Locatiegids
De Linge
SO
VSO SO
Herman de Ruyterstraat 30 4206 ZM Gorinchem Vestigingsnummer: 01UC-13 Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
Inhoud 1
Profiel van de locatie ......................................................................................... 2 1.1 Onderwijsvisie .............................................................................................2 1.2 Kengetallen .................................................................................................2 1.3 Omschrijving van de doelgroep .........................................................................2 1.4 Groepsindeling .............................................................................................3 1.5 Ontwikkelperspectief .....................................................................................4 1.6 Ondersteuningsbehoefte .................................................................................4 2 Onderwijs........................................................................................................ 5 2.1 Leerroutes en uitstroombestemming De Linge .......................................................5 2.2 Leerstofaanbod ............................................................................................5 2.3 Leertijd en lestijden ......................................................................................6 2.4 Uitstroom ...................................................................................................7 2.5 Onderwijzen en leren .....................................................................................7 2.6 Schoolklimaat ..............................................................................................8 2.7 ICT in het onderwijs ......................................................................................8 2.8 Het team ....................................................................................................9 2.9 Positionering in de omgeving .......................................................................... 10 3 Ontwikkelplan ................................................................................................. 11 3.1 Zelfevaluatie ............................................................................................. 11 3.2 Interne audit ............................................................................................. 11 3.3 Bevindingen Inspectie van het Onderwijs ........................................................... 11 3.4 Commissie voor de begeleiding ....................................................................... 12 3.5 Jaarplan 2012 ............................................................................................ 12 3.6 Opleidingsplan ........................................................................................... 13 4 Bijlagen: Onderwijsbelemmeringen en Beschrijving van de groepen ............................ 14
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
1
1 Profiel van de locatie 1.1
Onderwijsvisie
De Linge wil “Perspectief voor elk kind” realiseren. We willen als onderwijsinstelling alle cluster 4geïndiceerde leerlingen, ongeacht de individuele beperkingen een perspectief voor de toekomst bieden; zodanig dat deelname aan het voortgezet onderwijs perspectiefvol verlopen kan. De ontwikkeling en ondersteuningsvragen van de leerling staan centraal en geven richting aan het onderwijs, uiteraard binnen de wettelijke kaders. De Linge onderkent de behoefte van haar leerlingen aan competentie, relatie en autonomie. We nemen de leerlingen daarom serieus en vinden het belangrijk dat ze zich gesteund voelen door hun medeleerlingen en leraren. Wij vinden het van belang om een klimaat te creëren waarin leerlingen zich veilig, gerespecteerd en gewaardeerd voelen. Vanuit die veiligheid wordt een onderwijsklimaat gerealiseerd waardoor leerlingen tot optimale leerprestaties en persoonlijke ontwikkeling kunnen komen. Hoewel we zoveel mogelijk rekening houden met de specifieke mogelijkheden van de leerling is de organisatie van ons onderwijs steeds meer gericht op groepsgerichte instructie- en verwerking. De school ontwikkelt zich hierdoor tot een datagestuurde en opbrengstgerichte organisatie waardoor het mogelijk gemaakt wordt om interventies op groeps- en individueel niveau mogelijk te maken. We transformeren feitelijk naar een sturende onderwijsorganisatie. De leerlingen verwerken leerstof en ontwikkelen vaardigheden op een wijze die zoveel mogelijk bij hen past. Om uiteindelijk het gewenste uitstroomniveau te halen zal voor iedere leerling of groepen leerlingen, waar nodig, aanvullende instructie en verwerking plaatsvinden. Dit staat vermeld in de Groepsplannen en de individuele plannen. Hierbij is het contact met ouders en/of verzorgers heel belangrijk.
1.2
Kengetallen
De Linge biedt onderwijs aan ongeveer 60 leerlingen met een cluster 4-indicatie in de leeftijd van 6 tot 13 jaar. Op 1 oktober telde onze school 49 leerlingen: 28 leerlingen uit de regio Gorinchem e.o. en 21 van buiten de regio (m.n. Dordrecht/Drechtsteden). Vanuit het samenwerkingsverband in oprichting (SWV io) zijn er 46 SO-leerlingen binnen Yulius geplaatst. Uitstroom 2008 – 2012 Om inzicht te geven in de uitstroom van onze leerlingen zijn de gegevens van de laatste jaren hieronder in een overzicht geplaatst. Eindschoolverlaters
2008/2009
2009/2010
2010/2011
2011/2012
Regulier onderwijs
4
12
6
7
Voortgezet speciaal
9
7
4
9
13
19
10
16
onderwijs Totaal
1.3
Omschrijving van de doelgroep
Het instroomniveau van onze leerlingen ligt minimaal op beheersing eind groep 2. Zij hebben een cluster-4-indicatie en ondervinden onderwijsbelemmeringen door psychiatrische stoornissen en/of ontwikkelingsproblemen. De leerlingen zijn verdeeld over vier klassen met elk gemiddeld 15 leerlingen. Bij de samenstelling van de groepen houden we rekening met de leeftijd, het didactisch niveau, de
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
2
sociaal-emotionele ontwikkelingen en de aard van de stoornis. Onze leerlingen wonen thuis, in een woonvoorziening en/of zijn in behandeling bij Yulius. Ons onderwijs stemmen we af op de mogelijkheden van de leerling. De leerlingen komen voornamelijk uit het samenwerkingsverband 41.02, 41.07, 41.04 (regio Alblasserwaard/Vijfheerenlanden), maar ook uit andere samenwerkingsverbanden. Binnen de stichting Yulius worden tot 1 augustus 2014 de leerlingen geplaatst vanuit Bureau Instroom op de leslocatie die qua aanbod het beste aansluit bij zijn of haar vraag. In de toekomst wordt onze leerling-populatie beïnvloed door de zorgplicht van het samenwerkingsverband. Dit gaat dan de keuzes maken over de begeleiding van leerlingen die orthopedagogische en orthodidactische hulp nodig hebben. Stoornis Omdat ‘psychiatrische problematiek’ een ruim begrip is, is gezocht naar een indeling waarbinnen het overgrote deel van de populatie een plaats kan krijgen. Een nadere analyse van de populatie heeft aangetoond dat het merendeel van de leerlingen problematieken heeft die vallen binnen een van de volgende categorieën:
Autisme (spectrumstoornissen)
Aandachtsstoornissen
Gedragstoornissen
Angst- en stemmingsstoornissen
Overige psychiatrische stoornissen
Bij elke categorie behoren specifieke onderwijsbelemmeringen. In bijlage 1 achter in dit plan worden de onderwijsbelemmeringen per categorie vermeld. De groepsleerkracht weet hierdoor op welke wijze de stoornis zich kan laten zien in de klas en stemt de hoeveelheid aandacht die hij/zij de leerling geeft, hierop af. Dit vraagt dat de groepsleerkracht kennis heeft van de diverse stoornissen en ook de belemmerende en bevorderende factoren kent die behoren bij de stoornis. Deze factoren staan in het individueel handelingsplan (IHP) van de leerling. De groepsleerkracht zorgt ervoor dat deze factoren in het dagelijks handelen worden toegepast in het belang van de leerling.
1.4
Groepsindeling
De Linge bestaat uit vier groepen met maximaal 15 leerlingen: 1. Externaliserend middenbouw 2. Externaliserend bovenbouw 3. Internaliserend middenbouw 4. Internaliserend bovenbouw In bijlage 2 achter in dit plan staat de beschrijving van deze groepen en de organisatie per groep. De psychiatrische problematiek van de leerlingen in de externaliserende groepen is nogal divers. De kinderen in deze groepen hebben aandachtsstoornissen, gedragsstoornissen, angst- en stemmingsstoornissen en overige psychiatrische stoornissen. De internaliserende groepen bestaan uit leerlingen van wie de hoofddiagnose valt binnen het autismespectrum. Bij leerlingen met een gecombineerde diagnose besluit de Commissie voor de Begeleiding na de intake welke groep het best aansluit bij de behoefte van het kind.
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
3
1.5
Ontwikkelperspectief
Voor alle nieuwe leerlingen ontvangt de school een dossier. Van de diverse onderdelen hieruit stellen we een gemeenschappelijk rapport samen. Deze samenvatting vormt de basis voor de onderwijsrelevante beginsituatie die door de Commissie voor de begeleiding (CvB) wordt opgesteld. De leerkracht stelt naar aanleiding hiervan een groepsplan en - indien nodig - een individueel plan op en gebruikt daarbij de handelingsadviezen van de CvB. Het groepsplan en het individueel plan vormen samen het individueel handelingsplan (IHP). In dit IHP wordt het ontwikkelperspectief opgenomen (de uitstroombestemming, de leerroute en het beoogd eindniveau). Het IHP wordt twee keer in het schooljaar geëvalueerd en de CvB bespreekt een keer per jaar of de leerlingen zich ontwikkelen conform de leerroute.
1.6
Ondersteuningsbehoefte
Belangrijke peilers van ons leerstofaanbod zijn de leerlijnen ‘leren leren’ en ‘sociaal-emotionele ontwikkeling’. De ontwikkeling van onze leerlingen verloopt vanwege de invloed van de stoornis niet vanzelf. Wij zetten actief in op planmatige verbetering daarvan door te werken met een groepsplan. De vorderingen leggen we vast met behulp van evaluaties en het toetsinstrument SCOL.
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
4
2 Onderwijs 2.1
Leerroutes en uitstroombestemming De Linge
Leerroutes, uitstroombestemming en tussenopbrengsten 2012-2013 IQ >105 DL 0 Beheersing Rekenen spelling E2 Tech.lezen Begr.lezen woordensch. Soc.Emot. L.leren IQ 95-105 DL 0 Beheersing E2 Rekenen spelling Tech.lezen Begr.lezen woordensch. Soc.Emot. L.leren IQ 80-95 DL 0 Beheersing E2 Rekenen spelling Tech.lezen Begr.lezen woordensch. Soc.Emot. L.leren IQ 70-80 DL 0 Beheersing E2 Rekenen spelling Tech.lezen Begr.lezen woordensch. Soc.Emot. 75 % L.leren 75 %
2.2
MB 15 20 25 30 M4 E4 M5 E5 49 61 69 78 119 123 128 133 45 56 63 71 8 16 21 26 53 59 63 68 75 % 75 % 75 % 75 % MB 5 10 15 20 25 30 M3 E3 M4 E4 M5 E5 16 33 45 56 63 73 55 110 115 119 123 128 16 33 44 56 63 71 -10 -5 7 11 16 22 35 42 47 53 60 62 75 % 75 % 75 % 75 % 75 % 75 % MB 5 10 15 20 25 30 M3 E3 M4 E4 11 22 33 41 49 56 38 76 110 113 116 119 11 22 33 41 49 56 -5 0 5 11 28 35 42 45 49 53 75 % 75 % 75 % 75 % MB 5 10 15 20 25 30 M3 E3 M4 12 24 29 33 39 45 52 105 107 110 113 117 10 21 27 33 40 48 -18 -14 -10 -5 1 6 10 21 31 42 45 48 75 % 75 % 5 10 M3 E3 15 38 111 115 21 33 -7 1 42 49 75 % 75 %
35 40 M6 E6 84 89 135 138 77 83 30 33 74 80 75 % 75 % 35 40 M6 E6 78 84 131 135 77 83 28 36 68 75 75 % 75 % 35
40
M5 62 68 122 125 62 68 15 19 57 60 75 % 75 % 35
40 E4 50 56 118 119 52 56 8 11 50 53
BB 45 50 55 60 M7 E7 m8 E8 95 102 110 140 142 144 86 90 93 40 48 55 88 90 98 75 % 75 % 75 % 75 % BB 45 50 55 60 m7 E7 m8 E8 91 95 99 136 137 138 85 87 90 38 42 45 82 84 90 75 % 75 % 75 % 75 % BB 45 50 55 60 E5 M6 E6 73 76 80 84 128 130 132 135 71 76 80 83 22 26 30 33 62 68 72 75 75 % 75 % BB 45 50 55 60 M5 E5 61 65 69 73 121 124 126 128 61 66 69 71 15 20 21 22 55 57 60 62 75 % 75 %
Prognose Groep Dle Uitstroom Niveau Scores L/R
1.0 Eind 8 60 Havo-VWO (VSO/VO) Diploma 80% > goed 110-130%
Bestemming Vervolgonderwijs Prognose Groep Dle Uitstroom Niveau Scores L/R
1.0 Eind 8 50 VMBO- T GL (VSO/VO) Diploma 70% > goed 90-110%
Bestemming Vervolgonderwijs Prognose Groep Dle Uitstroom Niveau Scores L/R
0.75 Eind 6 beheersing 40 instructie niveau 7 VMBO-BK LWOO (VSO/VO) Diploma 60% > goed 50-90%
Bestemming Vervolgonderwijs Prognose Groep Dle Uitstroom Niveau Scores L/R Bestemming
0.50 Eind 5 30 Pro (VSO/VO) Certificaat 50% > goed <50% Arbeid
Leerstofaanbod
De kerndoelen van het speciaal onderwijs zijn de uitgangspunten van het onderwijs dat wij aanbieden. Ons leerstofaanbod wordt, waar nodig, aangepast aan de mogelijkheden van de leerling. Hieronder staan de methoden voor de diverse vakken genoemd en ook hoeveel onderwijstijd daarvoor wordt gereserveerd per week. In het overzicht hierboven zijn vier leerroutes beschreven. Het eindniveau en de uitstroombestemming zijn hierin opgenomen. De Linge geeft les aan leerlingen vanaf een TIQ van 70. De uitstroomprofielen PrO tot en met VWO zijn uitgewerkt.
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
5
De Linge biedt onderstaande vakken. De methode waarmee wordt gewerkt, staat achter het vakgebied. Het aantal minuten dat besteed wordt aan een vak is mede afhankelijk van het niveau van de leerling. Individueel kunnen er dus verschillen zijn. Vakgebied
Methode
Taal
Taal op maat, Taal op maat spelling, Spelling in de lift, Mondelinge taalactiviteiten.
Lezen
Veilig leren lezen, Estafette, Begrijpend lezen: Goed gelezen.
Rekenen
De leerlijn rekenen. Methode Wis-Wijs.
Wereldoriëntatie, Burgerschap en sociale Cohesie
De blauwe planeet, Speurtocht, Natuniek, projecten, Tuin en Techniek.
Engels
Real English!
Schrijven
Schrijven, Handschrift, Schrijfdans.
Zelfstandig werken
Diversen.
Lichamelijke opvoeding
Basisdocument bewegingsonderwijs.
Expressievakken
Leerkracht volgen eigen leerlijn.
Informatica ICT
Leerkracht volgt eigen leerlijn.
Verkeer
Verkeerskrant 3VO.
Bevordering gezond gedrag Sociale redzaamheid
2.3
Kanjertraining.
Leertijd en lestijden
Behalve in dit locatieplan is ook in het individueel handelingsplan een overzicht opgenomen van de vakken en hoeveelheid onderwijstijd. De leerlingen volgen 26 uur per week school. Het verplichte aantal uren onderwijs van 7520 is verdeeld over 8 schooljaren. We werken met een lesrooster waarin alle vak- en vormingsgebieden zijn opgenomen. De diverse vak- en vormingsgebieden zijn zo verdeeld over de week dat die aansluiten bij de mogelijkheden van de leerling. Tijdens de lessen wordt gewerkt aan het behalen van de doelen uit het groepsplan. De leraar geeft aan het begin van de les aan wat de bedoeling van de les is. Hij/zij heeft dit verantwoord in de lesvoorbereiding en hanteert in de les het Direct Activerend Instructie Model, (DAIM) zodat leerlingen planmatig en methodisch instructie krijgen en voldoende aandacht ontvangen bij de verwerking van de lesstof.
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
6
Lestijden 3 en pauzes Aanvang
Einde
Maandag
08.30
14.30
Dinsdag
08.30
14.30
Woensdag
08.30
12.30
Donderdag
08.30
14.30
Vrijdag
08.30
14.30
De ochtendpauze is ongeveer om 10.00 uur en duurt 15 minuten. De middagpauze is ongeveer om 12.30 uur en duurt 30 minuten.
2.4
Uitstroom
De leerlingen werken didactisch toe naar een niveau waarbij zij kunnen uitstromen naar het voortgezet onderwijs. Dit kan zowel regulier als voortgezet speciaal onderwijs zijn. Het uitstroomniveau verschilt van praktijkonderwijs tot aan voorbereidend wetenschappelijk onderwijs. De leerlingen worden getoetst door middel van methodegebonden toetsen, methode-onafhankelijke toetsen (CITO) en een eindtoets (drempeltoets). Dat doen we volgens een toetsrooster. De toetsen zijn verdeeld over de maanden november tot en met juni. De onderdelen worden twee maal per schooljaar getoetst. Dit zijn: leeswoordenschat, woordenschat, AVI, DMT, SVS spelling, taal voor kleuters, taalschaal, ordenen, rekenen en wiskunde en begrijpend lezen.
2.5
Onderwijzen en leren
Door de samenstelling van de groep is er sprake van een grote differentiatie. De groep wordt per vak verdeeld in niet meer dan 3 subgroepen. Voor de subgroepen stellen we aan het begin van het jaar een groepsplan (GP) op dat een deel van de leerlijn is. Voor enkele leerlingen die een specifieke hulpvraag hebben, maken we een Individueel plan (IP). De groepsplannen worden twee keer per jaar geëvalueerd. De mate van beheersing wordt dan vastgesteld en per vak wordt aangegeven of de leerling zich ontwikkelt volgens de leerroute. Het handelen van de leerkracht en het effect van de belemmerende en bevorderende factoren wordt hieraan gekoppeld. Na een analyse wordt het vervolgtraject bepaald waarin staat of het ontwikkelperspectief wordt aangepast of niet. De leerlingen krijgen gericht instructie door de leerkracht en de lessen zijn ingericht volgens het DAIM. Voor de leergebieden ‘leren leren ‘en ‘sociaalemotioneel’ worden cluster-4-leerlijnen voor speciaal onderwijs (SO) gevolgd. Voor de vakken rekenen, taal en wereldoriëntatie zijn de leerlijnen uitgewerkt en geïmplementeerd. De vaardigheden van de leerkracht worden actief besproken en ontwikkeld aan de hand van de observatielijst SKOOP (Samen Kijken naar de Ontwikkeling van OnderwijsPersoneel). Een kijkkader om de indicatoren van de eerste vier leerkrachtcompetenties in beeld te brengen. Hiervoor wordt collegiale consultatie ingezet. In ons onderwijs zijn de volgende belangrijke zaken terug te vinden:
Vastgestelde leerlijnen
Opdrachten die de zelfredzaamheid vergroten
De activiteiten zijn aangekondigd (voorspelbaarheid)
Observeren en toetsen
Beloning en positieve feedback
Er wordt teruggegrepen op reeds aanwezige kennis
Een duidelijk rooster
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
7
Pictogrammen ter ondersteuning en/of visualisatie
De leerlingen krijgen ook opdrachten die ze samen moeten doen
Eenduidige schoolregels
Duidelijke klassenregels
Afspraken om tot rust te komen
De leerkracht straalt vertrouwen uit
2.6
Schoolklimaat
Voor de aanpak van leerlingen met genoemde stoornissen hanteren we de volgende hoofdaccenten in onze pedagogische werkwijze:
Positief benadrukken van gewenst gedrag
Ordening/structuur bieden
Toepassen en handhaven van regels
Oefenen van sociale omgang/vaardigheden
Emotioneel ondersteunen
Inzicht geven in eigen handelen
De hoofdaccenten ‘ordening/structuur bieden’ en ‘toepassen en handhaven van regels’ dienen ertoe om voorspelbaarheid, rust en transparantie te creëren. Voorspelbaarheid is een rustgevende factor. Het is van belang dat de leerlingen weten wat er gaat gebeuren, wanneer en hoe. Dit pleit voor vast aangeleerde routines. Omdat het begrip structuur in dit verband vaak genoemd wordt, volgt hier een nadere invulling van dit begrip:
Structuur in tijd (vaste planning van activiteiten)
Structuur in ruimte (overzichtelijke werkruimte en vormgeving lesmateriaal)
Structuur in activiteit (kleine stappen, directe feedback)
Structuur in persoon (duidelijke regels die consequent worden toegepast, duidelijk geformuleerde eisen en heldere consequenties als afspraken niet worden nagekomen)
Veilige school De Linge hanteert het beleidsplan ‘Veilige School’ en treedt op als de veiligheid van leerlingen en/of medewerkers in gevaar komt. Voor verbale en fysieke veiligheid worden protocolbrieven gebruikt. Zo volgen we de mate van agressie per leerling actief en bespreken we die met de ouders. Doordat we brieven gebruiken, geven we ook informatie over de hele school. Incidenten melden we via het registratiesysteem Triasweb. Yulius houdt zo zicht op de veiligheid binnen de Divisie Onderwijs. Met schoolafspraken over toezicht in de klas, op de gang en het plein is de nabijheid van volwassenen in allerlei situaties geregeld. In het cursusjaar 2012-2013 zijn leerlingen, ouders en medewerkers gevraagd naar de veiligheidsbeleving door middel van tevredenheidsonderzoeken. Het onderwerp pesten wordt vaak genoemd door leerlingen en ouders. De school heeft op basis hiervan het pestprotocol besproken met elkaar en met leerlingen en de afspraken over toezicht tijdens de vrije momenten nogmaals besproken. Yulius Onderwijs heeft besloten Taakspel in te voeren op alle schoollocaties. In het schooljaar 2013-2014 voeren wij Taakspel in. Het doel ervan is door positieve bekrachtiging het groepsklimaat te beïnvloeden.
2.7
ICT in het onderwijs
In 2013 zijn alle lokalen voorzien van een digibord. Dit verhoogt de mogelijkheid om de lesstof te verrijken met filmpjes en informatie vanuit verschillende kennisbronnen. ICT kan worden ingezet bij
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
8
het overdragen van kennis en bij het construeren van kennis. In het eerste geval spreken we van leerkrachtgestuurd onderwijs en in het tweede geval zijn leerlingen met elkaar actief op zoek naar kennis. Beide vormen zullen voorkomen binnen ons onderwijs. De klassen zijn voorzien van twee leerling-computers. Voor leerlingen met dyslexie worden laptops en een daisyspeler flexibel ingezet. Voor februari 2013 hebben we een visie en doelen bepaald met behulp van de visieversneller van Kennisnet.nl. Yulius Onderwijs zal mede op basis hiervan beleid ontwikkelen en een implementatieplan maken. Op basis van deze visie en doelen van de locatie starten we met haalbare activiteiten.
2.8
Het team
Deskundigheid binnen het team Het team bestaat uit 15 personen (3 mannen en 12 vrouwen). Er komen de volgende functies in voor: locatiemanager, coördinator, orthopedagoog, intern begeleider, groepsleerkrachten, klassenassistent, conciërge. In het beleidsplan ‘Koersen op kwaliteit’ is personeel als strategisch speerpunt opgenomen. Hierin is een apart hoofdstuk gewijd aan het investeren in deskundigheid en kwaliteit van de medewerkers. De kwaliteit van het onderwijs wordt gekoppeld aan deskundigheid van het personeel. Ook wetenschappelijk onderzoek laat zien dat hoge of lage leeropbrengsten een relatie hebben met de kwaliteiten van de leraar (Marzano). Door te werken met de observatielijst SKOOP (Samen Kijken naar de Ontwikkeling van OnderwijsPersoneel) en DAIM (Direct Activerend InstructieModel) vergroten we de leerkrachtvaardigheden op de locatie. Hierdoor werken we actief aan de verbetering van lesgeven en verhoging van de leeropbrengsten. Collegiale consultatie wordt ingezet om van en met elkaar te leren. De medewerkers hebben de basisopleiding voor hun functie met een diploma afgerond. Hierdoor zijn zij bevoegd. Drie leerkrachten hebben de opleiding master SEN tot gedragsspecialist gevolgd. De medewerkers volgen of hebben de cursus psychopathologie binnen Yulius gevolgd. De orthopedagoog en intern begeleider volgen de bijeenkomsten van de vakgroepen en de daaruit voortvloeiende korte cursussen. De locatiemanager volgt de opleiding basisbekwaam schoolleider. Alle medewerkers hebben in het verleden de cursus omgaan met agressie gevolgd. Dit jaar zullen nieuwe medewerkers worden geschoold volgens de vernieuwde cursus en zullen de zittende medewerkers de herhalingscursus volgen. In het kader van competentiegericht leren kijken collega’s naar elkaar aan de hand van het kijkkader SKOOP die de normindicatoren van de eerste vier competenties in beeld brengt. Dit maakt het gericht ontwikkelen van leerkrachtvaardigheden mogelijk. Deze collegiale consultaties staan voor vier keer per jaar in de jaarplanning. Binnen Yulius is veel deskundigheid aanwezig en desgewenst maken we daar gebruik van. Recent is een deskundige coach vanuit de Ambulante Dienstverlening ingezet om leerkrachtvaardigheden van een docent te vergroten. Voor toekomstige opleidingen is het opleidingsplan van Yulius leidend. Aandacht en tijd voor de leerling In de groepen zitten maximaal 15 leerlingen die verdeeld zijn in niet meer dan drie subgroepen. Er wordt lesgegeven aan groepen en niet meer aan individuen. Dit is het gevolg van een trend die een beweging laat zien van individueel werken naar groepsgericht werken. De groepsleerkracht is het beste geïnformeerd over de leerling. Alle contacten binnen en buiten de school verlopen via de groepsleerkracht. Deze voert gesprekken met de leerling en de ouder(s) en/of verzorger(s). In alle groepen zijn op meerdere dagen assistenten aanwezig. Zij ondersteunen het onderwijs- en begeleidingsproces onder verantwoordelijkheid van de leerkracht.
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
9
2.9
Positionering in de omgeving
De Linge is onderdeel van Yulius Onderwijs. Onze locatie heeft vooral een regiofunctie, maar wordt ook ingezet als andere leslocaties geen lesplaatsen ter beschikking hebben. We hebben contacten met het regulier onderwijs en cluster-3-onderwijs in de regio. Op 1 augustus 2014 is de nieuwe wet passend onderwijs een feit. Hiervoor worden op bestuurlijk en inhoudelijk niveau gesprekken gevoerd. De regiomanager en de locatiemanager nemen deel aan gesprekken met de coördinatoren/directeuren van de kamers van het toekomstige samenwerkingsverband (SWV). Met sbo De Rotonde, De kleine Wereld (cluster-3) worden verkennende gesprekken gevoerd over een regionale voorziening voor speciaal onderwijs. Hierbij gaat het om het regionaal bundelen en herprofileren van een deel van het huidige aanbod aan speciaal (basis)onderwijs in het samenwerkingsverband.
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
10
3 Ontwikkelplan Ons ontwikkelplan geeft de huidige situatie weer van de kwaliteit van het onderwijs en de medewerkers en de betekenis daarvan voor de ontwikkeling in de komende jaren.
3.1
Zelfevaluatie
Tevredenheidsonderzoeken Binnen Yulius Onderwijs worden om de twee jaar tevredenheidsonderzoeken uitgevoerd onder leerlingen, ouders en medewerkers. In het voorjaar van 2012 zijn de onderzoeken voor het laatst uitgevoerd. De resultaten hiervan zijn:
Oudertevredenheidsonderzoek: Ouders beoordelen de algemene veiligheid en onderwijskwaliteit van de school met respectievelijk een 7.8 en een 8.3. Volgens de ouders moet de school meer aandacht besteden aan: communicatie en informatievoorziening naar ouders, rust en orde in de klas, kwaliteit en verzorging van het schoolgebouw, kwaliteit en verzorging van het schoolplein, individuele ondersteuning van leerlingen, verbale agressie en brandveiligheid/ontruimingsoefeningen.
Leerlingtevredenheidsonderzoek: Leerlingen voelen zich goed op school. De gemiddelde beoordeling voor de veiligheid (7.3) geeft aan dat de leerlingen zich over het algemeen veilig voelen. Desondanks vormen de uitkomsten van het onderzoek een aanleiding om actief de sociale veiligheid binnen De Linge te vergroten. Het is belangrijk dat er aandacht wordt besteed aan het verminderen van pestgedrag. Daarnaast is rust in de klas een aandachtspunt.
Uit de samenvatting van de leerlingen-, ouders- en medewerkerstevredenheidsonderzoeken blijkt dat zij de volgende thema’s voor heel Yulius Onderwijs belangrijk vinden: gebouw en plein, pesten, agressie, individuele begeleiding van leerlingen en toezicht. Belangrijke aandachtspunten de komende jaren zijn: communicatie en informatievoorziening, pesten, inrichting van de school, rust en orde.
3.2
Interne audit
Een gehouden interne audit laat zien dat de introductie van nieuwe medewerkers niet goed verloopt omdat er geen introductieprogramma was. We lossen dit op door nieuwe medewerkers te helpen bij het ingroeien in school door middel van documenten en een vaste mentor voor de eerste periode.
3.3
Bevindingen Inspectie van het Onderwijs
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 14 juni 2012 een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd op de Linge. Op 8 november heeft de Inspectie het definitieve rapport aangeboden. Zij beoordeelt de huidige kwaliteit onvoldoende en zal voor de zomervakantie van 2013 een herbeoordeling uitvoeren. De divisie Onderwijs van Yulius heeft de ambitie dat alle leslocaties een basisarrangement hebben en behouden. De bevindingen van de Inspectie Het evalueren, rapporteren en borgen van de kwaliteit is onvoldoende. Het evalueren van de resultaten is onvoldoende en de vorderingen/prestaties van de leerlijn ‘sociaal-emotioneel’ wordt nog niet voldoende in beeld gebracht en gevolgd. Voor het komend jaar werken we aan het ontwikkelen en vullen van een kwaliteitshandboek waarin de werkwijze van de school op een eenduidige wijze wordt beschreven. De ontwikkeling van het evalueren van de leerprestaties wordt voortgezet en geborgd. Toegevoegd zal worden of de leerling zich nog ontwikkelt volgens de leerroute. De vorderingen in de
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
11
sociaal-emotionele ontwikkeling zullen in kaart worden gebracht en gevolgd door middel van observaties en SCOL. De resultaten daarvan worden gekoppeld aan het groepsplan.
3.4
Commissie voor de begeleiding
De Commissie voor de begeleiding (CvB) functioneert al beter als eindverantwoordelijke voor de leerlingenzorg. De nadruk moet meer komen te liggen op het uitoefenen van een zichtbare regierol vanaf het begin dat de leerling de school binnenkomt tot het moment dat hij/zij die verlaat. Vooral het toetsen of de leerling zich nog ontwikkelt volgens het gestelde ontwikkelperspectief, moet worden gekoppeld aan de evaluatie van de prestaties in januari en juni. De evaluatie van het ontwikkelperspectief dient tenminste eenmaal per jaar besproken te worden met het bevoegd gezag. De school heeft als taak om – indien gewenst - tot 2 jaar na het verlaten van de school adviezen te geven aan leerling of vervolgonderwijs over het aansluitend vervolgonderwijs. Naast individuele hulpvragen worden in de planning van de vergaderingen de volgende zaken opgenomen: het functioneren van de groepen, de leerresultaten, het evalueren van de zorgcodes en of leerlingen zich ontwikkelen volgens de gestelde leerroute. De momenten worden opgenomen in een jaaragenda CvB. De leerresultaten worden op afgesproken momenten tijdens groepsbesprekingen geanalyseerd met de interne begeleider. Deze communiceert de bevindingen met de leden van de CvB. De communicatie en het vastleggen van de afspraken in het leerlingvolgsysteem en dossier zijn geregeld in de werkwijze van de CvB en als taak gekoppeld aan de secretaris. Overige ontwikkelpunten:
Ouders en leerlingen informeren we over de mogelijkheid tot 2 jaar na het verlaten van de school adviezen te vragen.
In overleg met het bevoegd gezag stellen we in 2013 een werkwijze op om de jaarlijkse evaluatie te regelen en uit te voeren.
3.5
Jaarplan 2012
In 2012 hebben we planmatig gewerkt aan verbeteringen. Een aantal onderwerpen is gereed en hoeft niet opnieuw te worden opgenomen in het ontwikkelplan van 2013. Ook is een aantal onderwerpen nog in ontwikkeling en is er nog geen sprake van borging. Het gaat om de volgende onderwerpen:
De groepssamenstelling zorgt voor een werkbare verdeling naar niveau van maximaal drie subgroepen.
De driejaarlijkse gesprekkencyclus zorgt voor een ontwikkeling van medewerkers gericht op verbetering van competenties.
Het uitvoeren van vier momenten van collegiale consultatie aan de hand van SKOOP helpt om zicht te krijgen op het eigen functioneren, reflectie uit te voeren en gericht te werken aan verbetering van kennis, vaardigheden of attitude.
Het geven van lessen volgens DAIM geeft een vaste structuur aan de les, effectieve instructie, een actieve houding van de leerling en zicht op de ontwikkeling van de leerling.
Medewerkers voelen zich gesteund en ervaren een verbetering van de veiligheid door actief gebruik te maken van Triasweb.
Door terugloop van leerlingen en ontwikkelingen binnen passend onderwijs veranderen personele en materiële inkomsten. Er moet beleid ontwikkeld worden om de kwaliteit van het onderwijs en leren te borgen.
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
12
3.6
Opleidingsplan
Yulius Onderwijs heeft op 4 oktober 2012 een opleidingsplan vastgesteld. Hierin staan de opleidingsmogelijkheden voor de diverse functiegroepen uitgewerkt. Het plan is gebaseerd op de huidige ontwikkelingen binnen het speciaal onderwijs. Voor onze locatie gelden de volgende speerpunten:
Een aantal medewerkers is onvoldoende geschoold voor hun werk. Niet iedereen heeft alle onderdelen psychopathologie en de aanvullende studie SEN gevolgd en is voldoende bekwaam in het hanteren van agressie. Door verhoging van de kwaliteit van onderwijs is er behoefte aan deskundigheidbevordering voor de interne begeleider.
Het werken met groepsplannen is nog onwennig en vereist aandacht en individuele ondersteuning. Het werken met subgroepen, het geven van effectieve instructie, het hanteren van het lesmodel (DAIM) en de verbetering van competenties zijn nieuwe elementen.
Voor het komend jaar is belangrijk dat we leren werken met drie subgroepen en het direct activerend instructiemodel. De huidige ontwikkeling binnen cluster 4-onderwijs zorgt voor een verdichting van de problematiek. Het beter leren omgaan met agressie sluit aan bij deze ontwikkeling.
Binnen Yulius Onderwijs wordt Handelingsgericht Werken (HGW) en Handelingsgerichte Diagnostiek (HGD) geïmplementeerd.
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
13
4 Bijlagen: Onderwijsbelemmeringen en Beschrijving van de groepen Bijlage 1 Onderwijsbelemmeringen De verschillende categorieën problematiek waarmee onze leerlingen te maken hebben, brengen onderwijsbelemmeringen met zich mee. Hieronder staat per categorie een beschrijving. Autisme (spectrumstoornissen) (PDD-NOS, MCDD, Klassiek autisme, Stoornis van asperger)
Beperkingen in de sociale interactie: onvoldoende inlevingsvermogen, onvoldoende sociale intuïtie, onvoldoende wederkerigheid in het contact.
Beperkingen in de communicatie: overzien geen samenhang, raken overprikkeld, problemen in expressieve en receptieve communicatie, begrijpen van impliciete boodschappen.
Beperkingen in het verbeeldend vermogen: beperkte ontwikkeling van fantasie/symbolisch spel, herhalen van eenvoudige bezigheden of reeksen handelingen, zeer specifieke interesses voor een bepaald onderwerp, weerstand tegen veranderingen en rigiditeit in denken en handelen, (onlogische) angsten, paniekaanvallen, driftbuien.
Abnormale prikkelverwerking.
Aandachtsstoornissen (ADHD of ADD)
Aandachtstekort: maakt achteloos fouten, volgt aanwijzingen niet op, heeft afkeer van langdurige geestelijke inspanning, is vaak dingen kwijt, kan vergeetachtig zijn, kan moeilijk aandacht richten, heeft moeite met organisatie van taken en activiteiten, is gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels, lijkt vaak niet te luisteren.
Hyperactiviteit: staat, rent, klimt waar dat niet verwacht wordt/gepast is, onrust met handen en voeten, druk in de weer, draaft door, praat vaak almaar door, speelt onrustig.
Impulsiviteit: antwoordt voordat de vraag is afgemaakt, verstoort anderen, wacht niet op zijn beurt.
Te verwachten uitval: Informatie kan vertraagd binnenkomen, concentratie neemt in de loop van de dag af, door impulsiviteit onhandige motoriek, sociaal onhandig, chaotisch, theorie zwakker dan praktijk, gaat mee met andere onrust, zwakke planning.
Gedragstoornissen (ODD, CD, stoornis in de kinderleeftijd NAO of een aanpassingsstoornis)
Vaak opstandig of weigert zich te voegen naar regels/verzoeken van volwassenen, is vaak driftig, heeft vaak ruzie met volwassenen, ergert vaak – met opzet - anderen, geeft vaak anderen de schuld van eigen fouten/wangedrag, is vaak boos en gepikeerd, is vaak prikkelbaar en ergert zich gemakkelijk aan anderen, is vaak hatelijk en wraakzuchtig.
Te verwachten uitval: Disfunctioneren door openlijk oppositioneel gedrag.
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
14
Angst- en stemmingsstoornissen (Depressiviteit, dysthyme stoornis of sociale fobie)
Angststoornis: huilen, woede-uitbarstingen, verstijven, terugtrekken, klagen over hartkloppingen, transpireren, trillen/beven, hyperventilatie, duizeligheid, uitgesproken angst om zelfbeheersing te verliezen of gek te worden, angst dood te gaan, opvliegers/koude rillingen, dwanghandelingen.
Te verwachten uitval: Paniek waardoor functioneren wordt belemmerd, aanwezigheid begeleider noodzakelijk, vermijdingsgedrag, niet doen is meestal geen kwestie van ‘niet willen’, maar niet durven, dwanghandelingen kunnen het leren ernstig vertragen.
Stemmingsstoornissen:
Verlies van interesse of plezier, prikkelbare stemming, eet- en/of slaapproblemen, onterechte gevoelens van schuld en minderwaardigheid, minder concentratie, psychomotorische remming, besluiteloosheid, suïcidegedachten.
Te verwachten uitval: o
Bij kleuters: scheidingsangst, extreem negatief of overaangepast, achterblijven in groei.
o
Bij 6- tot 12-jarigen: leerachterstand, aandacht-/concentratieproblemen, schoolfobie.
o
Bij pubers: frequent spijbelen, overmatig angstig, dwars/negatief/zelfdestructief. Overige psychiatrische stoornissen.
Reactieve hechtingsstoornis:
Buitensporige geremdheid, overmatige waakzaamheid of sterk tegenstrijdige reacties, kritiekloze vriendelijkheid/buitensporige vrijpostigheid t.o.v. betrekkelijk vreemden, verveeld, destructief in spel, vernielzuchtig, slordig, vindingrijk in pesten en uitspelen.
Te verwachten uitval: Problemen met sociale interacties, lokt afwijzing uit, beloning en straf hebben geen effect, leert niet van fouten, ongeconcentreerd, goede cognitieve mogelijkheden worden niet vertaald in goede prestaties, moeite met abstract denken.
Syndroom van Gilles de la Tourette:
Plotse, niet doelgerichte bewegingen en/of geluiden, toename tics bij stress/emotie, faalangst, aandachts- en concentratieproblemen, hakkelen/stotteren, zwakke schrijfmotoriek.
Te verwachten uitval: Aandachts- en/of concentratieproblemen, faalangst, gebrek aan zelfvertrouwen, gevoelens van eenzaamheid, zwakke schrijfmotoriek, hakkelen/stotteren.
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
15
Bijlage 2 Beschrijving van de groepen Externaliserend middenbouw: groep Jupiter (niveau groep 3, 4 en 5) De groep ‘externaliserend middenbouw’ bestaat uit 15 kinderen bij wie sprake is van diversiteit in psychiatrische problematiek, maar die geen stoornissen binnen het autisme spectrum hebben. De groep is heterogeen samengesteld en bevat kinderen met een diagnose binnen het cluster van de aandachtsstoornissen, gedragstoornissen, angst- en stemmingsstoornissen en overige psychiatrische stoornissen. De groep bevat kinderen van 5,5 tot 10 jaar en het onderwijs van groep 3, 4 en 5 wordt in de groep aangeboden. Het onderwijsaanbod van de groep staat beschreven in het onderwijswerkplan. Externaliserend bovenbouw: groep Neptunus (niveau groep 6, 7 en 8) De groep ‘externaliserend bovenbouw’ bestaat uit 15 kinderen bij wie sprake is van diversiteit in psychiatrische problematiek, behalve stoornissen binnen het autisme spectrum. De groep is heterogeen samengesteld en bevat kinderen met een diagnose binnen het cluster van de aandachtsstoornissen, gedragstoornissen, angst- en stemmingsstoornissen en overige psychiatrische stoornissen. De groep bevat kinderen van 9 tot 13 jaar en het onderwijs van groep 6, 7 en 8 wordt in de groep aangeboden. Het onderwijsaanbod van de groep staat beschreven in het onderwijswerkplan. Internaliserend middenbouw: groep Pluto (niveau groep 3, 4 en 5) De groep ‘internaliserend middenbouw’ bestaat uit 16 kinderen bij wie vooral sprake is van een diagnose binnen het autismespectrum. De groep is in die zin homogeen van samenstelling dat er bij alle kinderen sprake is van internaliserende problematiek. De groep bevat kinderen van 5,5 tot 10 jaar en het onderwijs van groep 3, 4 en 5 wordt in de groep aangeboden. Het onderwijsaanbod van de groep staat beschreven in het onderwijswerkplan. Internaliserend bovenbouw: groep Saturnus (niveau groep 6, 7 en 8) De groep ‘internaliserend bovenbouw’ bestaat uit 16 kinderen bij wie vooral sprake is van een diagnose binnen het autismespectrum. De groep is in die zin homogeen van samenstelling dat er bij alle kinderen sprake is van internaliserende problematiek. De groep bevat kinderen van 9 tot 13 jaar en het onderwijs van groep 6, 7 en 8 wordt in de groep aangeboden. Het onderwijsaanbod van de groep staat beschreven in het onderwijswerkplan.
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
16
De Linge Bezoekadres: Herman de Ruyterstraat 30 4206 ZM Gorinchem Postadres: Herman de Ruyterstraat 30 4206 ZM Gorinchem T 0183 69 99 28
[email protected] www.yulius.nl/delinge
Yulius Onderwijs| Locatiegids De Linge 2013
17