Machines en gereedschappen
RISICO’s • Mechanische risico’s • • • •
Gegrepen door bewegende delen Gekneld of geplet raken Getroffen door een wegvliegend deel Doorboord of gestoken worden
RISICO’s Elektrische risico’s • Elektrisering • Elektrocutie • Verbranding
RISICO’s Fysische risico’s • • • •
Lawaai Trillingen Warmte, koude Stralingen
Preventiemaatregelen CE-markering • Is veilig ontworpen • Toch regelmatig controleren (VCA-jaarlijks)
Preventiemaatregelen Machine
0
I
Veiligheidsvoorzieningen (2-handen bev., schermen,) Kleurcode (rood= stop, groen= start, grijs/wit/zwart = start/stop) Noodstop (machine snel stoppen) rood/geel Dodemansknop moet ingehouden blijven Gebruiksaanwijzing in taal van de gebruiker
Preventiemaatregelen Bediener • • • • • • •
Voldoende opleiding Gebruikt de beveiligingen Weet waar de noodstop zit Gebruik de noodzakelijke PBM’s Collega’s niet storen Geen loshangende kleding of haren Mi.18 jaar om te werken met gevaarlijke machines
Preventiemaatregelen Werkplek • Vloer schoon, vlak en droog • Voldoende bewegingsvrijheid rond de machine • Geen losliggende kabels • Voldoende verlichting • Afzuiging voorzien
Preventiemaatregelen Onderhoud • Regelmatig onderhouden en controleren • Herstellingen door bevoegde personen
Beoordeling veiligheid Regelmatig de hogervermelde punten evalueren.
Enkele veel gebruikte machines Boormachine Oorzaken van ongevallen Werkstuk vliegt weg (slecht geklemd) Breken van boor Loshangend haar/kledij of sieraden Boorsel wegnemen met de hand Rondvliegende deeltjes (spanen) Spattende koel- of snijolie Open aandrijving (V-riemen)
Preventiemaatregelen Boormachine Werkstuk goed vastzetten, niet met de hand vasthouden Geen handschoenen dragen Veiligheidsbril dragen Juiste boorsnelheid instellen Boorsel wegvegen met borstel Nooit laten draaien met openstaande overbrenging Niet verstellen tijdens het draaien
Slijpmachine Oorzaken van ongevallen • • • • •
Slijpsteen springt stuk Rondvliegende deeltjes Contact met draaiende schijf Gehoorbescherming (lawaai) Inademen slijpstof
Slijpmachine Preventiemaatregelen Slijpsteen • • • •
Moet rond zijn Zijkanten vlak Mag niet dichtgeslibt zijn Enkel deskundige mag deze monteren • Max. toerental respecteren Steunvlak/leunspaan
Max. 3mm
Slijpmachine Preventiemaatregelen Machine • Zijkanten van de steen afschermen • Beschermruitje juist ingesteld. • Afzuiging indien veel stof
Bediener • Bril dragen • Gehoorbescherming bij intens gebruik
Cirkelzaag Oorzaken van ongevallen • • • •
Contact met de zaag Wegvliegende deeltjes Gehoorschade Inademen stof
Stof
Cirkelzaag Preventiemaatregelen
• • • • • • •
Afschermkap over de zaag Juist geplaatst spouwmes Instelbare hulpgeleider Afzuiging voorzien (in afgesloten ruimte) Er is een duwhout aanwezig Zaagblad zo laag mogelijk instellen Bij grote stukken, 2de persoon of rollenbaan inschakelen
Eenvoudige handgereedschappen Hamers • • • •
Kop zit goed vast in de steel De steel is gaaf De kop is gaaf Hamers niet tegen elkaar slaan
Sleutels • • • •
Niet beschadigd/bramen Niet verlengen met hefboom Juiste maat gebruiken Ringsleutels hebben de voorkeur
Eenvoudige handgereedschappen Schroevendraaiers • • • •
Juiste maat gebruiken Blad mag niet te scherp zijn Kleine werkstukken klemmen Niet als hefboom gebruiken
Vijlen • Steeds een stevig heft hebben • Heft moet goed vast zitten • Niet vastnemen aan het vrije einde, enkel op drukken
Eenvoudige handgereedschappen Beitels • • • •
Geen bramen aan de kop Handvat op beitel is raadzaam Vingers achter de beitel (steekwerk) Op tijd vervangen
Tangen • Bek en scharnier gaaf/schoon • Versleten= niet gebruiken • Snijvlak ongeschonden
Eenvoudige handgereedschappen Messen • • • • •
Mes kiezen in functie vh werk Snij van het lichaam weg Scherpe messen gebruiken Snijgeleider met handvat gebruiken Breekmes zo weinig mogelijk uitschuiven • Versleten deel van breekmes met lemmetbreker of tang afbreken
Eenvoudige handgereedschappen Zagen • • • •
Zaagblad aangepast aan het werk Enkel scherpe zaagbladen Goede zetting Tanden moeten in de duwrichting zagen • Zaagblad goed aanspannen
Eenvoudige handgereedschappen Explosieveilig gereedschap • Geven geen of vonken met weinig energie • Gereedschap van goede kwaliteit
Isolerend gereedschap • In de omgeving van elektrisch risico
• Aangedreven handgereedschap Elektrisch handgereedschap
Oorzaken van ongevallen • Elektrische schok • Brand of explosie door vonkoverslag • Brandwonde door kortsluiting
Elektrisch handgereedschap
Specifieke veiligheidsvoorschriften • • • • • •
Periodieke keuring Goed onderhouden, geen beschadigingen Vochtige ruimtes = veiligheidsspanning CE-markering Kabels niet in looppaden Rolhaspel volledig afrollen, max. vermogen respecteren • Kans op explosie = explosieveilig materiaal • Voorzien van dodemansknop
• Aangedreven handgereedschap Pneumatisch handgereedschap
Specifieke risico’s • Trillingen - gewrichtspijnen • Lawaai • Losschieten van de luchtslang
Pneumatisch handgereedschap
Preventiemaatregelen • Goed onderhouden • Regelmatig pauzeren t.g.v. trillingen • Trillingsdempende handvatten/handschoenen gebruiken • Gehoorbescherming • Veiligheidsbril • Luchttoevoer afsluiten na gebruik • Voorzien van dodemansknop
• Aangedreven handgereedschap Handslijpmachine, doorslijp- en afbraamschijven
Risico’s en gevaren • • • • • •
Rondvliegende deeltjes Contact met draaiende schijf Uit elkaar springen v.d. schijf Klemmen van de schijf Lawaai Stof en dampen
Handslijpmachine, doorslijp- en afbraamschijven
Preventiemaatregelen Slijpschijf
Nsch = toerental schijf Nmach= toerental machine
Handslijpmachine, doorslijp- en afbraamschijven
Preventiemaatregelen Slijpmachine Zijhandvat
Beschermkap
Werkstuk Goed vastklemmen Geen druk
Bediener
Steekflenzen
Worden gebruikt om chemische leidingen af te sluiten Bij schoonmaak, spoelen, repareren, inspecteren Vervangen van kranen, apparatuur Afsluiten van de toevoer van besloten ruimten
Flenzen plaatsen is een specialisatie (opleiding vereist)
Samenvattend Machines/gereedschappen Belangrijkste veiligheidsmaatregelen Regelmatig onderhoud
Mech.risico’s Elektr.risico’s Fysische. risico’s
Nooit werken met beschadigd gereedschap Juiste gereedschap/machine gebruiken Geen loshangende haren/sieraden Beveiligingen/afschermen juist gebruiken De nodige PBM dragen Opgeruimde en propere omgeving Opleiding / instructie
