Kadernota Integrale Veiligheid Gemeente Oegstgeest

Kadernota Integrale Veiligheid Gemeente Oegstgeest 2011-2014

augustus 2011

1

Inhoudsopgave Deel 1 Beleidskader Inleiding en Aanleiding

p. 3

Hoofdstuk 1 Strategische Visie 1.1 Rijksbeleid en landelijke ontwikkelingen 1.2 Visie Oegstgeest 1.3 Veiligheid in Oegstgeest

p. 4 p. 4 p. 4 p. 5

Hoofdstuk 2 Doelstellingen 2.1 Hoofddoelstelling 2.2 Regionale Doelstellingen 2.3 Speerpunten Oegstgeest

p. 5 p. 5 p. 6 p. 7

Hoofdstuk 3 Organisatie van Veiligheid 3.1 Gemeentelijke organisatie 3.2 Overige partners

p. 8 p. 8 p. 8

Hoofdstuk 4 Proces en borging Integraal Veiligheidsbeleid 4.1 Aansluiting bij P&C cyclus 4.2 Voortgang en evaluaties 4.3 Uitvoeringsprogramma

p. 9 p. 9 p. 9 p. 10

Deel 2 Uitvoering 1. 2. 3. 4. 5.

Veilige woon- en leefomgeving Bedrijvigheid en veiligheid Jeugd en veiligheid Fysieke veiligheid Integriteit en veiligheid

Bijlage 1 Lijst van interviews Bijlage 2 Literatuurlijst Bijlage 3 Lijst van afkortingen

p. 11 p. 14 p. 15 p. 16 p. 19 p. 21 p. 22 p. 23

2

Deel 1 Beleidskader Inleiding en aanleiding Integraal Veiligheidsbeleid In augustus 2010 is een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer, om de regierol van gemeenten te verbeteren op het terrein van de lokale veiligheid. Met dit voorstel wordt de gemeenteraad verplicht om een integraal veiligheidsplan vast te stellen. In het recente verleden heeft de gemeente Oegstgeest reeds verschillende beleidsnota’s geformuleerd op het gebied van veiligheid en is er in gezamenlijkheid met de gemeente Teylingen een Kadernota Integrale Veiligheid 2007-2010 opgesteld. Het nieuwe voorstel wordt pas aankomend najaar in de Tweede Kamer behandeld en de vaststelling van deze nieuwe wet zal hoogst waarschijnlijk pas in de loop van 2012 zijn. Toch is de gemeente Oegstgeest voortvarend aan de slag met haar regierol op het terrein van de veiligheid te beschrijven, gebaseerd op de nieuwe wet. Zoals ook is vastgelegd in het Collegeprogramma 2010-2014, wil Oegstgeest “Toekomstgericht” zijn en met deze beleidsnota vorm geven aan het integrale veiligheidsbeleid. Aangezien het veiligheidsveld voortdurend in beweging is en door gebeurtenissen snel kan veranderen, kunnen ook de betrokken partners veranderen. Dat maakt deze Kadernota ook een dynamisch document, dat al naar gelang veranderende omstandigheden in de opzet en in de uitvoering aangepast kan worden. Leeswijzer In deze kadernota wordt een overzicht gegeven van de initiatieven en betrokken partners in het veiligheidsveld in Oegstgeest. Deze nota herhaalt bij voorkeur niet, of zo min mogelijk, datgene wat al elders is vastgelegd. Waar mogelijk, wordt verwezen naar andere huidige en toekomstige (beleids)nota’s en plannen. In het eerste deel van deze nota wordt ingezoomd op het beleidskader: • •

•

•

In het eerste hoofdstuk wordt de nationale, regionale en lokale visie op veiligheid weergegeven. In het tweede hoofdstuk worden de verschillende doelstellingen ten aanzien van veiligheid beschreven en wordt bepaald wat de specifieke speerpunten zijn ten aanzien van veiligheid in Oegstgeest. In het derde hoofdstuk wordt de organisatie rondom veiligheid uiteengezet; daarbij gaat het om welke partners bij de veiligheid zijn betrokken en welke partners eventueel nog betrokken kunnen worden. In het vierde hoofdstuk tenslotte worden het proces en de borging van het veiligheidsbeleid in Oegstgeest vastgelegd.

In deel 2 wordt weergegeven wat er speelt in en rondom Oegstgeest in de uitvoering van het veiligheidsbeleid. Verschillende partners vormen met de gemeente samenwerkingsverbanden die te maken hebben met het thema veiligheid. Deze uitvoering wordt onderverdeeld in 5 zogenoemde veiligheidsvelden, te weten; 1) veilige woon- en leefomgeving; 2) bedrijvigheid en veiligheid; 3) jeugd en veiligheid; 4) fysieke veiligheid; 5) integriteit en veiligheid. Deze velden komen uit de methode Kernbeleid Veiligheid van de VNG. Per veld zal worden beschreven wie er betrokken zijn, wat er gebeurt (gaat gebeuren) en hoe die aanpak eruit zal zien. 3

Hoofdstuk 1 Strategische Visie 1.1 Rijksbeleid en landelijke ontwikkelingen In juli 2011 is het Bestuursakkoord 2011-2015 tussen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg, de Unie van Waterschappen en het Rijk in concept opgesteld1. Uit dit concept Bestuursakkoord blijkt dat op meerdere beleidsterreinen taken en verantwoordelijkheden van het Rijk worden overgedragen aan gemeenten. Op korte termijn zal bijvoorbeeld de Gemeentewet worden aangepast en uitgebreid met een nieuw wetsartikel, waardoor de gemeente de regierol krijgt op het terrein van het lokale veiligheidsbeleid.2 Dit wetsvoorstel is momenteel in behandeling. Ook de nieuwe Politiewet is momenteel in behandeling, waarbij er aangestuurd wordt op een nieuwe indeling van de politieregio’s; van 25 regio’s wordt overgegaan naar 10 regio’s. Voor Oegstgeest betekent dit dat de regio’s Hollands Midden en Haaglanden zullen samengaan. De Wet veiligheidsregio’s die in oktober 2010 in werking is getreden, heeft gevolgen voor de samenwerking met de veiligheidsregio Hollands Midden en naar aanleiding van deze wet is inmiddels de brandweer geregionaliseerd. Daarnaast zijn en worden de bevoegdheden van de burgemeester verder uitgebreid. Onder andere op basis van de nieuwe Wet Maatregelen Bestrijding Voetbalvandalisme en Ernstige Overlast (ook wel de Voetbalwet genoemd), wet veiligheidsregio’s, en de nieuwe drank- en horecawet. Tevens kan de burgemeester inzetten op de veiligheid via bestuurlijk ophouden3, een verplichte opvoedingondersteuning, uitbreiding BIBOB4, het invoeren van cameratoezicht en het instellen van een avondklok. Daarnaast zijn er voor de burgemeester natuurlijk bijzondere bevoegdheden tijdens rampen en crises zoals het inzetten van een noodbevel of noodverordening. Het veiligheidsveld met de bijbehorende verantwoordelijkheden voor de gemeente en voor de burgemeester, is volop in ontwikkeling. De gemeente wordt de spin in het web in het veiligheidsbeleid. In deze eerste Kadernota Integrale Veiligheid, die anticipeert op de uitbreiding van de Gemeentewet, wordt een overzicht gegeven van de aanpak en verbetering van de veiligheid in Oegstgeest. 1.2

Visie Oegstgeest

Het Collegeprogramma 2010-2014 van de gemeente Oegstgeest heet “Toekomstgericht”; de gemeente richt zich in het Collegeprogramma op bestuurlijke vernieuwing. Deze visie sluit mooi aan bij de huidige ontwikkelingen in het veiligheidsveld. In het Collegeprogramma spreekt het College zich ook uit als een voorstander van burgerparticipatie, dit is in het veiligheidsbeleid ook een belangrijk onderdeel; het gaat er immers niet alleen om dat Oegstgeest veilig is, maar dat mensen zich er ook veilig voelen. De focus in de aanpak van de veiligheid ligt in Oegstgeest op systematiek, samenhang en samenwerken.

1

In het concept Bestuursakkoord wordt voor veiligheid met name ingegaan op een veilige publieke taak en het tegengaan van geweld tegen hulpverleners en overig overheidspersoneel (hoofdstuk 3). 2 Artikel 148a: Verbetering regierol gemeenten bij lokaal veiligheidsbeleid. 3 Bestuurlijke ophouding is in Nederland het op gezag van de burgemeester of gezaghebber laten vasthouden of insluiten van groepen personen om verstoring van de openbare orde te voorkomen of te beëindigen. Ophouding mag slechts plaatsvinden in zeer bepaalde omstandigheden, die zijn omschreven in de Gemeentewet. 4

BIBOB is de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Bibob). Het Bureau Bibob voert op verzoek van bestuursorganen integriteitscreeningen uit.

4

1.3

Veiligheid in Oegstgeest

Bij een Kadernota integrale veiligheid, rijst de vraag wat onder ‘integrale veiligheid’ wordt verstaan en welke andere definities van toepassing zijn over veiligheid? Integraal Veiligheidsbeleid is: “op een systematische en samenhangende manier werken aan het behoud of verbetering van de lokale veiligheid in al haar facetten, onder regie van de gemeente en onder verantwoordelijkheid van de samenwerkende partners, uitgevoerd in een samenhangend geheel van maatregelen dat zich richt op het bestrijden, voorkomen en beheersbaar maken van onveiligheid.” In de integrale aanpak van veiligheid, wordt niet alleen met alle betrokken partners samengewerkt, maar worden ook alle vormen van veiligheid bedoeld, te weten fysieke-, sociale-, objectieve en subjectieve veiligheid. Fysieke veiligheid heeft betrekking op het verkleinen van de kans en risico’s op rampen en calamiteiten, op crisisbeheersing, maar ook op pro-actie en preventie in bijvoorbeeld de ontwerp- en bouwfase van bijvoorbeeld nieuwbouwprojecten en brandveiligheid. Sociale veiligheid gaat over onder andere het voorkomen en beheersen van geweld, criminaliteit en overlast. Objectieve veiligheid: is eenvoudig meetbaar en vergelijkbaar als er aangifte wordt gedaan van bijvoorbeeld incidenten en voorvallen, zoals diefstal, inbraak, geweld en vernieling. Subjectieve veiligheid heeft in tegenstelling tot objectieve veiligheid betrekking op het gevoel van mensen en is niet te herleiden uit geregistreerde incidenten, maar kan alleen gemeten worden door burgers te vragen naar hun gevoel van (on)veiligheid. Oegstgeest is een groene en rustige gemeente, centraal gelegen in de Randstad. Het ligt aan de A44 en telt ruim 22.000 inwoners. Bijna de helft van de inwoners van Oegstgeest is ouder dan 45 jaar en 26% van de inwoners is jonger dan 20 jaar5. De gemeente heeft een doelgroepenbeleid voor jongeren en ouderen. In 2008 werd in de veiligheidsmonitor de gemeente positief beoordeeld. Het rapportcijfer voor de woonomgeving is 7,6 evenals een 7,6 voor de leefbaarheid en een 7,3 voor de veiligheid. De gemeente wil deze waardering graag vasthouden en waar mogelijk verder verbeteren. Begin 2012 zullen de resultaten van de veiligheidsmonitor 2011 bekend worden gemaakt. Uit de politiecijfers blijkt dat Oegstgeest een positieve ontwikkeling doormaakt qua criminaliteit; er zijn minder aangiften, minder meldingen en meer aanhoudingen geregistreerd. Op het gebied van fysieke veiligheid kent Oegstgeest echter ook risico’s, zo liggen de bedrijven van Akzo en het Bioscience park tegen Oegstgeest aan en deels in de gemeente Oegstgeest, kent de gemeente een aantal zorginstellingen met verminderd zelfredzame personen en ligt de Penitiaire Inrichting Teylingen deels in Oegstgeest. Zie hiervoor verder deel 2 van deze nota. Hoofdstuk 2 Doelstellingen 2.1

Hoofddoelstelling

De hoofddoelstelling van de gemeente Oegstgeest op het gebied van het veiligheidsbeleid is:”De gemeente Oegstgeest zet het veiligheidsbeleid in om het veilig wonen, werken en leven in Oegstgeest voor en met bewoners en partners te realiseren”.

5

Gemeente op maat Oegstgeest, CBS 2009, pag. 12

5

Voor het opstellen en uitvoeren van het veiligheidsbeleid in de gemeente Oegstgeest zijn 5 uitgangspunten vastgesteld in het Jaarplan Veiligheid 20116; 1. Oegstgeest faciliteert samenwerking met de veiligheidspartners en kiest daarin de positie van regisseur. 2. Oegstgeest is een stevige gesprekspartner voor de ketenpartners en de omliggende gemeenten, want veiligheid staat hoog op de bestuurlijke agenda. 3. De zelfredzaamheid van burgers die in staat zijn om voor zichzelf op te komen staat voorop. Tegelijkertijd voelt de gemeente zich moreel verplicht om te zorgen voor diegenen in de gemeente die niet of verminderd zelfredzaam zijn. 4. Oegstgeest wil daar waar mogelijk voor het veiligheidsbeleid aansluiten bij districtelijke en regionale initiatieven: lokale kracht door regionale samenwerking. 5. Oegstgeest is een gemeente die duidelijk naar buiten gericht is en wil zijn. 2.2

Regionale Doelstellingen

Er zijn verschillende regionale samenwerkingsverbanden op het gebied van veiligheid waar de gemeente Oegstgeest onderdeel van uit maakt. In deel 2 van deze nota wordt in schema’s weergegeven hoe de samenwerking is tussen de betrokken partijen per beleidsveld. De doelstellingen van de belangrijkste regionale samenwerkingsverbanden worden hieronder opgesomd. • Politie De politie Hollands Midden heeft 5 regionale prioriteiten voorgesteld, op basis van de landelijke prioriteiten van de politie voor 2011-2014, die op 2 mei 2011 door de Minister van Veiligheid en Justitie zijn vastgesteld.7 Deze voorgestelde prioriteiten van de politie Hollands Midden zijn: 1. Woninginbraken 2. Jeugd 3. Wijkveiligheid 4. Integraal werken 5. Burgers betrekken. • Veiligheidsregio Hollands Midden De Veiligheidsregio Hollands Midden is in januari 2006 ingesteld, met een gemeenschappelijke regeling waar de regionale brandweer en de GHOR onderdeel vanuit maken. Het doel van de Gemeenschappelijke Regeling is het behartigen van de belangen van de 25 gemeenten op het gebied van hulpverlening, crisisbeheersing en rampenbestrijding. En het realiseren van een gecoördineerde inzet van organisaties, instellingen en diensten die bij zware ongevallen en rampen betrokken zijn. In het Regionaal Beleidsplan 2012-2015 heeft de VRHM aangegeven dat de focus de komende jaren ligt op het versterken van de crisisorganisatie. Als prioriteiten worden genoemd: 1. Versterken van de gemeentelijke kolom (op het gebied van crisisbeheersing). 2. Samenwerken met partners. 3. Het op een hoger niveau brengen van het informatiemanagement. 4. Het versterken van de crisiscommunicatie. Binnen de veiligheidsregio Hollands Midden bestaan diverse intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. De gemeenten Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Voorschoten en Oegstgeest werken samen binnen de intergemeentelijke crisisbeheersing onder de naam “GRIP 5”.

6 7

Jaarplan Veiligheid 2011 Gemeente Oegstgeest, pag. 10. Brief 2011-2000169325 aan de Tweede Kamer

6

• Openbaar Ministerie Het OM krijgt elkaar jaar een kaderbrief van het Ministerie van Veiligheid en Justitie, met daarin het beleid van het Parket Generaal. In een interview heeft het OM aangegeven dat er nu heel veel aandacht is voor de nieuwe opzet en structuur van de politie. Het OM hecht belang aan de thema’s Jeugd, Veelplegers, Overvallen en Woninginbraken. Daarbij hecht het OM belang aan burgers in hun veiligheidsbeleving en in hun rol als slachtoffers. De nadruk in de aanpak van veiligheid komt ook volgens het OM meer bij het bestuur te liggen. • Milieudienst West Holland De thema's van de Milieudienst zijn: bodem, externe veiligheid, geluid, klimaat, lucht, ruimtelijke ordening en milieu, vergunningverlening en toezicht en handhaving op een aantal wetten. Dit zijn de Wet milieubeheer, de Wet geluidhinder, de Wet bodembescherming en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). • Holland Rijnland Holland Rijnland is een bestuurlijk samenwerkingsverband, waarin 15 gemeenten participeren. Holland Rijnland heeft als taak de gemeenschappelijke, regionale belangen te behartigen bij het rijk, de provincie en andere invloedrijke overlegstructuren. Ook wil het samenwerkingsverband de deelnemende gemeenten een platform bieden, evenals het bevorderen van coördinatie en afstemming tussen de gemeenten, onder andere voor het vaststellen van gemeenschappelijk, regionaal beleid. Verder voert Holland Rijnland enkele taken uit die aan het samenwerkingsorgaan zijn overgedragen: de Regiotaxi, de Urgentiecommissie Woonruimte en het Regionaal Bureau Leerplicht. Een deel van de thema’s waarmee Holland Rijnland zich bezig houdt, zoals binnen de ruimtelijke en de sociale agenda, raken het veiligheidsbeleid in Oegstgeest. • GGD Hollands Midden De GGD Hollands Midden (GGD HM) is onderdeel van de Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg Hollands Midden (RDOG HM). Deze bestaat verder uit de Regionale Ambulance Dienst Hollands Midden (RAD HM) en de GHOR (geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio). De GGD HM bewaakt, beschermt en bevordert de gezondheid en het welbevinden van de burgers in de regio Hollands Midden in zowel reguliere als crisisomstandigheden. Daarnaast probeert de GGD HM de effecten van gezondheidsbedreigingen te beperken. De GGD HM heeft recent een onderzoek uitgevoerd naar de gezondheid van de bewoners in de regio Zuid Holland Noord8. Naar aanleiding van dit onderzoek zet de GGD in op de volgende gezondheidsthema’s: 1. 2. 3. 4. 2.3

eenzaamheid vergrijzing jongeren en alcoholgebruik volwassenen en ongezond gedrag. Speerpunten Oegstgeest

Zoals reeds eerder aangegeven heeft de gemeente een aantal doelstellingen bepaald ten aanzien van het veiligheidsbeleid. Binnen deze doelstellingen zijn een aantal speerpunten geformuleerd door de burgemeester. De burgemeester is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid in de gemeente.

8

Boek: “Gezondheid in beeld in Zuid Holland Noord”. GGD Hollands Midden, RIVM, Ministerie VWS. J.J.M. Paijmans e.a. Utrecht 2010.

7

•

Als speerpunten in het beleid wil de gemeente zich richten op het terugdringen van de inbraken in Oegstgeest en op het bestrijden van jeugdoverlast.

Daarnaast kan het veiligheidsbeleid in Oegstgeest alleen tot stand komen in samenwerking met andere partners. Ook zij hebben hun speerpunten benoemd voor Oegstgeest. •

In een interview met de politie heeft de teamchef aangegeven dat de prioriteiten voor Oegstgeest zijn het tegengaan van woninginbraken, overvallen en huiselijk geweld.

•

Vanuit de VRHM is aangegeven in de scan gemeentelijke processen 2010 voor de gemeente Oegstgeest, dat de gemeente aandacht moet hebben voor de bereikbaarheid en beschikbaarheid van medewerkers tijdens een ramp of crisis (piket), voor het invoeren van het netcentrisch werken, het voldoen aan de Wet veiligheidsregio’s, de rol van het Shared Service Centrum in de rampenbestrijding en de intergemeentelijke samenwerking en de afspraken met derden. Momenteel vindt de VRHM dat deze voorbereiding nog onvoldoende is in vergelijking met de (wettelijk) gestelde eisen hiervoor.

Hoofdstuk 3 Organisatie van Veiligheid 3.1

Gemeentelijke organisatie

Binnen de gemeente is de burgemeester bestuurlijk verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid. Het team Openbare Orde en Veiligheid geeft uitvoering aan het veiligheidsbeleid en is hiermee de coördinerende partij ten aanzien van het integrale veiligheidsbeleid. De handhavingnota, die op korte termijn eveneens zal worden vastgesteld, heeft een sterke relatie met deze integrale veiligheidsnota. Onderdelen van veiligheid moeten gehandhaafd en gecontroleerd worden door verschillende partijen, zoals bijvoorbeeld de Gemeentelijke Opsporings Ambtenaren (GOA’s). Diverse afdelingen hebben ook een taak en rol in de gemeentelijke crisisbeheersing, ten tijde van een ramp of crisis en in de voorbereiding hierop. De afdeling Beleids- en Bestuurs Ondersteuning (BBO) is met het team Openbare Orde en Veiligheid hier ook de trekker van. Daarnaast zijn er binnen de gemeente diverse afdelingen en teams die raakvlakken hebben met veiligheid, of die verwant zijn aan het veiligheidsbeleid. Dit geldt onder andere voor de eerder genoemde afdeling BBO met de teams Bestuurszaken (evenementenbeleid) en Communicatie (erg belangrijk bij veiligheidsbeleid, bijvoorbeeld voor handelingsperspectieven aanbieden aan burgers). Communicatie moet intensiever gekoppeld worden aan alle onderdelen van het veiligheidsbeleid. In deel 2 van deze nota, dient dan ook bij ieder veiligheidsveld aandacht te zijn voor communicatie. Daarnaast spelen de afdelingen Welzijn Sociale zaken en Onderwijs (WSO) (gezondheidszorg, doelgroepen beleid), Beheer Openbare Ruimte (BOR) (inrichting openbare ruimte, riolering, openbare verlichting) en Volkshuisvesting,Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) (met milieuzaken en externe veiligheid) een rol in het veiligheidsbeleid. Daarnaast heeft de raad een controlerende taak ten aanzien van het (veiligheids)beleid, maar stelt zij ook beleidsplannen vast, zoals deze Kadernota. 3.2

Overige partners

Naast de eerder genoemde regionale samenwerkingsverbanden en gemeentelijke afdelingen hebben ook andere partners een taak en rol in de veiligheid in Oegstgeest. Hierbij moet gedacht worden aan: • Woningbouwvereniging Buitenlust • Burgers 8

• Veiligheidshuis • Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) • Het Hoogheemraadschap van Rijnland • Veilig Verkeer Nederland • Scholen. Zoals eerder aangegeven kunnen al naar gelang veranderende omstandigheden in het veiligheidsveld ook de betrokken partners wijzigen. Hoofdstuk 4 Proces en borging Integraal Veiligheidsbeleid 4.1 Aansluiting bij P&C cyclus Zoals reeds eerder is vastgesteld in de Startnotitie Integraal Veiligheidsbeleid9, is het van belang om ervoor te zorgen dat het integraal veiligheidsbeleid geborgd wordt binnen de organisatie. Het is aan te bevelen om het integrale veiligheidsbeleid te laten aansluiten bij de Planning & Control cyclus van de gemeente. De voortgang van deze kadernota kan inzichtelijk gemaakt worden in de voortgangsrapportages. Finale evaluatie zal plaatsvinden in het jaarverslag. De nieuwe uitvoeringsafspraken zullen onderdeel uitmaken van het jaarplan veiligheid. In de Planning & Control cyclus moet een aparte paragraaf “Veiligheid” ingericht worden. Schematisch ziet dit er als volgt uit:

Kadernota Integrale Veiligheid

Voortgangsrapportages

Jaarverslag

Een belangrijke rol hierin speelt de beleidsmedewerker openbare orde en veiligheid, die in staat moet worden gesteld om intern en extern partijen te mobiliseren en bij elkaar te brengen met het oog op de totstandkoming en de uitvoering van het veiligheidsbeleid10. 4.2 Voortgang en evaluaties Zoals in de vorige paragraaf is beschreven, wordt het integrale veiligheidsbeleid verankerd in de reguliere Planning & Control cyclus van de gemeente. Het is, zeker voor de coördinator van dit beleidsveld, van belang om te beoordelen in hoeverre het veiligheidsbeleid ook beoordeeld kan worden. Hiervoor moet gebruik gemaakt gaan worden van evaluaties en jaarverslagen van betrokken externe partijen. In de uitvoering van het integrale veiligheidsbeleid moeten hierover met alle betrokken partijen afspraken gemaakt worden. Het College en de raad kunnen zo een integrale beoordeling van het veiligheidsbeleid 9

Startnotitie Integraal Veiligheidsbeleid 2011-2014, BBO 3 maart 2010 Startnotitie Integraal Veiligheidsbeleid 2011-2014, BBO 3 maart 2010, pag. 12.

10

9

maken, samengesteld uit alle betrokken deelonderwerpen. Het is van belang om hierbij in gedachten te houden, dat de gemeente hierin een rol heeft als regisseur, zonder formele doorzettingsmacht richting andere partners. 4.3 Uitvoeringsprogramma Zoals ook door de VNG wordt geadviseerd ten aanzien van het vormgeven van het integrale veiligheidsbeleid, is het van belang om ook een uitvoeringsprogramma op te stellen. Hierin wordt een overzicht gegeven van de betrokken partijen en wat zij, op welke manier bijdragen aan het integrale veiligheidsbeleid. De VNG adviseert om gebruik te maken van de methode Kernbeleid Veiligheid waarin een onderverdeling wordt gemaakt van het integrale veiligheidsbeleid in 5 velden, te weten: 1) veilige woon- en leefomgeving; 2) bedrijvigheid en veiligheid; 3) jeugd en veiligheid; 4) fysieke veiligheid; 5) integriteit en veiligheid. Deze velden worden in deel 2 van deze Kadernota verder uitgewerkt. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangegeven wie, wat, hoe betrokken is bij het specifieke onderdeel.

10

Deel 2 Uitvoering: Methode Kernbeleid Veiligheid In deel 2 van deze kadernota wordt een overzicht gegeven van de maatregelen, plannen en acties die door verschillende partijen worden ingezet of voor de toekomst zijn opgevat voor het verder verbeteren van de veiligheid in Oegstgeest. Hierbij wordt zoveel mogelijk duidelijk gemaakt wie, wat en hoe dit zal plaatsvinden. Niet bij alle partners, die betrokken zijn bij het integrale veiligheidsbeleid, is in de planvorming duidelijk gemaakt binnen welke termijnen doelen gerealiseerd worden. Waar dat wel duidelijk was, is dit weergegeven. Dit overzicht, geeft tevens een beeld van de stand van zaken van de veiligheidssituatie in Oegstgeest en kan mede daarom worden gezien als een veiligheidsanalyse van de gemeente Oegstgeest. 1. Veilige woon- en leefomgeving Voor een overzicht van veiligheid in de woon- en leefomgeving is gebruik gemaakt van politiegegevens, informatie van het OM en van input vanuit de woningstichting Buitenlust. Binnen de gemeente zijn de afdeling Beheer Openbare Ruimte, de afdeling Welzijn en de GOA’s ook partner. Daarnaast zijn de burgers in Oegstgeest ook een belangrijke partner voor het leveren van een bijdrage aan een veilige woon- en leefomgeving. Wie Wat a. Politie Woninginbraken, overvallen, huiselijk geweld. Voor 2012 e.v. ook: jeugd, wijkveiligheid, integraal werken en burgers betrekken. b. OM Jeugd, veelplegers, overvallen en woninginbraken. Aanpak georganiseerde criminaliteit, huisverboden. c. Woningstichting Buitenlust Leefbaarheid: schoon, heel en veilig. d. Welzijn/Sociale Zaken en Onderwijs Buurtbemiddeling (pilot), regionale aanpak daklozen, overlastgevende personen e. GGD Bewaken, beschermen en bevorderen van de gezondheid en het welbevinden van de burgers. f. Beheer Openbare Ruimte Onderhouden buitenruimte volgens basiskwaliteitsniveau; schoon, heel en veilig. g. GOA’s Handhaving op schoon, heel en veilig o.b.v. de geactualiseerde APV en wekelijks overleg met team OOV over toezicht en handhaving. h. Burgers Leveren bijdrage veilige woon- en leefomgeving. Hoe a) Politie In het jaarplan 2011, district Leiden en omgeving heeft de politie de speerpunten benoemd in de politieaanpak. Dat zijn voor de gemeente Oegstgeest Woninginbraken, Jeugdoverlast en –criminaliteit en alcohol en drugsgebruik (door de jeugd). De politie heeft in een interview aangevuld dat de criminaliteit recent is gedaald in Oegstgeest. De politie wil dit niveau graag vasthouden en de overige punten in samenwerking met de gemeente bereiken. Als voorbeeld noemt de politie hierbij de samenwerking met de GOA’s, die van de politie nog flexibeler mogen worden ingezet. De GOA’s nemen ook deel aan de briefings van de politie. Daarnaast hecht de politie veel belang aan afstemming met de gemeente, met name in de voorfase van bepaalde zaken zoals bij evenementen en kan de gemeente een bijdrage leveren op dit veiligheidsveld d.m.v. gerichte communicatie, bijvoorbeeld ten aanzien van beveiliging van woningen en definities ten aanzien van jeugd en overlast. 11

In het (recente) verleden heeft de gemeente Oegstgeest last gehad van een pyromaan; hiervoor is in samenwerking met de politie een adequaat draaiboek opgesteld, dat zo toegepast kan worden mocht dit weer nodig zijn. b) OM Het OM zal in het najaar van 2011 een nota Perspectief op 2015 vaststellen waarin de belangrijkste punten van het OM genoemd staan zoals de visie op de strafrechtelijke aanpak. Volgens het OM heeft het bestuur een steeds belangrijkere stem hierin; bij georganiseerde criminaliteit is het van belang om de samenwerking tussen politie, gemeente en OM te borgen. Daarbij moet men in de aanpak aan de voorkant van het probleem gaan zitten en kan de gemeente al ingrijpen bij de vergunningverlening of bij het weghalen van een uitkering. Aansluiting bij het RIEC ziet het OM dan ook als een belangrijk punt voor de gemeente. Het OM geeft aan dat burgers het uitgangspunt zijn in hun rol als slachtoffer. Het OM is zich er van bewust dat veiligheidsproblemen en de beleving per plaats in Hollands Midden kunnen verschillen, maar geeft aan dat het ervaren van (on)veiligheid wel erg belangrijk is. Daarom pleit het OM ook voor burgerparticipatie als middel om in te zetten in de aanpak van onveiligheid. c) Woningstichting Buitenlust Op basis van de “Leefbaarometer”11, die is opgesteld door het Rijk, zijn er volgens de Woningstichting geen grote problemen in Oegstgeest. Het leefbaarheidbeleid van de woningstichting in Oegstgeest is dus niet zo’n actief beleid, maar dat neemt niet weg dat er wel degelijk problemen zijn; bijvoorbeeld op het gebied van brandveiligheid, sloten op de deuren enzovoorts. De samenwerking met de gemeente en met andere partners staat momenteel op een laag pitje en kan beter, volgens de Woningstichting, door bijvoorbeeld op wijkniveau te kijken wat er beter kan. De Woningstichting zou graag een brede enquête houden op het gebied van leefbaarheid; daaronder verstaan zij “schoon, heel en veilig”, daar wil Buitenlust naar kijken en daar wellicht ook de wijkgesprekken voor gebruiken. Hoe zien mensen hun eigen leefomgeving? Samenwerking met andere partners lijkt heel waardevol en de Woningstichting wil vanaf 2012 dan ook samenwerken met de gemeente op het thema Leefbaarheid. Maatwerk per wijk achten zij erg van belang, dit kan ook zelfs persoonsgericht zijn, bij overlastgevende personen bijvoorbeeld. Buitenlust zit ook in het zorgnetwerk, samen met onder andere politie, gemeente en GGD, buurtbemiddeling. Via de ingang van het meldpunt zorg en overlast komen er klachten binnen. Van belang is dat mensen in de buurtbemiddeling zoveel mogelijk uit de problemen te komen. Ten aanzien van het Keurmerk Veilig Wonen (KVW) zijn er samen met de gemeente projecten gedaan om dit te bevorderen. Met het oog op de leefbaarheid pakken de gemeente en Buitenlust dit op voor de bestaande woningvoorraad, door voorlichtingsavonden te organiseren voor de bewoners. Lastig is wel dat er steeds nieuwe eisen gesteld worden aan het KVW, dat maakt wel dat er een flink kostenaspect aan is verbonden. Bij nieuwbouwprojecten wordt dit sowieso meegenomen in de eisen. Op het gebied van hangjongeren; is het Mien Ruyspark een geliefde plek. Buitenlust wil graag eens aanschuiven in een overleg met de gemeente hierover. Qua veiligheid geldt verder dat Buitenlust gebruik maakt van camerabewaking bij bepaalde complexen en brandpreventiemaatregelen. Over de uitbreiding van ondergrondse bakken voor afval wordt gesproken met de afdeling VROM van de gemeente. 11

De Leefbaarometer geeft online informatie over de leefbaarheid in alle buurten en wijken. Het geeft de situatie in de wijk weer, maar ook ontwikkelingen en achtergronden van de buurt. www.leefbaarometer.nl

12

Buitenlust wil de komende periode ook actiever inzetten op het tegengaan van woonfraude; er is een convenant getekend door Buitenlust met de politie Hollands Midden. Ook met de gemeente gaat Buitenlust hierop inzetten. d) WSO Vanwege de bevolkingsopbouw in Oegstgeest heeft de gemeente speciaal ouderen beleid en jeugdbeleid geformuleerd. Het doelgroepenbeleid omvat daarnaast ook aandacht voor de sociaal zwakkeren in de samenleving, zoals mensen die te maken hebben met de schuldhulpverlening of die te kampen hebben met verslavingsproblemen. De bevolkingszorg raakt het thema veiligheid in die zin dat als mensen gezond zijn en minder problemen hebben, zij zich eerder veilig zullen voelen. e) GGD Hieruit vloeit voort de aanpak van de Gemeentelijke Gezondheid Dienst, de GGD. Zij richt zich op de gezondheid van de burgers. Uit een recent verschenen onderzoek12 blijkt, de levensverwachting van bewoners in Oegstgeest e.o. hoger is dan die in de rest van Nederland. Wel leiden hartziekten, beroertes, angst- en depressiestoornissen tot ziektelast in de samenleving. Daarbij hebben volwassenen en jongeren een ongezonde levensstijl; zo eet 70% van de volwassenen te weinig groente en fruit en wordt teveel alcohol genuttigd. Op basis van de Wet publieke gezondheid heeft de gemeente de verantwoordelijkheid voor de publieke gezondheid. De GGD pleit voor een integrale aanpak van de gezondheidsproblemen, bijvoorbeeld door samenwerking met private partners of het inzetten van de WMO als extra beleidsinstrument. De nota WMO van de gemeente sluit hier op aan door zich te richten op het vergroten van de redzaamheid van mensen13. f) BOR De afdeling Beheer Openbare Ruimte werkt met het basiskwaliteitsniveau om de openbare ruimte te onderhouden. Voor alle onderdelen van de openbare ruimte zijn beheersplannen vastgesteld, zoals bijvoorbeeld voor vuil ophalen, schoonmaken, openbare verlichting, onderhoud van straatmeubilair en onderhoud van het openbaar groen. Bij renovaties van woningen werkt de afdeling BOR samen met Buitenlust en met de afdeling VROM. Momenteel wordt er gewerkt aan een waakvlamovereenkomst voor milieutechnische incidenten met een milieu technisch bedrijf; dit heeft ook een link met de crisisbeheersing. BOR heeft een calamiteiten bereikbaarheid voor 24 uur per dag, 7 dagen per week voor zaken als gesprongen leidingen, gaten in de weg, uitgevallen verkeerslichten enz. g) Handhaving en GOA’s Aan de gemeente Oegstgeest is de uitvoering van een groot aantal wetten en regelingen opgedragen, die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving, bijvoorbeeld de Wet milieubeheer, het Gebruiksbesluit, de Wabo) en de Algemene Plaatselijke Verordening. Deze wetten raken het veiligheidsbeleid. Handhaving is een instrument om de naleving van wet- en regelgeving te bevorderen. Daarom verschijnt binnenkort een integrale Handhavingsnota 2012-2015 voor de gemeente Oegstgeest, die tevens aansluit bij de nieuwe APV. De GOA’s spelen een belangrijke rol in de uitvoering van het toezicht en de handhaving. Team OOV stuurt de GOA’s aan en houdt toezicht op hun werkzaamheden. h. Burgers Van de burgers van Oegstgeest wordt verwacht dat zij een bijdrage leveren aan een veilige woon- en leefomgeving door goed nabuurschap toe te passen. Betrokken zijn bij je buurt, of een oogje in het zeil houden bij de buren (bijvoorbeeld tijdens hun vakantie) zijn maar enkele voorbeelden van kleine dingen die tot goed nabuurschap gerekend kunnen worden. 12

Boek: “Gezondheid in beeld in Zuid Holland Noord”. GGD Hollands Midden, RIVM, Ministerie VWS. J.J.M. Paijmans e.a. Utrecht 2010. 13 Willen Meedoen in Oegstgeest, Het Wmo-beleid voor 2012-2015. Afdeling Welzijn, Sociale Zaken en Onderwijs, juni 2011.

13

Eventuele zaken die niet in orde lijken te zijn, worden door oplettende burgers doorgegeven aan de gemeente of politie. 2. Bedrijvigheid en veiligheid Wie a. Afdeling Economische Zaken b. VRHM c. Afdeling VROM d. Afdeling BBO

Wat Veilig Ondernemen Risicobedrijven Nieuwbouw Evenementenbeleid

Hoe a. Economische Zaken Kenmerkend voor de bedrijvigheid in Oegstgeest is dat veel bedrijven zorginstellingen zijn met verminderd zelfredzame personen. Daarnaast kent Oegstgeest heel veel ZZP-ers, dat laatste zijn dus mensen die voornamelijk thuiswerken en niet op kantoren en in die zin vormen zij juist geen risico. Ondernemers en veiligheid: er is een structureel overleg “Platform Voor Ondernemers Oegstgeest” (PVOO). Daarnaast is er een regulier overleg met beide winkeliersverenigingen; één voor de Kempenaersstraat en één voor de Langevoort. Veiligheid is geen vast agendapunt, maar zodra er iets speelt, zoals vorig jaar14, dan komt het thema wel op de agenda. Eén winkeliersvereniging heeft interesse getoond in het Keurmerk Veilig Ondernemen, dit is momenteel in behandeling. Voor wat betreft de nabije toekomst speelt de ontwikkeling van het nieuwe bedrijventerrein MEOB. Het terrein ligt aan de snelweg, waar er weinig sociale controle zal zijn. Hetzelfde geldt voor het Bio Science Park, net als in Leiden komt er een deel bij in Oegstgeest en daar geldt hetzelfde, het parkmanagement15 moet alles regelen. Hierbij Oegstgeest gaat aansluiten bij Leiden. Voor zowel Leiden als Oegstgeest komt een nieuw rampbestrijdingsplan. Bij de weekmarkt in Oegstgeest zorgt de marktmeester voor het uitvoeren van het marktreglement, maar ook voor de veiligheid. Dat kan gaan over uitingen van marktlui maar ook over weersomstandigheden. Voor wat betreft de horeca en veiligheid is er altijd een afweging met het oog op veiligheid voor terrassen, verkeer enz. b. Risicoprofiel VRHM In de gemeente Oegstgeest heeft men ook te maken met risicovolle bedrijven, die vanwege verschillende redenen van invloed kunnen zijn op de veiligheid. Tegen de gemeentegrens aan –in Teylingen- ligt het bedrijf van Akzo, dat Veiligheidsrapport plichtig is. Indien een ramp zou plaatsvinden in dit bedrijf, ligt de gemeente Oegstgeest ook in het effectgebied.16 Ook ligt het Biosciene Park deels in Oegstgeest en voor een groot deel tegen Oegstgeest aan17. Een ongeval bij bedrijven met gevaarlijke stoffen is een risico voor de gemeente 14

In 2010 zijn er twee overvallen in een maand tijd geweest bij de winkeliers. Dit waren beide overvallen met beroving en er is zelfs personeel (en klanten) gegijzeld. 15 Parkmanagement: betekent dat alles op het bedrijventerrein dat plaats vindt organisatorisch is afgedekt. Dus alles op het gebied van beveiliging, parkeren, verkeersstromen enz. 16 Rampbestrijdingsplan Akzo Nobel, pag. 13, versie 6 d.d. 1 juni 2011 (VRHM). 17 Het Leiden Bio Science Park (LBSP) is een bedrijvenpark in Leiden en Oegstgeest dat zich richt op bedrijven en kennisinstellingen in de biotechnologie sector.

14

Oegstgeest.18 Op de risico’s van organisaties met verminderd zelfredzame personen zowel zorginstellingen als de PI wordt verder ingegaan in paragraaf 4. c. VROM De komende jaren zal Oegstgeest het woningenbestand verder uitbreiden, zoals bijvoorbeeld in de wijk Nieuw Rhijngeest. Hierbij moet rekening gehouden worden met veiligheidsaspecten; niet alleen van de nieuwe woningen zelf, maar ook ten aanzien van de bereikbaarheid voor hulpdiensten, maar ook de ontsluiting voor bewoners, openbare verlichting enz. d. BBO Aansluiting van het evenementenbeleid bij het handhavingsbeleid komt op korte termijn. De afdeling BBO pakt dit integraal op, blijkt uit een interview met het verantwoordelijke team, zodat het evenementenbeleid compleet wordt vormgegeven met communicatie, evaluatie afspraken en natuurlijk de vergunningverlening. Hierin is ook nadrukkelijk aandacht voor de aansluiting bij de praktijk en voor de inzet van de GOA’s bij en tijdens de evenementen. 3. Jeugd en veiligheid Wie a. Afdeling WSO b. GGD c. Politie d. OM e. BBO

Wat Veilige scholen, jeudpreventieteam Drank- en drugsgebruik jongeren Overlast hangjeugd, tegengaan digitaal pesten Jeugd en veelplegers Toekomstvisie Oegstgeest in beweging

Hoe a. WSO De afdeling WSO is binnen de gemeente de belangrijkste betrokken afdeling bij het jongerenbeleid. Zo is er een netwerk jeugdoverlast opgericht waarbij verschillende interne en externe partijen betrokken zijn en waarbij onder andere wordt geprobeerd oplossingen te vinden op klachten van bewoners over hangjeugd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de lessen van de VNG uit het Landelijk convenant overlast. Daarnaast is de afdeling WSO betrokken bij de scholen, waar onderwerpen spelen zoals het voorzien in veilige routes naar scholen, maar waar ook onderwerpen als pesten aandacht verdienen. Door de politie wordt ook ingezet op een Programma Diefstal op de scholen. In regionaal verband zijn er diverse overleggen die te maken hebben met de thema’s jeugd en gezondheid; zo zit de burgemeester een bestuurlijk overleg voor over het alcoholmatigingsbeleid. Daarnaast zit een medewerker van de afdeling WSO in een regionale werkgroep waarin gewerkt aan afspraken omtrent veilig uitgaan. De genoemde onderwerpen zijn verder uitgewerkt in de nieuwe (concept) Jeugdnota, waarover afstemming met WSO heeft plaatsgevonden. De aansluiting bij het Veiligheidshuis komt op termijn; momenteel wordt er alleen gewerkt met het Veiligheidshuis in de doorgeleiding van ex-gedetineerden naar werk. b. GGD Zoals eerder in deze nota aangehaald houdt de GGD (mede) de gezondheid en het gedrag van jongeren in de gaten. In Oegstgeest blijkt het alcoholgebruik en het overmatig alcoholgebruik onder jongeren hoog te zijn.19 Daarbij blijkt dat 8 op de 10 jongeren te weinig bewegen, terwijl het aanbod aan sportfaciliteiten in de gemeente Oegstgeest groot is. 18

Risicoprofiel Veiligheidsregio Hollands Midden, komt in het DB van 11 september 2011, pag. 14. Boek: “Gezondheid in beeld in Zuid Holland Noord”. GGD Hollands Midden, RIVM, Ministerie VWS. J.J.M. Paijmans e.a. Utrecht 2010, pag. 11. 19

15

Overigens moet opgemerkt worden dat het onderzoek regionaal is gehouden en dus breder geldt dan alleen voor Oegstgeest. De GGD werkt samen met de afzonderlijke gemeenten en in verschillende regionale werkgroepen om deze problemen aan te pakken. c. Politie De politie heeft aangegeven dat de jeugdoverlast in Oegstgeest in vergelijking met andere gemeenten in het district van minder grote omvang is. Wel wordt er veel overlast van jeugd ervaren in Oegstgeest. De politie adviseert dan ook om hiervoor gerichte communicatie in te zetten. Daarbij maakt de politie onderdeel uit van het eerder genoemde netwerk jeugdoverlast. De politie wijst op een risico van sociale media gebruik onder jeugd; namelijk het digitaal pesten, ook wel ‘bezemen’ genoemd. Hierbij worden er bijvoorbeeld valse contactadvertenties geplaatst op datingsites, maar er wordt ook gepest via Facebook en Hyves. De politie werkt hierbij samen met de jongerenwerker. d. OM Het OM pleit voor een juiste aanpak van jeugdgroepen; zij adviseert gemeenten om bijvoorbeeld te onderzoeken of de burgemeester gebruik kan maken van de bevoegdheden uit de nieuwe Wet Maatregelen Bestrijding Voetbalvandalisme en Ernstige Overlast (Voetbalwet) hierbij. Daarbij benadrukt het OM het belang van het aansluiten bij het Veiligheidshuis op dit thema. Oegstgeest zal zich in de nabije toekomst aansluiten bij het Veiligheidshuis Leiden en omstreken. e. BBO De gemeente streeft er in de Toekomstvisie naar om kinderen in Oegstgeest prettig en veilig te laten opgroeien. Er zal onder andere worden ingezet op een prettig leef- en leerklimaat en op een veilige buitenruimte waar kinderen kunnen spelen en jongeren elkaar kunnen ontmoeten.20 4. Fysieke veiligheid Wie a. VRHM, onderdeel gemeentelijke crisisbeheersing b. VRHM onderdeel brandweer c. VRHM, onderdeel GHOR d. Politie e. GRIP 5 f. Afdeling VROM g. Milieudienst h. Afdeling BBO, Team OOV

Wat Regierol en coördinatie crisisbeheersing in de betrokken 25 gemeenten Brandweerzorg in Oegstgeest Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen in Oegstgeest Taken tijdens rampen en crises Samenwerking in intergemeentelijke crisisbeheersing Coördinatie wettelijke taken Ruimtelijke Orde en Milieu in de gemeente Uitvoering milieutaken Coördinerend team t.a.v. (fysieke) veiligheid in de gemeente

Hoe a. b. c. VRHM De Veiligheidsregio Hollands Midden is een samenwerkingsverband van 25 gemeenten, een regionale brandweer, een gemeenschappelijke meldkamer en een Geneeskundige Organisatie voor Ongevallen en Rampen. De VRHM zorgt eenvoudig gezegd voor het in

20

Oegstgeest in beweging, Het levende Dorp. Visiedocument 2020, hoofdstuk 8.

16

kaart brengen van risico’s, het verkleinen van de kans op ongelukken en crises, het bestrijden van branden, rampen en andere (gezondheids) crises. Zoals reeds aangegeven ligt de gemeente Oegstgeest aan een drukke snelweg waarbij slechts beperkte mogelijkheden zijn op deze weg om informatie te verspreiden, bijvoorbeeld via (digitale) signaleringsborden. Daarnaast liggen er in Oegstgeest risicovolle bedrijven zoals op het Biosciencepark, maar wordt Oegstgeest ook gekenmerkt door meerdere zorginstellingen met verminderd zelfredzame personen. Daarnaast liggen er in Leiden (groot deel van het Bioscience Park) en Teylingen (Akzo Nobel en de Penitiaire Inrichting) ook een paar risicovolle bedrijven die in Oegstgeest liggen. Hierbij is intergemeentelijke afstemming over de risico’s dus noodzakelijk. Volgens de Risicokaart is er voor de regio Hollands Midden een aantal risico’s dat mogelijk kan plaatsvinden. De VRHM heeft dit verder uitgewerkt in het Risicoprofiel. Risico’s met een hoge impact en/of een hoge waarschijnlijkheid verdienen de aandacht. De risico’s die de aandacht verdienen zijn: • Ziektegolf (griep) • Transport gevaarlijke stoffen • Overstroming Dijkring 14 • Overstroming Dijkring 15 • Incidenten in tunnels (HSL) • Luchtvaartincidenten • Treinverkeer • Hittegolf • Objecten met een publieksfunctie • Paniek in menigten • Regionale keringen In overleg tussen de VRHM en de gemeenten is bepaald dat er specifieke voorbereidingen worden getroffen ten aanzien van het transport gevaarlijke stoffen, evenementen en incidenten in gebouwen met een publieksfunctie. Een gemeente kan ontheffing verlenen van het verbod om gevaarlijke stoffen te vervoeren buiten de daartoe aangewezen wegen (en weggedeelten) wanneer dat noodzakelijk is voor laden en lossen. De gemeente stelt hiervoor deze routes vast. Ten aanzien van de gemeentelijke crisisbeheersing geldt dat de gemeente Oegstgeest nog verdere inspanningen moet leveren op het terrein van de voorbereiding op rampen en crises. Zo werkt de gemeente aan een piketregeling (bereikbaarheid en beschikbaarheid van mensen buiten kantoortijd) en wordt aandacht geschonken aan het opleiden en oefenen van het eigen personeel. Ook de politie heeft aangegeven dat zij graag zou zien dat deze bereikbaarheid geregeld is. Onder andere in de Wet veiligheidsregio’s is bepaald aan welke eisen de gemeente moet voldoen op het gebied van crisisbeheersing. Daarnaast is het van belang dat alle afdelingen binnen de gemeente die een taak hebben tijdens een ramp of crisis, betrokken zijn en blijven en weten wat zij moeten doen in het geval van een ramp of crisis. Voor brandweerzorg geldt dat de bestaande afspraken over zijn genomen met de regionalisering van de brandweer. De brandweer geeft aan dat het overleg met de gemeente Oegstgeest goed is, maar dat capaciteit bij de gemeente een aandachtspunt is. De komende tijd gaat de VRHM afspraken met de gemeenten vastleggen op het gebied van controles op brandveiligheid. Daarnaast zal de brandweer gaan inzetten op meer ambtelijk overleg met de gemeente, niet alleen op het gebied van toezicht, maar ook op het gebied van risicobeheersing. Het toezichtplan en de brandveiligheid zijn belangrijke aandachtspunten; de gangbare toezicht en handhaving adviezen van de brandweer richting de gemeenten worden na de regionalisering van de brandweer weer aangescherpt. 17

Ten aanzien van de bereikbaarheid, blijft de brandweer alert op de bestaande en de nieuwe woonwijken; de Kwaakbrug is een aandachtspunt, omdat de brandweer eist dat er 2 wegen beschikbaar zijn als ontsluiting. Naar aanleiding van de brand in de psychiatrische instelling Rivierduinen in maart 2011, geeft de brandweer aan dat niet alleen de hulpverleningsdiensten en de gemeenten een verantwoordelijkheid hebben, maar dat de zorginstelling zelf ook een verantwoordelijkheid heeft om de veiligheid te garanderen. Zij moeten dat ook zelf aantonen, waarbij de gemeente met de brandweer samen de Bedrijfshulpverleningplannen kan toetsen. Tot slot geldt voor alle incidenten dat de gemeente verantwoordelijk is voor de nazorg en dat dit een grote impact kan hebben. d. Politie De politie heeft aangegeven belang te hechten aan een goede bereikbaarheid en beschikbaarheid van medewerkers van de gemeente, buiten kantooruren. Dit om tijdens een ramp of crisis snel de juiste personen te kunnen bereiken en betrekken. e. GRIP 5 Binnen de Veiligheidsregio zijn er verschillende samenwerkingsverbanden van gemeenten op het terrein van de gemeentelijke crisisbeheersing. Zo werkt de gemeente Oegstgeest samen met Leiden, Leiderdorp, Voorschoten en Zoeterwoude in een zelfgekozen samenwerkingsverband. Dit samenwerkingsverband wordt GRIP 5 of het Samenwerkingsverband Groot Leiden genoemd. Dit samenwerkingsverband is in 2010 vastgesteld door de deelnemende gemeenten. Het doel is om kwetsbaarheid qua capaciteit en kwaliteit van de deelnemende gemeenten te verkleinen en zorg te kunnen dragen voor een goede bereikbaarheid en inzetbaarheid van de getroffen gemeente tijdens een crisis.21 Het is belangrijk om te bekijken waar de gemeente nog niet voldoet aan de gestelde normen, zoals vastgelegd in het regionale normenkader van de veiligheidsregio. De gemeente kan, zoals aangegeven een deel oplossen in het samenwerkingsverband, maar een deel ook niet. Een gemeentelijk verbeterplan voor de crisisbeheersing is hiervoor gewenst. f. g. VROM en de Milieudienst Hollands Midden De afdeling VROM werkt met diverse wetten en besluiten ten aanzien van milieuzaken en fysieke veiligheid, waarvoor de gemeente op termijn handhavingsbeleid zal ontwikkelen. De Milieudienst Hollands Midden is belast met de uitvoering van deze wetten en regels en daarmee bijvoorbeeld ook met asbestzaken en andere gevaarlijke stoffen en met bodemverontreiniging. Tevens controleert de Milieudienst bedrijven die vallen onder Wet milieubeheer door hen regelmatig te bezoeken. Deze afspraken zijn vastgelegd in het Handhavingplan 2011-2014 van de Milieudienst. Daarnaast is flink geïnvesteerd in het project Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG), hetgeen zeker van toepassing kan zijn bij de veiligheid. Denk bijvoorbeeld aan brandbestrijding, het is dan van enorm belang dat alle partijen dezelfde adresgegevens hebben van een pand. h. Afdeling BBO, Team OOV Team OOV coördineert de betrokkenheid van de gemeentelijke afdelingen bij de voorbereiding op crisisbeheersing en intensiveert dit door onder andere themabijeenkomsten te organiseren onder leiding van de burgemeester of gemeentesecretaris en door ervaringsdeskundigen uit te nodigen uit andere gemeenten die (recent) te maken hebben gehad met crises. Dit is de reden geweest dat in de kadernota 2012 extra budget is opgenomen ten behoeve van het aantal Fte voor Openbare Orde en Veiligheid.

21

Jaarplan Veiligheid 2011 Gemeente Oegstgeest, pag. 28.

18

5. Integriteit en veiligheid Wie a. Interne gemeentelijke organisatie b. RIEC c. Communicatie

Wat Integriteit Aanpak georganiseerde criminaliteit

Hoe a. Interne gemeentelijke organisatie Het veiligheidsveld raakt verschillende doelgroepen in de samenleving; daaronder vallen ook de ambtenaren en bestuurders van de gemeente zelf. Niet alleen in hun rol als burger, maar zeker ook in werkzame rol bij en voor de gemeente Oegstgeest. De gemeente Oegstgeest kent een BedrijfsHulpVerlenings-, ofwel BHV-organisatie ; deze is echter niet heel breed opgezet, dus het onderdeel verdient nog de nodige aandacht. Wel worden jaarlijks de regels die er zijn om de veiligheid van de ambtenaren in hun werk te kunnen garanderen, gecontroleerd door een externe partij. Voor ambtenaren met een publieke functie of voor ambtenaren die te maken kunnen krijgen met veiligheidsrisico’s in de uitoefening van hun functie, is het goed als er afspraken zijn vastgelegd over de veilige uitoefening van het werk. Tot slot legt elke ambtenaar de ambtseed af en is er een gedragscode voor ambtenaren en bestuurders. Middels een motie vanuit de raad, is er aandacht voor het opstellen van een nota integriteit, misbruik en oneigenlijk gebruik. b. RIEC Het Risico Informatie en Expertise Centrum zorgt voor een effectieve bestrijding van georganiseerde misdaad, door een geïntegreerde aanpak op regionaal niveau, waarbij de strafrechterlijke opsporing en vervolging aansluiten op preventieve en bestuurlijke handhavende maatregelen. Een voorbeeld hiervan is de ondersteuning in de uitvoering van de Wet BIBOB.22 De gemeente Oegstgeest is nog niet aangesloten bij het RIEC. c. Communicatie Zoals eerder aangegeven speelt communicatie een belangrijke rol ten aanzien van het veiligheidsbeleid. Dit geldt echter ook voor de relatie tussen veiligheid en communicatie voor de eigen gemeentelijke organisatie. Verschillende aspecten zijn hierbij te onderscheiden: 1. Communicatie van regels omgaan met publiek Ten aanzien van de veiligheid van ambtenaren met een publieke functie, kan het verschil maken als er regels duidelijk worden uitgelegd aan het publiek in het gemeentehuis; bijvoorbeeld; wacht u op uw beurt achter de rode lijn”.” 2. Regels en adviezen over de interne veiligheid in het gemeentehuis kunnen duidelijk aangegeven worden, zoals bijvoorbeeld nooduitgangen en kaartjes met locaties van handblussers. 3. Communicatie over het veiligheidsbeleid Dat het veiligheidsbeleid bijna alle afdelingen binnen de gemeente raakt, is inmiddels duidelijk gemaakt in deze nota. Communicatie over de voortgang van het veiligheidsbeleid is dan ook voor vele intern betrokkenen en extern betrokken partners van belang. Team OOV heeft hierin een belangrijke rol. Daarbij moet ook richting het College en de Raad gecommuniceerd worden; zie hiervoor het Hoofdstuk Borging van deel 1 van deze nota.

22

Jaarplan Veiligheid 2011 Gemeente Oegstgeest, pag. 10.

19

Proces en voortgang De voortgang van en de verantwoording over het integrale veiligheidsbeleid vindt, zoals reeds aangegeven in deel 1 van deze nota, plaats in het jaarverslag veiligheid. Elk jaar wordt er opnieuw een jaarplan veiligheid vastgesteld, met als integraal onderdeel het handhavingplan voor de GOA’ s. In dit jaarplan worden de jaarlijkse plannen en doelen beschreven met daarin aandacht voor de doelstellingen en de streefwaarden. Daarnaast wordt er voor het veiligheidsbeleid aangesloten bij de Panning & Control cyclus van de gemeente. Hiervoor wordt een aparte paragraaf veiligheid gemaakt. Aanbevelingen Alle aanbevelingen, zoals die zijn opgenomen in deel 1 en 2 van deze kadernota, staan hieronder voor de duidelijkheid puntsgewijs opgesomd: • • • • • • •

•

• • • • • • •

• •

• • • •

De bereikbaarheid en beschikbaarheid van de medewerkers tijdens een ramp of crisis wordt georganiseerd en vastgelegd. De gemeente gaat voor de rampenbestrijding voldoen aan de eisen, zoals gesteld in de Wet Veiligheidsregio’s. Het netcentrisch werken (voor de rampenbestrijding) wordt in Oegstgeest ingevoerd. De voorbereiding op de rampenbestrijding wordt verder geïntensiveerd en in een verbeterplan vastgelegd. Communicatie wordt intensiever gekoppeld aan het veiligheidsbeleid. Het integrale veiligheidsbeleid wordt aangesloten op de interne P&C cyclus van de gemeente. De beleidsmedewerker OOV wordt als coördinator in de gelegenheid gesteld om interne- en externe partijen bij elkaar te brengen de totstandkoming en uitvoering van het veiligheidsbeleid te kunnen monitoren. Tussen bovengenoemde partijen worden afspraken gemaakt over het gebruik van de afzonderlijke jaarverslagen en evaluaties om het integrale veiligheidsbeleid in Oegstgeest te kunnen beoordelen. De GOA’s worden in samenwerking en overleg met de politie flexibeler ingezet. In samenwerking met het OM gaat de gemeente de georganiseerde criminaliteit bekijken en zo nodig een aanpak opstellen. De gemeente sluit zich aan bij het RIEC. Burgerparticipatie wordt als middel ingezet om onveiligheid aan te pakken. De gemeente en Woningstichting Buitenlust gaan samenwerken om de leefbaarheid verder te vergroten. Deze samenwerking wordt ingezet om de overlast van hangjongeren aan te pakken. De GGD en de gemeente gaan samenwerken op basis van de WMO om een integrale aanpak van gezondheidsproblemen te realiseren en de redzaamheid van mensen te vergroten. De gemeente zal zich op meerdere onderwerpen aansluiten bij het Veiligheidshuis, dan alleen ten behoeve van de doorgeleiding van ex-gedetineerden naar werk. De gemeente onderzoekt of bevoegdheden uit de Wet Maatregelen Bestrijding Voetbalvandalisme en Ernstige overlast (Voetbalwet) ingezet kunnen worden om jeugdgroepen aan te pakken. Intergemeentelijk wordt afgestemd over de aanpak van risico’s. Afspraken met betrekking tot toezicht en handhaven van de brandveiligheid worden verder aangescherpt. De brandweer en de gemeente toetsen gezamenlijk de BHV plannen van zorginstellingen. Intern wordt de voorbereiding op de rampenbestrijding geïntensiveerd door onder andere themabijeenkomsten te organiseren voor de betrokken afdelingen onder leiding van de burgemeester of de gemeentesecretaris. 20

•

Bijlage 1 Lijst van interviews

1. Els Timmers

Burgemeester

12 juli 2011

2. Jan Houtenbos

Hoofd BBO

12 juli 2011

3. Jan Willem van der Vijver Beleidsmedewerker 12 juli 2011 Openbare Orde en Veiligheid 4. Ruud Bitter Coördinerend 13 juli 2011 Gemeentesecretaris Veiligheidsregio Hollands Midden 5. Angelique Heus Beleidsmedewerker Veiligheidsregio Hollands Midden 14 juli 2011 6. Ruud van Es Teamchef Leiden Noord Politie Hollands Midden

18 juli 2011

7. Karen Valom Openbaar Ministerie

Beleidsmedewerker 19 juli 2011

8. Ko van Doorn Juridische Zaken

Beleidsmedewerker 19 juli 2011

9. Barbara van de Slikke en Nicolette Kager Beleidsmedewerkers WSO

19 juli 2011

10. Jan van der Heide

Hoofd BOR

19 juli 2011

11. Helene Meijer Bestuurlijke Zaken

Beleidsmedewerker 20 juli 2011

12. Frank Ratelband Adviseur

Senior Communicatie 20 juli 2011

13. Angéliquè de Regt en Alexander Kruisman Veiligheidsregio Hollands Midden, Brandweer

21 juli 2011

14. Majella Roosjen Veiligheidsregio Hollands Midden, GHOR

21 juli 2011

15. Nicole van Eeden VROM

Beleidsmedewerker 25 juli 2011

16. Ruud Leugering Buitenlust

Woningstichting

17. Laura Platte Economische Zaken

Beleidsmedewerker 1 augustus 2011

28 juli 2011

21

Bijlage 2 Literatuurlijst • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Integraal Veiligheidsplan Leiden (Conceptversie 8 juli 2011) Wetsvoorstel Wijziging Gemeentewet t.b.v. Regierol Gemeenten Resultaten scan gemeentelijke processen 2010 Oegstgeest (VRHM) Normenkader scan gemeentelijke processen maart 2011 (VRHM) Politie Hollands Midden District Leiden & Omstreken Jaarplan 2011 Hollands Midden Korpsjaarplan 2011 Politie Hollands Midden Korpsbeleidsplan 2008-2011 Politie Hollands Midden Beslisnotitie VRHM m.b.t. Aanvulling Beleidsplan 2011 Politie Hollands Midden Jaarplan 2009 Integrale Veiligheid Oegstgeest 2009 Jaarplan Veiligheid 2011 Gemeente Oegstgeest (concept) Voorbeeldplannen van andere gemeenten, o.a. Valkenswaard, Maarssen, Boskoop, Rijnwoude en Stein/Beek/Schinnen. Integraal Veiligheidsbeleid Oegstgeest 2011 -2014 (concept) Checklist Startnotitie Kernbeleid Veiligheid VNG, = opzet IVB van VNG, + Samenwerkende partners bij het IVB van de VNG. VRHM Regionaal Beleidsplan 2012-2015 Startnotitie Integraal Veiligheidsbeleid 2011-2014 Oegstgeest 1e bespreekdocument Beleidsplan VRHM 2012-2015 Analyse inzet Openbare Orde en Veiligheid 2011 Notitie inzet GOA’s Boek “Gezondheid in beeld in Zuid Holland Noord.” GGD Hollands Midden, RIVM, Ministerie VWS. J.J.M. Paijmans e.a. Utrecht 2010

Alle websites die zijn gebruikt bij de totstandkoming van deze nota zijn vermeld in de voetnoten.

22

Bijlage 3 Lijst van afkortingen 1. APV = Algemeen Plaatselijke Verordening 2. BAG = Basisregistraties Adressen en Gebouwen 3. BBO = Beleids- en Bestuurs Ondersteuning 4. BHV = Bedrijfs Hulp Verlening 5. BIBOB = BIBOB is de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur 6. BOR = Beheer Openbare Ruimte 7. GGD HM = Gemeentelijke Gezondheids Dienst Hollands Midden 8. GHOR = Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen Rampen 9. GOA’s = Gemeentelijke Opsporings Ambtenaren 10. GRIP = Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure KVO = Keurmerk Veilig Ondernemen 11. KVW = Keurmerk Veilig Wonen 12. OM = Openbaar Ministerie 13. OOV = Openbare Orde en Veiligheid 14. P&C cyclus = Planning & Control cyclus 15. PI = Penitiaire Instelling 16. PVOO = Platform Voor Ondernemers Oegstgeest 17. RAD HM = Regionale Ambulance Dienst Hollands Midden 18. RDOG HM = Regionale Dienste Openbare Gezondheidszorg Hollands Midden 19. RIEC = Regionaal Informatie en Expertise Centrum 20. VNG = Vereniging Nederlandse Gemeenten 21. VRHM = Veiligheids Regio Hollands Midden 22. VROM = Volksgezondheid Ruimtelijke Ordening en Milieu 23. Wabo = Wet algemene bepalingen omgevingsrecht 24. WMO = Wet Maatschappelijke Ondersteuning 25. WSO = Welzijn Sociale Zaken en Onderwijs

23