van alle betrokkenen : Bezwaren en signalen van ouders, cliënten en personeel worden au sérieux genomen. Zij geven mee vorm aan de voortgang van de werking. Een signaal, zij het mondeling of schriftelijk, gelanceerd door de cliënt of zijn vertegenwoordiger, wordt besproken op het betrokken team overleg. Een antwoord wordt ten laatste 30 dagen na het signaal bezorgd aan de cliënt. Twee maanden na het gegeven antwoord peilen we naar de tevredenheid m.b.t. ons voorstel.

De Okkernoot


10 / 15

Voor een meer gedetailleerde procedure verwijzen we naar het reglement van orde (charter collectieve rechten en plichten).

VTO : Vorming, training en opleiding worden als een belangrijk onderdeel van de werking beschouwd. Medewerkers volgen zowel interne als externe vormingen naar inhoud en praktijk. Gevolgde vormingen worden gepubliceerd in de personeelskrant en besproken op de team vergaderingen. Vakliteratuur wordt aangemoedigd via publicatie in de personeelskrant, via groepsbesprekingen en vormingsdagen. Het vormingsbudget van De Okkernoot is dan ook niet onaanzienlijk. Een breed palet aan methoden : Aangezien De Okkernoot antwoord moet bieden op de meest uiteenlopende beperkingen en eigenaardigheden moet een zo breed mogelijk palet aan interventies en begeleidingstrategieën ter beschikking staan. Communicatie : Een open en respectvolle houding en helderheid in de communicatie staan voorop. De zinnen moeten eenvoudig, duidelijk en concreet zijn, met aandacht voor de vraag of de boodschap is begrepen. Zo nodig wordt in de communicatie gebruik gemaakt van visuele hulpmiddelen of SMOG. Er wordt rust geboden voor de benodigde schakeltijd en de cliënt wordt gestimuleerd zoveel mogelijk zelf te communiceren. Respect en transparante communicatie is zowel tussen cliënten onderling als tussen cliënten en begeleiders en begeleiders onderling van belang (‘modelling’). Er wordt ook speciale aandacht besteed aan onderlinge verschillen en conflicterende belangen, aangezien onze cliënten door een vaak extreem gebrek aan sociale vaardigheden meestal niet hebben geleerd daarmee om te gaan. Door dagelijks intensief met elkaar en de eigen ontwikkelingstaken bezig te zijn, kunnen ze hun identiteit verder ontwikkelen. Gezamenlijkheid : Omdat mensen met ASS van nature geen groepsmensen zijn, wordt het leven in de groep aangepast aan hun mogelijkheden. Homogeniteit/heterogeniteit : Wonen is voor ieder van ons van groot belang. Het is de plaats waar je thuis kan komen, waar je thuis kan zijn, waar je jezelf kan zijn,... . Het zoeken naar een woon- en leefomgeving die zoveel mogelijk aansluit bij de noden en behoeften van onze bewoners is één van onze belangrijkste uitdagingen. In De Okkernoot kiezen wij ervoor om onze leefgroepen in het tehuis samen te stellen op basis van de ontwikkelingsleeftijd en de mate van zelfredzaamheid. Desalniettemin blijft er zelfs binnen één leefgroep nog voldoende verscheidenheid, alleen al op basis van karakter- en de persoonlijkheidskenmerken. Deze groepssamenstelling laat ons toe om de algemene doelstellingen en werking per leefgroep te verfijnen in functie van de noden en behoeften van de bewoners. Tijdens de dagbestedingactiviteiten ontmoeten bewoners van verschillende leefgroepen elkaar. Hierdoor hebben ze de mogelijkheid om te interfereren met iemand van een ander (cognitief)niveau. De zwakkere door het appel dat van hem uitgaat naar de sterkere.

De Okkernoot


11 / 15

Deze laatste die zich hierdoor ‘geroepen’ voelt en wiens eigenwaarde zich kan ontwikkelen in een soort van engagement. De inrichting van de leefomgeving : ruimtelijk is de leefomgeving zo ingericht dat er optimale mogelijkheden zijn om sociale interacties te reguleren. Er is voldoende ruimte om veilig in elkaars aanwezigheid te verkeren. Niet alles hoeft met de hele groep te worden gedaan. Zo wordt vaak met twee of drie cliënten gegeten, desnoods alleen, en heeft men de vrijheid om niet, of van op een afstand aan gezelligheidsactiviteiten deel te nemen. Er worden ook ‘schakelmomenten’ ingebouwd, zoals rustperiodes in de eigen kamer. Regelmaat en voorspelbaarheid : in het dagen weekritme is structuur en regelmaat belangrijk : vaste tijden van opstaan, eten, dagactiviteiten, vrijetijdsactiviteiten en naar bed gaan is een manier om cliënten vanuit een rustige en veilige basis te laten evolueren. Cliënten vinden het vaak moeilijk om te plannen en te organiseren, de benodigde tijd in te schatten en te ‘schakelen’ van de ene naar de andere activiteit. Zo nodig wordt deze planning op papier gezet, als geheugensteun en als houvast als er plotseling iets verandert. Op de achtergrond van een veilig en voorspelbaar dagritme leren ze met veranderingen om te gaan. Zonder die achtergrond raken cliënten gauw overprikkeld wat ten koste gaat van de levenskwaliteit. Helpen generaliseren : Sociale en communicatieve vaardigheden, gericht op dezelfde doelen, worden zoveel mogelijk in meerdere milieus geoefend, in de leefgroep, op de externe werkplaats, op de vrijetijdsactiviteit, thuis, … Het spreekt vanzelf dat deze strategie beoogt de verworven vaardigheden in zoveel mogelijk situaties te leren toepassen (‘transfer’).

BESLUIT : Elke zichzelf respecterende hulpverleningsdienst werkt tegenwoordig vraaggericht, stelt de cliënt centraal en levert deskundige, geïntegreerde zorg op maat. Dit zijn mooie idealen, maar iedereen weet dat niet alle vragen van cliënten worden gehonoreerd, dat niet alle hulpverleners altijd superdeskundig zijn en dat dienstverlening altijd wel een beetje confectieartikelen zijn, anders waren ze niet in protocollen en modules te vatten. Voorzieningen kunnen niet alles even goed en hebben ook rekening te houden met het personeelsbelang, beperkte financiële/infrastructurele middelen en hulpverleners met menselijke beperkingen. Bovendien zijn niet alle principes en belangen optimaal met elkaar te verenigen. Er moeten, met andere woorden, voortdurend afwegingen worden gemaakt. De Okkernoot laat zich in haar afwegingen voornamelijk leiden door het belang van de cliënt. De uitgangspunten – geïntegreerde zorg, zorg op maat zijn nodig omdat ze een antwoord zijn op de specifieke ASS-problematiek. Alleen al de veelgenoemde grote variëteit aan symptomen vereist een individueel, geïntegreerd pakket.

De Okkernoot


12 / 15

Cliënten met andere stoornissen lukt het misschien nog om afzonderlijke elementen zelf te integreren, bij autisme moeten anderen dat doen. Hetzelfde geldt voor het maatwerk : anderen kunnen zich nog wel schikken in een niet geheel passend aanbod, mensen met ASS missen daartoe doorgaans de flexibiliteit en het zelfinzicht. Velen zijn niet in staat een realistische hulpvraag te stellen. Vraaggericht werken betekent in de praktijk van De Okkernoot dus iets anders dan simpelweg met een begeleidingsaanbod reageren op een begeleidingsvraag. Vraagverheldering en concrete doelen stellen blijft gedurende het gehele hulpverleningsproces nodig en is eigenlijk een van de zorgdoelen. De ontwikkeling van de stoornis alsook deze van onze voorziening zijn zowat samen gelopen. Sinds 1980 werd de diagnose van autisme erkend. Kort daarna zag De Okkernoot het daglicht en bloeide open van een zoekende naar een meer en meer zelfzekere voorziening. Het klimaat werkt mee aan een versnelling. Het autisme emancipeerde zich, de maatschappelijke belangstelling en de tolerantie neemt toe. Dit kan niet anders dan leiden tot een kwalitatiever aanbod voor ons doelpubliek !

Kenbaar maken : De missie, visie en waarden worden als volgt kenbaar gemaakt : aan cliënten : op cliëntbijeenkomst, op de gebruikersraad, bij de intake, via het kwaliteitshandboek en via de website aan het personeel : via het beleidsteam , de leefgroepenteam s, de onthaalbrochure nieuwe medewerkers, het sollicitatiegesprek , via het kwaliteitshandboek en via de website aan derden : via de folder, het kwaliteitshandboek, het uithangen in de voorziening en via de website

Evalueren : De directie verbindt er zich toe te missie, visie en waarden één maal per drie jaar te evalueren en indien nodig bij te sturen. De evaluatie zal gebeuren in het kader van de beoordeling van het kwaliteitshandboek. Zie 4.6.15

3. Objectieven :    

het onderzoeken en bepalen van het niveau van communicatie van mensen met autisme via speciaal daartoe ontworpen methodieken met als gevolg eraan gebruik van aangepast communicatiemateriaal in een voor de cliënt aangepaste leefomgeving het bevorderen van de zelfstandigheid van de cliënt het verder tot ontplooiing brengen van de mogelijkheden van de cliënt in de mate dat groeikansen potentieel aanwezig zijn en/of het onderhouden ervan het maximaal bevorderen van de sociale integratie

De Okkernoot

   


13 / 15

het bijscholen van het personeel met het oog op een zo gericht mogelijke inzet van de zorg het continu aanpassen van de infrastructuur ter verbetering van de leefomgeving en ter garantie van de veiligheid en gezondheid van de cliënt het afstemmen en continu bijsturen van het personeelskader ten behoeve van de specifieke en veranderende noden van de cliënt gezien de problematiek van autisme :

** gezien de beperkte planningsvaardigheden en weerstand tegen nieuwe dingen en veranderingen : het aanbieden van zoveel mogelijk structuur via het opstellen van een zo sluitend en volledig mogelijk dag/weekschema op maat van de cliënt, evalueerbaar en herzienbaar, ** aanbieden van een zinvolle dagbesteding die aansluit bij de interessesfeer van de cliënt en die diens draagkracht in rekening brengt ** nastreven van een grote samenwerking met het thuismilieu ** aanbieden van een sterk geïndividualiseerd activiteitenprogramma, hiertoe ** inzetten van zoveel mogelijk extra begeleiding ** gebruik maken van ondersteunende communicatie, visualisering en verduidelijking in tijd en ruimte gezien de sterk beperkte communicatiemogelijkheiden, zowel expressief als receptief 

het planmatig handelen via het beschrijven van doelstellingen van onze hulpverlening binnen een samenwerkingsverband van ouders, begeleiders, medisch en therapeutisch personeel en eventueel externe dienstverleners

De directie verbindt er zich toe om de objectieven t.a.v. de doelgroep één maal per drie jaar te evalueren.

4. Geschreven referentiekader Integriteit Respect voor de eigenheid van de cliënt als een volwaardig persoon is het uitgangspunt in onze hulpverlening. Het is een basishouding waarmee we als hulpverlener in relatie treden met de cliënt. Vanuit de hulpvraag van de cliënt en de beleving ervan gaan we op zoek naar een antwoord op de noden van de cliënt. Iedere cliënt krijgt, onafhankelijk van geslacht, sociale achtergrond, geloofsovertuiging, ideologische achtergrond of etnische afkomst gelijke kansen aangeboden. Betrokkenheid : Om de noden en de eigenheid van de cliënt te leren kennen, bieden we mogelijkheden tot overleg. Dit overleg houdt meer in dan informatie aanbieden. Ook hier erkennen we de cliënt als een persoon die zinvolle dingen mee te delen heeft en treden we in dialoog met deze persoon.

De Okkernoot


14 / 15

Er zijn verschillende mogelijkheden voor de cliënt om in dialoog te treden: 1) vertegenwoordigers van de cliënten kunnen in overleg treden: - met de voorziening via de gebruikersvereniging - met het begeleidend team via verschillende communicatiekanalen (heen- en weerschrift, telefonisch, mondeling, team bezoek, …) - tijdens de jaarlijkse handelingsplanning waar op initiatief van de voorziening uitgebreid wordt stilgestaan bij de aangeboden hulpverlening en samenwerking - door op eigen initiatief een vraag tot overleg te stellen met één van de medewerkers 2) de cliënt (cliënt) zelf kan eveneens in overleg treden: tijdens individuele gesprekken met de aandachtsbegeleider of een lid van het begeleidend team, tijdens de bewonersvergadering van zijn/haar leefgroep

Privacy : Het recht op privacy is een fundamenteel recht van elke mens. In onze professionele samenwerking respecteren we dit recht zowel t.a.v. elke cliënt als t.a.v. elke medewerker. Medewerkers: Gegevens betreffende de medewerkers worden bewaard in de personeelsdossiers bij de personeelsverantwoordelijke op de dienst administratie. Cliënt : De administratieve gegevens betreffende cliënten worden bewaard op de dienst administratie door de persoon verantwoordelijk voor de cliëntadministratie. Informatie betreffende de begeleiding en het functioneren van de cliënt worden centraal bewaard in een gemeenschappelijke kast waar ieder lid van het begeleidend/ therapeutisch team toegang toe heeft. De hierboven beschreven verantwoordelijken mogen andere medewerkers enkel vertrouwelijke informatie doorgeven die nodig is voor het uitoefenen van de functie of bijdragen tot het “welzijn” van de cliënt. De “wet op de privacy” is van toepassing op de gegevens betreffende de cliënt. De cliënt of zijn vertegenwoordiger wordt bij aanvang van het verblijf schriftelijk op de hoogte gesteld en zijn/haar toestemming wordt gevraagd. Het recht op privacy ervaren we in het dagdagelijks samenleven als een thema om stil bij te staan. Dit uit zich in een houding van bewust omgaan met dit thema tijdens zijn professionele activiteiten. Regelmatig komt dit aan bod tijdens overleg en stellen we ons handelen in vraag in functie van dit recht. Rond bepaalde thema’s wordt wel een visie uitgeschreven waarin dit recht op privacy ook wordt verwerkt:

De Okkernoot


15 / 15

1) visietekst preventie seksueel misbruik en hoe omgaan met een vermoeden van seksueel grensoverschrijdend gedrag, hoe omgaan met seksualiteit, hoe omgaan met seksueel misbruik 2) visietekst betreffende vrijheidsbeperkende maatregelen 3) visietekst betreffende aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid van medewerkers in de voorziening 4) visietekst betreffende het zorgvuldig omgaan met info-uitwisseling (geheimhouding) De directie engageert zich om de engagementen m.b.t. missie, visie, waarden en objectieven en waartoe het kwaliteitshandboek instrument is, te bewaken met het oog op het bewerkstelligen van de hoogst mogelijke geluksgraad van haar cliënten. Zij engageert er zich tevens toe de uitvoering van haar procedures te verzekeren en de missie, visie en waarden, de objectieven t.a.v. de doelgroep en het geschreven referentiekader driejaarlijks te evalueren en zo nodig bij te sturen.

De directie en medewerkers van De Okkernoot, 15 december 2011

Missie, visie, waarden, objectieven en geschreven referentiekader van De Okkernoot

Recommend Documents