Leidse Monitor 2009-2010
April 2012 Drs. Theresa Steeman Drs. Ingrid Gussen Dr. Kees de Brabander Dr. Jaap van Lakerveld PLATO Platform Opleiding, Onderwijs en Organisatie BV Universiteit Leiden Wassenaarseweg 52 2333 AK Leiden Telefoon: 071 - 527 34 18 www.plato.leidenuniv.nl
1
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
2
Inhoudsopgave Inleiding ............................................................................................................................................. 5 1 Deelname van peuters aan VVE (voor- en vroegschoolse educatie) ..................................... 8 1.1 Peuters op speelzalen en kinderopvang .............................................................................. 8 1.2 Peuters op VVE-intensief- , VVE-light en reguliere speelzalen ............................................ 9 1.3 Gewichten van Leidse peuters op VVE- intensief en VVE-light-speelzalen........................ 10 1.3.1 Gewichtenpeuters op 1 januari 2010.............................................................................. 10 1.3.2 Geboorteland ouders van peuters op VVE - speelzalen................................................. 11 2 Toetsgegevens van driejarige peuters op VVE-speelzalen................................................... 13 2.1 Percentage voldoende scores in de periode 2003-2004 t/m 2008-2009 ............................ 13 2.1.1 Toetsgegevens Peuterspeelzalen .................................................................................. 14 2.1.2 Samenstelling getoetste groep....................................................................................... 17 2.2 Toetsgegevens peuters, onderscheiden naar gewicht ....................................................... 18 2.3 Toetsgegevens peuters, onderscheiden naar geboorteland ouders................................... 20 2.4 Uitstroom van peuters in schooljaar 2008-2009 ................................................................. 21 3 Deelname van kleuters aan VVE (voor- en vroegschoolse educatie)................................... 23 3.1 Gewicht van kleuters op VVE-scholen en niet-VVE-scholen .............................................. 23 4 Toetsgegevens van de kleuters .............................................................................................. 25 4.1 Percentage voldoende scores in de periode 2003-2004 t/m 2009-2010 ............................ 25 4.2 Toetsgegevens kleuters, onderscheiden naar gewicht en geboorteland ouders ................ 27 4.2.1 Gewicht ......................................................................................................................... 27 4.3 Vergelijking resultaten jongste en oudste kleuters, januari en juni 2010 ............................ 29 5 VVE-bereik peuters en kleuters .............................................................................................. 30 5.1 Peuters.............................................................................................................................. 30 5.2 Kleuters ............................................................................................................................. 31 5.2.1 Gewichten groep 1 en 2................................................................................................. 32 5.2.2 Gewichtenverdeling groep 1 en 2 per wijk...................................................................... 33 5.2.3 Bereik gewichtenkleuters ............................................................................................... 33 6 Gewichten, vertragingen en verzuim in groep 3 tot en met 8 ............................................... 36 6.1 Leerlingen per wijk............................................................................................................. 36 6.1.1 Wijk waarin leerlingen naar school gaan........................................................................ 37 6.2 Gewicht basisschoolleerlingen groep 3 tot en met 8 .......................................................... 40 6.2.1 Gewichtenkinderen per wijk ........................................................................................... 40 6.3 Vertragingen groep 3 t/m 7 ................................................................................................ 41 6.4 Verzuim ............................................................................................................................. 42 7 Cito-toetsgegevens groep 8 .................................................................................................... 43 7.1 Gemiddelde Cito-score groep 8 ......................................................................................... 43 7.1.1 Cito-scores per wijk ....................................................................................................... 44 7.2 Cito-score op de onderwijsachterstandsscholen en VVE-scholen...................................... 44 7.2.1 Onderwijsachterstandsscholen ...................................................................................... 44 7.2.2 VVE-scholen.................................................................................................................. 45 7.3 Cito-score per gewicht ....................................................................................................... 46 7.3.1 De oude gewichten ........................................................................................................ 46 7.3.2 De nieuwe gewichten..................................................................................................... 47 8 Uitstroom naar voortgezet onderwijs ..................................................................................... 49 8.1 Uitstroom volgens Cito-norm ............................................................................................. 49 8.2 Uitstroomverdeling naar gewicht........................................................................................ 50 9 Speciaal basisonderwijs.......................................................................................................... 52 9.1 Aantal leerlingen op het speciaal basisonderwijs op 1 oktober van het schooljaar............. 52 9.2 Verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs .................................................................. 53 9.3 Leeftijd van de leerlingen in het speciaal basisonderwijs ................................................... 53 9.4 Leeftijd bij instroom en uitstroom ....................................................................................... 54 9.5 Nadere gegevens over leerlingen die in 2009-2010 zijn uitgestroomd. .............................. 56 9.5.1 Duur van verblijf en in het speciaal basisonderwijs ........................................................ 56 9.5.2 Scholen waarnaar leerlingen in 2009-2010 zijn uitgestroomd (n=134) ........................... 56 Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
3
10 Schakelklassen ........................................................................................................................ 58 10.1 Leerlingen Internationale klas leerjaar 2009-2010 ............................................................. 59 10.1.1 Geboortelanden kinderen en ouders.............................................................................. 59 10.1.2 Leeftijd kinderen ............................................................................................................ 60 10.1.3 Periode in Nederland bij instroom Internationale klas. ................................................... 61 10.1.4 Uitstroom uit de Internationale Klas. .............................................................................. 61 10.2 Schakelklassen.................................................................................................................. 62 10.2.1 Geboorteland moeders en gewichten van de kinderen .................................................. 62 11 Kopklas 2009-2010................................................................................................................... 64 11.1 Leerlinggegevens .............................................................................................................. 64 11.2 Cito-toetsscores van de Kopklasleerlingen ........................................................................ 65 11.3 Schoolloopbaan leerlingen Kopklas ................................................................................... 66 11.3.1 Doorstroming vanuit de Kopklas naar het voortgezet onderwijs ..................................... 66 11.3.2 Doorstroming naar het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs............................... 66 11.3.3 Vergelijking advies Kopklas en soort onderwijs in derde leerjaar ................................... 67 11.4 Doubleren, op- en afstroom ............................................................................................... 68 11.5 Rendement Kopklas .......................................................................................................... 68 12 Naschoolse activiteiten ........................................................................................................... 69 12.1 Aantal deelnemers aan naschoolse activiteiten ................................................................. 69 12.1.1 Verhouding jongens-meisjes.......................................................................................... 71 12.1.2 Deelnemerspercentage.................................................................................................. 71 12.1.3 Aantal kinderen dat tussentijds stopt.............................................................................. 72 13 Opstapje en Moeders in de buurt............................................................................................ 74 13.1 Opstapje ............................................................................................................................ 74 13.1.1 Kenmerken van de deelnemende kinderen.................................................................... 74 13.1.2 Geboorteland en opleiding moeders .............................................................................. 76 13.1.3 Toeleiding naar Opstapje............................................................................................... 76 13.2 Moeders in de Buurt .......................................................................................................... 77 13.2.1 Kenmerken van de gezinnen ......................................................................................... 77 13.2.2 Geboorteland en opleiding van de moeders................................................................... 78 14 Logopedie................................................................................................................................. 80 14.1 Logopedie op de consultatiebureaus ................................................................................. 80 14.2 Logopedie op de peuterspeelzalen en kinderopvang ......................................................... 81 14.2.1 Logopedie op de VVE-intensief speelzalen.................................................................... 81 14.2.2 Logopedie op VVE-kinderdagverblijven en VVE-light-speelzalen................................... 82 14.3 Logopedie op de basisschool ............................................................................................ 83 14.3.1 Logopedie op VVE- en niet-VVE-scholen....................................................................... 84 15 Schoolmaatschappelijk Werk.................................................................................................. 86 15.1 Meest voorkomende problematiek ..................................................................................... 86 15.2 Tweede problematiek ........................................................................................................ 87 15.3 Duur van de hulpverlening ................................................................................................. 88 Bijlage 1: Tabellenbijlage Bijlage 2: Toetsen peuters januari en juni 2010 Bijlage 3: Land van herkomst leerlingen Kopklas
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
4
Inleiding Voor u ligt het monitorrapport over het schooljaar 2009-2010. Dit monitorrapport bevat informatie over de ontwikkeling van groepen Leidse kinderen vanaf het moment dat zij en/of hun ouders deelnemen aan een voor- en vroegschools programma thuis of bij een voorschoolse voorziening tot en met groep 8 van de basisschool. De Leidse Monitor beschrijft jaarlijks de ontwikkelingen en trends bij de uitvoering van het Leidse Onderwijsbeleid, waaronder het onderwijskansenbeleid. De Leidse Monitor is opgezet als een groeimodel. Dat betekent dat de monitor inhoudelijk steeds verder wordt ontwikkeld op basis van informatiebehoeften van de verschillende betrokkenen. Tijdens de uitvoering van de monitor zal telkens nader onderzocht en bepaald worden welke andere gegevens opgenomen kunnen worden in de monitor. In het monitorrapport 2009-2010 vindt u informatie over: - deelname van peuters en kleuters aan VVE (intensief en light); - peuter- en kleutertoetsen; - VVE-bereik; - gewichten, vertragingen en verzuim in het basisonderwijs; - Cito-toetsgegevens basisschoolleerlingen groep 8; - uitstroom naar het voortgezet onderwijs; - het speciaal basisonderwijs; - het aantal kinderen in de schakelklassen - het aantal kinderen in de afdeling Anderstaligen in het voortgezet onderwijs(voorheen BAT-BOAT klassen); - de kopklas; - naschoolse activiteiten; - Opstapje; - Moeders in de Buurt; - logopedie; - schoolmaatschappelijk werk; Naast deze in eerdere monitorrapporten beschreven gegevens wordt dit monitorjaar voor het eerst een aantal gegevens per wijk weergegeven. De gegevens voor de monitor worden aangeleverd door de volgende organisaties: - Stichting Peuterspeelzalen Leiden (SPL) - Peuterspeelzaal Pippeloentje en B4kids - Libertas/LWO en Sportbedrijf Leiden - Stichting Jeugd en Samenleving (JES) - Samenwerkingsverband Weer Samen Naar School (WSNS) regio Leiden - Stichting Kwadraad: Schoolmaatschappelijke Werk - Kopklas - Gemeente Leiden - 30 Basisscholen, waaronder 3 scholen voor Speciaal Basisonderwijs Alle Leidse basisscholen maken gebruik van het schooladministratiesysteem ESIS-Webbased. Met een exportknop versturen de aan de monitor deelnemende scholen hun gegevens, via ZorgTTP, naar PLATO. De privacy van kinderen wordt gewaarborgd doordat de BSN- of onderwijsnummers, door middel van versleuteling, geanonimiseerd worden.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
5
Gegevens geboorteland ouders De gegevens over de geboortelanden van de ouders zijn onvolledig meegekomen. Dit heeft tot gevolg dat in deze rapportage geen gegevens over het onderscheid allochtoon-autochtoon zijn opgenomen. In een van de volgende rapportages zullen deze gegevens, waar mogelijk, alsnog worden opgenomen. De basisgegevens van de Leidse Monitor In het schema op pagina 6 en 7 staat weergegeven over hoeveel kinderen (peuters en basisschoolleerlingen) over de periode 2009-2010 informatie is verzameld, hoeveel kinderen daarvan een gewicht hadden en informatie over de Cito-score in schooljaar 2009-2010. Daarnaast bevat het schema informatie over de verzamelde gegevens bij de andere onderdelen van het rapport. VVE-intensief en VVE-Light Peuterspeelzalen/kinderdagverblijven 1
25 21
pippeloentje
1
2
4
aantal peuters
747
waarvan met gewicht
189
en waarvan met sterretje
126
waarvan VVE
28 15
kleuters groep 3 t/m 8
8408 2669 4 5739
SPL
kinderdagverblijf 3
22 VVE-speelzalen (teldatum 01-01-2010)
Basisscholen Aantal leerlingen
5
Gewichtenkinderen (verzameld over 8330 kinderen)
1354 kleuters
360
groep 3 t/m 8
994
Groep 8 leerlingen
865 6
317
Gemiddelde cito-totaalscore 28 scholen
536,8
Gemiddelde cito-totaalscore VVE-scholen
533,5
Aantal SBO-scholen Aantal leerlingen
3 439
Verwijzingen naar SBO vanuit Leidse basisscholen
41
totale instroom 2009-2010
103
Aantal leerlingen 2009-2010
37/36
Aantal leerlingen 2009-2010 Start leerjaar/Eind leerjaar
80/125
waarvan VVE
Speciaal basisonderwijs
Internationale klassen/schakelklassen Afdeling anderstaligen
1
8 VVE-intensief en 13 VVE-light Sindbad, Grote en Kleine Beer, Nooitgenoeg 3 Dit jaar nog exclusief Grote en Kleine Beer en Nooitgenoeg 4 Waaronder 35 leerlingen in de Internationale Klas 5 Dit gegeven was nog niet voor alle leerlingen beschikbaar 6 161 leerlingen op VVE-intensief en 156 op VVE-light scholen 2
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
6
Kopklas Aantal leerlingen 2009-2010
12
Gemiddelde cito-score voor aanvang kopklas
527,1
Uitstroom na Kopklas VMBO-t
5
Brugklas VMBO-t t/m Havo
4
Brugklas Havo/ VWO
3
Aantal kinderen
90
Aantal moeders
51
Aantal deelnemers gestart in 2009-2010 waarvan bij Sportbedrijf Zuid-West Verhouding Sport- Overige activiteiten: Groep 3 t/m 5 Verhouding Sport- Overige activiteiten: Groep 6 t/m 8
1468 116 59%-41% 51%-49%
Opstapje Moeders in de Buurt Naschoolse activiteiten
Logopedie 2010 7
7
Groepsobservaties VVE-speelzalen en kinderdagverblijven Onderzoeken op VVE-speelzalen en kinderdagverblijven
66 106
Groepsobservaties op OV- basisscholen/ niet-OV basisscholen Onderzoeken op OV-basisscholen/ niet-OV basisscholen Schoolmaatschappelijk werk 2010 Nieuwe aanmeldingen Aantal hulpverleningstrajecten Meest voorkomende problematiek: relatie ouder/kind
14/35 109-152
VVE-intensief en VVE-light
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
91 131 31%
7
1
Deelname van peuters aan VVE (voor- en vroegschoolse educatie)
In dit hoofdstuk wordt een beeld geschetst van de Leidse peuters die in het schooljaar 2009-2010 aan voorschoolse educatie deelnamen. In Leiden wordt in het kader van de voorschoolse educatie onder andere gewerkt met de taalstimuleringsprogramma’s PeuterTaal en het VVE-programma Piramide. De programma’s PeuterTaal en Piramide worden ingezet op 8 VVE-intensief speelzalen van de Stichting Peuterspeelzalen Leiden (SPL), op peuterspeelzaal Pippeloentje van de Stichting Woonwagenwerk Leiden en op de kindercentra Sindbad, Grote en Kleine Beer en Nooitgenoeg van B4Kids. Wanneer in dit hoofdstuk gesproken wordt over VVE-intensief speelzalen moet dit, net als in voorgaande monitorrapporten, gelezen worden als inclusief Pippeloentje en Sindbad. Vanaf schooljaar 2010-2011 zullen ook de telgegevens van de Grote en Kleine Beer en Nooitgenoeg worden meegenomen In hoofdstuk 4 zijn bij de peutertoetsen ook de gegevens van de B4kids kinderdagverblijven Grote en Kleine Beer en Nooitgenoeg verwerkt. Daarnaast zijn er in het schooljaar 2009-2010 13 VVE-light speelzalen (SPL). Op deze speelzalen volgen alle kinderen een lichtere versie van Piramide en wordt bij de doelgroep de taaltoets (zie § 2.2) afgenomen op de leeftijd van 3 jaar en 3 jaar en 10 maanden.
1.1
Peuters op speelzalen en kinderopvang
Op 1 januari 2010 waren er 2422 twee- en driejarige peuters in Leiden8. Een deel van deze peuters bezoekt een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf, een ander deel neemt deel aan het spel- en leerprogramma Opstapje en een klein deel gaat zonder vorm van voorschoolse opvang op vierjarige leeftijd naar de basisschool. In onderstaand schema staat weergegeven hoeveel kinderen op 1 januari 2010 naar een speelzaal of de kinderopvang9 gingen. 2- en 3- jarigen op 1 januari 2010 in gemeente leiden
2422
op kinderopvang op speelzaal*
1441 792
*SPL en Pippeloentje
Van de 2422 Leidse peuters zaten op 1 januari 2010 766 peuters op een SPL-speelzaal10, 26 peuters op Pippeloentje en 33 peuters op Sindbad. Deze 825 peuters vormen 34% van alle Leidse peuters. Op 1 januari 2009 was dit 37%. Bij de tweejarigen betrof het 26% van alle Leidse tweejarigen; bij de driejarigen 42% van alle Leidse driejarigen.
8
Bron: Gemeente Leiden, Bureau Onderzoek en Statistiek (BOA) Het aantal kinderen op kinderopvang (1441) is geschat op basis van de gegevens van B4kids op peildatum 31-12-2009. Het geschatte aantal op 1 januari kan hier iets van afwijken. 10 VVE + VVE-light + reguliere speelzaal 9
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
8
1.2
Peuters op VVE-intensief- , VVE-light en reguliere speelzalen
Van de in totaal 825 peuters die op 1 januari 2010 een SPL-speelzaal, Pippeloentje of Sindbad11 bezochten, zaten 774 peuters op een VVE-intensief of VVE-light speelzaal en 51 op een reguliere12 speelzaal van de SPL. Samenvattend op 1 januari 2010
Leidse peuters van 2 en 3 jaar
2422
waarvan op SPL-speelzalen, Pippeloentje en Sindbad:
825
waarvan op -
VVE-intensief VVE-light
-
op reguliere speelzaal
350 424 51
Het overgrote deel (94%) van de peuters zit op een VVE-intensief of 1 van de 13 VVE-light speelzalen. In 2008-2009, toen er 8 VVE-light speelzalen waren, zat 74% van de peuters op een VVE-speelzaal (zie figuur 1). Figuur 1. Verdeling twee- en driejarige peuters over VVE-speelzalen en reguliere speelzalen, op 1 januari 2010 100%
5%
7%
90%
regulier
80%
VVE (intensief en light) 70% 60% 50%
95%
93%
2-jarigen
3-jarigen
40% 30% 20% 10% 0%
Bron: SPL, Pippeloentje, Sindbad 2010
9
Vanaf schooljaar 2010-2011 zullen ook de telgegevens op 1 januari van de Grote en Kleine Beer worden meegenomen
12
Er zijn in 2009-2010 nog 2 reguliere SPL speelzalen. Op deze speelzalen wordt niet gewerkt met een VVE-programma
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
9
1.3
Gewichten van Leidse peuters op VVE- intensief en VVE-light-speelzalen
Met ingang van 1 september 2006 is een nieuwe gewichtenregeling van kracht geworden, waarbij de factor ‘geboorteland ouders’ geen rol meer speelt en het gewicht louter bepaald wordt op basis van de opleiding van de ouders. Naast de gewichten 0,3 en 1,2 kent men in Leiden bij de peuters ook de zogenaamde sterretjeskinderen (in de grafieken aangeduid als *-kind). Een ‘sterretjeskind’ is een kind in de leeftijd van 0-4 jaar; dat op basis van de opleiding van de ouders niet onder de gewichtenregeling van het Rijk inzake onderwijsachterstandenbestrijding valt; met een zwak taalniveau en een risico op (taal) achterstand, wat is vastgesteld aan de hand van een CITO of logopedische toets uitgevoerd door een leidster, tutor of andere professionele medewerker van een VVE-voorziening; dat in vrijwel alle gevallen door een logopedist mede beoordeeld wordt op spraak-/taal problemen. 1.3.1 Gewichtenpeuters op 1 januari 2010 Van de peuters op alle SPL-peuterspeelzalen13, Pippeloentje of Sindbad op 1 januari 2010 heeft 23% een gewicht (n=190). Daarnaast zijn er 126 sterretjeskinderen (15%). Op de 2 reguliere speelzalen heeft 1 kind van 51 kinderen een gewicht en zitten geen sterretjeskinderen. Op de VVE- intensief en VVE-light speelzalen liggen deze percentages, zoals te verwachten, hoger; namelijk 24% heeft een gewicht en 16% een sterretje14. In vergelijking met vorig jaar is het aandeel gewichtenkinderen iets gedaald (van 27% naar 24%), het aandeel sterretjeskinderen is iets sterker gedaald (van 22% naar 16%). Deze dalingen kunnen (mede) verklaard worden door het feit dat het aantal VVE-light speelzalen dat in de gegevens wordt meegenomen is uitgebreid van 8 in 2008-2009 naar 13 in 2009-2010. Van de kinderen op een VVE-speelzaal zit op 1 januari 2010 het merendeel (55%) op een VVE-light speelzaal en het percentage gewichtenkinderen op de VVE-light speelzalen ligt een stuk lager dan op de VVE-intensief speelzalen (zie figuur 2) Kijken we alleen naar de VVE-intensief speelzalen dan zien we ook daar een relatieve afname van de gewichtenkinderen nl. van 47% vorig jaar naar 41% in 2009-2010, het aantal sterretjeskinderen is sterker afgenomen van 40% naar 24%. In figuur 2 wordt weergegeven hoe de (gewichten)kinderen op de VVE-speelzalen op 1 januari 2010 verdeeld waren over de VVE-light en de VVE-intensief speelzalen (inclusief Sindbad en Pippeloentje.)
13
VVE + VVE-light + reguliere speelzaal Deze cijfers liggen iets hoger dan de hierboven genoemde 23% en 15%, omdat hier de 51 kinderen op de niet-VVE-speelzalen niet zijn meegerekend. 14
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
10
Figuur 2. Peuters op VVE-intensief en VVE-light speelzalen op 1 januari 2010, naar gewicht 100% 90%
20% 31%
33%
80% 70% 60%
73% light intensief
50%
80%
40% 69%
67%
30% 20% 10%
27%
0% 0
0,3
1,2
*-kind
Bron: SPL, Pippeloentje, Sindbad 2010
Uit de figuur komt naar voren dat van de kinderen zonder gewicht het merendeel op een VVE-light speelzaal zit. Van de kinderen met gewicht en de sterretjeskinderen zit het grootste deel op een VVE-intensief speelzaal. 1.3.2
Geboorteland ouders van peuters op VVE - speelzalen
Opmerking vooraf De gegevens in deze paragraaf zijn deels ontleend aan de informatie die PLATO tweemaal per jaar ontvangt - na verzameling door de SPL - van de peuterspeelzalen en Pippeloentje en Sindbad. Het betreft hier de toetsgegevens en gegevens over in- en uitstroom van peuters. Deze gegevens zijn gebruikt voor onderstaande informatie over de driejarige peuters op de VVE-intensief speelzalen (zie onder a). Daarnaast is gebruikgemaakt van de telgegevens per 1 januari, zoals PLATO die jaarlijks van de SPL ontvangt. Deze gegevens zijn gebruikt voor de informatie over de peuters (2 en 3 jaar) op de VVEintensief en VVE-light speelzalen samen (zie onder b.) a. VVE-intensief Het merendeel van de driejarige peuters op VVE-intensief speelzalen heeft een allochtone achtergrond, namelijk 134 van de 190. Van een allochtone achtergrond wordt gesproken als één van de ouders in het buitenland is geboren. In figuur 3 wordt de verdeling naar achtergrond weergegeven van de 3-jarige peuters die in januari 2010 op VVE-intensief speelzalen zaten.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
11
15
Figuur 3. Geboorteland ouders van 3-jarige peuters op VVE-intensief speelzalen , januari 2010
nederlands; 29%
m arokkaan s; 33%
turks; 9% surinaam s/ antilliaans; 1%
overig; 27%
Bron: SPL, Pippeloentje, Sindbad 2010
71% van de driejarige peuters op een VVE-intensief speelzaal in januari 2010 heeft een allochtone achtergrond, de meeste een Marokkaanse achtergrond (33%). Vorig jaar waren deze percentages iets anders (78.5% en 40,5%). b. VVE-intensief plus VVE-light speelzalen Wanneer de gegevens van de VVE-light speelzalen meegerekend worden ziet de verdeling naar etniciteit onder de peuters op de VVE-speelzalen er anders uit. Figuur 3a. Geboorteland ouders van 2- en 3-jarige peuters op VVE-intensief en VVE-lightspeelzalen, januari 2010 100% 90% 80% 70%
32%
34%
33%
5%
3% 12%
4% 14%
47%
50%
49%
2 jaar
3 jaar
2 en 3 jaar
60%
16% 50%
Turks
40%
Marokkaans
30% 20%
Overig
Nederlands
10% 0%
Bron: SPL, Pippeloentje, Sindbad 2010
Bijna de helft (49%) van de twee- en driejarige peuters heeft dan een autochtone achtergrond. 14% heeft een Marokkaanse achtergrond en 4% een Turkse achtergrond. Het aandeel van de categorie overig onder de allochtonen is in vergelijking met vorig jaar sterk toegenomen (van 9% naar 33%).
15
Exclusief VVE-light en Grote en Kleine Beer
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
12
2
Toetsgegevens van driejarige peuters op VVE-speelzalen
Op VVE-intensief speelzalen worden in januari en juni de Cito-peutertoetsen (Taal, Ordenen en Ruimte) afgenomen. Op de VVE-light speelzalen worden de taaltoets en de observatielijst afgenomen bij de doelgroepkinderen op de leeftijd van 3 jaar en 3 jaar en 3 maanden. Op de VVE-intensief speelzalen en de kindercentra worden alle kinderen getoetst, op de VVE-light speelzalen alleen de doelgroepkinderen. De toetsen bestaan steeds uit twee delen: - deel 1 bevat receptieve opdrachten; de kinderen moeten iets aanwijzen; - deel 2 bevat naast receptieve ook productieve opdrachten: de kinderen moeten zelf iets benoemen. De jongste peuters (3 t/m 3,4 jaar) maken alleen deel 1, de oudere peuters (3,5 t/m 4,2 jaar) maken deel 1 en 2. De scores worden onderverdeeld in 5 categorieën (A t/m E). De niveaus A t/m C gelden als voldoende. Uit de toetsgegevens kan blijken dat sommige peuters extra ondersteuning door een tutor16 nodig hebben in een bepaald ontwikkelingsgebied. De tutor maakt voor die kinderen een plan voor 6 maanden. Aan de hand van dat plan stimuleert de begeleider spelenderwijs het kind in het ontwikkelingsgebied waar hij extra ondersteuning nodig heeft. Na 6 maanden worden de toetsen weer afgenomen. De begeleider kan naar aanleiding van deze toetsen opnieuw bekijken of het kind extra ondersteuning nodig heeft. Wanneer uit die Taaltoets op de VVE-light speelzalen blijkt dat een peuter extra ondersteuning nodig heeft, krijgt een doelgroepkind minimaal eenmaal per week extra ondersteuning door een ambulante peuterbegeleidster (APB). 2.1
Percentage voldoende scores in de periode 2003-2004 t/m 2008-2009
Opmerking vooraf Niet van alle driejarige peuters zijn toetsgegevens beschikbaar. Hiervoor kunnen verschillende redenen zijn, zoals ziekte of niet toetsbaar zijn. Een kind wordt als niet toetsbaar beschouwd als het - steeds hetzelfde plaatje aanwijst (bijv. de middelste), - alle drie de plaatjes aanwijst - niets onderneemt - zich niet veilig voelt - een beginnende Nederlandse Taal-verwerver is. Wanneer het kind na ongeveer 6 vragen niet toetsbaar blijkt, breekt de leidster de toets af. In deze paragraaf worden de toetsresultaten vanaf 2004 naast elkaar gezet. Het betreft steeds de toetsresultaten van juni in het betreffende schooljaar.17. Daarbij worden dit jaar voor het eerst ook de gegevens van de SPL-speelzalen en van de Kindercentra van B4kids apart weergegeven, omdat er inmiddels van 4 kindercentra gegevens worden ontvangen. Daarnaast worden ook voor het eerst de toetsgegevens van de VVE-light-speelzalen meegenomen. Bij de gegevens van juni 2009-2010 worden daarom de volgende percentages weergegeven, nl. - blauw: zelfde gegevens als in voorgaande jaren:gegevens van de VVE-intensief speelzalen, - inclusief Pippeloentje en Sindbad, vanaf 2007-2008 aangevuld met de gegevens van de Grote en Kleine Beer: - geel: gegevens van de VVE-intensief speelzalen, exclusief de kindercentra: - lichtblauw: de kindercentra Sindbad, Grote en Kleine Beer en Nooitgenoeg: - oranje: gegevens van de VVE-light speelzalen. 16
Bij de light-peuterspeelzalen is dit een ambuland peuterbegeleidster, die peuters op meerdere locaties begeleidt. In bijlage 2 worden de toetsresultaten van januari 2010 en juni 2010 naast elkaar gezet. Daarbij zijn de toetsresultaten van alle getoetse peuters ( VVE-intensief, VVE-light en kindercentra) samengenomen.
17
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
13
Uiteraard hangen de resultaten nauw samen met de samenstelling van de betreffende peutergroep in dat jaar. In deze paragraaf wordt daarin nog geen onderscheid gemaakt, in de volgende paragrafen worden de toetsresultaten beschreven naar onderscheiden leerlingkenmerken. 2.1.1
Toetsgegevens Peuterspeelzalen
a
Taal
Figuur 4. Percentages voldoende scores peuters op de Taaltoets, 2003-2004 t/m 2009-2010
18
100%
intensief (incl.kdv) 90%
83%
intensief (n= 141) kindercentra (n=46)
80%
74%
light (n=38)
70% 60%
51%
52%
55% 51%
58%
61%
53%
50%
42% 40% 30% 20% 10% 0% 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
2008-2009
2009-2010
Bron: SPL en Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer, Nooitgenoeg, 2010 en monitorrapporten OnderwijsAdvies.
Uit de grafiek komt naar voren dat het percentage voldoende scores op de taaltoets in 2009-2010 hoger ligt dan in de beginjaren van de VVE en gestegen is in vergelijking met 2008-2009, van 58% naar 74%. Kijken we naar de groepen afzonderlijk, dan zien we bij de VVE-intensief speelzalen een percentage van voldoende scores van 61%, bij de kindercentra ligt dit een stuk hoger, nl. op 83%. De VVE-lightspeelzalen worden dit jaar voor het eerst meegenomen in de monitor, het percentage voldoende scores op de Taaltoets is met 42% nogal laag. Bedacht moet wel worden dat het hier om een klein aantal getoetste kinderen gaat en bovendien alleen doelgroepkinderen betreft. Dit in tegenstelling tot de groep getoetste kinderen op de VVE-intensief speelzalen en de kindercentra. Zie ook paragraaf 2.3, waarin de resultaten van de VVE-intensief speelzalen en kindercentra nader per doelgroep bekeken worden.
18
Het betreft hier de toetsresultaten in de maand juni van het betreffende jaar. Op de VVE-light speelzalen wordt gedurende het hele jaar getoetst, daar betreft het de toetsgegevens van de periode januari t/m juni van het betreffende schooljaar.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
14
b
Ruimte en Tijd
Figuur 5. Percentage voldoende scores peuters op de toets Ruimte en Tijd, 2003-2004 t/m 2009-2010 100%
intensief (incl.kdv) 90%
80%
intensief (n= 137)
80%
kindercentra (n=45)
69%
70%
58%
60%
57%
55%
53%
50%
47%
50%
47%
40% 30% 20% 10% 0% 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
2008-2009
2009-2010
Bron: SPL en Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer, Nooitgenoeg, 2010 en monitorrapporten OnderwijsAdvies
Het percentage voldoende scores in 2009-2010 ligt ook hier een stuk hoger dan in de beginjaren van de VVE en is gestegen ten opzichte van 2008-2009. Op de kindercentra afzonderlijk ligt het percentage een stuk hoger dan op de speelzalen. c
Ordenen Figuur 6. Percentage voldoende scores peuters op de toets Ordenen, 2003-2004 t/m 2009-2010 100%
91%
intensief (incl.kdv) 90%
85% intensief (n=144)
80% 70%
79%
kindercentra(n=45)
76%
78%
70%
69%
70%
64%
60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
2008-2009
2009-2010
Bron: SPL en Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer, Nooitgenoeg, 2010 en monitorrapporten OnderwijsAdvies Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
15
Het percentage voldoende scores ligt in 2008-2009 een stuk hoger dan in 2003-2004 en in vergelijking met 2008-2009 is dit percentage gestegen. Opnieuw scoren de peuters op de kindercentra een stuk hoger dan de peuters op de VVE-intensief speelzalen. d. Observatie Figuur 7. Percentage voldoende scores peuters op de Observatielijst, 2003-2004 t/m 2009-2010 intensief (incl.kdv)
100% 90%
92%
90%
intensief(n=157) kindercentra(n=14)
80%
76% 70% 67% 68% 64%
light(n=31)
70%
65%
62% 57%
60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
2008-2009
2009-2010
Bron: SPL en Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer, Nooitgenoeg, 2010 en monitorrapporten OnderwijsAdvies
In de jaren 2005-2006 en volgende is er een sterke daling opgetreden in het percentage voldoende scores bij de Observatie. Als belangrijkste oorzaak voor die daling werd het aanscherpen van de richtlijnen voor de observatie in 2006 en de extra aandacht voor het vermijden van subjectiviteit als belangrijkste oorzaak voor de daling gesignaleerd. Die ontwikkeling is mogelijk ook in de jaren na 2006 nog van invloed op een verdere daling van het percentage voldoende scores. In 2009-2010 zien we voor het eerst weer een stijging van dit percentage. De percentages voldoende scores van de VVEintensief en de VVE-light speelzalen afzonderlijk zijn nagenoeg gelijk. Samenvattend Het percentage voldoende scores van de VVE-intensief speelzalen19 is bij alle toetsen een stuk hoger dan vorig jaar en ligt, behalve bij de observatielijst, boven het niveau van de scores bij de start van de VVE. De scores op de toetsen van de intensief-speelzalen afzonderlijk20 liggen in 2009-2010 bij de Taaltoets en de Observatie iets hoger dan in voorgaande jaren, bij Ordenen en Ruimte en Tijd iets lager. Bedacht moet daarbij worden dat in de scores van voorgaande jaren de resultaten van de kinderdagverblijven Sindbad (in alle voorgaande jaren) en de Grote en Kleine Beer (vanaf 2007-2008) waren meegenomen. Gezien de hoge scores van de Kindercentra in 2009-2010 is het waarschijnlijk dat de scores van de VVE-intensieve speelzalen afzonderlijk in voorgaande jaren ook lager gelegen hebben dan de percentages zoals die in de grafiek staan.
19 20
Inclusief Pippeloentje en Sindbad Exclusief Sindbad
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
16
De scores op de kinderdagverblijven afzonderlijk liggen een stuk hoger dan op de speelzalen. Omdat dit mede kan samenhangen met het aantal doelgroepkinderen onder de getoetste kinderen, is nagegaan hoe beide groepen waren samengesteld. In onderstaand schema staat weergegeven hoe de getoetste groepen op de VVE-intensief speelzalen en de kindercentra waren samengesteld. Intensief speelzalen
Kindercentra
gewichtenkinderen
47%
29%
sterretjeskinderen
22%
9%
allochtone kinderen
65%
60%
Uit het overzichtje wordt duidelijk dat in de groep getoetste kinderen op de VVE-intensief speelzalen in verhouding meer gewichtenkinderen en sterretjeskinderen zaten dan in de groep getoetste kinderen op de kinderdagverblijven. Ook lag het aandeel van de allochtone kinderen hier hoger dan bij de groep getoetste kinderen op de kindercentra. Dit kan dus (deels) het verschil in scores tussen de speelzalen en de kindecentra verklaren. In de volgende paragraaf wordt nagegaan hoe de scores er uitzien van de afzonderlijke gewichtengroepen en van de allochtone respectievelijk autochtone kinderen. 2.1.2
Samenstelling getoetste groep
Zoals gezegd liggen de scores op de Taaltoets, Ruimte en Tijd en Ordenen van de intensief speelzalen en kinderencentra gezamenlijk in 2009-2010 een stuk hoger dan in schooljaar 2008-2009. Omdat de samenstelling van de groep peuters het ene jaar sterk kan verschillen van het andere jaar, is nagegaan of en zo ja, in hoeverre de groep getoetste peuters op de VVE-intensief speelzalen en kindercentra gezamenlijk in 2008-2009 afweek van de groep in 2009-2010, qua gewichtenverdeling en/of verdeling naar geboorteland ouders. Figuur 8. Percentage gewichtenkinderen en sterretjeskinderen, toetsen juni 2009 en juni 2010 100% 90%
taal 80%
ruimte ordenen
70% 60% 50%
47% 47% 47% 43%
41%
43%
40% 30%
20% 21% 21% 20%
18% 19% 19%
10% 0%
jun-09
jun-10
jun-09
gewichtenkinderen
jun-10
sterretjeskinderen
Bron: SPL, Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer
De groep getoetste kinderen in juni 2010 ziet er qua gewicht anders uit dan de groep peuters die in juni 2009 getoetst waren. Het aandeel gewichtenkinderen ligt 4% tot 6% lager dan in 2009 en ook het percentage sterretjeskinderen is gedaald en ligt 2% lager dan in 2009. Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
17
Ook wat betreft het geboorteland van de ouders blijkt de groep van juni 2010 sterk te verschillen van die in 2009; in 2009 was bij 25% van de getoetste kinderen Nederland het geboorteland van 1 of beide ouders, in 2010 was dit bij 36% van de getoetste kinderen het geval. Om meer inzicht te krijgen in de mate waarin verschillen qua gewichten en geboorteland ouders van invloed kunnen zijn geweest op de verschillen in de resultaten van juni 2009 en juni 2010, moeten de scores per gewichtengroep resp. geboorteland ouders vergeleken worden. In de volgende paragrafen worden de resultaten voor de afzonderlijke groepen in de laatste jaren naast elkaar gezet. 2.2
Toetsgegevens peuters, onderscheiden naar gewicht
Opmerking vooraf. Onderstaande gegevens zijn, net als voorgaande 2 jaren, gebaseerd op de gegevens van de SPL intensief speelzalen, Pippeloentje, Sindbad en de Grote en Kleine Beer. Bij de Taaltoets zal in de tekst worden aangegeven hoe het beeld er uit ziet als de gegevens van de VVE-light speelzalen worden meegenomen. a.
Taal
Figuur 9a. Percentage voldoende scores Taaltoets juni 2008, juni 2009 en juni 2010, naar gewicht 100%
89%
90% 80%
2007-2008 (n=200)
87%
2008-2009 (n=156) 2009-2010 ( n=187)
73% 71%
70%
60% 56%
60%
57% 58%
54%
50%
45%
40%
32% 32% 30% 20% 10% 0%
0
*-kind
0,3
1,2
Bron: SPL, Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer
De kinderen zonder gewicht hebben, zoals te verwachten, in alle jaren als groep het hoogste percentage voldoende scores, de sterretjeskinderen hebben door de jaren heen het laagste percentage voldoende scores. In 2009-2010 is zowel bij de kinderen zonder gewicht als bij de sterretjeskinderen en bij de kinderen met gewicht 0,3 het percentage voldoende scores sterk toegenomen ten opzichte van beide voorgaande jaren. Bij de kinderen met gewicht 1,2 is het percentage in 2009-2010 nagenoeg gelijk aan dat in 2008-2009.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
18
Wanneer de resultaten van de VVE-light speelzalen meegeteld worden (totaal wordt dan 225 in plaats van 187), dan liggen de percentages voldoende scores voor de sterretjeskinderen en de groep met gewicht 1,2 op 53%; het percentage voor de groep met gewicht 0,3 wordt dan 76%. Deze percentages liggen lager dan op alleen de VVE-intensief-speelzalen, eerder is al aangegeven dat het op de VVElight-speelzalen om een klein aantal getoetste kinderen gaat en alleen doelgroepkinderen betreft. b.
Ruimte en tijd
Figuur 9b. Percentage voldoende scores toets Ruimte en Tijd, juni 2008, juni 2009 en juni 2010, naar gewicht 100%
83%
80% 70%
90%
2007-2008 (n=199)
90%
76%
2008-2009 (n=151) 2009-2010 ( n=182)
73%
66% 61%
60%
55% 50%
47%
50%
45%
39%
40% 30%
19%
20% 10% 0%
0
*-kind
0,3
1,2
Bron: SPL, Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer
Opvallend is hier het hoge percentage voldoende scores bij de kinderen met een gewicht van 0,3 in 2009-2010, dat zelfs hoger ligt dan de score van de groep kinderen zonder gewicht. Van de 29 kinderen met een gewicht van 0,3 hadden er 26 een score van C of hoger. Van de 71 kinderen zonder gewicht hadden er 59 een score van C of hoger. Net als bij Taal is ook hier het percentage voldoende scores voor de meeste groepen gestegen ten opzichte van vorig jaar. Het percentage voldoende scores bij de kinderen met een gewicht van 1,2 ligt in juni 2010 lager dan in juni 2009. Bij de sterretjeskinderen is het percentage voldoende scores, na een scherpe daling van vorig jaar, in 2009-2010 gestegen tot boven het niveau in 2007-2008. De sterretjeskinderen hebben, ook in 2009-2010, als groep het laagste percentage voldoende scores.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
19
c.
Ordenen
Figuur 9c. Percentage voldoende scores toets Ordenen, juni 2008, juni 2009 en juni 2010, naar gewicht 100% 90%
89% 90%
2007-2008 (n=198)
94%
2008-2009 (n=156) 2009-2010 ( n=183)
90% 86% 79% 79%
80%
71% 67%
70%
67%
66%
59%
60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
0
*-kind
0,3
1,2
Bron: SPL, Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer
En ook hier hebben de kinderen zonder gewicht het hoogste percentage voldoende scores en de kinderen met een sterretje het laagste. Bij de toets Ordenen in 2009-2010 is zowel bij de kinderen zonder gewicht, als bij de kinderen met gewicht 0,3 het percentage voldoende scores toegenomen. Bij de kinderen met een gewicht van 1,2 is het percentage gelijk aan dat in schooljaar 2008-2009. Bij de kinderen met een gewicht van 0,3 zien we, na een sterke daling van het percentage voldoende scores in 2008-2009, in 2009-2010 een sterke toename tot boven het niveau van 2007-2008. Uit bovenstaande gegevens komt naar voren dat het verschil in percentage voldoende scores tussen 2008-2009 en 2009-2010, zoals dat in paragraaf 3.1. bij de toetsen Taal, Ruimte en Tijd en Ordenen naar voren kwam, slechts ten dele verklaard kan worden door het feit dat er in 2009-2010 in verhouding minder doelgroepkinderen in de getoetste groep zaten. Want ook als we kijken naar de scores per afzonderlijke gewichtengroep blijken met name de kinderen met een gewicht van 0,3 en de sterretjeskinderen als groep een stuk hoger te scoren dan in 2008-2009. 2.3
Toetsgegevens peuters, onderscheiden naar geboorteland ouders
Figuur 10. Percentage voldoende scores juni 2009 en juni 2010, naar geboorteland ouders 97%
taal
100%
ruimte
90%
ordenen
80%
76%
80% 70%
94% 95%
87%
77%
62%
60%
54% 50%
50%
89%
46%
40% 30% 20% 10% 0% jun-09
jun-10
jun-09
allochtoon
jun-10 autochtoon
Bron: SPL, Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
20
Voor alle toetsen geldt dat de autochtone kinderen, zowel in juni 2009 als in juni 2010, een beduidend hoger percentage voldoende scores dan de allochtone kinderen. Bij zowel de allochtone, als de autochtone kinderen ligt het percentage voldoende scores op alle drie de toetsen in juni 2010 hoger dan in juni 2009. De sterkste toename bij de groep allochtone kinderen treedt op bij de toets Taal (van 50% naar 62%), bij de groep autochtone kinderen is de toename hier ook het grootst (van 77% naar 97%). Bij de allochtone kinderen ligt daarnaast het percentage voldoende scores bij Ruimte en Tijd een stuk hoger (van 46% naar 54%) evenals bij de autochtone kinderen (van 89% naar 94%). 2.4
Uitstroom van peuters in schooljaar 2008-2009
In het schooljaar 2009-2010 zijn in totaal 248 peuters uit de VVE-intensief speelzalen en VVEkinderdagverblijven uitgestroomd. Een aantal ging naar een andere speelzaal of kinderdagverblijf, een deel is verhuisd. Onder de uitstromende peuters waren er 225 die in schooljaar 2009-2010 4 jaar zijn geworden en dus de lagere schoolleeftijd hadden bereikt. Van 186 van hen is bekend waar zij naar toe zijn gegaan. Van deze 186 kinderen gingen 162 peuters naar de basisschool in Leiden, waarvan 89 naar een VVEintensief school (dit is 55%) en 25 naar een VVE-light school (dit is 15%)21. In figuur 11 wordt weergegeven hoeveel (gewichten)kinderen van een VVE-speelzaal in het schooljaar 2009-2010 doorstroomde naar een VVE-school (intensief of light) respectievelijk naar een niet-VVEschool. De figuur is gebaseerd op de gegevens van de kinderen bij wie de koppeling van gewicht en school waarnaar uitgestroomd mogelijk was (n=149). Figuur 11. Uitstroom naar Leidse basisscholen uit VVE-intensief speelzalen en -kinderdagverblijven in schooljaar 2009-2010 100%
5%
niet VVE 90% 80%
light 43%
35%
16%
Intensief
40%
70%
8%
60%
20%
50%
23% 40%
79%
30% 20%
57% 40%
35%
10% 0%
0 (n=40)
*kind (n=37)
0.3 (n=15)
1.2 (n=57)
Bron: SPL, Sindbad, Pippeloentje en Grote en Kleine Beer,2010
21
20 peuters stroomden uit naar een school in een andere plaats.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
21
Eerder zagen we al dat, bij de overgang van speelzaal naar basisschool, het merendeel van de kinderen op een VVE-speelzaal (intensief of light) doorstroomt naar een VVE-school (70%)22. We zien dit dan ook terug bij alle onderscheiden (gewichten)groepen. Onder de groep kinderen zonder gewicht dit percentage iets lager dan bij de kinderen met een gewicht. Het hoogste percentage doorstroom naar een VVE-school zien we bij de kinderen met een gewicht van 1,2.
22
Onder de groep peuters, waarop de figuur gebaseerd is (n=149), is dit percentage iets hoger, namelijk 74%
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
22
3
Deelname van kleuters aan VVE (voor- en vroegschoolse educatie)
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de achtergrond van de leerlingen die in schooljaar 2009-2010 in groep 1 en 2 zaten op de aan de monitor deelnemende scholen. Bij de beschrijving worden de 15 VVE-scholen (9 VVE-intensief en 6 VVE-light scholen) vergeleken met de 13 niet-VVE-scholen wat betreft de achtergrond van hun kleuters. Let wel: dit hoofdstuk is louter een beschrijving van de groep kleuters op de deelnemende scholen. Om iets te zeggen over de mate waarin de gewichtenkinderen bereikt worden met de VVE, moet nagegaan worden hoeveel procent van alle gewichtenkleuters op een VVE-school zit. Dit komt in hoofdstuk 5 (VVE-bereik peuters en kleuters) aan de orde. 3.1 Gewicht van kleuters op VVE-scholen en niet-VVE-scholen In schooljaar 2009-201023 zaten in totaal 946 kleuters op één van de 15 VVE-scholen en 1723 op één van de 13 niet-VVE scholen. In figuur 12 wordt weergegeven hoe de gewichtenverdeling van de kleuters op beide schooltypen was. Figuur 12. Gewichtenverdeling kleuters op VVE-scholen en niet-VVE scholen, schooljaar 2009-2010 100% 90%
1% 4% 17% 1,2
80%
11%
0,3 0
70% 60% 50%
95%
40% 71% 30% 20% 10% 0% VVE
niet-VVE
Bron: ESIS, 2011 Op de niet-VVE-scholen bestaat het overgrote deel van de leerlingen in groep 1 en 2 uit kinderen zonder leerlinggewicht. Van de kleuters op de VVE-scholen had 28% een gewicht, op de niet-VVEscholen was dit 5%. In vergelijking met schooljaar 2008-2009 is het percentage gewichtenkinderen op beide typen scholen afgenomen: op de niet VVE-scholen van 6% naar 5%, op de VVE-scholen van 38% naar 28%. Nagegaan is of de daling van het aantal gewichtenkinderen binnen de VVE-scholen in gelijke mate geldt voor de VVE- intensief en de VVE-light scholen. In onderstaande grafiek wordt voor beide schooljaren jaren het percentage gewichtenkleuters afzonderlijk weergegeven voor respectievelijk de VVE-intensief en de VVE-light scholen.
23
Kleuters die tijdens het schooljaar van de ene Leidse school naar een andere Leise basisschool zijn overgegaan, worden uitsluitend meegeteld op de school waarop zij aan het eind van schooljaar 2008-2009 zaten.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
23
Figuur 13. Percentage gewichtenkleuters op VVE-intensief en VVE-light scholen, 2008-2009 en 2009-2010 100%
7%
8%
90%
10%
26%
17%
33% 80%
1,2
70%
12%
0,3 60%
16%
0
50% 40%
82%
75% 62%
30% 52% 20% 10% 0% VVE-intensief
VVE-light
VVE-intensief
2008-2009
VVE-light 2009-2010
Bron: ESIS 2011 Uit de grafiek komt naar voren dat het percentage gewichtenkinderen zowel op de VVE-intensief als op de VVE-light scholen in 2009-2010 een stuk lager ligt dan in 2008-2009. Het percentage gewichtenkinderen ligt in beide schooljaren op de VVE-intensief scholen een stuk hoger dan op de VVE-light scholen. Op de VVE-intensief scholen hebben de meeste gewichtenkinderen een gewicht van 1,2 op de VVElight scholen hebben de meeste kinderen een gewicht van 0,3.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
24
4
Toetsgegevens van de kleuters
Jaarlijks worden in januari en juni kleutertoetsen afgenomen op de VVE-basisscholen. Ook op sommige andere scholen worden deze toetsen afgenomen, de mate waarin van deze scholen kleutertoetsgegevens beschikbaar zijn varieert nogal. In deze rapportage worden daarom, net als in voorgaande jaren, uitsluitend de kleutertoetsresultaten van de VVE-scholen besproken. In de jaren vanaf 2003-2004 waren er 9 VVE-intensief scholen, na 2006-2007 is dit aantal VVEscholen uitgebreid met VVE-lightscholen. In 2007-2008 zijn er 2 VVE-lightscholen bijgekomen, in 2008-2009 nog eens 4 VVE-light-scholen. Van deze scholen worden de kleutertoetsresultaten besproken, voorover zij beschikbaar zijn. 4.1
Percentage voldoende scores in de periode 2003-2004 t/m 2009-2010
In deze paragraaf worden de toetsgegevens van de kleuters vanaf schooljaar 2003-2004 naast elkaar gezet. Het betreft steeds de resultaten van de jongste en de oudste kleuters op de toets die in de maand juni van het betreffende schooljaar wordt afgenomen. Het aantal kleuters resp. het aantal scholen waarover de gegevens verzameld zijn varieert per jaar en per toets. Niet altijd zijn van alle VVEscholen in het betreffende jaar gegevens ontvangen, in de grafiek wordt aangegeven van hoeveel scholen de gegevens beschikbaar waren. Uiteraard hangen de resultaten nauw samen met de samenstelling van de betreffende kleutergroep in dat jaar. Bij de weergave van de resultaten in deze paragraaf wordt daarin nog geen onderscheid gemaakt, in de volgende paragrafen worden de toetsresultaten beschreven naar onderscheiden leerlingkenmerken. a. Taaltoets Figuur 14. Percentages voldoende scores kleuters op de Taaltoets 100%
jongste kleuters 90%
oudste kleuters 79%
80%
74% 68%
70%
66%
60% 50%
73%
66%
52%
53%
2004-2005
2005-2006
64% 56%
67%
69%
57%
45%
40% 30% 20% 10% 0% 2003-2004
2006-2007
2007-2008 (10 VVE-scholen)
2008-2009 (13 VVE-scholen)
2009-2010 (jongste 12 scholen, oudste 15 VVE-scholen)
Bron: Monitorrapporten OnderwijsAdvies en gegevens uit ESIS, 2007, 2009 en 2011
Uit de figuur komt naar voren dat bij de jongste kleuters het percentage voldoende scores in 20092010 sinds de beginjaren van de VVE een stijgende lijn vertoont. Bij de oudste kleuters varieert dit percentage over de jaren, in 2009-2010 ligt dit hoger dan in 2008-2009.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
25
b. Ruimte en Tijd Figuur 15. Percentages voldoende scores kleuters op de toets Ruimte en Tijd 100%
jongste kleuters
90%
oudste kleuters
80%
75% 70%
70% 59%
60% 50%
52%
55%
67% 62%
59%
57%
55%
54%
2005-2006
2006-2007
62% 57%
45%
40% 30% 20% 10% 0% 2003-2004
2004-2005
2007-2008 (10 VVE-scholen)
2008-2009 (jongste 11, oudste 10 VVEscholen)
2009-2010 (jongste 11, oudste 12 VVEscholen)
Bron: Monitorrapporten OnderwijsAdvies en gegevens uit ESIS, 2007, 2009 en 2011
Ook hier ligt bij de jongste kleuters het percentage voldoende scores een stuk hoger dan in 20042005. Het percentage bij de oudste kleuters was in 2006-2007 en 2007-2008 een stuk hoger dan in de andere jaren. Na een daling in 2008-2009 stijgt dit percentage in 2009-2010 weer. c. Ordenen Figuur 16. Percentages voldoende scores kleuters op de toets Ordenen 100%
jongste kleuters 90%
oudste kleuters
80%
85% 76%
74% 70%
70%
74%
68%
60%
69%
67%
72%
72%
57%
60% 50%
84%
46%
40% 30% 20% 10% 0% 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008 (10 VVE-scholen0
2008-2009 (11 scholen)
2009-2010 (jongste 11, oudste 13 VVE-scholen
Bron: Monitorrapporten OnderwijsAdvies en gegevens uit ESIS, 2007, 2009 en 2011
Het beeld is hier deels hetzelfde: ook hier ligt bij de jongste kleuters het percentage voldoende scores in 2008-2009 een stuk hoger dan in 2004-2005 en ook hier was het percentage voldoende scores bij de oudste kleuters het hoogst in 2006-2007. Opvallend is hier het grote verschil tussen 2003-2004 en 2009-2010 bij de jongste kleuters. Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
26
De oudste kleuters hadden van begin af aan een hoog percentage voldoende scores (74% in 20032004), in 2009-2010 is dit 84%. Tot zover een beeld van de toetsresultaten over de jaren heen. Zoals gezegd hangen de resultaten nauw samen met de samenstelling van de betreffende kleutergroep in het betreffende schooljaar. In bovenstaande weergave van de resultaten zijn verschillen in de samenstelling van de groepen echter niet verdisconteerd. In de volgende 2 paragrafen wordt nader ingegaan op de relatie tussen leerlingenkenmerken en toetsresultaten. 4.2
Toetsgegevens kleuters, onderscheiden naar gewicht en geboorteland ouders
4.2.1 Gewicht Nagegaan is hoe de scoreverdeling in juni 2008, 2009 en 2010 is voor de drie gewichtsgroepen. Per gewichtsgroep is het percentage voldoende scores (A, B en C) berekend. Jongste Kleuters Figuur 17. Percentage voldoende scores jongste kleuters juni 2008, 2009 en 2010, naar gewicht 100%
100% Taal
90% 80%
72% 67%
70% 60%
24
73% 69%
78%
Ruim te en Tijd
90% 80%
66%68% 59%
70%
57% 51%50%51%
50%
69%71%69%
60%
48% 44% 42%
50% 40%
40%
2007-2008 (n=258)
30%
2008-2009 (n=308)
20%
2009-2010 (n=237)
30%
2007-2008 (n=254)
20%
2008-2009 (n=268) 2009-2010(nm=249)
10%
10%
0% 0% 0
0,3
0
1,2
0,3
1,2
90% 80%
72%
76% 78%
70%
72%
Ordenen 69% 67% 56% 55%
60%
60%
50% 40% 30%
2007-2008 (n=254) 2008-2009 (n=281)
20%
2009-2010 (n=240)
10% 0% 0
0,3
1,2
Bron: ESIS 2011
Voor alle toetsen geldt dat het percentage voldoende scores bij de kleuters zonder gewicht in 20092010 hoger is dan in beide voorgaande jaren. De groep met gewicht 0,3 scoort in alle drie de jaren hoger dan de groep zonder gewicht op de toetsen Taal en Ruimte en Tijd, in 2009-2010 is het verschil kleiner dan in beide voorgaande jaren
24
Eerder gaven we al aan dat het percentage gewichtenkleuters in schooljaar 2009-2010 vrij laag is vergeleken met voorgaande jaren. Onder de kleuters waarover in 4.2. gerapporteerd wordt varieren de percentages gewichtenkleuters van 33% tot 37% bij de jongste kleuters en liggen ze rond de 37% bij de oudste kleuters. 27 Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat een belangrijk deel van de groep leerlingen, die voorheen een gewicht van 0,9 had, nu geen gewicht meer heeft. Bij de toets Ordenen ligt het percentage voldoende scores het hoogst bij de groep zonder gewicht. De groep leerlingen met een gewicht van 1,2 scoort bij Ruimte en Tijd in 2009-2010 lager dan in beide voorgaande jaren. Oudste Kleuters Figuur 18. Percentage voldoende scores oudste kleuters juni 2008, 2009 en 2010, naar gewicht 100%
100% 90% 80%
83% 74%73%
Taal
83% 76% 69%
90% 80%
67%
70%
60% 54%
60%
Ruim te en tijd
81% 69% 65%
70%
63% 59%60%
60% 50%
50% 40%
62%
57%
43%
40%
30%
2007-2008 (n=259)
30%
20%
2008-2009 (n=284)
20%
10%
2009-2010 (n=239)
2007-2008 (n=258) 2008-2009(n=237) 2009-2010 (n=230)
10%
0%
0%
0
0,3
1,2
0
0,3
1,2
100% 90%
89% 83% 80%
80%
Ordenen
66% 66%
70%
78%
75%
65% 64%
60% 50% 40% 2007-2008 (n=259)
30%
2008-2009(n=274) 20%
2009-2010 (n=270)
10% 0% 0
0,3
1,2
Bron: ESIS 2011
Bij de oudste kleuters.scoort de groep zonder gewicht op de Taaltoets lager dan de groep met gewicht 0,3. Een mogelijke verklaring zou ook hier kunnen zijn dat een belangrijk deel van de groep leerlingen, dat voorheen een gewicht van 0,9 had, nu geen gewicht meer heeft. De kinderen met het hoogste gewicht scoren op de toets Ordenen hoger dan de groep met een gewicht van 0,3. Bij Taal (met uitzondering van de groep met gewicht 0), Ruimte en Tijd en Ordenen ligt het percentage voldoende scores in schooljaar 2009-2010 hoger dan in 2008-2009.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
28
4.3
Vergelijking resultaten jongste en oudste kleuters, januari en juni 2010
Met behulp van de verzamelde gegevens is het mogelijk een vergelijking te maken tussen de resultaten van de groep kleuters die zowel in januari als in juni de kleutertoets gemaakt hebben. Figuur 19. Percentages voldoende scores van dezelfde groep kleuters, januari en juni 2010 100%
100% jongste kleuters
90%
75% 74%
80% 70%
69% 68%
63%
80%
71%
85% 75%
74%
70%
58%
60%
oudste kleuters
90%
67% 67%
60% 50%
50%
40%
40%
jan- 10
jan- 10
30%
30%
jun- 10
20%
20%
10%
10%
0%
0% taal (n=211)
ret (n=202)
ordenen (n=216)
jun- 10
taal (n=235)
ret (n=226)
ordenen( n=264)
Bron: Esis 2011
De groep jongste kleuters, die zowel in januari als in juni getoetst is, haalt in juni gezamenlijk een score die nagenoeg gelijk is aan die in januari, met uitzondering van de toets Ruimte en Tijd, daar scoren ze als groep hoger. De groep oudste kleuters, die zowel in januari als in juni getoetst is, haalt in juni gezamenlijk een iets hoger percentage voldoende scores bij Taal en bij Ordenen. Bij Ruimte en Tijd ligt het percentage voldoende scores in juni gelijk aan dat in januari.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
29
5
VVE-bereik peuters en kleuters
In dit hoofdstuk wordt het VVE-bereik in kaart gebracht, dat wil zeggen het percentage gewichtenpeuters en -kleuters dat een VVE-programma volgt op een peuterspeelzaal of basisschool. Vergelijking met 5.1
Peuters
Opmerking vooraf: Omdat in het schooljaar 2009-2010 het aantal VVE-light speelzalen van de SPL sterk is uitgebreid wordt in deze rapportage het bereik voor de VVE-intensief en van de VVE-light speelzalen van elkaar onderscheiden. Om het bereik van de VVE-intensief en VVE-light speelzalen te bepalen is het nodig te weten hoeveel gewichtenpeuters er in Leiden zijn en hoeveel procent van hen op deze speelzalen zit. Van de Leidse 2- en 3-jarigen is echter het gewicht niet bekend. Om te schatten hoeveel Leidse peuters van 2 en 3 jaar een gewicht hebben wordt hier uitgegaan van de groep kleuters die in het schooljaar 2009-2010 op één van de deelnemende scholen zat. Van deze groep kleuters worden vervolgens de kleuters geselecteerd die op 1 januari 4 of 5 jaar waren. Dit omdat het bij de peuters ook gaat om een groep van 2 jaren (2 en 3 jarigen op 1 januari). Voor alle duidelijkheid: dit is een andere benadering dan de bepaling van het bereik aan de hand van het aantal gewichtenkleuters op een vaste peildatum, zoals bv. door Sardes jaarlijks wordt gedaan. Dit betekent dan ook dat het in dit rapport aangegeven bereik alleen vergeleken kan worden met het bereik zoals dat in voorgaande monitorrapporten is weergegeven. Op 1 januari 2010 heeft 87% van de Leidse kleuters van 4 en 5 jaar op de deelnemende scholen geen gewicht, 6% een gewicht van 0,3 en 7% een gewicht van 1,2. Om het aantal Leidse peuters van twee en drie jaar met een gewicht te schatten, houden we dezelfde verhouding aan. Volgens deze schatting hebben circa 2107 van de 2422 Leidse peuters van 2 en 3 jaar geen gewicht, 145 een gewicht van 0,3 en 170 een gewicht van 1,2. In onderstaand schema staat weergegeven hoeveel van deze peuters er op 1 janauari 2010 op een van de VVE-speelzalen zaten. 1-jan-10 0
0,3
1,2
schatting gewichtenpeuters in Leiden
2107
145
170
op VVE-intensief speelzalen*
124
57
85
84 42
op VVE-light Speelzalen
* waarvan op SPL
335
26
21
459
83
106
99
39
75
*-kind Percentage van het geschatte aantal peuters 0
0,3
1,2
6%
39%
50%
16%
18%
12%
22%
57%
63%
Uitgaande van de schatting van het aantal gewichtenpeuters in Leiden zit 22% (n= 459) van de 2107 Leidse peuters zonder gewicht op een VVE-intensief of VVE-light speelzaal. Van de geschatte 315 Leidse peuters met een gewicht zit 60% (n=189) op een VVE-speelzaal25. Het gaat daarbij om 57% van het geschatte aantal Leidse peuters met een gewicht van 0,3 en 63% van het geschatte aantal Leidse peuters met een gewicht van 1,2. In vergelijking met voorgaande jaren is het bereik sterk toegenomen. Dit hangt deels samen met het feit dat het percentage gewichtenkleuters een stuk lager ligt dan voorgaande jaren, waardoor het geschatte aantal gewichtenpeuters in Leiden ook een stuk lager uitkomt. Daarnaast is het aantal VVElightspeelzalen in 2010 sterk uitgebreid. In onderstaande figuur staat het geschatte bereik in de afgelopen jaren weergegeven. 25
Het gaat hier om de peuters op de VVE-intensief en VVE-light speelzalen van de SPL en op Pippeloentje en Sindbad. Wanneer de gewichtenpeuters op de Grote en Kleine Beer worden meegerekend is het bereik van de gewichtenpeuters hoger nl. 65% van de kinderen met een gewicht van 0,3 en 70% van de kinderen met een gewicht van 1,2
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
30
Figuur 20 Bereik gewichtenpeuters door VVE speelzalen, januari 2007, 2008, 2009 en 2010
26
100% 90% 80%
1-jan-07 1-jan-08 1-jan-09 1-jan-10
70%
57%
60%
58%
63%
61%
60%
54%
50%
41% 42% 41% 40%
28%
30%
22% 22% 20% 10% 0% gew icht 0,3
gew icht 1,2
beide gew ichten samen
Bron: SPL, Pippeloentje, Sindbad 2010
Uit de figuur komt naar voren dat het bereik van kinderen met een gewicht van 0,3 op januari 2010 gestegen is ten opzichte van de voorgaande jaren van 22% in 2007 naar 57% in januari 2010. Voor de peuters met een gewicht van 1,2 is het geschatte bereik gestegen van 54% naar 63% Het bereik van alle gewichtenpeuters (dus van de peuters met een gewicht van 0,3 of 1,2 samen) was de laatste jaren vrij stabiel, maar stijgt in 2010 naar 60%. Wanneer we alleen kijken naar VVE-intensief speelzalen dan blijkt dat het geschatte bereik van de peuters met een gewicht van 0,3 gestegen is van 22% in 2007 naar 39% in januari 2010. Voor de peuters met een gewicht van 1,2 was het geschatte bereik in 2007 58%, in 2010 is dit 50%. Voor alle gewichtenkinderen (0,3 of 1,2 samen) lag het percentage op de intensief speelzalen in 2007 rond de 41%, in 2010 stijgt dit naar 45%. Op de speelzalen en VVE-kindercentra worden sinds januari 2007 ook sterretjeskinderen geregistreerd. Het gaat hier om kinderen, die op grond van de nieuwe gewichtenregeling geen gewicht hebben, maar die wel een zwak taalniveau hebben en risico op taalachterstand lopen27. Het aantal sterretjeskinderen was op 1 januari 2009 sterk toegenomen ten opzichte van 1 januari 2008 (van 44 naar 141 op de VVE-intensief en VVE-light speelzalen samen). Op 1 januari 2010 is dit 84 op de VVE-intensief en 42 op de VVE-light speelzalen. 5.2
Kleuters
Onderstaande gegevens betreffen de kleuters die in schooljaar 2009-2010 op de deelnemende scholen zaten (2669 kleuters). Het betreft hier, net als voorgaande jaren, ook kleuters van omliggende gemeenten die in Leiden naar school gaan. Omdat het hier echter om een klein aantal leerlingen gaat, blijven de percentages ook wanneer zij niet meegeteld worden gelijk. 26
Vanaf 1 januari 2009 VVE-intensief en VVE-light samen. Het aantal VVE-light speelzalen is toegenomen van 7 in 2009 naar 13 in 2010. 27 Zie toelichting in § 1.2 31 Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
5.2.1 Gewichten groep 1 en 2 In figuur 23 wordt weergegeven hoe de verhouding naar gewichten was onder deze kleuters. Figuur 21. Gewichtenverdeling leerlingen groep 1 en 2 op de Leidse basisscholen, 2009-2010 (2663 kleuters) 1,2 7%
0,3 6%
0 87%
Bron: Esis 2011
Van de kleuters had 87% geen gewicht, 6% had een gewicht van 0,3 en 7% een gewicht van 1,2. In onderstaand figuur wordt weergegeven hoe de verdeling naar gewicht in voorgaande jaren was. Figuur 22. Gewichtenverdeling kleuters, 2006-2007 tot en met 2009-2010 100,0%
87%
90,0% 80,0%
78,6% 79,8%
2006-2007
81,9%
2007-2008 2008-2009
70,0%
2009-2010
60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0%
10,9% 9,6% 8,9%
10,0%
6%
10,5% 10,5% 9,1%
7%
0,0% 0
0,3
1,2
Bron: Esis 2011
We zien in de afgelopen vier schooljaren op de deelnemende Leidse scholen gezamenlijk een relatieve toename van het aantal kinderen zonder gewicht en daarmee een relatieve afname van de kinderen met een gewicht.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
32
5.2.2
Gewichtenverdeling groep 1 en 2 per wijk.
In de monitor zijn dit jaar voor het eerst ook gegevens over de wijk waarin de leerlingen wonen beschikbaar. In onderstaande figuur de gewichtenverdeling onder de kleuters per wijk. Figuur 23. Percentage gewichtenkinderen groep 1 en 2 per wijk, schooljaar 2009-2010 totaal
14%
Stationsdistrict Binnenstad-Zuid
4% 0%
Boerhaavedistrict
1%
Binnenstad-Noord
17%
Morsdistrict
17%
Stevenshofdistrict
9%
Leiden-Noord
29%
Bos- en Gasthuisdistrict
22%
Merenwijkdistrict
17%
Roodenburgerdistrict
2% 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
Bron: ESIS, 2011
In Leiden-Noord en het Bos- en Gasthuisdistrict wonen relatief de meeste gewichtenkleuters, in Binnenstad-Zuid en het Boerhaavedistrict relatief het minst. 5.2.3 a.
Bereik gewichtenkleuters Schooljaar 2009-2010
Omdat het monitorbestand alle gewichtenkleuters op de deelnemende Leidse scholen omvat, kan vastgesteld worden hoe de gewichtenkleuters verdeeld zijn over VVE- en niet-VVE-scholen en daarmee het bereik van de VVE-scholen. Het aantal scholen dat een VVE-programma kent is de laatste 3 jaren toegenomen: in 2006-2007 waren er 9 VVE-intensief scholen, in 2007-2008 kwamen daar 2 VVE-light scholen bij, in 2008-2009 tenslotte kwamen er nog 4 VVE-light scholen bij. Ook in het schooljaar 2009-2010 zijn er 9 VVE-intensief scholen en 6 VVE-light scholen. Op deze 15 scholen gezamenlijk zaten in totaal 944 kleuters, dit is 35% van alle kleuters op de deelnemende scholen. Van alle gewichtenkleuters in 2009-2010 (359) zit 74% op één van de 15 VVE-scholen (269). In de schooljaren 2006-2007, 2007-2008 en 2008-2009 was dit respectievelijk 60% (9 VVE-intensief scholen) en 66% (9 VVE-intensief en 2 VVE-light scholen) en 78% (9 VVE-intensief en 6 VVE-light scholen). In figuur 24 wordt weergegeven hoe de verhouding voor de onderscheiden gewichtengroepen in 20092010 was.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
33
Figuur 24. Verdeling gewichtenkleuters over VVE- en niet-VVE-scholen, 2009-2010 100% 13% 90% 80% 87%
38%
1,2
70%
0,3 0
60% 50% 40% 62% 30%
71%
20% 10%
29%
0% VVE
niet-VVE
Bron: Esis 2011
Uit de figuur komt naar voren dat 29% van de kleuters zonder gewicht op een VVE-school zit, 62% van de kinderen met het gewicht 0,3 en en 87% van de kleuters met een gewicht van 1,2. Het overgrote deel van de gewichtenkinderen zit op de VVE-scholen, op deze VVE-scholen zat iets meer dan een derde (35%) van alle kleuters op de deelnemende scholen in het schooljaar 2009-2010. b.
Bereik 2006-2007 tot en met 2009-2010
In onderstaande figuur wordt, per gewichtengroep, weergegeven hoeveel procent van alle kleuters op de deelnemende scholen de laatste 4 schooljaren op een VVE-school zat. In de grafiek staat bij de schooljaren aangegeven hoeveel procent van het totaal aantal kleuters uit de betreffende gewichtengroep in dat schooljaar op een van de VVE-scholen zat. Figuur 25. Percentage van alle (gewichten)kleuters dat op een VVE-school zit, 2006-2007t/m 2009-2010 100%
0 90% 80%
88%
0,3 80%
1,2
87%
81%
68%
70%
62% 60%
50% 50%
39%
40%
28%
30%
29%
21% 20%
13% 10% 0%
2006-2007
2007-2008
2008-2009
2009-2010
Bron: Esis 2007, 2009 en 2011
In het schooljaar 2009-2010 liggen de percentages gewichtenkleuters, die met een VVE-programma worden bereikt iets lager dan in 2008-2009, maar wel hoger dan in de beide schooljaren daarvoor. Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
34
Van alle kleuters met een gewicht van 0,3 zit 36% op een VVE-intensief school en 26% op een VVElight-school. Van de kleuters met een gewicht van 1,2 zit 69% op een VVE-intensief en 18% op een VVE-light-school.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
35
6
Gewichten, vertragingen en verzuim in groep 3 tot en met 8
Aan de Leidse Monitor 2009-2010 is deelgenomen door alle Leidse basisscholen, met uitzondering van de Eerste Leidse Schoolvereniging, de Haanstraschool en de Vrije School. De deelnemende basisscholen hebben de gevraagde gegevens vanuit hun eigen ESIS-administratie naar PLATO gezonden. Inmiddels zijn alle scholen overgegaan naar de Webbased versie van ESIS en is gebruik gemaakt van een nieuwe verzendknop, aangepast aan de nieuwe versie van ESIS. De gegevens betreffen de kinderen die in het schooljaar 2009-2010 op 1 van de 28 deelnemende scholen hebben gezeten. Leerlingen die tweemaal in het ontvangen bestand voorkomen, omdat zij tijdens het schooljaar van de ene Leidse school naar een andere Leidse basisschool zijn overgegaan, worden uitsluitend meegeteld op de school waarop zij aan het eind van schooljaar 2009-2010 zaten. De gegevens over schooljaar 2009-2010 betreffen 8408 leerlingen, waarvan 5739 leerlingen in de groepen 3 tot en met 8. Bij de hiernavolgende analyses worden van de leerlingen uit de groepen 3 t/m 8 wisselende aantallen gebruikt, al naar gelang de beschikbaarheid van informatie over de verschillende aspecten. Een uitzondering hierop vormt paragraaf 6.1 waarin de kleuters worden meegeteld. 6.1 Leerlingen per wijk In deze monitorronde is voor het eerst de wijk28 waarin de leerlingen wonen opgenomen. In onderstaande grafiek wordt weergegeven hoe de Leidse leerlingen (inclusief de kleuters) over de verschillende wijken waren verdeeld. Op pagina 38 staat een kaartje met de buurten per wijk. Figuur 26 Aantal Leidse leerlingen (totaal 7992) per wijk
Stevenshofdistrict
1012
Merenwijkdistrict
1565
Boerhaavedistrict
282
Morsdistrict
673
Bos- en Gasthuisdistrict
1007
Roodenburgerdistrict
1832
Leiden-Noord
917
Stationsdistrict
62
Binnenstad-Noord
461
Binnenstad-Zuid
181 0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
Bron: Esis 2011 In het Roodenburgerdistrict wonen de meeste leerlingen, in het stationsdistrict de minste.
28
Waar in dit rapport gesproken wordt over een wijk betreft het het district volgens de gemeentelijke indeling
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
36
6.1.1
Wijk waarin leerlingen naar school gaan
Door ook de scholen in te delen in wijken kan nagegaan worden in hoeverre kinderen in hun eigen wijk naar school gaan (zie onderstaande figuur). Figuur 27 Percentage leerlingen dat in de eigen wijk naar school gaat, 2009-2010 95%
Stevenshofdistrict (1012)
91%
Merenwijkdistrict (=1565)
95%
Morsdistrict (n=673) 72%
Bos- en Gasthuisdistrict (n=1007) 56%
Roodenburgerdistrict (n=1832)
89%
Leiden-Noord (n=917) 67%
Boerhaavedistrict (n=282) Stationsdistrict (n=62) Binnenstad Noord (n=461)
0% 0% 39%
Binnenstad Zuid (n=181) 0,0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1,0
Bron: Esis 2011
Let op: de wijkindeling van de scholen loopt niet helemaal parallel aan die van de leerlingen; zo is er geen school in het Stationsdistrict en bevinden zich in het district Binnenstad-Noord de dependances van twee scholen, die echter in het Esis-bestand niet apart worden weergegeven. Dit heeft tot gevolg dat voor beide wijken wordt aangegeven dat 0% van de leerlingen in de eigen wijk naar school gaan. De meeste leerlingen uit het Stationsdistrict gaan naar school in het naastgelegen Boerhaavedistrict (73%) en 41% van de leerlingen uit Binnenstad Noord gaan naar een van beide scholen die een dependance hebben in de Binnenstad Noord. In de Stevenshof gaan de meeste kinderen in de eigen wijk naar school, in de Binnenstad Zuid relatief de minste, nl. 39%.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
37
Indeling van Leiden naar stadsdeel, district en buurt 85
82
83
8
84
72
81
80 71 73
7
74
30 31 20
3
2
70
15
18 14 61
62
60
6
10
01 51
50
90 91
9
32
11
12
00
16
1
17
13
0
19 49
03
02
41 40
54
56 43
92
42
45 44
93
53
4
46
48
52
57
5
47
55
Leiden Stadsdeel Midden: district 0, 1, en 2 Stadsdeel Noord: district 3, 8 en buurt 71, 72 en 73 Stadsdeel Zuid: district 4 en 5 Stadsdeel West: district 6, 9 en buurt 70 en 74
Vastgoed Informatiecentrum Stadsbouwhuis, Langegracht 72 Postbus 9100, 2300PC Leiden
0 00 01 02 03
Binnenstad-Zuid Pieterswijk Academiewijk Levendaal-west Levendaal-oost
3 30 31 32
Leiden Noord Groenoord Noorderkwartier De Kooi
1 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Binnenstad-Noord De Camp Marewijk Pancras-west Pancras-oost D’Oude Morsch Noordvest Havenwijk-noord Havenwijk-zuid Molenbuurt De Waard
4 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49
Roodenburgerdistrict Meerburg Rijndijkbuurt Professorenwijk-oost Burgemeesterswijk Professorenwijk-west Tuinstadwijk Cronestein Klein Cronestein Roomburg Waardeiland
2 Stationsdistrict 20 Stationskwartier
5 50 51 52 53 54 55 56 57
Bos- en Gasthuisdistrict Vreewijk Haagweg-noord Gasthuiswijk Fortuinwijk-noord Boshuizen Oostvliet Haagweg-zuid Fortuinwijk-zuid
6 60 61 62
Morsdistrict Transvaalbuurt Lage Mors Hoge Mors
7 70 71 72 73 74
Boerhaavedistrict Pesthuiswijk Houtkwartier Raadsherenbuurt Vogelwijk Leeuwenhoek
8 80 81 82 83 84 85
Merenwijkdistrict Slaaghwijk Zijlwijk-zuid Zijlwijk-noord Merenwijk-centrum Leedewijk-zuid Leedewijk-noord
9 90 91 92 93
Stevenshofdistrict Schenkwijk Kloosterhof Dobbewijk-noord Dobbewijk-zuid
Om wat meer zicht te geven op de wijken waar de leerlingen naar school gaan is onderstaande tabel opgenomen. Onder de absolute aantallen leerlingen staan percentages weergegeven. Deze percentages geven het volgende weer: - Geel: in welke wijk de kinderen uit een bepaalde wijk op school gaan. - B.v. van de kinderen die in de Binnen-stad Zuid wonen, gaat 39% naar een school in de eigen wijk en 50% naar een school in het Roodenburgerdistrict. - Oranje: uit welke wijken de leerlingen komen die op de scholen in een bepaalde wijk zitten. - B.v. op de scholen in het Bos- en Gasthuisdistrict zitten voor het overgrote deel (89%) kinderen uit het eigen district.
district waar school staat district waar lln wonen
→
↓
Binnenstad-Zuid
Binnenstad-Noord
Stationsdistrict
Leiden-Noord
Roodenburgerdistrict
Bos- en Gasthuisdistrict
Morsdistrict
Boerhaavedistrict
Merenwijkdistrict
Stevenshofdistrict
totaal
Binnenstad-Zuid 70
LeidenNoord 1
Roodenburgerdistrict 90
39%
1%
12%
0%
149
Bos- en Gasthuisdistrict 4
Morsdistrict 1
Boerhaavedistrict 12
Merenwijkdistrict 3
Stevenshofdistrict 0
181
50%
2%
1%
7%
2%
0%
100%
4%
1%
0%
2%
0%
0%
75
170
5
4
34
20
4
461
32%
16%
37%
1%
1%
7%
4%
1%
100%
26%
9%
8%
1%
1%
7%
1%
0%
3
0
6
0
0
45
7
1
62
5%
0%
10%
0%
0%
73%
11%
2%
100%
1%
0%
0%
0%
0%
9%
0%
0%
75
611
49
5
4
73
99
1
917
8%
67%
5%
1%
0%
8%
11%
0%
100%
13%
77%
2%
1%
1%
14%
6%
0%
142
6
1635
22
0
13
4
10
1832
8%
0%
89%
1%
0%
1%
0%
1%
100%
25%
1%
72%
3%
0%
3%
0%
1%
88
8
252
560
53
15
1
30
1007
9%
1%
25%
56%
5%
1%
0%
3%
100%
15%
1%
11%
89%
9%
3%
0%
3%
18
10
21
18
487
31
3
85
673
3%
1%
3%
3%
72%
5%
0%
13%
100%
3%
1%
1%
3%
86%
6%
0%
8%
0
0
0
0
1
269
8
4
282
0%
0%
0%
0%
0%
95%
3%
1%
100%
0%
0%
0%
0%
0%
53%
1%
0%
27
82
20
0
1
15
1418
2
1565
2%
5%
1%
0%
0%
1%
91%
0%
100%
5%
10%
1%
0%
0%
3%
91%
0%
2
1
13
15
13
2
1
965
1012
0%
0%
1%
1%
1%
0%
0%
95%
100%
0%
0%
1%
2%
2%
0%
0%
88%
574
794
2256
629
564
509
1564
1102
7992
7%
10%
28%
8%
7%
6%
20%
14%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
100%
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
39
6.2
Gewicht basisschoolleerlingen groep 3 tot en met 8
In de via Esis Webbased ontvangen gegevens zijn alleen gegevens over de nieuwe gewichten meegekomen. Op alle scholen was bij de leerlingen van de groepen1 t/m 7 een nieuw gewicht ingevoerd, voor de leerlingen in groep 8 waren de gegevens over de nieuwe gewichten onvolledig. Daarom worden in deze rapportage van groep 8 nog de oude gewichten weergegeven, hiervoor is gebruik gemaakt van de informatie die in de vorige monitorronde is verzameld. Dit bleek mogelijk voor 788 van de 865 leerlingen uit groep 8. Figuur 28. Verdeling gewichten leerlingen groep 3 tot en met 8, schooljaar 2009-2010, (n=5661) 1,2 8%
groep 3 t/m 7
groep 8 0,9; 20%
0,3 8% 0,25; 8%
0; 73%
0 84%
Bron: Esis 2011
Onder de groep met de nieuwe gewichten is het aandeel gewichtenkinderen (16%) een stuk lager dan onder de kinderen met een oud gewicht (27%). Ook in vorige jaren was er een groot verschil in percentage gewichtenkinderen tussen de oude en de nieuwe gewichtenregeling. Wanneer beide groepen gecombineerd worden dan heeft in 2009-2010 18 % van de leerlingen in groep 3 t/m 8 een gewicht, in 2008-2009 was dit 22%. In de schooljaren 2006-2007 en 2007-2008 was dit 28% resp. 25%. 6.2.1
Gewichtenkinderen per wijk
Nagegaan is hoe de gewichtenverdeling er per wijk uitziet. In onderstaande grafiek wordt weergegeven hoe de gewichtenkinderen (groep 3 t/m 7 nieuwe gewichten en groep 8 oude gewichten) over de Leidse wijken zijn verdeeld. Het gaat hier dus om de wijken waar de kinderen wonen.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
40
Figuur 28a. Percentage gewichtenkinderen per wijk 16%
totaal
Boerhaavedis trict Stations dis trict Binnens tad-Zuid
29
27%
2% 0%
nieuw gewicht oud gewichten
3% 0% 4% 0% 5% 7%
Roodenburgerdis trict
8% 13%
Stevens hofdis trict
18% 22%
Merenwijkdis trict
20%
Binnens tad-Noord
38%
15%
Mors dis trict
42% 30%
Bos- en Gas thuis dis trict
51% 36%
Leiden-Noord 0%
10%
20%
30%
40%
72% 50%
60%
70%
80%
90%
100%
Bron: Esis 2011
Allereerst valt bij Totaal het grote verschil in percentages tussen de oude en nieuwe gewichten voor heel Leiden op. In de groep waarvoor nog de oude gewichten gelden is het percentage gewichtenkinderen 27%, in de groep met de nieuwe gewichten is dit 16%. In de groep waar de oude gewichten nog gelden is Leiden-Noord de wijk met de meeste gewichtenkinderen, gevolgd door het Gasthuisdistrict en het Morsdistrict. Ook bij de nieuwe gewichtenregeling wonen de meeste gewichtenkinderen in Leiden-Noord en het Gasthuisdistrict. Merenwijk en Binnenstad-Noord kennen dan echter meer gewichtenkinderen dan het Morsdistrict. 6.3
Vertragingen groep 3 t/m 7
Bij de berekening van de vertragingen zijn de kleutergroepen buiten beschouwing gelaten. In de kleutergroepen is het aantal vertragingen moeilijk te bepalen, omdat een leerling twee jaar in groep 1 of 2 kan zitten, afhankelijk van het moment waarop een kind 4 jaar oud wordt. Om het aantal vertragingen te bepalen is nagegaan in welke groep de leerlingen in leerjaar 2008-2009 zaten. Gecombineerd met de groep waar de leerlingen in 2009-2010 zaten, is vast te stellen hoeveel vertragingen er zijn opgetreden. Bij deze combinatie is groep 8 uit het voorgaande schooljaar niet meegenomen. Het betreft hier dus de vertragingen in groep 3 t/m 7. Onder de leerlingen in leerjaar 2009-2010 waren er 106 kinderen die vorig jaar in dezelfde groep zaten. Dit is 2,3% van het aantal leerlingen in groep 3 t/m 7 (4664). In voorgaande schooljaren lag dit ook tussen de 2% en 3 %. In schooljaar 2008-2009 was dit 2,7%30, in schooljaar 2007-2008 was dit 2,4%. Net als genoemde jaren treedt het hoogste percentage vertragingen op in groep 3 (4,7%). In voorgaande jaren werd dit gevolgd door groep 4, in dit schooljaar is het percentage zittenblijvers in groep 4 echter een stuk lager (1,7%) en ligt het percentage in groep 5 met 2,1% hoger dan in groep 4.
29
Nieuw gewicht groep 3 t/m 7 (n= 4589); oud gewicht groep 8 (n= 759 ) De percentages over schooljaar 2008-2009 en 2007-2008 zijn gecorrigeerd. De hier genoemde percentages vervangen daarmee de percentages uit eerdere rapportages. Ook de aantallen leerlingen waarover het percentage zittenblijvers in die jaren is berekend is gecorrigeerd. In 2008-2009 wordt dit 4566 leerlingen, in 2007-2008 wordt dit 4409 leerlingen. 41 Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012 30
6.4
Verzuim
Opmerking vooraf: Niet van alle scholen zijn de verzuimgegevens in de Webbased versie meegekomen, bij nadere controle van de gegevens van voorgaande schooljaren, bleek dat ook in die jaren niet altijd van alle scholen de verzuimgegevens waren meegekomen. De verzuimgegevens over 2007-2008 en 2008-2009 zijn daarom aangepast (zie tabel 29a). In onderstaande grafieken wordt weergegeven hoeveel dagdelen er op de andere scholen door de in totaal 7495 leerlingen in 2009-2010 is verzuimd, onderscheiden in ongeoorloofd en geoorloofd verzuim. Figuur 29. Verzuim in 2009-2010 aantal dagdelen ongeoorloofd verzuim 2%
1%
aantal dagdelen geoorloofd verzuim
0,3%
2% 6%
geen 17%
0,1%
2% 23%
1 t/m 10 11 t/m 20
geen
19%
21 t/m 30
1 t/m 10
31 t/m 40
11 t/m 20
meer dan 40
21 t/m 30 31 t/m 40
80%
48%
meer dan 40
Bron: Esis 2011
Bij 20% van de leerlingen is sprake geweest van ongeoorloofd verzuim, de meesten daarvan verzuimden maximaal 10 dagdelen. In beide voorgaande schooljaren lag het percentage leerlingen dat ongeoorloofd verzuimde een stuk lager (10% na correctie). De toename in 2009-2010 zit vooral in de categorie 1 t/m 10 dagdelen (van 8% in beide voorgaande jaren naar 17% in 2009-2010). Het grootste deel (71%) van deze categorie verzuimde 3 dagdelen of minder. 77% van de leerlingen heeft in 2009-2010 één of andere vorm van geoorloofd verzuim gekend, de meesten eveneens maximaal 10 dagdelen. In 2007-2008 en 2008-2009 was het percentage geoorloofd verzuim 71% resp. 72% (na correctie).
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
42
7
Cito-toetsgegevens groep 8
Aan de Leidse Monitor 2008-2009 is deelgenomen door alle Leidse basisscholen, met uitzondering van de Eerste Leidse Schoolvereniging, de Haanstraschool en de Vrije School. De deelnemende basisscholen hebben de gevraagde gegevens vanuit hun eigen ESIS-administratie naar PLATO gezonden. Via ESIS zijn de toetsresultaten van 750 van de in totaal 865 groep 8 leerlingen binnengekomen. Deze informatie is aangevuld door van de ontbrekende scholen31 de gemiddelde toetsscore en het aantal groep 8 leerlingen, dat de toets gemaakt heeft, op te vragen. In dit hoofdstuk worden de scores op de Cito-eindtoets besproken. 7.1
Gemiddelde Cito-score groep 8
De Cito-eindtoets wordt op alle Leidse scholen afgenomen, met uitzondering van de vrije school. Niet alle kinderen maken echter de Cito-eindtoets, bijvoorbeeld omdat zij uitstromen naar het LWOO (Leerwegondersteunend onderwijs) of het praktijkonderwijs. Van 11 van de deelnemende scholen is van in totaal 22 kinderen geen Cito-score bekend, dat is 3% van de 865 leerlingen. In 2008-2009 was dit eveneens 3%, in de jaren daarvoor was dit 5%. De gemiddelde Cito-score van de leerlingen van de scholen die aan de monitor deelnemen is 536,8. Deze Leidse scholen liggen daarmee boven het landelijk gemiddelde van 535,4. In figuur 30 wordt de gemiddelde Leidse Cito-score van de afgelopen zes schooljaren weergegeven naast de landelijke gemiddelde. Figuur 30. Gemiddelde score Cito-toets 2003-2004 tot en met 2009-2010 in Leiden en landelijk
540,0 539,0
Landelijk Leiden
538,0 537,0
536,9
536,0
535,0
536,2
535,9 535,2
535,0
535,0
536,8
536,7
536,4
535,4
535,1
535,5
535,4
534,5 534,0 533,0
532,0 531,0 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
2008-2009
2009-2010
Bron: Cito en gegevens uit ESIS, 2011
Sinds 2003-2004 ligt het Leidse gemiddelde boven het landelijke gemiddelde, in vergelijking met 20082009 is het verschil iets groter geworden. 31
Bedoeld wordt hier: van de aan de monitor deelnemende scholen.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
43
7.1.1
Cito-scores per wijk
Omdat in de gegevens ook de wijk waarin de kinderen wonen is opgenomen, kan een beeld gegeven worden van de Citoscore per wijk. Figuur 30a. Cito-scores per wijk, schooljaar 2009-2010 landelijk
536,80
totaal (n=722)
536,74
Stevenshofdistrict (n=92
536,84
Merenwijkdistrict (n=151)
537,30
Boerhaavedistrict (n=18)
543,50
Morsdistrict (n=66)
535,23
Bos- en Gasthuisdistrict (n=82)
532,40
Roodenburgerdistrict (n=178)
540,24
Leiden-Noord (n=78)
531,77
Stationsdistrict (n=4)
537,75
Binnenstad-Noord (n=44)
535,91
Binnenstad-Zuid (n=9)
540,56 520
525
530
535
540
545
550
Bron: Cito en gegevens uit ESIS, 2011
7.2
Cito-score op de onderwijsachterstandsscholen en VVE-scholen
In aansluiting op de voorgaande rapportages wordt hier nog éénmaal de cito-totaalcore van de 13 onderwijsachterstandsscholen weergegeven. Daarnaast wordt een start gemaakt met het weergeven van de gemiddelde Cito-totaalscore op de VVE-scholen (intensief en light samen). Vanaf schooljaar 20092010 zullen alleen nog de gemiddelde scores van de VVE-scholen weergegeven worden. 7.2.1 Onderwijsachterstandsscholen De gemiddelde score van de 13 onderwijsachterstandsscholen op de Cito-toets in 2010 was 533,1. Dit betekent een stijging ten opzichte van vorig jaar toen de score 531,5 was. In onderstaande figuur wordt de ontwikkeling van de Cito-score over de laatste 6 jaar weergegeven.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
44
Figuur 31. Cito-score op de 13 achterstandsscholen 2009-2010 (n=287)
533,1
2008-2009 (n= 304)
531,5
2007-2008 ( n=318)
533,9
2006-2007 (n=301)
533
2005-2006 (n=327)
531,9
2004-2005 (n=343)
532,1
2003-2004 (n=351)
532,3
530,0
530,5
531,0
531,5
532,0
532,5
score Cito-eindtoets
533,0
533,5
534,0
534,5
Bron: Monitorrapporten OnderwijsAdvies en gegevens uit ESIS, 2007, 2009 en 2011
De Cito-score van de Leidse onderwijsachterstandsscholen was, na een stijging in 2007 en 2008, in 2009 gedaald Een mogelijke verklaring kan zijn dat in dat jaar voor het eerst van bijna alle kinderen op de betreffende scholen de toetsresultaten bekend waren, nl. van 97%. In 2009-2010 stijgt de score van de OV-scholen weer, in dat jaar betreffen de gegevens 95,4% van de leerlingen op deze scholen. 7.2.2 VVE-scholen In figuur 32 worden de scores van de VVE-scholen van de laatste 3 schooljaren weergegeven. Daarbij wordt vermeld om hoeveel scholen en leerlingen het gaat. Figuur 32. Gemiddelde Cito-score van de VVE-scholen, 2006-2007 t/m 2009-2010. 533,5
2009-2010 (15 scholen, 315 lln)
531,7
2008-2009 (15 scholen, 321 lln)
531,1
2007-2008 (11 scholen, 229 lln)
529,6 2006-2007 (9 scholen, 180 lln)
526,5
527,5
528,5
529,5
530,5
531,5
532,5
533,5
534,5
Bron: ESIS, 2007, 2009 en 2011 Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
45
In 2009-2010 ligt de gemiddelde Cito-score van de 15 VVE-scholen (9 VVE-intensief en 6 VVE-light) hoger dan in 2008-2009. Kijken we naar de score per type VVE-school afzonderlijk dan ligt die in 2009-2010 op de VVE-light scholen een stuk hoger dan op de VVE-intensief scholen (537,7 versus 529,7). Dit heeft mede te maken met het aantal gewichtenkinderen op beide type scholen. Op de VVElight scholen had 16% van de kinderen in groep 8 een gewicht, op de VVE- intensief scholen was dit minstens 78%. In de volgende paragraaf worden de citoscore van de verschillende gewichtengroepen naast elkaar gezet. 7.3
Cito-score per gewicht
7.3.1
De oude gewichten
In deze paragraaf wordt nog uitgegaan van de oude gewichten. Bij de leerlingen van groep 8 waren namelijk de gegevens over de nieuwe gewichten niet meegekomen met de gegevens uit Esis. Door combinatie van de gegevens over 2009-2010 met die van schooljaar 2008-2009 kon het oude gewicht achterhaald worden van 683 van de 751 leerlingen, waarvan de Cito-score uit Esis was binnengekomen. De gemiddelde citoscore van deze 683 leerlingen was 536,7 en is dus nagenoeg gelijk aan het Leidse gemiddelde (536,8) De Cito-scores per gewichtengroep van deze 683 leerlingen staat weergegeven in figuur 33. Figuur 33. Gemiddelde Cito-score onderscheiden naar gewicht (n=683, 26 scholen) 545,00
540,00
539,5 536,7
535,00
530,1 530,00 527,2
525,00
520,00
515,00 ,00
,25
,90
Totaal
Bron: Esis 2011
Voor vergelijking met de scores voor de gewichtengroepen in de schooljaren 2006-2007, 2007-2008 en 2009-2010 gebruiken we alleen de gegevens van de 19 scholen, waarin de informatie in alle vier de schooljaren beschikbaar zijn32. De gemiddelde citoscore van deze 19 scholen is 536,8 en dus gelijk aan het gemiddelde van alle Leidse scholen. De combinatie Cito-score en gewicht kon voor 501 van deze 565 leerlingen gemaakt worden.
32
Vanaf schooljaar 2010-2011 worden in de monitor ook in groep 8 de nieuwe gewichten gehanteerd. In de rapportage zal dan de vergelijking per gewichtengroep gemaakt worden voor alle aan de monitor deelnemende scholen. De Leidse gegevens zullen dan tevens vergeleken worden met de landelijke resultaten per gewichtengroep. 46 Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
Figuur 34. Vergelijking Cito-score naar gewicht, schooljaar 2006-2007 t/m 2009-2010 545,0
540,0
539,5
539,8 538,4
539,9
2006-2007 (n= 572) 2007-2008 (n=594) 536,8
2008-2009 (n=607)
536,8 535,6
536,5
2009-2010 (n=501) 535,0 532,1 530,8 529,0
530,0 527,4
529,8 528,2
527,5 526,2
525,0
520,0
515,0 0
0,25
0,9
Totaal
Bron: ESIS, 2007, 2009 en 2011
Uit de figuur komt naar voren dat bij de groep leerlingen met gewicht 0,25 de Cito-score op deze 19 scholen in 2009-2010 lager ligt dan in 2008-2009, voor de andere categorieën geldt dat de score in 2009-2010 hoger is. 7.3.2 De nieuwe gewichten Eerder is aangegeven dat bij de leerlingen van groep 8 de gegevens over de nieuwe gewichten niet meegekomen waren met de gegevens uit Esis. Door combinatie van de gegevens over 2009-2010 met die van schooljaar 2008-2009 kon het nieuwe gewicht achterhaald worden van 537 van de 751 leerlingen, waarvan de Cito-score bekend was. De gegevens in deze paragraaf zijn daarmee gebaseerd op 71% van het totaal aantal leerlingen in groep 8. De verwachting is dat in de monitorronde over schooljaar 2010-2011 de gegevens over de nieuwe gewichten in groep 8 completer zullen zijn omdat van de leerlingen in groep 7 in het schooljaar 20092010 de gegevens over de nieuwe gewichten wel zijn meegekomen. Hoewel het hier dus slechts om een deel van de leerlingen in groep 8 gaat, hebben wij toch een vergelijking gemaakt tussen de score per gewichtengroep in Leiden en de score per gewichtengroep landelijk. Ook bij de landelijke gegevens ontbreken nog bij een aantal leerlingen de gegevens over de nieuwe gewichten, daar is het gewicht van 15% van de leerlingen uit groep 8 niet bekend. Onder de groep leerlingen waarvan we hier de Citoscores vergelijken, is het aandeel leerlingen met een gewicht van 0,3 zowel in Leiden als landelijk 9%. Het aandeel kinderen met een gewicht van 1,2 ligt in Leiden een stuk hoger (11% tegenover 7% landelijk).
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
47
Figuur 35. Vergelijking score per gewichtgroep in Leiden en per gewichtgroep landelijk, 2009-2010(n=537) 550
545
cito landelijk Leiden
539,0
540
537,7
536,5
535,3
535 529,7 529,1
530
529,8 527,9
525
520
515 0
0,3
1,2
totaal
Bron: Esis 2009 en 2011
Kijken we eerst naar de totaalscore van deze groep dan zien we dat de Leidse groep een hoger gemiddelde heeft dan de landelijke groep waarmee vergeleken wordt. Dit verschil zien we met name optreden bij de leerlingen zonder gewicht en de leerlingen met een gewicht van 1,2. De leerlingen met een gewicht van 0,3 scoren in Leiden iets lager dan dezelfde groep leerlingen in Nederland.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
48
8
Uitstroom naar voortgezet onderwijs
8.1
Uitstroom volgens Cito-norm
In aansluiting op de vorige rapportages is nagegaan naar welk niveau de leerlingen op basis van hun Cito-score kunnen uitstromen. Deze gegevens zijn beschikbaar over 751 van de in totaal 895 groep 8 leerlingen. Uitgaande van de Cito-scores ziet de verdeling naar schooltypes er dan als volgt uit. Figuur 36. Verdeling naar schooltype op basis van de Cito-score, 2010
vmbo-b 11%
vwo 24%
vmbo-k 9%
vmbo-gt 23%
havo 33%
Bron: Esis 2011
Louter op basis van alleen hun Cito-score zou 57% van de leerlingen kunnen doorstromen naar HAVO of een hoger niveau van onderwijs en 80% naar VMBO-t en hoger. In 2009 was dit 77%. Ter vergelijking worden hieronder de verdelingen op basis van de Cito-scores in 2007, 2008, 2009 en 2010 naast elkaar gezet. Figuur 37. Verdeling naar schooltype op basis van de Cito-score, 2007, 2008, 2009 en 2010 (n=751) 50% 2007
45%
2008 2009
40%
2010
35%
32%
30%
33%
33%
28% 25%
25% 21%
21%
25% 23%
25% 23%
24%
20% 14%
15% 10%
12% 12% 11% 8%
11% 10%
9%
5% 0%
vmbo-b
vmbo-k
vmbo-gt
havo
vwo
Bron: ESIS, 2007, 2009 en 2011 Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
49
In de groep van 2010 is het percentage kinderen dat op grond van hun Cito-score door kan stromen naar VMBO-gt gedaald naar 23%, het percentage dat door kan stromen naar HAVO is gestegen naar 33% en het percentage VWO ligt in 2010 iets lager dan in 2009 (van 24,7% naar 24,1%). 8.2 Uitstroomverdeling naar gewicht In onderstaande figuur wordt de verdeling over de gewichten van de leerlingen uit groep 8 weergegeven. Het gaat hier nog om de oude gewcihten (zie paragraaf 6.1.) Dit gegeven is voor 788 leerlingen beschikbaar. Voor 682 van hen kan de combinatie uitstroom x gewicht gemaakt worden. Figuur 38 Gewichtenverdeling van de leerlingen uit groep 8, 2009-2010
20%
,00
8%
,25 ,90
73%
Bron: Esis 2011
Van de 788 groep 8-leerlingen heeft 27% een gewicht (215 leerlingen). Van 191 van hen is de Citoscore bekend. In onderstaande figuur staat weergegeven hoe de uitstroom op basis van de Cito-score voor de onderscheiden gewichtengroepen eruit ziet. Figuur 39 Uitstroom op basis van Cito-score, naar gewicht, 2010 50% gewichten kinderen
45%
kinderen zonder gewicht
39%
40% 34%
35%
31%
30%
27%
25% 21% 19%
20%
16%
15% 10% 5%
5%
5%
5% 0% vmbo-b
vmbo-k
vmbo-gt
havo
vwo
Bron: Esis 2011 Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
50
Van de gewichtenkinderen kan 21% louter op hun Cito-score doorstromen naar HAVO/VWO en 55% naar VMBO-gt t/m HAVO/VWO. In 2008-2009 waren deze percentages respectievelijk 19% en 51%. Aangetekend moet daarbij wel worden dat dit gegeven vorig jaar over een groter gedeelte van de groep 8-leerlingen bekend was (812 van de 895, d.i. 91%) dan dit jaar (682 van de 895, d.i. 76%). Voor de kinderen zonder gewicht liggen deze percentages in 2009-2010 op 70% resp. 91%. In 20082009 was dat 64% resp. 87%.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
51
9
Speciaal basisonderwijs
In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het speciaal basisonderwijs (SBO). In de eerste 2 paragrafen wordt ingegaan op het aantal leerlingen op het speciaal basisonderwijs (teldatum 1 oktober 2010) en de verwijzingen vanuit het basisonderwijs naar het speciaal basisonderwijs. Deze informatie is ontvangen van het samenwerkingsverband WSNS (Weer Samen Naar School) Regio Leiden. 33 Vanaf schooljaar 2008-2009 worden daarnaast ook gegevens opgenomen van de drie scholen voor speciaal basisonderwijs in Leiden: De Marke, de Vuurvogel en de Wissel. Deze scholen hebben, net als de andere aan de monitor deelnemende scholen, vanuit hun eigen ESIS-administratie de gegevens naar Plato gezonden. Ook hier zijn de gegevens volledig geanonimiseerd, alvorens Plato ze ontvangt (zie inleiding). In de paragrafen 9.3, 9.4 en 9.5 worden een aantal algemene kenmerken beschreven van de groep leerlingen, die in het schooljaar 2009- 2010 op één van deze scholen voor speciaal basisonderwijs zat. 9.1
Aantal leerlingen op het speciaal basisonderwijs op 1 oktober van het schooljaar
Het aantal leerlingen in het Leidse SBO is in 2010 verder afgenomen ten opzichte van voorgaande jaren. In onderstaande figuur wordt de ontwikkeling van de afgelopen 6 jaar weergegeven. Figuur 40 Aantal leerlingen in het speciaal basisonderwijs op 1 oktober, 2005- 2010 700
600
583 536 511
500
451 396 400
366
300
200
100
0 2005
2006
2007
2008
2009
2010
Bron: WSNS, 2011
Op 1 oktober 2005 zat 7% van alle leerlingen, die in Leiden naar de basisschool gingen, op een school voor speciaal basisonderwijs. In de jaren daarna is dit percentage gedaald tot 4,5% op 1 oktober 2009. Op 1 oktober 2010 is dit nog iets verder gedaald tot 4,1%. Let wel: het gaat hier niet om 4,1% van alle Leidse kinderen in de basisschoolleeftijd, het speciaal basisonderwijs heeft een regiofunctie en heeft dus ook relatief veel leerlingen van buiten Leiden.
33
Tot en met oktober 2008 hadden de gegevens van WSNS betrekking op 30 Leidse basisscholen en 3 SBOscholen. Vanaf oktober 2009 zijn ook de gegevens verwerkt van Vrije School Mareland. Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
52
Verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs34
9.2
Het aantal verwijzingen vanuit Leidse basisscholen (zie figuur 42) naar het speciaal basisonderwijs was, na een toename in het schooljaar 2006-2007, in het schooljaar 2007-2008 weer iets afgenomen. In de schooljaren 2008-2009 daalde dit aantal verder. In 2009-2010 is dit aantal iets toegenomen. Figuur 41 Aantal verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs vanaf schooljaar 2003-2004 tot en met schooljaar 2009-2010 80
70
68 60
59
60
50
48
46
41 40
32 30
20
10
0 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
2008-2009
2009-2010
Bron: WSNS, 2011
In schooljaar 2009-201035 werd 0,5% van het totale aantal leerlingen op Leidse scholen naar het speciaal basisonderwijs verwezen. In het schooljaar 2007-2008 was dit 0,6% en in het schooljaar 20082009 0,4%. 9.3
Leeftijd van de leerlingen in het speciaal basisonderwijs
In de volgende paragrafen wordt de groep leerlingen beschreven, die in 2008-2009 op De Marke, de Vuurvogel36 of de Wissel zaten. Het betreft dus niet, zoals bij de gegevens van WSNS, gegevens op een teldatum. Het gaat om in totaal 439 leerlingen. In dat schooljaar zijn 103 leerlingen ingestroomd en 134 leerlingen uitgestroomd.
34
In deze rapportage wordt het verwijzingspercentage per schooljaar weergegeven, in de rapportages van Weer Samen naar School, regio Leiden wordt het verwijzingspercentage over een periode van 4 jaar berekend. In 2009 was dit voor alleen de Leidse scholen 2,1%, in 2008 was dit 2,6%. 35 36
Teldatum 1 oktober 2010. Inclusief de JRK-afdeling (jonge risicokinderen) voor kinderen in de kleuterleeftijd.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
53
9.4
Leeftijd bij instroom en uitstroom
Instroom Van alle 439 leerlingen was de jongste leeftijd bij instroom 4 jaar37 (3%), de oudste leeftijd bij instroom was 12 jaar (1%). In onderstaande figuur wordt de verdeling van de leeftijd bij instroom weergegeven. Figuur 42 Leeftijd bij instroom (n=439) 11 en 12 jaar; 3% 4 en 5 jaar; 8% 10 jaar; 9%
6 jaar; 18% 9 jaar; 18%
7 jaar; 25%
8 jaar; 19%
Bron: ESIS 2011
De meeste kinderen waren 7 of 8 jaar bij instroom, 12% is 10 jaar of ouder bij instroom. Nagegaan is wat de instroomleeftijd was voor de leerlingen die in schooljaar 2009-2010 instroomden (n=103). Dit gegeven is vergeleken met de instroom van de leerlingen die schooljaar 2008-2009 zijn ingestroomd (n=104). In figuur 43 wordt dit weergegeven. Figuur 43 Leeftijd bij instroom schooljaar 2008-2009 en schooljaar 2009-2010 35% 2008-2009 (n=104) 2009-2010 (n=103)
30%
27% 25% 20% 20%
18% 16%
15%
14% 13%
15% 12%
13%
10%
10%
5%
13%
8%
3%
8%
3% 3%
2% 0%
0% 4 jaar
5 jaar
6 jaar
7 jaar
8 jaar
9 jaar
10 jaar
11 jaar
12 jaar
Bron: ESIS 2011
37
Een paar kinderen waren bijna 4 jaar op de instroomdatum, deze zijn bij de 4-jarigen geteld.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
54
Uit bovenstaande figuur komt naar voren dat in 2009-2010 relatief meer oudere kinderen zijn ingestroomd dan in 2008-2009. De gemiddelde instroomleeftijd was in 2008-2009 8 jaar en 4 maanden, in 2009-2010 is dit 8 jaar en 6 maanden. Uitstroom38 In het schooljaar 2009-2010 zijn 134 leerlingen uitgestroomd. De jongste leeftijd bij uitstroom is 6 jaar (2%) de oudste is 13 jaar (35%). In onderstaande figuur wordt de verdeling van de leeftijd bij uitstroom weergegeven. Figuur 44 Leeftijd bij uitstroom 6 jaar; 2%
7 jaar; 7% 8 jaar; 1% 9 jaar; 4%
10 jaar; 7% 13 jaar; 35% 11 jaar; 2%
12 jaar; 42%
Bron: ESIS 2011
Het overgrote deel van de leerlingen is bij uitstroom 12 jaar of ouder (77%). In § 9.5 wordt weergegeven naar welk type onderwijs de leerlingen uitgestroomd zijn.
38
Inclusief de JRK-afdeling (jonge risicokinderen) voor kinderen in de kleuterleeftijd.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
55
9.5
Nadere gegevens over leerlingen die in 2009-2010 zijn uitgestroomd.
9.5.1 Duur van verblijf en in het speciaal basisonderwijs De verblijfsduur van de leerlingen die in 2009-2010 uitstroomden varieert van minder dan 3 maanden (1%) tot langer dan 7 jaar (3%). De gemiddelde verblijfsduur in 2009-2010 was bijna 4 jaar (45 maanden). In onderstaande figuur wordt de verblijfsduur van de 134 uitstromende leerlingen weergegeven. Figuur 45 Verblijfsduur in speciaal basisonderwijs
>= 7 jaar; 3%
<= 3 mnd - 1 jaar; 6%
6-7 jaar; 6% 1 jaar -2 jaar; 11% 5 tot 6 jaar; 14%
2 jaar- 3 jaar; 17%
4 jaar tot 5 jaar ; 20% 3 jaar tot 4 jaar; 22%
Bron: ESIS 2011
Uit de figuur komt naar voren dat 57% van de leerlingen minder dan 4 jaar op een school voor speciaal basisonderwijs zat en 34% minder dan 3 jaar. De percentages betreffende de verblijfsduur in 20092010 (n=134) zijn exact gelijk aan die van 2008-2009 (n=143). 9.5.2
Scholen waarnaar leerlingen in 2009-2010 zijn uitgestroomd (n=134)
Van de leerlingen die in schooljaar 2009-2010 zijn uitgestroomd gaat 2% naar een basisschool en 13% naar een school voor speciaal basisonderwijs. Onder deze 13% zitten echter ook de kinderen in de kleuterleeftijd, die van de JRK-afdeling van De Vuurvogel uitstromen naar één van de drie scholen voor speciaal basisonderwijs in Leiden. Wanneer de groep kinderen op De Vuurvogel, die bij uitstroom 7 jaar of jonger is, hier niet meegerekend wordt, is het percentage uitstroom naar SBO 10%. Een groot deel van de leerlingen (45%) gaat naar het praktijkonderwijs of het leerwegondersteunend onderwijs. Daarnaast gaat 27% naar een school voor voortgezet onderwijs. Niet duidelijk is naar welk soort voortgezet onderwijs de leerlingen gaan. Wel is bekend welk advies de school heeft gegeven.De groep leerlingen, die uitstroomt naar het voortgezet onderwijs, bestaat grotendeels (21% van de 27%) ) uit leerlingen die als advies VMBO Basis of Kadergerichte Leerweg + LWOO hebben gekregen. De overige 13% gaat naar het speciaal onderwijs of het voortgezet speciaal onderwijs. Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
56
Figuur 46 Uitstroom uit speciaal basisonderwijs Basisschool; 2%
Voortgezet onderwijs; 27%
LWOO; 12%
Praktijkonderw ijs; 33%
Speciaal onderwijs; 13%
SBO; 13%
Bron: ESIS 2011
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
57
10 Schakelklassen Sinds het schooljaar 2006-2007 stelt het ministerie van OCW aan gemeenten met gewichtenleerlingen middelen ter beschikking voor schakelklassen. Deze klassen zijn bestemd voor leerlingen in het primair onderwijs die te kampen hebben met taalachterstand. Het doel is om die leerlingen gedurende een schooljaar zodanig bij te spijkeren dat zij beter in staat zijn het onderwijs op hun eigen niveau te volgen. Zij krijgen gedurende dat schooljaar extra taalonderwijs in een aparte groep. Er zijn drie varianten van de schakelklas. De voltijdse schakelklas In een voltijdse schakelklas ontvangt een leerling al het onderwijs apart, tenminste 880 uur per jaar. De deeltijdschakelklas Als het onderwijs in de schakelklas plaatsvindt in combinatie met onderwijs in de reguliere groep, de deeltijdschakelklas, dan volgt een leerling minimaal 8 uur per week apart onderwijs in de schakelklas. De verlengde schooldag Indien het onderwijs in de schakelklas plaatsvindt na de reguliere schooltijd, in de vorm van een verlengde schooldag, dan moet het gaan om minimaal 100 uur per schooljaar. In onderstaande figuur is weergegeven welke varianten in Leiden voorkomen, op welke school en hoeveel leerlingen in deze klassen zitten. Aantal leerlingen in Leidse schakelklassen en Internationale klassen Soort klas School Variant Schakelklas
Teldersschool
Schakelklas
Merenwijkschool
Schakelklas
Sleutelbloem en De Schakel
Internationale klas Internationale klas Afdeling anderstaligen
Telders-school
Kopklas
Singel
Merenwijkschool Da Vinci College
Verlengde schooldag (van 2,5 uur) op woensdagmiddag. Deeltijdschakelklas waarin leerlingen uit groep 5/6 een jaar lang alleen de taallessen in een aparte schakelklas volgen, wat neerkomt op 1,5 uur per dag (= 7,5 uur per week). Verlengde schooldag, voor leerlingen uit groep 6, op maandag- en woensdagmiddag. Tweejarige schakelklas (variabele in- en uitstroom). Eenjarige schakelklas (variabele in- en uitstroom). Voltijdse schakelklassen voor leerlingen van 12 t/m 18 jaar (voorheen BAT-BOAT-klas) Voltijdse schakelklas. Eén schooljaar tussen groep 8 PO en brugklas VO.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
Aantal leerlingen 12 15
9
18 19 Start leerjaar: 80 Eind leerjaar :125
12
58
10.1
Leerlingen Internationale klas leerjaar 2009-2010
10.1.1 Geboortelanden kinderen en ouders In schooljaar 2009-2010 zaten er 3739 leerlingen in de beide Internationale klassen, 19 in de tweejarige klas en 18 in de eenjarige klas. 11 van hen waren reeds ingestroomd in schooljaar 2008-2009. Van de 37 leerlingen waren 20 meisjes en 17 jongens. De meeste kinderen zijn geboren in Polen (8), gevolgd door kinderen die geboren zijn in Nederland (6) en Irak (5). Figuur 47. Geboorteland kinderen in de internationale klas, 2009-2010
Polen (n=8) 22% overig (n=14) 39%
Verenigde staten Amerika (n=3). 8%
Nederland (n=6) 17% Irak (n=5) 14%
Bron : Esis 2011 Onder de groep Overig vallen 11 landen, in tabel 1 staan alle geboortelanden van de kinderen weergegeven. De 6 kinderen die in Nederland geboren zijn, hebben allen ouders die in het buitenland geboren zijn (4 in Egypte, 1 in Marokko en 1 in India). De kinderen zijn weliswaar in Nederland geboren, maar kort daarna naar het buitenland gegaan. Zij zijn allemaal pas kort weer in Nederland. In figuur 48 worden de geboortelanden van de ouders weergegeven.
39
20 meisjes en 17 jongens
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
59
Figuur 48. Geboorteland ouders van de leerlingen in de internationale klas, 2009-2010 overig (n=10) 27% Polen (n=8) 21%
Somalia (n=2) 6% Egypte (n=5) 14%
Nederland (n=2) 6% Italië (n=2) 6%
Irak (n=5) 14%
Belarus (WitRusland) (n=2) 6%
Bron: Esis 2011 Onder de groep Overig vallen 10 landen, zie tabel 2 voor een overzicht van alle geboortelanden van de ouders. 10.1.2 Leeftijd kinderen In figuur 49 wordt de leeftijd van de leerlingen bij de instroom in de Internationale klas weergegeven Figuur 49. Leeftijd leerlingen bij instroom in Internationale klas
6 t/m 7 jaar (n=9) 24%
10 t/m 12 jaar (n=11) 30%
8 t/m 9 jaar (n=17) 46%
Bron: Esis 2011 Onder de groep 6 t/m 7 jarigen zijn de meeste kinderen 7 jaar bij instroom (7 van de 9), onder de groep 8 t/m 9 jaar zijn de meeste kinderen 9 jaar (11 van de 17) en in de laatste groep zijn 5 leerlingen van 10 jaar, 5 van 11 jaar en 1 leerling van 12 jaar. Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
60
10.1.3 Periode in Nederland bij instroom Internationale klas. Nagegaan is hoe lang de kinderen in Nederland waren op het moment dat zij instroomden in de Internationale klas. figuur 50. Aantal maanden in Nederland bij start Internationale klas
4 1
13 minder dan 1 maand 1-3 maanden 3-6 maanden
9
6-9 maanden 9 maanden - 1 jaar
8
Bron: Esis 2011 Het overgrote deel van de kinderen in de Internationale klas is korter dan 3 maanden in Nederland wanneer zij in de Internationale klas starten. 10.1.4 Uitstroom uit de Internationale Klas. In het schooljaar 2009-2010 zijn er 20 leerlingen uitgestroomd uit de Internationale klas, van 17 van hen zijn gegevens beschikbaar over de onderwijssoort waarnaar zij uitstroomden. 10 van hen gingen naar een andere basisschool, 6 gingen naar het voortgezet onderwijs en 1 leerling ging naar het speciaal onderwijs.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
61
10.2
Schakelklassen
In deze paragraaf geven we een beschrijving van de groep leerlingen die in het schooljaar 2009-2010 in een van de schakelklassen zat. Drie scholen in Leiden kennen een schakelklas, op 1 van deze 3 scholen duurt de schakelklas 2 jaar, op de beide andere scholen is dit één jaar. In schooljaar 2009-2010 zaten er 36 leerlingen in een schakelklas, 21 leerlingen in de 1-jarige schakelklas en 15 leerlingen in de 2-jarige schakelklas. Van deze 15 leerlingen waren er 9 gestart in schooljaar 2008-2009. Van de 36 leerlingen zijn 32 kinderen in Nederland geboren. 10.2.1 Geboorteland moeders en gewichten van de kinderen Geboorteland moeder40 In onderstaande grafiek staan de geboortelanden van de moeders weergegeven (absolute aantallen). Figuur 51. Geboorteland moeders van de leerlingen in de schakelklassen, 2009-2010 5
2 2 19
2
6
Marokko
Turkije
Nederland
Soedan
Somalia
overig
Bron: Esis 2010 De meeste moeders komen uit Marokko, onder de groep Overig bevinden zich moeders uit 4 verschillende landen en 1 moeder waarvan het geboorteland onbekend is. Van 1 de 2 kinderen wiens moeder geboren is in Nederland, is het geboorteland van verzorger 2 onbekend. Van het andere kind is ook verzorger 2 in Nederland geboren.
40
Het betreft het geboorteland van verzorger 1.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
62
Gewicht van de kinderen De meeste kinderen (21 van de 36) hebben een gewicht, het merendeel daarvan een gewicht van 1,2. Figuur 52. Gewichten van leerlingen in de schakelklassen, 2009-2010, absolute aantallen
15 17
,0 4
,3 1,2
Bron: Esis 2010
In onderstaande grafiek staat weergegeven hoe de gewichtenverdeling er uitzag, onderscheiden naar geboorteland van de moeders. Figuur 53. Gewichtenverdeling per geboorteland moeder, 2009-2010, absolute aantallen 10 9 9 0
8 7
0,3
7
1,2
7 6 6 5 4 3 3 2
2
2 1 0
0
0
0
0 Nederland
overig
marokko
turkije
somalie
Bron: Esis 2010
Alle kinderen van wie de moeder geboren is in Turkije hebben een gewicht van 1,2. Van de kinderen van wie de moeder geboren is in Marokko, heeft het merendeel (12) een gewicht, de meeste daarvan (9) een gewicht van 1,2.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
63
11 Kopklas 2009-2010 De Kopklas is in Leiden gestart in 1991-1992 en biedt leerlingen van niet-Nederlandse afkomst een extra leerjaar na het basisonderwijs. Doelstelling van de Kopklas is dat anderstalige leerlingen, afkomstig uit het basisonderwijs, door deelname aan de Kopklas het Nederlands zodanig gaan beheersen en een dusdanige werk- en leerhouding ontwikkelen, dat zij in principe voldoende basis hebben om met succes in het voortgezet onderwijs een opleiding op AVO-niveau te volgen. De Kopklas staat open voor leerlingen vanuit alle Leidse basisscholen. De leerlingen worden door de leerkracht van groep 8 naar de Kopklas verwezen. Om in aanmerking te komen voor de Kopklas gelden een aantal voorwaarden: thuis wordt een andere taal dan het Nederlands gesproken, de leerling heeft een Cito-eindtoetsscore van minimaal 525 en is jonger dan 14 jaar in oktober van het jaar dat hij/zij de Kopklas begint. Ook worden van hem/haar een goede werkhouding en inzet verwacht en moet hij/zij van onbesproken gedrag zijn. Tijdens het Kopklasjaar staat de bevordering van het Nederlands voor (oorspronkelijk) anderstalige leerlingen centraal. Naast het Nederlands krijgen zij ook rekenen, zaakvakken, filosofie, Engels, gym en studieles. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het aanleren van een goede werk- en leerhouding. Een Kopklasgroep wordt volggroep genoemd. In dit rapport wordt de schoolloopbaan beschreven van alle Kopklasgroepen vanaf de start tot en met leerjaar 2009-2010, met andere woorden van de volggroepen 1 t/m 19. Over de resultaten van de Kopklas verschijnt elk jaar een afzonderlijk rapport. In dit hoofdstuk wordt een samenvatting van dit rapport weergegeven. 11.1
Leerlinggegevens
In de Kopklas hebben vanaf 1991-1992 tot en met 2009-2010 19 groepen les gekregen. In totaal hebben in die periode 25041 leerlingen aan dit onderwijs deelgenomen. Gemiddeld zijn dit 13 leerlingen per leerjaar. De jongens zijn daarbij iets in de meerderheid, 137 jongens en 113 meisjes. De meeste Kopklasleerlingen (N=124) hebben een Marokkaanse achtergrond, daarna volgen de leerlingen met een Turkse achtergrond (N=47). De overige 79 leerlingen komen uit 29 verschillende landen, de meeste uit Somalië, China en Afghanistan, elk 3 à 4% van het totaal aantal leerlingen (zie bijlage 3). In figuur 55 wordt de verdeling naar de onderscheiden kenmerken van de volggroepen 1 t/m 19 weergegeven. Figuur 54. Verdeling naar sexe, land van herkomst van alle Kopklasleerlingen uit de periode 1991-1992 t/m 2009-2010
32%
45%
50%
55%
19%
jongens
41
meisjes
marokko
turkije
overig
Eén leerling in volggroep 3 heeft de Kopklas tweemaal gevolgd. Deze leerling is één maal geteld.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
64
11.2
Cito-toetsscores van de Kopklasleerlingen
Als maat voor het niveau van de leerlingen wordt de Cito-eindtoets gebuikt. Deze Cito-toets wordt afgenomen in groep 8 van de basisschool. Tot 2000 is deze Cito-toets ook in het leerlingvolgsysteem van de Kopklas gebruikt. Hiermee is gestopt omdat het een eindtoets betreft en deze als zodanig niet thuishoort in een leerlingvolgsysteem. In onderstaande tabel worden de gemiddelde Cito-toetsscores aan het eind van de basisschool weergegeven. Aantal leerlingen en gemiddelde Cito-eindtoetsscores jaar kopklas
volggroep
aantal llngem. Citoscore
1991-1992
1
9
529,6
1992-1993
2
9
524,4
1993-1994
3
14
526,9
1994-1995
4
14
526,9
1995-1996
5
13
528,8
1996-1997
6
10
519,4
1997-1998
7
12
527,0
1998-1999
8
12
526,6
1999-2000
9
18
524,8
2000-2001
10
12
525,8
2001-2002
11
15
527,3
2002-2003
12
12
527,6
2003-2004
13
16
526,9
2004-2005
14
16
523,8
2005-2006
15
12
525,4
2006-2007
16
15
524,7
2007-2008
17
13
526,7
2008-2009
18
16
527,1
2009-2010
19
12
527,1
250
526,2
De gemiddelde scores42 op de Cito-eindtoets van deze 250 leerlingen liggen tussen de 523,8 en 529,6, met uitzondering van het jaar 1996-1997. Daarbij is de gemiddelde score van de jongens iets hoger dan die van de meisjes. Van de leerlingen met een Marokkaanse achtergrond ligt de gemiddelde score hoger dan van de leerlingen met een Turkse of andere achtergrond. De gemiddelde Cito-toetsscore aan het eind van de basisschool van alle volggroepen is 526. De norm voor doorverwijzing naar richtingen binnen het algemeen voortgezet (AVO-)onderwijs is minimaal 530. Een extra jaar Kopklas moet uitwijzen of uitstroom naar AVO-richtingen binnen het voortgezet onderwijs haalbaar is voor deze leerlingen. Aan het eind van de Kopklas wordt een advies gegeven voor de instap in het voortgezet onderwijs. De keuze voor een schooltype voor voortgezet onderwijs na de Kopklas wordt bepaald door dat advies. Bij de definitieve keuze van de middelbare school waar de opleiding gevolgd gaat worden, speelt de mening van de ouders en leerlingen een rol.
42
Van een enkele Kopklasleerling is de individuele score niet bekend. Voor de meeste anderen geldt dat zij op basis van hun score een verwijzing naar het VMBO kregen. De overigen kregen direct een verwijzing naar de Kopklas.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
65
11.3
Schoolloopbaan leerlingen Kopklas
11.3.1 Doorstroming vanuit de Kopklas naar het voortgezet onderwijs Opmerking vooraf: In 1999 is het VMBO, het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs, in de plaats gekomen van het VBO en MAVO. In Leiden zijn er echter een aantal middelbare scholen die de MAVO nog als één van hun opleidingsrichtingen aanbieden, deze richting leidt dan op tot het VMBO-t diploma. In het hiernavolgende hoofdstuk wordt dan ook regelmatig gesproken van VMBO, VMBO-t en MAVO, deels omdat het om leerlingen van vóór 1999 gaat, maar ook omdat er in de jaren na 1999 dus nog steeds van MAVO gesproken wordt. Uit de rapportages over volggroepen 1 t/m 15 is niet meer ter achterhalen in hoeverre het bij VMBO om VMBO-t ging, dan wel om andere richtingen binnen het VMBO (basisberoepsgerichte, kaderberoepsgerichte en gemengde leerweg). In deze en volgende rapportages zal dat onderscheid wel worden aangehouden en worden MAVO en VMBO-t op eenzelfde niveau geplaatst, d.w.z. VMBO-t geldt dan ook als een AVO-opleiding. Na de Kopklas komen de leerlingen in de brugklas. In het eerste jaar na uitstroom komen zij in een heterogene brugklas binnen een specifiek type voortgezet onderwijs. In het tweede jaar na de Kopklas is soms ook nog sprake van een heterogene brugklas. In het derde jaar zitten de leerlingen in het type voortgezet onderwijs waarin zij geacht worden eindexamen te doen. De leerlingen van schooljaar 2009-2010 (volggroep 19) zijn uitgestroomd naar het VMBO-t (5 leerlingen), een brugklas MAVO/HAVO (3 leerlingen), een brugklas HAVO/VWO (3 leerlingen) en een brugklas VMBO-t t/m HAVO (1 leerling). In onderstaande tabel wordt de uitstroom na Kopklas weergegeven van de volggroepen 1 tot en met 19 (schooljaar 2009-2010). Uitstroom na Kopklas, groep 1 t/m 19 uitstroom naar
aantal lln
%
vmbo/mavo/vmbo-t
15
6%
vmbo-t -vmbo g/t*
3
1%
mavo
56
22%
vmbo-t/havo
2
1%
mavo/havo
50
20%
havo/mavo
12
5%
havo
42
17%
havo/vwo
35
14%
vwo/havo
15
6%
vwo
20
8%
totaal
250
100%
*vanaf schooljaar 2006-2007 apart vermeld
Tot en met groep 19 gaat 94% (n=235) van de leerlingen na de Kopklas naar een AVO-opleiding of hoger, 124 van hen (53%) gaan naar HAVO of hoger. 11.3.2 Doorstroming naar het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs Doelstelling van de Kopklas is bevordering van doorstroming naar het AVO-onderwijs. De Kopklasleerlingen worden gevolgd tot en met de overgang naar het derde leerjaar. Van de volggroepen 1 t/m 17 volgen de leerlingen in het derde leerjaar inmiddels onderwijs in enkelvoudige klassen. In figuur 55 is de verdeling naar schooltype weergegeven. Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
66
Figuur 55. Verdeling naar soort onderwijs in derde leerjaar, volggroepen 1 t/m 17
verhuisd; naar buitenland 3% vertraging op AVO 3%
VWO 21%
onbekend 6%
MBO 0,5%
VMBO 10%
MAVO/VMBO-t 26%
HAVO 31%
Minstens43 81% van de ex-Kopklasleerlingen volgt in het derde leerjaar na de Kopklas onderwijs op MAVO-niveau of hoger, waarvan 3% met vertraging. Het grootste deel van deze 81% volgt onderwijs op HAVO-niveau of hoger (52%). Van 9% is onduidelijk of en zo ja, welk onderwijs zij nu volgen: 7 leerlingen zijn verhuisd naar het buitenland, van 13 leerlingen is onbekend of zij nog onderwijs volgen. Wanneer we deze groep buiten beschouwing laten en alleen kijken naar de leerlingen van wie bekend is welk onderwijs ze volgen in het derde jaar na de Kopklas liggen de percentages hoger: 89% van deze leerlingen onderwijs volgt op MAVO-niveau of hoger, het grootste gedeelte (57%) daarvan volgt onderwijs op HAVO-niveau of hoger. 6 leerlingen van deze in totaal 179 leerlingen op een AVOopleiding zijn in de tweede klas blijven zitten. Vergelijking met voorgaande jaren laat zien dat het percentage leerlingen, dat in het derde leerjaar onderwijs volgt op MAVO/VMBO-t niveau of hoger dan wel op HAVO-niveau of hoger, de laatste jaren nagenoeg gelijk blijft. De resultaten van volggroepen 1 t/m 17 in hun derde jaar na de Kopklas kunnen ook vergeleken worden met de resultaten van dezelfde volggroepen in hun tweede jaar na de Kopklas. In dat tweede leerjaar volgde 86% van hen onderwijs op MAVO-niveau of hoger. Wanneer toen de leerlingen, die naar het buitenland vertrokken waren, niet werden meegeteld was het percentage leerlingen dat onderwijs volgde op MAVO-niveau of hoger, namelijk 90%. 11.3.3 Vergelijking advies Kopklas en soort onderwijs in derde leerjaar Nagegaan is in hoeverre de onderwijsvorm waarin leerlingen in hun derde jaar na de Kopklas onderwijs volgen, overeenkomt met het advies dat zij na hun jaar Kopklas kregen. Het overgrote deel van de leerlingen (N=150, 68%) volgt in hun derde jaar na de Kopklas onderwijs dat overeenstemt met het advies dat door de Kopklas werd gegeven. 34 leerlingen (15%) volgen onderwijs op een niveau dat lager ligt dan het advies van de Kopklas, 18 leerlingen (8%) volgen onderwijs dat hoger ligt dan het advies van de Kopklas. Van 18 leerlingen (8%) is onbekend of en zo ja welk onderwijs zij volgen.
43
Dit percentage zal in werkelijkheid iets hoger liggen, omdat er onder de VMBO-leerlingen ook een aantal leerlingen zijn die VMBO-t volgen. Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
67
11.4
Doubleren, op- en afstroom
Leerlingen kunnen op verschillende manier hun schoolloopbaan doorlopen. Als de overgang van het ene leerjaar naar het andere leerjaar binnen hetzelfde schooltype gebeurt, is er sprake van reguliere doorstroom. Wanneer een leerling blijft zitten, is er sprake van een vertraagde schoolloopbaan. Een overstap naar een lager schooltype wordt aangeduid als afstroom en een overstap naar een hoger schooltype als opstroom. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de schoolloopbaan van de volggroepen 1 t/m 17. Het betreft hier in totaal 202 leerlingen. De leerlingen die naar het buitenland vertrokken zijn of waarvan onbekend is of zij nog onderwijs volgen worden hier buiten beschouwing gelaten. Aantal afstromende leerlingen per schooltype in volggroepen 1 t/m 17 van
naar
aantal leerlingen
2 mavo
3 vmbo
6
2 havo
2 mavo
1
2 havo
3 mavo
7
2 havo/vwo
3 mavo
3
2 havo/vwo 2 vwo
3 vmbo 3 havo
1 6 24
Van de 13 leerlingen in de volggroep 17 in het derde leerjaar geen leerlingen naar een lager niveau doorgestroomd. Het percentage ‘afstromende’ leerlingen komt daarmee op 1% lager dan vorig jaar, namelijk 12%. . Het opstromen komt niet zo vaak voor, dit is in de 17 volggroepen 3 maal gebeurd. 11.5
Rendement Kopklas
Doelstelling van de Kopklas is anderstalige leerlingen, die aan het eind van de basisschool op basis van hun Cito-score niet naar VMBO-t of hoger kunnen, gedurende een jaar voldoende basis te geven om onderwijs op AVO-niveau te kunnen volgen. Het rendement van de Kopklas kan worden bepaald door vergelijking van het beginniveau van de leerlingen in de Kopklas (hun score op de Cito-toets aan het eind van de basisschool) met hun onderwijsniveau in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs. Deze vergelijking in gemaakt voor de 182 leerlingen uit de volggroepen 1 t/m 17 waarvan de Cito-score bekend is. Van de 182 ex-Kopklasleerlingen lagen de gemiddelde Cito-toetsscores aan het eind van de basisschool op VMBO-niveau. 152 van hen volgen in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs onderwijs op MAVO-niveau of hoger. Ook wanneer men het aantal van 152 afzet tegen alle leerlingen die ooit de Kopklas gevolgd hebben, ligt dit percentage nog vrij hoog (68%). Daarbij moet bedacht worden dat dit laatste percentage in werkelijkheid hoger zal liggen, omdat verwacht mag worden dat onder de groep leerlingen waarvan de Cito-score niet bekend was en/of waarvan niet bekend is welk onderwijs zij in het derde leerjaar volgen, er ook een aantal zullen zijn die onderwijs op Mavo- niveau of hoger volgen.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
68
12 Naschoolse activiteiten Naschoolse activiteiten worden in Leiden gecoördineerd en georganiseerd door Libertas Leiden. De sportactiviteiten in Leiden Zuid-West vormen daarop een uitzondering, die worden verzorgd door de beweegmanager van de gemeente Leiden. In dit hoofdstuk wordt de deelname aan naschoolse activiteiten in het schooljaar 2008-2009 weergegeven. Het betreft een totaalbeeld van de deelname. De gegevens van Libertas Leiden en Sportbedrijf Leiden zijn samengevoegd. In schooljaar 2008-2009 hebben, net als in 2007-2008, de leerlingen van 14 scholen in de wijken Slaaghwijk, Morskwartier, Noord, Zuid-West en Stevenshof deelgenomen aan naschoolse activiteiten. Scholen die deelnamen aan naschoolse activiteiten in 2009-2010 per wijk Slaaghwijk
Openbare Basisschool Merenwijk
Noord
Openbare Basisschool De Viersprong
RK Basisschool De Singel
Morskwartier
RK Basisschool Pacelli
PC Basisschool De Schakel
Zuidwest
PC Basisschool De Sleutelbloem Boshuizerkade
PC Basisschool De Sleutelbloem Kennedylaan
Openbare Basisschool Telders
Openbare Montesorrischool Apollo
Stevenshof
Openbare Basisschool Anne Frank
PC Basisschool De Zwaluw
RK Basisschool Het Klankbord
Openbare Basisschool De Stevenshof
PC Basisschool PC Basisschool De Dolfijn Lusthoflaan De Dolfijn Munnikstraat
PC Basisschool De Springplank
Bron: Libertas, 2010/2011 en Sportbedrijf Leiden, 2010
In het voorjaar worden activiteiten aangeboden voor de groepen 3 t/m 5, in het najaar gaat het om activiteiten voor de groepen 6 t/m 8. De hier gepresenteerde gegevens betreffen het schooljaar 2009-2010. 12.1
Aantal deelnemers aan naschoolse activiteiten
In dat schooljaar zijn in totaal 1468 leerlingen van bovengenoemde scholen gestart aan naschoolse activiteiten; 654 leerlingen van de groepen 6 t/m 8 in het najaar 2009 en 814 kinderen uit de groepen 3 t/m 5 in het voorjaar 2010. Van de 1468 kinderen hebben in totaal 116 deelgenomen aan de door het Sportbedrijf in Zuid-West verzorgde activiteiten.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
69
Figuur 56 Verhouding deelnemers aan sport of andere naschoolse activiteit, schooljaar 2009-2010 100%
overige activiteiten
90%
sport 80%
45%
41% 49%
70% 60% 50% 40% 30%
55%
59% 51%
20% 10% 0%
schooljaar
najaar
voorjaar
Bron: Libertas, 2011 en Sportbedrijf Leiden, 2010
Over het hele schooljaar gezien doen de meeste kinderen mee aan sport; dit geldt met name de kinderen uit de groepen 3, 4 en 5. De kinderen uit de groepen 6, 7 en 8 doen in het schooljaar 2009-2010 ook vaker mee aan sport, maar het verschil met overige activiteiten is hier minder groot. Onder sport vallen activiteiten variërend van tafeltennis tot en met schoonspringen. Onder de overige activiteiten vallen onder meer schaken, koken, biebbende en toneel. Zie tabel 56a voor een overzicht van alle aangeboden sporten en overige activiteiten.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
70
12.1.1 Verhouding jongens-meisjes Onder de deelnemers zijn, net als vorig jaar, de meisjes iets in de meerderheid (55%), in onderstaande figuur wordt de verhouding jongens/meisjes bij de twee verschillende activiteitensoorten weergegeven. Figuur 57. Verhouding jongens/meisjes bij naschoolse activiteiten, schooljaar 2009-2010 100%
meisje
90%
jongen 80%
44%
70%
69% 60% 50% 40% 30%
56%
20%
31% 10% 0%
sport
overige activiteiten
Bron: Libertas, 2011 en Sportbedrijf Leiden, 2010
12.1.2 Deelnemerspercentage Het deelnamepercentage in schooljaar 2009-2010 was voor alle 14 scholen samen 65%, en ligt daarmee iets onder het percentage in voorgaand schooljaar (69%). De percentages variëren in 2009-2010 van 58% in de Stevenshof tot 94% in Slaaghwijk. Het streefpercentage voor de Stevenshof is 30%, voor de andere wijken is dit 70%. De deelnemerspercentages van het schooljaar 2009-2010 is vergeleken met dat van de schooljaren 2007-2008 en 2008-2009.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
71
Figuur 58. Percentage deelnemers aan naschoolse activiteiten per wijk, schooljaar 2007-2008, t/m 2009- 2010 100%
96%
2007-2008
90% 80%
2008-2009 79%
81%
2009-2010 77%
76% 71%
69%
70%
63%
63%
72% 62%
62%
58%
60%
58%
50%
41% 40% 30% 20% 10% 0% Slaaghw ijk
Noord
Zuidw est
Morskw artier
Stevenshof
Bron: Libertas, 2011 en Sportbedrijf Leiden, 2010
In alle wijken, met uitzondering van Slaaghwijk, is het deelnamepercentage in het schooljaar 20092010 gezakt t.o.v. van vorig schooljaar, maar ligt overal hoger dan in 2007-2008. 12.1.3 Aantal kinderen dat tussentijds stopt Eerder gaven we aan dat de gegevens de kinderen betreffen die zijn gestart met de naschoolse activiteiten. Sommigen van hen maken echter niet het gehele programma af. In het kalenderjaar 2007 waren dit 102 kinderen, in 2008 ging het om 112 kinderen en in schooljaar 2008-2009 om 123 kinderen. In schooljaar 2009-2010 zijn 150 kinderen tussentijds gestopt met de naschoolse activiteit. Als redenen voor het stoppen met de naschoolse activiteit worden onder meer genoemd; - het niet leuk vinden; - privéomstandigheden/ziekte; - verhuizing; - slecht gedrag. In onderstaande grafiek wordt het percentage afvallers voor de schooljaren 2008-2009 en 2009201044.
44
In voorgaande rapportages werden deze percentages steeds per kalenderjaar weergegeven, vanaf schooljaar 2008-2009 worden de percentages per schooljaar weergegeven. 72 Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
Figuur 59 Percentage afvallers bij naschoolse activiteiten in de schooljaren 2008- 2009 en 2009-2010 25,0% schooljaar 2008-2009 schooljaar 2009-2010
20,0%
17% 14,4%
15,0%
12% 10% 10,0%
9,3%
8%
7,8%
8%
6,9% 5,0%
3,5%
0,0%
slaaghwijk
noord
zuidwest
mors
stevenshof
Bron: Libertas, 2011 en Sportbedrijf Leiden, 2010
Uit de grafiek wordt duidelijk dat het percentage afvallers in schooljaar 2009- 2010 in alle wijken hoger ligt dan in voorgaand schooljaar. Het percentage afvallers in 2009-2010 varieert van 8% in Slaagwijk en de Stevenshof tot 17% in de Morswijk. Met name de stijging in de Morswijk is groot ten opzichte van vorig jaar. Bij nadere beschouwing blijkt dat hier 7 van de 20 afvallers naar een andere naschoolse activiteit zijn overgestapt of naar een andere school zijn gegaan.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
73
13 Opstapje en Moeders in de buurt 13.1 Opstapje Opstapje is een spel- en leerprogramma voor kinderen van twee tot vier jaar. Het programma wordt gecoördineerd en aangeboden door de Stichting JES Rijnland. De doelstelling van Opstapje is kinderen uit achterstandssituaties een betere aansluiting op de basisschool te bieden onder andere door de interactie tussen moeder en kind te bevorderen. Een medewerkster van JES Rijnland komt wekelijks bij het gezin thuis met spelmateriaal en boekjes. In het schooljaar 2009-2010 hebben 90 kinderen deelgenomen aan Opstapje, 46 meisjes en 43 jongens. Van 21 kinderen is informatie over het geboorteland niet beschikbaar, van de overige 69 kinderen is het overgrote deel (65) in Nederland geboren. 13.1.1 Kenmerken van de deelnemende kinderen a. Gewicht Zoals bekend worden de gewichten met ingang van september 2006 bepaald aan de hand van de opleiding van de ouders. Van 86 kinderen is het gewicht bekend. In figuur 61 wordt de verdeling weergegeven. Figuur 60. Gewicht van de kinderen die in schooljaar 2009-2010 deelnamen aan Opstapje
1,2 38%
0 39%
0,3 23%
Bron: JES Rijnland, 2011
Uit bovenstaande figuur komt naar voren dat 23% van deze 86 kinderen een gewicht heeft van 0,3 en 38% een gewicht van 1,2.
b. Wijk In onderstaande grafiek staat, in absolute aantallen, weergegeven in welke wijk de kinderen die in 2009-2010 aan Opstapje deelnamen, wonen.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
74
Figuur 61. Wijk waar de in 2009-2010 deelnemende kinderen wonen (n=88)
Stevenshofdistrict ;4
Binnenstad-Zuid; 2
BinnenstadNoord; 5
Merenwijkdistrict; 16
Leiden-Noord; 31 Morsdistrict; 7
Bos- en Gasthuisdistrict; 19
Roodenburgerdistrict; 4
Bron: JES Rijnland, 2011
De meeste kinderen, die in schooljaar 2009-2010 deelnamen aan Opstapje, komen uit Leiden-Noord, het Bos- en Gasthuisdistrict en het Merenwijkdistrict. c. Voertaal thuis In figuur 63 wordt weergegeven wat de voertaal thuis is bij de kinderen die deelnamen aan Opstapje. Figuur 62. Voertaal thuis bij de kinderen die in 2009-2010 deelnamen aan Opstapje.
somalisch+nede rlands; 3
overig; 8
koerdisch; 3 frans; 3
arabisch; 33
dari; 3
turks; 5
nederlands; 31
Bron: JES Rijnland, 2011
In 31 gezinnen is Nederlands de voertaal, dit is 34%. In alle andere gezinnen vormt een andere taal de Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
75
voertaal. In de meeste daarvan wordt Arabisch gesproken (37%). Onder de categorie Overig vallen 8 talen, voor een totaal overzicht zie tabel 63 in de bijlage. Vorig jaar werd er in verhouding in minder gezinnen Nederlands gesproken (in 27%). 13.1.2 Geboorteland en opleiding moeders Van 75 moeders is informatie over het geboorteland beschikbaar45. De meeste moeders komen uit Marokko, gevolgd door moeders uit Nederland en Turkije. Uit Irak, Somalië en Afghanistan komen elk 3 moeders. De groep ‘overig’ omvat 15 verschillende landen. Uit Egypte en Ghana komen 2 moeders, uit de andere landen komt 1 moeder. Zie tabellenbijlage, tabel 64 voor een overzicht. Van 74 moeders is de opleiding bekend. In onderstaande tabel staan weergegeven welke opleidingen de 74 moeders hebben gevolgd.
geen opleiding elementair VMBO-b of-k; 2 jaar algemeen vormend onderwijs
7 31 14 2
9% 42% 19%
VMBO-t of -g
4
HAVO of VWO HBO Universitair
8 5 3 74
5% 11% 7% 4% 100%
3%
Bij de hierboven genoemde percentages zijn de moeders waarvan geen gegevens over de opleiding beschikbaar waren (18% van de 90), buiten beschouwing gelaten. Wanneer deze worden meegeteld komen de bovengenoemde percentages uiteraard een stuk lager te liggen. In tabel 63 in de bijlage worden beide percentages weergegeven 13.1.3 Toeleiding naar Opstapje Nagegaan is hoe de moeders bij Opstapje terecht zijn gekomen. Dit is bekend van 63 kinderen.Bijna de helft van deze 63 moeders is via het consultatiebureau bij het programma terecht gekomen. Daarnaast komt 35% via (de werving van) JES bij Opstapje terecht.
45
Het geboorteland van de ouders wordt pas ingevoerd nadat de ouders het inschrijfformulier hebben ondertekend. 76 Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
13.2
Moeders in de Buurt
Het programma ‘Moeders in de Buurt’ is ontwikkeld en wordt uitgevoerd door de Stichting JES Rijnland. Het is een programma voor alle moeders in een buurt met kinderen in de leeftijd van 0 t/m 8 jaar. Gedurende een jaar komen de moeders eens per 2 weken bij elkaar in of nabij de peuterspeelzaal en/of de basisschool. Vanaf januari 2010 komen de moeders elke week bij elkaar in plaats van eens per twee weken. Tijdens de bijeenkomsten wisselen moeders ervaringen uit en krijgen zij tips van deskundigen. Diverse onderwerpen worden behandeld, zoals: interactie met je kind, de ontwikkeling van kinderen, opvoedingsvaardigheden en ouderbetrokkenheid. Situaties worden nagespeeld met hulp van een dvd met herkenbare opvoedsituaties. De cursus ‘Opvoeden & Zo’ maakt, evenals de methodiek ‘Positief Opvoeden’, deel uit van het programma Triple P. In het schooljaar 2009-2010 hebben 51 moeders deelgenomen aan Moeders in de Buurt. 13.2.1 Kenmerken van de gezinnen a. Gewicht Alhoewel voor deelname aan dit programma geen gewicht vereist is, zijn toch de gewichten in kaart gebracht. Van 38 van de 51 moeders was informatie over het gewicht beschikbaar. Van hen had 34% (n=13) een gewicht, in bijna alle gevallen betrof het een gewicht van 1,2 (12 van de 13). In 2008-2009 had een vergelijkbaar deel een gewicht: 13 gezinnen van de 39. Ook toen hadden de meeste een gewicht van 1,2, maar het aandeel van gezinnen met een gewicht van 0,3 was toen groter (4 van de 13). b. Wijk waarin de gezinnen wonen In onderstaande figuur wordt weergegeven in welke wijken de gezinnen, waarvan de moeders deelnamen aan Moeders in Buurt, wonen. Figuur 64. Wijk van de deelnemers in 2009-2010 aan Moeders in de Buurt
Stevenshofdistrict; 5
Leiden-Noord; 19 Merenwijkdistrict; 12
Bos- en Gasthuisdistrict; 8
Roodenburgerdistrict; 4
Bron: JES Rijnland, 2011
De meeste moeders die in schooljaar 2009-2010 deelnamen aan Moeders in de Buurt wonen in Leiden-Noord, op enige afstand gevolgd door moeders uit het Merenwijkdistrict.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
77
b. Voertaal thuis Figuur 65. Voertaal thuis bij de moeders die in 2009-2010 deelnamen aan Moeders in de Buurt.
overig; 6
turks; 4
arabisch; 23
nederlands; 17
Bron: JES Rijnland, 2011
In de meeste gezinnen is Arabisch de voertaal, gevolgd door gezinnen waar Nederlands de voertaal is. In 4 van de gezinnen waar Nederlands de voertaal is, wordt aangegeven dat dit in combinatie is met een andere taal. De categorie Overig omvat 4 verschillende talen, zie tabel 66 in de tabellenbijlage voor een totaaloverzicht. 13.2.2 Geboorteland en opleiding van de moeders a. Geboorteland Van de 51 moeders zijn er 3 in Nederland geboren. In grafiek 68 wordt weergegeven wat het geboorteland van de 51 moeders was. Figuur 66. Geboorteland van de moeders die in schooljaar 2009-2010 deelnamen aan Moeders in de Buurt, absolute aantallen onbekend; 3 overig; 9
Afganistan; 2
Turkije; 3
Nederland; 3 Marokko; 28
Irak; 3
Bron: JES Rijnland, 2011
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
78
De meeste moeders zijn geboren in Marokko, gevolgd door Nederland, Turkije en Irak. Onder de groep overig vallen 9 landen. Zie tabel 68 voor een totaaloverzicht. b. Opleiding Van 39 van de 51 moeders is de opleiding bekend, in onderstaande tabel staan hun opleidingen weergegeven: elementair
10
26%
VMBO-b of-k;
5
13%
2 jaar algemeen vormend onderwijs
2
5%
VMBO-t of -g
9
23%
HAVO of VWO
4
10%
HBO
3
8%
Universitair
6
15%
39
100%
Bij de hierboven genoemde percentages zijn de moeders waarvan geen gegevens over de opleiding beschikbaar waren (24% van de 51 deelnemende moeders), buiten beschouwing gelaten. Wanneer deze worden meegeteld komen de bovengenoemde percentages uiteraard een stuk lager te liggen. In tabel 67 in de bijlage worden beide percentages weergegeven.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
79
14 Logopedie Taalontwikkelingsproblemen zijn één van de meest voorkomend stoornissen bij jonge kinderen (Reepvan den Berg e.a., 1997). De taalontwikkeling is een belangrijke graadmeter voor de algehele ontwikkeling van een kind en op langere termijn voor de schoolprestaties. Vroege signalering maakt eerdere diagnose, behandeling en begeleiding mogelijk (Nelson e.d., 2006).De logopedist is deskundige op het gebied van (het signaleren van) spraak-en taalproblemen. In Leiden worden kinderen op verschillende momenten preventief door een logopedist gezien. Op de basisschool worden kinderen rond de 5 jaar gescreend of geobserveerd. Daarnaast is er de mogelijkheid om kinderen van 4 t/m 12 jaar aan te melden voor logopedisch onderzoek Op de consultatiebureaus wordt een logopedisch spreekuur gehouden (§ 15.1) en op VVEkinderdagverblijven en VVE-peuterspeelzalen zijn de logopedisten minimaal tweemaal per jaar aanwezig voor signalering, onderzoek en advies ondersteuning van het VVE programma (§ 15.2). Een logopediste houdt zich bezig met meerdere aspecten die met mondelinge communicatie te maken hebben, zoals taal, spraak, stem, mondgedrag en gehoor. Thuis, op school en later in het werk speelt een goede mondelinge communicatie immers een belangrijke rol. Preventieve logopedie is gericht op vroegtijdige signalering en begeleiding van logopedische problematiek. Er wordt veel samengewerkt met andere organisaties, (zoals JES Rijnland, SPL, vrijgevestigde logopedisten, het audiologisch centrum). Dit is belangrijk omdat problemen in de taalontwikkeling soms een gevolg zijn van andere ontwikkelingsproblemen of er juist de oorzaak van. Goede diagnostiek om te kunnen bepalen wat primair het probleem is en welke vorm van hulpverlening op dat moment het meest geschikt is, is essentieel.
14.1
Logopedie op de consultatiebureaus
Sinds 2007 wordt er door de logopedisten van OA een spraak-/taalspreekuur gehouden op het consultatiebureau. De consultatiebureaus melden kinderen, waarbij twijfels zijn over de spraak- en taalontwikkeling, aan voor het spreekuur. In 2009 zijn er 82 kinderen via de consultatiebureaus bij de logopedie aangemeld, in 2010 waren dat er 83. In onderstaande tabel staan een aantal nadere gegevens over deze kinderen weergegeven. 2008
2009
2010
aantal aanmeldingen
78
82
83
aantal gezien
74
77
5
8
aantal kinderen meertalig
28
Bekend peuterspeelzaal ja bekend kinderdagverblijf ja
waarvan 2x opgeroepen
2008
2009
2010
78
95%
94%
94%
5
7%
10%
6%
34
38
38%
44%
49%
27
23
29
36%
30%
37%
39
37
33
53%
48%
42%
89%
78%
79%
Bron: OnderwijsAdvies, 2011
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
80
Van de aangemelde kinderen is in 2010 94% gezien, 6% van hen is twee keer opgeroepen. Bijna de helft (49%) van deze kinderen was meertalig, een toename ten opzichte van 2009. In 2009 zat van de kinderen, die op het consultatiebureau gezien zijn, 30% op een peuterspeelzaal en 48% op een kinderdagverblijf. In 2010 was dit 37% en 42%. Praktisch alle kinderen (95%) zijn bij het consult 2 jaar of ouder, slechts een enkele keer gaat om kinderen jonger dan 2 jaar. De problemen die men bij de kinderen tegenkomt, liggen vooral op het terrein van de taal- en spraakontwikkeling. De meest voorkomende vervolgacties zijn: verwijzing naar een vrijgevestigde logopedist of een advies aan de ouders en advies aan en controle op de basisschool resp. peuterspeelzaal. Figuur 68. Vervolgacties van logopedie op consultatiebureaus, 2008,2009 en 2010 100% 2008 (n=73)
90%
2009 (n=77)
80%
2010 (n=64)
70% 60% 50% 40%
52% 44%
44% 39%
30%
22%
23% 17%
20% 11% 10%
1% 3%
7%
3%
0% verwijzing vrijgevestigde logopedist(e).
advies van logopedist
adv.+ controle basisschool
adv.+ controle peuterspeelzaal
Bron: OnderwijsAdvies, 2011
In 2009 was het aandeel van de verwijzingen afgenomen ten opzichte van 2008 en het aandeel advies aan ouders sterk toegenomen. In 2010 zien we een tegengestelde beweging: het aantal verwijzingen neemt in dat jaar relatief sterk toe en het aantal adviezen relatief juist af. 14.2 Logopedie op de peuterspeelzalen en kinderopvang Op de VVE-peuterspeelzalen en kinderdagverblijven komt de logopediste meerdere keren per jaar voor groepsobservaties, onderzoeken, controles, voorlichting en advisering van ouders en leidsters. 14.2.1 Logopedie op de VVE-intensief speelzalen Op de VVE-speelzalen zijn de activiteiten van de logopedisten gericht op de kinderen van 3 jaar en ouder. Vanaf 2007 zijn er steeds 30 groepsobservaties per jaar op de VVE-intensief peuterspeelzalen door de logopedisten uitgevoerd. De gemiddelde groepsgrootte in 2009 en 2010 was 15 kinderen. De groepsobservaties leiden tot vervolgacties die kunnen bestaan uit onderzoek, advies aan de ouders, controle en verwijzing naar een logopedist voor verdere behandeling. In onderstaande figuur wordt weergegeven hoeveel observaties en vervolgactiviteiten in de periode 2007-2010 op de VVEspeelzalen hebben plaatsgevonden. Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
81
Figuur 69. Activiteiten van de logopedie op de VVE-intensief peuterspeelzalen, 2007-2010 70 2007
60
59
57
39
40
2009 2010
49
47
50
2008
56
55
41
41 37
30 30 30 30
31
29
30
33 27
24 20
17
10
0 groepsobservaties
onderzoek
adviesgesprek ouders
controle
verwijzing naar logopedist
Bron: OnderwijsAdvies, 2011
Het aantal onderzoeken nam in de jaren 2007-2009 af van 57 naar 39, in 2010 zien we weer een stijging van het aantal onderzoeken naar 49. In 2009 werden er 56 adviesgesprekken met ouders gehouden, in 2010 was dit 59. Het aantal controles daalt in 2009 sterk ten opzichte van 2008, in 2010 stijgt dit aantal weer sterk. Ook de verwijzingen naar de logopedist(e) zijn in 2009 gedaald ten opzichte van voorgaande jaren In 2010 stijgt dit aantal weer. Naast bovengenoemde activiteiten is door de complexiteit van de problematiek tegenwoordig vaker dan voorheen overleg nodig met andere professionals. 14.2.2 Logopedie op VVE-kinderdagverblijven en VVE-light-speelzalen Op de VVE-kinderdagverblijven Sindbad, Grote Beer en Kleine Beer worden sinds 2008 groepsobservaties uitgevoerd. Vanaf 2010 kwam daar het kinderdagverblijf Nooitgenoeg bij. Vanaf 2008 werden ook de VVE-light speelzalen door een logopediste bezocht. In 2009 waren dit 9 speelzalen, in 2010 is dit uitgebreid tot 14 speelzalen. In onderstaande figuur worden het aantal observaties en vervolgactiviteiten in beide jaren weergegeven.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
82
Figuur 70. Activiteiten van de logopedie op VVE-kinderdagverblijven en VVE-light-speelzalen, 2009 en 2010 80
observatie 70
67
onderzoek advies
60
controle verwijzing
50 40
35 29
30
24
20 10
15
35 28
26
26 26
22 17
18
18
12
7
7
8
8
7
0 2009 (n=3)
2010 (n=4) VVE kinderdagverblijven
2009 (n=9)
2010(n=14)
VVE-light-speelzalen
Bron: OnderwijsAdvies, 2011
Uit de figuur komt naar voren dat op de kinderdagverblijven de activiteiten in 2010 in aantal zijn toegenomen, met uitzondering van de controles. De meest uitgevoerde activiteit vormen de adviesgesprekken. Omdat er in 2010 een kinderdagverblijf is bijgekomen, is ook gekeken naar de activiteiten op alleen de 3 kinderdagverblijven waar in beide jaren de logopedist(e) langskwam. Bij die vergelijking zien we alleen een toename van de onderzoeken (van 15 naar 18) en verwijzingen (van 7 naar 11). De overige activiteiten zijn dan in aantal gedaald, de controles het sterkst (van 12 naar 7). Ook op de VVE-light-speelzalen vormen de adviesgesprekken de meest uitgevoerde activiteit in 2009 en 2010. Hier zijn alle activiteiten in 2010 toegenomen in vergelijking met 2009, maar deze toename hangt grotendeels samen met de toename van het aantal speelzalen. Wanneer we voor 2010 alleen de speelzalen betrekken waar ook in 2009 de logopedist(e) , zijn de verschillen niet erg groot: de grootste toename zijn we dan bij de controles, namelijk van 7 naar 19. De adviesgesprekken zijn ook iets toegenomen, namelijk van 35 naar 39.
14.3
Logopedie op de basisschool
De activiteiten van de schoollogopedie bestaan uit signalering middels screening van 5-jarigen of groepsobservaties in groep 1/2, logopedisch onderzoek, advies, controle, verwijzing of kortdurende begeleiding. De logopedist wordt ook ingezet voor deskundigheidsbevordering van leerkrachten en voorlichting aan ouders.
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
83
Fguur 71. Groepsobservaties en screeningen in groep 1 en 2 van de basisschool, 2008, 2009 en 2010 400
80
390
70
60
396 screenings
aantal groepsobservaties
380
58
56
370
49
50
356
360 40
350
30
340
20
330
10
320
342
310 0 2008
2009
2008
2010
2009
2010
Bron: OnderwijsAdvies, 2011
In 2010 is het aantal groepsobservaties op de basisscholen gezamenlijk afgenomen ten opzichte van 2009, het aantal screenings is toegenomen. Voor de andere activiteiten, behalve voor de adviezen en de riscioscreening lezen/spellen, geldt dat zij in aantal zijn afgenomen in 2010. Naast genoemde activiteiten wordt er ook kortdurende begeleiding gegeven. Zowel het aantal kortdurende individuele als groepsbegeleidingen is afgenomen in 2010. De afname van bepaalde activiteiten hangt mede samen met het feit dat de complexiteit van de problematiek toeneemt, er meer contacten zijn met andere professionals rondom het kind. Daarnaast krijgen de logopedisten losse vragen van leerkrachten of interne begeleiders, bijvoorbeeld over kinderen die in behandeling zijn bij een vrijgevestigde logopedist. Deze vragen worden niet geregistreerd. 14.3.1 Logopedie op VVE- en niet-VVE-scholen. In voorgaande jaren werden in de monitor de gegevens over logopedie op de basisscholen onderscheiden weergegeven voor OV- en niet-OV scholen. Vanaf schooljaar 2009-2010 vervalt dit onderscheid in de gegevens over de logopedie op de basisschool, voortaan wordt per kalenderjaar een onderscheid gemaakt in VVE- en niet-VVE scholen. Figuur 72. Groepsobservaties en screening in groep 1 en 2 van de basisschool, VVEen niet-VVE, 2010 300
40 groepsobservatie
screening
35
35
253
250
30 200
25 20 15
150
11
100 66
10 50
3
5
77
0
0
VVE-intensief
VVE-light
niet- VVE
VVE-intensief
VVE-light
niet- VVE
Bron: OnderwijsAdvies, 2011
In figuur 72 wordt weergegeven hoe het aantal groepsobservaties en screeningen, uitgevoerd in 2010, Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
84
is verdeeld over de VVE-intensief, VVE-light en niet-VVE scholen. Dat de aantallen het hoogst liggen op de niet-VVEscholen ligt voor de hand, op deze groep scholen zitten bijna tweemaal zoveel meer leerlingen dan op de VVE-scholen (5331 versus 2782). In onderstaande tabel worden de andere op de scholen uitgevoerde activiteiten in 2010 weergegeven. VVE-intensief ( VVE-light 9 scholen) (6 scholen)
niet- VVE (13 scholen)
onderzoek
68
41
152
advies
54
50
228
controle
48
26
92
verwijzing
48
26
97
Bron: OnderwijsAdvies, 2011
Voor alle genoemde activiteiten geldt uiteraard dat de aantallen activiteiten op de niet-VVEscholen het hoogst liggen, gevolgd door de VVE-intensief scholen. Het gaat hier immers om scholengroepen met verschillende aantallen leerlingen. Wanneer het aantal activiteiten afgezet wordt tegen totaal aantal leerlingen dan is de verhouding aantal acitivteiten: totaal aantal leerlringen voor de VVE-scholen tesamen (intensief en light) en de niet VVE-scholen nagenoeg gelijk. Op beide typen scholen betreffen de uitgevoerde onderzoeken en de gegeven adviezen elk 3 á 4% van de leerlingen en controle en verwijzing elk 2 á 3%. `
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
85
15 Schoolmaatschappelijk Werk Schoolmaatschappelijk werk (SMW) is een vorm van maatschappelijke ondersteuning gericht op de driehoek kind – school – gezin. Voor een optimaal verloop van de schoolloopbaan van een kind kan schoolmaatschappelijk werk essentieel zijn. Om die reden is SMW al jaren onderdeel van het OnderwijsKansen beleid. De afdeling SMW van Kwadraad ondersteunt leerkrachten, leerlingen en/of hun ouders op het gebied van gedrags- en ontwikkelingsproblemen en opvoedingsproblemen in de schoolen thuissituatie. In de beleidsperiode 2002-2006 werden twee schoolmaatschappelijk werkers ingezet (1.39 FTE) op de 13 onderwijsvoorrangscholen scholen in Leiden. Vanaf 2008 hebben alle basisscholen toegang tot SMW. De formatie in 2010 bedroeg 2,32 fte. Daarnaast hebben de schoolmaatschappelijk werkers deelgenomen aan de Zorgadviesteams (ZAT’s) van alle basisscholen in Leiden. In 2010 waren er 91 nieuwe aanmeldingen en zijn 99 dossiers afgesloten. In totaal hebben 400 consulten plaatsgevonden en zijn er 131 hulpverleningstrajecten afgesloten. Het aantal dossiers dat door het SMW in beheer is geweest was 161. Op het gebied van nieuwe dossiers is een daling waarneembaar in vergelijking met het jaar 2009 (127). Alle vragen om hulp zijn door het schoolmaatschappelijk werk opgepakt, maar door langdurige ziekte van 1 van de schoolmaatschappelijk werkers is de opname van dossiers uit bepaalde wijken tijdelijk vertraagd geweest. Vanuit het maatschappelijk werk voor jeugd (MWj) is dit vervolgens opgepakt. Deze hulpverlening is niet geregistreerd als inzet van het SMW maar vanuit het MWj. Dit is (mede) bepalend geweest voor het kleiner aantal nieuwe dossiers. In onderstaande schema worden de gegevens over 2006, 2007, 2008, 2009 en 2010 weergegeven.
nieuwe aanmeldingen aantal dossiers aantal consulten aantal hulpverleningstrajecten
15.1
2006
2007
2008
2009
2010
50
51
104
127
91
55
74
76
107
99
437
507
666
515
400
122
113
171
183
131
Meest voorkomende problematiek
De problemen, waar het schoolmaatschappelijk werk het meest mee te maken krijgt, zijn schoolgerelateerde problematiek en relatieproblemen tussen ouder en kind. In 2008 betrof 17,5% van de 171 trajecten schoolgerelateerde problematiek, in 2009 is dit gestegen naar 27%, in 2010 is dit nog verder gestegen naar 40%. Het betreft hier bijvoorbeeld schoolverzuim, gedragsproblemen op school, conflicten tussen ouders en school en problemen met de verwijzing van basisschool naar een school voor speciaal (basis)onderwijs. Relatieproblemen tussen ouder en kind vormt de tweede veel voorkomende categorie van problemen waar het maatschappelijk werk mee te maken krijgt, het aandeel van deze problemen loopt de laatste jaren terug: in 2006 vormde dit nog 66% van de problematiek waarmee het maatschappelijk werk geconfronteerd werd, in de jaren daarna is het aandeel teruggelopen tot 31% in 2010. In figuur 73 worden de zes problemen, waar het maatschappelijk werk de afgelopen vier jaar het meest mee te maken kreeg, weergegeven46. Zie tabel 73a in de bijlage voor alle in het schoolmaatschappelijk werk voorkomende problemen.
46
5% of meer van de trajecten betrof deze problemen. In deze figuur is voor het eerst ook Verwerking opgenomen omdat deze categorie in 2010 10% van de voorkomende problematiek omvatte. Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
86
Figuur 73. Eerste problematiek in 2006, 2007, 2008 en 2009 en 2010 100% 90% 80%
2,5% 2,5% 8,2% 3,3% 5,7%
2,7% 4,4% 4,4% 5,3%
1,2%
1,1% 4,7% 7,0% 8,8%
10%
7,7%
6% 5% 5%
5,5%
21,2%
70%
17,5% 60%
Verwerking Slachtoffer (huiselijk) geweld Relatie tot anderen Echtscheiding Vorming / opleiding Relatie ouder / kind
50% 40%
7,7%
66,4%
56,6%
30%
49,1%
27,3% 40%
46,4%
20%
31% 10% 0%
(122 trajecten)
(113 trajecten)
2006
2007
(171 trajecten)
(183 trajecten)
(131 trajecten)
2008
2009
2010
Bron: Kwadraad, 2011
15.2
Tweede problematiek
Naast de als eerste aangegeven problematiek is er bij een aantal trajecten eveneens sprake van een tweede problematiek. Dit aandeel is van 37,7% in 2006 inmiddels opgelopen tot 64% in 2010 van het totaal aantal trajecten. In onderstaande tabel worden de daarbij meest voorkomende problemen weergegeven. Tweede problematiek in 2006, 2007, 2008, 2009 en 2010
Vorming / opleiding Relatie ouder / kind Relatie tot anderen Maatschappelijke organisaties Relatie tot partner Echtscheiding
2006 (n=46)
2007 (n=55)
2008 (n=93)
6,56%
9,73%
4,68%
2009 (n=148)
5,74%
14,16%
22,22%
4,92%
5,31%
4,68%
2,73%
4,6%
4,92%
1,77%
0,58%
0,55%
0,8%
3,28%
4,42%
1,17%
5,46%
0,0%
2,46%
6,19%
11,70%
6,01%
4,6%
15,85%
2010( n=131) 21,4% 26,0%
Vanaf 2006 komen schoolgerelateerde problemen en de relatie ouder/kind het meest als tweede problematiek voor. Beide zijn sinds 2006 sterk toegenomen.47
47
Vanwege een fout in de berekening van de relatie ouder/kind in 2009 is hier dat percentage achterwege gelaten. 87 Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
15.3
Duur van de hulpverlening
In onderstaande figuur wordt de duur weergegeven van de 99 afgesloten dossiers in 2010. Figuur 74. Duur van hulpverlening, 2010 > 2j aar 0%
0-2 mnd 15%
>1 jaar 18%
7-12 m nd 24%
3-6 m dn 43%
Bron: Kwadraad, 2011
In de meeste gevallen heeft de hulpverlening door het schoolmaatschappelijk werk tussen de 3 en 6 maanden geduurd, daarnaast is de hulpverlening in 15% van de gevallen binnen 3 maanden afgerond. In 18% van de gevallen besloeg het hulpverleningstraject door het schoolmaatschappelijk werk meer dan 1 jaar. In figuur 75 wordt de duur van de afgesloten trajecten in 2008, 2009 en 2010 weergegeven. Figuur 75. Duur van de afgesloten trajecten 2008, 2009 en 2010 100% 90% 2008 2009
80%
2010
70% 60%
55% 49%
50%
42% 40% 30% 20%
25%24%
25%
18%
17% 15%
14% 9%
10% 3%
3%
0% 0%
0% 0-2 m nd
3-6 m dn
7-12 m nd
>1 jaar
> 2j aar
Bron: Kwadraad, 2011
Leidse Monitor 2008-2009 / PLATO, Universiteit Leiden / JvL, IG, KdB, TS /april 2012
88
BIJLAGE 1 Tabel 1
Tabel 2
Tabel 3
Verdeling peuters over VVE- en reguliere speelzalen , 1 januari 2010
intensief en light regulier
2-jarigen 3-jarigen 299 475 17 34 316 509
intensief en light regulier
2-jarigen 95% 5% 100%
Nederlands Marokkaans Turks Anders
94% 6% 100%
Peuters op VVE-intensief en VVE-light speelzalen op 1 januari 2010, naar gewicht
intensief light
0 124 335 459
0,3 57 26 83
1,2 85 21 106
*-kind 84 42 126
350 424 774
intensief light
0 27% 73% 100%
0,3 69% 31% 100%
1,2 80% 20% 100%
*-kind 67% 33% 100%
45% 55% 100%
Geboorteland ouders van 3-jarige peuters op VVE-intensief speelzalen, januari 2010
marokkaans turks surinaams/ antilliaans overig nederlands
Tabel 3a
3-jarigen 93% 7% 100%
774 51 825
aantal
%
63 18 2 51 56 190
33% 9% 1% 27% 29% 100%
Geboorteland ouders van 2- en 3-jarige peuters op VVE-intensief en VVE-lightspeelzalen, jan-10 2 jaar 139 47 16 93 295 734
3 jaar 237 59 16 162 474 100%
376 106 32 255 769
Nederlands Marokkaans Turks Overig
2 jaar 47% 16% 5% 32% 100%
3 jaar 50% 12% 3% 34% 100%
2 en 3 jaar 49% 14% 4% 33% 100%
Tabel 4
Percentages voldoende scores van peuters op Taaltoets, juni 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
51%
52%
51%
55%
53%
intensief (incl.kdv)
2008-2009 2009-2010 58%
74%
intensief (n= 141)
61%
kindercentra (n=46)
83%
light (n=38)
42%
Tabel 5
Percentages voldoende scores van peuters op Ruimte en Tijd, juni 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
50%
47%
47%
58%
53%
intensief (incl.kdv)
2008-2009 2009-2010 57%
69%
intensief (n= 137)
55%
kindercentra (n=45)
80%
Tabel 6
Percentages voldoende scores van peuters op toets Ordenen, juni 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
69%
64%
70%
79%
76%
intensief (incl.kdv)
2008-2009 2009-2010 78%
85%
intensief(n=144)
70%
kindercentra(n=45)
91%
Tabel 7
Percentages voldoende scores van peuters op Observatielijst, juni 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
90%
92%
76%
65%
62%
intensief (incl.kdv)
2008-2009 2009-2010 57%
70%
intensief(n=157)
67%
kindercentra(n=14)
64%
light(n=31)
68%
Tabel 8
Percentage gewichten- en sterretjeskinderen onder de getoetste peuters, juni 2009 en 2010 gewichtenkinderen
Tabel 9
sterretjeskinderen
jun-09
jun-10
jun-09
jun-10
taal
47%
43%
20%
18%
ruimte
47%
41%
21%
19%
ordenen
47%
43%
21%
19%
Percentages voldoende scores peuters, naar gewicht, juni 2008, 2009 en juni 2010 2007-2008 (n=200)
a Taal
2008-2009 2009-2010 (n=156) (n=187)
0
73%
71%
89%
*-kind
32%
32%
56%
0,3
54%
60%
87%
1,2
45%
57%
58%
2007-2008 (n=199)
b. Ruimte en Tijd
2008-2009 (n=151)
2009-2010 (n=182)
0
66%
76%
83%
*-kind
39%
19%
47%
0,3
61%
73%
90%
1,2
45%
55%
50%
2007-2008 (n=198)
c. Ordenen
2008-2009 (n=156)
2009-2010 (n=183)
0
89%
90%
94%
*-kind
67%
59%
71%
0,3
86%
67%
90%
1,2
66%
79%
79%
Tabel 10. Percentages voldoende scores juni 2009 en 2010, naar geboorteland ouders. autochtoon
allochtoon
Tabel 11
jun-09
jun-10
jun-09
taal
50%
62%
77%
jun-10 97%
ruimte
46%
54%
89%
94%
ordenen
76%
80%
87%
95%
Uitstroom VVE-speelzalen naar VVE- scholen,schooljaar 2009-2010 Intensief
light
niet VVE
Intensief
light
niet VVE
0 (n=40)
14
9
17
40
0 (n=40)
35%
23%
43%
100%
*kind(n=37)
21
3
13
37
*kind(n=37)
57%
8%
35%
100%
0.3(n=16)
6
3
6
15
0.3(n=15)
40%
20%
40%
100%
1.2 (n=57)
45
9
3
57
1.2 (n=57)
79%
16%
5%
100%
86
24
39
149
58%
16%
26%
100%
Tabel 12. Gewichtenverdeling kleuters op VVE-scholen en niet-VVE scholen, schooljaar 2009-2010 VVE
niet-VVE
VVE
niet-VVE
0
676
2309
0
71%
95%
87%
0,3
106
171
0,3
11%
4%
6%
1,2
164
1633 65 25
189
1,2
17%
1%
7%
946
1723
2669
100%
100%
100%
Tabel 13
Percentage gewichtenkleuters op VVE-intensief en VVE-light scholen, 2008-2009 en 2009-2010 2008-2009
2009-2010
2008-2009
2009-2010
VVE-intensief
VVE-light
VVE-intensief
VVE-light
315
318
358
0
52%
75%
62%
82%
87
73
61
45
0,3
16%
17%
12%
10%
1,2
183
30
130
34
1,2
33%
7%
26%
8%
559
418
509
437
100%
100%
100%
100%
VVE-light
VVE-light
289
Tabel 14
VVE-intensief
VVE-intensief
0 0,3
Percentages voldoende scores van kleuters op Taaltoets, in juni van het genoemde jaar 20032004
20042005
20052006
20072006-2007 2008
2008-2009
2009-2010
jongste kleuters
45%
52%
53%
56%
57%
64%
69%
oudste kleuters
68%
66%
66%
79%
74%
67%
73%
Tabel 15
Percentages voldoende scores van kleuters op Ruimte en Tijd, in juni van het genoemde jaar 20032004
20042005
20052006
20072006-2007 2008
2008-2009
2009-2010
jongste kleuters
45%
52%
55%
54%
57%
62%
62%
oudste kleuters
59%
55%
59%
75%
70%
57%
67%
Tabel 16
Percentages voldoende scores van kleuters op toets Ordenen, in juni van het genoemde jaar 2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
2007-2008
2008-2009
jongste kleuters
46%
60%
68%
57%
67%
69%
72%
oudste kleuters
74%
70%
76%
85%
74%
72%
84%
Tabel 17
2009-2010
Percentage voldoende scores jongste kleuters naar gewicht, juni 2008, juni 2009 en juni 2010 Taal 2007-2008 (n=258)
2008-2009 (n=308)
2009-2010 (n=237)
0
57%
67%
72%
0,3
69%
73%
78%
1,2
51%
50%
51%
Ruimte en tijd 2007-2008 (n=254)
2008-2009 (n=268)
2009-2010 (n=249)
0
59%
66%
68%
0,3
69%
71%
69%
1,2
44%
48%
42%
Ordenen 2007-2008 (n=254)
Tabel 18
2008-2009 (n=281)
2009-2010 (n=240)
0
72%
76%
78%
0,3
72%
69%
67%
1,2
56%
55%
60%
Percentage voldoende scores oudste kleuters naar gewicht, juni 2008, juni 2009 en juni 2010 Taal 2007-2008 (n=259)
2008-2009 (n=284)
2009-2010 (n=239)
0
83%
74%
73%
0,3
76%
69%
83%
1,2
60%
54%
67%
Ruimte en tijd 2007-2008 (n=258)
2008-2009 (n=237)
2009-2010 (n=230)
0
81%
65%
69%
0,3
59%
60%
63%
1,2
57%
43%
62%
Ordenen 2007-2008 (n=259)
2008-2009 (n=274)
2009-2010 (n=270)
0
83%
80%
89%
0,3
66%
66%
75%
1,2
64%
65%
78%
Tabel 19
Percentage voldoende scores van dezelfde kleuters, januari en juni 2010 jongste kleuters
oudste kleuters jan-10
jun-10
jan-10
jun-10
taal (n=211)
69%
68%
taal (n=235)
71%
74%
ret (n=202)
58%
63%
ret (n=226)
67%
67%
ordenen (n=216)
75%
74%
ordenen( n=264) 75%
85%
Tabel 20
Bereik gewichtenpeuters op VVE speelzalen, januari 2007, 2008 , 2009 en 2010 1-jan-07
1-jan-08
1-jan-09
1-jan-10
gewicht 0,3
22%
22%
28%
57%
gewicht 1,2
58%
61%
54%
63%
gewichten samen
41%
42%
41%
60%
44
141
126
aantal sterretjeskinderen
Tabel 21/22 Gewichtenverdeling groep 1 en 2 basisschool, 2006-2007 t/m 2009-2010
2006-2007
2007-2008
20072006-2007 2008
2008-2009 2009-2010
20082009
20092010
0
2088
2070
2172
2309
0
78,6%
79,8%
81,9%
87%
0,3
291
250
237
171
0,3
10,9%
9,6%
8,9%
6%
1,2
279
273
242
189
1,2
10,5%
10,5%
9,1%
7%
totaal
2658
2593
2651
totaal
100%
100%
100%
100%
Tabel 23
2669
Gewichtenklnderen groep 1 en 2 per wijk
gewichtenkinderen %
Roodenburgerdistrict
0 585
0,3 12
1,2 2
599
aantal 14
2%
Merenwijkdistrict
406
31
55
492
86
17%
Bos- en Gasthuisdistrict
251
21
50
322
71
22%
Leiden-Noord
222
38
52
312
90
29%
Stevenshofdistrict Morsdistrict
244
16
7
267
23
9%
172
26
9
207
35
17%
Binnenstad-Noord
124
18
8
150
26
17%
Boerhaavedistrict
99
1
0
100
1
1%
Binnenstad-Zuid
77
0
0
77
0
0%
Stationsdistrict
22
0
1
23
1
4%
totaal
2202
163
184
2549
347
14%
Tabel 24
Verdeling gewichtenkleuters over VVE- en niet VVE-scholen, 2009-2010
0
VVE 676
niet-VVE 1633
2309
0
29%
71%
100%
0,3
106
65
171
0,3
62%
38%
100%
1,2
164
25
189
1,2
87%
13%
100%
946
1723
VVE
2669
niet-VVE
Tabel 25
Percentage van alle (gewichten)kleuters dat op een VVE-school zit, 2006-2007 t/m 2009-2010 2006-2007 2007-20082008-20092009-2010 0
13%
21%
28%
29%
0,3
39%
50%
68%
62%
1,2
80%
81%
88%
87%
Tabel 26
Aantal leerlingen per wijk, 2009-2010 aantal leerlingen 181
Binnenstad-Zuid Binnenstad-Noord
461
Stationsdistrict
62
Leiden-Noord
917
Roodenburgerdistrict
1832
Bos- en Gasthuisdistrict
1007
Morsdistrict
673
Boerhaavedistrict
282
Merenwijkdistrict
1565
Stevenshofdistrict
1012 7992
Tabel 27
Percentage leerlingen dat in de eigen wijk naar school gaat, 2009-2010
Binnenstad Zuid (n=181)
39%
Binnenstad Noord (n=461)
0%
Stationsdistrict (n=62)
0%
Boerhaavedistrict (n=282)
67%
Leiden-Noord (n=917)
89%
Roodenburgerdistrict (n=1832)
56%
Bos- en Gasthuisdistrict (n=1007)
72%
Morsdistrict (n=673)
95%
Merenwijkdistrict (=1565)
91%
Stevenshofdistrict (1012)
95% district waar school staat→ Roodenburgerdistric t
Bos- en Gasthuisdistrict
Morsdistrict
Boerhaavedistrict
Merenwijkdistrict
Stevenshofdistrict
12 34 45
3 20 7
0 4 1
49
5
4
73
99
1
917
1635
22
0
13
4
10
1832
252
560
53
15
1
30
1007
10
21
18
487
31
3
85
673
0
0
0
1
269
8
4
282
0
82
20
0
1
15
1418
2
1565
0
1
13
15
13
2
1
965
1012
0
794
2256
629
564
509
1564
1102
7992
Leiden-Noord
1 4 0
stationsdistrict
4 5 0
Binnenstad-Noord
90 170 6
Binnenstad-Zuid
district waar lln wonen↓
70 149 3
0 0 0
0 0 0
1 75 0
Leiden-Noord
75
0
0
611
Roodenburgerdistrict
142
0
0
6
88
0
0
8
Morsdistrict
18
0
0
Boerhaavedistrict
0
0
0
Merenwijkdistrict
27
0
Stevenshofdistrict
2
0
574
0
Binnenstad-Zuid Binnenstad-Noord Stationsdistrict
Bos- en Gasthuisdistrict
181 461 62
Tabel 28
Verdeling gewichten leerlingen groep 3 tot en met 8, schooljaar 2009-2010, n=5661 groep 3 t/m 7
Tabel 28a
groep 8
0
4094
84%
0
573
0,3
385
8%
0,25
61
8%
1,2
394
8%
0,9
154
20%
4873
100%
788
100%
Percentage gewichtenkinderen per wijk oud gewicht
Tabel 29
nieuw gewicht
Leiden-Noord
72%
36%
Bos- en Gasthuisdistrict
51%
30%
Morsdistrict
42%
15%
Binnenstad-Noord
38%
20%
Merenwijkdistrict
22%
18%
Stevenshofdistrict
13%
8%
Roodenburgerdistrict
7%
5%
Binnenstad-Zuid
0%
4%
Stationsdistrict
0%
3%
Boerhaavedistrict
0%
2%
totaal
27%
16%
Verzuim in 2007-2008, 2008-2009 en 2009-2010
aantal dagdelen ongeoorloofd verzuim
aantal dagdelen geoorloofd verzuim
(absolute aantallen)
geen
73%
2007-2008 6423
(absolute aantallen)
2008-2009 6759
2009-2010 5969
geen
2007-2008 2050
2008-2009 2116
2009-2010 1687
1 t/m 10
573
629
1290
1 t/m 10
2791
2973
3587
11 t/m 20
76
66
152
11 t/m 20
1248
1355
1424
21 t/m 30
20
19
54
21 t/m 30
491
552
481
31 t/m 40
12
7
19
31 t/m 40
236
250
164
meer dan 40
meer dan 40
21
11
11
7125
7491
7495
aantal dagdelen ongeoorloofd verzuim
2007-2008 90%
245
152
7491
7495
aantal dagdelen geoorloofd verzuim
(percentages)
geen
309 7125
(percentages) 2008-2009 90%
2009-2010 80%
geen
2007-2008 29%
2008-2009 28%
2009-2010 23%
1 t/m 10
8%
8%
17%
1 t/m 10
39%
40%
48%
11 t/m 20
1%
1%
2%
11 t/m 20
18%
18%
19%
21 t/m 30
0%
0%
1%
21 t/m 30
7%
7%
6%
31 t/m 40
0%
0%
0,3%
31 t/m 40
3%
3%
2%
meer dan 40
meer dan 40
0%
0%
0,1%
100%
100%
100%
4%
3%
2%
100%
100%
100%
Tabel 30
Gemiddelde score Cito-eindtoets 2003-2004 t/m 2009-2010, Leiden en landelijk
Landelijk
Leiden
scholengroep 1
scholengroep 2
scholengroep 3
scholengroep 4
scholengroep 5
scholengroep 6
scholengroep 7
2003-2004
535,2
535,9
538,1
536,6
535,1
532,9
533,0
530,2
528,0
2004-2005
534,5
535,0
537,5
536,0
534,0
531,8
532,1
529,0
528,4
2005-2006
535,0
536,4
538,1
536,4
534,5
531,9
532,6
529,6
528,3
2006-2007
535,1
536,9
538,1
536,4
534,3
532,1
532,7
529,5
528,4
2007-2008
535,4
536,7
538,1
536,4
534,6
532,4
532,6
530,5
529,2
2008-2009
535,5
536,2
537,8
536,5
534,7
532,9
533,0
530,6
528,9
2009-2010
535,4
536,8
Tabel 30 a
Citoscores per wijk, schooljaar 2009-2010. Wijk waar leerling woont
Binnenstad-Zuid (n=9)
540,56
Binnenstad-Noord (n=44)
535,91
Stationsdistrict (n=4)
537,75
Leiden-Noord (n=78)
531,77
Roodenburgerdistrict (n=178)
540,24
Bos- en Gasthuisdistrict (n=82)
532,40
Morsdistrict (n=66)
535,23
Boerhaavedistrict (n=18)
543,50
Merenwijkdistrict (n=151)
537,30
Stevenshofdistrict (n=92
536,84
totaal (n=722)
536,74
landelijk
535,40
Tabel 31 Citoscore onderwijsachterstandsscholen Landelijk
2003-2004 (n=351)
532,3
535,2
2004-2005 (n=343)
532,1
534,5
2005-2006 (n=327)
531,9
535,0
2006-2007 (n=301)
533,0
535,1
2007-2008 ( n=318)
533,9
535,4
2008-2009 (n= 304)
531,5
535,5
2009-2010 (n=287)
533,1
535,4
Tabel 32
Citoscore VVE-sscholen score Cito-eindtoets
2006-2007 (9 scholen, 180 lln)
529,6
2007-2008 (11 scholen, 229 lln)
531,1
2008-2009 (15 scholen, 321 lln) 2009-2010 (15 scholen, 315 lln)
531,7 533,5
Tabel 33
Gemiddelde score Cito-eindtoets 2010, onderscheiden naar gewicht
0
Tabel 34
2009-2010 ( n=683) 539,51 492
0,25
527,20
55
0,9
530,11
136
totaal
536,65
683
Vergelijking scores per gewicht 2007-2008, 2006-2007, 2008-2009 en 2009-2010, 19 scholen 2006-2007 (n= 572)
Tabel 35
0
539,5
539,8
2008-2009 (n=607) 538,4
0,25
527,4
529,0
527,5
526,17
0,9
530,8
532,1
528,2
529,76
536,8
536,8
535,6
536,52
totaal
Tabel 37
2009-2010 (n=501) 539,92
Vergelijking score per gewichtgroep in Leiden en per gewichtgroep landelijk, 2009-2010 (n=537) cito landelijk
Tabel 36
2007-2008 (n=594)
0
536,5
Leiden 539,0
0,3
529,7
529,1
1,2
527,9
529,8
535,3
537,7
Verdeling naar schooltype op basis van de Cito-eindtoets 2010
vmbo-b
aantal 84
%
vmbo-k
65
9%
vmbo-gt
173
23%
havo
248
33%
vwo
181
24%
751
100%
11%
Verdeling naar schooltype op basis van Cito-eindtoets, vergelijking 2007, 2008, 2009 en 2010 2007
2008
2009
2010 11%
vmbo-b
8,0%
12,2%
12,4%
vmbo-k
14,0%
10,7%
10,2%
9%
vmbo-gt
21,0%
21,0%
25,1%
23%
havo
32,0%
32,7%
27,6%
33%
vwo
25,0%
23,4%
24,7%
24%
100%
100%
100,0%
100%
Tabel 38
Gewichtenverdeling leerlingen groep 8, 2009-2010
0
Tabel 39
2010 573
73%
0,25
61
8%
0,9
154
20%
788
100%
Uitstroom op basis van citoscore 2010, onderscheiden naar gewicht. gewicht
geen gewicht
vmbo-b
52
24
76
vmbo-b
27%
vmbo-k
36
25
61
vmbo-k
19%
5%
vmbo-gt
64
101
165
vmbo-gt
34%
21%
havo
30
191
221
havo
16%
39%
vwo
9
150
159
vwo
5%
31%
191
491
682
100%
100%
Tabel 40
totaal
gewichten kinderen
kinderen zonder gewicht
Aantal leerlingen speciaal basisonderwijs aantal
Tabel 41
oktober-05
583
oktober-06
536
oktober-07
511
oktober-08
451
oktober-09
396
oktober-10
366
Aantal verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs in 2003-2004 t/m 2009-2010 aantal leerlingen
Figuur 42
% van totaal aantal leerlingen
2003-2004
68
0,8%
2004-2005
60
0,7%
2005-2006
46
0,6%
2006-2007
59
0,7%
2007-2008
48
0,6%
2008-2009
32
0,4%
2009-2010
41
0,5%
Leeftijd bij instroom (n=439)
4 en 5 jaar
37
8%
6 jaar
78
18%
7 jaar
110
25%
8 jaar
83
19%
9 jaar
79
18%
10 jaar
40
9%
11 en 12 jaar
12
3%
439
100%
5%
Figuur 43
Figuur 44
Leeftijd bij instroom schooljaar 2008-2009 en2009-2010 2008-2009 (n=104)
2009-2010 (n=103)
4 jaar
3%
2%
5 jaar
8%
0%
6 jaar
15%
10%
7 jaar
16%
12%
8 jaar
13%
14%
9 jaar
20%
13%
10 jaar
13%
27%
11 jaar
8%
18%
12 jaar
3%
3%
Leeftijd bij uitstroom aantal
%
6 jaar
3
2%
7 jaar
10
7%
8 jaar
1
1%
9 jaar
5
4%
10 jaar
9
7%
11 jaar
3
2%
12 jaar
56
42%
13 jaar
Figuur 45
Figuur 46
47
35%
134
100%
Verblijfsduur in speciaal basisonderwijs aantal
%
<= 3mnd - 1jaar
9
6%
1 jaar -2 jaar
17
11%
2 jaar- 3 jaar
28
17%
3 jaar tot 4 jaar
25
22%
4 jaar tot 5 jaar
20
20%
5 tot 6 jaar
27
14%
6-7 jaar
6
6%
>= 7 jaar
2
3%
134
100%
Uitstroom uit speciaal basisonderwijs Basisschool
3
2%
LWOO
16
12%
Praktijkonderwijs
44
33%
SBO
17 18
13%
36 134
100%
Speciaal onderwijs Voortgezet onderwijs
13% 27%
tabel 47
Geboorteland leerlingen Internationale Klas, 2009-2010 Polen
8
Nederland
6
Irak
5
USA
3
Belarus (Wit Rusland)
2
Italië
2
Somalia
2
Afganistan
1
Brazilië
1
Burundi
1
Ecuador
1
Egypte
1
Mongolië
1
Rusland
1
Turkije
1 36
Tabel 48
Geboorteland ouders leerlingen Internationale klas, 2009-2010 Polen (n=8)
8
Egypte (n=5)
5
Irak
5
Belarus (Wit-Rusland)
2
Italië
2
Nederland
2
Somalia
2
Afganistan
1
Brazilië
1
Burundi
1
Ecuador
1
India
1
Marokko
1
Mongolië
1
Rusland
1
Turkije
1
USA
1 36
Tabel 49
Leeftijd bij instroom van de leerlingen in de Internationale klas, 2009-2010
6 jaar
2
7 jaar
7
8 jaar
6
9 jaar 10 jaar
11 5
11 jaar
5
12 jaar
1 37
Tabel 50
Periode in Nederland bij start Internationale Klas.
minder dan 1 maand
13
1-3 maanden 3-6 maanden 6-9 maanden
8 9 1
9 maanden - 1 jaar
4 35
Tabel 51
Geboorteland van de moeders van de leerlingen in de schakelklassen, 2009-2010 Marokko Turkije Nederland Soedan Somalia Eritrea Federale Republiek Joegoslavië Irak Libië Onbekend
19 6 2 2 2 1 1 1 1 1 36
Tabel 52
Gewichten van de leerlingen in de schakelklassen, 2009-2010
Tabel 53
aantal 15 4 17 36 Gewichten leerlingen schakelklassen 2009-2010,onderscheiden naar geboorteland moeder 0 0,3 1,2
Nederland overig marokko turkije somalie
Tabel 54
0 2 7 7 0 0 16
0,3
3 0 0 3
1,2 2 7 19 6 2 36
9 6 2 17
Verdeling naar sexe, land van herkomst van alle Kopklasleerlingen uit de periode 1991-1992 t/m 2009-2010 aantal lln kopklas
%
jongens
137
55%
meisjes
113
45%
250
Tabel 55
aantal lln kopklas
%
marokko
124
50%
turkije
47
19%
overig
79
32%
250
100%
Verdeling naar soort onderwijs in derde leerjaar, volggroepen 1 t/m 17 klas VMBO
3
22
10%
MAVO/VMBO-t
3
58
26%
HAVO
3
68
31%
VWO
3
47
21%
vertraging op AVO
6
3%
verhuisd; naar buitenland
7
3%
onbekend
13
6%
MBO
1
0%
222
100%
Tabel 56
Tabel 56a
Deelnemers aan sport of andere naschoolse activiteiten, schooljaar 2009-2010 schooljaar
najaar
voorjaar
schooljaar
najaar
808
331
477
sport
55%
51%
voorjaar 59%
660
323
337
overige activiteiten
45%
49%
41%
1468
654
814
100%
100%
100%
Overzicht van in schooljaar 2009-2010 door Libertas en Sportbedrijf Leiden aangeboden naschoolse activiteiten
Sport
Overige activiteiten
Basketbal
Stoei- en Zelfverdiging
Bezige natuurbij
Mensen vd Wereld
Boksen
Streetsports
Biebbende
Musical theater
Bowlen
Tafeltennis
Blokfluitles
Natuur en smaakbeleving
Buikdansen
Tennis
Circus
Origami Percussie
Capoeira
Turnen
Computerles
Dans
Voetbal
Creakids
Restaurant aan tafel
Demogym
Wushu
Dierenverzorging
Schilderen
Happydance
Yoga
EHBO
Textiel/Textiel bewerken
Hiphop
Zumba
Fotografie & film
Toneel
Jiu jitsu
Zwemmen
Frutselclub
Tovertekenen
Judo
Gitaarles
Verf & Co
Karate
Goochelen
Wild kids
Kidsfit
Herrie in de keuken
Zang
Leef je uit!
Hyves
Zingtones
Schaatsen
Kidslab
Schaken
Koken
Schoonspringen
Leef je uit!
Spelletjesbos
Make-up cafe
Sport en spel
Maskers Maken
Tabel 57
Tabel 58
Verhouding jongens/ meisjes bij naschoolse activiteiten schooljaar 2009-2010 jongen
meisje
453
349
802
sport
jongen 56%
meisje 44%
100%
199
446
645
overige activiteiten
31%
69%
100%
652
795
1447
45%
55%
100%
Deelnemers aan naschoolse activiteiten per wijk, 2007-2008, 2008-2009 en 2009-2010 2007-2008
2008-2009
2009-2010
Slaaghwijk
79%
81%
96%
Noord
63%
77%
70%
Zuidwest
58%
63%
62%
Morskwartier
69%
76%
72%
Stevenshof
41%
62%
58%
55%
69%
65%
Tabel 59
Percentage afvallers bij naschoolse activiteiten in 2007 en 2008 en 2009 uitvallers schooljaar 2008-2009
schooljaar 2009-2010
deelnemers schooljaar 2008-2009
schooljaar 2009-2010
slaaghwijk
4
16
115
200
3,5%
8%
noord
30
41
435
405
6,9%
10%
zuidwest
27
34
290
274
9,3%
12%
mors
20
20
139
120
14,4%
17%
stevenshof
42
39
539
469
7,8%
8%
123
150
1518
1468
8,1%
10%
Tabel 60
Gewicht van de kinderen van wie de moeder deelnam aan Opstapje, schooljaar 2009-2010
0 0,3 1,2
Tabel 61
33 20 33 86
38% 23% 38% 100%
Wijk waar de kinderen wonen
Binnenstad-Zuid
2
Binnenstad-Noord
5
6%
Leiden-Noord
31
35%
Roodenburgerdistrict Bosen Gasthuisdistrict Morsdistrict
4
5%
19
22%
7
8%
Merenwijkdistrict
16
18%
Stevenshofdistrict
2%
4
5%
88 Tabel 62
100%
Voertaal thuis bij de kinderen die in 2009-2010 deelnamen aan Opstapje
arabisch
33
37%
nederlands
31
35%
turks
5
6%
dari
3
3%
frans
3
3%
koerdisch
3
3%
somalisch+nederlands
3
3%
albanees
1
1%
creools
1
1%
egyptisch
1
1%
ghanees-engels
1
1%
russisch/grieks
1
1%
Sudanees
1
1%
Tamil
1
1%
vietnamees
1
1%
89
100%
percentage 2008-2009
2009-2010
Tabel 63
Opleiding van moeders die deelnamen aan Opstapje, 2009-2010 Exclusief onbekend geen opleiding elementair VMBO-b of-k; 2 jaar algemeen vormend onderwijs VMBO-t of -g HAVO of VWO HBO Universitair onbekend
Tabel 64
Tabel 65
Tabel 66
7 31 14 2 4 8 5 3
9% 42% 19% 3% 5% 11% 7% 4%
74
100%
Leiden-Noord
19
40%
Roodenburger-district
4
Bos- en Gasthuisdistrict
8
Merenwijkdistrict
12
Stevenshof-district
5
10%
48
100%
Inclusief onbekend 8% 34% 16% 2% 4% 9% 6% 3% 18% 100%
Wijk waar de deelnemende moeders wonen
8% 17% 25%
Voertaal thuis bij de moeders die in 2009-2010 deelnamen aan Moeders in de Buurt arabisch
23
46%
nederlands
17
34%
turks
4
8%
koerdisch
2
4%
dari
2
4%
farsi
1
2%
creools
1
2%
50
100%
Geboorteland van moeders die in 2009-2010 deelnamen aan Moeders in de Buurt, Marokko
28
55%
Irak
3
6%
Nederland
3
6%
Turkije
3
6%
Afganistan
2
4%
Suriname
1
2%
Iran
1
2%
Ghana
1
2%
China
1
2%
Duitsland
1
2%
Egypte
1
2%
Sierra Leone
1
2%
Soedan
1
2%
Syrie
1
2%
onbekend
3
6%
51
100%
Tabel 67
Opleiding van moeders die in schooljaar 2009-2010 deelnamen aan Moeders in de Buurt onbekend
onbekend
elementair VMBO-b of-k; 2 jaar algemeen vormend onderwijs VMBO-t of -g HAVO of VWO HBO
10 5 2 9 4 3
26% 13% 5% 23% 10% 8%
6%
Universitair
6
15%
12%
39
100%
100%
20% 10% 4% 18% 8%
onbekend Tabel 68
24%
Vervolgacties van logopedie op consultatiebureeaus, 2008.2009 en 2010
2008 (n=73) 2009 (n=77) 2010 (n=64) verwijzing vrijgevestigde logopedist(e).
44%
39%
52%
advies van logopedist
22%
44%
23%
adv.+ controle basisschool
11%
1%
3%
7%
3%
17%
adv.+ controle peuterspeelzaal Tabel 69
Tabel 70
Activiteiten van de logopedie op de VVE-intensief peuterspeelzalen, 2007-2010 2007
2008
2009
groepsobservaties
30
30
30
30
2010 49
onderzoek
57
47
39
adviesgesprek ouders
55
41
56
59
controle
29
41
17
37
verwijzing naar logopedist
31
33
24
27
Activiteiten van de logopedie op VVE-kinderdagverblijven en VVE-light-speelzalen, 2009 en 2010 VVE kinderdagverblijven
Tabel 71
2010 (n=4)
2009 (n=9)
observatie
7
8
18
28
onderzoek
15
22
26
35
2010(n=14)
67
advies
24
29
35
controle
12
8
7
26
verwijzing
7
17
18
26
Groepsobservaties en screenings in groep 1 en 2 van de basisschool, 2008, 2009 en 2010 2008 58 342
aantal groepsobservaties screenings tabel 72
VVE-light-speelzalen
2009 (n=3)
2009 56 356
2010 49 396
Groepsobservaties en screenings groep 1 en 2 van de basisschool, VVEen niet-VVE, 2010 VVE-intensief
VVE-light
niet- VVE
screening
66
77
253
396
groepsobservatie
11
3
35
49
Tabel 73
Eerste problematiek bij schoolmaatschappelijk werk in 2006, 2007, 2008, 2009 en 2010
2006 (122 trajecten)
2007 (113 trajecten)
2008
2009
2010
(171 trajecten) (183 trajecten) (131 trajecten)
Relatie ouder / kind
66,4%
56,6%
49,1%
46,4%
31%
Vorming / opleiding
5,7%
21,2%
17,5%
27,3%
40%
Echtscheiding
3,3%
5,3%
8,8%
5,5%
5%
Relatie tot anderen Slachtoffer (huiselijk) geweld
8,2% 2,5%
4,4% 4,4%
7,0% 4,7%
7,7% 7,7%
5% 6%
Verwerking
2,5%
2,7%
1,2%
1,1%
10%
Tabel 73a
Eerste problematiek bij schoolmaatschappelijk werk in 2006, 2007, 2008, 2009 en 2010 2006
2007
2008
2009
2010
(122 traject.)
(113 traject)
(171 traject)
(183 traject.)
(131 traject)
Relatie ouder / kind
66,4%
56,6%
49,1%
46,4%
31,0%
Vorming / opleiding
5,7%
21,2%
17,5%
27,3%
40,0%
Echtscheiding
3,3%
5,3%
8,8%
5,5%
5,0%
Relatie tot anderen
8,2%
4,4%
7,0%
7,7%
5,0%
Slachtoffer (huiselijk) geweld
2,5%
4,4%
4,7%
7,7%
6,0%
Maatschappelijke organisaties
4,9%
3,5%
0,5%
0,8%
Overige psychische problemen
2,5%
0,9%
1,2%
0,0%
0,8%
Relatie tot partner
1,6%
3,5%
2,3%
1,1%
Gezondheid
1,6%
Cultuurverschillen Huisvesting Verwerking
2,5%
Verwerving inkomen
2,7%
0,6%
1,1%
1,8%
1,1%
1,8%
0,0%
1,2%
0,9%
Besteding
0,8%
0,6%
verslaving Tabel 74
Tabel 75
1,1% 0,0% 0,0% 0,5%
Duur van de hulpverlening, 2010 0-2 mnd
15
15%
3-6 mdn
42
42%
7-12 mnd
24
24%
>1 jaar
18
18%
99
100%
Duur van de hulpverlening, 2008 en 2009 en 2010 2008
2009
2010
0-2 mnd
19
18
15
3-6 mdn
42
52
42
7-12 mnd
11
27
24
>1 jaar
2
10
18
> 2j aar
2 76
107
99
2008
2009
2010
0-2 mnd
25%
17%
15%
3-6 mdn
55%
49%
42%
7-12 mnd
14%
25%
24%
>1 jaar
3%
9%
18%
> 2j aar
3%
0%
0%
100%
100%
100%
0,8%
10,0%
Toetsresultaten peuters 2009-2010
BIJLAGE 2
In deze bijlage worden, net als voorgaande jaren, de toetsresultaten van de jongste en oudste peuters gezamenlijk weergegeven. Op VVE-speelzalen worden in januari en juni de Cito-peutertoetsen afgenomen. Naast een observatielijst zijn er de toetsen Taal, Ordenen en Ruimte en Tijd. De toetsen bestaan steeds uit twee delen: - deel 1 bevat receptieve opdrachten; de kinderen moeten iets aanwijzen; - deel 2 bevat naast receptieve ook productieve opdrachten: de kinderen moeten zelf iets benoemen. De jongste peuters (3 t/m 3,4 jaar) maken alleen deel 1, de oudere peuters deel 1 en 2. De scores worden onderverdeeld in 5 categorieën (A t/m E). De niveaus A t/m C gelden als voldoende. Om verschillende redenen (ziekte, niet toetsbaar zijn e.d.) zijn niet van alle driejarige peuters toetsgegevens beschikbaar. Bij elke toets staat vermeld om hoeveel getoetste peuters het gaat. In onderstaande weergave zijn de gegevens van de VVE-light speelzalen niet meegenomen Taal Figuur a. Toets Taal voor peuters, januari 2010 en juni 2010 100% 90% 80%
10%
13% E 20%
70%
16%
D C B
60%
21%
A 50%
28% 25%
40% 30%
16%
20% 10%
22%
28%
0% jan(n=188)
juni(n=187)
Bron: SPL, VVE-intensief, Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer 2010
In januari 2009 scoort 66% van de peuters voldoende op de taaltoets, in juni 2009 ligt dit percentage hoger nl. op 74%. In januari is de groep met een score C de grootste onder de voldoende scorende peuters. In juni is dat de groep met de score A.
Bijlage 2. Toetsresultaten peuters 2009-2010
1
Ruimte en Tijd Figuur b. Ruimte en Tijd voor peuters, januari 2010 en juni 2010 100% 90%
E D
80% 70%
14%
18%
19%
17%
C B A
60%
18%
17% 50% 17%
40% 22% 30% 20% 10%
34% 23%
0% jan(n=187)
juni(n=182)
Bron: SPL, VVE-intensief, Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer 2010
In januari 2010 scoort 63% voldoende op de toets Ruimte en Tijd, in juni 2010 is het percentage voldoende scores 69%. In januari zijn de groepen met een score A of B de grootste onder de voldoende scorende peuters, in juni is dat met name de groep met de score A. 1.1.1
Ordenen
Figuur c. Ordenen voor peuters, januari 2010 en juni 2010 100% 90%
13% 12%
80% 70%
2%
6% E D 23%
C
21%
B 60%
A 23%
50% 24% 40% 30% 20%
34%
40%
10% 0% jan(n=186)
juni(n=183)
Bron: SPL, VVE-intensief, Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer 2010
Bijlage 2 Toetsresultaten peuters 2009-2010
2
In januari 2010 scoort 81% van de peuters voldoende op de toets Ordenen, in juni is 85%. Zowel in januari als in juni is de groep met een score A de grootste onder de voldoende scorende peuters. 1.1.2
Observatie (gedrag en sociaal-emotionele ontwikkeling)
Figuur d. Observatielijst voor peuters, januari 2010 en juni 2010 100% 7%
8%
90% 80%
24%
E D
70%
C B
60%
A
50%
22%
26%
36%
40% 26%
30% 20% 10%
18%
14%
18%
jan(n=196)
juni(n=171)
0%
Bron: SPL, VVE-intensief, Pippeloentje, Sindbad, Grote en Kleine Beer 2010
In januari 2010 scoort 68% voldoende op de Observatielijst, in juni is dit 70%. In januari en juni is de groep met een score C de grootste onder de voldoende scorende peuters. In juni is deze groep wel relatief kleiner en is de groep met de score B toegenomen.
Bijlage 2 Toetsresultaten peuters 2009-2010
3
Tabellen behorend bij bijlage 2: Peutertoetsen
Tabel a
Toets Taal voor peuters, januari 2010 en juni 2010 januari %
A
44
17%
B
38
15%
C
67
26%
D
66
25%
E
Tabel b
juni
aantal
% voldoende
25%
47
21%
52
23%
41
18%
45
17%
29
13%
260
100%
225
100%
% voldoende
69%
Toets Ruimte en tijd voor peuters, januari 2010 en juni 2010 juni
aantal
%
A
43
23%
B
42
22%
C
32
17%
D
36
19%
E
% voldoende
aantal
%
62
34%
63%
31
17%
33
18%
31
17%
34
18%
25
14%
187
100%
182
100%
% voldoende
69%
Toets Ordenen voor peuters, januari 2010 en juni 2010
januari
juni
aantal
%
A
63
34%
B
45
24%
C
43
23%
D
23
12%
E
Tabel d
%
56 57%
januari
Tabel c
aantal
% voldoende
aantal
%
74
40%
81%
43
23%
39
21%
23
13%
12
6%
4
2%
186
100%
183
100%
% voldoende
85%
Observatielijst voor peuters, januari 2008 en juni 2008 januari
juni
aantal
%
A
40
17%
B
42
18%
C
79
34%
D
52
E
17 230
Bijlage 2 Toetsresultaten peuters 2009-2010
% voldoende
aantal
%
37
18%
52
26%
52
26%
23%
46
23%
7%
15
100%
70%
% voldoende
70%
7% 202
100%
4
Bijlage 3
Land van herkomst van de Kopklasleerlingen (t/m schooljaar 2009-2010)
Afghanistan Armenie Angola Austrialie Brazilie China Curacao Duitsland Egypte Engeland Eritrea Ethiopie Filippijnen Hong Kong India Indonesie Irak Iran Italie Jemen Koerdistan Marokko Nederlandse Antillen Peru Polen Roemenie Somalie Sri Lanka Syrie Turkije Venezuela Vietnam
7 1 1 2 1 8 5 2 2 3 3 2 1 3 1 3 3 6 1 1 3 124 2 1 3 1 9 1 1 47 1 1 250
2,8% 0,4% 0,4% 0,8% 0,4% 3,2% 2,0% 0,8% 0,8% 1,2% 1,2% 0,8% 0,4% 1,2% 0,4% 1,2% 1,2% 2,4% 0,4% 0,4% 1,2% 49,6% 0,8% 0,4% 1,2% 0,4% 3,6% 0,4% 0,4% 18,8% 0,4% 0,4% 100,0%