KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE Werkzaam bij de brandweer
Status Dit kwalificatiedossier is vastgesteld door de stuurgroep van het project Besluit kwaliteit brandweerpersoneel in mei 2009. Het dossier is in juni 2009 aangeboden aan het ministerie van BZK. Procesverantwoording is te vinden in de verantwoordingsnotitie inzake het opstellen van kwalificatiedossiers voor de brandweer (Van der Lijcke, juni 2009).
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
Inhoudsopgave
Deel A
Vast te stellen door de minister 1.1 1.2
Deel B
Vast te stellen door de minister 2.1 2.2
Deel C
Algemene informatie Vakbekwaamheid
Kerntaken Competentiematrix
Vast te stellen door de stuurgroep 3.1 3.2 3.3
Uitwerking kerntaken, keuzes en dilemma’s en beoordelingscriteria Prestatie-indicatoren Specificaties vakbekwaam worden, vakbekwaam blijven
Deel D
Verantwoording
Bijlage
Uitwerking competenties en niveaus
1
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
Deel A 1.1
Vast te stellen door de minister
Algemene informatie
Functienaam
Controleur brandpreventie
Beschrijving van de functie
De controleur brandpreventie voert werkzaamheden uit op het gebied van brandpreventie. Hij1 maakt deel uit van het cluster preventie en werkt onder supervisie van de specialist brandpreventie en/of de medewerker brandpreventie.
1
Overal waar in dit document “hij” wordt aangeduid kan ook “zij” worden gelezen.
2
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
1.2
Vakbekwaamheid
De vakbekwaamheid (uitgedrukt in kerntaken en competenties zoals beschreven in deel B) wordt geborgd door middel van opleiden, examineren, bijscholen en oefenen. Aanstelling in de functie van controleur brandpreventie kan geschieden wanneer de opleiding tot controleur brandpreventie is afgerond met een Rijksdiploma. De werkgever en de brandweerfunctionaris dienen aan te kunnen tonen dat de vakbekwaamheid is onderhouden.
3
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
Deel B 2.1
Vast te stellen door de minister
Kerntaken
Kerntaak 1: Controleren. De controleur brandpreventie controleert het brandveilig gebruik aan de hand van de gebruiksvoorwaarden uit het Gebruiksbesluit en handelt klachten af. Kerntaak 2: Rapporteren. De controleur brandpreventie rapporteert na locatiebezoek aan de leidinggevende en de gebruiker. Hij rapporteert klachten aan de leidinggevende. Kerntaak 3: Geven van voorlichting. De controleur brandpreventie geeft situatiespecifieke voorlichting over gebruiksvoorwaarden met betrekking tot de brandveiligheid.
4
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
2.2
Competentiematrix
In de competentiematrix wordt het verband tussen competenties en kerntaken weergegeven. Er zijn drie typen competenties: • Strategische en organisatorische competenties (organisatie). • Sociale, maatschappelijke en communicatieve competenties (omgeving). • Vakmatige en kenniscompetenties (professie). Daarnaast zijn voor de repressieve brandweerfuncties drie kerncompetenties vastgesteld die voor iedere brandweerfunctionaris noodzakelijk worden geacht om succesvol te kunnen functioneren: • accuraat; • stressbestendig; • samenwerken. In de cellen van de matrix wordt voor elke competentie het niveau beschreven dat vereist is bij het uitvoeren van de kerntaken. In de bijlage wordt beschreven welke betekenis de niveaus uit de competentiematrix hebben. De competentiematrix voor de functie van controleur brandpreventie is te vinden op de volgende pagina.
5
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
Functie: controleur brandpreventie Kerntaken Organisatie
Onafhankelijk
1
Flexibel
Analyseren
1
Mondeling communiceren
Oordelen Controleren
Omgeving
1
Rapporteren
1
Geven van voorlichting
1
1
1
Er zijn geen vakmatige en kenniscompetenties voor de controleur brandpreventie vastgesteld.
6
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
Deel C 3.1
Vast te stellen door de stuurgroep
Uitwerking kerntaken, keuzes en dilemma’s en beoordelingscriteria
Kerntaak 1: Controleren Werkzaamheden • • •
Controleert het brandveilig gebruik van bouwwerken en inrichtingen. Handelt meldingen en vragen op het gebied van brandveilig gebruik af. Voert zonodig hercontroles uit.
Vereiste competenties en niveaus van functioneren • • •
Oordelen (1) Analyseren (1) Onafhankelijk (1)
Keuzes en dilemma’s • •
•
• • •
• •
Moet inschatten wat hij zelf nog kan beoordelen en waar hij een ander moet raadplegen. Moet zich er van bewust zijn dat zijn kenniscapaciteit beperkt is tot brandveilig gebruik en dat hij niet volledig op de hoogte is van ontwikkelingen op het gebied van brandpreventie, terwijl men vertrouwt op zijn (brede) expertise tijdens de controle. Moet zich bewust zijn van de impact van zijn controle voor de gebruiker. Uitvoering van maatregelen in het kader van de brandveiligheid kunnen voor de gebruiker geen prioriteit hebben. Handelt in de geest van de eed/integriteitverklaring in geval van omkoping, intimidatie, agressie of bekendheid met de persoon/de situatie (belangenverstrengeling). Moet de juiste toon aanslaan ten opzichte van gesprekspartner(s). Moet een afweging kunnen maken tussen zich kwetsbaar opstellen en eerlijk zijn of verbloemen niet alles te weten (bijvoorbeeld: durft hij een vraag te stellen met het risico dat anderen zijn expertise of de expertise van zijn organisatie in twijfel trekken. Moet om kunnen gaan met kritiek op het gelopen traject, terwijl hij daar zelf niet direct bij betrokken is geweest. Moet in samenspraak met zijn leidinggevende een afweging maken tussen geplande controles en controles op afroep.
Beoordelingscriteria • • •
Heeft kennis van de geldende regelgeving (Gebruiksbesluit). Voert de controles uit volgens de van toepassing zijnde procedure. Is in staat om zijn werkzaamheden efficiënt te plannen, effectief uit te voeren en tijdig capaciteitsproblemen te signaleren. 7
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
Kerntaak 1: Controleren • •
Gaat respectvol om met gebruikers van het te controleren object. Is communicatief vaardig, zowel mondeling als schriftelijk.
8
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
Kerntaak 2: Rapporteren Werkzaamheden • •
Maakt rapportages naar aanleiding van controles. Maakt rapportages als reactie op meldingen en vragen.
Vereiste competenties en niveaus van functioneren • •
Mondeling communiceren (1) Onafhankelijk (1)
Keuze en dilemma De juiste (schriftelijke) toon aanslaan.
Beoordelingscriteria • • • •
Is in staat om tijdig een helder, compleet en inhoudelijk goed controlerapport op te stellen. Kan ordelijk, verzorgd en systematisch werken. Is in staat om efficiënt te plannen en effectief uit te voeren. Is communicatief vaardig, zowel mondeling als schriftelijk.
9
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
Kerntaak 3: Geven van voorlichting Werkzaamheden • •
Geeft voorlichting naar aanleiding van een controle op brandveilig gebruik (situatiespecifiek). Assisteert bij het geven van voorlichting op het gebied van de eigen kerntaak.
Vereiste competenties en niveaus van functioneren • •
Mondeling communiceren (1) Flexibel (1)
Keuzes en dilemma’s • • • •
Het kunnen bepalen van de grens tussen voorlichting en advisering. Durft de geest van de regelgeving toe te lichten. Moet de grens kennen van wat behoort tot zijn bevoegdheden en de bevoegdheden van de medewerker of specialist brandpreventie. De juiste toon aanslaan ten opzichte van gesprekspartner(s).
Beoordelingscriteria • • •
Is in staat om een korte mondelinge presentatie te verzorgen. Is in staat om doel- en doelgroepgerichte informatie te geven. Is communicatief vaardig.
10
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
3.2 Prestatie-indicatoren De controleur brandpreventie beheerst de vereiste competenties zodanig dat hij in staat is om zijn werkzaamheden adequaat uit te voeren. Hij kan omgaan met de keuzes en dilemma’s die hij in zijn werk tegenkomt.
11
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
3.3 Specificaties vakbekwaam worden, vakbekwaam blijven Niveaubepaling (indicatie) Voor de functie is een VMBO werk- en denkniveau vereist.
Studielast (indicatie) Nader te bepalen.
Instroomeisen Om in te kunnen stromen in de opleiding tot controleur brandpreventie dient men minimaal over een VMBO werk- en denkniveau te beschikken.
Rijksdiploma/certificeerbare eenheden Het rijksdiploma controleur brandpreventie wordt uitgereikt als de examinering van de eisen uit dit kwalificatiedossier met een voldoende resultaat is afgerond.
Vakbekwaam blijven Gezien de aard van deze functie wordt verwezen naar reguliere mogelijkheden voor blijvende vakbekwaamheid.
12
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
Deel D Verantwoording
Proces- en inhoudsinformatie Ontwikkeld door:
VNG, NVBR, Nifv, Nbbe en het Ministerie van Binnenlandse Zaken.
Onder regie van:
De projectgroep Project Kwaliteit Brandweer Personeel.
In opdracht van:
De stuurgroep Project Kwaliteit Brandweer Personeel.
Gebruikte brondocumenten Nbbe en Nifv - Functie- en competentieprofielen brandweerfuncties op (v)mbo niveau, juni 2007. NVBR – Kwalificatieprofiel voor de controleur brandpreventie werkzaam bij de brandweer, maart 2009.
13
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
Bijlage: Uitwerking competenties en niveaus Strategische en organisatorische competenties (organisatie) Dit betreft strategische en organisatorische competenties die met name betrekking hebben op het geven van richting aan organisatie(onderdeel) (visie, strategievorming) en de inrichting van het werk (de interne organisatie). Oordelen Op basis van beschikbare informatie en ervaring en met inachtneming van de heersende waarden en normen tot een mening komen die als geldig erkend wordt. Niveau 1 • Weegt complexe gegevens af en komt op overwogen en vastberaden wijze, rekening houdend met geldende normen en waarden tot een eigen mening. • Maakt onderscheidt tussen vaststaande feiten en meningen van derden en betrekt hierbij de eigen ervaringen. • Schetst verschillende perspectieven en opinies en stelt hun pro’s en contra’s vast alvorens tot actie over te gaan. Analyseren Systematisch onderzoeken en alloceren van problemen en vragen. Ontleden van relevante informatie, achtergronden en structuren. Verbanden leggen tussen gegevens en overzien van relaties tussen oorzaak en gevolg. Niveau 1 • Deelt problemen op in onderdelen, haalt de kern naar voren. • Legt verbanden, doorziet structuren en trekt conclusies uit beschikbare informatie. • Selecteert systematisch gegevens, gebruikt meerdere informatiebronnen en structureert en interpreteert gegevens. • Toetst relevantie van beweringen en onderbouwing van argumenten.
14
KWALIFICATIEDOSSIER CONTROLEUR BRANDPREVENTIE
Sociaal, maatschappelijke en communicatieve competenties (omgeving) Dit betreft sociale, maatschappelijke en communicatieve competenties die betrekking hebben op de interactie met de omgeving zowel extern als intern. Mondeling communiceren Ideeën, meningen en informatie aan anderen overdragen in voor de ontvanger begrijpelijke taal, gebaren en non-verbale signalen. Tactvol en effectief reageren op behoeften en gevoelens van anderen, taal en terminologie aanpassen aan de doelgroep (incl. Engels). Niveau 1 • Drukt zich zowel mondeling als schriftelijk goed uit bij contacten van verschillend niveau, onderbouwt de boodschap met duidelijke argumenten. • Stelt zich open en onbevooroordeeld op in een gesprek, interpreteert verbale en non-verbale signalen en vraagt na of de boodschap goed begrepen is. • Formuleert tactvol, stemt taal, gebaren en houding af op de behoefte en belangen van de ander. • Stelt open vragen en vraagt door; geeft feedback wanneer daar om wordt gevraagd. • Redigeert interne documenten en schrijft documenten voor extern gebruik. Flexibel Aanpassen van de eigen stijl, benadering en gedrag aan wisselende eisen en omstandigheden. Openstaan voor nieuwe ideeën en actief zoeken naar alternatieven om het gestelde doel te bereiken. Niveau 1 • Pakt nieuwe zaken snel op, ook bij aangrenzende werkzaamheden. • Interpreteert regels en richtlijnen en richt zich daarbij op de bedoeling van de vastgestelde regels. • Accepteert dat werkzaamheden door partners/experts en door omstandigheden bepaald worden en handelt daarnaar; staat open voor veranderingen en verbeteringen die partners/experts voorstellen. • Past gedrag aan bij veranderende omstandigheden/ schakelt snel tussen verschillende werkzaamheden. Onafhankelijk Zelfstandig en zelfbewust werken. Om kunnen gaan met eisen, veranderingen en hindernissen. Eigen standpunten innemen en verdedigen, rekening houdend met de missie van de organisatie. Niveau 1 • Vertrouwt op zichzelf, maakt zelfstandig keuzen binnen het eigen takenpakket en aandachtsgebied en laat zich daarbij niet weerhouden door belemmeringen. • Vraagt feedback en hulp op het juiste moment op basis van een inschatting van de eigen kennis en vaardigheden. • Werkt zelfstandig en vaart duidelijk een eigen koers binnen gestelde kaders.
15