MACHINESECTOR
IN TURKIJE
Turkse machinesector
Auteur: Hakan Sönmez onder supervisie van Raphael Pauwels, Vlaams Economisch Vertegenwoordiger in Istanbul
Economic Representation of Flanders c/o Consulate General of Belgium Siraselviler Caddesi No.: 39, TR - 34433 Taksim, Istanbul, TURKEY T: +90 212 293 99 17 of 22 | F: +90 212 293 99 27 E-mail:
[email protected]
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING: DE TURKSE ECONOMIE
6
2 KENMERKEN VAN DE TURKSE MACHINESECTOR
8
HUIDIGE SITUATIE FINANCIEEL-INSTITUTIONELE ANALYSE GEBRUIKTE TECHNOLOGIE TOTALE IMPORT TOTALE EXPORT EXPORT/IMPORT VERHOUDING GEPRODUCEERDE MACHINES INVESTERINGEN IN TECHNOLOGIE PROBLEMEN TURKSE MACHINESECTOR TOEKOMST TURKSE MACHINESECTOR SWOT-ANALYSE
8 9 10 10 11 12 12 13 13 14 14
3 SUBSECTOREN VAN DE MACHINEBOUW
16
VOEDSELVERWERKENDE MACHINES VERPAKKINGSMACHINES TEXTIELMACHINES VEETEELT-, LAND-, EN TUINBOUWMACHINES AUTOMATISERINGSSECTOR
16 17 19 21 24
4 IMPORT IN TURKIJE VOOR DE MACHINESECTOR
26
5 EXPORT UIT TURKIJE VOOR DE MACHINESECTOR
32
6 DOUANEFORMALITEITEN TURKIJE
38
TURKSE DOUANEWET VERBOD OP BEPAALDE GOEDEREN VERGUNNINGEN EN ANDERE INVOERRESTRICTIES AANGIFTE ATR-CERTIFICAAT INVOER VAN GERENOVEERDE- OF TWEEDEHANDS MACHINES
38 38 38 39 39 39
7 EUROPESE RICHTLIJNEN EN PRODUCTNORMEN
40
CE-MARKERING
40
2 ___________________________________________________________________________
8 DE BELGISCHE MACHINESECTOR
43
EXPORT VAN VLAANDEREN SAMENWERKING STIJGERS IN DE EXPORT EXPORT BELGISCHE MACHINESECTOR NAAR TURKIJE IMPORT BELGISCHE MACHINESECTOR VANUIT TURKIJE
43 45 45 45 49
9 CONCLUSIE
50
10 BIBLIOGRAFIE
51
BOEKEN INTERNETBRONNEN WEBAPPLICATIES RAPPORTEN MAGAZINES KRANTEN INTERVIEWS
51 51 52 53 53 53 54
11 BIJLAGEN
54
TRADE FAIRS AND EXHIBITIONS IN TURKEY TURKSE INGENIEURS
54 57
Turkse machinesector | Oktober 2013 ___________________________________________________________________________ 3
WOORD VOORAF Dit rapport kijkt naar de kansen die er voor Vlaamse machinebouwers zijn op de Turkse markt. Turkije, dat de jongste tien jaar een gemiddelde jaarlijkse BBP-groei van om en bij 5% heeft gerealiseerd, heeft een sterke industrie. Het land is een van 's werelds grootste producenten inzake textiel, automotive, bouwmaterialen, consumenten-elektronica, huishoudtoestellen etcetera. Maar inzake investeringsgoederen zoals machines heeft het nog steeds nood aan een grote portie import. Volgens de gegevens van het Turks Instituut voor Statistiek (TÜIK) heeft Turkije in 2012 ter waarde van 26,3 miljard dollar machines geïmporteerd. Daar kunnen onze machinebouwers hun voordeel mee doen, ook al omdat Turkije sinds 1996 een douane-unie heeft met Europa. We leggen in dit rapport de focus op enkele subsectoren, zoals de land- en tuinbouwmachines, voedselverwerkende machines, verpakkingsmachines, textielmachines, transmissies en tandwielen.
4 ___________________________________________________________________________
Turkse machinesector | Oktober 2013 ___________________________________________________________________________ 5
1
INLEIDING: DE TURKSE ECONOMIE
HET ECONOMISCHE SUCCESVERHAAL
Groeimarkt Turkije, door economen als een "nieuw geïndustrialiseerd land" bestempeld, staat op de 17de plaats in de wereldwijde bbp-rangorde. De economie is er ook de jongste jaren blijven groeien, terwijl vele landen in Europa met recessie te kampen hadden. Het BNP steeg jaarlijks gemiddeld met 4,3% over de laatste 7 jaar. Het succes van Turkije heeft verschillende bronnen: een omvangrijke en jonge bevolking die relatief goed opgeleid is, een goede geostrategische ligging en een ondernemersvriendelijk klimaat.1 Maar het land scoort minder goed als we kijken naar de export/import verhouding en het tekort op de handelsbalans. In 2012 bedroeg de totale import 237 miljard dollar en de totale export van Turkije 151,9 miljard dollar.2 In 2011 was het tekort op de handelsbalans op jaarbasis 75,1 miljard dollar terwijl het in 2012 gedaald is naar 46,9 miljard dollar en in 2013 wordt er een tekort op de handelsbalans van 61 miljard dollar verwacht.3 De Turkse economie groeide in 2010 met 9,2%, in 2011 met 8,8% en in 2012 met 2,2%. Voor 2013 mikte de Turkse regering in haar oorspronkelijke planning op 4% BBP-groei, maar naar het einde van de zomer gaven ministers te kennen dat het wat minder zal zijn, ergens tussen 3 en 4%. GROEIENDE SECTOREN
Sector
2009
2010
2011
2012
Bouw
-16,1%
18,3%
11,3%
0,6%
Onderwijs
2,0%
0,6%
5,1%
4,3%
Verwerkende industrie (incl. machine-industrie)
7,0%
13,6%
9,6%
1,9%
Energie (elektriciteit en gas)
-3,4%
7,3%
8,8%
3,5%
Groot- en kleinhandel
-10,2%
13,6%
11,1%
0,1%
Logistiek en transport
-7,0%
10,6%
10,6%
3,2%
Financiële intermediaires
8,5%
6,8%
9,6%
3,2%
Vastgoedleasing
4,5%
7,6%
9,3%
6,6%
Gezondheidszorg en sociale diensten
3,2%
1,2%
5,2%
5,3%
Bron: TÜIK – Gegevens (BBP) Bruto Binnenlands Product – Gayri Safi Yurtiçi hasıla (GSYH) verileri 4
De verwerkende industrie in Turkije heeft tot het jaar 2012 eveneens sterke groeicijfers vertoond, maar in 2012 is de sterke groei getemperd. Dit kwam grotendeels door de crisis in Europa in 2012. De Europese Unie is immers goed voor zowat 40% van de Turkse export.
1
http://www.peter-bronsveld.nl/index.php/voor-investeerders/83-10-redenen-om-te-investeren-in-Turkije, geraadpleegd op 22/4/13 2 http://www.ekonomistim.com/turkiye-ihracati, geraadpleegd op 10/4/13 3 http://www.dunya.com/cari-acik-beklentisi-63-milyar-dolar-181051h.htm, geraadpleegd op 18/4/13 4 http://www.patronlardunyasi.com/haber/Iste-2012-de-en-hizli-buyuyen-sektorler/142066, geraadpleegd op 8/4/13 6 ___________________________________________________________________________
TOETREDING TOT DE EUROPESE UNIE De onderhandelingen met de toenmalige Europese Economische Gemeenschap (EEG) zijn gestart in 1959. Een paar jaar later, in 1963 is er een associatieovereenkomst ondertekend tussen Turkije en de EEG. In 1987 heeft Turkije een formeel verzoek voor ingediend om toetreding tot de Europese Gemeenshap (EG) en sinds 1 januari 1996 heeft Turkije een douane-unie met de Europese Unie. In oktober 2005 begon de Europese Unie de toetredingsonderhandelingen met Turkije. De toetredingsdatum is nog niet vastgelegd en het is daardoor nog niet zeker of Turkije daadwerkelijk tot de EU zal toetreden. De grootste knelpunten tot de toetreding zijn: het conflict met Cyprus, persvrijheid en vrijheid van meningsuiting, de positie van de vrouw in de samenleving, de macht van het Turkse leger en de bescherming van de religieuze minderheden. Het erkennen van de Armeense genocide is geen voorwaarde voor het Turkse lidmaatschap, al gebruiken de tegenstanders dit als een tegenargument. Ook de grootte en de ligging van Turkije wijkt sterk af van de andere kandidaat-lidstaten. Turkije is de grootste kandidaat-lidstaat voor de EU, zowel qua oppervlakte als qua bevolking.5 Binnen Turkije is het grote enthousiasme dat er aan het begin van de jaren negentig bij de bevolking was om toe te treden tot de EU, inmiddels fors afgenomen. Dat blijkt onder meer uit de Transatlantic Trends Survey van het German Marshall Fund. Volgens dat onderzoek zou de meerderheid van de Turken liever werken met Azië, dan met het Westen (Europa en de VS). 56% van de Turken gelooft dat de toetreding tot de Europese Unie niet gunstig zal zijn voor de Turkse economie.6
5 6
http://www.europa-nu.nl/id/vh9hce2h6wda/toetreding_turkije_tot_de_europese_unie, geraadpleegd op 24/4/13 http://trends.gmfus.org/files/2012/09/TT-2012-Key-Findings-Report.pdf, geraadpleegd op 18/4/13
Turkse machinesector | Oktober 2013 ___________________________________________________________________________ 7
2
KENMERKEN VAN DE TURKSE MACHINESECTOR
HUIDIGE SITUATIE Vooraleer we de exportkansen voor Vlaamse machinebouwers bekijken, is het nuttig even poolshoogte te nemen van de lokale, Turkse machineproductie. De Turkse machinesector heeft vooral na de jaren ’70 een belangrijke plaats bereikt in de Turkse industrie. Dat was echter geen ontwikkeling in een rechte, stijgende lijn. De sector heeft vooral tijdens de economische crisis die Turkije doormaakte in 2000 en 2001 de investeringen geannuleerd. De sector kende dan ook een grondige herstructurering. In de tweede helft van hetzelfde decennium volgde een nieuwe klap: de wereldwijde financiële en economische crisis van medio 2008 tot eind 2009 heeft de sector met ongeveer 25% doen inkrimpen. Vanaf het jaar 2010 is de sector terug beginnen groeien. Ondanks die tegenvallers, is de machinesector in Turkije een van de snelstgroeiende sectoren in het land, als het op iets langere termijn wordt bekeken. Tijdens de periode 1990-2011 heeft de sector jaarlijks groeicijfers opgetekend die tussen 8 en 15% schommelden. De gemiddelde bezettingsgraad was 71% voor dezelfde periode. De export is gemiddeld jaarlijks met 20,9% gegroeid en de import met 11,8%. De ambitie van Turkije is om tegen 2023, de 100ste verjaardag van de republiek, een jaarlijkse export van 500 miljard dollar te halen, waarvan 100 miljard dollar moet komen van de export van machines.7 8 In Turkije zijn er onder de machineproducenten nog veel KMO’s. Dankzij de goedkope werkkrachten en de gevorderde technische vaardigheden van de werknemers kunnen een aantal van die KMO’s toch concurreren in internationale markten. De sector biedt een hoge werkgelegenheid met 114.500 werknemers, maar kent toch ook zijn moeilijkheden. Alhoewel het een must is om in deze sector gekwalificeerd personeel te hebben, heeft 36% van de ondernemingen gebrek aan ingenieurs en 33% aan techniekers. Dit is gebleken uit een inventarisonderzoek.9 10
Een ander probleem is de sterke importafhankelijkheid van Turkije. Door de economische structuur is de stijging van de import sterker dan die van de export. Deze structuur zorgt voor een zeer ongunstige handelsbalans voor het land. Zolang dit niet verandert zal het tekort op de handelsbalans blijven oplopen.11
7
100ste verjaardag van de Turkse republiek http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makina-sektoru-raporu-201-09102012105928.pdf, geraadpleegd op 21/2/13 9 http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/content/docs/sn-adnan-dalgakiran-makina-sunus.pdf, geraadpleegd op 21/2/13 10 Een Envanter-onderzoek wordt gedaan door bedrijven om te analyseren wat er onderbreekt of misloopt in eigen bedrijf of eigen sector 11 http://onedio.com/haber/her-100-dolarlik-ihracat-icin-62-dolarlik-ara-mali-ithal-ediliyor-86410, geraadpleegd op 11/4/13 8
8 ___________________________________________________________________________
FINANCIEEL-INSTITUTIONELE ANALYSE De KMO’s zijn de ruggengraat van de Turkse machine-industrie. Volgens een onderzoek is de verdeling van de 1.410 machineproducenten als volgt: Gebieden
% Spreiding
Marmara, Tracië en Egeïsche regio
61
West-Zwarte Zee en Midden-Anatolië
23
Middelandse Zee en Zuid-oosten
11
Oost-Zwarte Zee en Oost-Anatolië
5
Bron: MMO MIS Commissie-inventaris, “Midden-Anatolische Exportvereniging”
De Marmara en de Egeïsche regio zijn de belangrijkste productieplaatsen voor de Turkse machineproducenten. De aantrekkelijkheid van deze regio’s is te wijten aan het feit dat de meeste geschoolde werkers zich hier bevinden, de logistiek goed in elkaar zit en er grote marketingmogelijkheden zijn. De laatste jaren is er ook een merkbare verschuiving richting Anatolië (Gaziantep, Mersin, Adana, Bolu, Konya, Eskisehir, …) omdat deze gebieden gestimuleerd worden d.m.v. subsidies. De institutionele structuur van de machineproducenten ziet er als volgt uit: Institutionele structuur
% Indeling
Naamloze vennootschap
33
Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
47
Samenwerking zonder rechtspersoonlijkheid, Joint-venture, Strategische alliantie, …
20
Het aandeel van de familiebedrijven in de sector bedraagt 82%. De traditionele structuur van de bedrijven wordt behouden. De openheid naar de buitenwereld (beursnotering, partnerschappen, …) van bedrijven uit deze sector loopt traag. In de onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de financiële structuur van de machineproducenten: Kapitaal (TL)
% Indeling
5.000 – 50.000
28
50.000 – 500.000
27
500.000 – 5.000.000
32
+ 5.000.000
13
Bedrijven met een kapitaal van 500.000 TL (340.000 dollar) tot 5.000.000 TL (3.400.000 dollar) maken 45% deel uit van de totale bedrijven. Vooral in de laatste jaren wordt er een groei gezien in het kapitaal. Bedrijven werden gedwongen om hun export te verhogen. Daarom hebben ze ook hun tradionele structuur niet langer kunnen behouden.
Turkse machinesector | Oktober 2013 ___________________________________________________________________________ 9
De classificatie van de machineproducenten volgens hun omzet: Omzet (TL)
% Indeling
500.000
11
500.000 – 1.000.000
39
1.000.000 – 50.000.000
40
+ 50.000.000
10
Zoals blijkt uit bovenstaande tabel heeft 50% van de ondernemingen minstens 1.000.000 TL (660.000 dollar) omzet. Deze bedrijven zijn grotendeels KMO’s. KMO’s maken 2/3 deel uit van de totale bedrijven in de Turkse machinesector. Slechts 10% van de bedrijven hebben een omzet boven de 50.000.000 TL (33.000.000 dollar). Deze bedrijven zijn geschikt voor internationale concurrentie, ze zijn kapitaalintensief en hebben vaak partnerships.
GEBRUIKTE TECHNOLOGIE De gebruikte technologie is een bepalende factor in de verwerkende industrie. Onderstaand overzicht geeft aan in welke sectoren bepaalde soorten technologieën worden gebruikt:
High-tech: ruimtevaart, kantoormachines, elektronische communicatie en de farmaceutische sector Mid- tot high-tech: wetenschappelijke- en meetinstrumenten, motorvoertuigen, elektrische machines en apparatuur en de machine-industrie Mid- tot low-tech: rubber en plasticindustrie, scheepsbouw, ijzer- en staalindustrie, non-ferrometalen, niet-metaalhoudende mineralen, productie van metaalproducten, olieraffinaderijen en de mijnbouw Low-tech: papierproductie, drukkerijen en uitgeverijen, textiel- en kledingindustrie, lederindustrie, voedingsmiddelen-, drank- en tabakindustrie, hout- en meubelindustrie en de glasindustrie
Het merendeel van de machinesector gebruikt mid- tot high-technologie. In 2011 gebruikte 67,1% van de verwerkende industrie low- tot-mid-technologie.
TOTALE IMPORT Turkije had in 2006 wereldwijd een aandeel van 1,22% voor de invoer van machines, in 2007 1,27%, in 2008 1,16% en in 2009 1,12%. Volgens de gegevens van het Turks Instituut voor Statistiek (TÜIK) heeft Turkije in 2012 ter waarde van 26,3 miljard dollar machines geïmporteerd. De import van de Turkse machinesector gebeurt vooral van China, Duitsland, Italië, de VS, Frankrijk en Engeland. Het totale importcijfer van Turkije bedroeg 236,5 miljard dollar in 2012. Aangezien 26,3 miljard dollar van deze import komt van de machinesector, betekent dit een aandeel van 11,1% in de totale invoer van Turkije. De Turkse machinesector ziet in de invoer van high-tech halffabricaten een belangrijke zwakte van de industrie. Om dit op te lossen investeert Turkije in R&D in deze sector.12
12
http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makine_sektoru_strateji_b-23052011142400.pdf, geraadpleegd op 19/3/13
10 __________________________________________________________________________
Totale import Turkse machine-industrie 8,1
10,3
13,5
16,4
2002
2003
2004
2005
19
22,5
22,5
2006
2007
2008
17,1
21,2
2009
2010
27,1
26,3
2011
2012
Miljard dollar De machine-import van Turkije is de afgelopen 10 jaar, behalve tijdens de crisisperiode, toegenomen. Turkije is verplicht om bepaalde machines te importeren omdat er niet genoeg gekwalificeerd personeel aanwezig is om deze machines te ontwikkelen in het land. De Turkse machine-industrie trekt ook buitenlandse directe investeringen (BDI) aan. In de afgelopen 10 jaar bedroegen de investeringen meer dan 771 miljoen dollar.13
TOTALE EXPORT Volgens de gegevens van TÜIK heeft Turkije in 2012 ter waarde van 14,1 miljard dollar aan machines geëxporteerd. De export van de Turkse machinesector gebeurt vooral richting Duitsland, Engeland, Frankrijk, Iran, Roemenië en Irak. Het totale exportcijfer van Turkije was in 2012 152,5 miljard dollar. Daarvan was 12 miljard dollar op het conto van de machinesector te schrijven, wat een aandeel van 9,2% in de totale uitvoer van Turkije betekent.
Totale export Turkse machine-industrie
2,1
3,0
4,1
5,2
6,5
2002
2003
2004
2005
2006
8,7
10,2
8,1
9,4
11,4
12,0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Miljard dollar De export van de machinesector in Turkije bedroeg 11,4 miljard dollar in het jaar 2011. 14 In 2012 bedroeg de export 12,0 miljard dollar waarvan 20% naar China, 14% naar de VS, 18% naar Duitsland en 19% naar Japan. In totaal wordt er geëxporteerd naar 200 landen. In tegenstelling tot andere sectoren in Turkije stijgt de export van de machinesector van Turkije naar Europa.15
13
http://businesssupportturkije.nl/turkije-feiten/kansrijke-sectoren/machine-industrie/, geraadpleegd op 11/3/13 http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/content/docs/sn-adnan-dalgakiran-makina-sunus.pdf, geraadpleegd op 9/3/13 15 http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do?metod=IlgiliGosterge&id=3484, geraadpleegd op 19/4/13 14
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 11
EXPORT/IMPORT VERHOUDING Land
Totale export van Turkse machinesector (in %)
Export van machines (miljard dollar)
Import van machines (miljard dollar)
Buitenlandse handelbalans van de machinesector (miljard dollar)
China
20
309
172
137
VS
14
182
225
- 43
Duitsland
18
221
132
89
Japan
19
149
55
94
Turkije
9
10
21
- 11
In 2012 was de export/import verhouding 45,7%. De sector wil maatregelen nemen om dit cijfer te verhogen. Er zou veel meer geëxporteerd moeten worden dan geïmporteerd.
GEPRODUCEERDE MACHINES PRODUCTIEWAARDE EN CAPACITEITSBENUTTING 16 Soorten machines
Productiewaarde
Capaciteitsbenutting
(miljoen dollar)
(%)
1 097,6
63,6
1
Motors en turbines
2
Pompen en compressoren
952,5
70,0
3
Kranen en kleppen
777,3
75,9
4
Industriële ovens en kachels
639,4
72,8
5
Airconditioning en koelapparaten
2 348,5
75,9
6
Oplaad-, aflos- en transportmachines
769,0
73,8
7
Rolling en gietmachines
327,8
79,2
8
Voedingsindustrie- en verpakkingsmachines
753,5
68,7
9
Land- en bosbouwmachines
748,0
71,7
10
Bouw en mijnbouwmachines
2 964,5
73,8
11
Industriële droog- en wasmachines
986,7
69,8
12
Papier- en kartonmachines
390,0
73,0
13
Was-, droog- en strijkmachines
14
Textiel-, leerverwerking- en kledingindustriemachines
369,6
69,9
15
Rubber- en plasticverwerkingmachines
380,0
76,0
16
Werktuigmachines
2 773,1
69,0
17
Andere machines voor alg. doeleinden
1 161,6
79,9
18
Andere machines voor spec. doeleinden
1426,4
69,7
18 865,5
73,1
Totaal
16
Exportvereniging, 2011; Documenten van MIB, 2011; Sector en Importverenigingen, 2011; DPT, 9. Ontwikkelingsplan, 2011; MMO MIS Onderzoeksinventaris, 2011 12 __________________________________________________________________________
INVESTERINGEN IN TECHNOLOGIE Landen
Aandeel R&D in het BBP (%)
Aandeel universiteiten in R&D (%)
Zweden
3,9
18
Japan
3,2
22
De VS
2,8
28
Duitsland
2,6
23
Italië
1,1
30
Portugal
1,0
35
Turkije
0,8
50
Bron: OECD “Main Science and Technology Indicators” 2010
In de tabel ziet men dat Turkije het laagste aandeel heeft in R&D (0,8%). Zweden en Japan zijn de grootste investeerders in R&D. Opmerkelijk is dat het aandeel van universiteiten zeer hoog is in R&D (50%) in Turkije, bij de andere landen schommelt dit tussen de 18 en 35%. De industrie kan hier zeer weinig gebruik van maken omdat de studies van de universiteiten theoretisch zijn en meestal niet kunnen omgezet worden in praktijk. Turkije kampt met een "omgekeerde pyramide". De machinesector heeft veel meer noodzaak aan R&D omdat de technologie een belangrijke rol speelt in deze sector. Om wereldwijd te kunnen concurreren op kwaliteit is het noodzakelijk om te investeren in R&D. Uit de recentste gegevens blijkt dat de Turkse machinesector meer zal investeren in R&D. TÜBITAK, de Wetenschappelijke en Technologische Onderzoeksraad van Turkije, ondersteunt 7.345 R&D-projecten waarvan 2.968 machinetechnologieën. Dus 40% van de R&D-investeringen van TÜBITAK richt zich naar de machinetechnologie.17
PROBLEMEN TURKSE MACHINESECTOR Volgens Serol Acarkan, de ondervoorzitter van de Vereniging van Machineproducenten (MIB) verhindert de Turkse bureaucratie de ontwikkeling van de bedrijven in het binnenland. Acarkan vermeldt ook: “Er zijn heel veel bedrijven die proberen het hoofd boven water te houden. Het is zelfs zo dat de bedrijven machines leveren aan gemeentes en de facturen niet betaald krijgen. De bedrijven kunnen geen beslag leggen op de goederen van overheidsinstellingen en weten niet bij welke instantie ze hun recht moeten gaan zoeken. De machinesector heeft grote problemen in de binnenlandse markt. Een ander probleem is bv. onvoldoende kapitaal van bedrijven. Veel bedrijven draaien enkel op schuld. Er zijn zelfs bedrijven die bijna geen geld hebben om een vliegticket te betalen, maar die toch op buitenlandse beurzen staan met een ‘Made in Turkey’etiket. Deze kleine bedrijven beschadigen het imago van de Turkse machinesector. Terwijl aan de andere kant de 220 Turkse machineproducenten die op de Hannover Messe hebben gestaan, de Turkse machinesector heel goed hebben vertegenwoordigd.”18 De bedrijven vermelden dat er veel ondernemingen zijn in de sector die tweedehands werktuigen gebruiken. De belangrijkste reden hiervoor zou zijn dat er bij de verkoop van tweedehandsmachines maar 1% btw wordt aangerekend. Bij de verkoop van nieuwe machines daarentegen wordt er een btw aangerekend tussen de 8% en 18%.
17 18
Origami Media, Machine Export, 11 februari 2013 De Turkse krant ”Dünya”, 18 april 2013
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 13
TOEKOMST TURKSE MACHINESECTOR Er worden voorzorgsmaatregelen genomen om de continuïteit van de sector te garanderen. De KMO’s die weinig of geen eigen vermogen hebben zullen gefinancierd worden om zich te ontwikkelen. Om gebruik te kunnen maken van de financiering van Eximbank en Halkbank moeten de KMO’s de kwaliteit van hun producten en diensten gelijkstellen met de TURQUM®-eisen (keurmerk voor Turkse machine-industrie). De producenten die niet voldoen aan de TURQUM®-standaarden zullen geen plaats krijgen in het strategisch plan. De producenten die wel de standaarden van TURQUM® bereiken, gaan een label ontvangen en hulp krijgen in hun R&D-activiteiten. De KMO’s gaan ook hulp krijgen voor het verlagen van hun energie- en grondstofkosten. Deze steun zal de KMO’s helpen zich verder te ontwikkelen en te concurreren in de binnenlandse- en buitenlandse markten. De financiering van Eximbank geldt enkel voor de machinesector en het totale krediet bedraagt 500 miljoen dollar. Doel is dat dankzij dit krediet de machineproducten gemakkelijker kunnen geëxporteerd worden en dat zo de exportdoelstelling van 100 miljard dollar tegen 2023 bereikt kan worden.19 In 2013 verwacht de Turkse machinesector een hogere groei dan in 2012. Eerst en vooral wordt er een groei verwacht van 6 à 8% in de investeringen. De investeringen die in 2012 werden stopgezet, zullen worden hervat in 2013. De investeringen in de Turkse machinesector worden ook aangemoedigd door de Turkse overheid. In dit kader kan de Turkse machinesector rond de 7 à 8% groeien in 2013. 20
SWOT-ANALYSE
Sterktes
Zwaktes
Jonge ondernemers; Deelnames aan internationale evenementen; Goedkope ingenieursactiviteiten; Kennis voor kwaliteit; Expertise; Relatief goedkope werkkrachten; Lage milieukosten; Binnenlandse grondstoffen (weinig afhankelijk van buitenlandse grondstoffen); Goede organisatie in de sector; Flexibele structuur dankzij de KMO’s Positieve economische ontwikkelingen in de sector; Relatief hoge productiewaarde van werktuigmachines; Expertise in metaalverwerkende machines.
19 20
Bedrijven die weinig aandacht besteden aan personeelswerving; Onvoldoende internationale marketingstrategie; Weinig tot geen toegang tot informatie; Noodzaak tot goede internationale handelsattachés; Gebrek aan coördinatie tussen overheidsinstellingen; Weinig kennis van normen en certificeringen; Weinig toegang tot markten waar er potentieel in zit; Geen samenwerking tussen universiteiten en de industrie; Personeelstekort (zowel in kwaliteit, als in kwantiteit); Moeilijkheden in markttoezicht; Algemene belastingdruk en hoge sociale voorzieningen; Laag imago van de Turkse goederen; Productie in het zwart; Weinig kennis van de consumenten; Het verouderde voordeel voor de binnenlandse producten;
http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/tr/eximbanktan-makine-sektorune-ulke-alici-kredisi, geraadpleegd op 28/3/13 Rapport OAIB ”Midden-Anatolische Producenten Vereniging” 2013
14 __________________________________________________________________________
Onstabiele KMO’s in sterke markten; KMO-structuur (lage schaalvoordelen, weinig kapitaal); Wenig samenwerking tussen de bedrijven; Afhankelijk van buitenlandse tussenstukken omdat de toeleveranciers niet genoeg ontwikkeld zijn; Weinig aandacht aan R&D; Logistieke problemen (weinig ontwikkelde treininfrastructuur); Weinig (grafische) designers in de sector; Belastingen voor werknemers; Indirecte belastingen; Energiekosten; Geen goede branding; Gebrek aan kapitaalaccumulatie; Gebrek aan premie voor de landbouwsector; Weinig samenwerking tussen de sectoren; Gebrek aan lobbying; Eximbank-kredieten, lage financiering per bedrijf; Te lage aanwezigheid van industriële inventarissen en statistische informatie; Te weinig opportuniteiten voor buitenlandse investeringen; Niet veel Turkse vertegenwoordigers nemen deel aan Europese integratieprojecten; Hoge intresten op kredieten; Onvoldoende kwaliteitscontrole en weinig certificeringen.
Kansen
Bedreigingen
Landen in het Midden-Oosten gedragen zich afstandelijk t.o.v. Europa en de VS; Relatief hoge productiekosten in geïndustrialiseerde landen en bedrijven uit die landen die willen samenwerken; De Turkse Republieken zijn nieuwe opkomende markten; Geografische ligging; Ondernemersgeest; Internationale expansie van de beurzen; Flexibiliteit van de KMO’s; Versterking van Export Promotion Center van Turkije (IGEME) en de mogelijkheid om informatie te verstrekken via hen; Het toetredingsproces tot de EU; Mogelijkheid om gebruik te maken van de positieve relaties met Rusland en de Turkse Republieken; De bevolkingsstructuur van Turkije voor de komende 15 jaar;
Het lanceren van de geïmporteerde goederen als binnenlandse goederen te wijten aan onvoldoende markttoezicht; Risico’s die voortvloeien uit vrijhandelsovereenkomsten; Instabiliteit van de wisselkoersen; Lagere kosten in lageloonlanden; Plotse beslissingen (bv. btw-wetgeving) van de overheid m.b.t. de verwerkende industrie, reguleringen zijn onvoorspelbaar; Energiekosten; Belastingdruk; Geen kwaliteitscontrole in derde wereldlanden (zoals verplichte standaard productie); Concurrentie met het Verre Oosten; Problemen met sommige grondstoffen; Instabiliteit van economie en politiek; Turkse overheid die een protectionistisch beleid eist.
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 15
Promotie van technische opleidingen; Een douane-unie met Europa; Meer en meer investeerders die verkiezen om te investeren in Turkije.
3
SUBSECTOREN VAN DE MACHINEBOUW
21
De Vlaamse sectororganisatie Agoria Vlaanderen ziet de beste exportkansen richting Turkije in een viertal subsectoren van de machinebouw. Daarom analyseren we in dit rapport deze subsectoren.
VOEDSELVERWERKENDE MACHINES TURKSE VOEDINGSSECTOR De sterke agrarische- en voedingssector zorgde voor een toename van de industrialisatie. Er is een grote voedselverwerkende industrie ontstaan en dit versnelde de ontwikkeling van voedselverwerkende machines. De bedrijven (vaak KMO’s) die in deze sector opereren, situeren zich vooral in Istanbul, Konya, Ankara, Izmir en Gaziantep.
GEPRODUCEERDE MACHINES De Turkse voedselverwerkende machine-industrie produceert verschillende soorten machines en apparatuur zoals:
21
meel- en graanmolenmachines bakkerijmachines en bakkerijovens industriële drank- en voedselmachines olie- en vetproducerende machines machines voor het reinigen en sorteren van zaden en granen zoetwaren- en cacaomachines persers en vermalers van wijn, fruitsap en andere dranken pasteurisatie- en sterilisatiemachines machines voor de suikerfabrieken vleesverwerkingsmachines melkmachines machines voor zuivelproductie machines voor het verwerken van groenten en fruit room en lactoserum afscheiders voor de zuivelindustrie
http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makine_sektoru_strateji_b-23052011142400.pdf, geraadpleegd op 28/3/13
16 __________________________________________________________________________
IMPORT VOEDSELVERWERKENDE MACHINES De SITC-code van voedselverwerkende machines is 727. Import
2008
2009
2010
2011
2012
(miljoen dollar)
291,1
158,5
244,8
341,8
357,8
Bron: Turks Instituut voor Statistieken (TÜIK)
De import van voedselverwerkende machines is in een stijgende lijn. Belgische producenten van voedselverwerkende machines kunnen deze opportuniteit benutten. De import van de voedselverwerkende machines gebeurt voornamelijk van Duitsland, Italië, Nederland, het VK, de VS, Denemarken, Zwitserland, Frankrijk, Oostenrijk en China.22
EXPORT VOEDSELVERWERKENDE MACHINES Export
2008
2009
2010
2011
2012
(miljoen dollar)
262,9
248,7
274,8
305,6
330,4
Bron: Turks Instituut voor Statistieken (TÜIK)
De export van voedselverwerkende machines is ook in stijgende lijn. Dit is te verklaren door: ten eerste een groeiende voedingssector in Turkije waardoor de machinesector een groot potentieel heeft gezien de productie van voedselverwerkende machines, en ten tweede omdat er veel geïnvesteerd wordt in R&D23 in de sector. De export van de voedselverwerkende machines gebeurt voornamelijk naar Iran, Rusland, Irak, Azerbeidzjan, Kazakhistan, Algerije, Oezbekistan, Egypte en Oekraïne. 24 25 26
VERPAKKINGSMACHINES TURKSE VERPAKKINGSSECTOR Verpakking is een essentieel onderdeel van alle productiebedrijven. De verpakking van een product dient niet alleen om het product te beschermen, maar ook om het product te presenteren in de winkelpunten. Verpakking is van groot belang voor de marketing van agrarische- en voedingsproducten en non-food producten. De Turkse verpakkingssector vertoont een belangrijke groei, terwijl de sector in Europa verzadigd is. Het retailnetwerk van Turkije heeft een grote impact op de groei van de verpakkingssector. Ook de enorme groei van shoppingcentra heeft een grote impact gehad.
22
http://www.fortaq.com/dosyalar/SEKTÖR%20RAPORLARI/Gida_isleme_makineleri_sektor_raporu_2011.pdf, geraadpleegd op 15/4/13 23 http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/12/gida-makineleri-sektoru-2013e-hizli-giriyor, geraadpleegd op 15/4/13 24 Food Processing Machinery, Ministerie van Economie, Turkije 2012 25 http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/10/sektorun-her-zaman-yakin-takipcisiyiz, geraadpleegd op 8/4/13 26 TÛIK Dis Ticaret App - Buitenlandse Handel App, geraadpleegd op 12/4/13 Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 17
Turkije verwacht een handelscijfer van 680 miljard dollar in de detailhandel in 2013 en een handelscijfer van 322 miljard dollar in de georganiseerde detailhandel27.28 Er werken ongeveer 100.000 mensen in de Turkse verpakkingssector. De sector is meer een technologieintensieve sector dan een arbeidsintensieve sector. De grootste verpakkingsbedrijven zijn in het westen van Turkije gevestigd, in provincies zoals Istanbul, Bursa, Kocaeli, Izmir en Manisa.
GEPRODUCEERDE VERPAKKINGEN
papier-, karton- en golfkartonverpakkingen (39%) plastiekverpakkingen (33%) glasverpakkingen (13%) metaalverpakking (8%) houtverpakkingen (7%)
TURKSE PAPIER- EN KARTONVERPAKKINGSSECTOR Wanneer we kijken naar de subsectoren van de verpakkingssector, zien we dat Turkije één van de grootste productiecentra van papier- en kartonverpakkingen is. Turkije is het 6de grootste productiecentrum van de wereld met een productie van 6 miljoen ton papier, karton en golfkartons. Er zijn 8 papier- en kartonverpakkingsproducenten die behoren tot de top 500 bedrijven van Turkije.
TURKSE PLASTIEKVERPAKKINGSSECTOR De totale productie van plastiekverpakkingen in Turkije is 1 miljoen ton. Er zijn 11 plastiekverpakkingsbedrijven die behoren tot de top 500 bedrijven van Turkije.
TURKSE GLASVERPAKKINGSSECTOR Turkije heeft een zeer sterk ontwikkelde glassector. Bij de Turkse glasverpakkingssector is Türkiye Sise ve Cam Fab. A.S. de marktleider met een marktaandeel van 90%. Türkiye Sise ve Cam Fab. A.S. is het 12de grootste bedrijf in de wereld in deze sector. Het bedrijf heeft 26 dochterondernemingen die bijna alle soorten glas produceren en Anadolu Cam produceert de glasverpakkingen. Turkije heeft een glasproductie van 2,2 miljard ton per jaar. Glasverpakkingsproducten maken circa één derde deel uit van deze capaciteit (750.000 ton).
TURKSE HOUTVERPAKKINGSSECTOR Houtverpakking vindt hoofdzakelijk zijn toepassingen in de agrarische sector (voor fruit en groenten), alsook in pallets die gebruikt worden in logistieke magazijnen en demonteerbare transportdozen. Er wordt jaarlijks ongeveer 500.000 ton aan houtverpakkingen geproduceerd in Turkije.
27
Georganiseerde detailhandel bestaat voornamelijk uit moderne detailhandel met drukke winkelcentra, multi verdiepingen winkelcentra en grote complexen die een grote verscheidenheid aan producten aanbiedt, http://retailbusiness-nl.devtheweb.net/georganiseerde-retail-in-india.html, geraadpleegd op 21/3/13 28 http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/ambalaj_2012.pdf, geraadpleegd op 21/3/13 18 __________________________________________________________________________
SPELERS IN DE SECTOR Hierna volgen enkele grote spelers in de sector die behoren tot de 500 grootste industriële bedrijven van Turkije: Sarten Ambalaj, Korozo Ambalaj, Mondi Tire Kutsan Kağıt ve Ambalaj, Olmuksa International PaperSabancı Ambalaj, Süper Film Ambalaj, Artenius Turkpet Kimyevi Maddeler ve Pet Ambalaj Malzemeleri, Dentaş Ambalaj ve Kağıt, Köksan Pet ve Plastik Ambalaj etc.
IMPORT VERPAKKINGSMACHINES De SITC-code van verpakkingsmachines is 74527. Import
2008
2009
2010
2011
2012
(miljoen dollar)
353,9
237,3
300,9
414,8
374,2
Bron: Turks Instituut voor Statistieken (TÜIK)
De import van de verpakkingsmachines gebeurt voornamelijk vanuit de volgende landen, gerangschikt van hoogste importvolume naar laagste: de VS, China, Rusland, Spanje, Frankrijk, Duitsland, Mexico, Polen en Italië. Dit is de volgorde van de landen waaruit er het meest wordt geïmporteerd.
EXPORT VERPAKKINGSMACHINES Export
2008
2009
2010
2011
2012
(miljoen dollar)
83,6
65,0
92,5
121,2
110,5
Bron: Turks Instituut voor Statistieken (TÜIK)
De export van de verpakkingsmachines gebeurt voornamelijk naar de volgende landen, gerangschikt van hoogste exportvolume naar laagste: Duitsland, Italië, de VS, het VK, Zwitserland, Frankrijk, Japan en Nederland. Dit is de volgorde van de landen waarnaar er het meest wordt geëxporteerd. 29 30
TEXTIELMACHINES TURKSE TEXTIELSECTOR De productie van textielmachines begon in de jaren ’80 in Turkije. Maar de eerste decennia werd er door de overheid niet echt veel aandacht besteed aan het investeringsbeleid en de industrialisatiepolitiek door de Turkse overheid. In 2005 is het ‘Multilateraal Verdrag inzake Textiel en Kleding’ van de World Trade Organization ondertekend. Het verdrag hield onder meer de liberalisering van Europese textiel- en kledingsector in, waardoor de concurrentie is toegenomen. Turkije was een van de meest getroffen landen omdat Turkije volgens deze overeenkomst verplicht is het gemeenschappelijke douanetarief te vragen aan derde wereldlanden.
29 30
http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/10/sektorun-her-zaman-yakin-takipcisiyiz, geraadpleegd op 8/4/13 http://www.makinebirlik.com/tr/ambalaj-makineleri-sektor-notu, geraadpleegd op 15/4/13
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 19
Vanaf het begin van de douane-unie zijn de accijnsbelastingen voor industriële producten verlaagd van 16% naar 5,4% en die van textielproducten van 27% naar 6%. Vanaf 2005 werden er geen controles meer gevoerd op de geïmporteerde textielproducten (768 producttypes) waardoor de producten niet meer moesten voldoen aan de TSE-standaarden (Turks Instituut voor Standaarden). Als gevolg van de ongecontroleerde invoer van de textielmachinesector zijn er producten met een te lage kwaliteit en prijs geïmporteerd.
SPELERS IN DE SECTOR Hierna volgen enkele grote spelers in de textielsector (let wel: niet de textielmachinesector) die behoren tot de 500 grootste industriële bedrijven van Turkije: Sanko Tekstil İşletmeleri, Abalıoğlu Yem Soya ve Tekstil, Zorluteks Tekstil, Tat Metal Boru Profil ve Tekstil, Beyteks Tekstil, İlhanlar Haddecilik Boru Profil ve Tekstil, Menderes Tekstil, Yeşim Tekstil, Boyteks Tekstil etc.
IMPORT TEXTIELMACHINES De SITC-code van textielmachines is 724. Import (miljoen dollar)
2008
2009
2010
1.096,2
505,3
1.164,6
2011 1.851,8
2012 1.905,2
Bron: Turks Instituut voor Statistieken (TÜIK)
In 2010 steeg de import van de textielmachines met 136% in vergelijking tot 2009. In 2011 is de import nog eens met 60% gestegen. We zien hier twee jaar na elkaar een enorme toename van import, wat wil zeggen dat de Turkse textielmachine-industrie nog niet goed ontwikkeld is.31 Turkije is momenteel 4de grootste importeur van textielmachines in de wereld.32 De import van de textielmachines gebeurt voornamelijk van Duitsland, Italië, Zwitserland, Japan, China, België, Frankrijk, Zuid-Korea, Taiwan en Tsjechië.
EXPORT TEXTIELMACHINES Export
2008
2009
2010
2011
2012
(miljoen dollar)
266,4
260,0
263,3
274,2
230,6
Bron: Turks Instituut voor Statistieken (TÜIK)
De export van textielmachines blijft redelijk stabiel. In 2012 is de export zelfs gedaald. Dit is vooral te verklaren door de problemen en tekortkomingen in de Turkse textielsector.
31
http://www.tekstilteknik.com.tr/yerli-tekstil-makina-sektorunun-dunyadaki-konumu-ve-sorunlari, geraadpleegd 18/3/13 32 http://www.mmo.org.tr/etkinlikler/sonuc_bildirgesi.php?kod=13&kody=17, geraadpleegd op 8/4/13 20 __________________________________________________________________________
op
De export van de textielmachines gebeurt voornamelijk naar Duitsland, India, Egypte, Oezbekistan, Bangladesh, Iran, Frankrijk, het VK, Syrië en België.33
PROBLEMEN TEXTIELSECTOR GEEN INGENIEURSOPLEIDINGEN Er zijn ongeveer 50 hogescholen en universiteiten in Turkije die textielopleidingen geven, maar geen enkele instelling die een ingenieursopleiding in textiel geeft. Degelijke opleidingen zijn belangrijk voor de toekomst van deze sector.34 Een ander probleem is dat er in de afgelopen jaren veel bedrijven waren in de sector die verschoven zijn naar andere (sub)sectoren. De sector moet zeker gestimuleerd worden om te blijven groeien. 35
GEBREK AAN BEPAALDE BINNENLANDSE MACHINES Bij de analyse van de GTIP-codes is gebleken dat de volgende machines niet vervaardigd worden in Turkije: de spin-, brei- en weefmachines, drukmachines en kledingstukmachines. Er wordt voor bijna 2 miljard dollar aan textielmachines geïmporteerd in Turkije en slechts voor 230 miljoen dollar geëxporteerd. Dit is een gat in de markt. Om dit te verhelpen wil Turkije de binnenlandse productie van textielmachines stimuleren.
IMPORT VAN TWEEDEHANDS MACHINES De Turkse textielmachinesector importeert vooral tweedehands machines. Voor de meeste bedrijven is de prijs van de machines belangrijker dan de kwaliteit. Door het gebruik van de oude machines zijn de bedrijven niet productief genoeg en boeten ze in aan concurrentiekracht.
VEETEELT-, LAND-, EN TUINBOUWMACHINES TURKSE AGRARISCHE SECTOR Turkije is de grootste producent en exporteur van landbouwproducten in het Nabije Oosten en Noord-Afrika. Landbouw is een van de belangrijkste drijvers van de Turkse economie. Dankzij deze grote agrarische sector is er een sterke landbouwmachinesector ontwikkeld. De Turkse agrarische machinesector is verdeeld in 2 groepen. Enerzijds zijn er de landbouwmachines en anderzijds de tractoren. In de landbouwmachinesector zijn er zo’n 1.058 producenten en importeurs en 27 producenten van tractoren. Ongeveer 225 van die producenten zijn lid van de Turkse Vereniging voor Landbouwmachine- en Werktuigproducenten (TARMAKBIR).
GEPRODUCEERDE GOEDEREN Turkije is wereldwijd de grootste producent van vijgen, hazelnoten, kweeperen, granaatappels, abrikozen en kersen, de tweede grootste producent van kikkererwten, komkommers en watermeloenen, de derde grootste
33
http://www.makinebirlik.com/tr/turkiyenin-tekstil-ve-konfeksiyon-makineleri-sektoru, geraadpleegd op 15/4/13 http://www.tekstilteknik.com.tr/yerli-tekstil-makina-sektorunun-dunyadaki-konumu-ve-sorunlari, geraadpleegd 18/3/13 35 De Turkse krant ”Dünya”, 28 maart 2013 34
op
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 21
producent van linzen, aubergines, pistachenoten, tomaten en paprika's, de vierde grootste producent van uien en olijven, de vijfde grootste producent van suikerbieten, de zesde grootste producent van appels, thee en tabak, de zevende grootste producent van katoen en gerst, de achtste grootste producent van amandelen, de negende grootste producent van pomelo’s, rogge en tarwe, en de tiende grootste producent van citroenen. 36
GEPRODUCEERDE MACHINES In Turkije worden er in de landbouwmachinesector ongeveer 130 verschillende machines en apparatuur vervaardigd. De belangrijkste vervaardigde machines zijn:
tractoren motoculteur (manuele tractoren) oogstmachines maaiers gazonmaaiers met een horizontale snijrichting zaai-, plant- en pootmachines mestverspreiders machines voor gewasbeschermingsmiddelen en irrigatie dorsers drogers machines voor het reinigen, sorteren en verwerken melkmachines landbouwmachines voor tuinbouw
GROTE SPELERS IN DE SECTOR Hierna volgen enkele grote spelers in de agro-voedingssector: Toros Tarım, Cargill Tarım ve Gıda, Hattat Tarım Makinaları, Erdem Metal, Mega Tarım, Anıl Tarım, Ünsal Tarım Makinaları, Cetinkayalar Agriculture Machinery, Aysan Makina Imalatım.
IMPORT AGRARISCHE MACHINES De SITC-code van agrarische machines is 721. Import (miljoen dollar)
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
TARMAKBIR
444,4
380,4
337,6
196,3
387,9
701,8
638,6
OAIB
518,2
443,6
379,9
240,2
463,1
745,3
n/a
ITC
489,2
412,2
378,8
235,5
455,6
752,9
668,0
Bron: Turkse Vereniging van Landbouwproducenten (TARMAKBIR)
Nota: Er zijn verschillen tussen de cijfers van TARMAKBIR, OAIB en ITC-COMTRADE. Dit komt omdat deze organisaties verschillende definities hanteren om machines als landbouwmachines te catalogeren. Bijvoorbeeld: in tegenstelling tot TARMAKBIR beschouwt OAIB tabakverwerkingsmachines wel als landbouwmachines.
36
http://www.internationaalondernemen.nl/agenda/handelsmissi-naar-turkije, geraadpleegd op 1/3/13
22 __________________________________________________________________________
In 2011 bedroeg de import volgens TARMAKBIR 701,8 miljoen dollar en in 2012 bedroeg het 638,6 miljoen dollar. We zien hier een daling van 9,8%, maar de import bedraagt nog altijd meer dan de export. De import van landbouwmachines gebeurt voornamelijk van Italië, Polen, de VS, Duitsland, China, Nederland, België en Saoedi-Arabië.
EXPORT AGRARISCHE MACHINES Export (miljoen dollar)
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
TARMAKBIR
234,5
274,5
376,8
299,8
329,6
384,1
525,2
OAIB
221,4
273,9
379,6
306,0
340,3
403,4
545,0
ITC
241,9
295,2
399,7
319,3
361,0
422,9
562,3
Bron: Turkse Vereniging van Landbouwproducenten (TARMAKBIR)
De export is van 2006 tot 2012 alsmaar gestegen, met uitzondering van de economische crisis in 2009 en begin 2010. In 2011 bedroeg de export volgens TARMAKBIR 384 miljoen dollar en in 2012 is de export gestegen naar 525 miljoen dollar. Dit is een enorme stijging van 37%. De export van de landbouwmachines gebeurt voornamelijk naar Irak, Soedan, Azerbeidzjan, Italië, Frankrijk, Iran, Bulgarije, Roemenië, Algerije en Rusland.37 38
IMPORT TRACTOREN De SITC-code van tractoren en motoculteurs is 722. Import
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
(miljoen dollar)
210,6
149,0
161,9
90,8
200,1
345,2
259,3
Bron: Turkse Vereniging van Landbouwproducenten (TARMAKBIR)
De import van tractoren en motoculteurs gebeurt voornamelijk van Italië, India, Frankrijk, Duitsland, ZuidKorea, de VS en het Verenigd Koninkrijk.
EXPORT TRACTOREN Export
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
(miljoen dollar)
147,9
159,5
221,5
178,7
195,4
219,4
324,8
Bron: Turkse Vereniging van Landbouwproducenten (TARMAKBIR)
De export van tractoren en motoculteurs gebeurt voornamelijk naar de VS, Irak, Italië, Marokko, Polen, ZuidAfrika, Chili, Paraguay, Australië en Portugal. 39 40 41
37
http://www.tarmakbir.org/haberler/tarmekstat2013ozet.pdf, geraadpleegd op 3/4/13 http://www.tarmakbir.org/tr/istatistikler.html, geraadpleegd op 11/4/13 39 www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=623, geraadpleegd op 20/3/2013 38
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 23
TOEKOMST AGRARISCHE SECTOR PROJECT ZUIDOOST-ANATOLIË (GAP) Het GAP-project (Project Zuidoost-Anatolië) van de Turkse overheid beoogt de ontwikkeling van het zuidoosten van Turkije, middels het opwekken van elektriciteit en het irrigeren van landbouwgronden door de bouw van 22 stuwdammen en 19 elektriciteitscentrales. De voltooiing van GAP in 2013 zal ervoor zorgen dat er 1,8 miljoen hectare landbouwgrond kan worden geïrrigeerd. Het GAP-project biedt grote kansen voor de toekomst van de Turkse agrarische sector.42
INVESTERINGSMOGELIJKHEDEN IN LANDBOUW Het Ministerie van Landbouw heeft samen met de Provinciale Directies een onderzoek gedaan naar de investeringsmogelijkheden in landbouw in verschillende provincies van Turkije. Bij het onderzoek is er gekeken naar o.a. de landbouwoppervlakte, de bodemgesteldheid, 10 redenen om te investeren in die provincie, …43 De experts van het ministerie stellen zien in een aantal niches grote mogelijkheden voor de investeerders:
champignons in Istanbul aromatische planten in Bursa canola en saffloer in Bilecik algenproductie in Afyon wortels in Konya wijndruiven in Tekirdag buffelfokkerij in Kocaeli renpaarden in Eskisehir champignons en rozijnen in Karabük
Uiteraard zijn er naast deze specifieke niches ook grotere investeringsgebieden zoals granen, suikerbieten, aardappelen etc.
NORMERING De landbouwproducenten hechten veel belang aan de ISO-series en CE-markering (zie hoofdstuk 7).
AUTOMATISERINGSSECTOR TURKSE AUTOMATISERINGSSECTOR Alhoewel de automatiseringssector in Turkije al heel lang bestaat, heeft de sector de nodige aandacht nog altijd niet kunnen krijgen. Enkel de investeringen van de publieke sector bevestigen het belang van de automatiseringssector. De procesautomatiseringssector in Turkije is sterk vertegenwoordigd in vergelijking met de globale markt. Voor de verdere versteviging van de sector moeten de machines uitgerust worden met veiligheidssystemen en moeten de standaarden van de machines verhoogd worden. 40
http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/Tarım_alet_makineleri_2012.pdf, geraadpleegd op 3/4/13 http://www.tarmakbir.org/haberler/tarmekstat2013ozet.pdf, geraadpleegd op 3/4/13 42 http://nl.wikipedia.org/wiki/Project_Zuidoost-Anatolië, geraadpleegd op 2/5/13 43 Turkse krant “Dünya”, woensdag 20 maart 2013 41
24 __________________________________________________________________________
Ondanks het feit dat de automatiseringssystemen zo’n 10 jaar later ingetreden zijn in Turkije in tegenstelling tot de Westerse landen, is Turkije goed bezig met het internationaliseren. Vooral de privatisering van de overheidsbedrijven na het jaar 2000 heeft ertoe geleid dat bedrijven automatiseringssystemen zijn beginnen gebruiken. Cenk Ceylan, General Manager van Rockwell Automation in Turkije geeft aan dat Turkije (meer) belang moet geven aan ERP-systemen bij de bouw van nieuwe fabrieken. Enkel op deze manier kan Turkije concurreren met Europa en de VS. Hoe kan dit verbeterd worden? “2 punten: ten eerste hightechautomatiseringssystemen gebruiken zodat de prestatie van de machines kan verbeteren (en de productiekosten dalen). En ten tweede de machines uitrusten met veiligheidssystemen. Als we deze 2 punten toepassen, zal de prijsconcurrentie van Turkije verschuiven naar kwaliteitconcurrentie” aldus Cenk Ceylan.44
GLOBALE VRAAG NAAR TRANSMISSIES EN TANDWIELEN Volgens het GIA’s Automotive Transmission Systems onderzoek is de grootste doelstelling van de globale markt van transmissiesystemen 94 miljoen eenheden te produceren tegen 2017. De stijgende autoproductie en productie van automatische transmissiesystemen zal de markt van transmissiesystemen parallel doen groeien.45 Volgens Freedonia Group, een internationaal marktonderzoeksbureau, zal de vraag in Azië, Midden-Oosten, Oost-Europa en Midden- en Zuid-Amerika de vraag in de VS, Japan en West-Europa overtreffen. Marktwinsten in de ontwikkelingslanden zullen groeien dankzij de gezonde economische groei, voortdurende inspanningen voor industrialisatie en door de stijging van het besteedbaar inkomen in die landen met als gevolg een stijging in de productie van motorvoertuigen en andere industriële productie.46 47
Globale vraag naar tandwielen (miljard dollar) 2003
2008
2013
2018
Noord-Amerika
29,9
32,7
40,5
48,8
West-Europa
27,2
32,2
36,2
41,1
Azië
30,9
51,1
68,4
94,6
Centraal & Zuid-Azië
2,9
5,5
7,1
9,3
Oost-Europa
4,7
8,9
11,8
15,7
Afrika & Midden-Oosten
2,3
4,3
5,6
7,5
Bron: The Freedonia Group, Inc
SPELERS IN DE SECTOR Hierna volgen enkele grote spelers in de sector: Bosch Rexroth Otomasyon, Delphi Automotive Systems, Autoliv Cankor Otomotiv, Rultrans Transmisyon, Yılmaz Reduktor etc.
44
http://www.sektorel.com/sektor-haberleri/otomasyon/turkiyeotomasyon-sektorunde-nereye-gidiyoruz, geraadpleegd op 9/4/13 45 http://www.prweb.com/releases/manual_transmissions/automatic_transmissions/prweb9406179.htm, geraadpleegd op 26/3/13 46 http://www.freedoniagroup.com/brochure/26xx/2624smwe.pdf, geraadpleegd op 2/4/13 47 http://www.geartechnology.com/issues/0511x/global.pdf, geraadpleegd op 2/4/13 Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 25
IMPORT TURKSE AUTOMATISERINGSSECTOR Import (miljoen dollar)
2008
2009
2010
2011
2012
Transmissiesystemen
270,5
214,2
254,1
310,3
273,3
Tandwielen
270,6
238,6
278,4
308,2
295,0
Bron: Turks Instituut voor Statistieken (TÜIK)
EXPORT TURKSE AUTOMATISERINGSSECTOR Export (miljoen dollar)
2008
2009
2010
2011
2012
Transmissiesystemen
116,9
77,4
105,8
136,7
181,4
Tandwielen
109,0
74,0
107,4
137,3
133,9
Bron: Turks Instituut voor Statistieken (TÜIK)
De SITC-code van transmissiesystemen is 748: tussenassen en krukken, staande lagerhuizen, lagerhuizen en cartridges, transmissieassen, krukken, de behuizing ervan en andere onderdelen. De SITC-code van tandwielen is 78434: kogelomloopspindels en tandwielkasten, vliegwielen en riemschijven inclusief takelblokken, koppels, koppelingen en koppeloverbrengingen.48 49
4
IMPORT IN TURKIJE VOOR DE MACHINESECTOR
Importcijfers volgens SITC-code (in EUR)
SITC
Product
2010
2011
2012
72111
Ploughs
47887
104888
188795
72112
Seeders, planters, transplanters; fertilizer distributors and manure spreaders (other than hand tools)
6179808
7389726
11956793
72113
Scarifiers, cultivators, weeders, hoes and harrows (other than hand tools)
14432945
22654240
21765614
72118
Other agricultural and horticultural or forestry machinery for soil preparation or cultivation; lawn and sports ground r
600420
1367245
1200151
72119
Parts of the machinery of subgroup 721.1
3246611
4805146
3527076
72121
Mowers for lawns, parks or sports grounds
7956867
9231764
7623391
72122
Combine harvester-threshers
43820459
66518896
75023984
48 49
http://sgm.sanayi.gov.tr/DocumentList.aspx?catID=1020&lng=tr, geraadpleegd op 11/4/13 http://tuikapp.tuik.gov.tr/disticaretapp/, Statistieken van TÜIK, Buitenhandel applicatie
26 __________________________________________________________________________
72123
Other harvesting and threshing machinery; mowers (other than those of heading 721.21)
22383176
54357575
50521049
72126
Machines for cleaning, sorting or grading eggs, fruit or other agricultural produce
11074850
11191013
14740022
72127
Machines for cleaning, sorting or grading seed, grain or dried leguminous vegetables (other than milling machinery of he
13425124
16087155
16318696
72129
Parts of the machines of headings 721.21 through 721.26
6529538
13932836
23160040
72131
Milking machines
4593836
8677361
8528114
72138
Dairy machinery
13434072
15492481
15147712
72139
Parts for milking machines and dairy machinery
2605097
8421053
4187148
72191
Presses, crushers and similar machinery used in the manufacture of wine, cider, fruit juices or similar beverages
3919628
1275223
4974430
72195
Poultry-keeping machinery; poultry incubators and brooders
23126420
20989711
19984971
72196
Other agricultural, horticultural, forestry or bee-keeping machinery (including germination plant fitted with mechanical
7232499
9680473
8194482
72198
Parts of the machinery of heading 721.91
415974
284638
502184
72199
Parts of the machinery and appliances of headings 721.95 and 721.96
4124974
4805419
4337117
72230
Track-laying tractors
1522886
1442933
2268290
72241
Pedestrian-controlled tractors
1334441
3792238
4706491
72249
Other wheeled tractors
149981921
247862418
201562599
72311
Bulldozers and angledozers
25429610
46994558
32050057
72312
Graders and levellers
33926201
62744059
46302748
72321
Front-end shovel-loaders
149200758
210538343
211910617
72322
Mechanical shovels, excavators and shovel-loaders with a 360 degree revolving superstructure
247245840
391529636
516843393
72329
Other self-propelled mechanical shovels, excavators and shovel-loaders
98300000
141894391
186939492
72331
Scrapers
188810
636475
72333
Tamping machines and roadrollers
37627342
49385876
44233661
72335
Coal or rock cutters and tunnelling machinery
26180247
27891435
28817260
72337
Other boring or sinking machinery
77792670
86009523
88843942
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 27
72339
Other moving, grading, levelling, scraping, excavating, compacting or extracting machinery, for earth, minerals or ores,
5683302
8003725
8209573
72341
Pile-drivers and pile-extractors
1597493
4097128
5374741
72342
Snowploughs and snowblowers
228357
673463
1316986
72343
Coal or rock cutters and tunnelling machinery, not self-propelled
6067091
20183307
55977348
72344
Other boring or sinking machinery, not self-propelled
39981933
22195967
57090243
72345
Tamping or compacting machinery, not self-propelled
586544
463552
618063
72347
Other moving, grading, levelling, scraping, excavating, compacting or extracting machinery, for earth, minerals or ores,
10562944
16122208
24175071
72348
Machinery for public works, building or the like, n.e.s.
56981476
52374270
45582476
72391
Buckets, shovels, grabs and grips
8823887
9533685
15319773
72392
Bulldozer or angledozer blades
1217011
1849464
1763945
72393
Parts for boring or sinking machinery of heading 723.37 or 723.44
134619405
149400380
84720331
72399
Other parts for the machinery of group 723 (excluding heading 723.48) and of subgroup 744.3
63658615
78215462
85070156
72433
Sewing-machines of the household type
8229360
8588981
11325431
72435
Other sewing-machines
54733551
68321165
89326777
72439
Sewing-machine needles; furniture, bases and covers specially designed for sewingmachines; parts of the machines and fu
15939350
17088449
18723025
72441
Machines for extruding, drawing, texturing or cutting man-made textile materials
36857067
42533075
85952286
72442
Machines for preparing textile fibres
53484166
129246229
87132396
72443
Textile-spinning, doubling or twisting machines; textile-winding (including weftwinding) or reeling machines
100413302
239883540
198001554
72449
Parts and accessories of machines of subgroup 724.4 or heading 724.54 or of their auxiliary machinery
41708858
48949382
46186266
72451
Weaving machines (looms)
110775243
198230833
321160756
72452
Knitting-machines and stitch-bonding machines
132995174
190451988
212352870
72453
Machines for making gimped yarn, tulle, lace, embroidery, trimmings, braid or net and machines for tufting
31213474
50034378
43371669
28 __________________________________________________________________________
72454
Machines for preparing textile yarns for use on the machines of headings 724.51 through 724.53
12143592
14110239
10515561
72455
Machinery for the manufacture or finishing of felt or non-wovens in the piece or in shapes, including machinery for maki
45954078
54170361
30777301
72461
Auxiliary machinery for machines of headings 724.41, 724.42, 724.43, 724.51, 724.52 and 724.53
17774472
24753809
27139524
72467
Parts and accessories of weaving machines (looms) of heading 724.51 or of their auxiliary machinery
20536969
25220985
28548503
72468
Parts and accessories of machines of headings 724.52 and 724.53 or of their auxiliary machinery
36578632
35723741
39800950
72471
Household or laundry-type washingmachines (including machines which both wash and dry), each of a dry linen capacity ex
2863104
3619318
4121044
72472
Dry-cleaning machines
1390818
1492500
1533424
72473
Drying machines, each of dry linen capacity exceeding 10 kg (excluding those of subgroups 741.8 and 743.5)
9726726
7683285
12008200
72474
Machinery for washing (other than household or laundry-type machines), cleaning (other than dry-cleaning machines), wrin
95072856
115937094
166630768
72481
Machinery for preparing, tanning or working hides, skins or leather
5495951
8725280
10181624
72483
Machinery for making or repairing footwear
7061924
9794564
10425077
72485
Machinery for making or repairing articles of hides, skins or leather, other than footwear
984941
910553
558382
72488
Parts for the machinery of subgroup 724.8
2074621
1896268
2080646
72491
Parts for the machines of subgroups 724.7 and 775.1; washing-machines of headings 724.71 and 775.11
17633716
13463998
12874945
72492
Parts for the machines of subgroups 724.7 and 775.1;for the machines of headings 724.72, 724.73, 724.74 and 775.12
13011293
15324768
14568673
72511
Machinery for making pulp of fibrous cellulosic material
2742015
12073552
16757906
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 29
72512
Machinery for making or finishing paper or paperboard
34749028
59032692
62131493
72521
Cutting machines
14860331
24558592
14379208
72523
Machines for making bags, sacks or envelopes
2551214
16856132
7448353
72525
Machines for making cartons, boxes, cases, tubes, drums or similar containers, other than by moulding
5353093
11109268
11841066
72527
Machines for moulding articles in paper pulp, paper or paperboard
6004061
2466343
5499694
72529
Other machinery
28612101
26715400
23284752
72591
Parts of the machines of subgroup 725.1
9549649
15421934
24006921
72599
Parts of the machines of subgroup 725.2
6974588
7605081
12874328
72711
Machinery used in the milling industry or for the working of cereals or dried leguminous vegetables (other than farmtyp
2415678
8370964
7027093
72719
Parts for the machines of headings 721.27 and 727.11
1788565
2225370
2983191
72721
Machinery for the extraction or preparation of animal or fixed vegetable fats and oils
5290796
16748373
33922190
72722
Machinery, n.e.s., for the industrial preparation or manufacture of food or drink
118171846
156707711
189708491
72729
Parts for the food-processing machinery of heading 727.22
18224687
16400169
14660002
74511
Tools for working in the hand, pneumatic
12780898
15886789
13517580
74512
Tools for working in the hand, with selfcontained non-electric motor
46890129
49580887
54392341
74519
Parts of the tools of subgroup 745.1
10267334
11455206
13493789
74521
Dishwashing machines (other than household-type)
8297637
10371881
11009087
74523
Machinery for cleaning or drying bottles or other containers
7257278
5264407
7786965
74527
Other packing or wrapping machinery
188170513
258466836
251166607
74529
Parts of the machinery of subgroup 745.2 and heading 775.3
63530057
59258206
62737122
74531
Weighing machinery (excluding balances of a sensitivity of 5 cg or better, personal weighing-machines and household scal
17049502
21431584
20361467
74532
Personal weighing-machines (including baby scales); household scales
5185245
5826076
5736923
30 __________________________________________________________________________
74539
Weighing-machine weights of all kinds; parts of the weighing machinery of subgroup 745.3
3183848
3784067
4324084
74561
Fire extinguishers, whether or not charged
5675619
12514706
9523103
74562
Spray-guns and similar appliances
11102573
14853459
18570690
74563
Steam or sandblasting machines and similar jet-projecting machines
14703744
20712544
27459118
74564
Agricultural or horticultural appliances for projecting, dispersing or spraying liquids or powders
18045411
30050277
36048230
74565
Other appliances for projecting, dispersing or spraying liquids or powders
26087841
34554107
38800812
74568
Parts of the appliances of subgroup 745.6
32372749
32409851
36931345
74591
Calendering or other rolling machines (other than for metals or glass)
6575154
11262909
8621234
74593
Cylinders and other parts for the machines of heading 745.91
3453010
3200219
4167141
74595
Automatic goods-vending machines (e.g., postage stamp, cigarette, food or beverage machines), including moneychanging m
6398988
5732731
5315707
74597
Parts for the machines of heading 745.95
1000086
1205335
945216
74810
Transmission shafts (including camshafts and crankshafts) and cranks
94323276
95974636
80216425
74821
Bearing housings, incorporating ball- or roller bearings
9463299
14279417
18019867
74822
Bearing housings, not incorporating ballor roller bearings; plain shaft bearings
51527710
67893240
75244085
74831
Roller chain
9110549
14125544
14705213
74832
Other articulated chain
5279391
6222545
5314000
74839
Parts of articulated link chain
351048
452685
690726
74840
Gears and gearing (excluding toothed wheels, chain sprockets and other transmission elements presented separately); ball
134395986
137140419
129037552
74850
Flywheels and pulleys (including pulley blocks)
57596866
63079095
75585139
74860
Clutches and shaft couplings (including universal joints)
16240706
21210641
24904578
74890
Parts, n.e.s., for the articles of group 748
34560507
44760955
39064042
78410
Chassis fitted with engines, for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783
629262
1431119
329577
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 31
78421
Bodies (including cabs), for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783;for the vehicles of group 781
193145
527605
1717402
78425
Bodies, for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783;for the vehicles of groups 722, 782 and 783
3203208
16990932
14065049
78431
Bumpers, and parts thereof
42566087
51597632
58148053
78432
Other parts and accessories of bodies (including cabs)
668014650
614921629
598034444
78433
Brakes and servo-brakes and parts thereof
378528088
405221022
390929387
78434
Gearboxes
646043287
784473615
731908743
78436
Non-driving axles, and parts thereof
318056931
447991791
415323234
78439
Other parts and accessories
1265739954
1449866152
1297478838
Total
6723492615
8459082789
8555662755
5
EXPORT UIT TURKIJE VOOR DE MACHINESECTOR
Export volgens SITC-code (in EUR)
SITC
Product
2010
2011
2012
72111
Ploughs
5304177
7713191
9325589
72112
Seeders, planters, transplanters; fertilizer distributors and manure spreaders (other than hand tools)
9262608
16613246
18232553
72113
Scarifiers, cultivators, weeders, hoes and harrows (other than hand tools)
7731592
9411273
11690262
72118
Other agricultural and horticultural or forestry machinery for soil preparation or cultivation; lawn and sports ground r
1314636
2349279
3278005
72119
Parts of the machinery of subgroup 721.1
6024491
9010290
15420715
72121
Mowers for lawns, parks or sports grounds
1250128
1044374
774882
72122
Combine harvester-threshers
1499222
295674
196743
72123
Other harvesting and threshing machinery; mowers (other than those of heading 721.21)
20667891
11833365
20984173
72126
Machines for cleaning, sorting or grading eggs, fruit or other agricultural produce
498697
1259603
1230742
72127
Machines for cleaning, sorting or grading seed, grain or dried leguminous vegetables
12884561
12579394
11658700
32 __________________________________________________________________________
72129
Parts of the machines of headings 721.21 through 721.26
12780098
19013608
23046974
72131
Milking machines
6230470
6160808
6364898
72138
Dairy machinery
7740730
6191300
4436357
72139
Parts for milking machines and dairy machinery
2093505
2872022
2782426
72191
Presses, crushers and similar machinery used in the manufacture of wine, cider, fruit juices or similar beverages
451499
459122
908140
72195
Poultry-keeping machinery; poultry incubators and brooders
16768129
20646890
28039349
72196
Other agricultural, horticultural, forestry or bee-keeping machinery (including germination plant fitted with mechanical
6847193
7064970
12518412
72198
Parts of the machinery of heading 721.91
166139
156864
55791
72199
Parts of the machinery and appliances of headings 721.95 and 721.96
5026137
9868225
11644071
72230
Track-laying tractors
72241
Pedestrian-controlled tractors
72249
Other wheeled tractors
72311
Bulldozers and angledozers
72312
Graders and levellers
72321
Front-end shovel-loaders
72322
41944 2188487
1893854
1411612
146706545
157789815
252532275
1244639
2614111
3430725
983234
1347551
3847192
6614588
9765503
12531351
Mechanical shovels, excavators and shovel-loaders with a 360 degree revolving superstructure
21879325
22596957
30224305
72329
Other self-propelled mechanical shovels, excavators and shovel-loaders
23276197
34907269
44174072
72331
Scrapers
62837
680
3079451
72333
Tamping machines and roadrollers
2690214
2197495
2157940
72335
Coal or rock cutters and tunnelling machinery
806080
2717501
3742740
72337
Other boring or sinking machinery
13763616
7238049
6687924
72339
Other moving, grading, levelling, scraping, excavating, compacting or extracting machinery, for earth, minerals or ores,
506096
556437
120674
72341
Pile-drivers and pile-extractors
698619
421681
690231
72342
Snowploughs and snowblowers
72343
Coal or rock cutters and tunnelling machinery, not self-propelled
72344
Other boring or sinking machinery, not self-propelled
5762 6141
1055542
877841
1584477
17814804
9825643
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 33
72345
Tamping or compacting machinery, not self-propelled
175616
456735
359166
72347
Other moving, grading, levelling, scraping, excavating, compacting or extracting machinery, for earth, minerals or ores,
4688035
6011034
6782903
72348
Machinery for public works, building or the like, n.e.s.
11240821
14865717
21743579
72391
Buckets, shovels, grabs and grips
23875058
29403173
43115854
72392
Bulldozer or angledozer blades
180750
141944
103485
72393
Parts for boring or sinking machinery of heading 723.37 or 723.44
60875079
125790635
46017253
72399
Other parts for the machinery of group 723 (excluding heading 723.48) and of subgroup 744.3
193380982
268308481
257394804
72433
Sewing-machines of the household type
530828
648726
446164
72435
Other sewing-machines
7497106
9821325
9532589
72439
Sewing-machine needles; furniture, bases and covers specially designed for sewingmachines; parts of the machines and fu
2878296
2602971
2633898
72441
Machines for extruding, drawing, texturing or cutting man-made textile materials
2736850
4968589
1716162
72442
Machines for preparing textile fibres
10471487
14297512
9491009
72443
Textile-spinning, doubling or twisting machines; textile-winding (including weftwinding) or reeling machines
12528936
19115169
10791223
72449
Parts and accessories of machines of subgroup 724.4 or heading 724.54 or of their auxiliary machinery
6954735
6439805
4941369
72451
Weaving machines (looms)
22870593
10746589
7393060
72452
Knitting-machines and stitch-bonding machines
7814215
11669162
10582696
72453
Machines for making gimped yarn, tulle, lace, embroidery, trimmings, braid or net and machines for tufting
4064533
2004960
955087
72454
Machines for preparing textile yarns for use on the machines of headings 724.51 through 724.53
4635571
4839578
3243456
72455
Machinery for the manufacture or finishing of felt or non-wovens in the piece or in shapes, including machinery for maki
800491
366084
940935
72461
Auxiliary machinery for machines of headings 724.41, 724.42, 724.43, 724.51, 724.52 and 724.53
2991295
3881506
1045009
34 __________________________________________________________________________
72467
Parts and accessories of weaving machines (looms) of heading 724.51 or of their auxiliary machinery
9928890
8514416
10418270
72468
Parts and accessories of machines of headings 724.52 and 724.53 or of their auxiliary machinery
5946909
4720115
4888959
72471
Household or laundry-type washingmachines (including machines which both wash and dry), each of a dry linen capacity ex
2597797
2232562
2865203
72472
Dry-cleaning machines
678270
207674
507506
72473
Drying machines, each of dry linen capacity exceeding 10 kg (excluding those of subgroups 741.8 and 743.5)
4573972
5862436
6761465
72474
Machinery for washing (other than household or laundry-type machines), cleaning (other than dry-cleaning machines), wrin
40427593
39508580
45345406
72481
Machinery for preparing, tanning or working hides, skins or leather
3200858
3017768
3835970
72483
Machinery for making or repairing footwear
1380251
921202
1036532
72485
Machinery for making or repairing articles of hides, skins or leather, other than footwear
212124
233372
177824
72488
Parts for the machinery of subgroup 724.8
1153692
1086335
992868
72491
Parts for the machines of subgroups 724.7 and 775.1; washing-machines of headings 724.71 and 775.11
33842515
34575935
34022881
72492
Parts for the machines of subgroups 724.7 and 775.1;for the machines of headings 724.72, 724.73, 724.74 and 775.12
5417618
4699121
4826032
72511
Machinery for making pulp of fibrous cellulosic material
191029
51880
77534
72512
Machinery for making or finishing paper or paperboard
2884136
1621321
1818724
72521
Cutting machines
1956353
2931214
3481050
72523
Machines for making bags, sacks or envelopes
505301
766973
4203797
72525
Machines for making cartons, boxes, cases, tubes, drums or similar containers, other than by moulding
2939667
2605974
6559567
72527
Machines for moulding articles in paper pulp, paper or paperboard
1380146
1211145
969780
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 35
72529
Other machinery
8533128
7142311
2575984
72591
Parts of the machines of subgroup 725.1
690544
1054956
726800
72599
Parts of the machines of subgroup 725.2
1413900
2207657
2448288
72711
Machinery used in the milling industry or for the working of cereals or dried leguminous vegetables (other than farmtyp
91802176
106679519
126796890
72719
Parts for the machines of headings 721.27 and 727.11
19709430
17558989
24111996
72721
Machinery for the extraction or preparation of animal or fixed vegetable fats and oils
8067241
7634118
18440612
72722
Machinery, n.e.s., for the industrial preparation or manufacture of food or drink
47699390
51635717
62458737
72729
Parts for the food-processing machinery of heading 727.22
8555363
7831446
8243235
74511
Tools for working in the hand, pneumatic
1084811
1548372
1987009
74512
Tools for working in the hand, with selfcontained non-electric motor
2765087
3006550
4857199
74519
Parts of the tools of subgroup 745.1
2957052
3108683
3904048
74521
Dishwashing machines (other than household-type)
3254198
3663138
5578405
74523
Machinery for cleaning or drying bottles or other containers
5546705
1467607
891420
74527
Other packing or wrapping machinery
58333552
77773816
76348546
74529
Parts of the machinery of subgroup 745.2 and heading 775.3
12985405
10817170
12051787
74531
Weighing machinery (excluding balances of a sensitivity of 5 cg or better, personal weighing-machines and household scal
5367161
10126772
12587914
74532
Personal weighing-machines (including baby scales); household scales
315388
395931
269416
74539
Weighing-machine weights of all kinds; parts of the weighing machinery of subgroup 745.3
1056000
1069755
876430
74561
Fire extinguishers, whether or not charged
2669796
3156343
4103825
74562
Spray-guns and similar appliances
3848796
3890371
5211451
74563
Steam or sandblasting machines and similar jet-projecting machines
4735806
6411929
6591265
74564
Agricultural or horticultural appliances for projecting, dispersing or spraying liquids or powders
7497036
8878116
9979555
36 __________________________________________________________________________
74565
Other appliances for projecting, dispersing or spraying liquids or powders
8214117
10109627
10295107
74568
Parts of the appliances of subgroup 745.6
3115504
6075428
12885852
74591
Calendering or other rolling machines (other than for metals or glass)
674931
1012870
2186330
74593
Cylinders and other parts for the machines of heading 745.91
649284
983569
2409282
74595
Automatic goods-vending machines (e.g., postage stamp, cigarette, food or beverage machines), including moneychanging m
207199
275878
256453
74597
Parts for the machines of heading 745.95
31604
36315
5935
74810
Transmission shafts (including camshafts and crankshafts) and cranks
47803260
56527492
91180979
74821
Bearing housings, incorporating ball- or roller bearings
1181454
2234671
2565759
74822
Bearing housings, not incorporating ballor roller bearings; plain shaft bearings
11343338
13797695
17422857
74831
Roller chain
1243529
1472827
1470833
74832
Other articulated chain
655669
624589
933204
74839
Parts of articulated link chain
55218
61258
50797
74840
Gears and gearing (excluding toothed wheels, chain sprockets and other transmission elements presented separately); ball
56783667
66610025
67622162
74850
Flywheels and pulleys (including pulley blocks)
19543186
27453017
31680036
74860
Clutches and shaft couplings (including universal joints)
3946149
4527822
4837412
74890
Parts, n.e.s., for the articles of group 748
18840205
25747439
29880620
78410
Chassis fitted with engines, for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783
371222
277469
1372223
78421
Bodies (including cabs), for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783;for the vehicles of group 781
6777771
4175118
5897625
78425
Bodies, for the motor vehicles of groups 722, 781, 782 and 783;for the vehicles of groups 722, 782 and 783
24784368
34237737
100723570
78431
Bumpers, and parts thereof
29470037
28084868
29222034
78432
Other parts and accessories of bodies (including cabs)
492139610
571177882
636691776
78433
Brakes and servo-brakes and parts thereof
140459740
175554893
169921605
78434
Gearboxes
32704226
40430707
52243162
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 37
78436
Non-driving axles, and parts thereof
78439
6
54788059
78093154
97583646
Other parts and accessories
1250338719
1527042967
1658585238
Total
3352971427
4072293048
4548954842
DOUANEFORMALITEITEN TURKIJE
TURKSE DOUANEWET De Turkse douanewet (wet nr. 4459 van 27/10/199, laatst geamendeerd op 18/06/2009) kan geraadpleegd worden op http://eski.gumruk.gov.tr/eNG/legislation/Pages/law.aspx. Hoofdstuk 2 bepaalt o.a. hoe de oorsprong van de goederen bepaald worden, hoe de douanewaarde van de goederen wordt berekend, wanneer invoerrechten verschuldigd zijn... Foreign Trade Regulations Law en Import Regime Decree zijn andere wetten die de douanewet aanvullen. Het besluit nr. 1/95 van de Associatieraad EG-Turkije inzake de tenuitvoerlegging van de slotfase van de douane-unie is ook van groot belang voor de Europese exporteurs. Elk jaar worden de beginselen van het Turkse invoerregime hernieuwd en opgenomen in het Staatsblad van Turkije http://www.economy.gov.tr/index.cfm?sayfa=722CFA6D-FF56-46D7-3AB02218DB9FDDA3.
VERBOD OP BEPAALDE GOEDEREN Turkije verbiedt de invoer van volgende productgroepen:
Narcotica, marihuana en andere stimulerende, psychotrope of verdovende middelen Wapens en munitie Chemische en biologische wapens Bepaalde kleurstoffen Meetinstrumenten die niet conform zijn met Turkse normen Gokautomaten en andere gokspelen Imitatiegoederen Natuurlijke meststoffen gebruikt bij landbouw Zijderupsdril (zijderups is de larve van een zijdevlinder en dril is een zeer stevig, dichtgeweven katoenen, linnen of halflinnen weefsel) Ozonlaag aantastende stoffen
VERGUNNINGEN EN ANDERE INVOERRESTRICTIES Turkije kent geen algemeen systeem van invoervergunningen. Als een vergunning wordt opgelegd, is dat dan ook meestal een naleving van internationale normen. Voor een hele reeks producten moeten er ook vergunningen aangevraagd worden bij het Ministerie van Wetenschap en Technologie, en de distributeurs moeten de dienst-na-verkoop garanderen gedurende twee jaar. Het gaat onder meer om machineonderdelen, elektrische huishoudtoestellen, computers etc. 50
50
http://www.abh-ace.be/nl/binaries/Studie%20Turkije2012_NL_BD_tcm448-200412.pdf, geraadpleegd op 7/5/13
38 __________________________________________________________________________
Daarnaast laat Turkije de invoer van tweedehands machines meestal niet toe. Goederen worden als tweedehands beschouwd wanneer ze niet in het jaar van productie geïmporteerd worden in Turkije. Goederen ouder dan tien jaar worden automatisch niet toegelaten. 51
AANGIFTE Enkel natuurlijke en rechtspersonen die in Turkije gevestigd zijn, kunnen als importeur optreden. Voordat de goederen in Turkije aankomen, moet de Turkse douane via een summiere aangifte worden ingelicht. De procedure en de termijnen zijn dezelfde als die in de Europese Unie gelden. De aangifte bij de douane gebeurt via het Enig Document. Dit document heeft exact dezelfde lay-out als het Europese Enig Document (SAD). Bepaalde goederen zijn onderworpen aan een meer uitgebreide analyse via het TAREKS-systeem. Deze goederen moeten eerst geregistreerd worden. Goederen die ingevoerd worden onder dekking van een ATRcertificaat kunnen een vereenvoudigde procedure volgen. Het ATR-certificaat wordt ook doorgaans gebruikt door Belgische machineproducenten.
ATR-CERTIFICAAT Een ATR-certificaat is een douanedocument dat u kunt gebruiken bij handel tussen landen uit de EU en Turkije. De EU heeft met Turkije een douane-akkoord gesloten, waardoor u de meeste goederen zonder invoerrechten kunt invoeren. De goederen moeten dan wel van Europese of Turkse oorsprong zijn. Dit legt u vast in het ATRcertifcaat. Bij de export naar Turkije vult de Belgische exporteur het ATR-certificaat in. De douane maakt het certificaat bij uitvoer geldig. Dit gebeurt gelijktijdig met de aangifte ten uitvoer.52
INVOER VAN GERENOVEERDE- OF TWEEDEHANDS MACHINES Sommige gerenoveerde- of tweedehands machines kunnen ingevoerd worden, ongeacht de leeftijd van de machines. Bij de invoer van andere machines moet er toestemming gevraagd worden bij het Ministerie van Economische Zaken Afdeling Import. Er zijn twee gangbare vergunningen: Toestemmingsbewijs: Als de gerenoveerde- of tweedehands machines niet in de lijst staan, moet er een toestemmingsbewijs gevraagd worden bij het Ministerie van Economische Zaken Afdeling Import. Een kopie van het toestemmingsbewijs wordt bij de douaneaangifte gevoegd. Het aantal, het gewicht en de waarde van de machines spelen ook een belangrijke rol bij het aanvragen van een toestemmingsbewijs. Overeenstemmingscertificaat: Dit certificaat moet bij de import van bepaalde goederen (zie link) aangevraagd worden bij de desbetreffende afdeling van het Ministerie van Verkeer en Infrastructuur. De te verkrijgen toestemmingsbewijzen en overeenstemmingscertificaten zijn geen vervanging voor de documenten m.b.t. de buitenlandse handelswetgeving die ook noodzakelijk zijn bij het importeren.
51
http://madb.europa.eu/madb_barriers/barriers_select.htm, geraadpleegd op 7/5/13 http://www.kvk.nl/ondernemen/internationale-handel/documenten/atr-certificaat-voor-turkije/, 7/5/13 52
geraadpleegd
op
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 39
AANVRAAG TOESTEMMINGSBEWIJS Benodigde documenten bij de aanvraag:
Aanvraagformulier Foto (vanuit 4 perspectieven; voor, achter, links en rechts) Specimen van de handtekening, gecertificieerd door de notaris, van de persoon die het aanvraagformulier heeft ondertekend Gewaarmerkte afchrift van de persoon die het aanvraagformulier heeft ondertekend Kopie van het inschrijvingbewijs bij het Nationaal Staatsblad Gewaarmerkte afschrift van het capaciteitsrapport (als er een capaciteitsrapport is) Kopie van het document van bevoegdheid voor dienst-na-verkoop Koopovereenkomst tussen koper en verkoper
Via deze link kan het aangifteformulier (lijst met goederen) gedownload worden. Het formulier moet correct ingevuld worden zoals het uitgelegd is op de volgende website http://ith7.dtm.gov.tr. Vervolgens moet het formulier ondertekend en afgestempeld, en samen met de andere documenten naar het Ministerie van Economische Zaken Afdeling Import verstuurd worden.
GELDIGHEIDSDUUR TOESTEMMINGSBEWIJS Vergunningen die hierboven vermeld zijn, hebben een geldigheidsduur van 4 maanden, niet overdraagbaar aan derden. De documenten m.b.t. de import (toestemmingsbewijs, overeenstemmingscertificaat, andere verplichte documenten die in de wet vermeld zijn zoals dit document) moeten binnen de maand bezorgd worden aan de Afdeling Import.53 54
7
EUROPESE RICHTLIJNEN EN PRODUCTNORMEN
Er zijn bijna 15.500 productnormen in Turkije. Een groot deel hiervan (zo'n 95%) is vergelijkbaar met ISO/IECnormen. Circa 1.000 normen zijn verplicht, d.w.z. dat de producent wettelijk verplicht is zijn product te laten certificeren door het Turkse normeninstituut (TSE). Dit 'control certificate' dient aanwezig te zijn bij de inklaring in Turkije.
CE-MARKERING Turkije is bezig met het implementeren van de Europese regels met betrekking tot het gebruik van de CEmarkering. Dit houdt in dat Turkije voor dezelfde producten een CE-markering vraagt als in de EU. Maar de manier waarop goederen worden gecontroleerd, verschilt met de EU-landen. Terwijl in Europa het Market Surveillance System wordt toegepast, worden goederen in Turkije door de douane gecontroleerd. 55 Met CE-markering aangebracht op een product verklaart de fabrikant (of importeur) te voldoen aan alle EGrichtlijnen die van toepassing zijn op het product. De productgroepen welke onderhevig zijn aan deze richtlijnen zijn opgenomen in de Nieuwe Aanpak Richtlijnen.
53
http://www.gumrukleme.com.tr/sektorel-bilgiler/kullanilmis-makine-ithalati/, geraadpleegd op 6/5/13 http://www.oaib.org.tr/tr/ikinci-el-makine-ithalat-prosedurleri-hakkinda-bilgi-verebilir-misiniz, geraadpleegd op 6/5/13 55 http://www.latinchallenge.nl/zoeken/showbouwsteen_dtb.asp?bstnum=288723, geraadpleegd op 31/5/13 54
40 __________________________________________________________________________
Wanneer producten het CE-label dragen en dus voldoen aan de betrokken richtlijnen, hebben deze vrij toegang tot de gehele markt binnen de Europese Economische Ruimte (Landen binnen de Europese Unie, EFTA en Turkije). Nationale overheden mogen geen aanvullende eisen aan de producten stellen voor de gebieden die door de Europese regelgeving worden gedekt en de handel van producten welke CE-markering dragen en conform de richtlijnen ontworpen en geproduceerd zijn, niet belemmeren. De keerzijde is dat producten die niet voldoen aan de eisen en geen CE-markering hebben niet binnen de EER verhandeld mogen worden.
BASISEISEN CE-MARKERING Er zijn een aantal regels verbonden aan de procedures voor het aanbrengen van CE-markering:
Op producten onderworpen aan EG-richtlijnen dient CE-markering te worden aangebracht alvorens deze kunnen worden vermarkt. Producten kunnen pas op de markt worden gebracht als deze voldoen aan alle bepalingen in deze richtlijnen en conform deze eisen een conformiteitsbeoordelingsprocedure is uitgevoerd. Wanneer dit in de EG-ricthlijnen van toepassing op het product is aangegeven, dient een geautoriseerde derde partij (notified body) te worden betrokken bij de conformiteitsbeoordelingsprocedure. De fabrikant dient vervolgens een EG-verklaring van overeenstemming op te stellen en het CE-label op het product aan te brengen. Indien een product het CE-label draagt, mogen andere vormen van markering evengoed op het product aangebracht worden, zolang deze verschillen van betekenis en niet overlappen met CEmarkering, evenals onschadelijk zijn voor de zichtbaarheid en betekenis van de CE-markering.
MISVERSTANDEN CE-MARKERING CE-markering is geen keurmerk. Bij producten met minimale risico's zijn de eisen namelijk niet dusdanig dat kan worden gesproken van kwaliteitborging (module A, zelfcertificatie). De primaire doelen van CE-markering zijn het bevorderen van vrij verkeer van goederen/producten in EER-lidstaten en het verhogen van veiligheid in gebruik van producten.56 Meer informatie: Het Turkse Standaarden Instituut (TSE): www.tse.org.tr Undersecretariat of Foreign Trade (UFT): www.dtm.gov.tr > Technical Regulations
56
http://www.tuv.nl/nl/onze-diensten/2626_NLD_HTML.htm, geraadpleegd op 31/5/13
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 41
42 __________________________________________________________________________
8
DE BELGISCHE MACHINESECTOR
EXPORT VAN VLAANDEREN MACHINEBOUWSECTOR De Machinebouw of “Mechatronica” is een brede sector van industriële uitrustingen, gaande van machineonderdelen tot volledig afgewerkte machines of installaties. Ongeveer 70% van de Vlaamse productie van deze sector wordt geëxporteerd. Het merendeel van deze export (80%) blijft echter in Europa, gevolgd door Azië met 10% en Amerika met 6%. De machine-industrie kan opgedeeld worden in subsectoren die uiteraard niet allemaal even sterk vertegenwoordigd zijn in de Vlaamse industrie. Voor een aantal subsectoren is door FIT een sector- of clustergerichte aanpak interessant. De minder vertegenwoordigde subsectoren moeten eerder individueel op bedrijfsniveau ondersteund worden. Een viertal subsectoren van de machinebouw verdienen de specifieke aandacht van FIT. Enerzijds omdat zij een aantal belangrijke bedrijven groeperen in Vlaanderen en anderzijds omdat zij een belangrijk potentieel hebben om (verder) te internationaliseren. Het gaat hierbij over de subsectoren:
voeding- en verpakkingsmachines,
textielmachines,
veeteelt-, land- en tuinbouwmachines (Agrotechnologie),
transmissies & tandwielen.
Beursdeelnames blijven voor deze sector een belangrijk middel om internationale contacten te leggen. Daarnaast kunnen clustergerichte acties voor de afgebakende subsectoren zeer doelgericht gevoerd worden en zijn deze dus aan te bevelen. R&D is van groot belang en doorslaggevend voor de Belgische mechatronica. Daarom spendeert de Belgische mechatronica 7% van haar toegevoegde waarde in R&D. Zo draagt de sector bij tot het realiseren van de 3% exportnorm van België. België is een producent van wereldklasse in bepaalde machines zoals de meest intelligente maaidorsers ter wereld, de meest energiezuinige compressoren, de snelste weefgetouwen, de raderkasten met de hoogste vermogens voor windmolens. Er zijn ook heel wat KMO’s met een wereldleiderspositie in niches zoals wolspoelautomaten, volautomatische grasmaaiers, tableteermachines, … De Belgische mechatronicasector engageert zich ook sterk in op ecotechnologie en duurzaamheid. De laatste jaren slaagde de sector er in 15% energie-efficiënter te worden wat betreft weefgetouwen, 25% voor compressorinstallatie en zelfs tot 40% voor graafmachines.
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 43
SUBSECTOR: VOEDING- EN VERPAKKINGMACHINES De subsector van voeding- en verpakkingsmachines is een domein waarbinnen enkele tientallen Vlaamse bedrijven actief zijn. Voorbeelden uit deze sector zijn de firma’s Pattyn Packing, Isobar, Spiromatic of GEA. Gezien de beperkte thuismarkt in België is deze sector sterk exportgeoriënteerd. Ongeveer 70% van de omzet van deze bedrijven wordt geëxporteerd.
SUBSECTOR: TEXTIELMACHINES De Vlaamse textielmachineproducenten zijn, samen met hun specifieke toeleveranciers, wereldwijd aanwezig. De twee grootste bedrijven zijn hier Picanol en Van de Wiele, elk wereldspeler in hun domein. In de traditionele markten kennen zij hun (potentiële) klanten zeer goed. In nieuwe landen in ontwikkeling, waar eventueel een industriële textielsector in opbouw is of een opbouw door de lokale overheid in overweging wordt genomen, zijn deze potentiële klanten veel minder gekend. Dikwijls wordt hier dankzij de hulp van internationale investeringsbanken gewerkt aan een industriële ontwikkeling van een land of regio.
SUBSECTOR: VEETEELT-, LAND- EN TUINBOUWMACHINES OF AGROTECHNOLOGIE Binnen deze subsector zijn een vijftiental Vlaamse bedrijven actief. Zij produceren machines voor de veeteelt en de land- en tuinbouw. Het gaat hierbij om allerlei vormen van oogstmachines, zaaimachines, koeltanks, enz. Voorbeelden van firma’s uit deze sector zijn Packo Inox, Petersime en Roxell. Vele van deze firma’s voelen de noodzaak om (verder) te internationaliseren. Het platform waarmee ze traditioneel naar buiten trachten te treden is de jaarlijkse beurs Agribex in Brussel. De internationale uitstraling van deze beurs is hiervoor echter te beperkt. Een meer agressieve aanpak van de internationale markt dringt zich op.
SUBSECTOR: TRANSMISSIES EN TANDWIELEN Deze subsector is minder gekend, ongetwijfeld omdat deze producten ook minder tot de verbeelding spreken. Het gaat hierbij over bedrijven zoals Hansen Transmissions, Asco, Watteeuw te Oostkamp en VCST te SintTruiden. Nochtans spelen de Belgische bedrijven op deze nichemarkt op Europees en zelfs op wereldniveau een vooraanstaande rol. Ongeveer 90% van de omzet wordt dan ook geëxporteerd. De eindproducten van deze subsector komen vooral terecht in sectoren zoals de automotive, vrachtwagens en landbouwmachines, treinen en trams, en de energiesector (waaronder de windmolens in het bijzonder). De automotive sector is een zeer belangrijke sector in Turkije. Er wordt jaarlijks 1,1 miljoen motorvoertuigen geproduceerd. Turkije staat op de 16de plaats in de wereldwijde productiecentra van motorvoertuigen.57
57
http://oica.net/category/production-statistics/, geraadpleegd op 3/5/13
44 __________________________________________________________________________
SAMENWERKING Een samenwerking over de bedrijfsgrenzen is geen loos begrip in deze sector. De mechatronicabedrijven wisselen kennis en expertise uit in het onderzoekscentrum Flanders’ Mechatronics Technology Centre (FMTC). In Wallonië werken de bedrijven samen in Méchatech. 58
STIJGERS IN DE EXPORT De Vlaamse export van machines steeg met 3,1% in de periode januari-oktober 2012 ten opzichte van de periode januari-oktober 2011. Zo kreeg de export in deze sector een aandeel van 10,7% in de totaaluitvoer van Vlaanderen.59
Bron: Flanders Investment and Trade – Cel Kennisopbouw
EXPORT BELGISCHE MACHINESECTOR NAAR TURKIJE EXPORT NAAR TURKIJE IN GRAFIEKEN In 2012 exporteerde België machines ter waarde van 636 miljoen euro naar Turkije. Deze machines zijn o.a. gereedschapsmachines en componenten, textielmachines, land- en tuinbouwmachines, voedselverwerkende machines, machines voor burgerlijke bouwkunde, installaties voor milieu en energie, compressoren en pompen, tandwielen en transmissies.
58http://www.agoria.be/s/p.exe/WService=WWW1/webextra/prg/nwAttach?vWebSessionID=54856&vUserID=999999&ap
pl=Agoriav2&enewsdetid=66760&attach=140.346202001313481602.pdf, geraadpleegd op 2/4/13 59http://www.flandersinvestmentandtrade.be/site/wwwnl.nsf/vattachments/Nieuwsbrief/$File/BarometerOktober2012.pd f, geraadpleegd op 19/3/13 Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 45
Belgische export van machines naar Turkije
225
249
2002
2003
2004
441
386
321
2005
2006
396
315
2007
2008
559
636
2011
2012
387 231 2009
2010
Miljoen euro 60
EXPORT NAAR TURKIJE VOLGENS SITC-CODE (IN EUR) SITC-CODE / PRODUCT 721 agricultural machinery (excluding tractors) and parts 72108 confidential trade of group 721 72111 ploughs 72112 seeders, planters, transplanters; fertilizer distributors and manure spreaders (other than hand tools)
2010
2011
2012
4.551.173
11.760.784
11.160.601
0 671
788.504 956
2.720
72113 scarifiers, cultivators, weeders, hoes and harrows (other than hand tools)
945 232
188.966
17.845
72118 other agricultural and horticultural or forestry machinery for soil preparation or cultivation; lawn and sports ground rollers
59.688
67.780
84.711
72119 parts of the machinery of subgroup 721.1
9.224
46.906
34.744
107.931
133.634
1.620.766
4.933.953
1.977.506
108.600
1.317.345
1.725.566
72126 machines for cleaning, sorting or grading eggs, fruit or other agricultural produce
2.181.880
3.770.325
3.472.722
72129 parts of the machines of headings 721.21
131.637
264.267
463.145
72121 mowers for lawns, parks or sports grounds 72122 combine harvester-threshers 72123 other harvesting and threshing machinery; mowers (other than those of heading 721.21)
72131 milking machines
60
54
Gegevens van Nationaal Instituut voor de Statistiek, http://www.nbb.be/sdb, geraadpleegd op 27/3/13
46 __________________________________________________________________________
976
72139 parts for milking machines and dairy machinery
89.987
205.567
387.908
72195 poultry-keeping machinery; poultry incubators and brooders
268.873
248.704
667.824
72196 other agricultural, horticultural, forestry or bee-keeping machinery (including germination plant fitted with mechanical or thermal equipment)
65.872
88.333
543.488
72199 parts of the machinery and appliances of headings 721.95 and 721.96
11.201
519.751
860.851
722 tractors (other than those of headings 744.14 and 744.15)
274.815
783.800
671.664
723 civil engineering and contractors' plant and equipment; parts thereof
126.734.746
213.375.030
52.650.450
724 textile and leather machinery and parts
11.113.235
16.427.417
230.711.854
0
0
205.435.936
72408 confidential trade of group 724 72433 sewing-machines of the household type
3.164
72435 other sewing-machines
100.741
156.793
35.710
72439 sewing-machine needles; furniture, bases and covers specially designed for sewingmachines; parts of the machines and furniture of subgroup 724.3
92.357
93.845
16.275
164.310
524.880
72441 machines for extruding, drawing, texturing or cutting man-made textile materials 72442 machines for preparing textile fibres
209.104
387.870
4.592.988
72443 textile-spinning, doubling or twisting machines; textile-winding (including weftwinding) or reeling machines.
668.600
1.637.800
1.955.870
1.868.830
474.615
1.066.489
19.500
62.409
233.450
9.000
145.160
42.500
259.132
2.622
291.208
72449 parts and accessories of machines of subgroup 724.4 or heading 724.54 or of their auxiliary machinery 72451 weaving machines (looms) 72452 knitting-machines and stitch-bonding machines 72453 machines for making gimped yarn, tulle, lace, embroidery, trimmings, braid or net and machines for tufting
1.450
72454 machines for preparing textile yarns for use on the machines of headings 724.51 through 724.53 72455 machinery for the manufacture or finishing of felt or non-wovens in the piece or inshapes, including machinery for making felt hats; blocks for making hats.
146.471
7.587
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 47
72461 auxiliary machinery for machines of headings 724.41, 724.42, 724.43, 724.51, 724.52 and 724.53
1.499.403
4.171.832
5.829.385
72467 parts and accessories of weaving machines (looms) of heading 724.51 or of their auxiliary machinery
3.395.503
4.688.801
4.432.841
72468 parts and accessories of machines of headings 724.52 and 724.53 or of their auxiliary machinery
9.263
19.980
34.891
72471 household or laundry-type washingmachines (including machines which both wash and dry), each of a dry linen capacity exceeding 10 kg.
59.735
174.845
110.236
72473 drying machines, each of dry linen capacity exceeding 10 kg (excluding those of subgroups 741.8 and 743.5)
43.474
56.036
25.843
2.910.573
3.908.640
5.384.853
72474 machinery for washing (other than household or laundry-type machines), cleaning (other than dry-cleaning machines), wringing, pressing (including fusing presses), bleaching, dyeing, dressing, finishing (other than machines for the finishing of felt), coating or impregnating textile yarns, fabrics or made-up textile articles; machines for applying the paste to the base fabric or other support used in the manufacture of floor coverings such as linoleum; machines for reeling, unreeling, folding, cutting or pinking textile fabrics 72485 machinery for making or repairing articles of hides, skins or leather, other than footwear
59.850
72488 parts for the machinery of subgroup 724.8
2.733
138
72491 ....for the household or laundry-type washing-machines of headings 724.71 and 775.11
50.078
8.971
37.548
72492 ....for the machines of headings 724.72, 724.73, 724.74 and 775.12
35.420
298.973
295.995
3.375.785
9.501.978
7.378.145
544.329
622.429
3.212.707
13.899.921
19.859.944
17.123.299
321.977
672.929
346.393
727 food-processing machines and parts 74527 packing equipment 748 transmission shafts (including camshafts and crankshafts) and cranks; bearing housings and plain shaft bearings; gears and gearing; ball or roller screws; gearboxes and other speed changers (including torque converters); flywheels and pulleys (including pulley blocks); clutches and shaft couplings (including universal joints); articulated link chain; parts thereof 78434 gearboxes and parts
48 __________________________________________________________________________
61
IMPORT BELGISCHE MACHINESECTOR VANUIT TURKIJE In 2012 importeerde België machines ter waarde van 225 miljoen euro vanuit Turkije. Deze machines zijn o.a. gereedschapsmachines en componenten, textielmachines, land- en tuinbouwmachines, voedselverwerkende machines, machines voor burgerlijke bouwkunde, installaties voor milieu en energie, compressoren en pompen, tandwielen en transmissies.
Belgische import van machines vanuit Turkije 225 178 146 126 103
109
2005
2006
125 108
83 64
66
2002
2003
2004
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Miljoen euro
In 2012 heeft België bijna 3 keer zoveel machines geëxporteerd als geïmporteerd. De export bedroeg vorig jaar (in 2012) 636 miljoen euro en de import 225 miljoen euro.
61
Gegevens Mechatronica, Afdeling: Kennisopbouw en -beheer, geraadpleegd op 2/5/13
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 49
9
CONCLUSIE
De Turkse economie net als vele andere emerging markets hebben de voorbije tien jaar een sterke groei gekend. De centrale ligging van het land is een immense troef. Turkije functioneert als een brug tussen Europa en Azië. Met een goede distributeur in Turkije kunnen ook de omringende landen bestreken worden. Een andere grote troef zijn de nog relatief lage lonen voor productiebedrijven. De Turkse machine-industrie groeit. Overal breiden bedrijven uit en wordt er gemoderniseerd. Door de steeds hogere kwaliteitseisen is er vooral vraag naar high-tech machines en apparaten.62 Er zit ongetwijfeld nog een groot potentieel in de Turkse machinesector en de ervaringen van de Belgische bedrijven die hier reeds actief zijn, zijn zeker niet negatief. Picanol nv, Belgische producent van weefmachines, is steeds een van de grootste leveranciers van weefmachines geweest en heeft zo’n 50% marktaandeel in Turkije. Het merk Picanol (en dat van sectorgenoot Vandewiele) geldt als ‘dé norm’ als het op kwaliteit komt. En vooral de dienst-na-verkoop wordt als onevenaarbaar beschouwd in Turkije.63 Hansen Industrial Transmissions, producent van transmissies en tandwielen ziet ook een groei in verkoop in Turkije, maar wel minder dan verwacht. Dit hangt sterk af van de enorme concurrentie van lokale producenten. HIT heeft ongeveer zo’n 500.000 euro jaaromzet in Turkije. Communication Officer van HIT vermeldt immers dat ze geen problemen ondervinden met de douane en bij de invoer van de producten.64 Bovendien kan een samenwerking in de vorm van een joint-venture ook heel interessant zijn in Turkije. Een voorbeeld daarvan is de samenwerking tussen Ford en Koç Group. Ford werd zo de 2de grootste onderneming van Turkije. Een ander voorbeeld is dat van Oyak Group en Renault. Dankzij deze joint-venture werd Renault de 3de grootste onderneming van Turkije. Turkije legt zich toe op het aantrekken van internationale investeringen. De Belgische kennis en technologie kan bijzonder interessant zijn voor een grote afzetmarkt als Turkije.
62
http://epub01.publitas.com/173/37/magazine.php?spread=6#/zoompage/7/, geraadpleegd op 22/4/13 Interview met Frederic Dryhoel, Communication Manager van Picanol, 25 april 2013 64 Interview met Lena De Wachter, Communication Manager van Hansen Industrial Transmissions, 25 april 2013 63
50 __________________________________________________________________________
10 BIBLIOGRAFIE BOEKEN Dirk R., Turbulent Turkije. Europese of Aziatische tijger?, Pelckmans 2011
INTERNETBRONNEN Peter Bronsveld, 10 Redenen om te investeren in Turkije (http://www.peter-bronsveld.nl/index.php/voorinvesteerders/83-10-redenen-om-te-investeren-in-turkije) AA, Türkiye ihracatı (http://www.ekonomistim.com/turkiye-ihracati) Dünya, Cari açık beklentisi 63 milyar dolar, 8/2/2013 (http://www.dunya.com/cari-acik-beklentisi-63-milyardolar-181051h.htm) Akşam, 2012 büyüme raporları açıklandı, Türkiye ekonomisi yüzde 2,2 büyüdü, 1/4/2013 (http://www.aksam.com.tr/ekonomi/2012-buyume-rakamlari-aciklandi-turkiye-ekonomisi-yuzde-22buyudu/haber-182498) NuJij, Experts positief over Turkse economie in 2013 (http://www.nujij.nl/algemeen/experts-positief-overturkse-economie-in-2013.19876153.lynkx) Patronlar dünyası, İşte 2012’de en hızlı büyüyen sektörler, 1/4/2013 (http://www.patronlardunyasi.com/haber/Iste-2012-de-en-hizli-buyuyen-sektorler/142066) Erik Verreet, Het aantrekkelijke salaris van de Belgische ingenieurs, 8/7/2011 (http://www.vacature.com/blog/het-aantrekkelijke-salaris-van-de-belgische-ingenieurs) Europa Nu, Toetreding Turkije tot de Europese Unie (http://www.europanu.nl/id/vh9hce2h6wda/toetreding_turkije_tot_de_europese_unie) Mansurcik, Her 100 dolarlık ihracat için 62 dolarlık ara malı ihal ediliyor, 9/3/2013 (http://onedio.com/haber/her-100-dolarlik-ihracat-icin-62-dolarlik-ara-mali-ithal-ediliyor-86410) Business Support Turkije, Machine-industrie (http://businesssupportturkije.nl/turkije-feiten/kansrijkesectoren/machine-industrie) Bia, TÜİK’e göre işsizlik tek haneli, 6/3/2013 (http://www.bianet.org/bianet/ekonomi/144874-tuik-e-goreissizlik-tek-haneli) Turks Instituut voor Statistieken (TÜIK), werklossheidsindicatoren (http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do?id=3536&metod=IlgiliGosterge) TMMOB, Sonuç bildirgeleri (http://www.mmo.org.tr/etkinlikler/sonuc_bildirgesi.php?kod=13&kody=17) MTG, Eximbanktan makine sektörüne Ülke alıcı kredisi (http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/tr/eximbanktan-makine-sektorune-ulke-alici-kredisi) Gıda teknolojisi, Gıda makineleri sektörü 2013’e hızlı giriyor (http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/12/gida-makineleri-sektoru-2013e-hizli-giriyor)
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 51
Gıda teknolojisi, Sektörün her zaman yakın takipcisiyiz (http://www.gidateknolojisi.com.tr/haber/2012/10/sektorun-her-zaman-yakin-takipcisiyiz) Emlak kulisi, Toplam AVM sayısı 272’ye ulaştı (http://emlakkulisi.com/toplam-alisveris-merkezi-sayisi-272yeulasti/154774) Makine Birlik, Ambalaj makineleri sektör notu (http://www.makinebirlik.com/tr/ambalaj-makineleri-sektornotu) Tekstil Birlik, Türk tekstil makine sanyinin analizi (http://www.tekstilteknik.com.tr/turk-tekstil-makinesanayinin-analizi) Tekstil Birlik, Yerli tekstil makina sektörünün dünyadaki konumu ve sorunları (http://www.tekstilteknik.com.tr/yerli-tekstil-makina-sektorunun-dunyadaki-konumu-ve-sorunlari) Makine Birlik, Türkiye’nin tekstil ve konfeksiyon makineleri sektörü (http://www.makinebirlik.com/tr/turkiyenin-tekstil-ve-konfeksiyon-makineleri-sektoru) Handelsmissie naar Turkije (http://www.internationaalondernemen.nl/agenda/handelsmissi-naar-turkije) Wikipedia, Project Zuidoost-Anatolië (http://nl.wikipedia.org/wiki/Project_Zuidoost-Anatolië) Sektörel, Türkiye otomasyon sektöründe nereye gidiyoruz (http://www.sektorel.com/sektorhaberleri/otomasyon/turkiyeotomasyon-sektorunde-nereye-gidiyoruz) PRWeb, Automatic Transmisson Systems, 23/5/2013 (http://www.prweb.com/releases/manual_transmissions/automatic_transmissions/prweb9406179.htm) Gümrükleme, İkinci el makine ithalatı (http://www.gumrukleme.com.tr/sektorel-bilgiler/kullanilmis-makineithalati) KVK, ATR-certificaat voor Turkije (http://www.kvk.nl/ondernemen/internationale-handel/documenten/atrcertificaat-voor-turkije/) OAIB, İkince el makine prosedürleri (http://www.oaib.org.tr/tr/ikinci-el-makine-ithalat-prosedurleri-hakkindabilgi-verebilir-misiniz)
WEBAPPLICATIES Statistieken IMF (http://imfstatext.imf.org/WBOS-query/Index.aspx?QueryId=6319) Indicators TÜİK (http://www.tuik.gov.tr/Gosterge.do?metod=IlgiliGosterge&id=3484) Prestatistieken TÜİK (www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=623) Statistieken van TÜIK, Buitenlandse Handel Applicatie (http://tuikapp.tuik.gov.tr/disticaretapp) Statistieken OICA (http://oica.net/category/production-statistics) Gegevens van Nationaal Instituut voor de Statistiek (http://www.nbb.be/sdb) Market Access Database European Commission (http://madb.europa.eu/madb_barriers/barriers_select.htm)
52 __________________________________________________________________________
RAPPORTEN The Germal Marshall Fund of the United States, Key Findings Report 2012 (http://trends.gmfus.org/files/2012/09/TT-2012-Key-Findings-Report.pdf) Sanayi, Makina Sektörü Raporu 2012/2 (http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makina-sektoru-raporu201-09102012105928.pdf) Makina ve Aksamları İhracatçıları Birliği, Üniversite . Sanayi İşbirliği Buluşması (http://www.makinetanitimgrubu.com.tr/content/docs/sn-adnan-dalgakiran-makina-sunus.pdf) MMO MIS Onderzoeksinventaris 2011 (http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/f35828f93f55e34_ek.pdf) Sanayi, Türkiye Makina Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2011-2014 (http://www.sanayi.gov.tr/Files/Documents/makine_sektoru_strateji_b-23052011142400.pdf) Dış Ticaret Müsteşarlığı, Gıda İşleme Makineleri (http://www.fortaq.com/dosyalar/SEKTÖR%20RAPORLARI/Gida_isleme_makineleri_sektor_raporu_2011.pdf) IBP, Tarım Alet Makineleri 2012 (http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/Tarım_alet_makineleri_2012.pdf) TARMAKBIR, Tarım sektörü 2013 (http://www.tarmakbir.org/haberler/tarmekstat2013ozet.pdf) IBP, Ambalaj Sektörü 2012 (http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/ambalaj_2012.pdf) Freedondia Group, Industry Study with forecasts for 2013 & 2018 (http://www.freedoniagroup.com/brochure/26xx/2624smwe.pdf) Agentschap voor Buitenlandse Handel, Uitvoeren naar Turkije 2012 (http://www.abhace.be/nl/binaries/Studie%20Turkije2012_NL_BD_tcm448-200412.pdf) AGORIA, Mechatronica – Werken aan de toekomst van onze industrie (http://www.agoria.be/s/p.exe/WService=WWW1/webextra/prg/nwAttach?vWebSessionID=54856&vUserID= 999999&appl=Agoriav2&enewsdetid=66760&attach=140.346202001313481602.pdf) FIT, Vlaamse Buitenlandse Handel 2012 (http://www.flandersinvestmentandtrade.be/site/wwwnl.nsf/vattachments/Nieuwsbrief/$File/BarometerOkto ber2012.pdf)
MAGAZINES Wereldwijs, Magazine voor internationaal ondernemen nr:50, februari 2013 (http://jacom.vlaanderen.be/2012/sites/2012/files/322108_FIT-WW-2013_50_5.pdf) Wereldwijs, Magazine voor internationaal ondernemen nr:43, juni 2012 (http://epub01.publitas.com/173/37/magazine.php?spread=6#/zoompage/7/)
KRANTEN Turkse krant ”DÜNYA”
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 53
INTERVIEWS Interview met Frederic Dryhoel, Communication Manager van Picanol, 25 april 2013 Interview met Lena De Wachter, Communication Manager van HIT, 7 mei 2013
11 BIJLAGEN TRADE FAIRS AND EXHIBITIONS IN TURKEY AGRO EURASIA FAIR ISTANBUL 9-12 JANUARY 2013 THE LEADING MEETING OF THE AGRICULTURAL SECTOR Frequency: Annual Exhibitors: 203 companies and company representatives / 19 countries Visitors: A total of 30.467 professionals from 52 countries, outside Turkey, have visited Agro Eurasia 2013, Eurasia Stock Breeding 2013, Tractor Subcontracting 2013, İstanbul Fairs prepared by Tüyap Fair, Convention and Congress Center İstanbul/Turkey. As a result of marketing studies, was identified which visitors come from 52 foreign countries. Website: www.agroeurasia.com IMPORTANCE OF THE TRADE SHOW With the participation of 203 company and company representatives, Agro Eurasia 2013, the meeting point of the agriculture sector, where technological innovations to modernize the agricultural sector of Turkey in order to reduce the costs of the inputs and to increase the added value generated by the sector have been showcased, has been a very important event for the agricultural economy. International buyers from the Balkans, Central Asia, Europe and special buyers located in Spain, Algeria, Jordan, Georgia, Azerbaijan, Bulgaria, Russia, Ukraine, Egypt and Syria along with domestic buyers from the Marmara, Aegean, Central Anatolian, Black Sea and South East Anatolian Regions have visited the shows.
WIN AUTOMATION FAIR ISTANBUL 21-24 MARCH 2013 THE TRADE SHOW… AT A GLANCE Frequency: There is a winter collection and summer collection; 2 times a year. Exhibitors: 323 companies were present for the ‘automation’ sector of which the majority was Turkish Visitors: According to information provided by the organizer on 25/03 (counting going on), the estimated highlevel number of visitors at the March fair of 2013 is 75.802. Note that this number was 75.669 visitors during the second part of 2012 so we can’t really speak of an increase when compared to last year’s number of visitors. Website: http://www.win-fair.com IMPORTANCE OF THE TRADE SHOW
54 __________________________________________________________________________
Number one manufacturing platform of the Eurasian Region, WIN-World of Industry, continues to be the meeting point of the manufacturing industry in 2013. The fair is aiming to promote the manufacturing industry of Turkey, Eurasia and Middle East to the global platform. Both national and international 76 sectorial unions and associations are supporting it. The automation, an electric-electronic, hydraulic pneumatic sector, which gets stronger and stronger with innovative solutions and new technologies, constitutes an important place in the manufacturing processes. WIN - World of Industry presents an ideal platform for the companies carrying out activities in these fields as well as the manufacturing industry’s complementary sector intralogistics. It also offers an added value with “International Buyer Delegation” and “Anatolian Delegation” programs formed of special invited visitors. With its strong international attendance, highly qualified professional visitors and buyer delegations coming from surrounding regions, companies find the opportunity to realize efficient business contacts and agreements.
AUTOMECHANICA FAIR ISTANBUL 11-14 APRIL 2013 TURKEY'S LEADING INTERNATIONAL TRADE FAIR FOR THE AUTOMOTIVE INDUSTRY Frequency: Annual Exhibitors: Exhibitors' business profiles were manufacturers, representatives and distributors. Taiwan (22), China (350), Mexico (8), Germany (20), Italy (24), Iran (10), Croatia (6), Serbia (6), the USA (8), UK (10), Austria (6), Singapore (8), India (30) and Pakistan (10) participated with country pavilions Visitors: According to the official figures given by the organizer, the fair was visited by over 43.812 professionals from all around the world Website: http://automechanika-istanbul-tr.messefrankfurt.com/istanbul/en/besucher/willkommen.html IMPORTANCE OF THE TRADE SHOW Automechanica brings the major players in the Turkish and European industries together. It is a meeting point both for Turkey and for the surrounding regions. The Automechanica Istanbul fair hosted events, fringe programs and special promotions. Fringe Program: Automechanica Academy stands for high level conference sessions with well-known speakers from the automotive industry and the aim to attract participants from the technical and development staff based with large regional and national car manufacturers. Buyer Delegation: The fair hosted buyer delegations from selected countries, including the Balkans.
ITM TEXPO EURASIA ISTANBUL 29 MAY-1 JUNE 2013 INTERNATIONAL LEADING FAIR OF THE TEXTILE SECTOR Frequency: 3 yearly fair Exhibitors: More than 1.500 companies from more than 37 countries Website: www.itm2012.com IMPORTANCE OF THE TRADE SHOW ITM Texpo Eurasia 2013, the only meeting of the world’s textile industry fairs this year, got full due to heavy requests to participate. With the synergy arising from simultaneously held; ITM Texpo Eurasia 2012 Fair,
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 55
HIGHTEX 2012 and Istanbul Yarn Fairs, more than 1.000 participants from 40 countries were implemented and more than 40.000 local and foreign visitors were hosted. Due to this intense interest and ongoing investment in the Turkish textile sector, the world's most important technology manufacturer brands and companies are participating to the fair that will be held in 2013 again. The next exhibition due to be held in 2016, many companies who want to take part in Turkish market and want to maintain its place in the market, already took their places in the fair to exhibit their latest technologies and began preparing for the best presentations.
EURASIA PACKAGING ISTANBUL 12-15 SEPTEMBER 2013 19TH INTERNATIONAL PACKAGING INDUSTRY FAIR Frequency: Annual Exhibitors: 1.081 companies and company representatives from 32 countries Visitors: 47.144 professional visitors from 96 countries; 89% domestic and 11% international visitors Website: www.packagingfair.com IMPORTANCE OF THE TRADE SHOW The fair brought the qualified visitors together with the participants on a strong platform enriched with visitors from more than 80 countries as well as purchase committees from Albania, Azerbaijan, Bosnia and Herzegovina, Bulgaria, Georgia, Croatia, Iraq, Iran, Kazakhstan, Kosovo, Latvia, Macedonia, Egypt, Moldova, Russia, Serbia, Tunisia, Ukraine, Jordan and Greece. The fair accelerated the packaging sector in a period when seeking of new markets and global competition gained critical importance.
WORLDFOOD ISTANBUL 5-8 SEPTEMBER 2013 INTERNATIONAL FOOD PRODUCTS AND PROCESSING TECHNOLOGIES EXHIBITION Frequency: Annual Exhibitors: GIDA 2011 was held last year in five halls with 451 companies participating and approximately 1.000 brands. The attendance was 27.785 professionals Visitors: The 2012 event attracted approximately 20.000 visitors Website: www.ite-gida.com IMPORTANCE OF THE TRADE SHOW Why WorldFood Istanbul? • • • • • •
It is the main and most important food exhibition in Turkey and is the key meeting platform for the food sector. The event showcases all the new brands and latest innovations within the food industry. WorldFood Istanbul has a strong strategic location and excellent business potential internationally. WorldFood Istanbul links the Mediterranean, Middle East, Balkans, CIS countries and Russian markets. It is at the right time, and in the right place to develop business contacts and to discuss strategies for the key issues facing the global food industry. It takes place in the most prestigious exhibition center in Turkey.
56 __________________________________________________________________________
•
Powerful brands from the national and international market take part to showcase their products and brands.
FOOD-TECH ISTANBUL 12-15 SEPTEMBER 2013 INTERNATIONAL FOOD PRODUCTS AND PROCESSING TECHNOLOGIES EXHIBITION Frequency: Annual Exhibitors: 111 companies and company representatives from 12 countries Visitors: A total of 47.144 professionals from 96 countries, including Turkey, had visited İstanbul Food Tech 2012 Fair. Website: www.foodtechistanbul.com IMPORTANCE OF THE TRADE SHOW Istanbul Food-Tech Fair which will be organizing simultaneously with Eurasia Packaging Istanbul Fair, will create new business and market opportunities for domestic and international procurement committees, visitors, bread, pastry, chocolate, biscuits, candy, confectionery, cafeteria sector oriented machine and equipment suppliers.
TURKSE INGENIEURS Ingenieurs zijn heel belangrijk voor de bevordering van de verwerkende industrie, en dus ook voor de vooruitgang van de machine-industrie. In onderstaande tabel overzicht vergelijken we de functies en de lonen van verschillende ingenieursniveaus. Ingenieursklasses
Bruto maandelijks (TL)
Bruto jaarlijks (TL)
Ingenieurs niveau 1.
11.199
134.393
Ingenieurs niveau 2.
4.800
57.596
Ingenieurs niveau 3.
3.025
36.303
Bron: Poyraz Consulting – Salary and Wages Report 2012
Ingenieurs niveau 1: Dit niveau van ingenieurs heeft grote verantwoordelijkheden en heeft een hoge taakvolwassenheid. De functies ondersteunen de realisatie van de bedrijfsdoelstellingen. Daarnaast vergen de functies hoge persoonlijke, educationele en professionele qualificaties. Ingenieurs niveau 2: Dit niveau van ingenieurs bevindt zich tussen niveau 1 en 2. Ingenieurs niveau 3: Dit niveau van ingenieurs heeft relatief weinig verantwoordelijkheden en heeft een lage taakvolwassenheid. De uitgevoerde taken zijn niet significant voor de realisatie van bedrijfsdoelstellingen. De ingenieursfuncties vergen lage persoonlijke, educationele en professionele qualificaties. Deze categorie van ingenieurs werkt onder een superviseur of beoefenen een stagiairsfunctie.
Turkse machinesector | Oktober 2013 __________________________________________________________________________ 57
In België is het beginloon van een ingenieur bruto 2.400 euro (5.650 TL). Als het bedrijf deel uitmaakt van een multinational is dit zelfs 500 euro (1.177 TL) hoger. Een Belgische ingenieur met een kaderfunctie verdient bruto maandelijks 6.750 euro (15.820 TL).65
De informatie die u in deze publicatie vindt is bedoeld als achtergrondinformatie die u moet in staat stellen een beeld te vormen met betrekking tot de hierin behandelde materie. Zij is met de grootste zorg verzameld op basis van de beschikbare data en documentatie op het ogenblik van de publicatie. Deze publicatie heeft bijgevolg niet de ambitie van volledigheid of geldigheid voor uw specifieke situatie. Zij kan bijgevolg nooit beschouwd worden als een juridisch, financieel of ander gespecialiseerd advies. Flanders Investment & Trade (FIT) kan in die zin nooit verantwoordelijk gesteld worden voor gebeurlijke foutieve vermeldingen, weglatingen of onvolledigheden in deze publicatie. FIT kan evenmin verantwoordelijk worden gesteld voor het gebruik of de interpretatie van de informatie in deze publicatie. De verwijzingen in deze publicatie naar bepaalde entiteiten, bedrijven en/of personen houden geen bijzondere aanbevelingen in die voor Flanders Investment & Trade enige verantwoordelijkheid zou kunnen teweegbrengen.
65
http://www.vacature.com/blog/het-aantrekkelijke-salaris-van-de-belgische-ingenieurs, geraadpleegd op 18/4/13
58 __________________________________________________________________________