KVAN. dagen. programma. Op 10 en 11 juni in De Bazel in Amsterdam

KVAN2013

dagen

Op 10 en 11 juni in De Bazel in Amsterdam

programma

INHOUDSOPGAVE

DATA MATTERS

IM

Kiezen! . ........................................................................................... 3 Keynote lezingen: Sheila Anderson en Marcel Wissenburg . ..... 4 Presentatie Programma Innovatie Archiefsector .................... 5 Programmalijnen en parallelsessies Lijn 1: Digitale dilemma’s .................................................. 6 Lijn 2: Selectie en toegang . .............................................. 9 Lijn 3: Professie ................................................................. 12 Lijn 4a: Nieuwe zakelijkheid ........................................... 18 Lijn 4b: Beheer en behoud .............................................. 20 Extra activiteiten . ....................................................................... 22 Praktische informatie ................................................................. 25 Adressen en routebeschrijving . ................................................ 26

KIEZEN!

Op 10 en 11 juni vinden de jaarlijkse KVAN-dagen plaats in het Stadsarchief Amsterdam. De conferentie biedt een breed en divers Foto: Stadsarchief Amsterdam programma met inspirerende vergezichten en gepassioneerde pleidooien over de praktijk van alledag. In de bijzondere atmosfeer van het gebouw De Bazel, in het centrum van de hoofdstad, discussiëren archivarissen en informatieprofessionals over de vele uitdagingen en keuzes waar het archiefveld voor staat. De tientallen reacties op de call for papers illustreren hoe actueel het thema ‘Kiezen!’ is. Vijfentwintig geselecteerde voorstellen vormen de basis van het programma. Ze laten zien dat steeds meer archiefinstellingen zich heroriënteren op de functie en identiteit. De krimpende budgetten hebben gevolgen voor de inzet van mensen en middelen, terwijl technologische ontwikkelingen tegelijkertijd om investeringen in nieuwe expertise en infrastructuren vragen. Archivarissen staan daarbij voor moeilijke keuzes die gevolgen kunnen hebben voor de professie. De sessies hebben een plek gekregen in de volgende lijnen:

‘Sharing ideas, enriching your cultural heritage’ grafische uitwerking en sponsoring: picturae.nl

2

• Digitale dilemma’s • Selectie en toegang • Professie • Nieuwe zakelijkheid • Beheer en behoud Beide dagen worden afgetrapt met een keynotelezing van een hoogleraar die op eigen wijze het thema Kiezen! belicht. Op maandag 10 juni

3

opent Sheila Anderson, professor e-research aan King’s College University Londen, de conferentie. Zij benadert het archiefveld vanuit de kansen en mogelijkheden die de digital humanities bieden. Op dinsdag 11 juni is het woord aan Marcel Wissenburg. Voor deze hoogleraar politieke theorie aan de Radboud Universiteit Nijmegen is het thema Kiezen! een rode draad in het vakgebied. Tijdens een plenaire presentatie op 10 juni geeft Algemeen Rijksarchivaris Martin Berendse een toelichting op de Innovatieagenda voor de archiefsector. Het programma wordt omlijst met een congresdiner in De Bazel en rondleidingen door het Atria - Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies.

Organisatie

De Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland organiseert de KVAN-dagen 2013 in samenwerking met het Stadsarchief Amsterdam en de Archiefschool/Hogeschool van Amsterdam - Domein Media, Cultuur en Informatie. Wij danken hoofdsponsor Picturae en andere sponsoren voor hun bijdrage.

De organisatiecommissie wenst u plezierige en inspirerende KVAN-dagen toe! Marieke de Haan, Rienk Jonker, Petra Links, Aike van der Ploeg, Vincent Robijn, May Scheepers en Jorien Weterings.

@KVANdagen > Twitter mee! Volg de KVAN-dagen op twitter.com/KVANdagen en twitter mee met #KVAN13!

KEYNOTE LEZINGEN Sheila Anderson

Maandag 10 juni, 10:30-11:15 @ Centrale Hal Sheila Anderson is als hoogleraar e-Research verbonden aan het Centre for e-Research van de faculteit Digital Humanities van het King’s College Londen. Anderson is betrokken bij belangrijke Europese Research infrastructuur projecten, waarin zij samenwerkt met andere disciplines, archieven en bibliotheken. Anderson leidt het “Collaborative European Digital/ Archival Infrastructure project”, dat onderzoekt hoe informatie uit archieven van de middeleeuwen tot de moderne tijd omgezet kan worden naar intelligente, digitale content. Daarnaast is ze betrokken bij het project: European Holocaust Research Infrastructure (EHRI). In dit verband leidt Anderson het onderzoek naar de gebruikersbehoeften, en specifiek de manier van zoeken naar en het gebruik van informatie uit archieven. De uitkomsten hiervan worden geïmplementeerd in de digitale infrastructuur ter ondersteuning van onderzoek op het gebied van de Holocaust.

4

Sheila Anderson heeft Sociologie en Politieke Geschiedenis gestudeerd.

Als onderzoeksassistent ontwikkelde zij haar interesse voor IT-toepassingen in het historisch onderzoek. Zij was oprichter van History Data Service van de University of Essex en adjunct-directeur van het UK Data Archive. Vanaf 2000 werkt zij bij het King’s College Londen, eerst als directeur van Arts and Humanities Data Service, deze organisatie is vergelijkbaar met het Nederlandse Data Archiving and Networked Services (DANS). Anderson richtte het Centre for e-Research op in 2008 en geeft les aan de MA Digital Asset and Media Management.

Deze keynote-lezing is in het Engels.

Marcel Wissenburg

Dinsdag 11 juni, 10:30-11:15 @ Centrale Hal Marcel Wissenburg is als hoogleraar verbonden aan de Faculteit der Managementwetenschappen van de Radboud Universiteit Nijmegen, met als leeropdracht Politieke theorie. Aan deze universiteit studeerde Wissenburg politicologie en sociale en politieke wijsbegeerte. Van 2004-2009 was hij bijzonder hoogleraar Humanistische Wijsbegeerte aan de Universiteit Wageningen, in het bijzonder met betrekking tot de relatie tussen mens en natuur. Wissenburg richt zich op de politiek-theoretische duiding, interpretatie en waardering van vraag-stukken rond politieke en persoonlijke autonomie. Hij is de te raadplegen man als er tijdens verkiezingstijd ethische kwesties in de campagne gaan spelen. Wissenburg is ook adviseur van de Mr. B.M. Teldersstichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD. Zijn speciale interesses zijn: liberalisme, politieke filosofie in het algemeen, denken over rechtvaardigheid, vrijheid, gelijkheid, milieu en duurzaamheid.

PRESENTATIE PROGRAMMA INNOVATIE ARCHIEFSECTOR Maandag 10 juni, 16:00 – 16:45 @ Centrale Hal

Algemeen rijksarchivaris Martin Berendse presenteert het programma Innovatie Archiefsector 2013-2016. Dit onlangs gestarte programma is gebaseerd op de Innovatieagenda bij het Archiefconvenant 2012 tussen OCW, VNG, IPO en Unie van Waterschappen. De algemeen rijksarchivaris is de opdrachtnemer voor uitvoering van het programma, dat nadrukkelijk ten goede moet komen aan de gehele archiefsector. De Innovatieagenda kent in navolging van de Archiefvisie vijf lijnen: • Digitale duurzaamheid • Openbaarheid en selectie • Toegankelijkheid • Documenteren van de samenleving • Kwaliteitszorg en bestelversterking Het programma gaat bij uitstek over de keuzes van archieven en archivarissen in de digitale netwerksamenleving en gaat ook in de uitvoering keuzes niet uit de weg.

5



PROGRAMMALIJNEN EN PARALLELSESSIES Lijn 1: Digitale dilemma’s

Stephanie Aertsen is archivaris bij het Archief en Museum voor het Vlaams leven te Brussel (AMVB). Tom Cobbaert is verantwoordelijk voor het collectiebeheer en IT bij het Archief en Documentatiecentrum voor het Vlaams Nationalisme (ADVN).

Jeroen van Luin en Annelot Vijn

Kiezen om een e-Depot te delen

Maandag 10 juni, 11:45-12:30 @ Centrale hal Wat is een e-Depot en hoe gebruik je het? Hoe richt je een tenant in? Wat kun je als je een tenant bent? In deze demonstratie krijg je het antwoord op deze én andere vragen over het bewaren, beheren en toegankelijk maken van digitaal archief. In 2013 nam het Nationaal Archief de nieuwste versie van het e-Depot (SDB4 van Tessella) in gebruik. Eén van de eerste archiefinstellingen die in het kader van de Werkgroep Voorbereiding Implementatie e-Depot (WVI) getest heeft met deze ‘tenant’ is Het Utrechts Archief. Annelot Vijn (Het Utrechts Archief ) en Jeroen van Luin (Nationaal Archief ) vertellen meer over hun ervaringen met het e-Depot en laten zien wat digitaal informatiebeheer voor jouw organisatie kan betekenen. Jeroen van Luin is informatiebeveiligingsfunctionaris en productspecialist e-Depot bij het Nationaal Archief. Annelot Vijn is applicatiebeheerder en kwartiermaker digitale ontwikkelingen bij Het Utrechts Archief en lid van de sectie architectuur van de Werkgroep Voorbereiding Implementatie e-Depot (WVI).

Anje van der Lek en Josine van de Voort

Een e-Depot voor de kleine(re) archiefdienst: kruimels in het keuzebos Maandag 10 juni, 15:00-15:45 @ Centrale hal

Kleine en middelgrote archiefdiensten staan voor grote keuzes op het gebied van digitale duurzaamheid: hebben we een e-Depot nodig? Gaan we regionaal samenwerken of aansluiten bij de grote jongens (Amsterdam, Rotterdam of het Nationaal Archief en de RHC’s)? Maar… heb je daar eigenlijk wel iets in te kiezen? Of ontwikkelen we zelf een oplossing, in samenwerking met een commerciële partij, zoals de gemeente Putten en enkele waterschappen? Kies je voor een e-Depot dat voldoet aan de eisen in ED3, of is een NEN 2082 gecertificeerd RMA ook wel voldoende? Of richt je je puur op de risico’s van informatieverlies voor de komende 10 jaar en zie je daarna wel verder? Wij oriënteren ons op deze vragen voor het Regionaal Archief Alkmaar en het Westfries Archief. Tijdens de KVAN-dagen maken we jullie graag deelgenoot van onze resultaten en verkennen we met jullie het woud van keuzes waar de kleine en middelgrote archiefdiensten voor staan. Anje van der Lek is informatiemanager bij het Westfries Archief. Josine van de Voort is zelfstandig adviseur op het snijvlak tussen ICT- en business, momenteel werkzaam als adviseur e-Depot bij het Regionaal Archief Alkmaar.

Stephanie Aertsen en Tom Cobbaert

SODA: Overdracht van digitaal archief in 10 stappen Maandag 10 juni, 13:30-14:15 @ Centrale hal

Diverse archiefinstellingen en expertisecentra werkten reeds verschillende strategieën en softwarepakketten uit in hun streven naar digitale duurzaamheid. Deze toepassingen zijn meestal gericht op grote erfgoedactoren waar voldoende middelen en kennis voorhanden zijn. De eisen die gesteld worden aan een volwaardig e-Depot zijn voor kleine erfgoedinstellingen in Vlaanderen moeilijk te realiseren. Het AMVB probeert in samenwerking met diverse partners uit de erfgoedsector een leemte op te vullen door de resultaten van deze waardevolle onderzoeken te vertalen naar een praktisch stappenplan voor kleine archiefinstellingen. Concreet worden duidelijke en praktische procedures uitgewerkt voor de opname van digitale bestanden en het bewaren van de bijhorende metadata in het archief, op een geordende en gecontroleerde manier. Het model gaat uit van het principe dat elke oplossing praktisch, realistisch en goedkoop moet zijn om geïmplementeerd te kunnen worden in een kleine archiefinstelling. De basis van elke oplossing ligt in het opstellen van een stappenplan die de archivaris begeleidt in het maken van keuzes voor een digitale bewaarstrategie.

6

Jean-Pierre Sens

Tasten in het duister: het digitaliseren van audiovisueel materiaal Dinsdag 11 juni, 11:45-12:30 @ Centrale hal

Hoe selecteer je audio-, video- en filmmateriaal voordat je het laat digitaliseren? Niet altijd is van te voren bekend wat er op deze beeld- en geluidsdragers staat. Is het een belangrijke Koninklijke kroning of een amateurvoetbalwedstrijd? Om te weten wat belangrijk genoeg is om te bewaren, zou je dus moeten bekijken welke informatie je in handen hebt? Dit betekent echter ook dat je het materiaal moet digitaliseren. Hoe kies je hier dan voor zonder dat je weet waar je geld aan uitgeeft? En hoe zorg je ervoor dat het origineel niet in gevaar komt? Kies je ervoor om het geheel te laten digitaliseren? Laat je het in de kast liggen tot het vergaat in de hoop dat de digitaliseringsprijzen dalen? Welk medium digitaliseer je als eerste en welke kan langer wachten? Jean-Pierre Sens is directeur van Picturae AV.

7

Robert Gillese en Henk Vanstappen

Duurzaam scoren! Inzicht in de digitaal duurzame status van je organisatie Dinsdag 11 juni, 13:30-14:15 @ Centrale hal

Digitale duurzaamheid is een zorg van elke organisatie die tijd en geld investeert in het langdurig bewaren van digitale bestanden. Er zijn heel wat standaarden en tools beschikbaar om te bepalen waaraan een e-Depot moet voldoen – de bekendste is OAIS. Een probleem is wel dat dergelijke instrumenten erg complex zijn en daardoor moeilijk hanteerbaar voor kleinere organisaties. PACKED en DEN ontwikkelden daarom een scoremodel voor digitale opslag. Het Scoremodel gidst je op een laagdrempelige manier door het mijnenveld van risico’s en bedreigingen. Het resultaat is een rapport dat de sterke en zwakke punten van je digitale huishouding in kaart brengt en aanbevelingen geeft voor het verkleinen van de risico’s. Het Scoremodel is in de eerste plaats een groeimodel: belangrijk is dat de risico’s stelselmatig worden aanpakt. Zo groeit de veiligheid van de digitale opslag stelselmatig, tot een bevredigend veiligheidsniveau is bereikt. Het gebruik van het Scoremodel is bedoeld als een eerste stap naar een serieuze audit van het digitaal depot. Het is daarmee complementair met ED3 en ISO 16363. Het Scoremodel is beschikbaar als webtool: http://scoremodel.org/ Robert Gillesse is medewerker kwaliteitszorg bij Stichting DEN. Henk Vanstappen is onderzoeksmedewerker bij PACKED vzw. Gabriëlle Beentjes

Digitaal of origineel: wat laten we zien? Dinsdag 11 juni, 15:00-15:45 @ Centrale hal Er wordt enorm veel gedigitaliseerd in archievenland en vanuit de gedachte dat de onderzoeker genoeg heeft aan de tekst, wordt hierbij niet of nauwelijks aandacht besteed aan de uiterlijke vorm van het archiefstuk. Wat vindt de onderzoeker daar eigenlijk van? Heeft deze inderdaad genoeg aan ‘platte’ tekst of geeft de vorm van het archiefstuk hem of haar ook informatie? Heeft de onderzoeker genoeg aan de digitale representatie van het fysieke stuk of zijn er dingen die hij of zij toch liever nakijkt in het fysieke stuk?

8

Lijn 2: Selectie en toegang Petra Links en Ivo Zandhuis

Kies voor de geesteswetenschapper! Naar een virtuele studiezaal langs de Digital Humanities Maandag 10 juni, 11:45-12:30 @ Filmzaal

Onder de noemer Digital Humanities werken geesteswetenschappers en informatici aan nieuwe methoden en technieken die het zoeken in collecties Foto: Matti Mattila en archieven vereenvoudigt en nieuwe vormen van (Bron: Flickr) gebruik mogelijk maken. Daarmee beogen zij het wetenschappelijk onderzoek te bevorderen en nieuwe onderzoeksvragen te stellen en te beantwoorden. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de ontwikkeling van tools waarbij digitale collecties op nieuwe manieren bevraagd kunnen worden en om het verbinden van beschrijvingen van archieven en collecties gerelateerd aan historische thema’s. In deze sessie laten Ivo Zandhuis en Petra Links zien waarom deze ontwikkelingen in toenemende mate interessant zijn voor archiefdiensten. Tijdens de presentatie werken zij enkele voorbeelden uit van hoe geesteswetenschappers gebruik maken van de digitale mogelijkheden en geven zij aan hoe deze ontwikkelingen zich verhouden tot de diensten die archiefinstellingen nu bieden. Ivo Zandhuis studeerde informatica en geeft ICT advies aan erfgoedinstellingen. Hij doet sociaal-historisch onderzoek naar de Spoorwegstakingen van 1903, waar mogelijk met toepassing van inzichten uit de digital humanities. Petra Links is Archivaris en Teamleider Collecties bij het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies en onderzoeker voor European Holocaust Research Infrastructure (EHRI) en Europeana Cloud: Unlocking Europe’s Research via The Cloud (eCloud). Erik de Ree

Keuzes bij het ontsluiten van archiefmateriaal: vorm of inhoud Maandag 10 juni, 13:30-14:15 @ Filmzaal

Om een beeld te krijgen van wat de gebruiker zelf hier van vindt, is een vragenlijst ontwikkeld met een aantal stellingen. Deze is verspreid onder verschillende archieven en (genealogische) verenigingen. De voorlopige resultaten van deze vragenlijst zullen besproken worden tijdens deze presentatie. De bedoeling is dat de toehoorders meedenken over de interpretatie van deze resultaten. Dit onderzoek vindt plaats in het kader van een MRes Heritage Science aan University College of London.

Archieventoegangen beschrijven traditioneel veel vorm, weinig inhoud. Veel archiefmateriaal wordt zelfs uitsluitend op redactionele vorm ‘ontsloten’. Voorbeelden: series met notulen, verbalen, agenda’s en/of besluiten. Dit archiefmateriaal omvat een substantieel percentage van het totaal. Hiermee staat het begrip toegankelijkheid in een merkwaardig daglicht. Deze praktijk staat in schril contrast met het toegankelijk maken van persoonsgebonden informatie. In onze presentatie willen we ingaan op mogelijkheden om materiaal dat in de inventarissen slechts op vorm is ontsloten ook inhoudelijk te ontsluiten. Hergebruik van oude instrumenten van de registratuur, zoals de indexen in het verbaalstelsel, komen aan de orde, maar ook zal worden besproken of nieuwe werkwijzen kunnen worden ontwikkeld. Na een inleiding waarin de problematiek nader wordt toegelicht, zullen de deelnemers in discussiegroepjes uiteengaan en zal vervolgens in een gezamenlijk evaluatie getracht worden tot conclusies te komen. Er valt wat te kiezen: ‘more value for money’ door slimmer gebruik te maken van bestaande archiefsystemen.

Gabriëlle Beentjes is senior conserveringsadviseur bij het Nationaal Archief.

Erik de Ree is directeur van De Ree Archiefsystemen.

Zo treffen we “in het echt” een brief in een envelop in een archiefstuk aan, hoe breng je dergelijke situaties digitaal over? Foto: Nationaal Archief

9

Pim Luiten en Steph C. Scholten

René Spork en Hans Visser

Maandag 10 juni, 15:00-15:45 @ Filmzaal

Dinsdag 11 juni, 13:30-14:15 @ Filmzaal

Drama of blijspel? Theatercollecties landen bij een universiteit Op Prinsjesdag 2012 besluit de rijksoverheid haar subsidie aan het Theater Instituut Nederland stop te zetten en het daarmee na ruim 85 jaar de facto te sluiten. De unieke collecties worden uiteindelijk ondergebracht bij de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. In deze sessie wordt in drie akten het hoe, wat Foto: Bijzondere Collecties UvA en waarom uit de doeken gedaan. Eerst worden de ontwikkelingen bij de UvA, van “Zeldzame en kostbare werken” tot Bijzondere Collecties geschetst, een hybride erfgoedorganisatie die weinig op heeft met de traditionele grenzen tussen bibliotheek, museum en archief. De tweede akte handelt over een theatermuseum dat sectorinstituut werd en daarmee over de opkomst en ondergang van het Theater Instituut Nederland. Het eindspel verhaalt over hoe beiden elkaar vonden. Of ze lang en gelukkig zullen leven, ligt nog in de toekomst besloten... Pim Luiten is directeur van het Theater Instituut Nederland. Steph C. Scholten is directeur Erfgoed bij de Universiteit van Amsterdam.

Erfgoed of informatie. Durft Rotterdam te kiezen? Heeft Amsterdam wat te kiezen? De herpositionering van het Stadsarchief Rotterdam en de situatie van economische krimp nopen tot een herijking van het beleid en een organisatieverandering. Het Stadsarchief Rotterdam is geen zelfstandige dienst meer en wordt bedeeld met tal van concerntaken op het gebied van informatiebeheer. Het Stadsarchief Amsterdam is door de fraaie huisvesting al een toeristische attractie op zich en is een ‘bredere’ dienst geworden door de samenwerking met monumentendeskundigen en archeologen; toch wordt ook het Stadsarchief Amsterdam door de gemeente nadrukkelijk betrokken bij informatiebeheer. René Spork en Hans Visser gaan met elkaar over deze ontwikkelingen in gesprek aan de hand van tien stellingen. Waarom heeft de gemeente een Stadsarchief? Wat zijn de taken, wat zijn de ontwikkelingen? Gaat het om informatie of om erfgoed? Dat het ‘waarom’ niet een simpel ‘daarom,’ is zal blijken uit deze zeer actieve sessie, waarbij de toehoorders alle gelegenheid krijgen tot het geven van commentaar. Hans Visser werkt al sinds 1991 bij het Stadsarchief Amsterdam, de eerste 10 jaar als hoofd bibliotheek en de laatste 10 jaar als hoofd dienstverlening. René Spork werkt al sinds 2001 bij het Stadsarchief Rotterdam, de laatste jaren in het bijzonder voor publieksbereik en het ‘verhaal van de stad.’ Ingmar Koch, Chido Houbraken en Petra Schoen

Geert-Jan van Bussel en Charles Jeurgens

Kiezen voor de eeuwigheid. Welke eeuwigheid?

Kiezen of niet kiezen: selectief vernietigen of alles bewaren? Dinsdag 11 juni, 15:00-15:45 @ Filmzaal

Dinsdag 11 juni, 11:45-12:30 @ Filmzaal

Hercules had het op de tweesprong - met linksaf de weg naar het oud archief en rechtsaf het lastig begaanbare pad naar het modern archief in vergelijking met de archivarissen van vandaag eigenlijk nog tamelijk eenvoudig. Voor welke keuzes staan archivarissen tegenwoordig? Welke paden zijn zichtbaar? Welke opties zijn er? In een duo-presentatie dagen Geert Jan van Bussel (Hogeschool van Amsterdam) en Charles Jeurgens (Universiteit van Amsterdam en Universiteit leiden) je uit om mee te denken over de consequenties van de keuzes die we nu al dan niet maken. Welke vragen durven we onszelf te stellen? Om maar een paar thema’s te noemen waar we het over willen hebben: Is het gecertificeerde e-Depot wel de oplossing om ‘het geheugen’ voor de toekomst veilig te stellen? Welk ‘geheugen’ representeren de born-digital archieven die aan de hoge eisen om tot een van de e-Depots toegelaten te kunnen worden eigenlijk nog? Is er eigenlijk nog plaats voor niet gestructureerde archieven? Waarom zouden we nog tot in lengte van jaren geld en energie blijven stoppen in het behouden van al die papieren archieven die toch nooit meer ingezien mogen worden nadat ze gedigitaliseerd zijn?

Een prikkelend debat over selectief vernietigen of alles bewaren. Op zijn weblog heeft Ingmar Koch de afgelopen jaren regelmatig geschreven over de noodzaak van vernietiging van digitale archiefstukken. Alles bewaren is simpelweg te kostbaar. Chido Houbraken reageerde daar iedere keer op door te stellen dat digitale vernietiging niet te vergelijken is met papieren vernietiging. Opslag wordt steeds goedkoper en daarom hoeven we nu niet te kiezen: we kunnen gewoon alles bewaren. De discussie tussen beide heren over vernietigen of bewaren loopt al sinds 2006, eerst in LOPAI-verband en later via de verschillende online platforms. Voor het eerst in zes jaar wordt dit debat nu eens live gevoerd. Hierbij treedt Petra Schoen op als onpartijdige gespreksleider. Interactie met het publiek is daarbij niet uitgesloten. Ingmar Koch is toezichthouder archieven en adviseur duurzame digitale houdbaarheid bij de provincie Noord-Brabant. Chido Houbraken is als archivaris, adviseur en auditor eigenaar van Chido Houbraken Informatie-, Documentatie- en Organisatieadvies (chido.nl). Petra Schoen is als marketing- en communicatieprofessional eigenaar van @ps10online.

Geert-Jan van Bussel is bijzonder lector Digital Archiving & Compliance aan de Hogeschool van Amsterdam. Charles Jeurgens is hoogleraar Archivistiek aan de Universiteit van Amsterdam en de Universiteit van Leiden.

10

11



Lijn 3: Professie

Margriet van Gorsel en Jeroen van Oss

Welke kleur heeft jouw toezicht? Tijd om kleur te bekennen! Maandag 10 juni, 11:45-12:30 @ Koningszaal

Een archivaris die, vanuit zijn toezichthoudende rol, mee wil praten over de iOverheid, moet kennis hebben van de (in) richting van informatiebeleid. Als hij effect wil bereiken, sluit zijn aanbeveling aan op de business en bedrijfsvoering. Immers, archivistiek is een aspect van informatiebeleid en de wettelijke positie van de archivaris brengt een verplichting mee, het mag geen comfortabele leunstoel, vetobureau of ivoren toren zijn. Jeroen en Margriet dagen je uit, kleur te bekennen aan de hand van praktijkvoorbeelden uit de kleurencirkel van het archieftoezicht. Zij vragen jou: • Wat moet je weten van de veranderingen op het gebied van informatiemanagement en toezicht? • Verleg je je prioriteiten onder invloed van deze veranderingen? (Erfgoedbeheer, iOverheid, openbaarheid, privacy, regiogeschiedenis) • Zo nee, hoe ga je verder? Zo ja, welke rol kies je dan? (Deelnemer, toezichthouder, …) • Welke expertise heb je of wil je bieden als toegevoegde waarde? • Met welke spelers in het informatiedomein heb je te maken en wat kan je voor elkaar betekenen? Keuzes moeten nu gemaakt worden, zo niet, dan is de rol van de archivaris in de iOverheid op korte termijn uitgespeeld. Het toezicht is dood, leve het toezicht! Margriet van Gorsel is archiefinspecteur bij Het Utrechts Archief. Jeroen van Oss is archiefinspecteur bij het Stadsarchief Rotterdam

de ander gekozen worden is het onderwerp van deze interactieve sessie. Karin van der Heiden en Erika Hokke zullen aan de hand van een eenvoudig stappenplan tonen dat ‘gekozen worden’ het succesvolle vervolg van ‘kiezen’ is. Hoe zorg je dat je als potentiële medewerker, werkgever of organisatie met de juiste partner op de dansvloer beland? Deelnemers krijgen praktische handvatten aangereikt, we vertellen wat theorie, maar gaan vooral ook praktisch aan de slag. Stil zitten is er dus niet bij. Bovendien krijgt iedere deelnemer aan het eind van de sessie de brochure ‘De kunst van gekozen worden’ cadeau. Karin van der Heiden is zelfstandig adviseur op het gebied van beheer en presentatie van (digitale) collecties, eigenaar van PARKC. Erika Hokke werkt als zelfstandig adviseur en trainer onder de naam •STROOM in•. Nancy van Asseldonk, Els van den Bent, Charles Jeurgens en Chris Streefkerk

Kiezen voor onderwijs én onderzoek

Maandag 10 juni, 15:00-15:45 @ Koningszaal Het Platform Archiefonderwijs- en onderzoek daagt het werkveld uit mee te denken over de contouren van ‘de nieuwe archiefprofessional als ondernemer van een kenniscentrum’. Dit doen we door concrete onderzoek- en ontwikkelvragen te formuleren. Welk probleem wilt u laten onderzoeken; welk product of dienst wilt u ontwikkeld hebben? Welke competenties, ofwel kennis, vaardigheden en attitudes, zijn hiervoor nodig? Uw vragen zullen verder worden uitgewerkt in een zogenaamd ‘laboratorium i.o.’ - een onderzoek- en ontwikkelomgeving van studenten, docenten en professionals. In het laboratorium gaan de studenten aan de slag met het werkveld. Deze workshop levert een eerste ronde aan onderzoeksvragen op, die de input vormen voor het laboratorium. Bedoeling is dat u - professional - participeert, zowel als opdrachtgever en inspirator, maar ook om zelf te leren en geïnspireerd te worden door een nieuwe generatie archivarissen in opleiding. u

Karin van der Heiden en Erika Hokke

Kiezen of gekozen worden?

Maandag 10 juni, 13:30-14:15 @ Koningszaal Denk eens terug aan je middelbare schooltijd: klas 4, het schoolfeest. Je staat langs de dansvloer, fris gedoucht, de juiste kleren, je haar zit perfect. De discolampen gaan aan, de glitterbol glittert en de leraar biologie mixt Illustratie: enthousiast de eerste plaatjes aan elkaar. En jij weet wel Max Kisman met wie je zo de dansvloer op wilt. De grote vraag is: wil hij (of zij) dat ook met jou…Eigenlijk is er niet zoveel veranderd sinds de 4e klas: jij weet wel wat je wilt. Die grote groep bezoekers in je (digitale) studiezaal, die subsidie voor dat leuke digitaliseringsproject, die top-kandidaat voor de openstaande vacature, of die fantastische baan bij die hele leuke werkgever. Maar… kiest die onderzoeker, dat fonds, die kandidaat, die werkgever, etc. etc. dan ook voor jou? Hoe ben je aantrekkelijk voor die ander? Hoe kun je ervoor zorgen dat ze voor jou kiezen? Kun je dat beïnvloeden? Ja hoor, dat kan. Ook zonder steekpenningen, chantage of ander onethisch gedrag. Hoe je die stap maakt van zelf kiezen naar door

12

Els van den Bent, Hans Waalwijk en Charles Jeurgens tijdens de expertmeeting over het archiefonderwijs eind 2012

13

Karin van der Heiden en Erika Hokke

Kiezen of gekozen worden?

Margriet van Gorsel en Jeroen van Oss

Plenair (Centrale hal)

Parallelsessies

Parallelsessies

Parallelsessies

Farewell coffee

Sigfried Janzig, Ella Kok-Majewska en Bert de Vries

Archivaris is dood, lang leve de…

16:15-17:00

Chido Houbraken, Ingmar Koch en Petra Schoen

Kiezen of niet kiezen: selectief vernietigen of alles bewaren?

Hans Hofman

Plenaire afsluiting door Vincent Robijn

Gabriëlle Beentjes

Digitaal of origineel: wat laten we zien?

René Spork en Hans Visser

Robert Gillesse en Henk Vanstappen

Archiefdienst of archiveringsfunctie? Nieuwe keuzes in een dynamische tijd.

Koffie en thee

Erfgoed of informatie. Durft Rotterdam te kiezen? Heeft Amsterdam wat te kiezen?

Duurzaam scoren! Inzicht in de digitaal duurzame status van je organisatie

Lunch

Yvonne Bos-Rops en Geart de Vries

Geert-Jan van Bussel en Charles Jeurgens

Jean-Pierre Sens

Kiezen en gekozen – archiefpraktijk en archiefopleiding

Kiezen voor de eeuwigheid. Welke eeuwigheid?

Tasten in het duister: het digitaliseren van audiovisueel materiaal

16:00-16:15

15:00-15:45

14:30-15:00

13:30-14:15

12:30-13:30

11:45-12:30

10:30-11:15 11:15-11:45

Lijn 3: Professie Koningszaal

Opening door Vincent Robijn Keynote lezing - Marcel Wissenburg Koffie en thee

10:15-10:30

Lijn 2: Selectie en toegang Filmzaal

Algemene Ledenvergadering van de KVAN (Filmzaal)

9:00-10:15

Lijn 1: Digitale dilemma’s Centrale hal

SNAAI-ontbijt (NIOD) Ontvangst en inschrijving, koffie

9:00-10:00

Mette van Essen en Tom de Smet

De Audiovisuele Uitdaging: de keuze voor AV als vervanger

Janien Kemp

Behoudsplan voor analoge archieven & collecties: Welke ontwikkelingen bepalen de conserveringsstrategie voor 2012-2017?

Noor Schreuder

Openbaarheid: actief of passief?

Lijn 4b: Beheer en Behoud Bodeplein

Congresdiner in De Bazel

19:30-22:00

Plenair (Centrale hal)

Borrel

16:45-18:00

Dinsdag 11 juni 2013

Martin Berendse presenteert het programma Innovatie Archiefsector

8:30-10:00

To pay or not to pay? Ellen Fleurbaay en Gert Zwagerman

16:00-16:45

Nancy van Asseldonk, Els van den Bent, Charles Jeurgens en Chris Streefkerk

Kiezen voor onderwijs én onderzoek

Wim Karels

Betaalde dienstverlening, waar ligt de grens?

Tineke Rouschop, Martijn Smits en Margreet Windhorst

Kiezen voor meerwaarde

Lijn 4a: Nieuwe Zakelijkheid Bodeplein

Plenair (Centrale hal)

Anje van der Lek en Josine van de Voort

Pim Luiten en Steph Scholten

Drama of blijspel? Theatercollecties landen bij een universiteit

Koffie en thee

Erik de Ree

Stephanie Aertsen en Tom Cobbaert Een e-Depot voor de kleine(re) archiefdienst: kruimels in het keuzebos

Keuzes bij het ontsluiten van archiefmateriaal: vorm of inhoud

SODA: Overdracht van digitaal archief in 10 stappen

Lijn 3: Professie Koningszaal Welke kleur heeft jouw toezicht? Tijd om kleur te bekennen!

Lunch

Petra Links en Ivo Zandhuis

Kies voor de geesteswetenschapper! Naar een virtuele studiezaal langs de Digital Humanities

Kiezen om een e-Depot te delen Jeroen van Luin en Annelot Vijn

Lijn 2: Selectie en toegang Filmzaal

Lijn 1: Digitale dilemma’s Centrale hal

15:00-16:00

14:15-15:00

13:30-14:15

12:30-13:30

11:45-12:30

10:30-11:15 11:15-11:45

10:00-10:30

Ontvangst en inschrijving, koffie Welkomstwoord door Fred van Kan, voorzitter KVAN en Marens Engelhard, directeur Stadsarchief Amsterdam Opening door Vincent Robijn Keynote lezing Sheila Anderson Koffie en thee

Maandag 10 juni 2013

Parallelsessies

Parallelsessies

Parallelsessies

Plenair (Centrale hal)

9:00-10:00

Atria (14:45-15:45)

NIOD (13:30-14:30)

De Bazel (11:45-12:30)

Rondleidingen

Atria (14:45-15:45)

NIOD (13:30-14:30)

De Bazel (11:45-12:30)

Rondleidingen

Tijdens de workshop gaan we in groepen een aantal projecten bedenken. Elk project bestaat uit een concrete vraag. Dat kan een onderzoeksvraag zijn of de conceptontwikkeling van een dienst of product. Daarnaast worden voor elk project de benodigde competenties geformuleerd. Welke rol(len) vervult de archivaris van de toekomst? Welke competenties horen hier bij? Nancy van Asseldonk is docent Informatiemanagement aan de Reinwardt Academie. Charles Jeurgens is docent Archiefwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Els van den Bent is docent Informatiemanagement aan de Reinwardt Academie. Chris Streefkerk is docent-onderzoeker Archivistiek aan de Hogeschool van Amsterdam. Yvonne Bos-Rops en Geart de Vries

Kiezen en gekozen – archiefpraktijk en archiefopleiding

Dinsdag 11 juni, 11:45-12:30 @ Koningszaal

Geart de Vries zal Yvonne Bos-Rops in een interview aan de tand voelen over de veranderingen die het archiefvak en de archiefopleiding in de afgelopen dertig jaar hebben doorgemaakt. Die ontwikkelingen liepen niet parallel, en nu doet zich de vraag voor of de opleiding wel past bij de praktijk van het vak, of eigenlijk bij welk deel van het vak. En onvermijdelijk dringt ook de vraag zich op hoe dat zo heeft kunnen lopen. Er is gekozen – maar waarvoor en waarom? En wordt het niet eens tijd om opnieuw te kiezen? Yvonne Bos-Rops is archivaris bij het Nationaal Archief. Geart de Vries is directeur van het Historisch Centrum Leeuwarden.

Sigfried Janzig, Ella Kok-Majewska en Bert de Vries (namens de HRMwerkgroep van BRAIN)

Archivaris is dood, lang leve de …

Dinsdag 11 juni, 15:00-15:45 @ Koningszaal Instellingen beconcurreren elkaar om schaarse expertise, kampen met een braindrain op de ‘oude’ kennisgebieden als gevolg van vergrijzing en met een gebrek aan kennis en ervaring op de nieuwe kennisgebieden die zich aandienen. Dat zijn uitdagingen op zich. Maar de grootste opgave is hoe we echt veranderingsgezind en veranderingscompetent worden in een branche die van oudsher behoudend is en die zich nu gesteld ziet voor een overweldigende dynamiek op alle fronten. De netwerksamenleving vraagt om ondernemerschap, innovatieve kracht en een open, onderzoekende en verbindende attitude. We zullen naast oude en nieuwe vakinhoudelijk kennis en leervormen ook instrumenten en stimulansen moeten ontwikkelen om barrières te overwinnen en in beweging te komen. Zijn wij archivarissen daartoe in staat? Kunnen we dat? Of wellicht zal de eerste vraag moeten zijn: willen we dat überhaupt? Wat moet er gebeuren om die nieuwe attitude in het veld te “verkopen”? En welke eigenschappen van de individuele medewerkers zijn daarbij belangrijk? Of is het trekken aan dood paard? Misschien moeten we onze schaarse middelen daarvoor niet gebruiken en insteken op enkele high potentials die de rest goed voorbeeld moeten geven? Tijdens deze KVAN-dagen gaan we die keuze maken!

Hans Hofman

Archiefdienst of archiveringsfunctie? Nieuwe keuzes in een dynamische tijd Dinsdag 11 juni, 13:30-14:15 @ Koningszaal

Archiefdiensten worden in het huidige tijdsgewricht geconfronteerd met een groot aantal veranderingen, zoals bezuinigingen, organisatorische verschuivingen (o.a. van individuele organisatie naar ‘concerngedachte’) met in het kielzog ervan standaardisatie en technologische vernieuwingen, gekenmerkt door sociale media en het ontstaan van allerlei communities: de app-cultuur. Het vraagt archiefdiensten om na te denken over hun positie en rol, zo ook het Nationaal Archief. Het beeld van de Rijksdienst als één concern leidt tot toenemende standaardisatie, generieke modellen en voorzieningen, vragen als centrale of decentrale opslag van digitale informatie. Dit speelt ook bij gemeenten. Met standaardisatie dreigt altijd het risico dat aandacht voor het bijzondere verdwijnt. Wat zijn de gevolgen voor archiefvorming? Wordt het kind niet met het badwater weggegooid? Er worden impliciete en expliciete keuzes gemaakt. Belangrijke vraag is vanuit welk perspectief dit het beste bekeken kan worden: vanuit dat van de archiefdienst als organisatie zelf, of vanuit het bredere belang van de maatschappelijke archiveringsfunctie? Dat laatste tilt het vraagstuk naar een hoger, strategisch niveau.

Deze fundamentele stap willen we met de deelnemers aan onze sessie gaan maken. We doen dat aan de hand van stellingen. Stellingen die soms een schijnbaar voor de hand liggende keuze bevatten en tegelijk een schok zullen veroorzaken. Ben je daar bang voor? Geef je op voor een veilige sessie. Who dares? Sigfried Janzig is directeur van het Streekarchief Midden-Holland (SAMH). Ella Kok-Majewska is directeur/streekarchivaris van het Regionaal Archief Rivierenland (RAR). Bert de Vries is directeur van het Historisch Centrum Overijssel (HCO).

Hans Hofman is senior adviseur recordkeeping bij het Nationaal Archief.

16

17



Lijn 4a: Nieuwe zakelijkheid

Tineke Rouschop, Martijn Smits en Margreet Windhorst

Kiezen voor meerwaarde

Maandag 10 juni, 11:45-12:30 @ Bodeplein Waterschap Brabantse Delta is partner van vier archiefinstellingen. Met meer dan tweehonderd rechtsvoorgangers die archieven hebben gevormd, kan het flink zoeken zijn naar de ‘afstamming’ van een archiefvormer en de bijbehorende verblijfplaats van het archief. Dat kan voor het waterschap en voor burgers erg lastig zijn. De archiefinstellingen waarmee Brabantse Delta werkt, hanteren uiteenlopende tarieven. Die liggen allemaal een factor 8 tot 10 hoger dan de kale opslagtarieven van commerciële aanbieders van depotruimte. Wat is de meerwaarde van de keuze voor een partnerschap met een archiefdienst en wat mag dat kosten? En kan die meerwaarde ook anders en goedkoper verkregen worden? Redenen voor Brabantse Delta om de organisatie van het beheer van en toezicht op hun archieven te heroverwegen. Kosten en baten werden onderzocht en alternatieven op een rij gezet. Bezuinigingen en digi-talisering zullen de komende jaren de noodzaak doen toenemen om beheerarrangementen tussen archiefvormers en archiefinstellingen kritisch tegen het licht te houden. Brabantse Delta denkt daarom dat haar ervaringen velen tot nut kunnen zijn. Onze workshop neemt u mee in het keuzeproces dat Brabantse Delta heeft doorlopen. Tineke Rouschop is recordmanager bij Brabantse Delta. Martijn Smits is beleidsmedewerker DIV bij Brabantse Delta. Margreet Windhorst is eigenaar van Raamwerk Advies en Tekst en als extern adviseur betrokken bij Brabantse Delta.

Ellen Fleurbaay en Gert Zwagerman

To pay or not to pay?

Maandag 10 juni, 15:00-15:45 @ Bodeplein Artikel 14 van de Archiefwet stelt expliciet dat het raadplegen van archieven die berusten in een archiefbewaarplaats in principe kosteloos is. En in hetzelfde artikel is geregeld dat reproducties gemaakt kunnen worden op kosten van de gebruiker. In de analoge wereld resulteerde dit tot een redelijk homogene gang van zaken in de archiefwereld: inzage in de studiezaal was gratis en voor een kopietje moest de klant betalen. Maar in de digitale wereld ontstaan grote verschillen. Geven we klanten online gratis inzage in de archiefstukken of verkopen we hen, tegen kostprijs, een scan van een archiefstuk? Het Stadsarchief Amsterdam koos voor het laatste en heeft inmiddels bijna 12 miljoen scans online, wereldwijd veel dankbare klanten en in economisch zware tijden een businessmodel met perspectief. Toch staat dit uitgangspunt momenteel onder druk. Zo is er steeds meer vraag om beschikbare data als Open Data beschikbaar te stellen en de door de ontwikkeling van de e-Depot infrastructuur in Amsterdam doemen nieuwe vraagstukken op. In het concern geproduceerde digitale informatie vanuit het concern wordt veel eerder in het e-Depot ondergebracht dan met papieren archieven het geval is. De vraag is dan onder meer of bij zo’n overdracht dan sprake is of kan zijn van formele overbrenging in de zin van de Archiefwet, of van plaatsvervangend beheer dat voor de overdragende concerndienst wordt uitgevoerd. En wie draagt dan de kosten? Is de overbrengingstermijn uit de Archiefwet van 20 jaar nog leidend bij de kostenverdeling als digitale semi-statische archieven worden overgedragen? Ellen Fleurbaay is adjunct-gemeentearchivaris en hoofd Publieksdiensten van het Stadsarchief Amsterdam. Gert Zwagerman is hoofd concerndiensten bij het Stadsarchief Amsterdam.

Wim Karels

Betaalde dienstverlening: waar ligt de grens? Maandag 10 juni, 13:30-14:15 @ Bodeplein

Digitaliseren kost geld. In tijden van bezuinigingen is het niet altijd eenvoudig om geld te investeren. Hoe kies je dan waar je geld aan uitgeeft? Digitaliseren is een optie die niet alleen geld kost, maar ook geld kan opleveren. Zo kun je als archiefinstelling ervoor kiezen om bepaalde archiefstukken alleen zichtbaar te maken op een website wanneer mensen hiervoor betalen. Ook zou je ervoor kunnen kiezen een betaalfunctie te koppelen aan het downloaden of opvragen van prints van gedigitaliseerd archiefmateriaal. Ook is het mogelijk om alleen te digitaliseren wat het publiek vraagt via Scanning on Demand. Via deze methode laat je het publiek meebetalen aan het digitaliseren. Maar waar leg je de grenzen van het betalen neer? Een moeilijke keuze want archiefstukken blijven van groot belang voor onze culturele achtergrond en moeten niet slecht bereikbaar worden. Wim Karels is teamleider Sales bij Picturae.

18

19



Lijn 4b: Beheer en behoud

Noor Schreuder

Openbaarheid: actief of passief?

Dinsdag 11 juni, 11:45-12:30 @ Bodeplein De openbaarheid van overheidsdocumenten werd in Nederland voor het eerst geregeld door middel van instructies voor archivarissen. De eerste openbaarheidswet was de Archiefwet van 1918. Inmiddels zijn wij een flink aantal versies van de Archiefwet en andere openbaarheidwetten verder. De archivaris als “hoeder” van de openbaarheid lijkt naar de marge te zijn weggedrukt. Anderzijds zijn er ontwikkelingen die kans bieden om een rol te spelen in de bevordering van de openbaarheid van overheidsinformatie, zoals digitalisering, het open databeleid, de roep om transparantie over gebruik van (persoons)gegevens, etc. De kennis en vaardigheden van de archivarissen kunnen bijdragen aan toegankelijke én openbare overheidsinformatie. Met name bij de digitalisering kan de archivaris al in een vroeg stadium betrokken zijn bij inrichting van het informatiesysteem, met het oog op de toekomstige mogelijkheden van/voor openbaarheid en beschikbaarstelling, zoals in de vorm van open data. In deze sessie wordt de bijdrage en (de keuze voor een actieve) rol van de archivaris verkend en besproken. Noor Schreuder is juridisch adviseur bij het Nationaal Archief.

Mette van Essen en Tom de Smet

De audiovisuele uitdaging: de keuze voor AV als vervanger Dinsdag 11 juni, 15:00-15:45 @ Bodeplein

Het maken van audiovisuele opnamen wordt steeds laagdrempeliger en daardoor ook steeds gebruikelijker. Zo leggen steeds meer bestuurslagen de vergaderingen van hun vertegenwoordigende lichamen, zoals gemeenteraad en Provinciale Staten maar ook de Tweede Kamer, vast op video. Het inzetten van deze videoverslagen als vervanger van papieren notulen is een volgende stap. Audiovisuele verslagen zijn veel rijker aan informatie dan het traditionele geschreven verslag, maar brengen ook uitdagingen met zich mee. Wat voor gevolgen heeft het karakter van het medium voor de duurzaamheid van de verslagen? Hoe verhouden traditionele archiefprocessen zich tot de processen inherent aan het AV-domein? En wat is het effect op ontsluiting en toegankelijkheid in de toekomst? Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en het Nationaal Archief zijn begin dit jaar gestart met een onderzoek naar precies deze vragen. Een pilotproject met de Tweede Kamer dient als praktische casus voor het onderzoek. In deze duopresentatie wordt een tipje van de sluier opgelicht rond het project en de stand van zaken in het onderzoek. Mette van Essen is Preservation Researcher bij het Nationaal Archief. Tom de Smet is manager Collecties en Beschrijvingen bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.

Janien Kemp

Behoudsplan voor analoge archieven & collecties: Welke ontwikkelingen bepalen de conserveringsstrategie voor 2012-2017? Dinsdag 11 juni, 13:30-14:15 @ Bodeplein

Eind 2012 schreef de sectie Fysiek Beheer van het Stadsarchief Amsterdam een behoudsplan voor haar analoge archieven & collecties. Het behoudsplan beschrijft de verantwoordelijkheid en de noodzaak voor professioneel beheer en behoud van de analoge archieven in samenhang met de uitgangspunten, de randvoorwaarden, de conserveringsproblematiek en de omschrijving van de fysieke staat van de objectsoorten. De huidige stand van zaken is hiermee inzichtelijk gemaakt. De behoudsfilosofie wordt vanuit het object vormgegeven en het eindgebruik van het object bepaald de conserveringsstrategie. Doordat inzichtelijk wordt gemaakt dat fysiek beheer en behoud verbonden zijn met alle archieftaken worden er vanuit dit perspectief nieuwe weloverwogen behoudskeuzes gemaakt. De behoudsstrategie wordt ontwikkeld vanuit de algehele missie, visie en strategie van het Stadsarchief Amsterdam. Door het behoudsbeleid gestalte te geven zijn er doelstellingen beschreven met als algeheel resultaat; een geaccepteerde en breed gedragen conserveringsstrategie waarop besluiten worden gebaseerd. Gezien de reikwijdte van dit behoudsplan is het nodig om korte en lange termijn keuzes te maken en vervolgstappen te concretiseren in projectplannen en lijnwerkzaamheden. Janien Kemp is sectiehoofd fysiek beheer bij het Stadsarchief Amsterdam.

20

21



EXTRA ACTIVITEITEN

Rondleidingen

Tijdens de KVAN-dagen zijn er rondleidingen door De Bazel, het NIOD en Atria. Het aantal plaatsen per rondleiding is beperkt. Aanmelden voor deze rondleidingen kan bij de ontvangstbalie in de Centrale Hal van De Bazel. Daar is ook de actuele informatie te vinden over onder andere het verzamelpunt van vertrek. Achterin dit boekje zijn de contactgegevens en routebeschrijvingen vanaf De Bazel opgenomen. Zowel het NIOD als Atria bevinden zich op loopafstand van De Bazel.

De Bazel

Het NIOD bezit een verzameling archieven van bijna drie strekkende kilometer met onder andere archieven van de NSB, Duitse instanties, verzetsorganisaties en dagboeken van particulieren. De unieke fotocollectie bestaat uit meer dan 100.000 foto’s en bevat onder andere opnamen van professionele oorlogsfotografen en bijzondere privéfoto’s. Daarnaast heeft het NIOD ook een bibliotheekcollectie met meer dan 65.000 titels. De kern van de collectie bestaat uit publicaties over Nederland en Nederlands-Indië ten tijde van de Duitse respectievelijk Japanse bezetting. Daarnaast is er veel aandacht voor de Tweede Wereldoorlog in andere landen, de voor- en naoorlogse perioden en genociden. Ontdek de collecties en archieven van het NIOD en bekijk tijdens de rondleiding het gebouw met zijn opmerkelijke architectuur en interieur!

Maandag 10 juni en dinsdag 11 juni, 11:45-12:30 @ Vijzelstraat 32 Het Stadsarchief organiseert een rondleiding in gebouw De Bazel, het imposante voormalige hoofdkantoor van de Nederlandsche Handelmaatschappij, een pronkstuk van de Nederlandse 20e- eeuwse architectuur. Onder deskundige begeleiding wordt u rondgeleid door de monumentale stijlkamers met een koloniaal verleden en in de Schatkamer, de permanente tentoonstellingsruimte met Art Deco schilderingen op de muren en plafonds. Vele bouwkundige en decoratieve elementen in zowel het gebouw als het exterieur herinneren aan een boeiend verleden van Nederlands grootste bank.

Het gebouw van het NIOD vroeger

Het gebouw van het NIOD anno nu

Atria - Kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis

Maandag 10 juni en dinsdag 11 juni, 14:45-15:45 @ Vijzelgracht 20

Rondleiding door het gebouw De Bazel. Foto: Doriann Kransberg

NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies Maandag 10 juni en dinsdag 11 juni, 13.30 - 14.30 @ Herengracht 380

Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies is gehuisvest in een monumentaal pand aan de Herengracht 380 en beschikt over uitgebreide collecties over de Tweede Wereldoorlog die ten dienste staan van iedereen die onderzoek wil doen. In de collecties kunnen bezoekers antwoorden vinden op vragen over een dikwijls beladen verleden. De collecties worden dagelijks aangevuld met historische bronnen en moderne studies.

22

Atria is het kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis in Nederland. Het instituut is in 2012 ontstaan uit een fusie tussen Aletta, instituut voor vrouwengeschiedenis, en E-Quality, kennis centrum voor emancipatie, gezin en diversiteit. Door de samenvoeging heeft het kennisinstituut brede De bibliotheek van Atria doelgroepen. Onder het motto ‘Sharing the past, debating the present and creating the future’ levert het een groot scala aan producten en diensten die op het snijvlak liggen van onderzoek, beleid en geschiedenis. Het instituut heeft de kennis en kunde in huis om wetenschappelijk en beleidsgericht onderzoek te doen naar maatschappelijke trends, specifieke sociale en economische vraagstukken, en naar beleid en beleidseffecten op het gebied van emancipatie, diversiteit en etniciteit. De rondleiding gaat door de uitgebreide bibliotheek en het archief, opgericht in 1935 door het toenmalige Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging, met onder andere materiaal van verschillende vrouwenorganisaties zoals Dolle Mina en CPN-vrouwen maar ook de Vrouwen Electriciteits Vereeniging, met beeldmateriaal, objecten en video-interviews met individuele vrouwen. Van een interview met Anja Meulenbelt tot het paspoort van Aletta Jacobs uit 1911, van het oudste boekje in de collectie (1578) tot de nieuwste digitale publicatie.

23



PRAKTISCHE INFORMATIE Het officiële programma van de KVAN-dagen 2013 wordt op maandag 10 juni om 10:00 uur geopend. Vanaf 9:00 uur die ochtend kunt u zich in De Bazel inschrijven voor het congres. Voorafgaand aan de plenaire openingen wordt koffie geserveerd.

Aanmelden en kosten

Als u zeker wilt zijn van deelname, meldt u zich dan aan vóór 25 mei 2013 via het digitale aanmeldingsformulier op www.kvan.nl. De kosten bedragen: KVAN-leden: Niet-leden:

De Italiaanse zaal in De Bazel. Foto: Doriann Kransberg

SNAAI-ontbijt

Dinsdag 11 juni, 8:30-10:00 @ NIOD Op dinsdagochtend 11 juni organiseert SNAAI weer het SNAAI-netwerkontbijt, voor alle young professionals! SNAAI vindt het belangrijk dat ook jij een goed netwerk opbouwt. Dit is je kans om verschillende directeuren of gemeentearchivarissen te ontmoeten onder het genot van een gratis ontbijt. Het ontbijt vindt plaats bij het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocausten Genocidestudies. Ben je aanwezig op de KVAN-dagen en wil je dit niet missen? Meld je dan nu aan via [email protected]!

€ 125,- per dag of € 195,- voor twee dagen € 150,- per dag of € 250,- voor twee dagen

Tien studenten van archiefopleidingen kunnen in aanmerking komen voor gratis deelname. De voorwaarden hiervoor staan op www.kvan.nl.

Congresdiner

Het congresdiner begint op maandagavond om 19:30 uur in De Bazel. De kosten voor KVAN-leden bedragen € 45,- en voor niet-leden € 55,-. U dient zich voor het congresdiner aan te melden op www.kvan.nl.

Overnachten

Via www.iamsterdam.com kunt u uitgebreid zoeken naar overnachtingsmogelijkheden in Amsterdam. Het is ook mogelijk om via deze site te reserveren.

Algemene Ledenvergadering KVAN Dinsdag 12 juni, 9:00-10:15 @ Filmzaal

De Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland houdt haar halfjaarlijkse Algemene Ledenvergadering.

Contact

Bureau KVAN Markt 1 6811 CG Arnhem Tel: 026-3521605 [email protected]

@KVANdagen > Twitter mee! Volg de KVAN-dagen op twitter.com/KVANdagen en twitter mee met #KVAN13!

24

25



ADRES EN ROUTEBESCHRIJVING

Het congres vindt plaats in De Bazel, waar het Stadsarchief Amsterdam is gevestigd. Enkele nevenactiviteiten zijn georganiseerd in samenwerking met het Atria - Kenniscentrum voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust en Genocidestudies. Beide organisaties zijn op loopafstand van De Bazel. Aangezien alle locaties zich in het centrum van Amsterdam bevinden waar hoge parkeertarieven gelden, raden we aan met het openbaar vervoer te komen. Actuele reisinformatie voor het openbaar vervoer in de binnenstad vindt u op www.gvb.nl. Meer informatie over parkeren in Amsterdam is te vinden op de site www.opdekaart.amsterdam.nl/divv/ parkeergarages.

Atria - Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis Vijzelstraat 20 1017 HK Amsterdam 020 - 6650820 atria-kennisinstituut.nl Vanaf Amsterdam Centraal Station neemt u de tramlijnen 4, 9, 14, 16, 24 of 25. Stap uit bij halte De Munt.

Stadsarchief Amsterdam De Bazel Vijzelstraat 32 1017 HL Amsterdam 020 - 2511511 stadsarchief.amsterdam.nl

Het Stadsarchief is bereikbaar per tram vanaf het Centraal Station: lijnen 16, 24 en 25, halte Keizersgracht.

NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies Herengracht 380 1016 CJ Amsterdam 020 - 5233800 niod.knaw.nl Vanaf het Centraal Station: trams 1, 2 en 5, halte Spui. Vervolgens loopt u richting Singel en via de Wijde Heisteeg naar de Herengracht (ca. 350 meter lopen).

De centrale hal van gebouw De Bazel waarin het Stadsarchief is gehuisvest. Foto: Doriann Kransberg

26

27

‘Sharing ideas, enriching your cultural heritage’ grafische uitwerking en sponsoring: picturae.nl