mei 2006

De Leidraad

Liesbeth Stinissen / mei 2006

De keuze van de documenten hebben in eerste instantie los gestaan van de wapens en de plaats waar de teksten gepositioneerd zouden worden. De opdrachtomschrijving die we kregen was geschiedenis-tapijten te ontwerpen. We zochten een benadering om de geschiedenis te visualiseren die de tijd zichtbaar zou maken en waarbij het menselijk handelen de spil was. Het gebruik van het schrift bood ons de mogelijkheid om de handelingen en de geschiedenis in een enkel beeld te vangen. Men ziet het tijdsverloop in de uiterlijke verschijning van de geschriften en de documenten zijn de weerslag van belangrijke momenten in de ontstaans geschiedenis van het Koninkrijk der Nederlanden. De basisgedachte van het ontwerp is ontstaan in het Nederland van 2001. In dit jaar begonnen we met het concept voor de herinrichting van de ridderzaal. Het poldermodel was een term die in die tijd nog veel gebezigd werd. In 2006 is die term iets minder favoriet maar toch vind ik overleg en samenwerking als basis een te groot goed om als modeverschijnsel af te doen. We leven hier nu in deze tijd op een plek op de wereld waar een hoog ideaal aardig bereikt is: dat een mens in vrijheid zijn lot in eigen hand kan nemen. Het is een veelvoud aan factoren die voorwaarden scheppen voor deze vrijheid. Een paar van deze factoren heb ik bij de keuze van de documenten naar voren gehaald. De Nederlandse mentaliteit is een kritische en is men enkel geneigd te kijken naar wat er nog verbeterd moet worden. Daarbij soms de vreugde vergetend van wat er al bereikt is. Daarom is er als eigenwijs tegenwicht uitgegaan van een positieve kijk op de Nederlandse geschiedenis. Belangrijke gebeurtenissen hebben we in het licht van samenwerking bekeken. Samenwerken is niet vanzelfsprekend en daar moet bijna altijd heel wat aan vooraf gaan. Voordat er partners zijn die kunnen samenwerken is er zelfstandigheid nodig om een evenredige samenwerking tot stand te brengen. De zelfstandigheid is voor een land zowel als het individu een voorwaarde tot groei. Nederland heeft zijn vorm gekregen in landbehoud, grensvaststelling en landwinning. Dit land kreeg ook zijn vorm door gedachtegoed, het zelfstandig willen beslissen over interne aangelegenheden. Dit geldt zowel voor de Republiek van de Verenigde Provinciën als van de Nederlandse Antillen en Aruba. Daarnaast zijn het de inwoners door de tijden heen die zich hebben verzelfstandigd. Van grote groepen naar steeds verfijnder zoals de stedelingen, arbeiders, slaven, vrouwen. Samenwerking en verzelfstandiging met een positieve opbouw was de eerste begrenzing voor de keuze voor de documenten.Een tweede afbakening werd gesteld doordat we de vlaggen van de provinciewapens vervingen door ze in het ontwerp te gebruiken aangevuld door de wapens van de Eilandsdelen, het Rijks- en het Antillen-wapen. Omdat een wapen prominent op het kleed kwam werd de betekenis van het document voor dit specifieke wapen van belang. Uit 1286 stamt het oudste document van de reeks van 21 documenten. Rond deze tijd heeft Floris V de Ridderzaal afgebouwd en geeft hij vanuit de kanselarij in het Binnenhof het charter uit aan de Heemraadschap van het Rijnland om de bedijking en afwatering te regelen. Water houdt zich niet aan grenzen dus het was nodig dat er afspraken over bezits-gebieden heen werden gemaakt. Dat afspraken nagekomen werden, dijken bekostigd en controle hierop nageleefd, moest in recht geregeld worden. Dat betekende een beroep op een goede organisatie. Door afbakening vallen er andere betekenisvolle gebeurtenissen buiten het keuzevlak. Het is geen canon der Vaderlandse geschiedenis noch van de Antillen. Het bied een kijk in een loop van de tijd waar mensen bezig zijn een samenleving te bouwen. Ik hoop dat de keuze nieuwsgierig maakt naar meer want er is zoveel meer Vaderlandse geschiedenis dan deze 21 memorabilia.

Op het moment dat Georges Chastellain, de hof historiograaf van Filips de Goede (1428- 1458) oog in oog kwam te staan met de Grote Zaal in het binnenhof, noemde hij deze “Une des belles du monde et des plus propres á tenir grant feste.” En deze woorden hebben de ontwerpers van de vloer- en wandkleden voor de herinrichting van de Ridderzaal ter inspiratie genomen. Omstreeks 1290 zou graaf Floris V In de door hem voltooide Grote Zaal veertig van de rijkste en aanzienlijkste boeren in Holland hebben ontvangen om hen tot ridder te slaan. De Grote Zaal wordt door ons heden ten dage dan ook Ridderzaal genoemd. Er was een prachtige ruimte gecreëerd voor dit soort plechtige en feestelijke gelegenheden. In 1432 wordt in de zaal het illustere feest van het Gulden Vlies gevierd. De Republiek gebruikte in 1651 de Zaal voor de uitzonderlijke “Grote Vergadering der Algemene Staten” waarbij alle gewesten van de Unie bij elkaar kwamen om de vorm en structuur van de Unie nader te bespreken. In de jaren daarna ging de grandeur van de zaal echter meer en meer verloren doordat deze werd gebruikt als winkelgalerij, loterijzaal, het werd ingericht als een exercitie lokaal voor een militaire school en uiteindelijk werd de Ridderzaal omgebouwd tot een berging van het oud archief van Binnenlandse Zaken. Ruim 6 eeuwen na de bouw van de Ridderzaal, in 1904, hebben de Staten Generaal ten tijde van het bewind van koningin Wilhelmina de feestelijke en ceremoniële functie weer hersteld. De meest feestelijke plechtigheid, waar iedereen de Ridderzaal het beste van kent en wanneer de zaal in zijn volle glorie aan eenieder getoond wordt, is Prinsjesdag; de dag waarop de zaal het symbool van onze democratie belichaamt. Om juist deze dag de mensen te omringen met wapenfeiten van vroegere medebewoners van dit grondgebied, lijkt een passende aankleding; het relativeert maar moedigt ook zeker aan. De kleden zijn een kleurige memoriereeks die 7 eeuwen bestrijken. Van 1280 naar 2005 is een lange tijdsspanne. Toen de Ridderzaal op het Binnenhof gebouwd werd bestond Nederland niet zoals wij dat tegenwoordig kennen. Zeven eeuwen later, terugkijkend op deze lange periode zien we Nederland gevormd door een rijk verleden met veel opmerkelijke gebeurtenissen. In vorm van documenten hebben we enkele keerpunten uit de Nederlandse historie belicht. Deze documenten hebben kleur gegeven aan de geschiedenis. In kleur willen wij deze documenten als fond gebruiken voor de wapentapijten met provinciewapens en wapens van de Nederlandse Antillen en Aruba. Het zijn geschreven of gedrukte teksten waar heel wat aan vooraf gegaan is of waaraan nog heel wat van zal komen. Allen zijn bepalend geweest voor de vorming en inrichting van deze landen in het Koninkrijk. Aan de vorm van de letters is te zien dat ze vele eeuwen overspannen. Het is zeker geen verstild geheel in compositorische zin; de geschiedenis is allerminst stil geweest en dat mag best enigszins uit de kleden naar voren komen. De officiële charters en verdragen vormen een neerslag van gebeurtenissen uit het verleden maar tevens willen we de mensenhand tonen. Het handschrift is een uitdrukking hiervan maar ook de opnamen van “egodocumenten”. Daarmee willen we benadrukken dat de geschiedenis mensenwerk is en niet iets wat buiten ons ontstaat; we staan erbij, we staan erin en we doen mee. Het Koninkrijk der Nederlanden kent drie officiële voertalen: het Nederlands, het Fries en het Papiaments. Deze talen komen ook terug in de kleden. Het zelfstandigheidsstreven komt veelvuldig naar voren - of het door de steden aan de graven, door gewesten aan een koning, een deel van bevolking aan ander deel van de bevolking of de ene mens aan de andere gevraagd word. We zagen dat waar de dialoog geopend werd iets opbouwends uit voort kwam. Uitdrukkelijk hebben we oorlogen, en de godsdienstige kwesties buiten beschouwing gelaten. Ze zijn van grote invloed geweest en de meeste bladzijden van geschiedenis boeken zijn hierover vol geschreven. Wij hebben onze aandacht vooral gericht op de opbouwende uitkomsten die het Nederlands grondgebied en haar inwoners gevormd hebben. De gekozen documenten geven vooral het succes van samenwerken aan. De ontwerpers hebben gepoogd een lijn te trekken van de situatie waarin de lage landen zich bevonden toen de Ridderzaal voor het eerst de plaats was waar belangrijke bestuurlijke plechtigheden uitgevoerd werden, naar dat punt vanwaar nu op dezelfde plek, zeven eeuwen later, deze zaal nog steeds de plek is voor het vieren van wat de inwoners hun hoogste goed achten. Het is een lijn die een differentiatie in groepen van de samenleving laat zien, het bereiken van een steeds grotere mate van inzicht en welvaart, een samenleving die zich zo ontwikkelde dat steeds meer groepen mensen - tot het individu toe - gelijkwaardige medeburgers konden worden. Mei 2006

Documenten op chronologische volgorde jaartal

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.

1286 1356 1477 1579 1581 1602 1648 1781 1796 1776 1848 1863 1871 1890 1918 1954 1970 1978 1986 1992 1999

document

provincie

Charter FlorisV Charter De blijde Inkomst Charter Groot Privilege van zeeland Unie van Utrecht Plakkaat van Verlatinghe Oprichting VOC Vrede van Munster Pamflet / Aan het volk / Joan Derk Toegang Staten Generaal Adhesie Amerikaanse revolutie Grondwet Afschaffing slavernij Brief Aletta Jacobs / universiteit Gedicht In Nije Tijd Zuiderzee wet Statuut Koninkrijk Wie weet Malinda Eilands verordeningVolkslied Status Aparte Verdrag van Maastricht Saba day

.

st. Maarten

Zuid Holland Noord Brabant Zeeland Utrecht Gelderland Noord-Holland Rijkswapen Overijssel Drenthe Sint Eustatius Rijkswapen met dragers St.Maarten Groningen Friesland Flevoland Antillen Bonaire Curaçao Aruba Limburg Saba

Korte beschrijving van de documenten in chronologische volgorde

Zuid-Holland 1286 Vorming van land en samenwerking: heemraadschap In 1280 had Floris V een kanselarij op het Binnenhof waaruit oorkonden en charters; de rechtspapieren werden vervaardigd door een beginnend ambtenarenapparaat. Een rationele aanpak van landsbesturing wordt ingezet en een noodzakelijk politiek en juridisch kader werd geschapen, tevens wordt de schrijftaal Nederlands. Dit stuk is gekozen vanwege de toen ongebruikelijke en nieuwe maar succesvolle samenwerking tussen verschillende partijen: het Heemraadschap. Moerasland wordt succesvol omgezet bruikbare grond.

Noord-Brabant 1356 Verzelfstandiging: Blijde Inkomst Een mijlpaal in de institutionele geschiedenis van het oude hertogdom Brabant. In dit handvest werd de medezeggenschap in eigen bestuur en van het stellen van het vorstelijk gezag binnen welbepaalde perken bezegeld. Vooral de steden, steunend op hun groeiende economische macht hadden dit weten te bewerkstelligen. Bij zijn inhuldiging verbond de nieuwe hertog zich bij ede de helder geformuleerde vrijheden van zijn onderdanen te eerbiedigen. De blijde inkomst heeft in de opstand een grote rol gespeeld. Willem van Oranje beriep zich op dit charter samen met dat van 1477 “het Groot Privilege “ om de opstand te rechtvaardigen.

Zeeland 1477 Verzelfstandiging: Het Groot Privilegie Het Groot Privilege van 1477, hoewel in de praktijk snel terzijde geschoven, ontwikkelde tot een politieke mythe over hoe het zou moeten zijn, gebruikt in de opstand als legitimatie ervan. Tot aan het eind van de zestiende eeuw had het invloed op het openbare debat. Het belangrijkste punt wat er binnengehaald was, was dat deze gewesten het recht kregen om te mogen vergaderen wanneer ze dat zelf nodig achtten.

Utrecht 1579 eenheid: De Unie van Utrecht de Opstand Om zichzelf staande te houden in de Opstand, verenigden zeven gewesten zich in het verbond de Unie van Utrecht. Daarbij zouden ze met algemene stem de verdediging regelen, besluiten tot oorlog en vrede, of tot verdragen met het buitenland. Dit verdrag wordt vaak aangehaald als een van de eerste bouwstenen van de Nederlandse staat.

Gelderland 1581 Verzelfstandiging, de eigen weg: Het Plakkaat van Verlatinge Het Plakkaat van Verlatinge veranderde het beeld van de opstand in de Nederlanden. Er werd nu ondubbelzinnig uitgesproken dat de Koning van Spanje niet meer als soeverein van de Nederlanden erkend werd. De rede was dat de koning niet verantwoordelijk was omgegaan met zijn onderdanen. Daarmee werd verwezen naar de Blijde Inkomst. Dat was een ongelooflijke uitspraak. Ambtenaren hadden bij hun aantreden een eed van trouw aan de koning van Spanje gezworen. Het herroepen van die eed was een gewichtige stap, waarmee ondubbelzinnig partij voor de Opstand werd gekozen van alle geünieerde gewesten.

Noord Holland 1602 samenwerking: oprichting VOC De handel en de geografische arbeidsdeling maakte de Republiek tot wat wel de ‘eerste moderne economie’ wordt genoemd. In de meeste andere delen van Europa was zelfvoorziening norm, maar in Holland specialiseerde de land en tuinbouwers zich in goederen die door de stedelingen werden gevraagd. Dat waren niet alleen levensmiddelen, maar ook grondstoffen voor nijverheid.Na de val van Antwerpen namen de Hollandse kooplui ook de specerijenhandel met de Portugezen over. Door weerstand van Filips II die inmiddels ook koning van Portugal was, gingen de handelaren rechtstreeks hun waren uit Indie halen. In 1595 vertrok de eerste vloot van 4 schepen naar de Oost. De tocht kostte één schip en vele levens , maar bleek toch profijtelijk. Kleine maatschappijtjes volgden het goede voorbeeld.Om naijver tussen Holland en Zeeland en de overmatige concurrentie te beteugelen kwam het in 1602 op initiatief van Oldenbarnevelt, bij wie de wens vooropstond Spanje afbreuk te doen, tot de oprichting van de Verenigde Oost-Indische compagnie. Dit was de eerste grote monopolistische handelsonderneming van deze aard in West-Europa. Geen kolonisatie maar handeldrijven was het doel.

Rijkswapen zonder wapendragers 1648 een heid: Vrede van Munster. De Republiek der verenigde Nederlanden Met de Vrede van Munster kwam er een einde aan de Tachtigjarige Oorlog. Door de vrede wordt de zelfstandige status van De Republiek der Zeven Verenigde Gewesten officieel erkend. Een nieuwe natie moest natuurlijk ook een nieuw wapen bekomen. Als basis werd het schild van Holland genomen maar om de andere gewesten niet voor het hoofd te stoten werden de kleuren aangepast. De leeuw werd oker en het schild blauw. Om de zeven gewestente symboliseren werd de leeuw zeven pijlen in de klauw gegeven, de pijlen die gezamelijk ervoor gezorgd hadden de onafhanklijkheid te verkrijgen.

St. eustatius 1776 verzelfstandiging: Vroege adhesie aan onafhanklijkheid Amerika In 1776 geeft gouverneur de Graaff op Fort Oranje saluutschoten aan het schip The Andrew Doria die de nieuwe vlag van het congres heeft gehesen. Deze vlag wordt gevoerd door rebellen die tegen het Britse moederland een onafhankelijkheidsoorlog voeren. Het saluutschot veroorzaakt hevige deining en wordt nu door Amerika gezien als eerste officiële erkenning van de nieuwe staat.

Overijssel 1781 Verzelfstandiging, natievorming: Pamflet ” aan het volk van Nederland” Het rommelt al een tijdje in de Republiek. Er is meer werkeloosheid, de economie is niet meer zo florissant, de regenten regeren niet in het algemeen belang en de stadhouder Willem V was eigenlijk de schuld van alles, vond Van der Capellen. In een nacht verschijnt in heel Nederland een pamflet van een onbekende auteur die het ”volk van Nederland” aanspreekt om hun verloren vrijheid weer te herstellenen. Hij schreef over het feit dat de overheid verantwoordelijk moest zijn ten opzichte van het volk. Het wordt het manifest van de patriotten beweging.

Drenthe 1796 Eenheid Dagverhaal van de Nationale vergadering. De Bataafse Republiek In 1795 geven de Staten Generaal toe aan de druk om een Nationale Vergadering bijeen te roepen voor het opstellen van een grondwet. De verkiezingen worden eind 1795 voor het eerst gehouden. Daarvoor hebben Staats-Brabant en Drenthe ( al i200 jaar in afwachting van een stemgerechtigde plek in de staten Generaal)met succes hun plek in de Nationale vergadering opgeëist. Op 1 maart 1796, het tweede jaar van de Bataafse Vrijheid, komen alle door het volk gekozen vertegenwoordigers voor het eerst in gezamelijke vergadering bijeen. De Nederlanden is nu een Nederland.

Koninkrijk der Nederlanden 1848 Eenheid: De Grondwet Iedereen is voor de wet gelijk. De koning is onschendbaar, ministers zijn verantwoordelijk. Bij deze grondwet zijn de ministers verantwoording schuldig aan de volksvertegenwoordiging. De invloed van het parlement wordt vergroot en er komen rechtstreekse verkiezingen voor de Tweede Kamer.

St. Maarten 1863 verzelfstandiging: Afschaffing Slavernij Engeland en Frankrijk waren decennia eerder met de afschaffing van de slavernij. Het eiland St. Maarten deelt Nederland met Frankrijk en dit gaf de slaven op het Nederlands gebied een kleine onderhandelingspositie. Het verloop van de afschaffing van de slavernij werd lang uitgesteld omdat vooral de compensatie-regeling veel overleg vergde. Niet de slaven maar de eigenaren werden overigens gecompenseerd. De kolonie in de Oost gaf het benodigde kapitaal hiervoor.

Groningen 1871 Verzelfstandiging: de vrouw Verzoekschrift Aletta Jacobs Alletta Jacobs, een bijzondere en kordate vrouw. Op zeventien jarige leeftijd schrijft zij Thorbecke, minister van binnenlandse zaken, een brief dat ze naar de universiteit wil maar omdat er een regel was die vrouwen niet toeliet wilde ze dispensatie.”Waarom zou een vrouw wel apotheker en geen dokter kunnen worden?”vroeg zij zich af. “Tot dusver was dit nooit door iemand geprobeerd. Het zou dus best mogelijk zijn dat de moeilijkheden veel gemakkelijker te overwinnen waren dan men wel dacht, schrijft zij in haar ‘Herinneringen”. En ze slaagt: ze is de eerste vrouw die afstudeert. Ze wordt een boegbeeld voor de vrouwenemancipatie en algemeen kiesrecht.

Friesland 1890 Verzelfstandiging; de arbeidersklasse Gedicht “In Nije Tijd” taal: Fries De armoede werd wel een beetje opgevangen door armenbedeling, maar oorzaken werden daarmee niet weggehaald. Er moest een hele lange weg worden afgelegd wilde het vanzelfsprekend worden dat armoede geen gegeven was die er een maal erbij hoorde of schuld was van de arme zelf. Om mens tussen mensen te kunnen zijn; daarvoor zijn scheppende voorwaarden nodig die alleen in een maatschappij als geheel gemaakt kunnen worden. In een Fries gedicht van Pieter JellesTroelstra wordt het begin van dit proces in ronkende klanken neergezet. Hiermee sloot hij zijn literaire werk voorlopig af en ging de politiek in.

Flevoland 1918 vorming van land en samenwerking: Drooglegging van de Zuiderzee (8e nota 1901) Geen particulier initiatief dit keer. Na het droogleggen van de Haarlemmermeer zag men dat het beter kon. Het werd een grote staatsonderneming. Om dit idee te kunnen realiseren zijn er in het land door de Zuiderzeevereniging, getrokken door Ing. Leley, vele bijeenkomsten gehouden om het volk te winnen voor dit zeer grootscheepse plan. Voor de veiligheid van de bewoners aan de binnenzee en voor meer werkgelegenheid. Maar er zouden vele jaren verstrijken voordat het nieuwe land levensvatbaar zou zijn en vruchten af zou gaan werpen. Een kolonist met nauwelijks kapitaal kon deze tijd niet overbruggen. Nederland in z’n geheel zou deze opbouw op de schouders nemen alvorens het over te dragen aan het individu om het land verder te bewerken. Zo kregen deze nieuwe bewoners een echte kans om een eigen bestaan op te bouwen. Het plan tot droogmaking van de Zuider-zee is door de plannenmakers in de openbaarheid behandeld en hebben zich met overtuiging aan de openbare discussie blootgesteld. In 1892 trad de Zuiderzee-Vereniging met het grootse plan naar buiten. Vertraagd door de eerste wereldoorlog werd de Zuiderzee-wet werd in 1918 aangenomen en diep in de 20e eeuw wordt provincie Flevoland tenslotte een feit.

Nederlands Antillen 1954 verzelfstandiging: Statuut koninkrijk Met de totstandkoming van het Statuut werd de koloniale relatie beëindigd en werd een nieuwe rechtsorde aanvaard. In deze rechtsorde hebben de landen een gelijkwaardige positie. De leidende gedachte is dat de landen hun eigen belangen zelfstandig behartigen.Met de totstandkoming van het statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden werd een nieuwe fase ingeluid in de betrekkingen tussen Nederland en de toenmalige landen van het Koninkrijk, de Nederlandse Antillen en Suriname. Het statuut regelt de staatkundige relatie tussen de landen van het Koninkrijk. Dit zijn sinds 1986 Nederland, de Nederlandse Antillen en Aruba. Het Statuut is op vrijwillige basis totstandgekomen.

Bonaire 1970 identiteit gedicht :“Wie Weet,Malinda” Een erfenis van kolonisatie is een maatschappelijke mix van sociale verhoudingen en afkomst. De groei naar een gelijkwaardige samenleving is niet iets vanzelfsprekend.Een eigen stem groeit langzaam. Cola Debrot heeft met zijn gedichten bruggen proberen te bouwen.Geboren op Bonaire, als arts afgestudeerd in Nederland kende hij beide werelden.Zijn gedichten verwoorden van de gevoelens en onderstromingen die in deze nieuwe maatschappij leven. Niet alleen in gedichten, maar ook in de politiekheeft hij zijn sporen achtergelaten. ( link naar Pieter Jelles / Friesland) De Cola Debrot literatuurprijs is een belangrijke onderscheiding.

Curaçao 1978 eigenheid Vaststelling Volkslied taal: Papiaments Eilandsverordening tot vaststelling van het volkslied van het eilandgebied Curacao uit 1978. Om een eigen identiteit te versterken is een eigen taal nodig. In die speciale mix van bewoners na een dekolonisatie is het heel erg belangrijk om een eenheid in de bevolking te krijgen zodat alle neuzen één kant opwijzen om een nieuwe maatschappij te laten werken.

Aruba 1986 verzelfstandiging Status Aparte In 1986 treedt Aruba uit het Antilliaanse staatsverband en heeft nu zelfstandigheid verworven om het eiland naar eigen inzicht te besturen los van de vijf andere Eilanden. Aruba blijft eendeel van het Koninkrijk, maar legt direct verantwoording af aan Nederland.

Limburg 1992 eenheid: Europeese Unie In Maastricht is tweemaal een topconferentie van regeringsleiders van de Europese Unie gehouden.Tijdens de laatste, in 19921 werd de naam van de stad verbonden aan het Verdrag van Maastricht, een van de belangrijkste overeenkpmsten in het kader van het Europeese intergratieproces. Door het verdrag is de Europese Unie een feit en wordt de weg geopend naar een vrije Europeese markt met een eigen munt, de Euro.Twaalf staatshoofden ondertekenen het verdrag dat algemeen wordt gezien als een grote stap in de Europeese geschiedenis.

Saba 1999 zelfstandigheid: Saba day Kleinste eiland, kleine duizend bewoners. De aandacht voor eigen identiteitsbehoud in het groter geheel heeft een grote prioriteit.

St. Eustatius

Saba

Positionering van de wapens / wat u ziet bij binnenkomst, met de klok mee,vanaf uw linkerkant Provincie

jaartal

document

Antillen

1954

het statuut

Aruba Bonaire Curaçao

1954 1970 1978

statuut Koninkrijk “wie weet” cola Debrot volkslied / papiamentu

Noord-Brabant Limburg Gelderland Zuid-Holland Noord-Holland Zeeland

1356 1992 1581 1286 1602 1477

De blijde inkomst verdrag van Maastricht Plakkaat van Verlatinghe Hoogheemraadschap oprichting VOC Groot Privilege

rijkswapen (schouw)

1848

Grondwet

Utrecht Friesland Overijssel Groningen Drenthe Flevoland

1579 1890 1781 1871 1795 1918

Unie van Utrecht “N Nije tijd” troelstra pamflet van der Capellen Aletta Jacobs wil naar universiteit toegang tot de Staten generaal Drooglegging Zuiderzee (wet)

St.Maarten St.Eustatius Saba

1863 1776 1999

afschaffing slavernij saluutschot Saba day

Rijkswapen

1648

Vrede van Munster

Plakkaat van Verlatinghe

1 Jaar: document: wapen:

1954 Het Statuut Antillen

Met de totstandkoming van het Statuut werd de koloniale relatie beëindigd en werd een nieuwe rechtsorde aanvaard. In deze rechtsorde hebben de landen een gelijkwaardige positie. De leidende gedachte is dat de landen hun eigen belangen zelfstandig behartigen.Met de totstandkoming van het statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden werd een nieuwe fase ingeluid in de betrekkingen tussen Nederland en de toenmalige landen van het Koninkrijk, de Nederlandse Antillen en Suriname. Het statuut regelt de staatkundige relatie tussen de landen van het Koninkrijk. Dit zijn sinds 1986 Nederland, de Nederlandse Antillen en Aruba. Het Statuut is op vrijwillige basis totstandgekomen.

Bron: Nationaal Archief Den Haag

2 Jaar: document: Eilandsdeel:

1986 status aparte Aruba

In 1986 treedt Aruba uit het Antilliaanse staatsverband en heeft nu zelfstandigheid verworven om het eiland naar eigen inzicht te besturen los van de vijf andere Eilanden. Aruba blijft eendeel van het Koninkrijk, maar legt direct verantwoording af aan Nederland.

Bron: Koninklijke Bibliotheek


1970 Wie weet Bonaire

Een erfenis van kolonisatie is een maatschappelijke mix van sociale verhoudingen en afkomst. De groei naar een gelijkwaardige samenleving is niet iets vanzelfsprekend.Een eigen stem groeit langzaam. Cola Debrot heeft met zijn gedichten bruggen proberen te bouwen.Geboren op Bonaire, als arts afgestudeerd in Nederland kende hij beide werelden.Zijn gedichten verwoorden van de gevoelens en onderstromingen die in deze nieuwe maatschappij leven. Niet alleen in gedichten, maar ook in de politiekheeft hij zijn sporen achtergelaten. ( link naar Pieter Jelles / Friesland) De Cola Debrot literatuurprijs is een belangrijke onderscheiding.

Bron: Meulenhoff


1978 afkondiging nieuw volkslied Curacao

Eilandsverordening tot vaststelling van het volkslied van het eilandgebied Curacao uit 1978. Om een eigen identiteit te versterken is een eigen taal nodig. In die speciale mix van bewoners na een dekolonisatie is het heel erg belangrijk om een eenheid in de bevolking te krijgen zodat alle neuzen één kant opwijzen om een nieuwe maatschappij te laten werken.

Bon: Natinaal archief, Curacao

5 Jaar: Document: Provincie:

1356 3 januari Charter de Blijde Inkomst van de Hertogen van Brabant Johanna en Wenceslas Brabant

In de institutionele geschiedenis van het oude Hertogdom Brabant vorm de eerste Blijde Inkomst een mijlpaal. Sedert Hendrik II, in 1248, door zijn politiek testament het enkele algemene privilegies had geschonken, had er zich een hele evolutie voltrokken. De weg die verder gaat langs het testament van Hendrik III (1261) de landscharters van 1292, de Keure van Kortenberg (1312) en de Waalse charters(1314), was er een geleidelijke aangroei van zijn medezeggenschap in eigen bestuur en van het stellen van het vorstelijk gezag binnen welbepaalde perken. Vanaf het einde der XIII e eeuw waren het vooral de steden, steunend op hun economische kracht, die deze ontwikkeling verhaastten. In 1356 maakten ze gebruik van het uitsterven van de mannelijke lijn der hertogen bij de dood van Jan III (1314- 1355), om bij de troonsbestijging de nieuwe vorsten Johanna (1355-1406) en Wenceslas (1355-1383) een charter ter bezwering en ter bezegeling voor te leggen dat ’s lands dierbaarste privilegies bevatte, en dit als noodzakelijke voorwaarde te stellen voor hun eed van trouw. Ze bezorgden Brabant aldus een handvest , dat wel als een grondwet mag worden beschouwd […]1 Het belang van de Blijde Inkomst moge blijken vooreerst uit haar lang bestaan: haar einde viel samen met dat van het ancien regime. Haar faam was buiten de grenzen verspreid en diende ter inspiratie voor anderen. Zelfs nog in 1830 inspireerde de Belgische wetgever zich op haar.*2 *Uit: 1 blz 6 Ria van Bragt ‘de blijde inkomst van Johanna en Wenceslas’ 2 blz7 idem Het gebruikte document: Stadsarchief Den Bosch OSA nr.11 Enkel de stad ’s-Hertogenbosch heeft zijn eigen exemplaar binnen haar stadsmuren weten te houden. Hoewel het Antwerpse exemplaar de mooiste en gaafste is kiezen wij om de bovenstaande reden het Bosche exemplaar te gebruiken voor verwerking.

6 Jaar: document: Provincie:

1992 Verdrag van Maastricht Limburg

In het verdrag van Maastricht wordt een nieuwe weg ingeslagen om met de omringende landen diepgaand samen te werken in één grote eenheid waar ieder lidstaat in eigenheid een geheel gaat vormen waarin de som der delen veel groter is dan de afzonderlijke eenheden. Op bladzijde 2 staan de uitgangspunten, hier de eerste vijf: Vastbesloten een nieuwe etappe te markeren in het proces van Europeese intergratie waarmee een aanvang is gemaakt met de oprichting van de Europeese Gemeenschappen, Herinnerend aan het historisch belang van de beindiging van de deling van het Europeese continent en de noodzaak solide grondslsgen voor de opbouw van het toekomstig Europa te leggen, Bevestigend hun gehechtheid aan de beginselen van vrijheid, democratie en eerbiediging van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden en van de rechtsstaat, Verlangend de solidariteir tussen volkeren te verfiepen met inachtneming van hun geschiedenis, cultuur en tradities, Verlangend de democratiesche en doelmatige werking van de Instellingen verder te ontwikkelen, ten einde hen in staat te stekken de hun toevertouwde taken beter uit te voeren, in een enkel institutioneel kader

Tractatenblad 1992 Koninklijke Bibliotheek.

7 jaar: document: provincie:

1581 plakkaat van Verlatinge Gelderland

Ten tijde van het Plakkaat van Verlatinge was er zeker geen sprake van een algemeen aanvaarde opvatting omtrent de Nederlandse staat; integendeel, het Plakkaat maakte de weg juist vrij voor discussies daarover. Waar nog zo weinig sprake is van vastigheid in de politieke leer, kan men uit het Plakkaat van Verlatinge ook geen – republikeinse of calvinistisch-republikeinse- staatsleer lezen. Het Plakkaat van Verlatinge is dus geen staatsstuk waarin een verzetstheorie of een staatsleer van de ene of de andere richting vast verankerd is. Dat was ook niet de bedoeling van deStaten Generaal. Wel is de neerslag van een zeer grote betekenis voor de wording van Nederlandse staat: de verlating zelf. Met het verlaten van Filips II hadden de Nederlanden de drempel bereikt van een nieuwe tijd, waarin zij zich – voorlopig langzaam en niet zonder moeite en pijn – zouden ontwikkelen tot de republiek der Verenigde Provinciën. Uit: dr. N. Mout facsimile uitgave van de originele druk Document: de eerste bladzijde van het gedrukte exemplaar Exemplaar Koninklijke Bibliotheek sign.1702 c15

8 Jaar: 1286 18 februari Document: Charter Floris V Provincie : Zuid-Holland Het Hoogheemraadschap is een instituut wat vandaag de dag nog steeds bestaat. Het overleg tussen de landsheer en de vrije boeren van de ontginningsdorpen in de waterschappen was een baan brekende vernieuwing. Beide partijen beschouwden elkaar als gelijkwaardige partners en deden aanzienlijke concessies in deze voor het middeleeuwse europa unieke constructie. […] Voordien was het altijd zo geweest dat een vrij man zijn mening mocht geven en hoorde een graaf daar zelfs om te vragen. De boeren die zich door de heemraden lieten vertegenwoordigen, zagen af van dat recht en deden dus een concessie. Het ontstaan van de colleges van heemraden was daarmee een vrij unieke bestuurlijke innovatie. Niet minder belangrijk dan het feit dat de waterschappen behoren tot de oudste representatieve lichamen van Europa, is dat men in de Lage Landen afscheid nam van de hiërarchische, feodale beveleconomie. Er vond een mentale omslag plaats en er ontstond in de Lage Landen een overlegcultuur, gebaseerd op een wederzijds respect dat elders in het nog feodale Europa ontbrak.* *Uit: Jona Rendering ‘Polderdenken’

Het gebruikte document: charter 1286 no. 3 Hoogheemraadschap van Rijnland In dit document worden o.a.de regels vastgesteld over de jaarlijkse dijkschouw en de rechtspraak door de baljuw van Rijnland met de heemraden. Het is in het Nederlands opgesteld en opgemaakt in Den Haag


1602 20 maart Oprichtingsacte VOC Noord-Holland

De handel en de geografische arbeidsdeling maakte de Republiek tot wat wel de ‘eerste moderne economie’ wordt genoemd. In de meeste andere delen van Europa was zelfvoorziening norm, maar in Holland specialiseerde de land en tuinbouwers zich in goederen die door de stedelingen werden gevraagd. Dat waren niet alleen levensmiddelen, maar ook grondstoffen voor nijverheid. Na de val van Antwerpen namen de Hollandse kooplui ook de specerijenhandel met de Portugezen over. Door weerstand van Filips II die inmiddels ook koning van Portugal was, gingen de handelaren rechtstreeks hun waren uit Indie halen. In 1595 vertrok de eerste vloot van 4 schepen naar de Oost. De tocht kostte één schip en vele levens , maar bleek toch profijtelijk. Kleine maatschappijtjes volgden het goede voorbeeld.1 Om naijver tussen Holland en Zeeland en de overmatige concurrentie te beteugelen kwam het in 1602 op initiatief van Oldenbarnevelt, bij wie de wens vooropstond Spanje afbreuk te doen, tot de oprichting van de Verenigde Oost-Indische compagnie. Dit was de eerste grote monopolistische handelsonderneming van deze aard in West-Europa. Geen kolonisatie maar handeldrijven was het doel.2 Uit: 1 H. Belien “de Nederlandse geschiedenis in een notedop 2 S. groenveld e.a. De kogel door de kerk?

Gebruikte document: nationaal archief, Den Haag eerste blz oprichtings-acte

10 jaar: document: provincie:

1477 het Groot Privilege van holland en Zeeland Zeeland

Het sensationele nieuws, in januari 1477, van de dood van Karel de Stoute in de veldslag bij Nancy veranderde op slag de hele situatie in de Nederlanden. De grieven tegen het beleid en de methoden van de hertog, centralisatie en, niet in laatste plaats, tegen de concentratie van rijkdom en invloed in de handen van de vertrouwelingen en ambtenaren van de hertog hadden zich opgestapeld.Maria van Bourgondië, dochter en opvolgster van Karel moest zonder geld of leger het hoofd bieden aan oppositie en opstandin de bourgondische nederlanden. Bovendien viel de koning van Frankrijk haar franse pprovincies binnen.1 Het opmerkelijke van het groot privilege is dat de Staten Generaal bij deze voor het eerst een algemeen Nederlandse charter verwerven en voor zichzelf twee belangrijke bevoegdheden doen vastleggen: Het recht op spontane vergadering en medezeggenschap inzake oorlogsverklaring.Daarmeekonden ze paal en perk stellen aan de bevoegdheid van het centraal gezag om belasting te heffen en troepen op de been te brengen zonder toesteming van de gewesten. De betekenis van het Groot Privilege schuilt in de formulering van controles op en beperkingen van de vorstelijke macht, waarbij de scheiding van hof- en gerechtsraden en regionalisering van de rekenkamer blijvend gevolg hadden.”1 “Hoewel het slechts van korte duur zijn geldigheid behield, heeft dit stuk eeuwen doorgeklonken. Dit groot privilege is steeds weer aangehaald als een verworven recht voor een bepaalde zelfstandigheid ten opzichte van de landsheer samen met de Brabantse Blijde Inkomst waarin het recht der onderzaten wordt betoogd om zich te verzetten tegen een vorst die contracten brak en wetten schond. Wel werd naar gelang het ‘t beste uitkwam de uitgave van 11 februari of die van 14 maart naar voren gehaald”.2 “De tekst van het Privilegie kwam overal terug; in het Groot Placaat-boeck en de gelijktijdige publicaties, in stedelijke handvestboeken, en ook als eerste, in verzamelingen van de “grondwetten”der Verenigde Nederlanden, waar hij gevolgd werd door die van de Pacificatie van Gent, de Unie van Utrecht, de tractaten van het twaalf-jarig bestand en van de Vrede van Munster. In de Bataventijd wordt dit Groot Privilege weer voorgehouden als een kostelijk goed”.3 Van de Privilegien werden meerdere orginelen expedities gemaakt; 5 van het Hollands-Zeeuwse Groot Privilege. Ingewikkeld is de verdeling van exemplaren tussen de steden vooral in Holland. Opmerkelijk is wel dat de originele exemplaren alleen aan stedelijke archieven in bewaring zijn gegeven. 1De Republiek, Israels 2MA Arnould samenvatting de nadagen van Nancy blz78 3 A.G. Jongkees Grootprivilege van Holland en Zeeland 14 maart 1477- blz148 4 idem blz 149 Het gebruikte document: Er zijn 2 orginelen charters verstrekt waarvan de zegelrechten even hoog blijken te zijn geweest.(Brusselse rekenkamer 26-29 maart 1477 voor de som van 86,80 (pond)) Een voor Middelburg en een voor Haarlem. Het Haarlemse stuk is op 6 oktober naar Dordrecht gegaan omdat deze stad de oudste rechten had. Het Middelburgse archief is op 17 mei 1940 in vlammen op gegaan en daarmee ook het Zeeuwse Groot Privilege. Omdat het een gelijk stuk betreft kiezen we er voor om het exemplaar van Dordrecht te gebruiken.


1848 nieuwe grondwet rijkswapen met dragers

Iedereen is voor de wet gelijk. De koning is onschendbaar, ministers zijn verantwoordelijk. Bij deze grondwet zijn de ministers verantwoording schuldig aan de volksvertegenwoordiging. De invloed van het parlement wordt vergroot en er komen rechtstreekse verkiezingen voor de Tweede Kamer.

Bron: Nationaal Archief Den Haag

12 jaar: document: Provincie:

1579 Unie van Utrecht Utrecht

Opgericht ten tijde van de Opstand. De Utrechtse Unie was een verdedigend verbond van een aantal gewesten binnen de Generale Unie. Voorop stond, dat deze gewesten hun geliefde zelfstandigheid zouden behouden. Maar vanzelfsprekend moesten zij daar allen iets prijsgeven, omdat voor sommige zaken gemeenschappelijke regelingen nodig waren. Alleen met algemene stemmen zouden de zeven bondgenoten de verdediging regelen, besluiten tot oorlog en vrede, of tot verdragen met het buitenland. Tussen 23 januari 1579 tot in april 1580 sloten zich steeds meer afgevaardigden van gewesten en steden bij de Nadere Unie aan. Met trots wordt dit verdrag vaak aangehaald als de een van de eerste bouwstenen van de Nederlandse staat. Uit: de Kogel door de kerk S. Groenveld, H.L.Ph. Leeuwenberg, N. Mout, W.M.Zappey Gebruikte document: Nationaal archief arch. raad v. state 1.01..19 inv 2623 1-8 Eeuwenlang heeft men een onvolledig ondertekende oorkonde van de Unie, die in Den Haag bevindt, voor het stuk versleten dat op 29 januari 1579 werd afgekondigd; deze Haagse oorkonde werd echter op 2 of 3 februari 1579 ondertekend. De acte uit het stadsarchief in Gent is volledig ondertekend Het stuk werd ondertekend door Jan van Nassau, 4 Gelderse edelen, afgevaardigden van Holland(3), Zeeland(4), Utrecht(11), en twee vertegenwoordigers van de Groningse Ommelanden. Echter, uit esthetische overwegingen is toch het exemplaar uit het Haagse archief voor het wandkleed gebruikt.

13 Jaar : Document: Provincie:

1890 Gedicht , Friestalig, In Nije Tijd. P.J. Troelstra Friesland

Dit gedicht is gekozen omdat het de immense en moedeloos makende armoede schildert waar grote groepen mensen in het eind van de 19de eeuw aan blootgesteld werden. De tijdsgeest zit in een meanderend taalgebruik . Het gedicht steekt de mensen een hart onder de riem dat er een verandering in de lucht hangt en er hoop is op een betere toekomst. Daarbij stelt hij dat menselijkheid gevoed wordt door vrede, scholing, liefde, licht,en erkenning en niet door brood alleen. In Friese taal wordt hier een sociaal item aangeroerd waar hard aan gewerkt gaat worden in de komende nieuwe tijd.

Bron: Piet Hagen

Gebruikte document: For hûs en hiem: tijdsskrift for it fryske húsgesin, jaar: 1890 blz.: 236 universiteitsbibliotheek Leiden


1781 Pamflet ‘aan het volk’ Overijssel

In zijn patriottische pamflet beargumenteert Van der Capellen waarom de positie van de stadhouder onrechtmatig zou zijn en roept hij burgers op hun aandeel in het landsbestuur op te eisen. Het pamflet wordt binnen een nacht verspreid en de volgende ochtend onmiddellijk verboden, maar de republikeinse sentimenten zijn dan al aangewakkerd.Het pamflet wordt beschouwd als een eerste ‘officiële’ oproep tot democratie.1 De groei van zelfbewustzijn onder de burgers is niet goed te begrijpen zonder de ingrijpende veranderingen in het wereldbeeld van de achttiende eeuw erbij te betrekken, die tezamen de Verlichting worden genoemd.[…] In Nederland kreeg de verlichting een eigen gezicht. Op politiek en kerkelijk terrein ontbraken de scherpe politieke kanten. De Republiek kende immers geen repressieve staatskerk, geen absolute vorst, geen censuur en geen al te schandalige rechtsspraak. In de ogen van vele buitenlandse bezoekers was de Republiek een gelukkig en vreedzaam land.En dat vonden de meeste inwoners eigenlijk ook. Het verenigingsleven bloeide sterk op, net als elders in Europa. Die verenigingen waren er niet zomaar voor de gezelligheid. Er lag een theorie aan ten grondslag dat de mens zichzelf moest verbeteren en de gemeenschap op een hoger plan moest brengen door gebruik te maken van de meest typisch menselijke eigenschap pen: verstand en spraak. Aan de verlichte cultuur kon in principe iedereen meedoen die beschikte over enig verstand en enige welstand.De grenzen in de standenmaatschappij werden daarmee tot op zekere hoogte doorbroken.[..] Als ook het gewone volk leerde lezen en schrijven, kwam dat de samenleving als geheel ten goede. Vooral de maatschappij tot Nut van ’t Algemeen maakte zich verdienstelijk voor het volksonderwijs. Op den duur had de verlichting toch ongewenste gevolgen voor de standen maatschappij. Burgers begonnen zich af te vragen of ze niet mee zouden moeten denken en praten in zaken van algemeen belang.2

Uit: 1. Elsevier, speciale editie “erfgoed ‘” 2. H. Beliën de Nederlandse geschiedenis blz68-70

Document: KB Den Haag 1e bladzijde Pamflet “aan het volk “,Joan Derk van de Capellen tot den Pol

15 Jaar: 1871 Document: : Aletta Jacobs wil naar de universiteit Provincie: Groningen

In 1871 schrijft Aletta Jacobs als 17 jarig meisje een brief naar minister thorbecke van binnenlandse zaken, een verzoek om toelating aan de Rijksuniversiteit Groningen. Na het behalen van haar diploma van leerling-apotheker wil ze geneeskunde studeren. ” “Waarom zou een vrouw wel apotheker en geen dokter kunnen worden?”, vroeg ik mij af. Tot dusver was het nooit door iemand geprobeerd. Het zou dus best mogelijk zijn, dat de moeilijkheden veel gemakkelijker te overwinnen waren dan men wel dacht. “ 1 Formeel mag dat niet, maar als de minister instemt, laat de rector magnificus haar toe aan de universiteit. In 1878 studeert Aletta Jacobs af, als eerste vrouw in Nederland. In haar latere leven wordt ze een krachtig pleitbezorgster van vrouwenemancipatie, algemeen kiesrecht en geboortebeperking.

1 uit: ‘Herinneringen’; autobiografie Aleta Jacobs

Document: Correspondentie Archief min. van Bi.Za. na 1813 invnr. 663 Nationaal archief


1796 Dagverhaal van de Nationale Vergadering Drenthe

Toegang staten generaal / Dagverhaal 1795 In 1795 geven de Staten Generaal toe aan de druk om een Nationale Vergadering bijeen te roepen voor het opstellen van een nieuwe grondwet. Inafwachtingvan een nieuwe, gekozen volksvertegenwoordiging behouden zij voorlopeig hun oude positie totdat een Nationale Vergadering is gekozen. De verkiezingen worden eind 1795 voor het eerst gehouden. Daarvoor hebben Staats-Brabant en Drenthe ( al 200 jaar in afwachting van een stemgerechtigde plek in de staten Generaal)met succes hun plek in de Nationale vergadering opgeëist. Op 1 maart 1796, het tweede jaar van de Bataafse Vrijheid, komen alle door het volk gekozen vertegenwoordigers voor het eerst in gezamelijke vergadering bijeen. De Nederlanden is nu een Nederland. uit: De Republiek 1477 - 1806 J.I. Israel Bon: Universiteitsbibliotheek Leiden

17 jaar: document:: provincie:

1901 ( wet 1918) Eerste pagina boek Zuiderzeecommissie Flevoland

Dit is het technisch onderzoek naar de drooglegging van de Zuiderzee in boekvorm. Een klein stukje uit het voorwoord: “ Het is hier zeker de plaats om een woord van oprechte hulde en dank te brengen aan de wakkere en welwillende mannen, die ons geheele Vaderland in allerlei richtingen hebben doorkruist met het doel de Zuiderzeevraag uit de studeerkamer der vakmannen over te brengen in den boezem van der Natie, welke over de voorgestelde oplossing zal hebben te oordelen en eindelijk te beslissen. De ervaring dier sprekers was vrij algemeen, dat ons volk van de zaak weinig of niet kende en er daarom onverschillig voor was [...] Meermalen kon men bij de hoorders waarnemen, dat zij het werk vóór zulk eene voordracht een hersenschim dachten, doch dat zij daarna zich voor de zaak als voor een inderdaad wenselijk nationaal werk gewonnen toonden.[..] De Zuiderzee-Vereniging bleef daaarbij getrouw aan haar altijd toegepast stelsel van openbare behandeling, overtuigd dat wrijvingen van denkbeelden, bij eene zaak van zoodanige omvang en beteekenis als deze, niet alleen gewenscht, maar onontbeerlijk is te achten; zij heeft daarom dan ook steeds bevorderd en uitgelokt.” Uit: De economische betekenis van / h.c. Houven van Oordt Blz 4-5 Gebruikte document: KB Den Haag 503 d 48


1863 Afschaffing slavernij St Maarten

Engeland en Frankrijk waren decennia eerder met de afschaffing van de slavernij. Het eiland St. Maarten deelt Nederland met Frankrijk en dit gaf de slaven op het Nederlands gebied een kleine onderhandelingspositie. Het verloop van de afschaffing van de slavernij werd lang uitgesteld omdat vooral de compensatie-regeling veel overleg vergde. Niet de slaven maar de eigenaren werden overigens gecompenseerd. De kolonie in de Oost gaf het benodigde kapitaal hiervoor. A. F. Paula, “Vrije Slaven”

Document: Nationaal Archief Den Haag


1776 vroege saluut aan onafhanklijk Amerika St. Eustatius

In 1776 geeft gouverneur de Graaff op Fort Oranje saluutschoten aan het schip The Andrew Doria die de nieuwe vlag van het congres heeft gehesen. Deze vlag wordt gevoerd door rebellen die tegen het Britse moederland een onafhankelijkheidsoorlog voeren. Het saluutschot veroorzaakt hevige deining en wordt nu door Amerika gezien als eerste officiële erkenning van de nieuwe staat. Barbera Tuchman ; het saluutschot Jan Hartog, de Antillen



1999 lustrum Sabaday Saba

Kleinste eiland, kleine duizend bewoners. Zo’n klein eiland is natuurlijk kwetsbaar maar de inwoners laten zien dat ze zeker capabel zijn om hun zaken goed op een rij te houden en om een eigen identiteit te behouden .

Bron:Will Johnson, “Dreaming Big”

Document: Falstaff media


1648 Vrede van Munster Rijkswapen zonder dragers

Met de Vrede van Munster kwam er een einde aan de Tachtigjarige Oorlog. Door de vrede wordt de zelfstandige status van De Republiek der Zeven Verenigde Gewesten officieel erkend. Een nieuwe natie moest natuurlijk ook een nieuw wapen bekomen. Als basis werd het schild van Holland genomen maar om de andere gewesten niet voor het hoofd te stoten werden de kleuren aangepast. De leeuw werd oker, het schild blauw. Om de zeven gewestente symboliseren werd de leeuw zeven pijlen in de klauw gegeven, de pijlen die gezamelijk ervoor gezorgd hadden de onafhanklijkheid te verkrijgen. Simon Groenveld: “Breekbare Banden”, “Vrede van Munster”


mei 2006

Recommend Documents