Forest Stewardship Council® FSC Belgium
Kennis en gebruik van het FSC® label bij Belgische gemeenten Rapport Enquête
Rapport Enquête: Kennis en gebruik van het FSC® label bij Belgische gemeenten Inleiding De enquête werd gelanceerd in februari 2014 en werd via email gericht aan alle Belgische steden en gemeenten. De enquête werd voornamelijk gericht aan de milieudienst, daar geacht werd dat milieuambtenaren het best geplaatst zijn om de enquête in te vullen. Deelname aan de enquête kon gedurende een periode van 6 weken. 163 gemeenten hebben deelgenomen aan de enquête (59 Waalse, 11 Brusselse en 93 Vlaamse gemeenten), wat overeenkomt met ongeveer 30% van alle Belgische steden en gemeenten. Dit rapport wil een beknopt verslag geven van de voornaamste conclusies die afgeleid konden worden uit de bevraging door FSC België. Merk op : dit document werd opgesteld op basis van de antwoorden van de respondenten, waarbij verondersteld wordt dat deze in eer en geweten deelgenomen hebben. Het betreft hier dus geen officiële statistieken.
FSC Belgium Sint-Michielslaan 47 1040 Brussel T +32 (0)2 400 00 40 E
[email protected] www.fsc.be www.ikzoekFSC.be FSC® F000202
Resultaten Deelname per regio
Deelnemingsgraad per regio 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% België
Brussel
Vlaanderen
Wallonië
Kennis van het FSC label per regio
Kennis van het FSC label per regio Wallonië
15%
52%
Vlaanderen
25%
52%
Brussel
44%
31%
België 10%
4%
56%
38% 0%
13%
48%
20%
30%
heel goed
8%
40% eerder goed
50%
60% vaag
11% 70%
80%
90%
3% 100%
totaal niet
De resultaten tonen aan dat het FSC label zeer goed gekend is. Het aantal respondenten voor wie het FSC label totaal onbekend is, is zeer beperkt. In Vlaanderen en Brussel zijn er zelfs geen respondenten voor wie het FSC label onbekend is. Wat duidelijk vastgesteld kan worden is dat de bekendheid van het FSC label veel groter is in Vlaanderen, waar 96.6% van de gemeenten het FSC label goed tot zeer goed kent. Ook bij Brusselse gemeenten is de bekendheid van het FSC label met 87% hoog. In Wallonië zakt dit aandeel tot 67.4%, wat uiteraard ook niet onaardig is.
Betrokkenheid van diverse diensten bij het thema ‘hout van legale en verantwoorde herkomst’
betrokkenheid van diverse diensten Dienst Gebouwen
11%
Politieke niveau / betrokken schepenen
18%
Aankoopdienst of -verantwoordelijken Dienst Openbare Werken / Infrastructuur
34%
8%
38%
13% 9%
13%
30%
38%
5% 8%
34%
35%
Milieu- of duurzaamheidsambtenaar
zeer veel belang
35%
6% 10%
39%
8%
75%
19%
0% 10% 20% 30% 40% eerder wel belang beperkt belang
50% 60% 70% 80% 90% geen belang geen idee
9% 3%3% 100%
Niet verwonderlijk en meer dan duidelijk blijkt de milieudienst het meest ‘gevoelig’ voor deze materie : 94% geeft aan eerder veel tot zeer veel belang te hechten aan de verantwoorde herkomst van houtproducten. Merk hierbij wel op dat de enquête ook vooral beantwoord werd door milieuambtenaren, wat hun grote betrokkenheid bijkomend verklaart. In welke mate worden er hout- of papierproducten van verantwoorde herkomst (duurzaam bosbeheer en/of recyclage) vereist ?
'Duurzame herkomst' als vereiste bij aankoop Tissue producten Extern besteld drukwerk Papier voor intern gebruik ‘Losse’ houtaankopen voor eigen verwerking Houten stadsmeubilair, speeltuigen ea. Houtaankopen binnen bouwprojecten
12%
18% 29% 24% 0%
steeds
15% 28%
10%
vaak
20% soms
22% 22% 62% 25%
22% 16% 26%
28% 19% 30% nooit
28% 40%
50%
60%
28% 13% 20% 17% 10% 3% 8% 13% 18% 21% 9% 14% 10% 20% 70%
80%
90% 100%
geen idee
Het onderzoek toont aan dat vereisten naar de verantwoorde herkomst het vaakst gesteld worden bij het aankopen van papier voor intern gebruik: 79% van de gemeenten geeft aan steeds of vaak voor papier van verantwoorde herkomst te kiezen, terwijl 3% aangeeft dit voor deze toepassing nooit te doen. Wat houtgebruik betreft, wordt afhankelijk van de toepassing, bij 43 tot 57% van de gemeenten steeds tot vaak voor gecertificeerd hout gekozen. Achter deze cijfers schuilt echter een duidelijk regionaal verschil: daar waar in Vlaanderen veel vaker voor gecertificeerd hout gekozen wordt (zie grafiek hieronder) is dit in Wallonië nog minder vaak het geval. Gecertificeerd hout wordt het vaaks voorgeschreven voor buitentoepassingen zoals stadsmeubilair en speeltuigen, en in mindere mate bij bouwprojecten en bij directe houtaankopen.
'Duurzame herkomst' als vereisten bij aankoop: VLAANDEREN Tissue producten
13%
13%
Extern besteld drukwerk
28%
39%
20%
Papier voor intern gebruik
24%
15%
71%
‘Losse’ houtaankopen voor eigen verwerking
28%
36%
Houten stadsmeubilair, speeltuigen ea.
10%
vaak
7% 3% 16%
23%
20%
16% 10% 1% 3%
31%
38% 0%
10% 14% 27%
46%
Houtaankopen binnen bouwprojecten
steeds
22%
30%
soms
40%
nooit
26%
50%
60%
70%
6%1%
7% 7% 80%
90% 100%
geen idee
'Duurzame herkomst' als vereiste bij aankoop: WALLONIE Tissue producten
10%
Extern besteld drukwerk
10%
20%
5% 12% 5%
Houtaankopen binnen bouwprojecten
5% 0%
20% 21%
22%
vaak
30%
soms
nooit
50%
13%
28%
17% 40%
5%
15%
30% 20%
13%
35%
28%
13%
25%
27%
23%
10%
33%
20%
48%
Houten stadsmeubilair, speeltuigen ea.
steeds
25%
25%
Papier voor intern gebruik ‘Losse’ houtaankopen voor eigen verwerking
12%
35%
60%
70%
80%
90% 100%
geen idee
'Duurzame herkomst' als vereiste bij aankoop: BRUSSEL Tissue producten
21%
Extern besteld drukwerk
7%
29%
21%
Papier voor intern gebruik
7%
15% 8% 0%
23%
vaak
20% soms
14%
7%
31% 10%
36%
21%
36%
Houten stadsmeubilair, speeltuigen ea.
steeds
14%
50%
‘Losse’ houtaankopen voor eigen verwerking
Houtaankopen binnen bouwprojecten
21%
30% nooit
29% 7%
21%
57%
8%
54%
8%
54%
40%
50%
geen idee
60%
70%
80%
90% 100%
Controle van garanties bij aankoop gecertificeerde hout- of papierproducten
Hoe gebeurt de controle bij aankoop? 60%
70% 60%
36%
belang aan coc, maar niet aan factuur
13%
17% 8%
6%
2%
11% 15%
24%
belang aan factuur, maar niet coc
13% 12% 7%
5%
5%
10%
11% 12%
20%
14% 14%
21%
30%
31%
35%
40%
37%
50%
44%
46%
coc én factuur
geen belang aan coc, noch aan factuur geen idee
0% Houthandel
Aannemer (divers)
Papierhandel
Drukkerij
Andere
Indien met als overheid de zekerheid wil dat er FSC gecertificeerde producten geleverd worden, dan is het belangrijk om te werken met leveranciers/aannemers die beschikken over een bedrijfseigen FSC Chain of Custody certificaat. Enkel deze bedrijven worden op onafhankelijke wijze gecontroleerd op de traceerbaarheid van FSC producten, en kunnen hierdoor de nodige garanties geven. Belangrijk hierbij is de controle van hun factuur, dewelke duidelijk moet melden welke producten een FSC claim dragen, alsook de certificaatcode van de firma dienen te vermelden. In vele gevallen blijkt men geen idee te hebben over hoe aankopen al of niet gecontroleerd worden. Afhankelijk van het type leverancier, geven 17 tot 37% van de respondenten aan om aankopen op een volledig correcte manier te controleren. In andere waarbij wel controle is, gebeurt deze controle onvolledig en onjuist of is deze zelfs onbestaand, waardoor men geen garanties heeft dat er werkelijk gecertificeerde materialen aangekocht werden.
Akkoord of niet akkoord In de enquête kregen de respondenten een aantal stellingen voorgeschoteld, waarmee men al dan niet akkoord kon gaan (of geen mening kon hebben). In onderstaande grafiek kan u het volledige overzicht terugvinden. Dit zijn de voornaamste conclusies: -
Een grote meerderheid van de lokale besturen vindt dat het aankopen van gecertificeerde houtproducten een verplichting zou moeten zijn voor overheden Kiezen voor FSC gecertificeerde papierproducten lijkt zowel qua aanbod, aantal aanbieders als eventuele meerprijs vrij vlot te verlopen. Wat het aankopen van FSC gecertificeerde houtproducten betreft, blijkt er vooral een tekort te zijn aan FSC gecertificeerde bedrijven in de hout- en bouwsector. Ook wordt er vaker een tekort qua aanbod ingeschat.
Communicatie omtrent het FSC label Het onderzoek toont aan dat het merendeel van de lokale besturen de afgelopen jaren inspanningen geleverd heeft om te communiceren over het FSC label. 86% geeft aan over het FSC label gecommuniceerd te hebben via hun website of andere gemeentelijke communicatiekanalen (bv infoblad, event …). Aan de andere kant blijkt de nood voor ondersteuning op vlak van communicatie hoog, en is er bijvoorbeeld veel interesse voor informatiefolders of bruikbaar tekstmateriaal. Lokale besturen die aan de enquête deelgenomen hebben, konden reeds de nodige ondersteuning en materialen aanvragen, en uiteraard is dit ook beschikbaar voor anderen.
Bosbeheer van bossen in eigendom van lokale besturen Uit het onderzoek bleek dat 40% van de Belgische gemeenten die bos in eigendom hebben interesse tonen voor FSC boscertificering, bovenop de 12% die reeds over FSC gecertifieerd bos beschikken. Momenteel zijn er nog geen FSC gecertificeerde bossen in Wallonië, al heerst hier blijkbaar wel enige verwarring over. Zowel in Vlaanderen, als in Wallonië is er echter duidelijk interesse bij lokale besturen in FSC boscertificering.
