ME D I S C H C O N T A C T 1 0 e J a a r g o n g - 3 Februari
1955
- No. S
Officieet orgaan van de Korunkliike Nederlandsche Maatschoppii tot bevordering der Geneeskunst REDACTIE I N R E D A C T I E R A A D :
Redactie: G. C. Heringa, Hoofdred. - G. Dekker. - L. A. Faber. Redaetieraad: G. Dekker, L. A. Faber, M. Hartman, G. C. Heringa, J. J. van der Horst, A. M. J. van Susante; K. Vaandrager, Singel 18, Deventer, secretaris. REDACTIE EN A D M I N I S T R A T I E :
Keizersgracht
327
-
Telefoon
33300
-
Amsterdam
Advertenti~n in dit blad behoeven de goedkeuring der Redaetie, Voor het plaatsen van advertenti~n gelieve men zieh te richten tot: Bureau A D E X, Keizersgracht 158, Amsterdam-C., Telefoon 42355 Abonnement voor niet-leden ,f 1 5 . m m Losse hummers .f0.40
Mededelingen
INHOUD : en berichten v a n d e M a a t s c h a p p i i
Van her Hoofdbestu,r
Kort overzicht van de vergadering van het Hoofdbestuur, gehouden op Zaterdag 18 December 1954 Pensioenverzekering apothekers-assistenten Pleegkinderen Van het Ondersteurfingsfonds - - Verantwoording giften Door overstromingsramp getroffen artsen Praktijkoverdracht en praktijkfinanciering Afscheid van aftredende en k e n n i s m a k i n g met nieuwe H.B.-leden Van het Centraal Bestuur der L.S.V. De reeds geannonceerde vergadering van 12 Februari a.s. ter verkiezing van een nieuw bestuur, gaat niet door Convocatie voor de Buitengewone Ledenvergadering der L.S.V, Zaterdag 26 Maart 1955
blz.
70 70 71 71 72 72 73
73 74
Landellike A r i s e n Cursus Commissie
Enqu~te-formulier inzake praktijkassisten,tschap nb~ her arts-examen
74
N l e t offlcieel g e d e e l t e
Gerontologisch onderzoek door huisartsen, door Dr. J. Groen en Dr. A. J. van Zonneveld Lo,~se opmer,',ingen van een Platteland,sarts Provocatie Mededelingen
76 79
en berichten v a n b u i t e n d e M a a f s c h a p p i j
Z.W.O.-Stipendia
79
Ingezonden stukken
Onderzoek inzake praktijkhulp, door R. S. ten Cate Naar aanleiding van de oproep T.N.O. in ,,Medisch Contact" van 9 December, door W. T. P. Nijenhuis Appreciatie van de artsenstand, door H. H. Erdbrink Naschrift van de redactie De gevolgen van de explos~e van de H - b o m m e n in Japan, door Dr. J. K. W. Neuberger
80 80 82 82 83
| n g e z o n d e n , n l e t g e p l o o t s t e monuscrlDteh kurmen nlet w@rden t o r u g g e z o n d e n . M e n zorgo clus r o o f hot b e h o u d e n van c o n c o p y .
Spoed-kopij voor het eerstvolgend n u m m e r dient uiterlijk Zaterdags v66r 12 uur in het bezit te zijn van de redacfie.
~,EDEDELINGENEN BERICHTENVAN DE MAATSCHAPPIJ VAN HET HOOFDBESTUUR Korf overzicht van de vergadering van her Hoofdbestuur gehouden op Zaterdag 18 December 1954, des middags fe twee uur in her Gebouw van de Maafschappij Voorzitter: Dr A. H. M. J. G. Sluyters. N a de opening en de goedkeuring van de notulen van de vorige vergadering, werd bij de korte rondvraag voor belangrijke punten besloten de redevoeringen van de voorzitter en de collegae De Boer en Royaards uit het besloten gedeelte van de Algemene Vergadering van 27 November 1954, in Medisch Contact te publiceren. N a enkele personalia kwamen de besluiten van de Algemene Vergadering aan de orde. De nienw gekozen Redactieraad zal op 4 Januari gei'nstalleerd worden. Hierna werden in bet bijzijn van de betrokkenen en van vertegenwoordigers van de S.R.C. enkele zaken uitvoerig behandeld, van twee co[legae die hoger beroep bij ,het Hoofdbestuur hadden aangetekend tegen beslissingen van de Specialisten Registratie Commissie. Na een z66r gedegen discussie, waarbij van beide zijden zeer goede argumenten werden aangevoerd, werd in het ene geval het beroep gegrond verklaard; in het andere geval werd, wegens nieuwe feiten, de zaak naar de S.R.C. terug verwezen. De secretaris-penningmeester deed vervolgens verslag van een bespreking met Prof. Drion uit Leiden, waarbij deze zich bereid verklaard had, Prof. Meyers als rechtsgeleerde raadsman van de Maatschappij op te volgen. Hierna werd vastgesteld welke collegae gevraagd zullen worden zitting te nemen in een commissie, die over het vraagstuk van de ziekenfondspraktijk door hoogleraren rapport zal uitbrengen aan het Hoofdbestuur. Over het door collega Santman op de Alge-
mene Vergadering gedane voorstel een enqu6te te houden o m er achter te komen of de personen met een inkomen van f 5300 tot f 6000 gaarne lid zijn van een ziekenfonds of dat velen van hen daartegen ernstige bezwaren hebben, volgde een uitvoerige discussie. In overleg met coll. Santman wordt besloten deze aangelegenheid voorlopig aan te houden. De kwestie van de rSntgenbevoegdheid van internisten kwam opnieuw aan de orde. Het bleek, dat de bestaande regeling, die per 1 Jan. 1955 zou aflopen, voor een half jaar is verlengd, zodat voorlopig op de oude voet kan worden doorgewerkt. Besloten werd, dat her Dagelijks Bestuur de kwestie verder in behandeling zou nemen. Zoals te begrijpen, werd hierna de situatie, ontstaan na het aftreden van her L.S.V.-bestuur, besproken. Na een uitvoerige gedachtenwisseling werd het juist gevonden, dat bet Hoofdbestuur zich zoveel mogelijk afzijdig zou houden en dat de L.S.V. zelfstandig en in eigen kring moet trachten deze kwestie op te lossen, wil men tot een stabiele toestand komen. Bij de nagekomen stukken werd goedgekeurd, dat een schrijven van de Maatsehappijcommissie ter bestudering van het probleem der gezondheidscentra zou w o m e n doorgezonden aan de desbetreffende commissie van de Ziekenfondsraad. Nadat een associatiecontract was goedgekeurd, werd besloten - - wegens bet vergevorderde uur - - de andere punten van de agenda op de volgende Hoofdbestuursvergadering te behandelen. De vergadering werd om 21.15 uur gesloten.
Pensioenverzekering apofhekers-assisfenfen Naar wij vernemen ligt bet in de bedoeling, dat er binnenkort een verplichte pensioen-verzekering komt voor gediplomeerde apothekersassistenten. Door de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij ter bevordering der Pharmacie zijn hieromtrent sedert enige tijd besprekingen gevoerd, die binnen niet al te lange tijd zullen worden afgesloten. De opzet is, dat alleen die apothekers-assistenten tot de pensioenverzekering worden toegelaten, die in een apotheek
werkzaam zijn. Dit zou tot gevolg kunnen hebben, d~t het voor de apotheekhoudende geneesheren in de toekomst moeilijk wordt een gediplomeerde assistente te krijgen. Her is daarom van belang te weten, hoe onze apotheekhoudende eollegae hierover denken en of zij menen dat her zin heeft pogingen in het werk te stellen ook assistenten van deze artsen in de pensioenverzekering opgenomen te krijgen. Het zal daarom nodig zijn, dat wij enig inzicht hebben omtrent het aantal gedi70
THERAPEUTISCHE MEDEDELINGEN OVER DILATROPON No. 4 E. ttnmrn komt in z.ijn publicatic Praxi~ 41. Ig., No. 51. 1952, tot de volgende slotsom: ,.Volgens
onze
bevindingen
vormen
de
nrtcriosclerotische
doorblocdingsstoornissen
hct
dankbaarste gebied voor dc Dihttroponbehandr Bij cndangiitis, met of zondcr bcginncndc weefsclbrand, is zij in het bijzonder geschikt om acule toestanden (vcrslechtcring van bet zicktebceld door ontstekingachtige thrombosen) te ovcrwinnen. Na amptttatie:~ gcncest de ,;romp door een Dilatroponbchandeling sneller. Bijzonder goede cn snclle rcsultuten bcreikt men met Dilatropon na sympathectomie2n of ganglionblokkades. Dc 1)ilatroponthcrapic hceft ten ~,louc goed voldaan bij stoornissen in dc periphcrc bloedsomloop na plaatselijke bcvriezing en n:t traumata (D,vstrophie van SudeckL I)ilalropon wordt voornamclijk pcroraal toegedicnd, doch in ernstige gcwdlen kan de ',vcrking door subcutane of intra~.irtcri~lc toediening worden verslerkt."
Publicatie wtn Troponwerke, K~Jln - Miilheim. Allcenvertcgenwoordigers voor Nederhtnd: Nogepha N.V., Hercngracht 224. Amsterdam-C, - Tel. 43811
PILULAE KAJOETI VOOR DE BEHANDELING VAN
ESSENTIJ LE HYPERTENSIE
VERWEY N . V . - TIEL
SANOVITE wordt bereid uit de hele tarwe-korrel en verrijkt met edele plantaardige voedingsstoffen (o.m. tarwekiemen). SANOVITE verteerbaar.
werkt zacht laxerend en is licht
S A N O V I T E is rijk aan eiwit; her bevat alle vitaminen van her B-complex en vitamine E, alsmede calcium, phosphor en ijzer. De caiorische waarde is ruim 1 ~/2 x zo hoog als die van brood. Dank zij de geconcentreerde voedingswaarde is SANOVITE in verschillende dieet-formules toe te passen.
Ook ZOUTLOOS verkrijgbaar, (t6ch pitUg en smakel|jk). Voliedige gegevens omtrent de samensteJling zijn op aanvraag verkrijgbaar bij de Biochemische A f d e l i n g der L I G A - F A B R I E K E N N.Y. te ROOSENDAAL.
SANOVITE:
Product der LIGA-FABRIEKEN
plomeerde assistenten, dat bij apotheekhoudende artsen in dienst is. Wij vragen deze laatsten dan ook dringend ons zo spoedig mogelijk in te lichten. Daarorn verzoeken wij alle apotheekhoudende artsen, die een gediplomeerde apothekers-
assistente in dienst hebben, dit aan ons mede te delen en tevens ons te berichten, hoe hun mening is over de wenselijkheid, aan deze pensioenverzekering deel te kunnen nemen. P. B. A. Melief, 2de secretaris.
Pleegkinderen Naar nanleiding van een recent geval van moeilijkheden met een pleegkind ontvingen wij een uitvoerige brief van een Voogdijraad. Het ging n.l. over cen geval, waarin de bij de bevalling van een ongehuwde moeder betrokken medicus, zijn bemiddeling had verleend een pleeggezin te vinden voor het pasgeboren kindje. Hoe goed ook bedoeld, toch waren hierdoor grote moeilijkheden ontstaan. Zonder nu verder op dit bijzonderc gewd in te gaan, want dit is hier niet de bedoeling, meent het Hoofdbestuur toch, dat het goed is de aandacht van de leden der Maatschappij te vestigen op de problemen die hier liggen; op de gevaren, die hier dreigen en op de mogelijkheden, die bier aanwezig zijn. Wij citeren eerst het volgende stuk uit de door ons ontvangen brief: ,,Er wordt immers en dat nog wel met de beste bedoelingen, zo onnoemelijk veel leed veroorzaakt door deze onderhandse plaatsingen, omdat de consequenties er van niet worden overzien. Inschakeling van een offici~le instantie als Voogdijraad, F.I.O.M. (Nederlandse Federatie van Instellingen voor de Ongehuwde Moeder en haar kind) of U.V.O.M. (onder-afdeling van de Sociale Raad in Amsterdam)*) is steeds in deze gevallen dringend gewenst. Dan immers wordt nauwlettend bezien of bet verantwoord is, dat een moeder afstand doet van haar kind en er voor de toekomst geen moeilijkheden te vrezen zijn." Tot zover het citaat. Het gebeurt herhaaldelijk, dat een ongehuwde moeder aanvankelijk afstand doen wil van
haar kind en dat er dan een besluit genomen wordt onder invloed van de emoties v a n het ogenblik - - misschien ook onder invloed van goed bedoelde, maar niet altijd verantwoorde adviezen - - , waarvan de moeder later spijt heeft. Misschien ook, omdat de vader zich eerst onttrekt aan de verantwoordelijkheid, m a a r deze later toch wel aanvaardt. Gevolg is dan, dater grote moeilijkheden ontstaan, vooral ook voor de pleegouders, die het kind meestal hebben aangenomen ,,voor altijd", maar die toch slechts bij uitzondering rechten hebben boven de onvervreemdbare rechten van de moeder. Men denke niet licht over de tragedies, die zich hierbij afspelen, zoals velen onzer weten uit ervaringen in de praktijk. Als arts dient men er voor te waken, dat men niet alleen geen verkeerde adviezen geeft, maar ook, dat dit alles loopt via de instanties, die gewend zijn deze zaken te verzorgen en die uit ervaring weten, waar de moeilijkheden liggen en wat de mogelijkheden zijn voor alle betrokkenea. G. Dekker, arts, Secretaris-Penningmeester. *) Adressen zijn: F.I.O.M. (Nederlandse Federatie van Instellingen voor de Ongehuwde Moeder en haar Kind): Nieuwstraat 10. Den Haag, tel. 180896. U.V.O.M. (Unie van Verenigingen voor Ongehuwde Moeders), onderafdeling van de Sociale Raad in Amsterdam: Herengracht 174, te Amsterdam (C.), tel. 40501.
Van het Ondersteuningsfonds
Verantwoording giften a. f 4 0 , b. f 5 0 , c. f 4 0 , e. f 5 0 , [. f 3 0 , h. f l 0 0 , i. f l 0 0 0 , k. f 6 , Kr. f 5 0 , n. f 5 0 , o. f 1 0 5 , p. f 5 0 , q. .1' 40, s. ,f 42.50, t..4' 360, u. J' 500, v. .f60, ~ / . / 3 2 , x . / 7 5 , z. J'60.
In het jaar 1954 werden de volgende giften voor her fonds ontvangen, voortvloeiende uit geweigerde honoraria of uit vrijwillige bijdragen. Aan de gevers is reeds de dank namens dc Commissie van Beheer betuigd, met mededeling van de letter waaronder hun gift wordt vermeld.
f50, f50, f25, of 40,
g. 1. r. w.
Namens de Commissie, F. A. Schalij, Voorzitter-penningmeester. 71
Door oversffomingsramp getroffen artsen Het is nu bijna twee jaar geleden, dat de watersnood van 1 Februari 1953 een groot aantaI van onze Iandgenoten, waaronder vele collegae, op ernstige wijze heeft getroffen. Nadat de artsen van Nederland hadden medegedaan aan de spontane hulp-actie, waar geheel ons votk aan deelnam, hebben velen van hen ook nog iets afgezonderd voor de getroffen collegae. Versterkt met giften uit het buitenland en met een grote gift van de Maatschappij als geheel, heeft dit ons in staat gesteld hier snelle en belangrijke hulp te verlenen. Vete van de getroffen collegae hebben, zowet mondeling als schriftelijk, h u n waardering hierover geuit. Voor 1 Januari 1954 hebben wij aan de hand van vastgestelde normen een aantal renteloze voorschotten kunnen omzetten in giften. Ook dit heeft weer reactie verwekt bij een aantaI coIlegae. Waar de dank voor dit alles toekomt aan allen, .die dit hebben mogelijk gemaakt, is het op zijn plaats in ,,Medisch Contact" enkele van deze reacties weer te geven, zij bet met weglating van n a m e n en andere gegevens, die verder gaan dan de algemene inhoud. Hier volgt 66n dezer brieven: ,,Hiermede bevestig ik U de ontvangst van de uitkering uit het watersnoodsfonds van onze Maatschappij. Van de inhoud van Uw brief n a m ik voorts met grote erkentelijkheid kennis. Wat zijn medici toch wonderlijke lieden. Wanneer men hun, vaak verbeten, kritiek aan-
hoort, waarmede zij zich keren tegen de snelle en overrompelende veranderingen die zich voltrekken in bet maatschappelijk besteI 6n in hun positie, zou men wanen alleen maar te doen te hebben met verstarde individualisten. Maar kennelijk zijn dit alleen maar symptomen van een gekwelde geest. H u n ware aard blijkt uit de wijze, waarop zij zich het lot aantrekken van hen, die de. gevolgen van de 1 Februarigebeurtenissen 1953 aan den lijve voelden. Zeer velen van hen zijn voor mij anoniem, sommigen heb ik wel het voorrecht te kennen. Ik dank hen allemaal, waarbij U wel zult willen bedenken, dat deze dank U wordt overgebracht mede namens mijn vrouw en kinderen." Een ander briefje luidde als volgt: ,,,Naar aanleiding van de door U aan mij verzonden brieven omtrent bet mij verstrekte voorschot en de daarna verstrekte gift, welke ik intussen ontvangen heb, verzoek ik U beleefd de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst mijn hartelijke dank te willen overbrengen. Wij, door de overstromingsramp getroffen artsen, zijn hier inderdaad op grootse wijze geholpen." Het is niet de bedoeling hier meerdere brieyen te citeren, maar deze beide brieven, gisteren en vandaag ontvangen, geven een goede gelegenheid om de dank over te brengen aan hen, die er recht op hebben. G. Dekker, arts, Secretaris-Penningmeester~
Praktijkoverdracht en praktijkfinanciering Naar aanleiding van verschillende ervaringen van de laatste tijd, lijkt het ons zeer gewenst dat hier - - zij bet kort - - enkele opmerkingen worden gemaakt over bovenstaand onderwerp. In vergelijking met de jaren voor, tijdens en kort n a de vorige oorlog is de mogelijkheid van praktijkfinanciering door particuliere verzekeringsmaatschappijen belangrijk uitgebreid. Daarnaast is het zo, dat door allerlei omstandigheden (waardevermindering van het geld, verzwaarde fiscale lasten, hoge belasting op goodwill enz.) bij bet overdoen van een praktijk bij sommigen de neiging bestaat reel te hoge bedragen te vragen voor de prakfijk zelf e n / o f voor het eventuele woonhuis, dat in vele gevallen mede overgedragen wordt. Vele oudere artsen menen, dat het verschil 72
tussen vraag en aanbod zo groot is, dat zij gemakkelijk een hoger bedrag kunnen bedingen en zij voelen zich vaak tegenover hun gezin verplicht dit hogere bedrag te vragen. Deze gang van zaken is niet in overeenstemming met de normen, die in onze Maatschappij hebben gegolden en die, in het belang van alle betrokkenen, zo objectief mogelijk zijn gesteld. Het blijkt ons intussen herhaaldelijk, dat het nu ook weer niet z6 gemakkelijk is. Een derde factor, die een rol speelt in dit geheel, is de bij vele jonge artsen bestaande neiging, wegens vrees voor concurrentie, snel op allerlei veel te dure aanbiedingen in te gaan. Ons zijn gevallen bekend, dat men 6f 11/2 h 2 x de goodwill betaalt, 6f 1 x de goodwill en 2 x de taxatiewaarde van het huis enz. Meestzl staat het woonhuis dan nog als
PHARMACOLOGISCH
ONTGIFTIGD THYREOID VOOR DE BEHANDELING VAN
VETZUCHT MYXOEDEEM EN
VERWANTE ENDOCRINE STOORNISSEN
Dank zij de zeer speciale samenstelling van APONDON treden deze bijwerkingen NIET op
LabletteT . uLcus ventR,cut~ e t b u o b ~ m chRonlschE q&StRItlbEn
&cute en
Snelle revalidatie, ook in hardnekkige chronische gevallen. Evenzeer werkzaam bij norm- en subaciditeit. Geen schadelijke nevenverschijnselen. 3 x daags 2 t a b l e t t e n
I
Nitr. bisrn, bas. 350 mg; Carb. magn. 400 rag; Bicarb. natr. 200 mg; Corr. rham. frang. 25 rag; Rhiz. calarn. 25 mg. In blikjes van 40, 120 en 640 tabletten
PHARMACEUTISCHE FABRIEK tl R 0 T E R H HIL VERSUM
woonhuis en niet ats bedrijfspand geboekt, zodat er in dit geval voor de koper geen afschrijvingsmogelijkheden zijn. Het behoeft geen betoog, dat hierdoor de lasten, die jonge mensen op zich nemen, veel te hoog zijn en dat vroeg of laat de kw~tde gevolgen hiervan merkbaar zullen worden. Het lijkt ons daarom noodzakelijk hier nogmaals uiteen te zetten welke in her algemeen de normen zijn, die in onze Maatschapppij attijd gegolden hebben en n0g gelden, bij her vaststellen van bet bedrag, waarvoor een praktijd wordt overgedragen. Als norm geldt 66u jaar bruto-inkornen of het gemiddelde van de laatste 2 of 3 jaren. Overname van huis, praktijkinventaris e.d. gesehiede tegen taxatiepr~is. Onder taxafieprijs worde verstaan de onderhandse verkoopwaar-
de, die door een deskundige wordt vastgesteld. Dat de Maatschappij hier vasthoudt aan de voor-oorlogse normen, vindt z'n oorzaak in bet felt, dat de bruto inkomsten uit de prakfijk voor een belangrijke mate met de algemeen veranderde geldswaarde gelijke tred houden. Iedere collega, die zich wil vestigen of een praktijk wil overnemen, maar voora[ hun, die soms in twijfel gebracht worden door positief schijnende beweringen over her standpunt der Maatschappij van belastingconsulenten of andere, buiten de Maatschappij staande instanties, raden wij dringend, zich tot ons Bureau te wenden. Wij zullen hun zoveel mogelijk van dienst zijn. G. Dekker, Secretaris-Penningmeester.
Afscheid van aftredende en kennismnking met nieuwe H.B.-leden ring van Juni de vacature vervullen, die door tussentijds aftreden van Zoon is ontstaan. Ook werd afscheid genomen van enige andere functionarissen, die sinds Januari 1954 uit de kring van bet H.B. zijn vertrokken. Coll. Robers, oud-voorzitter v a n de L.H.V. en als zodanig oud-adviserend H.B.-lid, coll. Jansma die 31 December aftrad als voorzitter van de Raad van Beroep en coll. Wibaut. Hen allen sprak de nieuwe voorzitter, coll. de Boer, toe, hen met een persoonlijk woord dankend voor war ieder van hen, al naar zijn aard, aan her werk van her H.B. en her welzijn van de Mij. heeft bijgedragen. Met nieuw optredende leden, Colenbrander, Doeleman en Eijkman met hun dames, vond de kennismaking plaats. De nieuwe secretaris en Mevrouw Melief deelden in de begroeting. Natuurlijk werden wederwoorden gesproken, waarmede de vertrekkenden uiting gaven aan de gevoelens van waardering, waarmede zij aan de dikwijls langdurige en moeilijke vergaderingen terugdachten. Heringa.
Op de gebruikelijke wijze heeft in een gezellige bijeenkomst op Zaterdag 22 Januari onder leiding van de secretaris-penningmeester het H.B. afscheid genomen van zijn scheidende leden en kennis gemaakt met de nieuw optredenden. De aanwezigheid van de dames accentueerde de geest van vriendsehap, die in de loop van de jaren tussen de H.B.-leden is gegroeid. Terecht werd de dames dank gebracht voor het offer, dat zij door het vele dagen afstaan van hun mannen, aan de Maatsehappij hebben gebracht. Ook wees voorzitter de Boer erop, hoe belangrijk bet is, dat door bijeenk~msten als deze de dames jaarlijks kennismaken met de andere H.B-leden en hun dames en daardoor de sleet leren aanvoelen, waarin h u n mannen werken. De aftredende functionarissen waren Sluyters, die bij het neerleggen van zijn voorzittersehap nog een jaar als D.B.-lid zijn opvolger terzijde zal staan, Lamberts, van Rooy en Zoon. Rijperda Wierdsma, reglementair eveneens aftredend, zal tot de Algemene Vergade-
VAN HET CENTRAAL BESTUUR DER LANDELIJKE SPECIALISTEN VERENIGING De reeds geannonceerde vergadering van 12 Februari a.s. ter verkiezing van een nieuw bestuur, gaat Met door Op de Spoed-ledenvergadering van Vrijdag 21 Januari 1.1. is her voorstel van de afdelingen Almelo, Den Haag en Utrecht, om her demissionnair bestuur te verzoeken als geheel zijn taak te hervatten, met 38 stemmen voor en
13 stemmen tegen, aangenomen. Het bestuur heeft daarna bij monde van de voorzitter Dr. M. Plooij, medegedeeld, dat het bereid is aan het verzoek gevolg te geven. Zowel de candidaatstelling v66r als de ver73
kiezing 610 12 Februari 1955, zijn daarom overbodig, zodat deze vergadering niet doorgaat. Wel zal binnen niet al te lange tijd een nieuwe ledenvergadering plaats hebben, die echter op de normale wijze zal worden uitgeschreven. N a afloop van deze vergadering (van 21 Januari) werd door bet Bestuur het volgende communiqu6 aan de pers gegeven: ,,Op de te Utrecht gehouden spoed-vergadering van de L.S.V. is een motie, ingediend door de drie plaatselijke afdelingen, Almelo, Den Haag en Utrecht, waarin bet demissionnaire Centrale Bestuur der L.S.V. werd verzocht zijn taak te hevatten, met grote meerderheid van stemmen aanvaard. Op deze vergadering waren alle afdelingen vertegenwoordigd. Het Centrale
Bestuur besloot aan dit blijk van vertrouwen te voldoen en zal zijn werkzaan~heden weder opnemen. Tijdens deze vergadering werden verschillende bezwaren en wensen naar voren gebracht, waarmede het bestuur ernstig rekening zal houden". Zoals gebruikelijk was in een bepaald blad weer een volkomen seheefgetrokken beeld gegeyen van de vergadering en van de achtergronden die hierbij een rol speelden. Met meer ernst dan ooit te voren zullen zowel het bestuur als de ledenvergadering en de leden van de L.S.V. er naar moeten streven elkander te begrijpen en een krachtig en verantwoord standpunt in te nemen in de vraagstukken, die aan de orde
zijn.
K. van Walbeek, Secretaris.
Convocatie voor de Buitengewone Ledenvergadering der Landelijke Specialisten Vereniging, te houden op Zaterdag 26 Maart 1955 des namiddags te twee uur in ,,Esplanade", Lucas Bolwerk te Utrecht. Agenda:
9. Sluiting. Namens het Centraal Bestuur: de Secretaris, Dr. K. van Walbeek.
1. Opening. 2. App~l nominaal der afgevaardigden. 3. Goedkeuring van de notulen van de vergaderingen van 11 December 1954 en van 21 Jannari 1955.
a) Er wordt op gewezen, dat ingevolge art. 14 sub 2 van het Huishoudelijk Reglement candidaten kunnen worden voorgedragen door: a. de Districtsvergaderingen, b..tenminste 20 leden der Vereniging, c. het Centraal Bestuur. Voordrachten van candidaten moeten uiterlijk 14 dagen v66r de datum van de vergadering worden ingediend bij het Bureau van de Vereniging. Het Centraal Bestuur dringt er bij de leden en bij de Districten op aan van de mogelijkheden tot candidaatstelling, genoemd sub a. en b., gebruik te maken.
4. Vervulling van de vacature in het Centraal Bestuur, ontstaan door bet aftreden van C. W. Chr. Deurman, orthopaedisch chirnrg te Arnhem, 1) 5. Stand van zaken bij de onderhandelingen met de Ziekenfondsen. 6. Mededelingen van de Voorzitter. 7. Nagekomen stukken. 8. Rondvraag.
ANDELIJKE ARTSEN CLIRSUSCOMMISSII Enqu~te-formulier inzake praktijkassistentschap n~ her arts-examen Onder de titel: ,,A new course in Family Doctoring" versoheen in de international edition v a n ,,Life" van 12 Juli 1954 een artikel, dat als volgt begint:
their worries as well as their aches. But he was overworked, underpaid, and he had no time to keep up with the increasing complexities of medicine. In recent years, younger men have shunned general practice and turned to specializing in a single field. But today many U.S. physicians believe the specialist, though highly trained and better paid, has lost the family doctor's genius for the personal touch - - and his
,,In the U.S. the family doctor, a general practitioner, is a revered but fading institution. He treated the ills of "the whole man", because his p~tients were his friends and he understood 74
S ANA LGI N TABLETTEN (Sarnenstelling : Dimethyiaminophenazon Acef,-p.-phenetidine Trimethylxanthine)
PHARMACEUTISCH LABORATORIUM
SANAL
B,~,ZEL
MIGRAINE NEURALGIE HOOFDPlJN KOORTS
Bulsjes met 10 tabLetten & ! gram
THANS OOK IN SCHUIFOOOSJES. inh. 10/abL. ~ t/z oram Voor apo~'heekhoudende geneeskundigen en ziekenhulzer=, kIinlekverpakkingen met 100 tableften ~ 1 gram
(Hoofddep6t voor Nederlend)
Dr. H. Nanning's Pharm. Chem. Fahr. N.Y., Korte Poten 7a, Den Haag ,-LIFA . . . . POLLEN-EXTIIACT
-
Insfifuuf Pasteur Parijs: ,,I.es r~sultnts obtenus avec ce vaccin oat ~t~ excel]en~s." Begin der kuur: Eind Februari, begin Maart.
Brochures op aanyraag Apotheek
~.=bo,~
D l E P H U I S Moesstraat 34 - Groningen Telefoon K 5900-25630 i
i
VACCINS & SERA INSTITUUT PASTEUR, PARIJS
KATOX
(GEZUIVERDCOBRATOXINE) L a b o r a f o i r e s Corbibre, Parijs
De lab/~c~orm umorbor~ ~ m ~mmm~ dal . . - - ~
Verfegenwoordiger:
ApotheekDrJ.J.HOFMAN SCHENKWEG 4a - DEN HAAG- TEL. 772030
d4 omstac/m/~
m~r~
o~rbodlg.
De Nederl. M e n s e n d i e e k - B o n d v e r e n i g t i n zich die g e d i p l o m e e r d e leerk r a c h t e n , die u i t s l u i t e n d de
led
MENSENDIECK.METHODE
mensendieck-bon
nmlt
ter verbetering van lichaamshouding cn beweging, bevord e r i n g v a n n o r m a l e en h e r s t e l v a n gestoorde s p i e r f u n c t i e . v o l g e n s tie door BeDs M e n s e n d i e c k v a s t g e s t e l d e b e g i n s e l e n in z u i v e r e n vorm toopassen, l n l i c h t i n g o n e n v o l l e d i g e l c d e n l i j s t bij h o t s e c r e t a r i a a t
P. C. HOOFTWEG 22
HILVERSUM
Betrouwbare geneesmiddelenvoor Uw pati~nten bieden U de
GeneeskrachtigeBadenvan Duitsland In ieder iaargetii helpt een badkuur in her b i n n e n l a n d en aan zee. Balneologische geschriften verstrekt U gaarne her DUITS REIS-INFORMATIEBUREAU, N.Z. Voorburgwal 270, Amsterdam-C, tel. 43472, of DEUTSCHER BADERVERBAND,
Bonn,
Lotharstrasse
19,
B A D N E U E N A H R (Rijnland) Suiker, ]icht, Gal, Lever, Maag, Darm, Nier, Blaas, Hart, Bloedsomloop. Thermen op alkalisch-aardachtige basis voor drink- en badkuren, CO2-gasbaden, Fango-pakkingen, Kneipp-kuren. Gedurende het gehele jaar geopend. Prospectussen: Kurverwaltung Bad Neuenahr/Bhld.
0BERLINGEN-BODmS"= eon verzorgd kuuroord en Kneippbad in bet Duitse Zuiden
VASTEN
- GENEESKUREN
Speciale prospectussen
door de St~idtische Kurverwaltung
MODERN KUURBAD MET OUDE BADCULTUUR ~
f"~
B BEK RIc
Maag - Darm - Lever - Gal - Stofwisselingsziekten Zachte werking - Grote geneeskracht
B
missie van het Hoofdbestuur onderzoekt de mogelijkheden van een praktijk-assistentschap n~ het artsexamen. De Landelijke Artsencursuscommissie heeft een enqu&e-formulier rondgezonden naar alle afdelingen en het is wel merkwaardig, dat op verschillende formulieren een opmerking voorkomt, waarin de bovenstaande gang van zaken ook wordt aanbevolen. Over de enqu&e zelf nog het volgende: De formulieren zijn nu bijna binnen. Van 8 afdelingbn is tot nu toe tam noch teken vernomen; men neme voorshands aan, dat zij toch nog bestaan! De Voorzitter van de Werkcommissie, collega Jongsma te Warnsveld, hoopt, zo gauw hij ook de gegevens van deze laatste 8 afdelingen binnen heeft, een overzicht te krijgen van datgene, w a t e r al of niet gebeurt en van de wensen en verlangens, die er ten aanzien van de nh-opleiding bij de leden bestaan. Wij verwachten, dat een ieder, die dat tot nu toe nog niet heeft gedaan, z'n verantwoordelijkheid begrijpt en, als districtsvertegenwoordiger in de L.A.C.C. snel de gegevens inzendt. Over de resultaten hoopt de L.A.C.C. U te zijner tijd nader in te lichten. Voor goede suggesties houdt de Commissie zich vanzelfsprekend altijd aanbevolen.
willingness to work in a community too sinai to support any specialists. To replenish the ranks of family doctors, 21 medical schools have begun "preceptorschip programs" under which students are apprenticed to general practitioners. At the University of Texas School of Medicine, which conducts perhaps the most ambitious plan, students leave school for 11 weeks to work with a "G.P." (General Practitioner), getting well-rounded experience he might otherwise miss, having a chance to get a feel of the art as well as the science of medicine." Op de voor ,,Life" gebruikelijke wijze is bet artikel verlucht met photo's waarop men een oudere huisarts aan bet werk ziet, vergezeld van een medisch student, die overigens altijd, dus ook op straat, een wit jasje draagt. Het is een typisch Amerikaans geheel, m a a r het is wel merkwaardig, dat ook onze Maatschappij nu een vraagstuk bestudeert, dat tevens de gemoederen aan de andere kant van de oceaan bezig schijnt te houden. Een dezer dagen zal de breed samengestelde commissie van de kandelijke Huisartsen Vereniging de geheIe opleiding, status en na-opleiding van de huiarts bezien. Een aparte Corn-
BANDEN VOOR HET INBINDEN VAN MEDISCH CONTACT JAARGANG 1954 Voor de jaargang 1954 kunnen banden worden besteld, tegen de prijs van f 1,75 per ex. (inclusief porto). Men wordt beleefd verzocht hierbij van het volgende goede n o t a t e willen nemen: 1. Bestellingen kunnen worden gedaan tot 1 Februari 1955, aan het bureau van Medisch Contact, Keizersgracht 327, Amsterdam-C. 2. Zodra de banden gereed zijn, zullen zij worden verzonden. Men zal deze dus ongeveer in de maand Maart tegemoet kunnen zien. 3. Men wordt verzocht eerst te gireren, nadat de band ontvangen is. 4. De Registers 1954 verschijnen als bijlage van een der a.s. Februarinummers. 5. Van de voorgaande jaargangen zijn alleen nog de banden van de jaren '46,
47, "48 en van 1953 voorradlg. Adm. Medisch Contact.
75
tlET OFFICIEEL GEDI:ELT GERONTOLOGISCH ONDERZOEK DOOR GEZONDHEIDSORGANISATIE T.N.O. Geronfologisch onderzoek door Huisartsen door Dr. J. Groen en Dr. A. J. van Zonneveld Zoals reeds .eerder is medegedeeld in een oproep van de hand van Prof Dr. Polman, zal de Gezondheidsorganbatie T.N.O. een groot gerontologisch onderzoek doen instellen onder leiding van de collegae Dr. Groen en Dr. van Zonneveld. Bij dit onderzoek is de medewerking der huisartsen onmisbaar, wil men werkel(jk gegevens op grote schaal verkrijgen. Daartoe wil men de huisartsen verzoeken een aantal van de be]aarden uit hun eigen praktijk zelf uitvoerig te onderzoeken aan de hand van een formulier, dat zowel een onderzoek naar de aigemene stat,s inhoudt als een oriEntatie over de ps~ychische toestand. M e n zal daar wat tijd voor over moeten hebben, doch men komt daarmede tot meer wetenschappelgjk werk en dieper inzieht in de omstandigheden ran deze in menig opzicht interessante groep patiEnten, die onze belangstelling zeker verdient. M e n wil ons slechts vragen, een enkele maar hiervoor wat tijd vrij te rnaken, zodat stellig ieder in staat moet zijn hieraan mede te werken. Gaarne wil ik dit onderzoek in Uw aller aandacht aanbevelen. Ongetwijfeld zullen vele collegae dit zelf ondervinden als een goede afwisseling van het dagel(ikse routine-werk, terw(jl het ons allen tot voldoening zal stemmen, dat op deze wijze de huisartsen een bijdrage kunnen geven bij het verzamelen van een schat van gegevens, waaruit straks wellicht waardevolle conclusies naar voren knnnet,~ komen. C. Landheer, Voorzitter L.H.V. Het aantal bejaarden (personen van 65 jaar en ouder) bedraagt in Nederland momenteel pl.m. 875.000, d.i. 8,3% van de gehele bevolking. Dit aantal zal de eerstvolgende tientallen jaren zeker nog verder stijgen, zowel in absolute als in relatieve zin. Deze omstandigheden leiden ertoe, dat ,,het ouderdomsvraagstuk" o m velerlei redenen steeds meer aandacht gaat vragen. Het medisctie aspect is zeker niet het minst belangrijke van dit probleem. De medicus zal zich in toenemende mate moeten gaan bezig houden met de ziekten, die vooral op oudere leeftijd voorkomen; de pathologie van de ouderdom zal in zijn curatieve en preventieve taak een steeds grotere rol gaan spelen. Ofschoon bet aantal onderzoekingen op geriatrisch gebied de laatste jaren is toegenomen, is nog betrekkelijk weinig bekend omtrent de normale en abnormale physiologische en psychologische verschijnselen, die in de laatste levensphase van de mens ontstaan. Teneinde meer inzicht in de gezondheidstoestand en in het verouderingsproces van de gemiddelde bejaarde in Nederland te verkrijgen, leek het de Adviescommissie voor gerontologische vraag76
stukken van de Gezondheidsorganisatie T.N.O. derhalve in hoge mate wenselijk een geneeskundig onderzoek bij een groot aantal ouden van dagen te laten instellen. Her was van de aanvang af duidelijk, dat zulk een onderzoek slechts kon slagen met medewerking, liefst zo actief mogelijk, van de Nederlandse huisartsen. In Medisch Contact no. 49 van 9 December j.1. heeft Prof. Dr. A. Polman, Voorzitter van de Gezondheidsorganisatie T.N.O., reeds o m de medewerking van vele huisartsen aan dit onderzoek verzocht, welk verzoek werd ondersteund door collega Dekker, Secretaris-penningmeester der Kon Ned, Mij. t.b.d. Geneeskunst. Een aantal bijzonderheden omtrent dit bejaardenonderzoek moge hier volgen. Een aanvankelijk kleine en later tot 20 uitgebreide werkgroep van huisartsen heeft gedurende het jaar 1954 zich beziggehouden met de practische problematiek van een dergelijk onderzoek. De min of meer theoretisch opgestelde formulieren, met behulp waarvan getracht moest worden een beeld te krijgen van de lichamelijke en geestelijke toestand van dc bejaarde, werden in een 7-tal bijeenkomsten uitvoerig be-
AGFA verrast de k|einbee|d|iefhebbers Na het verschijnen van de opzienbarende
~.1~,:~:~i%,~: ~I
AGFA
..........~ : ~ - :
.........
..,.:.~,:=~,~S#JS:~:~':" ....... ':"~I
SILETTE
9
ilette met
,~~-_~.~.~
gekoppelde afstandmeter Nu is er ook een Silette met gekoppelde afstandmeter: de Agfa Super Silette. Terwijl hat oog door de zoeker hat onderwerpvolgt, steltdelinkerhandgelijktijdighaarscherpin. T,. 2 De sneltransporthandle wordt door de rechterhand bediend, r E~n enkele duimbeweging transporteert de film, spant op hetzelfde moment de sluiter en stelt telwerk en blokkeerinrichting in werking. Beeldformaat 24 x 36 mm. Lens, Agfa Apotar 1 : 3,5/45 mm. Met recht., een ideale kleinbeeldcamera.
>.~+J
8
2
VARIATIES
IN HET
VELDKAMP'S
Hamburgerstraat
ZOUTLOZE
DIEET
I !
DELICATESSENHANDEL
4 3 - D o e t i n e h e m - Tel. 3 7 2 5 (K 8 3 4 0 )
Na 6 . 3 0 u u r 3 1 2 9
Speciale verzendaJdeting buitenlandse pakketten 9 Ri]stta[elartikelen 9 Dep6t Oud's Wijnen Reform-voeding verkoop 9 Erkend Hauser-huis 9 Alleenverkoop Ahena-Dieetkaa~
VONDERHORST
Z OUTLOOS DI
1
,ET- VEGETARI$CH
"RODdE~176
it~l~'~O~'~'t~l~
~'
/ I
I
k
: 9
~
~
Bereid uit
goudzuivere plantenvotten
en
~
-oli~n, Bevat geon zout on staat onder con-
~
tr61e van de
9
Noderlandsche Vegetari~rsl~na.9
~ o t : ; ~ a z ~ 1 7 6 ze I ,evet Pa s re!: n m orst, namworst, g e h a k t , s o e p b a l l e t l c s en
Deventer knakworst. "7
m~
, , W A J A N G " is d a n ook bijzondor geschikt
Y d
veer D i a b e t i c i on D J e e t p a t i e n t e n on w o r d t daarom door vele H.H. Doktoren ash-
9 ~t
.WAJANG" ee. natuwroductzonde~weenpl
~
b.v.,.o,
oo,m.
BRINKERS"
MargarinefabriekenN.V. Zoetermeer
.
.
.
.
--ouuoos, . . . . , maar., t6cn smaKellX en lgant,t .
l
zoutloze
ANTON
P
leverpastei
van
HUNINK
HOFLEVERANCffRDEvE~rER
--V
~ ' ~ ' ~ "
V'-
[
9 9 -" t
BE
IF ~k 9 ~'
b
9
Telefoon 12 (4 IiJnon)
Stichti. ,,De Opbouw"
Consultatiebureauxveer Geslachtskunde AMSTs - Dr. Aletta Jacobs-Huis, Keizersgracht 718, tel. 39032. Geneesk. Lelder: Dr. H. Musaph. APBDOORN- Dr, Jan Rutgers-Huls, Pie IJzerweg 31. Geneesk. LeJdert Dr. W, grl~t. MINHEM - Dr. Jan Rutgers-Huls, Driekoningendwarsstraat 22, tel. 22593. Geneesk. Lefdster: Mevr, F. H. Nauta-lrain, arts. EMI~N - Dr. Jan Rutgers-Huls, Westenesscherstraat 11, tel. 658. Geneesk. Lelder: N. Elzenga, arts, Dr. Jan Rutgers-Huls, Bllderdiikstraat 31, tel. 398282, Geneesk. Leldster: Mevr. H. F. Fortuin-Blitz, arts. Rutgers-Huls,Damstardlep 65,tel.24203. Geneesk. Lelder : G, de Haas, arts. LEBIWARDEN - Dr. Jan Rutgers.Huis, Raadhuisstraat 13, tel. 4231. Geneesk. Lelder : J. Schuter, arts. /.EIDEH- Dr, Jan Rutgers-Huls, p/a Roodenburgerstraat 4. Wnd. Gen. Leldster : Mevr.A.W.J. dv VrieL ROTTERDJM - Dr. Jan Rutgers-Huts, Heemraadssingel 159, tel. 32866. Geneesk. Leider =L A. Marx, arts. UTRECHT - Dr. Jan Rutgers-Huls, Weerdsingel W.Z. 10, tel. 22734. Geneesk. telder : J. M. R. A. Kljzer, arts. ZWOL/.E 9 Dr. Jan gutgers-Hufs,pie Korenbloemstraat48 ben. Geneesk. Lelder = A. H.J. Nord, arts.
gevestlgd te Utrecht
Hulze ,,DE SCHAKEL",
tehui* v o o r z w a k k e e n h e r s t e ] b e b o e v a n d e k i n d e r e n tot 6 j a a r . Erkend door Ministerie van Soclale Zaken en Volksgezondheid
'S-GEAVENHAGE -
Hat hale jaar geopend. DUINWEG 20 - HUIS TER HEIDE Taler. K 3403-357
GRONINGEN -Dr.Jan
.PASADENA",
Huize tehuia voor chronisch zieken on iavaliden. VAN T E T S L A A N 2 - Z E I S T TeIef. K 3 4 0 4 - 4 3 0 8 4r Eluize ,,DE HAZELAAR", t ~ h u i s v o o r o n g e h u w d e moeder~. Gaedgekeurd door Minit,terie vaa Justitie. R E M B R A N D T L A A N 2 0 o H U I S T E R H F-,IDE Telef, K 3 4 0 3 - 2 7 6
Aan~rasen Ce richten oan de Directric~s der tehui:~n.
AIg. 5ecretariaat: Silderdlikstraat 39, Den Haag
I
Lees de advertenties in dit bMd
sproken, en aan de hand van ervaringen, verkregen bij her onderzoek van plm. 85 bejaarden, door de leden van de werkgroep zoveel mogelijk voor her definitieve doel geschikt gemaakt. Het onderzoek van iedere bejaarde bestaat thans uit twee gedeelten. Het eerste omvat een lichamelijk onderzoek, dat in grote lijnen overeenkomt met de keuring voor een levensverzekering, doeh uiteraard speciaal aangepast is aan bejaarde personen. Her tweede deel bestaat uit een reeks vragen die ten doel hebben om een inzicht te krijgen in de tijdsbesteding van de ouden van dagen, hun aanpassing aan de met ouderdom samenhangende omstandigheden, hun ,ouderdomsgevoelens", het besef van de plaats van de bejaarde in de samenleving, en uit een kleine geheugenproef. De twee gedeelten kunnen afzonderlijk afgewerkt worden. Het wordt dus aan de onderzoeker overgelaten, of hij het gehele onderzoek ineens wil doen of niet; ook de plaats, waar hij bet veil verrichten, in de eigen spreekkamer of bij de patient aan huis, kan de huisarts het beste zelf bepalen. Een aantal artsen zullen wellicht prefereren het liehamelijk onderzoek in de spreekkamer te doen, terwljl zij bet psychisehe onderzoek bij de bejaarde thuis zullen willen verrichten. Indien vervoer nodig is, b.v. voor slecht ter been zijnde pati~nten, naar het huis van de arts, is de Gezondheidsorganisatie TNO bereid de kosten hiervoor te vergoeden. Het gehele onderzoek zal per bejaarde pl.m. 3 ~t 3 ~ uur kosten. De formulieren zijn thans zo ingerieht, dat men zoveel mogelijk de gevonden gegevens d o o r aanstrepen kan vastleggen. De bedoeling is dat iedere arts, die zijn medewerking wil verlenen, tenminste I0 bejaarden onderzoekt, in de loop van circa 10 maanden. D i t b e t e k e n t d u s voor de d e e l n e m e n de artsen 3 ~ 3~2 u u r w e r k per maand.
Bij het overleg met de Afdeling Bewerking Waarnemingsuitkomsten TN.O. kwam naar voren, dat, wil men het verkregen materiaal t.z.t. splitsen naar sexe, enkele leeftijds- en welstandsgroepen, en naar stads- en plattelandsbewoners, reeds een 14.000 ouden van dagen onderzocht zouden dienen te worden. Dit zou betekenen, dat indien alle huisartsen in Nede-land zouden medewerken, ieder gemiddeld 3-4 bejaarden zou moeten onderzoeken. Deze getallen mogen er op wijzen, van hoe groot befang het is, dat zoveel mogelijk artsen hun medewerking verlenen, wil het onderzoek repre-sentatieve aantallen gegevens opleveren. Het spreekt wel vanzelf, dat de keuze van de te onderzoeken ,,steekproef" onder de Nederlandse ouden van dagen, een geheel willekeurige en statistisch verantwoorde moet zijn. 77
ldeaal zou bet uiteraard zijn wanneer alle huisartsen beschikten over een kaartsysteem van hun volledige praktijk, waaruit dan op volkomen willekeurige wijze n a m e n gekozen zouden kunnen worden van die ouden van dagen (van 65 jaar en ouder) die als steekproef onderzocht zouden moeten worden. Over zulk een compleet bijgehouden kaartsysteem van de momentane stand van de praktijk beschikken echter slechts weinig artsen. D a a r o m is naar een andere wijze uitgezien om her doel te bereiken. Daartoe zal een verschillende weg gevolgd worden voor de artsen die in een kleinere of in een grote plaats praktiseren. Voor de artsen die in een kleine plaats praktiseren zal de Gezondheidsorganisatie TNO de Gemeentebesturen vragen de deelnemende artsen een lijst te doen toekomen van alle bejaarden boven het 65ste jaar in de gemeente. De arts kan daaruit dan zelf een lijst samenstellen van diegenen die tot zijn praktijk behoren. Praktiseert hij in meer dan ~6n Gemeente, dan wordt slechts die gemeente om medewerking verzocht (en dus in bet onderzoek betrokken) waarin het grootste gedeelte van de praktijk zich bevindt. In de grote gemeenten zal aan de ziekenfondsen gevraagd worden om de artsen een lijst te zenden van de te hunnen name ingeschreven ziekenfondspati~nten van 65 jaar en ouder. Uit hun eigen kaartsysteem moeten deze artsen daar dan de n a m e n van hun particuliere pati~nten boven bet 65ste jaar bij doen. Als resultaat krijgt dus ieder van de deelnemeade artsen een lijst van alle 65-jarigen in zijn praktijk. Deze bejaarden dienen dan gesplitst te worden naar geslacht en naar leeftijdsgrocp. Er worden vier leeftijdsgroepen onderscheiden: t: zij, die op 1 /anuari 1955 65 jaar, doch nog geen 70 jaar waren; II: zij, die op dat ogenblik 70 jaar, doch nog geen 75 waren; III: zij, die toen 75, doch hog 80 jaar waren, en IV: allen, die op 1 Januari 1955 80 jaar of ouder waren. Zo verkrijgt de arts dus 8 groepjes van zijn bejaarde pati~nten, die hij elk willekeurig doorlopend nummert, telkens bij 1 beginnende. De 8 eindresultaten kan hij dan zonder namen opzenden. Daarna zal de Afdeling Waarnemingsuitkomsten T.N.O. door loting bepaalde nummers aanwijzen, die dan dus corresponderen met bepaalde bejaarden, welke vermeld staan op de 8 genummerde lijsten van de tot de praktijk van de onderzoeker behorende bejaarde pati~nten. Deze lijsten zullen derhalve in sommige gevatlen, wanneer de arts besehlkt over een volledig kaartsysteem, ge.heel door hemzelf opgesteld kunnen worden, in de andere gevallen zal namens de Gezond: heidsorganisatie T.N.O. medewerking verzocht
worden aan de gemeentebesturen (in de kleine gemeenten) of aan de ziekenfondsen (in de grote steden), om de nodige gegevens te verkrijgen. Bij het in 1954 verrichte proefonderzoek is deze methode reeds gevolgd; de medewerking van Gemeente- en Ziekenfondsbestuten was over het algemeen goed te noemen. Teneinde het onderzoek beter te doen slagen, zullen regionaal een drietal bijeenkomsten voor de medewerkers georganiseerd worden op geschikte tijden, waar toelichtingen gegeven kunnen worden, vragen gesteld en ervaringen uitgewisseld. Een gemeenschappelijke maaltijd zal een onderdeel van deze samenkomsten vormen, om een ongedwongen gedachtenwisseling te bevorderen. De kosten voor deze maaltijden, evenals die voor de reizen naar en van de regionale centra, worden door de Gezondheidsorganisatie T.N.O. gedragen. Indien hiertoe de wens bestaat, zijn ondergetekenden gaarne bereid, om persoonlijk in Afdelingsvergaderingen van de Maatschappij bet onderzoek en de daarmede samenhangende vraagstukken nader toe te lichten en te bespreken. Wanneer aldus op de geschetste wijze dit onderzoek, waarvoor, hetzij herhaald, de hulp van zeer vele huisartsen onontbeerlijk is, slaagt, zal, zoals Prof. Polman reeds geschreven heeft, inderdaad een unieke prestatie geleverd zijn. Voorzover bekend, zijn immers nog geen onderzoekingen van zulk een omvang, waar ook ter wereld, door samenwerking van huisartsen verricht. Dit zou op ziehzelf reeds belangrijk zijn als een bewijs van waartoe de Nederlandse huisarts in staat is. Een aantal gegevens, waarover men op geen enkele andere wijze de besehikking zou kunnen krijgen, kan aldus te voorsohijn komen. Voor de individuele huisarts heeft bet onderzoek nog het voordeel, dat hij, behalve dat hij medewerkt aan een wetenschappelijk onderzoek, gelegenheid krijgt speciale aandacht aan een aantal van zijn bejaarde pati~nten te sehenken. Over het algemeen zullen deze die belangstelling zeker waarderen. (Weigeringen zijn bij het proefonderzoek, evenals bij andere sociaal-medische bejaardenonderzoekingen, zeer wein~g voorgekomen). De navolgende artsen, allen leden van de werkgroep, die in 1954 her onderzoek hebben voorbereid, zijn zo nodig ook bereid over de gang van zaken e.d. inliehtingen te verschaffen.
J. V. B. v. d. Grient, Bergambacht. T. A. Hilarius, Plant. Middenlaan 1, Amsterdam. A. Hofmans, Breeplein 4, Rotterdam-Z. W. J. Huygen, Berg en Dalseweg 118, Nijmegen. G. A. de Jager, Burggravenlaan 1, Leiden. W. G. Kan, Bennekom. J. P. M. Koot, Dorpsstraat 29, Groesbeek. P. J. A. Lenglet, Waalwijk. A. H. van Lidt de Jeude, Lyceumlaan 7, Zeist. A. D. Molendijk, Hillevliet 122, Rotterdam-Z. Mevr. S. Reynierse-v. Zanten, Hollandseveld (Dr.) H. de Roest, Heerjansdam (Z.-H.) G. A. Sekhuis, Nieuwstraat 33a, 's-Hertogenbosch. Dr. F. Vriezendorp, Singel 206, Dordrecht. J. D. van Westendorp, Moordrecht. V. Winkler Prins, Wageningen. Collegae-huisartsen, die aan dit onderzoek witlen medewerken, worden uitgenodigd zich voor medewerking op te geven aan: Dr. R. J. van Zonneveld, Noorderbinnensingel 123, Groningen (tel. K 5900--23132), liefst met opgave, of men over een volledig kaartsysteem van de eigen praktijk beschikt. Indien dit niet bet geval is, wordt gaarne opgave verwacht van de gemeente, waar men het grootste deel van de praktijk uitoefent en van de ziekenfondsen (eventueel plaatselijke afdelingen van ziekenfondsen), waaraan men als medewerker verboaden is. Dr. J. Groen, Internist, Adviseur voor her geront, onderzoek T N , O . Dr. R. J. van Zonneveld, Arts-co6rdinator voor her geront. onderzoek T.N.O.
Te koop aangeboden vrij groot
LABORATORIUM voor medisehe analyses in Marokko. ~r
K. Bosma, Bergselaan 242, Rotterdam. S Braadbaart, Sohieweg 23a, Rotterdam. C. F. Brenkman, Schoudermantel 2, Bunnik. Mevr. C. H. D. den Brinker, Ceintuurbaan 247, Amsterdam.
Brieven
ortder
Publicitas,
78
no. H 2 8 3 4 X a a n
Gen6ve
(Zwitserland).
,,ARTSEN-ONDERLINGE" Onderlinge V e r z e k e r i n g - M i i . van G e n e e s k u n d i g e n t e g e n de geldelijke gevolgen van Invaliditeit Opgericht in 1896
DOEL:Verzekering van geldelijke uitkering bij blijvende of tijdelljke invallditeif. De Mij. verzekert uitsluitend artsen en wordt door artsen bestuurd. Twee vormen van verzekering: 1. met direct ingaand risico (Normale Verzekering), max. f 18.- per tot 65 jaar;
dagL
2. met uitgesteld risico (Uitgestelde Verzekering) met uitkering na 365 dagen onafgebroken invaliditeit tot 60 jaat. Combinatie van beide vormen is onder bepaalde voorwaarden mogelijk. Max. leeftijd voor toetreding: 541/2 jaar. Sper voorwaarden voor artsen-assistenten, artsen-ambtenaren en artsen in verplichte militaire dienst. De verzekering kan op grond van medische overwegingen en/of pJaats gehad hebbende uitke~'ingen onzerzijds n i m m e r worden opgezegd. De deelnemer kan ieder jaar bedanken. Verzoek om inlichtlngen, onder opgave van leeftijd en functie, bij de Secretaris-Penningmeester, Javastraat 76 te 's-Gravenhage, Tel. K 1700-11 53 28.
Gerh. Hekman
Be~edigd M a k e b a r
~r Assurantie- en Administratiekantoor Belastingzaken Financieringen
KAPlTAAL LIJFRENTE STUDIE VERZEKERINGEN Onze ~uiver onderlinge instelling sluit deze verzekeringen met recht op
AANDEELIN DE WINST. OLDENZAAL DEURNINGERSTRAAT 6 a
- TEL. 7 8 5
DE GRAAF'S Winkelbetimmeringen en lnterieurs
U betaalt dus niet meer dan strikt nodig isLEVENSVERZEKERING-MAATSCHAPPIJ
PRINSENSTRAAT 30 - ALMELO TEL. 2725 b.g.g. 3781 (K 5490) Levering v a n : spreekkamer-, wochtkamer-, ziekenhuis-, w i n k e i - , g a r d e r o b e - , contine-inferieurs
OPGERICHT IN 1 8 6 3 PRINSENGRACHT 959-963 AMSTERDAM TELEFOON 4 4 5 1 2 - 4 2 4 5 8
|
INVALIDITEITSDEKKING
een Zoektonge~venaarde ~ in combinatie met Uw
LEVENS- OF PENSIOENVERZEKERING?
VraaBt dan vrijblij~end in|ichtingcn bij:
,,V I T A" KANTOOR
VOOR
NEDERLAND:
Levensverzekerin~-Maatschappij te Ziirich ALEXANDERSTRAAT 21
's-GRAVENHAGE TELF. 164760 *
$PECIALE ARTSENPOLISSEN
ARTSEN CREDIET
voor o v e r n a m e o f u i t b r e i c l i n g p r a k t i j k . Assurantlebemiddeling - Hypotheek
Ziekenhuiskostenverzekering Brieven: W. COELIJN - Nic. Witsenkade 2 Tel. 3 1 8 6 0 - Amsterdam
Accountants- en Administratiekantoor M . J. v. d. WEES VAN LENNEPSTRAAT 7 - ZWOLLE TEL. 5 8 8 2 (K 5200J Inrichting en controle van boekhoudingen en B e l a s t i n g z a k e n Assurantles - Hypotheken I
]. KERSBERGEN
ZWOLSEWEG 145 - APELDOORN
Boekhoudingen- Administratie Belastingen - Assurantie
ACC0UNTANTSKANT00R MULLINK Accountancy
SILVOLDE
TELEFOON 2837 (K 6760)
Lid Ned.
College vanBelastingconsulenten ACCOUNTANTSKANTOOR ]. H. G. KIENHUIS TEL. 6053 (K 5420) Belastingzaken Boekhoudingen LONNEKER (bij Enschede), HOFMANWEG lfi
Belastinnzaken
Telefoon 0 8 3 5 0 nr. 3 3 7 3 II
Firm C.en G. Martina Terrano, ttoutgraniet- en Kuns|steenbedrij~
ENSCHEDE Kantoor: Bosweg 175 - Tele|. 7584 (K 5420)
Autobedrijf .Zo hoort 't" Stalling - reparafie benzinesfafion
GARAGE ,,LUTO" G. OLDE KALTER
HENGELO
- TEL, 4 8 0 6 K 5 4 0 0
WALDECK PYRMONTLAAN 74 APELDOORN - TEL. 2 8 1 9
LOSSE OPMERKINGEN VAN EEN PLATTELANDSARTS
Provocatie
Die moeil~ik passen bij het yak van chirutgijn. Muor iJz het Hollands hoor ik niet tot de geaehlen, Daarom schr~// ik mijn brieveJt steeds in her Latijn.
Uit een brief van een specialist: . . . . . . De trage darm]tmctie wordt door pati~nte som.~ met piltetjes e[fectief ge[Jrovoc~erd
.
.
.
.
"
Hij zegt: Maar hetemaal Latijn, ge weet, collega, Dat is' teveel voor iemand van de H.B.S. Een enkel woord, dat g6dt nog wel; sores helpt mijn eega, Want die kornt van 't Gymnasium, die gee# mij les.
Hij vindt bet zeer belangrijk om dit te typen, In nette lettertjes op zijn geschept papier. Hij denkt wellicht, dat ik het v~.st wel zal begrijpen, Dus de vertaling geeft hij niet, die geef ik hier: Hij zegt: De dame kwarn hij mij, in 't zwart en zedig, Ze klaagde steen en been, het etelt zat verkeerd. De anamnese is bij mij steeds zeer volledig, Dat heh ik in m{]n assistentent{id geIeerd.
Hij zegt: Zij hielp 1~1~i ook bij 't woordje provocEretl,
Ik dacht bepaald, dat daar iets slechts mee werd bedoetd. Maar uit haar lessen heb "k gefukkig kunnen leren, Dat dat niet waar is, 'k heb dat vhst verkeerd gevoeld.
Hij zegt: lk meld U na veel wegen en veel wikken, Dat ziJ mij zei: ,,lk ken rnaar moeilijk onderuit, ,,Maar als ik dan een piltetie o[ twee mag slikken, ,,Dan gaat het goed, maar 't doet wdl zddr, hier bij mijn stuit."
Hij zegt: Daarom schr(i[ ik U dit, en 'k wil U vragen: Stuur mij nog eens een zieke dame met zo'n klacht. Ik observeer haar zeker veertien lange dagen En antwoord altijd in 't Latijn op dl Uw vragen, Want ~l de wijsheid is door mij alleen gepacht!
Hij zegt: lk schrij[ U dit, het kan U zeker leren, Dat ik een meester ben in "t moeilijke Latijn, En dat de kunst van "t effectieve provoceren Een zegen voor de zieke mensheid sorns kan zijn.
Hij zegt: Zo'n huisarts zit vol Holtandse gedachten MEDEDELINGEN EN BERICHTEN VAN BUITEN DE MAATSCHAPPIJ
Betreffende de wijze van besteding der stipendia bestaan geen andere beperkende bepalingen dan dat deze naar her oordeel van Z.W.O. dienstig is o m het gestelde doel te bereiken. De stipendiaat, die onder toezieht van een mentor wordt geplaatst, kan in Nederland blijven of naar het buitenland gaan, op 66n plaats werken of rondreizen, een bepaald onderzoek verrichten, al dan niet met bet oog op een academische promotie, colleges of cursussen volgen, laboratoria, musea of bibliotheken bezoeken, enz. Het bedrag van her slipendium bestaat uit twee gedeelten: 66n deel is bestemd voor her normale levensonderhoud van de stipendiaat (en eventueel ~r zijn gezin) en wordt vastgesteld naar gelang van de omstandigheden, waarin deze verkeert, en met inachtneming van de kosten van levensonderhoud van bet land, waarin hij bet grootste deel van zijn stipendium-periode zal doorbrengen; her andere
Z.W,O.-Stipendia De Nederlandse Organisatie voor ZuiverWetenschappelijk Onderzoek (Z.W.O.) zal voor het studiejaar 1955--1956 wederom een aantal stipendia toekennen aan veelbelovende jonge Nederlandse geleerden, teneinde hen in de gelegenheid te stellen zich in binnen- of buitenland op het wetenschappelijke terrein van hun keuze verder te ontwikkelen. Aan de ver!ening dezer stipendia zal een scherpe selectie voorafgaan. Zij zijn bestemd voor Nederlanders, die met goed gevolg - - en bij voorkeur nog niet fang geleden - - een doctoraal of ingenieursexamen hebben afgelegd of gepromoveerd zijn. Het doel is de wetenschapsbeoefening in Nederland te bevorderen; van de stipendiaten wordt dus verwacht, dat zij na afloop van het btipendium, althans gedurende enige jaren, in ons land werkzaam zullen blijven. 79
deel is bestemd voor de bijzondere onkos~en, verbonden aan de uitvoering van het stipendiumprogramma (reiskosten, aanschaffing van boeken, cursusgeld, enz.)
aan alle hoogleraren en lectoren aan de Nederlandse universiteiten, aan de Technische Hogeschool, de Landbouwhogeschool, en de beide economische hogescholen. Aan anderen, die menen een goede candidaat voor deze stipendia t e kunnen aanwijzen, wordt op aanvraag een exemplaar van bedoetd rondschrijven toegezonden door de Directeur van de Organisatie Z.W.O, Lange Voorhout 60. 's-Gravenhage.
Het is niel moge/ijk zichzelf ais candidaat voor een Z.W.O.-stipendium aan te melden. Omtrent de voor indiening van candidaturen te volgen procedure is een rondsehrijven geric,ht
NGEZONDEN STUKKEI (Buiten verantwoorde|ijkheid der Redactie.)
Onderzoek inzake prokti/khulp *)
Zoals u begrijpen zult, kan een dergelijk onderzoek alleen dan vruchten afwerpen, wanneer iedere arts, die een praktijkhulp heeft, op deze oproep reageert. [k moge de betreffende collegae dan ook vriendelijk verzoeken de antwoordkaart, welke in dit no. van Med. Contact is ingesloten, in te vullen en te posten. Voor Uw medewerking in deze zeg ik U bij voorbaat hartelijk dank. R. S. ten Care. Wassenaar, 15 lanuari 1955.
Geachte collegae, In Med. Contact no. 49, 1954, schreef Dekker, dat enqu~tes e.d. vaak onbeantwoord blijyen door gebrek aan tijd bij de huisartsen. Toch waag ik bet e r o p een beroep te doen op die collegae, bij wie een gesalarieerde praktijkhulp werkzaam is. Door mij wordt een onderzoek ingesteld naar datgene, wat met deze praktijkhulp samenhangt, naar de behoeften in Nederland, de opleiding enz. Een belangrijk onderdeel van dit onderzoek is o m n a t e gaan, hoeveel huisartsen reeds met een praktijkhulp werken. En in dit gevaI zou ik dit in de ruimste zin van het woord willen verstaan en or~der praktijkhuIp rekenen gediplomeerde of ongediplomeerde praktijkassistenten, verpleegsters, analystes, apothekersassistenten, secretaressen, enz. Her belangrijkste criterium zal waarsehijnlijk zijn, dat deze hulpkrachten als zodanig gesalarieerd worden, dus niet zijn de echtgenote of dienstbode. Mogelijk is echter ook, dat een niet gesalarieerde hulpkraoht in dienst is, b.v. voor een stage als praktijkassistente, medisch analyste of iets dergelijks. De werktij,den kunnen voor beantwoording van de door mij gestelde vraag bniten bescbouwing blijven. Des te meer vertrouwen heb ik in her resultaat van deze enqu~te, omdat alleen die .huisavtsen, die met een praktijkhulp werken, een antwoordkaart behoeven in te vullen, uitsluitend met naam en adres en deze ongefrankeerd kunnen posten. T.z.t. zal aan de artten, die deze kaart hebben ingezonden, een eenvou4ig enqu4te-formulier toegezonden worden, dat zodanig is opgesteId, dat ,her door de praktijkhulp zelf zonder moeite ingevuId zal kunn.en worden, zodat op Uw eggen tijd weinig beslag zal worden gelegd.
Naar aanleiding van de oproep T.N.O. in ,,~edisch Contact" van 9 December. 1. De medede]ingen van de adviescommissie zijn zo geredJgeerd, dat de artsen geen duidelijk overzicht krijgen omtrent omvang en aard van de aan hen gevraagde medewerking. E r wordt gerept van ,,de bedoeJing, bij een groot aantal oudere personen een uitgebreid geneeskundig onderzoek in te stellen" en iets verder wordt gewaagd van ,,de samenwerking van velen." De nevelen trekken meer op, wanneer wij in 't onderschrift van de heer G. Dekker lezen, dat ,,dit werk is, waaraan uiteraard nogal wat sehrijfwerk is verbonden" en lets verder vermeld vinden, dat de moeilijkheid is ,,het vinden van tijd voor her administratieve werk, dat zonder twijfel ook aan dit onderzoek verbonden is." 2. De artsen hebben nooit afzijdig gestaan, aIs hun hulp gevraagd werd voor arbeid ~n 't belang der volksgezondheid, b.v. medische hulp in acute hood of deskundige medewerking in allerlei organisaties van sociaal-medische aard. In denk aan hun arbeid in oorlogstijd, bij epidernie~n en watersnoden. Ik denk verder aan het werk der artsen bij de E.H.B.O, aan hun deelname aan kruisverenigingen, zuigelingenzorg, tbc en rheumabestrijding. Deze medewerking eiste en eist nog altijd veel tijd en zorg van de medici, buiten hun dagelijkse praktijkbeslommeringen om. Zij deden en doen dit werk
*) Door een misverstand werd in 't vorig hummer alleen de antwoordkaart ingesloten en bleef dit art. aehterwege. 80
i
H.H. DOCTOREit, de beste service voor Uw auto vindt U bij:
Garage K A A K GROENLO
AUSTIN
AUTOMOBIELBEDRIJF
- - TELEF. 332 (K 54)
-
KLUCK
DEALER
Loolaan 13
Oudste adres voor prima verzorging van Uw wageu. Gedlplomeerde monteurs
Telefoon 2954
WILDENBORG'S
MORRIS-M.G. Automoblelen
- Apeldoorn
AUTOMOBIELBEDRIJF
JAC. VAN EGMOND Otticial.Oealer
Niiverdal Grotestraat 74-76 - Telefoon K 5486-793
AUTOMOBIELBEDRIJF
Haaksbergen - Tel. 298 en 283 (K 5427) Moderne reparatie-inrichting Beanbrug-wlelbalancer Ook speciaal ingericht voor ziekenvervoer
Fa, v. d. WEERD-GOREL Almelo - Boomshoekstraat 2 Telefoon 4567 (K 5490)
Auto-Spuitlakinrichting
GarageJ.B.Ernd Hengelo (O.), Adamsweg 8 Telef. 2120 b.g.g. 3632
Fiat-Dealer
GARAGE ,,PIET RUIS'"
TRI.R~OON 372- K 6701
TWELLO
FRANS ]. ROLINK Carage-Bedrijf Ziekenvervoer
De Lutte, bij Oldenzaal Telefoon K 5415-204
N.V. AUTOMOBIELBEDRIJF-ZUTPHEN Ford, Lincoln Zephyr en Mercury official dealer Nieuwstad 59-61 - Zutphen - Tel. K 6 7 5 0 - 3 0 0 0
NIEUWE K O F F E R S C H R I J F M A C H I N E S Hoe gemakkelijk is her niet om in her bezit te zijn van een handige kleine
KOFFERSCHRIJFMACHINE.Waar kunt U prettiger kopen dan bij een bedrijf waar U een keuze hebt uit honderden machines, vole merken en v o o r e l k e hours. O l y m p i a , Erika, T o r p e d o , R h e i n m e t a l l , R e m i n g t o n , H a l d a , H a l b e r g , V o s s , Everest, T i p p a , J a p y , Swissa, A d l e r enz. Uw o u d o m a c h i n e k u n t U bij o n s inruilen. De kleinste onder de portables in LUXE TAS, DE GROMINA slechts f 2 4 5 . - . In gebruikte machines hebben wij een keuze uit ruim 400 machines.
Kornt LI oak eens kijken at yr. inl. - Levering door geh. Nederland
KAPTINO LELIEGRACHT 24
AMSTERDAM
- TELEFOON 4 6 9 2 2
O O K RE PARATIE
J [ ~
P
A
N
T
A
0
S
BONTWERKER HOEDENMAKER 32 A HENGELOSCHESTRAAT. TEL 3084 ENSCHEDE
Overhemdennaarmat 1. K A M S T R A (,,.h. DROOC) WITTE DE WITHSTIIAAT 129
~ T E P , D~J~ . Vakkundlge
TELEFOON a 2 Z ~
reparatles
Helder
~'/ i-'lyRi~nisch(~1 VITTEL
H.H. DOKTOREN Voor
PRECISIE-UURWERKEN
BRONWATER Gr(~:tdo:icSa:;:c: ,nVh:: N : : : : n : : : h r j o : i ; r
zoals: CHRONOGRAAPH, POLSCHRONOMETERS enz. is Uw adres:
Horiogerie Engbersen Adm. de Ruyterweg 9 5 - Tel. 8 2 3 0 8 Amsterdam-West
Als U belt, komen wij graag met aen coUectie bl i U ttmls op elk door I,I gewenst tijdstip.
Source Lever
Hdipar: en
voor
Urinewegen.
9 ~
t
Imp. A. P. K. Amsterdam,
t-------J~
Tel. 4 4 9 7 8
~
g
H.H, Medici, Het succes van onze modellen is vooral toe te schrijven aan de natuurgetrouwe imitatle van de bulkwand. 5chulnopwaarts Iopende voorpanden vervangen de buikspieren en hebben een grote trek- an draagkracht, zodat alle organen, welke zo vaak door verslapping der spleren niet meer op hun oorspronkelijke pleats zitten, op de julste manier gedragen en gesteund worden. Her verltelbare voorpand an maagstuk Is baleJnloos an garandeert volledige bewegingsvrliheld.OnontbeerJijk na operMles, maag- en ingewandsverzakking, comulentle/ rugpl~n en nierklachten. Ook onza positlegorde|s zJjn op hetze|fde systeem gebaseerd. WJJ maken ook natuurgetrouwe protheses voor borst-amputat|es in alle maten. Demoflstratie of toazending van onze folder op aanvraag.
CORSETTEN-SPECIAALZAAK'~~
PALEISSTRAAT 17
TEL. 3 4 8 6 5
AMSTERDAM
stratieve hulp. Maar dit zijn goeddeels vrome wensen, omdat assistentie kostbaar is en uitbouw der praktijkruimte grote bedragen eist. Echter alleen op deze wijze zal de arts meer armslag krijgen en gevonden kunnen worden voor allerlei belangrijk werk, dat hij nu nog moet laten liggen. Hij zou zich met enthousiasme kunnen scharen onder de dan mogelijk velen, die van harte medewerken aan 't door T.N.O. beoogde doel.
echter met alle toewijding, omdat dit arbeid is, geboren uit ergens aanwezig zijnde direct aantoonbare medische nood. 3. Het werk, dat thans van hen gevraagd wordt, ligl wel op een ander niveau: het is geen medisch helpende, maar een wetenschappe!ijk omschrijvende geworden, terwijl her eerste tot de directe taak van de medicuspracticus behoort. Her T.N.O.-onderzoek is een onderdeel van een ,,sociologische exploratie" van 't Nederlandse yolk, dat mogelijk in de toekomst zijn vruchten af zal werpen voor de vele ouden van dagen, die thans nog gebukt gaan onder niet weg te nemen maaischappelijk leed; in eerste instantie heeft het echter de bedoeling wetenschappelijk statistisch materiaal te verzamelen over de gezondheidstoestand van een bepaalde categorie onzer bevolking. Hoe belangrij?r dit onderzoek ook zijn mag, het is van een geheel ander karakter dan de taken, die de medici tot dusver op zich hebben genomen en door mij globaal in punt 2 genoemd. Het verzamelen van medisch-stalistisch materiaal behoort niet in de eerste plaats tot de opdracht van de arts. die voor alles geneesheer is. Wanneer hij, buiten zijn praktijkbezigheden, nog tijd overhoudt, kan hij zich aan dil onderzoek geven. Wanneer hij ' t n i e t doer, schiet hij niel te kort. Her zal afhangen van een zekere mate van voorkeur voor dit werk, indien hij besluit er toe mede te werken. De oudere collegae zullen zeker voelen, dat deze arbeid nooit mag prevaleren boven allerlei medisch-sociaal werk, dat zij, in de loop tier jaren, naast hun curatieve werkzaamheden als een soms zware, maar dierbare last met zich meedragen. De commissie zal zich moeten reaIiseren, dat. hoe groot de principi~le bereidheid ook zou mogcn zijn. aan dit onderzoek mede te werken, de mogelijkheid deze te effectueren bij velen gering moet worden geacht. Inderdaad, om met coll. Dekker te spreken: ,,Zij hebben geen administratieve hulp en kunnen zelf de tijd niet vinden en de lust niei opbrengen om de schaarse, vrije ogenblikken, die hen resten, besehikbaar te stellen voor goeddeels administratief werk." De medicus, die zijn praktijk behoorlijk waar wil nemen, nog tijd wil vinden voor het verzorgen van zijn kaartsysteem, 't bijhouden van zijn litteratuur, 't voeren van zijn correspondentie, heeft gecn gelegenheid zijn sehonders te zetten onder 't werk der medische statistiek. In dc rangorde zijner medischc verplichtingcri ligi deze arbeid aan dc periferie. 't Zou anders zijn, indien de grote meerdcrheid der collegae niet racer te worstelen had met te beperkte ruimielijke accommodatie, indien elke huisarts voorzien was wm een gocde admini-
4. Gezien in dit licht, acht ik 't aanbevelend onderschrift van de secretaris onzer Maatschappij teleurstellend. Zijn mening over de status van tie huisarts is gelijk de mijne: ook hij is van opvatting, dat de huisarts, buiten adem als hij is van 't r o n d l o p e n i n de dagelijkse rolmolen, eigenlijk niet meer in staat is tot mcerdere inspanning, als thans van hem wordt gevraagd. Het enige antwoord zou moeten zijn: ,,schenk ons eerst meet vrije tijd door ruimere, administratieve mogelijkheden, dan kunnen mogelijk velen aan dit onder~toek hun medewerking verlenen, maar zoals de zaken nu staan, duff ik geen aanbeveling schrijven." Coll. Dekker is echter gaarne bereid, de oproep met een krachtige aanbeveling te steunen. Hij wijst de collegae op de eer aan dit nationale onderzoek mede te werken; daarbij wordt hen een lokaas voorgehouden: ,,Daarnaast echter lijkt her wel mogelijk, dat wanneer de hui,~artsen metterdaad tonen, welk een belangrijke bijdrage door hen kan worden geleverd, de behoefte aan gesalarieerde hulp geen punt van discussie zal blijven." Van welke ,,officiSle zijde" wordt ons deze (rage) belofte gegeven? Er wordt niet alleen gelokt, maar ook gedreigd: ,,Men realisere zich echter wel, dat een dergelijke negatieve reactie voor de huisartsenstand als geheel bepaalde gevaren meebrengt." ,,Gebrek aan bereidheid van de artsen aan soeiologische exploratie mede te werken, zou er zeer wel to(; kunnen leiden, dat voor nieuwe taken, die door hen worden miskend, van andere zijde de vrijwilligers opkomen." Van welke zijde komt deze duistere dreiging? Wat wordt er mede bedoeld? En is zij gegrond? Wanneer aan onze al of niet medewerking lokazen en dreigingen verbonden women, zijn wij op de verkeerde weg. Met stokken achter de deur en lokaasjes voor de neus overtuigI men een medictls niet. In een democratisch bestel moet de medicus zelfstandig en in volle vrijheid zijn beslissing nemen, de zaak naar eigen mdrites beoordelend, los van enigerlei bijgedachte: uitshiitend regen elkaar afwegend. in dit geva[, de vrije fijd en 't belang, daI hij in dit onderzoek ziet. 81
Ik ben van mening, dat coll. Dekker, tencinde meer kracht bij te zetten aan zijn beroep op de huisartsen, deze bijoogmerken een ontoelaatbare rol in de reeks zijner argumenten heeft doen spelen. Er zijn bewijzen te over, dat gesalarieerde hulp een dringende behoefte is. Door medewerking aan 't T.N.O. wordt 't bewijsmateriaal niet versterkt, maar verzwakc Zou men niet veeleer zeggen: ,,'t Blijkt dus, dat de huisartsen niet zo zwaar belast zijn, wanneer zij dit er nog bij kunnen doen"? Ik neem aan, dat 't zijn enthousiasme voor dit onderzoek is geweest, dat onze hooggeachte secretaris tot deze gewraakte zinsneden heeft gebracht; dat het eerbetoon, dat onze leden door dit verzoek in zijn ogen werd gedaan, hem deze passages deed sehrijven. Maar ook neem ik aan, dat 't niet goed zou zJjn, wanneer op deze wonde plekken in zijn betoog, niet van enigerlei zijde de vinger werd gelegd. Schiedam, 7 Januari 1955. W. T. P. Nijenhuis.
Appreciatie van de ertsenstand Toen ik het onderschrift las van de hand van collega Dekker, M . C . d . d . 9 Dec., waarin onze hulp gevraagd wordt voor een sociologisch onderzoek, de gerontologie betreffende, ben ik geschrokken. Collega Dekker begint op te merken: ,,dat zelfs wetenschappelijk stellig geinteresseerde collegae dergelijke verzoeken terzijde sehuiven, omdat ze er geen tijd en energie meet voor over hebben. Men realisere zich echter wel, dat een dergelijke negatieve reactie voor de huisartsenstand als geheel bepaalde gevaren mee brengt." Even verder zegt hij" ,,Gebrek aan bereidheid van de zijde der artsen mede te werken aan sociologisehe exploratie, zou er zeer wel toe kunnen leiden, dat voor nieuwe taken, die door .hen worden miskend, van andere zijde vrijwilligers opkomen." En weer even verder: ,,Het is waar, men zucht reeds over te veel en te afmattend werk. Maar aan de andere kant, men klaagt ook over gebrek aan appreciatie en over daling aan invloed en standing. Is dit dan de tijd om get vraagde hulp te weigeren? Is er niet veeleer aanleiding zich te verheugen over de hulp, die van de huisartsen gevraagd wordt?" Voor mijn gevoel klinkt uit deze woorden een toon van kleinburgerlijke braafheid, die naar ik vrees ook de basis vormt bij de behandeling van de diverse probiemen, waarmee de artsenstand "~hans worstelt.
De appreciatie van onze artsenstand wordt heus niet vertaoogd door ~teeds verheugd tr gIim]achen wanneer men weer nieuw werk voor ons vindt. Onze standing is bedorven omdat we niet meer b6ven de materie staan, omdat we onze wezenlijke taak uit het oog verloren hebben en daarom dc kracht missen om daarvoor te strijden. Een huisarts hoeft en moet misschien niet eens een wetenschapsmens zijn, maar een deskundig mens, tot wie een mens in nood zich richten kan. Dit vereist niet uitsluitend een lch-Es relatie, maar tevens en vooral een lchDu relatie (M. Buber). Wellieht geldt dit niet zo sterk voor de specialisten. De huisarts verleent nog slechts materialistische hulp, verblind door de techniek en verlamd door de rompslomp van ziekenfondswezen en ziektewet. Hierdoor is m.i. het prestige der huisartsen gedaald. Ik geloof dan ook niet dat men er goed aan doet om, inplaats van zijn wezenlijke taak op te vatten, steeds meer werk aan te nemen, in de hoop dat de gemeenschap de huisartsen dan meet zal gaan waarderen; integendeel, men zal steeds minder tijd vinden om zijn eigenlijke taak te vervullen. Laat men de essentie van her huisarts-zijn nagaan en pal staan voor hetgeen daarvoor noodzakelijk is, alle politick en alle aantijgingen ten spijt. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. H. H. Erdbrink, arts te Amsterdam.
Naschri[t ran de redactie: Op de ingezonden stukken van de cotlegae Nijenhui.s en Erdbrink willen we gaarne met een enkel woord antwoorden. We doen dit - - in het bijzonder wat punt 1 van coll. N. betreft - - door te verwijzen naar het in ditzelfde nummer van M . C . afgedrukte artikel van coll. Groen en van Zonneveld, waarin nauwkeurig wordt aangegeven wat en hoeveel van de medewerkende huisartsen wordt verwacht. Dat overigens de bezwaren die door de beide inzenders worden te berde gebracht, ook door ons, als door coll. Dekker worden aangevoeld, willen we gaarne erkennen; evenmin ontkennen, dat bij betere honorering deze bezwaren minder zouden zijn. Niettemin menen we, dat beide collegae het wel met de secretaris van de Mij. eens zullen zijn, dat dit werk door niemand anders even goed kan worden gedaan. Dit als Iokaas voor te stellen, zou beneden de waardigheid van de arts zijn en collega Dekker heeft dan ook niets minder bedoeld dan dat. Oek de reaetie van t o l l Erdbrink Iijkt ons
TEN OOSTEN & DE REUS N.V.
HOOIKOORTS
STADHOUDERSKADE 149
Utr. POLLENEXTRACT
AMSTERDAM-Z.
steeds vers bereid. VOORJAARSKUUR: 24 injecties s.c. in de Mnd. M r t t.m. Mei. De hlerdoor verworven immunitelt kan in stand gehouden worden met de
TEL. 9 9 0 4 1 - 9 9 2 1 3 IV
KYMOGRAPHIONS, fabrikaat HELLIGE, diverse u i t v o e r i n g e n
PERENNIAL KUUR: 8 maandelijkse injecties vanaf September. plus 4 in de maand Mei. APOTHEEK J. KOERT, Biltstraat 100
YOGH-AROOM in p l a a l l van KARNEMELK ol YOGHURT
Lactobiologisch Laboratorium J. M. E. SNUYF & ZN
Canadalaan 31
APELDOORN
Tel. {K 6760) 2 0 5 9 - Postr. 2 4 8 4 3
SCHOENHANDEL A.H.BESARIS EEFDE bij Zutphen
Zutphenseweg 156 - Tel. 3966 (K 6750)
Orthopaedische Schoenmakerij ~abricage van steunzolen in gipsa[druk
FIRMA
H. BUSSCHERS
Almelo - Grotestraat 106-108 Tel. 2701
(K 5490)
Orthopaedische Schoenmakerii en Schoenhandel
-
Utrecht
- Tel. 1 0 5 8 5
Voor BRILLEN BAROMETERS en THERMOMETERS LOOHUIS GEDIPL.
OPTICIEN TELEF.
v. WOUSTRAAT 2 3 8
V.V.O.
71 7 0 3 8 - AMSTERDAM(L]
H. FLOORS & ZOON M O L E N S T R A A T 90 - E N S C H E D E
S c h o e n h a n d e l en Orth. M a a t - s c h o e n m a k e r i j T e l e f o o n 3155 (K. 5420) - Giro 7 2 9 6 7
Ziekenvervoer ,,Mar~riet" Ambulancevervoer door geheel Nederland, ook Buit enland
Prima materiaal, vakkundige bediening Telefoon 2 1 4 0 0
bij geen gehoor 16220
C orre sponde nt ieadr e s :
TURFMARKT 10
HAARLEM
Drinkt
geregelJ
ICTORIA WATER ~~1~///~ ~
.ATUUeUJKE BRONWATER
De ,,Franse z a a l " van bet
APOLLO-PAVILJOEN voor al Uw partije./
APOLLOLAAN
• •
WONINGINRICHTING
2
- AMSTERDAM
- TEL.
W. F. S L A A - E N S C H E D E LIPPERKERKSTRAAT
TAPIJ'Ir EN GORDIJNEN - UNOLEUMS KRUISSTRAAT 2 2 - HAARLEM uur
44
TEL.
4515
Koud- en warmwatervoorzieningea sanitaire installaties - gasverwarming lood- e n z i n k w e r k e n - d a k b e d e k k i n g onderhoudswerkert
-
TEL 1 6 7 7 7 - Ha 6
712410
24386
Electrotechnisch Bureau Het adres voor, S a n i t a i r - g a s g e i l s e r s - f o r n u i z e n - w a s m a c h i n e s en Loodgietersbedrijf stofzuigers - g a s v e r w a r m i n g - m o d e r n e v e r l i c h t i n g - centrifuge's J, A, B O Y E N K r ~ 97s90. Rijnstraat 125 - Amsterdam - Vraagt vrijbliivend offerte.
W. L I E V E R D I N K
Stijlvolle interieurs voor spreekkamers, wachtkamers en niekenhuizen
DOETINCHEM
VARSSEVELDSEWEG 137 - TELEFOON 3782 - K 8340
HET VERTROUWENSADRES voor
~
van Uw instrument:
GANZEVOORT
ROTANMEUBELEN woor kamer en tuin
'
PIANO'S EN ORGELS ook voor het stemmen en onderhouden
~
~. ~ *
~
Verzendingen
reparation door
illustreerde prijscourant bliivend toegezonden.
DIEZERSTRAAT 116 - ZWOLLE
geheel wordt
Neder|and op
e n ge-
aanvraag v r i I-
TEL. K 5200-6552
K. DE VRIES
Uitgabreide keuze muziek en gramofoonplaten, speciaal in her betere genre.
AIb. Cuypstraat 132, Gerard Doustraat 123 Amsterdam-Z. Tel. 71 63 90
MUSIC-BOX J. P . H e y e s t r a a t
79
- Amsterdam-W.
- Te]efoon
83091
Crote sorteringen gramo]oonp|aten, langspeelplalen en 45 toerenplaten. Verzending door bet gehele land.
--
O p a a n v r a g e g r a t i s ge111ustreerde c a t a l o g u s .
Ook vezzendlng naar bet buitenland.
Bij ieder gebomv ontwerpen
IEMAND EEN CADEAU GEVEN, KOST GELD,
wij een stiflvolle tuin en ricloten deze met bek~ame
maar U kunt zieken Uw week-
~abmemen in
bladen sturen d o o r ze p o d vrij op te zenden nan:
,,RODE KRUIS-TIJDSCHRIFTENDIEN$T DEN
HAAG".
niet adaequaat. Wij menen met coll. Dekker, dat menig huisarts zich aan dit werk zal kunnen geven uit voile overtuiging, dat hier een werkelijke taak voor hem ligt. We zien dat menige arts de behoefte heeft voldoening te vinden in een nieuw arbeidsveld, dat in de plaats karat van veel, wat hem door de voortgaande specialisering is ontvallen. Als een zodanig arbeidsveld is te zien, die vorm van geneeskunde of geneeskunst, die veelal als positieve geneeskunde(nst) wordt aan.geduid, de geneeskun.de die er op uit is, gezonde of Nthans niet-zieke personen te brengen tot een optimaal welbevinden en tot een optimaal prestatievermogen. In de lijn van deze nienwe geneeskunst, die nauw aansluit bij de revalidatie, waarin de huisarts een uiterst berijke rol kan vervullen, ligt werk op het terrein wm de geriatrie. Indien dit door de huisartsen actief wordt aangepakt, kan dit voor de huisartsen als geheel een versterking van hun positie betekenen. Niet als dreigement, maar als realiteit kan men zien, dal vele taken worden ondernomen door anderen, die eigenlijk het best bij de huisarts thuis hoorden. Zien de huisartsen kans, niettegenstaande vele moeilijkheden een bepaalde taak zelf aan te pakken, dan zal deze taak ongetwijfeld voor de huisarts bewaard blijven en dan zullen de middelen om die taak te verrichten hen achteraf gegeven worden, waar men deze vooraf niet, of niet vlug genoeg, ter beschikking heeft gesteld. Red.
lijke beschadiging van chromosomen, welke pas in het nageslacht zich zullen openbaren. Zeker, hij heeft gelijk. Maar voor ons in de kampen betekende de a t o o m b o m in Japan e e n groat geluk, de redding van veel mensenlevens, en de redding van bet eigen lcven en oak de bevrijding uit een mensonwaardig bestaan. Zo heeft elke gebeurtenis twee kanten. In de kampen in bet verre Oosten zijn beslist meer mensen, mannen e n vrouwen en kinderen, tengevolge van avitaminosen, hanger, infectieziekten en niet te vergeten door uitputling en tengevolge van de onmenselijke sadistische wreedbeden overleden dan door de twee atoombomrnen.
De gevolgen van de explosie van de H-bommen in Japan, door Yauhi Nishiwaki, D.MSc. (Medisch Contact van 13 Jan. 1955) Bij her lezen van bovengenoemde voordracht, gehoudcn voor de Afdeling Dordrecht van de Kon. Ned. Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst kwamen bij mij, en waarschijnlijk oak bij vele ,,Ex-ge'interneerden", herinneringen naar boven, welke jarenlang in het duister van het onderbewustzijn opgeborgen waren. Bij alle waardering voor her wetenschappelijk onderzoek door ,,The Assembly of the Representatives of the Japan Medical Association" verricht, bij alle waardering oak voor bet organisatietalent en de vlijt van de doorsnee-Japanner lijkt het mij toch van belang op enkele feiten, welkc al te gemakkelijk vergeten warden, te wijzen. De voordragende zegt: ,,the past war ended with atomic bombing" en wijst verder met een traan in her oog op de zware verliezen welke door her atoombombardement in Hiroshima en Nagasaki geleden werden en op de waarschijn-
Dit gezegde is niet bedoeld als verwijt aan het adres van de ,,Representatives of the Japan Medical Assoctiation", maar aan het adres van het toenmalige regiem. En toch vraag ik mij af: Heeft ,,the Japan Medical Association" werkelijk niets kunnen doen a m al onze ellende te voorkomen, of ten minste te verzachten? Japan had wel de verdragen van de Conventie van Gen~ve getekend, maar niet geratificeerd. En dit hebben wij degelijk moeten ondervinden. Gelooft de voordragende werkelijk dat een verbod van de atoombom, vastgelegd in internationale verdragen, in ernstgeval enig nut heeft? lk niet. Dat gedurende de laatste oorlog geen van de belligerenten de chemische oorlogsvoering toegepast heeft, is niet te danken aan het verdrag van 1925, maar aan de angst, welke de een voor de andere had. Oak de gevolgen van radiatie, welke nag na jaren kunnen optreden, brengt de spreker naar voren. Maar hij vergeet dat bij velen van de ex-geinterneerden de kampjaren nu nag nawerken, psychisch en lichamelijk, oak wat de chromosomen aangaat. Daarom wordt men bitter gestemd wanneer
Loodgieters- en Installatiebedrijf D. V A N Bree
95-97
-
DER L A A N Rotterdam
-
Tel.
Electriciteit, gas, Sanitair Lood- en Zinkwerken
83
71337
m e n de conclusies van de voordracht leest, en d a a r o m had ik bet eerlijker gevonden w a a n e e r de voordragende met een enkel w o o r d op deze feiten had gewezen bij zijn appbl aan het in-
ternationale geweten, o m een verbod van alle a t o o m w a p e n s te propageren. A m e r s f o o r t , 18 Jan. 953. Dr. J. K. W. Neuberger.
Adressen van de A4aatschaopii, haar organen, enz. Keizersgracht 327, A m s t e r d a m - C . Bureau van het H.B., D.B., Boekhouding en Bureau v o o r W a a r n e m i n g en Vestiging ( 9 - - 1 8 uur) . . . . . Redactie en Administratie van ,,Mediseh C o n t a c t " Landelijke H u i s a r t s e n Vereniging Landelijke Specialisten Vereniging . . . Landelijke Vereniging van A r t s e n in Dienstverband Specialisten Registratie Commissie . . . Het b u r e a u v o o r W a a r n e m i n g en Vestiging is na 19 u u r e n ' s Z o n d a g s bereikbaar o n d e r
Federatie v a n d o o r Verzekerden en Medewerkers bestuurde Ziekenfondsen (,,V.M.Z.") Utrecht, Nobelstraat 2b. tel. 20879 O n d e r s t e u n i n g s f o n d s v o o r beh. wed. en wezen, G i r o n u m m e r 111950, E e n d r a c h t s w e g 15, R ' d a m . Seer. Dr. A. C. M. Beukers, G e r a r d v. Swietenstraat 79, Tilburg.
Bij de Geneeskundige-
33300
72.21.40
Raad van Beroep, Secretaris H. J. J. Blauwkuip, A m s t e r d a m , Willemsparkweg 139. Administratie der advertentiSn: A d v e r t e n t i e b u r e a u , , A D E X " , Keizersgraeht 158, A m s t e r d a m - C . , telefoon 42355.
en Gezondheidsdienst
vullen de betrekking van
is te ver-
controlerenci geneeskundige De taak van de te benoemen functionaris omvat onder meer: medische contr61e op aanvragen tot ziekenhuisopname; contr61e op de verpleegduur in ziekenhuizen; beoordeling van personen op arbeidsgeschiktheid. Salarisgrenzen f 1C.144,20 - f 12.720,-- per jaar. Aanstelling }:oven het minimum is mogelijk. Aan gehuwden worden in bet algemeen de reis- of pensionkosten en verhuiskosten vergoed. Inlic~tingen te verkrijgen bij de Directeur van genoemde Dienst.
\
Tel.
Sollicitaties, met uitvoerige vermelding van levensloop en referenties, te richten tot Burgemeester en Wet1~.ouders en in te zenden aan het Bureau Personeelvoorziening, kamer 331, Raadhuis, Rotterdam, binnen 14 dagen na deze oproep, onder No. 20.
J
Voor het plaatsen van advertend~n gelieve men zich te richten tot: Bureau A D E X , Keizersgracht 158, Amsterdam C., Telefoon 42355
84
~
Wijnhandel ~
~-~---~--
let enige ,chte mPilsen lebrouwen rkrijgbaar in 7oede hotels, restaurants, caf6's en slijteriien
Prinsengracht 598 hoek Weteringstraat Telefoon 30523, Amsterdam
Franse Landwijnen I 1.50 per ties Beaujolais [ 2.- .... Sherry Manzanilla Dry 3.80 . . . . AIle soorten gedlstilleerd. Champagne's enz.
Gratis verzenden en bezorgen door 't gehele land Vraagt prijscourant Onze sortering
WIJN
EN G E D I S T I L L E E R D
is zo groot, dat men zegt., natuurliik...Het is
BERENDSEN die her heeft.
WIJNHANDEL Fa. A. B. BERENDSEN Baliestraat 4 4 - Doetinchem - Tel. 3 5 1 9
Erefonds voor Oud-Verpleegsters K O H O POSTBUS 416 DEN HAAG TEL. 7 7 . 0 2 . 5 0
Eer is teer, dus GIREERIIIII
U wilt toch niet achterblijven? Laat van Uw giro overschrijven! No. 3 6 5 0 ten name van hat Erelonds voor Oud-Verpleegsters.
Voor:
Fruitmanden- Delicatessen en Primeurs:
J. F. Y O R K Scheldestraat 177, Amsterdam-Z, Tel. 710412, Gem. Giro: V 5387 W i l t U Uw relaties in Amsterdam verrassen, met een fruitmand of iets dergelijks, stuur ons een briefkaart met Uw wensen. Wij zullen Uw opdracht met de meeste zorg uitvoeren.
H.H. Medici,
LEITZ - WETZLAR
- ZEISS-IKON
WIj kunnen U elk 8ewenst mark foto-film-projeetie en microseoop-apparatuur leveren zonder weeidebelasting. Vraa K inlichtingen aan:
Fotografie den Boer DE GROOTSTR.10 EPIDIASCOPEN 2e HUGO
ALDIS
AMST-'ERDAM-W.
EN
TEL. 86883
EPISCOPEN
Kampeerwagenindustrie F R E S H
A I R
~
Verhuur en Verkoop van lichtgewicht kampeerwagens BONDSKAMPEERWAGENVERHUURDER A.N.W.B. H.H. Medici
Bij O P T I C I E N H. DE JONG
LABONNEESPERANCE
is e l k e b r i l p r e c i s i e w e r k .
H O O F D W E G 468
AMSTERDAM
TELEFOON 89721
V o o r gg~
Uw Herenmodeartikelen:
Zeilstraat 49 - Tel. 726415
G. R. Hettinga
Amsterdam-Zuid
~]---'r"
UUll WEIIKEN OPTIEK RADIO
C. A N D R I E S S E N
24
DEVENTER TELEFOON 4400 b. g. g. 2348
LIBRO LEESMAPPEN
& ZN.,
GROTE MARKT 22, BERGEN OP ZOOM, TEL. 288
FOT0 AB. HAKEB00M BROEDERENSTRAAT
II
Verhuur en verkoop van:
Film- en Projectieapparaten 8 m m e n 16 m m
store e n g e l u i d
Leesportefeuilles met binnen- en buitenlandse tiidschriften LIBRO - l e Helmersstraat 71 - Amsterdam - Tel. 8 4 4 8 7 UBRO Dunklerstramt 2 2 Haarlem Tel. 16341
Voor het goede boek - voor binnen- en buitenlandse tiidschriften
C.V. B O E K H A N D E L M I N E R V A
Koninginneweg 227
Amsterdam-Zuid
Telefoon 7 2 0 8 7 7
BEN HOGEWEG'S Muziekhandel
MOLENSTRAAT 12 - TEL. 2979 - HENGELO (Or.) K 5400 Gramofoonplaten, m u z i e k i n s t r u m e n t e n , ])ladmuziek, p l a t e n s p e l e r s . Ook v e r z o r g e n wij het s t e m m e n v a n U w i n s t r u m e n t e n .
Sanitaire installaties, gashaarden, vaste wastafels, koelkasten, badkamerinrichtingen, centrale vetwarming en=. ver=orgt ;l:llf:]l:lll;I:iI:llI;lllt,1,
G. J. DE KONING & Zn. K E I Z E R S G R A C H T 447
- AMSTERDAM
- TEL. K 2 9 0 0 . 3 2 4 5 7
Fa. H. GREUTER H. Greuter (leraar N.O.)
Huisschilders en decorateurs anno 1886 Amsterdam - Telefoon 4 8 7 8 3 - Kloveniersburgwa! 43
