Feiten over het Alcohol- en Drugsgebruik van jongeren in het district Rivierenland Gelderland-Midden Gebaseerd op het onderzoek: “Lekker samen van de kaart” (maart 2007) Inleiding Het alcoholgebruik neemt de afgelopen jaren sterk toe. En ook het drugsgebruik is te hoog. Dit blijkt uit zowel recente landelijke als regionale cijfers. Nog niet zo lang geleden was de algemene veronderstelling dat het normaal is dat pubers experimenteren met genotmiddelen als alcohol en drugs. De tendens naar “steeds jonger, steeds vaker en steeds meer” baart ons echter zorgen. Het gebruik van alcohol en drugs door jongeren heeft namelijk verschillende schadelijke gevolgen op zowel korte en lange termijn. De regiogemeenten hebben daarom de handen ineen geslagen om te komen tot een integrale aanpak met als doel alcohol- en drugsmatiging onder jongeren. Wie drinken alcohol? Bijna de helft van de jongeren begint voor hun zestiende met alcohol drinken. In onderstaand schema ziet u de cijfers. Het aandeel meisjes dat op een bepaalde leeftijd drinkt is in tegenstelling tot een aantal jaar geleden vrijwel gelijk aan het aandeel jongens. Dit komt door de opkomst van de zoete mixdrankjes. 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 12-15
16-19
20-23
Wanneer beginnen scholieren met alcohol (12-18 jaar)? Jongeren beginnen vroeg met alcohol drinken. Circa 4% zegt 10 jaar of jonger te zijn geweest toen zij hun eerste alcoholische drankje dronken (driemaal zoveel jongens dan meisjes). Bijna een vijfde deel van de jongeren proeft tussen hun 11e en 12e jaar voor de eerste maal alcohol. De grootste groep (60%) drinkt tussen hun 13e en 16e jaar voor het eerst alcohol. De gemiddelde leeftijd waarop men de eerste ervaring met alcohol heeft is 13,9 jaar; deze leeftijd loopt tussen jongens en meisjes niet ver uiteen.
Leeftijd eerste ervaring met alcohol 70 60 50 40 30 20 10 0 < 11 jaar
11-12
13-15
16-18
Hoeveel drinken jongeren op een avond in het weekend? Het aantal glazen dat jongeren op een weekend-avond drinken loopt tussen de vrijdag en zaterdag niet ver uiteen en ligt gemiddeld op 5 glazen. Op beide avonden scoort 10% van de jongeren meer dan 10 glazen drank op een avond. Circa 45% van de jongeren drinkt 5 of meer glazen alcohol op een vrijdag- of zaterdagavond. Bij 5 of meer drankjes per gelegenheid wordt gesproken van ‘binge-drinken’. Van volwassenen wordt gezegd dat zij met deze mate van alcoholgebruik zware drinkers zijn, omdat alcohol in deze mate gezondheidsschade toebrengt. Voor jongeren is alcohol echter in al veel kleinere hoeveelheden schadelijk, omdat hun hersenen nog in ontwikkeling zijn. Op zondag wordt, door een groep jongeren, ‘rustiger aan gedaan’. Bijna 60% van hen drinkt maximaal 2 glazen op deze avond.
1-2 glazen 3-4 glazen 5-6 glazen 7-10 glazen 11-14 glazen 15-19 glazen 20 glazen of meer Totaal
op vrijdag 35 23 18 14 6 3 1 100
op zaterdag 29 25 22 14 6 1 3 100
op zondag 57 19 13 5 2 1 3 100
Waar wordt alcohol gedronken? De jongeren die alcohol drinken hebben een voorkeur dit op verschillende locaties te doen. In volgorde van populariteit is dit thuis met familie en vrienden, op een feest, in een discotheek en bij andere vrienden thuis. Het “thuis drinken”wordt vooral door jongere groep (12 – 15 jaar) gedaan, bij de jongeren vanaf 16 jaar is meer sprake van drinken tijdens het uitgaan.
thuis bij anderen thuis discotheek café, bar, snackbar sportkantine/vereniging in keet of hok met vrienden op een feest straat/park of ergens anders buiten ergens anders
12-15j 42 11 10 4 2 2
16-19j 24 14 22 11 3 -
20-23j 24 13 18 20 4 -
totaal 27 13 18 13 3 1
25 1
21 1
18 1
21 1
4
2
2
2
Het gebruik van softdrugs door jongeren Uit landelijk onderzoek komt naar voren dat het gebruik van drugs onder jongeren op middelbare scholen in de afgelopen redelijk is gestabiliseerd. Het gevaar van drugs is echter de kans op afhankelijkheid en deze kans is vooral groter bij intensieve gebruikers. Zo consumeert bijvoorbeeld één op de vijf actuele gebruikers van cannabis dagelijks of bijna dagelijks cannabis. Intensieve gebruikers kunnen van cannabis afhankelijk worden en jongeren met een uitgesproken voorkeur voor sterke cannabis lopen een gerede kans op afhankelijkheid.
Wel eens geblowd? Opvallend is dat meer jongens dan meisjes wel eens geblowd hebben. Verder blijkt dat het blowen sterk toeneemt in de leeftijdsgroep van 16 jaar en ouder. In de totale groep 12-15 jarigen is het % “wel eens geblowd” slechts gemiddeld 3%. Maar dit percentage loopt snel op: bij de 14 jarigen is dit 5% en bij de 15 jarigen 8%. wel eens softdrugs gebruikt 60 50 40 30 20 10 0 12-15j
16-19j
20-23j
Hoeveel softdrugs gebruiken jongeren gemiddeld? Bij de jongeren die softdrugs gebruiken, blijkt dat 60% 2 of meer joints roken bij één gelegenheid. (het gemiddelde ligt op 2 joints). Een klein deel van de blowende jongeren (5%) rookt op één gelegenheid (dag en/of avond) 5 á 6 joints.
hoeveelheid joints per gelegenheid 2% 0%
3%
17% 40%
38%
1 joint 2 joints 3 joints 4 joints 5 joints 6 joints
Waar wordt geblowd? Het gebruik van softdrugs vindt voor een belangrijk deel buiten, op straat of in het park plaats, vooral bij de jongere leeftijdsgroep. Daarnaast wordt ook relatief vaak bij vrienden geblowd, dit geldt vooral voor de oudere jongeren. Bij de jongste groep blowt ook een klein deel in een keet of hok in de buurt, wat bij de andere jongeren eigenlijk nauwelijks gebeurt.
thuis bij vrienden Café of discotheek, feest, houseparty, concert coffeeshop op en rond school keet of hok in buurt van vrienden op straat, in park of ergens anders buiten ergens anders
12-15 jaar 5 26 3
16-19 jaar 9 24 8
20-23 jaar 14 29 10
totaal 11 27 9
4 8 11
8 6 2
7 9 1
7 8 2
43
40
24
32
-
2
6
4
Het gebruik van overige drugs; stimulerende en overige genotmiddelen Uit het onderzoek blijkt dat alle overige drugs door een kleine minderheid van de scholieren (12-18 jaar) wordt uitgeprobeerd, namelijk 2%. Met deze overige drugs (“harddrugs”) bedoelen we vooral XTC/MDMA, Cocaïne, Paddo’s, Amfetaminen (speed) en Heroïne.
ooit "harddrugs"gebruikt 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 12-15j
16-19j
20-23j
Locatie van de “harddrugs” consumptie De groep jongeren die harddrugs gebruikt doet dit bij voorkeur in een discotheek, op een feest of houseparty; dit geldt vooral voor jongens. Meisjes noemen relatief vaak het gebruik bij vrienden.
thuis bij vrienden café of disco, feest, houseparty, concert coffeeshop op en rond school In een keet of hok in buurt op straat, in park of ergens anders buiten ergens anders
jongen 13 19 45
meisje 11 36 24
totaal 12 25 38
1 1
3 5 8
1 2 3
17
9
15
4
4
4
Meer informatie? Wilt u nadere informatie, bijvoorbeeld specifiek voor uw gemeente, dan kunt u altijd contact opnemen met Virginie Habets van de gemeente Overbetuwe via telefoonnummer (0481) 362 369 of via
[email protected].