Materieelgezien. Sterker in je schoenen. Kansen in de reorganisatie DMO er crosst naar Noordkaap. Nummer 1 februari 2013

Materieelgezien Nummer 1 | februari 2013

Sterker in je schoenen Kansen in de reorganisatie DMO’er crosst naar Noordkaap

2

Materieelgezien nummer 1 | februari 2013

Inhoud

Column

3

6. Stap in de toekomst

Poetsen is passé met de nieuwe gevechtslaars. Het is meer dan een schoen. De militair krijgt een heus systeem van schoeisel en sokken. Air Task Force 22 trapte af bij het KPU Bedrijf.

14. Baneninformatiemarkt

6

Veiligheid

Je hebt transitiecode 2- of 4 in de reorganisatie. Wat zijn dan nog je opties, binnen de nieuwe DMO of zelfs buiten Defensie? Tijdens een congres konden ‘baanzoekenden’ hun prangende vragen stellen.

18. Barre tocht naar de Noordkaap

Sneeuw en ijs, bossen en fjorden, rendieren en noorderlicht. Geen tijd voor twijfel: winterbanden eronder en gaan. Verslag van een avontuurlijke autotrip naar het (bijna) noordelijkste puntje van Europa.

En verder In ’t kort

14

Reorganisatie JIVC Werkplekgezien Op locatie

18 Cover: Luchtmachters behorend tot de inmiddels naar Afghanistan uitgezonden Air Task Force 22 maken kennis met de nieuwe gevechtslaars. Gebruikers, de fabrikant en de verwerver van het KPU Bedrijf vertellen over het nieuwe fundament van de militair. Foto: Robert Koelewijn, AVDD

Onlangs heb ik de VKAM-beleidsverklaring DMO (Veiligheid, Kwaliteit, ARBO en Milieu) ondertekend. Niets bijzonders zou u kunnen denken, want je tekent wel meer stukken. Toch is dat bij de beleidsverklaring iets anders; daarmee erken ik niet alleen mijn verantwoordelijkheid voor de veiligheid en gezondheid van de DMO medewerkers en onze leefomgeving, maar ook de DMOverantwoordelijkheid voor de veiligheid en gezondheid van alle mensen die werken met het materieel dat door DMO wordt aangeschaft of verzorgd. Dat kan ik natuurlijk niet in mijn eentje regelen, dat is een taak voor ons allen. Met het opstellen en ondertekenen van de VKAM beleidsverklaring hebben we invulling gegeven aan één van de aanbevelingen van de Militaire Luchtvaart Autoriteit (MLA). De MLA heeft een audit uitgevoerd naar de veiligheidsrisico’s rond de reorganisatieplannen van met name ons ressort Luchtsystemen (het rapport gaat niet over hoe het ressort luchtsystemen acteert ten aanzien van veiligheid en dergelijke, maar over hoe de hogere leiding van de DMO is omgegaan met de risico’s als gevolg van de reductie en reorganisatie van het ressort) en legt in haar rapport de vinger op een aantal zere plekken. Kort samengevat komt dat erop neer dat wij wel aandacht geven aan aspecten als veiligheid, ARBO en milieu, maar dat dat niet op een systematische en goed geborgde wijze gebeurt. Daarnaast hebben we onvoldoende aandacht voor risico-management, met name ten aanzien van veiligheid, en maken wij wel goede plannen, maar is de uitvoering van die plannen wat minder en hetzelfde geldt voor de controle daarop. Kortom, we moeten de plan, do, check, act-cyclus beter sluiten. Nu staat het MLA-rapport niet op zichzelf; ook rapporten van de Inspectie Leefomgeving en Transport van het ministerie van Infrastructuur en Milieu en door ons zelf uitgevoerde onderzoeken uit het recente verleden schetsen een vergelijkbaar beeld; de intenties zijn goed, het systematisch naleven daarvan wat minder.

Zo bezien, kun je stellen dat het opstellen en ondertekenen van de beleidsverklaring VKAM, de meest eenvoudig uit te voeren aanbeveling is. Het gaat er nu om om echt inhoud te geven aan de intenties. Dat betekent dat weten regelgeving op het gebied van VKAM aantoonbaar moet worden nageleefd. Het houdt ook in dat we bij de uitvoering van onze primaire processen nadrukkelijk èn traceerbaar rekening houden met aspecten als veiligheid voor de gebruiker. Daartoe zullen we onder meer audit capaciteit opleiden en vrijmaken die geregeld toezicht houdt op het nalopen van gemaakte afspraken. Het belangrijkste is echter dat wij allen doordrongen zijn van het besef dat wij de verantwoordelijkheid hebben voor a: een gezonde en veilige werkomgeving voor onszelf en; b: voor veilige (wapen)systemen voor de gebruikers. Zeker gelet op de aard en samenstelling van het materieel dat we in onze assortimenten hebben is dat van wezenlijk belang. Kortom, gaat het nu slecht met VKAM aspecten binnen de DMO? Nee, maar het kan en moet beter, systematischer, èn meer geborgd in ons dagelijkse doen en laten.

Lex Hendrichs Directeur DMO


4

5

In ’t kort Joint Support Ship piekt

NH90 in Nederland

Het laatste sectiedeel van het Joint Support Ship Karel Doorman is op 23 januari geplaatst bij Damen Shipyard Galati. Daarmee is ook het hoogste punt van het schip bereikt.

De eerste voor Nederland volledig operationeel inzetbare NH90 helikopter is eind januari gearriveerd op Maritiem Vliegkamp De Kooy. De DMO heeft het toestel vervolgens overgedragen aan het Defensie Helikopter Commando.

Zeven dagen eerder dan gepland is de vlag ten top ‘gehesen’ om dit bijzondere moment niet onopgemerkt voorbij te laten gaan. Medio juli dit jaar is de (casco-) bouw van het schip gereed en zal ook al een begin gemaakt worden met de zogenaamde inbedrijfstelling van diverse grotere systemen. In die periode zullen ook de eerste bemanningsleden zich in Roemenië melden.

Vanaf nu levert de fabrikant elk kwartaal een toestel af tot eind 2015. Dan is de NH90-vloot, bestaande uit 12 nautische- en 8 transportversies compleet. De eerder gearriveerde toestellen in tijdelijke uitvoering ondergaan vanaf dit jaar een programma om ze aan te passen naar de volledig operationele configuratie. In 2017 zijn alle toestellen in de juiste staat opgeleverd.

In de zomer van 2013 ‘verhuist’ het schip met behulp van een sleepboot naar Vlissingen. Daar zal het bij Damen Schelde Naval Shipbuilding worden afgebouwd. Naar verwachting zal de scheepsbouwer het JSS in de zomer van 2014 opleveren aan de DMO.

Het patrouilleschip Friesland is op 22 januari in bijzijn van minister Jeanine HennisPlasschaert in Den Helder in dienst gesteld.

De Friesland nu echt Hr.Ms. Friesland

Hiermee is het schip officieel toegevoegd aan de Nederlandse vloot en mag het schip het predicaat Harer Majesteits (Hr.Ms.) dragen. De Friesland is een van de vier nieuwe flexibel inzetbare oceangoing patrol vessels. De Friesland is inmiddels vertrokken naar het Caribisch Gebied: de eerste uitzending van een van de nieuwe patrouilleschepen.

Vijfde F’je

Integer reorganiseren Bezuinigingen en reorganisaties brengen spannende, onzekere en soms ook emotionele omstandigheden met zich mee. Dit kan u een gevoel geven dat met uw belangen niet integer wordt omgegaan. Omdat er binnen het reorganisatietraject minder prettige besluiten moeten worden genomen, die u persoonlijk kunnen raken, is het juist van groot belang dat de reorganisatie transparant en op een zorgvuldige manier verloopt.

DMO heeft de vijfde Chinook CH-47F begin januari overgenomen van Boeing op Summit Aviation. Kort daarop is het toestel overgedragen aan de luchtmacht en gestationeerd op Fort Hood. In totaal schaft de DMO zes nieuwe F-type Chinook transporttoestellen aan. Drie Chinooks zijn bedoeld voor opleidingen en training in de VS. Het Defensie Helikopter Commando op vliegbasis Gilze-Rijen zet de andere drie in. Het DMO projectteam neemt naar verwachting de zesde en laatste Chinook nog deze winter over.

Als u constateert of het gevoel heeft dat de integriteit in het geding is, dan dient dat in eerste instantie via de gangbare kanalen kenbaar te worden gemaakt. Zoals het melden bij de directe chef of de naast hogere en/of andere aanwezige chef. Er zijn echter ook omstandigheden denkbaar die deze stap bemoeilijken en dat u om die reden de voorkeur geeft aan een andere mogelijkheid. Voor deze zaken die de reorganisatie betreffen, kunt u terecht bij de Coördinator Vertrouwenspersonen, Joke van Bodegom: DSN *06 546 63203 of via [email protected]. Meer informatie via het intranet: Defensie Materieel Organisatie > Bedrijfsvoering > Projecten > Reorganisatie DMO > Integer reorganiseren

Minder rookgas op achterdek LCF

Inlichtingenketen versterkt met slimmere Fuchs

Bemanningsleden van de luchtverdedigings- en commandofregatten ondervinden in de toekomst minder hinder van uitlaatgassen op de achterdekken.

Met twee nieuw ingerichte Fuchsverkenningsvoertuigen en drie mobiele analysecontainers beschikt de Koninklijke Landmacht sinds kort over verbeterde hightech interceptiemiddelen. Hiermee zijn de inlichtingeneenheden breder inzetbaar in de diverse missiegebieden, zoals in Afghanistan.

Daartoe ondertekenden DMO en Damen Schelde Naval Shipbuilding op 21 januari een contract voor oplevering van het JetXbox-systeem. Dat zorgt ervoor dat rook van de scheepsmotoren en dieselgeneratoren niet meer neerslaat op met name het helikopterdek van de LCF’en. De bemanning kan daardoor langer aan dek blijven. Na twee succesvolle proefmodificaties aan boord van Hr.Ms. Evertsen en Hr.Ms. De Ruyter, is Damen nu gecontracteerd voor de engineering, de bouw en plaatsing van de definitieve versie van de JetXbox-systemen voor de overige LCF’en. Die zijn naar verwachting in september 2013 uitgerust met de JetXbox.

En dat is vier Het nieuwe patrouilleschip Groningen is op 16 januari in de haven van Delfzijl door de scheepsbouwer Damen Schelde Naval Shipbuilding overgedragen aan de DMO. De Groningen completeert als vierde oceangoing patrol vessel de Hollandklasse en is het nieuwste schip van Defensie. Nu volgt een periode van testen en beproevingen voordat het schip wordt ingezet door de Koninklijke Marine. In het voorjaar krijgt het schip zijn mast met geavanceerde radar-, antenne- en camerasystemen.

De speciale Fuchsen voor elektronische oorlogsvoering (EOV) zijn ingericht om in het missiegebied inlichtingen te verzamelen. Ze kunnen radiosignalen peilen, onderscheppen en classificeren. Met de zogeheten sensorstations in deze voertuigen kunnen inlichtingenspecialisten van de landmacht de locatie van uitgezonden elektromagnetische signalen bepalen. Het sensorstation is hiertoe uitgerust met een 19 meter hoge antennemast. Ook kunnen ze snel tal van gecodeerde berichten in een brede frequentieband opvangen en doorsturen naar de nieuwe analysecontainers op bijvoorbeeld een kampement. Daar analyseren specialisten de signalen verder. Vervolgens sturen ze deze door naar commandanten hoger in de inlichtingenketen. In de Koude Oorlog leerden sommige Nederlandse militairen Russisch om radiosignalen te peilen en af te luisteren. Tegenwoordig verloopt militaire communicatie minder via spraak, maar via versleutelde signalen. Die zijn niet meer uit te luisteren. Met de nieuwe sensorstations is 102 EOV

compagnie, die de Fuchs gebruikt, niet meer alleen afhankelijk van spraakinterceptie en dus weer helemaal bij de tijd en beter inzetbaar, waar ook ter wereld. De DMO droeg de nieuwe zogeheten technische interceptiemiddelen op de Luitenant-kolonel Tonnetkazerne in ’t Harde over aan 102 Elektronische Oorlogvoeringscompagnie. Dit onderdeel van de inlichtingeneenheid JISTARC houdt zich bezig met elektronische oorlogvoering. Ze onderschept, lokaliseert, analyseert en verstoort vijandelijke communicatie met elektromagnetische middelen. Daarmee verzamelt de compagnie niet alleen passief inlichtingen, maar draagt ze ook actief bij aan de veiligheid van uitgezonden militairen.

6

Actueel Aftrap voor nieuwe gevechtslaars

Krijgsmacht op nieuwe leest geschoeid ‘Met dit nieuwe schoeisel zetten we weer een belangrijke stap voorwaarts in het op orde brengen van de krijgsmacht.’ Dat zei Commandant der Strijdkrachten generaal Tom Middendorp midden december bij het uitreiken van de eerste nieuwe gevechtslaarzen. Materieelgezien maakte een rondgang langs gebruikers, fabrikant en verwerver en peilde de meningen. Tekst: Leo de Rooij Foto’s: Robert Koelewijn, AVDD


7


8

De fabrikant De verstrekking van de nieuwe gevechtslaarzen aan de luchtmachtmilitairen van ATF-22 wordt intensief begeleid door Lucas Meindl – directeur van het gelijknamige familiebedrijf – en technicus Werner Perl, die assisteert bij het gebruik van de nieuwe voetmeetapparatuur. ‘Met dit nieuwe systeem haalt Defensie echt een state of the art gevechtslaars in huis’, stelt Lucas Meindl, die enthousiast verhaalt over talloze proeven die samen met de gebruikers hebben geleid tot deze keuze. ‘Ik spreek bewust over “systeem”, want dit is meer dan alleen een schoen. Per type laars is er een bijbehorende sok. Het is die combinatie die zorgt voor de beste kwaliteit en het hoogste draagcomfort. De M1 en M2 zijn multifunctionele zwarte laarzen van nubuck-leer, antistatisch en vlamwerend, geschikt voor zowel vlak als bergachtig terrein. De M1 heeft een dikkere voering, waterdicht maar toch ademend, en is bestemd voor in koude gebieden. De M2 bezit een dunnere, vochtregulerende voering voor gematigde tot warme gebieden. Al die eigenschappen komen het best tot hun recht met de speciale sokken, waarin ook nog eens anti-bacterieel zilverdraad is verwerkt. Het hele concept is gericht op een zo goed mogelijke vochtregulering en daarmee een hoog draagcomfort.’

Met de nieuwe gevechtslaars stapt de militair echt een ander tijdperk in

De gebruiker Enigszins beduusd vanwege het speciale mediamoment neemt sergeant-1 Johan de Jong de doos met de nieuwe gevechtslaarzen in ontvangst uit handen van de CDS. Samen met zijn collega’s van de Air Task Force 22 krijgt de F-16 motormonteur aan de vooravond van zijn uitzending naar Afghanistan als eerste de beschikking over de nieuwe gevechtslaarzen M1 (winter) en M2 (zomer). Na een nauwkeurige voetmeting op speciale apparatuur krijgen Johan en zijn collega’s ieder twee paar laarzen inclusief speciale sokken uitgereikt, die met hulp van KPUmedewerkster Annemieke Cijs worden gepast. ‘Die zitten best lekker’, constateert de luchtmachter na een kort proefrondje door het kledingmagazijn, waar zelfs een soort van bruggetje is neergelegd om het lopen over oneffen terrein te simuleren. Daarmee kan bepaald worden of de laars wel goed aansluit en de voet niet in de laars gaat schuiven tijdens bijvoorbeeld een afdaling. ‘Niet dat ik daar last van ga krijgen, ik sta normaal toch de hele dag op het beton. Met mijn veiligheidsschoenen...’, bromt de motormonteur droogjes, die daarmee even de lachers op zijn hand krijgt. Voor sergeant Kris Faber wordt het al zijn tiende uitzending. Hij heeft hoge verwachtingen van de nieuwe gevechtslaarzen. Geen veiligheidsschoenen op een betonnen vloer voor deze objectgrondverdediger van het Leeuwarder 922 Squadron, die juist wél veel in het veld te vinden is. ‘Ik vind het mooie laarzen en ze zitten ook meteen goed. Dat er een aparte zomer- en winteruitvoering is, bevalt mij wel. Al moet zich dat natuurlijk nog in de praktijk bewijzen. Ben vooral benieuwd naar die vochtregulerende eigenschappen, dat zou een hele verbetering zijn. En niet meer poetsen, da’s natuurlijk helemaal te gek!’ Die laatste opmerking wordt gecorrigeerd door technisch medewerkster Annemieke: ‘Er mag geen schoenpoets meer gebruikt worden, dat beschadigt het nubuck-leer. Maar de laarzen dienen nog steeds onderhouden te worden hoor, daar krijg je speciale middelen voor mee. Maar het dagelijks poetsen is verleden tijd!’

‘Niet meer poetsen, da’s te gek!’

Operatie Gevechtslaars

Het zal circa twee jaar duren voor de verspreiding van de nieuwe gevechtslaarzen over de gehele krijgsmacht is afgerond. In die tijd mogen militairen oude en nieuwe laarzen naast elkaar dragen. Als oude gevechtslaarzen dienen te worden vervangen, loopt dat altijd via de eigen aangewezen functionaris. De oude gevechtslaarzen en sokken worden door het KPU-bedrijf uit de kledingpakketten verwijderd. Men hoeft deze niet in te leveren.

9

Lucas Meindl (rechts): ‘Militairen zijn kritische gebruikers’

Fabrikant Meindl test haar producten veelvuldig met zowel het Duitse leger als Oostenrijkse buitensportorganisaties. ‘Militairen en beoefenaars van extreme outdooractiviteiten zijn kritische gebruikers’, weet de schoenendirecteur. ‘Bij lange verplaatsingen over vaak moeilijk terrein met veelal ook nog zware bepakking. Dan krijgen je voeten het enorm zwaar te verduren. Je voeten zijn je fundament. Als het fundament wordt aangetast, staat de boel op instorten. Ik ben ervan overtuigd dat de Nederlandse soldaten met dit systeem de best mogelijke basis hebben en sterker in hun schoenen staan.’

Ben Disveld: ‘De Nederlandse militair krijgt het beste wat op de markt te krijgen is’

De verwerver Voor luitenant-kolonel Ben Disveld, hoofd Verwerving KPU-bedrijf, is het een uitgemaakte zaak. ‘De Nederlandse militair krijgt het beste wat op de markt te krijgen is. En in combinatie met de speciale sokken is het helemaal een top of the bill gevechtslaars. Hiermee doen we onze mannen en vrouwen een groot plezier.’ Ben is nauw betrokken geweest bij de onderhandelingen over het raamcontract dat voor de periode van vier jaar is afgesloten met de firma Meindl. ‘De laars die nu bij Defensie wordt gedragen, is alweer twintig jaar oud. Het werd hoog tijd voor een nieuw type gevechtslaars. We hebben uitdrukkelijk gekeken en gevraagd naar ervaringen van gebruikers tijdens zware trainingen en missies. Aan de hand van die gegevens en langdurig testen door gebruikers is uiteindelijk gekozen voor dit systeem, waarbij speciale sokken een hoog draagcomfort bieden.’ Iedere militair krijgt in principe één paar type M1 en één paar type M2 gevechtslaarzen, bedoeld voor gebruik in Nederland en Noordwest- en Midden-Europa. Per type schoen worden zes paar bijpassende sokken verstrekt. Vanaf begin dit jaar krijgt iedere nieuw opkomende militair en de militairen die op uitzending gaan de nieuwe laarzen uitgereikt in het Centraal Aankleedpunt in Soesterberg. ‘Militairen die al in dienst zijn, krijgen verspreid over een periode van twee jaar hun nieuwe laarzen’, zegt Ben. ‘Dat gebeurt op locatie maar wel volgens het principe fighters first: eerst is het de beurt aan de gevechtseenheden, daarna volgen de overige eenheden.’

‘Hiermee doen we onze mannen en vrouwen een groot plezier’


10

11

Reorganisatie JIVC: goed, maar zakelijk

Het VAM is de ‘regieorganisatie’ binnen het JIVC. VAM maakt met de uitvoerende organisatiedelen afspraken over de beschikbare capaciteiten, mensen en middelen, licht Michèl toe. ‘Die zakelijke benadering betekent ook: afspraak is afspraak. Komen we een leveringsdatum overeen, dan mag je ons daaraan houden.’

'Samenwerken, daar draait het om' De reorganisatieplannen zijn gezaaid, het Joint IV Commando (JIVC) wacht om te ontspruiten. JIVC-transitiemanager kapitein-ter-zee Michèl van den Akker geeft een rondleiding langs de nieuwe, krijgsmachtbrede informatievoorzieningsdienst binnen de DMO.

Fruittelers gebruiken enting om hun fruitbomen te vermeerderen en te verbeteren. De teler prikt of plakt de scheut van de ene plant op de stam van de ander, waarna het als geheel verder groeit. Zo kun je de vormgeving van het JIVC ook een beetje zien. De witte (kantoor) en groene (militair-operationele) informatievoorzieningsdiensten van Defensie worden geïntegreerd in één organisatie binnen de DMO. Van die boom zal straks de hele krijgsmacht de vruchten plukken. Kapitein-ter-zee Michèl van den Akker werkt als transitiemanager voor commodore Dré Kraak, de ‘hoofdbotanicus’ van dit nieuwe gewas dat luistert naar de naam JIVC. Voedingsbodem voor het JIVC is de ingrijpendste Defensiebezuiniging in jaren. Schrale grond, zo maakt Michèl duidelijk. ‘Veel minder budget, minder mensen, maar de behoeften blijven grotendeels hetzelfde.’ De samenvoeging van IVENT, Defensiebreed verspreide documentaire informatievoorzieningen (DI) en het DMO-ressort Command-, Control-, CommunicatieComputers & Informatiesystemen (C4I-systemen) in het JIVC is dan ook een harde bezuinigingsmaatregel. Minder middelen, minder mensen. Aan Michèl en zijn collega’s de taak om ondanks de arme toplaag toch een effectieve organisatie neer te zetten (zie kader). Dat vereist een andere benadering van de werkzaamheden, legt de kolonel uit. ‘We zullen ons werk zakelijker, maar ook in één keer goed, moeten benaderen. En goed is goed genoeg, we hebben eenvoudig niet langer de middelen om op alle fronten altijd het hoogst haalbare te realiseren.’

Regie De nieuwe JIVC-tak Vraag & Aanbod Management (VAM) staat symbool voor één van de meest in het oog spring ende veranderingen in het brede informatievoorzienings domein. Het VAM fungeert als het loket van het JIVC. De Defensiebrede vragen en behoeftes op het gebied van informatievoorziening komen hier binnen. Het VAM beoordeelt de aanvraag, controleert of daar budget voor is, of het past in de opgestelde plannen en of capaciteit beschikbaar is. Zo ja, dan draagt VAM zorg voor een uitwerking van de behoefte die past binnen de Defensiebrede BV/IV architectuur, waarna VAM een gerichte opdracht verstrekt voor de uitvoerende organen van het JIVC. ‘Capaciteitsmanagement’, zo bestempelt de transitie manager het. ‘Dat klinkt misschien bureaucratisch, maar grote bedrijven werken niet anders.’ Kort gezegd: de klant komt met een wens, een probleem of een behoefte. Het VAM vertaalt die functionele casus naar een technische oplossing. Vervolgens legt ze die taak neer daar waar het hoort en de specialisten gaan aan de slag. ‘Voorheen kwamen opdrachten van links, rechts, boven en beneden de organisatie binnen’, vertelt Michèl. ‘Nu kun je niet langer rechtstreeks zo maar een opdracht inschieten. Al die kattenluiken, die moeten echt dicht. Voor de klant is er één loket, één aanspreekpunt. Dat bemannen we met mensen die ter zake kundig zijn, die beeld en geluid hebben bij het werk.’

Het Network Operations Centre in Soesterberg. Foto: Maurits van Hout, AVDD

Uitvoering De praktische uitvoering ligt daarna in de vaardige handen van de afdeling C4I&I en de afdeling Operations. Het leeuwendeel van de JIVC’ers zal hier werken. C4I&I focust op het groene, operationele domein en informatiebeheer (IB, het heringerichte DI-werkveld). Operations, het huidige IVENT, houdt zich voornamelijk bezig met kantoorautomatisering, de decentrale en centrale gegevens verwerkende systemen, inclusief een beperkt aantal operationele systemen. Het VAM bepaalt welke afdeling een opdracht uitvoert. Deze ‘hoofdaannemer’ maakt indien noodzakelijk gebruik van de ander. Belangrijk is dat het VAM vooraf duidelijk voor ogen heeft wat de klant wil en hoe zich dat vertaalt in concrete werkzaamheden.

Voor alle diensten van Operations lopen momenteel sourcingstrajecten. Hangende definitieve besluitvoering, is het doel daarvan om te bepalen welke diensten op welke wijze op termijn uitbesteed kunnen worden aan marktpartijen en wat Defensie zelf blijft doen. Uit te besteden diensten zullen naar de markt gaan, diensten die niet worden uitbesteed zullen landen binnen C4I&I. Op termijn zal Operations dus als zelfstandige afdeling verdwijnen. Innovatie Behalve het praktische handwerk levert het JIVC ook innovatieve denkkracht aan de krijgsmacht. Onder de naam KIXS richt het zich met name op innovaties in het operationele veld. Dat zijn geen Willie Wortels met bizarre, maar in de praktijk onbruikbare vondsten. ‘Het is de taak van KIXS innovaties uit te werken ter ondersteuning van de “Jongens In Het Veld - JIVC”’ geeft Michèl aan. ‘Het KIXS gaat heel gericht innovatieopdrachten uitvoeren voor de gehele krijgsmacht. Daarbij hanteert ze een totaalbenadering. Het KIXS ontwerpt niet alleen nieuwe concepten, ze test en evalueert die ook. Daarnaast >>


12

13

Reorganisatie bekijkt het KIXS wat de invloed van de innovatie is op doctrines, commandovoering, opleidingen en trainingen.’ In tegenstelling tot het civiele Research en Innovatie Centrum van IVENT (dat opgaat in de nieuwe KIXS organisatie) telt het KIXS ook een flink aantal militaire medewerkers, schetst Michèl. ‘De burgers zorgen voor de technologische diepgang. De militairen brengen hun kennis van het operationele domein in. De interactie tussen die twee, daar zit de kracht van het KIXS.’

Een sonar operator aan boord van Hr. Ms. Vlaardingen. Foto: René Ketting, AVDD

Kennis en kunde ‘Iedereen die denkt dat niets verandert, zal van een koude kermis thuiskomen’, waarschuwt de kolonel. ‘We moeten het werk met twintig procent minder mensen doen, dat is een gegeven. Desondanks heeft het JIVC nog steeds veel kennis en kunde nodig.’ De transitiemanager ziet zowel kansen als bedreigingen voor het JIVC. ‘Ik waak ervoor dat we geen bureaucratische moloch vormen. Ja, we gaan zakelijker werken. Maar wel om ons werk zo goed mogelijk te doen. Zo zullen we onze uren moeten verantwoorden. Alleen uren registreren maakt het mogelijk om te plannen. Dan pas kun je verwachtingen uitspreken naar je opdrachtgevers. ‘We zullen vertrouwen in elkaar moeten hebben. Als we allemaal in onze ivoren torens blijven zitten, gaat het niet werken. Samenwerken, daar draait het om. Zoek elkaar op, denk in oplossingen, liefst meerdere voor elk probleem.’ ‘Het JIVC biedt mogelijkheden om efficiënter met geld om te gaan, een goed inzicht in levensduurkosten te krijgen en strakkere realisatietermijnen te verwezenlijken’, somt Michèl op. ‘Het papier is klaar, nu is het aan ons om het werkend te krijgen.’ Dan zal blijken of voor het JIVC ook de les uit het plantenrijk opgaat: schrale grond kan de mooiste en de zeldzaamste plantjes opleveren. ><

Takenpakket en afdelingen Het werkveld van het JIVC omvat informatievoorziening in de breedste zin van het woord. Ook documentaire informatie onder het takenpakket van de nieuwe DMO-loot. Het JIVC telt in totaal ruim 3300 arbeidsplaatsen.

Maatwerk bij kledingbedrijf Minister Jeanine Hennis-Plasschaert kreeg onlangs op het Centraal Kleedpunt een inkijkje in de wereld van de militaire kleding- en persoonsgebonden uitrusting.

Staf Adviseert over de besturing van het JIVC, is het formele koppelvlak naar buiten en ondersteunt de productie-eenheden.

Medewerkers van het KPU-bedrijf gaven de minister uitleg over de verschillende facetten van het kleedproces. Ze kreeg een rondleiding door de kleedstraat waar militairen bij hun opkomst letterlijk een winkelwagentje volladen met kleding en uitrusting. KPU-medewerkers gaven minister Hennis onder meer een nadere toelichting over de nieuwe gevechtslaarzen en de nieuwe sportkleding.

Vraag & Aanbod Management Reguleert en stuurt alle interne en externe IV/ICT/ IB-uitvoeringsorganisaties en draagt zorg voor integraal toepasbare oplossingsrichtingen. Command-, Control-, Communicatie-, Computers- & Informatie systemen & Informatiebeheer Zorgt voor de realisatie, integratie, onderhoud en afstoting van operationele IV-producten en -diensten. Kennis, Innovatie, eXperimenten en Simulatie Initieert, voert uit en begeleidt kennis- en innovatieve activiteiten gericht op verbetering of vernieuwing van de Defensiesystemen. Operations Zorgt voor de realisatie, integratie, onderhoud en afstoting van kantoorautomatiseringsproducten en –diensten en delen van de operationele informatievoorziening. Het grootste deel van de projectorganisatie SPEER is ook ondergebracht bij Operations.

Foto: Gerben van Es, AVDD

Integriteitgezien Veldgids voor het ‘exemplum malum’ Goed voorbeeld doet goed volgen. Het tegenovergestelde is ook waar. Maar dat slecht voorbeeldgedrag is relatief simpel te categoriseren. Zie je dit soort types in jouw directe (werk)omgeving? Het exemplum malum, oftewel ‘het slechte voorbeeld’ zoals het in de volksmond wordt genoemd, is vaak gesignaleerd in Nederland en daarbuiten. De soort heeft verschillende kleuren en verschijningsvormen. Deze veldgids is bedoeld om het makkelijker te maken jouw plaatselijke variant van het exemplum malum te kunnen identificeren. Het kan zijn dat je nooit een exemplum malum bent tegengekomen, maar op basis van de ervaringen van de meeste waarnemers achten wij die kans klein. Het exemplum malum pontificalum Deze soort kenmerkt zich door met opgeblazen borst de stemmen van de kleinere bewoners van zijn omgeving te overschreeuwen en er zo voor te zorgen dat

hun stem niet wordt gehoord. Als grootste in de buurt vindt hij zijn eigen standpunt het allerbelangrijkst en het meest waardevol. Als een ander ook iets wil toevoegen, wordt die met een luid ‘gekraaag’ tot stilzwijgen gebracht. Deze soort verspreidt zich razendsnel als hij eenmaal genesteld heeft. Het exemplum malum gepriveligeerdum Er zijn twee verschillende ondersoorten van het geprivilegeerdum, het zogenaamde geprivilegeerdum vocalis en het geprivilegeerdum silentius. Het verschil schuilt erin of hij de wereld luidruchtig laat zien waarin hij anders is en doet dan de rest of dat hij (vergeefs) probeert om dit stil te houden. In praktijk is dit een klein verschil. Het kenmerk van de geprivilegeerdum is dat hij om welke reden dan ook gelooft dat hem, waarschijnlijk vanwege de hoge positie die hij bezit, een aantal speciale rechten toekomt. Onderzoekers zeggen nog steeds bezig te zijn met het achterhalen hoe deze soort zich ontwikkelt. Pogingen om de geprivilegeerdum uit te roeien hebben in de loop der jaren slechts zelden succes gehad. De exemplum malum intimus indesiderium Deze soort kenmerkt zich door zijn houding, voornamelijk tegen de vrouwtjes. Hij vindt zichzelf zo onweerstaanbaar dat

hij meent recht te hebben op de aandacht van elk vrouwtje in de wijde omgeving. Dat hoort nu eenmaal erbij. Probeert altijd een onschuldige indruk te maken ook wanneer hij gepakt wordt, wat soms moeilijk kan zijn. Dit zijn maar een paar van de vele typen van de exemplum malum die bekend zijn. Volgens wetenschappers wordt de soort (helaas) niet met uitsterven bedreigd. Wel is het nuttig om alert te zijn op zijn sporen. Dat maakt het mogelijk om de juiste maatregelen te nemen om de soort te beheersen, want de soort stoort de omgeving behoorlijk.

Derek Suchard Centraal Adviseur Integriteit Defensie


14

15

Actueel Wachtmeester-1 Sherwin Laveist ‘Ik heb een administratieve baan binnen de DMO. Ik ben nu op zoek naar een andere functie. Ik werk al sinds 1996 bij Defensie en ben van origine artillerist. Ik zou wel graag weer een meer operationele functie hebben. De opzet van deze dag bevalt me wel. Ik krijg een goed beeld van wat er allemaal kan binnen DMO en kan overal vragen stellen.’

Baneninformatiemarkt voor DMO'ers

Namen en rugnummers Tekst: Wouter Helders Foto’s: Eva Klijn, AVDD

Ruim 500 mensen bezochten op 29 januari de DMO baneninformatiemarkt op de Kromhoutkazerne. De DMO’ers konden hier op informele wijze kennismaken met de nieuwe DMO-organisatie. Ook presenteerden onderdelen van enkele operationele commando’s zich aan de baanzoekende collega’s.

Robert van den Bosch ‘Dit is een uitgelezen kans meer informatie te vinden over de mogelijkheden binnen DMO en Defensie in het algemeen. Ik heb transitiecode 2- en werk nu als senior toezichthouder Defensie leveranciers op Woensdrecht. Eerlijk gezegd mis ik in mijn werk wat uitdaging. Ik wil graag bij Defensie blijven werken en hoop vandaag wat inspiratie op te doen van mogelijke paden die ik kan inslaan. Ik zou bijvoorbeeld graag in Den Haag willen werken. Als ik een baan vind die me aanspreekt ga ik zeker nog even bij de stand van de vacaturebank langs. Je CV leren “pimpen” kan nooit kwaad.’

Maarten Esmeijer (links): 'Onzekerheid over baan en toekomst bij Defensie'

‘Als je één ding merkt tijdens deze baneninformatiedag is het dat mensen hun verhaal kwijt willen,’ merkt luitenantter-zee 2 OC Maarten Esmeijer op. Hij werkt normaal gesproken als release coördinator bij het Joint Informatie Voorziening Commando van het CDC, maar treedt vandaag op als vraagbaak. De reorganisatie krijgt nu namen en rugnummers, geeft hij aan. ‘De bezoekers hier hebben veelal transitiecode 2- of 4 gekregen. Ze zitten in onzekerheid over hun baan en toekomst bij Defensie. De uitdaging voor ons is hun uit te leggen wat wij te bieden hebben, wat een baan bij ons inhoudt en in hoeverre dit met hun wensen en capaciteiten matcht.’ De baneninformatiedag waar alle ‘baanzoekende’ DMO’ers de gelegenheid hebben op informele wijze kennis te maken met de nieuwe DMO-organisatie is een succes te noemen, vindt majoor Arold Wouters, één van de organisatoren. ‘De massale opkomst laat wel zien dat hier behoefte aan is.’

Animo volop voor de DMO baneninformatiemarkt. Foto: DMO Communicatie

Er valt dan ook veel te halen. Alle DMOorganisatieonderdelen presenteren zich met stands, posters, folders en medewerkers die vragen kunnen beantwoorden. Los van deze schat aan informatie is ook een delegatie P&O’ers aanwezig. Ze bemannen een informatiekraam over de vacaturebank en bieden bezoekers advies over hun sollicitatiebrief en CV. Medewerkers van BBO/USG Restart beantwoordden vragen en onduidelijkheden over het externe herplaatsingstraject.

Neomi van Rossum ‘Als management-assistente werk ik mee aan het project vervanging F-16. Het is een leuke job. Toch ben ik ben wel toe aan een nieuwe uitdaging. Ik hoef me geen zorgen te maken over mijn baan, maar zou graag een andere kant opgaan. Onlangs heb ik een opleiding in de verwerving gedaan en daarin wil ik graag verder. Helaas gaven ze net aan bij de verwervingstand dat daar voorlopig geen banen zijn. Dat is balen, maar ik heb wel weer wat nieuwe contacten gelegd.’

Majoor Thea Keus ‘Momenteel werk ik bij de staf Commando Luchtstrijdkrachten op het bureau operationele logistiek afdeling jachtvliegtuigen. Een mooie functie, maar aangezien ik transitiecode 4 heb, is het tijd op zoek te gaan naar een nieuwe baan. Deze dag is het ideale moment om te kijken wat DMO mij te bieden heeft. Wat houdt de nieuwe organisatie in? Waar pas ik bij? Het liefst blijf ik bij de luchtmacht werken, maar ik heb vandaag een ‘paarse’ bril op. Je moet je kansen spreiden.’


16

17

Werkplekgezien

4 1

7

Voor de rubriek Werkplekgezien neemt de redactie iedere maand een kijkje bij een werkplek van een DMO-collega. Het ‘materiaal’ op de werkplek vormt de basis voor het gesprek. Foto: Robert Koelewijn, AVDD

3 5 6

2

8 Naam: Wendy van den Broek-de Bruijn Leeftijd: 29 Functie: Senior medewerker conceptontwikkeling Wendy werkt bij het Bureau Toekomstvisie en Conceptanalyse van het Ressort Maritieme Systemen bij de Directie Wapensystemen. Samen met haar collega’s vergaart en onderhoudt ze informatie

over systeemconcepten, specificaties, integratie en life cycle management. Kennis en kunde die noodzakelijk is, mocht bijvoorbeeld de vervanging van de huidige onderzeeboten van de Walrusklasse ter sprake komen. Door nu specifieke militaire technologische knowhow te borgen en te weten wat op de markt te koop is, kan de DMO blijven optreden als smart buyer.

1 Reizen is een van Wendy’s passies. In 2006 ging ze op studiereis naar China, waar ze ondermeer de Chinese Muur bezocht. En waar het ‘aan’ ging met haar echtgenoot Jasper.| 2 'Vijf tekenloden, vroeger gebruikt bij het ontwerpen van rompen van schepen. Daarmee maakte je mooie ‘strokende’ lijnen, zonder hoeken.’ | 3 Een aquarium met Wendy’s ‘levende onderzeebootjes’; guppies . ‘Ooit begon ik met drie visjes in een vaas. Ik zou niet weten met hoeveel ze nu zijn.’ | 4 ‘We maken een aantal concepten om te zien welke functionaliteiten nodig zijn, wat de ruimtes en grootten zijn. Een gedachtenexperiment eigenlijk. Dit helpt ons inzichtelijk maken wat voor kennis en capaciteiten we nodig hebben mochten we besluiten tot vervanging.’ | 5 Ik ben heel trots op mijn flipper, het insigne van de Onderzeedienst. De wapensysteemmanager had zoveel waardering voor mijn ondersteuning dat hij me voordroeg bij de Onderzeedienst. Bijzonder, want ik ben de eerste burger met een flipper. Op een plankje weliswaar.’ | 6 Oud-asielpoes Teddy is ondanks haar 14 jaar erg vitaal. ‘Ze gaat nog steeds fanatiek achter de laserpointer aan. Al doet ze dat het liefst liggend.’ | 7 Wendy zingt sinds haar studententijd in de band Spark. ‘We spelen alleen onze eigenmuziek, weleens omschreven als “Beneluxrock” – noem het maar poprock. Beroemd worden? Daar doe ik het niet voor, ik vind het gewoon een leuke hobby.’ Luister naar Spark op www.spark-band.nl | 8 Met een mindmap probeer ik helder te krijgen wat voor computertool we nodig hebben bij het ontwerp. Onze dieselelektrische onderzeeboten vormen namelijk echt een bijzondere capaciteit. Alle kenmerkende functionaliteiten moeten terugkomen in een volgend ontwerp.


18

19

Interview

3

1. René (links) en Jef in hun element 2. Zelfs met een 4x4 kun je vast komen te zitten 3. Exotische verkeersborden 4. Boemelen door het sneeuwlandschap 5. -32 graden Celsius, windkracht 7, horizontale sneeuw, maar ze hebben het gehaald: de Noordkaap. 6 Het noorderlicht als kers op de taart

2 1 DMO’er rijdt Vredestein Noordkaap Challenge

Bekijk het filmpje van René en Jefs belevenissen

5

Winterbanden eronder en gaan Normaal verdiept René van Meurs zich in uitdagingen als klein kaliber wapens en RPG’s. Maar in december verlegde de medewerker Scheepskwetsbaarheidreductie even zijn aandacht naar sneeuw, ijs en rendieren voor de Noordkaap Challenge.

4 ‘Autosport, sleutelen en roadtrips maken, dat zijn grote hobby’s van me’, vertelt René. Dus toen zijn goede vriend en ‘mede-autogek’ Jef Edens vroeg of hij mee wilde doen aan de Noordkaap Challenge, hoefde de DMO’er niet lang na te denken. ‘We hebben allebei een Toyota Celica, oorspronkelijk een rallyauto en dus gemaakt voor dit soort tochten. De Noordkaap stond al langer op mijn lijstje. Bovendien zamelden we hiermee ook geld in voor 3FM’s Serious Request: een extra stimulans om nu te gaan.’ In dertien dagen tijd rijden ze van Enschede via Duitsland, Denemarken, Finland en Noorwegen naar hun noordelijke reisdoel. Heen en terug goed voor zo’n 7200 kilometer. Met slechts twee weken van tevoren inschrijven, merkt René op. ‘Winterbanden eronder, verstralers erop, motorolie, ruit- en koelvloeistoffen vervangen en gaan.’ 4-sterren hotel ‘Hoe je elke dag precies op de bestemming komt, is aan jou. Je bepaalt dus zelf of je de snelwegen of de B-wegen pakt. Natuurlijk zijn wij vaak over de binnendoorweggetjes gegaan, want daar is dat oude ding in z’n element.’

Enige zelfredzaamheid is dan wel een vereiste, merkt de DMO’er op. ‘Medische of technische assistentie is er niet, je bent op jezelf aangewezen. Als je verwacht dat je elke nacht in een 4-sterren hotel zit, kun je beter thuisblijven. Onze wagen zat dan ook aardig volgepropt met gereedschap, overlevingsmiddelen, slaapzakken en proviand.’ ‘Soms rijd je 8, 9 uur op een dag. Bovendien is het aardig intensief sturen. In het donker is het verschil tussen weg en berm met die sneeuw soms gewoon niet te zien. Je vertrouwt dan bijna volledig op de navigator en je GPS.’ Aan duisternis namelijk geen gebrek in het hoge noorden. René: ‘In aantocht naar de Noordkaap moesten we genoegen nemen met maximaal 2,5 uur schemer per dag.’ Voor de etappe naar de Noordkaap zelf krijgen ze wat hulp. ‘De laatste 13 kilometer reden we achter een sneeuwschuiver. Noodzakelijk, want anders kom je gewoon niet boven.’ Daarna vervolgen ze hun tocht via de Noorse fjorden, Zweden en Denemarken. ‘Al met al was het een intensieve, maar superleuke ervaring’, zegt René. ‘Ik kan dit echt iedereen aanbevelen. Noorwegen wil ik zeker nog wel een keer zien. Maar dan wel bij daglicht, in de zomer.’

6

Op locatie

Ritmeester Rutger Poelakker werkt als accountmanager bij de sectie Marketing en Verkoop, ondermeer op complex Vriezenveen. ‘Domeinen Roerende Zaken stoot goederen af die bij het Rijk overtollig zijn geworden. Zo ook strategisch materieel als wapensystemen en militaire voertuigen. Omdat daarvoor specifieke kennis vereist is, verkoopt Defensie – in nauw overleg met de ministeries van Financiën, Economische- en Buitenlandse Zaken – zijn eigen overtollig materieel. Die taak ligt bij de sectie Marketing en Verkoop van de DMO. Onze sectie bestaat uit vier militaire accountmanagers en vijf burgermedewerkers die het backoffice bemannen. Gezamenlijk zijn wij verantwoordelijk voor het vinden en binden van potentiële klanten en voor het sluiten van contracten voor de verkoop van militair materieel van strategische waarde. Denk daarbij aan wapensystemen zoals de mijnenjagers, F-16’s, Leopard 2 gevechtstanks en vrachtwagens, maar ook reserveonderdelen van bijvoorbeeld de Lynx maritieme helikopter, de M109 houwitser en C-130 transportvliegtuig en verschillende soorten munitie.

Je zou ons kunnen omschrijven als de huis-aan-huis verkopers van de krijgsmacht. Van het eerste contact tot en met het maken van het contract zijn wij verantwoordelijk voor de verkoop van ons materieel. Dat gaat van relatief kleine contracten van zo’n 10.000 euro tot omvangrijke miljoenencontracten. Ook adviseren wij de operationele commando’s over en geven ze toestemming voor schenkingen en bruikleen voor grotere wapensystemen. Tenslotte verschroten wij restanten van het van de operationele commando’s overgenomen materieel dat uiteindelijk niet wordt verkocht. Dit alles gaat in nauwe samenwerking met het Ressort Projecten dat, nadat het contract is gesloten, zorgt voor het aflevergereed maken en de daadwerkelijke aflevering. Al met al een zeer divers werkveld met veel uitdagingen waar succes en tegenslag hand in hand gaan.’ Foto: Robert Koelewijn, AVDD

Colofon - Jaargang 10, nummer 1, februari 2013 Materieelgezien is een uitgave van de Defensie Materieel Organisatie, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensiemedia. Hoofdredactie: Hans Kuijper Eindredactie: Ingmar Kooman Vormgeving: Grafische Dienst | AVDD Den Haag Druk: OBT bv, Den Haag Oplage: 5.500

Redactieadres: (niet voor adreswijzigingen en vragen over verzending) DMO/sectie Communicatie Postbus 90822 MPC 58A 2509 LV Den Haag E-mail: [email protected]

Redactieraad: Arvid Staarink (Staf ), Marc Bijsterbosch (DMunB), Regina van Bree-Van Rijn (IVENT), majoor Erik de Brouwer (DP&V), Marjolein Hof-Kok (DBB), Henny Kooi (KPU-bedrijf ), majoor Patrick Jurcka (DP&V), majoor Jan Mensink (DWS), Iris Portier (IVENT) en Manfred de Wit (IVENT).

Overname van artikelen en foto’s is toegestaan na overleg met de redactie en onder bronvermelding. Aan artikelen kunnen geen rechten worden ontleend. De inhoud van Materieelgezien weerspiegelt niet noodzakelijkerwijs de mening van het ministerie van Defensie.

Materieelgezien. Sterker in je schoenen. Kansen in de reorganisatie DMO er crosst naar Noordkaap. Nummer 1 februari 2013

Recommend Documents