OMI van het 1 ,alla aan Vloit m
,git : he
Dhr. a mevr. E. Desmedt - De Smet █████████ D:1oy 3 2 █████████ █████ 9300 E E I Z E █████████ █████ K O NTAKT █████
LAD
verschijnt dr.iemaandelijlcs
V orantw!yo'r ei 1. ï k. ui tgever
3e trimester 3e JAARGANG= NR. 6 - bijzonde r nummer
Kapellestvtat 104
sertetpheT. I5:83
9800
T) E1NZE
Tel. 0 91/86.24.53
D 1
0p 30 september 1953 o;rn 19 'u wordt in het vs`seum van D ein ze en Leiestteek een è roze retrospektieve tentoonstelling geopend v€ux ?;et werk van
F AL•FERT ST;p^ Ái✓ S
; $1853
-
-rÏ9 í3)
naar a.anieidirg van zijn honderdste -v„erjaardag. Wij rekenen op Uw aanwezigheid bij de openstelling waarb ij he t woord zal gevoerd worden door sr. Lydia M.A . SOItOONBAERT werkleider I
Ze is te bezichti g en van 1 oktober t•iiD 2.7 november 1983,
196.
LET WEL. 1
In verband met de organisatie van die retrospectieve is men verplicht het Museum te sluiten van donderdag 22 september af tot en met vrijdag 30 september 1983 en van dinsdag 29 november af tot en met dinsdag 6 december 1983.
--------------------U 1 T N 0 D 1 G 1 N 0.
In het Museum van Deinze en Leiestreek , gaat op vrijdag 16 september 1983 een pianorecital door in het kader van het FESI`,AL VAN VLAANDEREN . David Lively zal werk vertolker van Copland, Berio , Debussy , Strawinsky en Cage.
Het aanvangsuur van d it veelbelovend concert is 20,30 uur. De toegangsprijs bedraagt 250 Fr.
Reductie voor 3-plussers eai
groepen , minimum 20 pers., (190 Fr.) en voor jongeren Beneden de 26 jaar (125 Fr.)
Kaarten zijn te bekomen in het Museum van Deinze en Leiestreek, Lucien Matthysïaan 3-5, 9800 Deinze - Tel. 091/86.00.11.
R A V E E L.
• Voormelde muzikaal hoogstaande manifestatie maakt deel uit v=a: "Fiandria Illustrata". In deze muzi kaal-plastische concertreeks worden gevarieerde muzikale programma 's gecombi neerd met de ten-toonstelling van enkele sleutelwerken uit het oeuvre van hedendaa gse kunstenaars .
Te Deinze staat Roger ?NAVEEL in de kijker.
De tentoonstelling is toegankelijk van 14 tot 18 september 1.983, tijdens de normale openingsuren van het Museum.
197.
219. u EVVAES EN BOEI:IVO DOSSC; , A l b e rt
y sv d T y vert M .t arm- . ger ^, 4_Lrk m Llir e.. . a s r. 1 8, 102x, 177, 7 ;, 18 5,
2I3
(rustig art ve rtellend te lezen met dialektw. k1 ank tcn) Boer Ivo di inkt .
Ik woonde aan den ingang van den ïrakel, op een goed ateliertje dat ik huurde ; 't Boerenleven ben ik daar be_gonne:t'.., D.-,ar rechtover was er een schone hofstede, zo wat naar de diepte gebouwd, net een hok erf een voorhof en drie oude schone not^^laars t'LwYíyf'4'4 y Daar woonde Ivo en Ivo was 'net: :;oer die mij straf axansto d ; 't was alsof hij uit een van de schilderijen ver? Breu.gel was ;; e_z`prong.,enn. Met discinctic die boeren kunnen zesben. ; 'non boer, die maar klapte zoals een goede echte pastoor. Boer Lvo klapte met zijn ragen toe ; en zijn mond smaakte wat hij zei. 1v3 komt poseren hij de w :cnf in de winter.. Meneer Al t . gtl .:1 r'2 Sa, '':r u 3c`g gc ád "i 'Gr c i^':°kr, lk
Wi i.
geen geld hebben, geef ine liever 'nen druppel. Ik teken hete ; :t ,IJ, zit daar, met zijn. hand op fijn d.aie^n efa hij geeft zich een bewuste -aan aelit, zoals enen. t oer die 'bij de conversatie blaf.'ift stilstaan op straat als hij l.eco ;egt dat belang_ rijker_ is dan het alledaagse. O f als ze op bezoek komen en wachten tot :e bij her, wegtaan de kruk van de deur al in handen hebben en pas dan zeggen waarvoor ze ge_koo en zijn.
Ivo raas zo. hij had floeren geregelde vest aan en dat i,ng her- goed en hijj klapte niet terwijl ik tekende om ï e niet te stoters. i'n a s ik zo nen getekend had zei ik -- Ivo, we gaan eens wat ru±c ,:t.., -- Een goed gedacht meneer Albert en hij dacht waars ih lrali.jk aan d-'--n druppel En 'nen druppel ! Ge moet ze dat zien d.rinner:, de boeren. Als ge van 'non dtappel spreekt dan kri.,' gen ze zo een ; 1 1:t;ru c cz';.a van een gelukzalige -ruier'lijkhei0 die r..ch aftekent op hun uiterlijk "leg dat i goed zu2l.e" ! en die _Cipkes _aar, al- e::,. dat ton. skken werkt al mee. Ze hebben er al'rie veorsÁ.zaak. van, F dan kortli; Jac. geschonken en ze kijkerf of bet met een : oogsken staat.. t? ;. ge ms e:t. dan zien met wat voorzichtig proefken : zij e.eac:,on zijn (.>et stieren om te paan, hoe dat ze dan een fijn handje hebben, fijn: r dan dat van een vroedvrouw en ze gaan ïmet dat harnd `e naar d t druppelglazeken en ze it]"3k.; n naar dat IioogsxC,'i en. n---e i,1 tt_' t?YItea en bet is ze dat glazeken eerst wat kriebelen en ze crin]ken dan Renst also heel voo .; ^2Llg en niet;„ van c.e storten 1: .. sc dec T ut-lken d, e muilken heeft. die voorsmaak en dan gaat het puntje van dat to:r.gsker. slaan en dat hoort ge -° en d an al ree; eens gaat der:. druppel erin,
hel egans, en dan zeggen ze '`'{ tvercld ^ayra^ dat is goed". Daar moet een krachtwoerd op gezegd worden en dat is PotverdnnAne, soms nog met- N,)ndedju erbi"i af Nondemilledju.
En als dibn druppel uit is komt boer ivo naast mij staart en kijkt naar 't achiiderij, gebogen, met zijn handen op zijn tule r: zoals °wxetc beer die zijn land keurt ; hij kijkt naar mij en naar de schilder;.j, en zwijgt, en krikt weer naar mij en naar-'t portret. En bij zegt- .
-- Wel Meneer Albert, j'oer" Po; sche ziet er nog genen domex uit ...
195,
220. S ERVAES EN DE VIGNE
Ik stond roet ne kerseleer van bij de 3 000 fr. bij de verf cca ch rd.aan 't groot kanon, -raar "etant Pils de bonne famille" dacht die u'Jat kort wel in orde. Maar moest papa Servaes dat: geweten hebben, ik geloof d t 1121A ra' J voor het tribunaal sleepte want vader Servaes was 'zien eerlijken ímek2 e,_1 zijn ideaal was affaires doen. Hij-heeft zich tiet de kunst nier genoeid noch met de muziek noch met wat anders, nochtans hij ging naar de salon triennale in de casino. Maar moeder was wel anders ; mijn moeders inca er was een De Vigne (1), dus de zuster van Felix en Jules, der- enen eí;>ta historieschilder, den anderen den beeldhouwer die Artevelde geseu peeerd heeft. Want toen Artevelde ingehuldigd werd ,1843) was mama 4 aar en ze zat op de eretribune ; ze he pft ons dat verteld. Moeder was goed ; ze was zonneschijn - en doe me niet schreien, maar er was in Gent ;en betere vrouw dan mijn lief moeder-ken. En ze had een stem ! ze kon zingen ! ze wou chanteuse worden, maar dat mocht niet want dat was niet goed gezien. Zelfs de eerste meisjes die op de velo reder. die werden, uit de biechtstoel gejaagd. Men zel dat' ze op de fiets zaten voor de jeukte. Voor de Jeukte ...
221. STAF (VAN DE WOE) STIJNS Servaes trekt in bij Doorke. (2)
Staf Stijne trouwde en ik ben bruidsknecht geweest van zijn vrouw. Die trouw was tegen de goesting van de vader en we kregen. w j daaris noens achter dien trouw sossissen met krambonaden als maaltra en hoe eerder dat we weg weren, hoe beter ; wij zaten daar als vreuadelin, en. bij, als indringers. Staf van de Woestijne, die van den hoge rang was, dien r den athenee kwam per open voiture, met kaoetschoe wielen a.u.b., dit wilde hebben dat ik als bruidsknecht in chapeau-bus kwam net 'narag pital.eer. Dat bestond niet 1 Uit naastenliefde heb ik bij'ne vriend 'ne pitaleer gevraagd maar die de helft te lang was voor mij. En den hogen hoed die b«n i.K veesten huren tegen 2 fr. bij ':-ten hoedenwinkel op den hoek van de Veldstraat, bij Volckaert, aan 't pateis van justitie, 2.60 fr. Ge kunt peinzen hee dat ik er bij liep in dia kerke van Latem. Ik ben blij dat ik mezelf niet gezien heb. Als we dan sossissen en krambonaden gegeten hadden waren we zere weg en we gingen ne keer naar Den Brakel om het landschap te zien erg we kom^;i voorbij het hofstedeken aar Leon De Smet woonde en die riep ons natuurlijk binnen en het duurde niet lang of we speelden daar op het grasplein "Angelus-Yes" kent ge dat spel - dat is een priemken fijn gesneden raar links zowel als naar rechts en dat ligt op de grond, met ne stok slaat ge dan op het neuskeu. En we spelen, ik met mijnen hogen hoed tot het onge-
(1) De stamboom van Ser'raes werd opgesteld door. Dr. Paul Huys en gepubliceerd i n "Vlaamse Si-am". (2) Zie over ftoorke : S sheldeveld 1974 Jaarboek Raf Van den Abeele p. 292
1.99.
luk wilde dat die verdomde smeerlap van ne Leon De Smet zo een geluk bad dat hij riep eed ,naelan mes" en de priem zat halverweg e mijnen hoed., t _ zij allemaal lachen I Ik l4chte aiet, x.k moest den hoed betalen en wijn budget laas nogal klein. Staf was dus getrouwd. Ik sliep boven op de mansarde e;1 hij beneden ... Ik ben daar dan weggegaan , ik voelde dat ik daar best weg ;gas en ik ben bij Door gaan wonen, bij den Isir oor ,, bij Delf, bij Malfait-je, ' ne weduwnaar. Den Door was 'ne .risteli. jke mens maar hij vloek t e gelijk 'ne ketter en de kwezels kon hij n och toren noch zien, kwez els 7,oals Bertha Verzele, en Marie Burgemeesters en weet ik veel , en Staf Van de Woesti.jne, wan t die kwezelde ook.
Staf van de Woestijne beschuld igde i.-,ij dat hij rmee b.j hem bu itengezet had omdat ik 'nen appel van hem gest olen had. 'Nen app e l 1 Door was daar razend over . Op 'nen avond piepte het deurkei en Staf was daar . Maar Door en zijn zoon * ze noemden h arp in ' t dorp de kater •- sprongen op Staf en gaven hem daar een pekking, omdat die kwe-. zel mij vans diefstal van ' nen appel beschul digd e , Hij is naar giet dorp gevlucht. Bij Doorken heb ik 9 jaar gewooud. Ik. betaal de er '.De frank ida de week huishuur en 1/ 2 fr. per dag voor de kost. Daar heb ik den heiligen avond geschilderd.
222. -ELDGEW'IN
Servaes
'ster
l
t
Ik heb eigenlijk nooit leren schilderen . Toen ik 18 jaar was ging ik wel raar d'ationd.sehool maar leerde daar niet ^a•ew: . Best is eigenlijk uit eigen aard en aanleg te werke n.. Ik heb alles uit de natuur gehaald en dat is de beste academie die er is. Op zekere dag - ik woonde nog samen met Fr its Van den Berghe - kom ik, nat van 't zweet door het fietsen aan huis en ik kan niet binnen ; van voren en van achteren gesloten. De buurman zegt - Meneer Albert - j a, zo spraken ze ons aan - Meneer Albert ze :•:ijn thuis. maar ik geraak niet binnen en geraak niet aan mijn gerief. Een uur later komen ze buiten, Frits en Permeke en Robert. Rae.rer.:. Ze ,:ergader°den afwisselend bij de een en bij de a ndere om een kring te stichten. Ook Baertsoe:n was er bij.
ik vroeg of ik niet mocht meedoen. - Awe;., daar t ebt en we overgesproken map- we -j-2ade-i dat het nop per. of tien te vroeg is. Ik keek inderdaad naar die mannen op. Na jaren vroeg mijn vader op zekere dag -- Hoelang schildert ge nu al ?
- Al. 12 jaar , vader. en, als zakenman ingesteld, vroeg vader - En =jat heeft dat nu al opgebracht ? --600 fr, vader. Ik ben weten gaan lopen..
200.
223. KOOKKUNST VAN SERVALS Servaes kwam bii Frits Van den Eerg: e wonen en kookte de eerste dag. het eten. Dat had Frits zo goed gesmaakt aat Seri.vaes het mocht Mijver: doen en wel drie maanden lang hetzelfde menu maakte. Rij ging daarvoor inkopen doen biJ Elodie in 't Oud Gemeentehuis. Elodie was een echt dorpswijf ; van formaat en gewicht was ze ook en ze kende alle dorpsgeheimen ; zo zou er een dorpsgazet mee kunnen vullen.
Servaes kocht er boerehesp ; hij maakte een dikke goede charlottesaus en een ketel "petoaters". In de tijd van de prinsesseboorntjes waren er ook prinsessen bij. Bijna drie maanden lang hetzelfde en 't stak niet tegen.
Van Juf. Gilliaert van Astene kregen we een fnto van het gezin Ga.7ton P. Baert 1929 er een foto vpn
G.P. Baert 1917. Dank U 1-
Ook van dhr. Paul Lemmens kregen we foto's met dokumentaire waarde doordat er aangetekend werd wie op de foto's staat. Dank U E
Welke inwoner cf inwoonster van Deinze maakt ons ir de vrije tijd een register van de , ersornsnamen , vermeld in ons Kontaktblad , met vermelding van de bladzi _jee ' En wie maakt eert register met namen van plaatsen of gebouwen of Iran " dien" (voorwerpen). Hij of zij neme kontakt op raat de redaktie.
224. "INJURIEN" OF SCHELDWOX)i.2DEN TEGEN "EERLIJKE LIEDEN"
1. Deinze:_1717 Wegens scheldwoorden aan het adres van Joannes TUYTSCHAEVERE en diens huisvrouw molt : Charles DU PRE ( 1), wonende buiten de Brugse poorte, voor burgeneester en schepenen van Deinze verschijnen, want
(1) Charles du Pré war vermoedelijk herbergier. In 1715 kocht hij van Joanne D'Haenens , weduwe van Jan Impens fs. Lieven , "e de herberghe voordien gbenaempi : de vuijlpanne , ende alsnu den roscam " (Rijksarchief Gent, Font:; Detaze, reg. 362 , f' 111 v', in dato 4 maart 1715).
201.
bij rekwest van 25 ju! 2;_ 171.7 heeft Joannes Tuytschaevere "revocatie van injuriën" geëist. Charles du Prë geeft wijselijk toe, beledigende woorden te hebben uitgesproken "ter quaeder trouwen ende bedranckt si;ride" en hij verklaart plechtig " den tweeden comparant als sijne huijsvrouwe te kenn en voor eerlijcke lieden."
(Bron % Rijksarchief Gei.t, Fonds £einze, re(g. 362, f° 215 v') 2,-Deiti^e^_ 1701 Elisabeth I.mpcas moet op 6 juni 1701 verschijnen voor burgemeester. Jan Adams en de_ schepenen Frans Cuvelier en Sirnoen Hoont, omdat zij beledigende woorden heeft gericht tot Magdalena Aerts, die daarop slacht heeft neergelegd. Elisabeth Impens is blijkbaar tot betere inzichten gekomen en verklaart "te revoceren de injurien die sij heeft naergeseijdt aen Madeleene Aerts ... ende oversulcx (- bovendien) haci te kennen voor eene vrauwe met heere (sic)". Ook een (h)eerlijke vrouw dt3:; .. . (Bron : Rijksarchief Cent, Fonds Deinze, reg. 361, F' 149) Pciui HUYS.
225. KINDER- EN ANDERE VOL KSSPELEN UIT VROEGLKE .JARt N "SLANG-SCHIETEN" Met,. trok een acïit-- of slangvormige baan in de aarde met een breedte van een drietal cm, en twee cm. diep. ;an werd om beurt een marbelsprint ingezet. Was men te vlug om de eindstreep te bereiken dan bolde de knikker uit de baan en kon men opnieuw aan de start of werd men uitgesloten. Ook wanneer men ingehaald werd en getroffen door een medespeler moest men opnieuw starten. Wie het eerste de staart van de slang bereikte was de winnaar. Nog een knikkerspel, dat echter niet op school gespeeld werd men trok een cirkel van * 30 cm diameter, waar, door iedere speler, een aantal knikkers in geplaatst werden (aantal volgens overeenkomst en aantal spelers). Het kwam er op aan zoveel mogelijk knikkers uit de cirkel te schicten, echter mocht de eigen knikker (waar:t,^.3e gespeeld werd) in de cirkel niet blijven hangen. Een stukje behendigheid o.a., juiste richting met voldoende stootkracht speelden hier de voornaamste rol. Nog een tweetal. knikkerspelen, praktisch uitsluitend gespeeld door jongeren en volwassenen "UTJE-SCHIETEN" Werd gewoonlijk gespeeld met een 3 tot 6 deelnemers . Per speler werd een "kwartje" (0.25 ct-stuk) voor zowat 1/3 rechtop in de grond geplaatst en dit doorgaans met een tussenruimte van 3 á 4 m. Vanaf een getrokken lijn moest ieder om beurt met zijn knikker, zo dicht mogelijk het geldstuk benaderen . Wanneer men zeer bedreven was in het spel ( en ook wel met een tikje geluk), gebeurde het meer dan
eens dat met één poging reeds het eerste kwartje sneuvelde en dan mocht men onmiddellijk verder spelen naar het tweede. Wanneer men bv. ook na één of meer beurten dicht hij een geldstuk. geko men was probeerde men dan met een forse marbelstoot niet alleen het eerste kwartje uit de grond te krijgen, maar tevens zo dicht mogelijk bij het volgende te komen. Als men de knikker van zijn medespeler kon raken was deze laatste meteen uitgeschakeld en verplicht van eventueel
202.
reeds opgedane buit onmiddellijk af te staan . liet spel w.;5 teneinde op het ogenti ' ik dat alle kwartjes ver dwenen waren. "BOKKEN" Werd door een onbeperkt - aantal dcelri_ eners gespeeld ree` 8 m• hels. Er werd een putje gemaakt van een 7 á 8 cm breedte en. 4 en-, diepte. Men was winnaar in het spel telkens men een l aar aantal marbels zn het putuie Er was een inleg (b edrag volgens overeenkomst ) vereist. In kon rollen . feite ging het hier meer om geldgewin dan om .et spelen zelf. (wordt voortgezet) WC.LTEE VE RLE YEN
226. BEDEVAART VAN SINT-ANTONIUS Over nota 152 kregen we in maar t 1903 reeds een brie f inï dezer voet-,e . een wat' late reactie, maar to en i k de„L7c- te ks t ]Las dacht 11k D it is onwillekeurig aan de liedjes van Fonoré L:iVVAE uit St.--F?.oo s-Winkel (W-V1.) (oom van m'n overl.edert scheerwade. il:ila re: LAGAE uit St.--EloolsWinkel). Honoré LAGAE, bijgenaamd "Poepke LAGAE" ('SEW 1863 + SE..W 1935, zoon van Adolf er. Mathilde De Bisschop), 1m54 klein; congehu-.,wdl, was in. zijn geboortestreek een populair volkszariger en liedjesschrijver, met een zeer vinnig kijk op het leven en een nog scherpere pen. zilt ?leeft tal van liedjes gemaakt (o.a. de Bedevaart naar St.--A:teniu :), ciie Ik-lij &A, ten gehore bracht bovenop een tafel tijdens de kermis, meestal op bestaande en gekende r elodieën. De ,bedevaart naar S<J.-Antonius _s ae melodie van het Pierlala-lied, en deze Pierlala is eeuwen oud en gekend als het zingende geweten van de openbare mening. (Over Pierlala ! zie o.a. Gendtsebe Tvdi_ngheri 1982 :,r .1) Dat Honoré LAGAE nog niet vergeten is bewijst het "x+zlgende Te St..-Eloois-Winkel, werd op 30 april 1960, ter gelegenheid van de 25e verjaring van zijn overlijden, een "?IONORE LAGAE-AVOND" georganiseerd, waarop een heleboel van zijn liedjes werden ten gehore gebracht. Te S.E.W., op 9 ju, i 1982, werd een 11--juli-vii ering gehouden die volledig in hei. teker stond van onze zanger, met een programma dat een bomvolle zaal lokte. Christine NEYRINCK uit Ledegem stelde er haar werk voor dat diende voor het verkrijgen van haar graad van Licentiaat Germaanse Filologie, dat integraal handelde over lever; en werk van H. In oktober '82 werd er officieel een standbeeld onthuld van Ronoré, en als apotheose werd er ter gelegenheid van een wijkfeest een C1t-TEA`.; POEPKE LAGAE verkocht, want volgens onze dichter was de kortste weg naar het paradijs den trap var, de wijnkelder. Ik overhandig U 2 "originele" teksten, die echter onderling enkele kleine verschillen vertonen, waarbij tekst nr. 1 volgens zegslieden waarschijnlijk dichtst bij het origineel ligt, zoniet het origineel is. Wanneer we deze teksten. vergelijken met die van ons oud moederke, dan zijn er naast vele gelijkenissen, ook zeer vele verschillen te bemerken, waarbij het belangrijkste verschil ne.i. het weglaten van het Pierlala-tetra is. Misschien dat de meloiiE wal dezelfde is ? Ook zijn enkele strofen gewoon vergeten , en enkele dot mekaar gehaald. Maar al met al. een flinke prestatie voor net kranige oudje dat op het gehoor af dit lied vrij gaaf wist te bewaren.
'103.
En dat Honoré niet enkel een geboren dichter was blijkt uit z'n laatste woorden vbór hij stierf : God den Heere. haast Ij zeere 1 Daarmee hebben we aan Caesar gegeven wat hem toekomt, en tevens hoop ik een bescheiden bijdrage te hebben geleverd tot het vervolledigen van de gegevens in het voortreffelijke berichtenbi.ad van de kring.
Ronald DEDECKER (lid, KOK)
HERMAN MAES ONVERMOEDE. TALENTEN ? 1'. Een K.O.K.-lid stuurde mij volgenet krancenkripsei uit een krant van juni 1983 : "NIEUWE VOORZITTER BIJ SV WAREGEM" Op de aanstaande Jaarlijkse algemene vergadering van SV.', Waregem zal Herma n Maes voorgesteld worden ale voorzitter in opvolging van .Julot Cras, die vennoot-beheerder blijft. Herman Maes zou pe- r 1 oktober in funktie treden. Mae.c is al gedurende drie jaar d.e hoofdsponsor van de Westvla.amee eersteklasser.
2'. Over Hermat Maes als schilder schreef Raf Van den Abeele in het de heemkring; Scheldceel ;ï. jaarboek 1974-1975 van Deze Hermast Maes was de zoon van Boudewijn Maes , onmi ddellijk na WO 1 volksvertegenwoordiger voor de Frontpart-ij. Herman Maes leefde van 189? tot 1959 en schilderde o.a. portretten van Joris Eeckhout, Hugo en Herman Vander_ Abeele te St. Martens-Latem . Zijn vader (nationalist -- sociali;,t -- con nunist) overleed te St. Martens-Latem in 1946 en .,,a s te Gent geboren i.r. 1873.
Deinzenaar3 vroegen mc of ik dat was toen de naam op een bord prijkte ter aankondiging van een tentoonst elling in Latem. Geen kommentaar.
3'. Dr. T. Goemiane vestigde mijn volkstelling te Reningelst in noteerd stoul, samen met zijn een meid (Dachten de Kupe 24e
aandacht op het feit dat 1697 een molenaar. Herman echtgenote , 4 zoons, een jg. nr. 6 (nov.-dec.1982
in de Maes geknecht ez blz. 161)
5 (sept.-okt.1982 blz.137)
4'. Gaston BaerV noemde ::i^h zelf Gaston Pieter Baert sedert hij ooit
204. eens v`rwarc werd met ergar.s een Gknston 3aert met kwade reputatie (aldus vertelde hij mij). * Wie neeft nog homoniemen
Of wie kent gevallen van homoniemen ?
227. CLAUS In de tuin van Emiel Claus roet er een ijskelder g eweest zijn die echter in 1951 reeds in staat van verval was. R. vd.A (Ons Heem 1951 blz. 128)
228. IN 1883 1883 was het geboortejaar van K . C.K..-voorzitter Jules De Coster 1883 was het geboortejaar van Albert Fervaes , ook van Georges Chabot, die alle drie ter sprake komen in iet jaarboek K.O.K. 1984.
In 1883 overleed Richard Wagner van wie Thomas Mann zei "Wagner is , wat kunstenaarschap betreft, zonder voorgaande, waarschijnlijk het grootste creatieve talent uit de hele kunstgeschiedenis". Het is ook het jaar waarin von Floro- w- overleed , waarin de Metropolitan Opera in New York werd geopend, waarin de Franse illustrator Gustave Doré overleed en waarin Manet overleed. In 1883 werd ook Utrillo geboren, stierf Karl 1;arx en werd Karl Jas p ers geboren.
Iwan Toen>enjew en Hendrik Conscience stierven in 1883.
229. KANTFABRIEK TE DEINZE ?
Dat was, de fabriek van Hilaire Van Heuverswijn, naast Pericl Eis rechtover Albert Saver ^.; aan de Gentsesteenweg Zijn zocr.s waren Eniel Leon die nog -in Deinze wonen R>bert ( overleden Duits concentratiekamp Sachsenhauaen - zie K.O.K. 1945 blz. 13) ook 2 dochters Je.3une te Kruishouten
Angele te Zottegem Was Hilnnire lesge'ner aan de Gentse nijverheidsschool ? Jules De Sutter wuti in zoverre bij de zaak betrokken dat hij modellen tekende , ontwerpen maakte. Hij woonde eerst te Waregem , nadien te Astene bij Louis De Clercq (Kapellestraat nr..109'.
2,.:s5.
230. ONZE STADSI3IBLIOTI.IEEK
Er zijn mensen die naar de bibliotheek gaan maar niet weten welk boek te zoeken of te kiezen. 1'. Er zijn natuurlijk onze eigen auteurs Gijsen, Walschap , Elsschot, Boon , Claes, De Pillecijn, D e Pauw, Claus, Van de Loo , Ruyslinck, ... en vele anderen. 2'. Er is echter ook dg internationale schrijverij met de grote auteurs, Fransen, E ngelsen, Du i tse r s, Amerikanen , Russen, enz... de grote klassiekers.
3*. Maar lees eens ter spannende ontspanning een werk van Fredericq Eorsrhe Leon Uris
Mario Simmel : mensen van vandaag, over gebeurtenissen op internationaal niveau vandaag, morgen en gisteren -- met de huidige strukturen als achtergrond. Onze stadsbibliotheek he,a;_t ze. Het is geen kinderlectuur l '
Saveri j s en
Paul Huys Van onze K.O.K.-medewerker Dr. Paul Huys, cultureel. adviseur hij het provinciebestuur Oost-Vlaanderen, geboren Deinzenaar, verscheen een kunsthoek :^averi 1 s ^J
of Het genot van. te schilderen. Prijs : 2.950 F.
231. SERVAES
Wij bezochten de Servaes-tentoonstelling die van lá juli tot 15 augustus 1983 werd gehouden in de Sint-Audomcr-u skerk te Vinkem Beauvoorde, (bij Veurne), en lazen met belangstel l nng de teksten van J an D'Ha.ese in de catalogus.
Negen werken uit onze verzameling stonden verveld tussen. de 87 tentoongestelde werken. Ook uit het Museum Dhondt-Dhaenens te Deurle waren er werken.
206.
Van de Deinzenaar Gaston Eraem , auteur van de roman Het kleine +Ierschil, is een tweede roman op komst.
232. EEN WAASLANDS "LIBER AMICORUM" EN DEINZE Als geboren Waaslander ?as ik met belangstelling het Liber Amicorum van Willem Melis, ('1907) een in het hele kaasland gekende en goëerde figuur, bedrijvig van in zijn studententijd. Hij heeft in 1929 te Maastricht de lijkrede gehouden , naa}ens de T euvense studencen, bij he-^. graf van Jef Van den ende, de prinsstudent der jaren onmiddellijk ra 1900, een zoon van de notaris te Olsene. Jef Van den :ynde verloor zijn .,ader zeer vroeg . Jef was pas vier ja ar oud. En toen. kwam hij bij zijn oom Dr. Galens , later burgemeester te Deinze . Zo is Jef Van den Eynde, in 1879 geboren , meer Deinzenaar dan 0lsenaar. Het is deze Jef Van den Eynde die Jef Van Risseghem naar Leuven uitgenodigd heeft om er te zingen voor de studente n, begeleid door Emiel Hull ebroeck. Willem Melis vertelt in Memoires over Alois (Alwien) De. Maevet°, een gewezen legeraalmoezenier van W.O. 1, die leraar was te Bei_nze i he`begin van de jaren 20, en die zijn vakanties te Sin.-Niklaas doorbracht. bij zijn zuster. In een van de bijdragen in het Liber Amicorum vertelt -z•-'r van over de begrafenis van Jef van den Eynde, die begraven ligt op h,^t kerkhof van de abdij van Vlierbeek. In het artikel van Henk van der Wielen komt Josue De Deeker ,`van Zeveren ) ter sprake en worden de schilders van de Leiestreek verveld. in "Persoonlijke Herinneringen" heeft Melis het onder andere ook over de begrafenis van Jef Van den Eynde "het weeldekind van de vooroorlogse Leuvense periode, Tciie gelal., tijd en talenten verkwist had om stijl en schoonheid te brengen in het studentenleven". Er was geen geld om een begrafenismis te laten celebrer'n. Een tiental vrienden en 7i.:,f studenten mest de Verbondsvlag omringden het graf.
(Bijdragen tot d e geschiedenis van een generatie . Een liber an_corum voor mr.Willem Melis ' 31.7.1907, bij zijn 70e verjaardag ; samengesteld door Arthur De Bruyne).
Heb je ook een Deinze -bibliotheek, d.w.z. de rij K.O.K. Jaarhoeker, en die uitgaven die over Deinze handelen of door Dcinzenaars eesc_hreven werden ?
233. DEINSE TOREJS (aansluitend bij nr. 214) In 191.8 deden de Duitsers v&ár hun aftocht de O.L.V.-kerktoren springen . Kerktorens werden immers als uitkijkposten gebruikt. In 1540 bleef de toren, bijna per toeval gespaard van dynamitering door het Lelgisch legar. De toren van de Sint-Martinuskerk werd op 23 mei 1940 door het 3elgisch leger gedynamíteerd.
207.
Van Gaston ` avernier (Astene) kregen we 4 in hout gevette steekmessen (arbeidsgereedschap van de tiLanerman). Dank U
234. TEN HUIZE VAN ...
Was indertijd een populaire uitzending op T.V. en heeft een rijk beeldenarchief en feitenmateriaal bijeengebracht. De teksten werden uitgegeven ( door het D)av•idsfonde). Onze streek kwam herhaaldelijk aan bod met : Albert Saverijs Caston Martens Albert Servaes Richard Minne Dr. Adriaan Herar. Martene Leon De Smet
235. 1385 - 1390 Toen was het erg gesteld met Deinze en Petegeu. Beide stadjes waren zo goed als ontvolkt tengevolge van (binnenlandse) oorlogen en opstanden. Over Deinze eis Petegem vermeldt Yrevenier "que ycelles villes sont eiscores s:. tres pauvres que elles ne se pourraient repeupier", genoteerd uit eigentijdse rekeningen. Deinze was in 1385 zijn oor'conden over privileges kwijt door de brand. Dat kwam Filips de Stoute, de nieuwe vorst goed van pas want hij schafte ze toch af in alle steden die opstand gepleegd hadden. Gent eiste ze terug, voor zichzelf en voor de steden die met Gent hadden meegedaan ; dus ook voor Deinze. In Deinze was Fr in alle troebelen een pro-Gentse en een anti-Gentse. partij.
In het K.O,K.-Jaarboek 1984 zal een bijdrage verschijnen over de correspondentie van Albert Servaes naar Jules De Coster, destijds K.O.K.-voorzitter. Uit die brieven is een portret van Servaes en van zijn opvattingen te distilleren.
Ben je in orde met je lidgeld ? JCC-0434500-37
i
Eeb je ? e jaarboek 1983 al afgehaald in het Museum
208.
236. ALEXANDER UTENDALE Bij de openstell ing van ons nieuw museum had in de O.L.V.-kerk een plechtige mis plaats, opgeluisterd door een Gents koor dat een. mis zong Deze m is werd voer het van de Gentse componist Alexander Utendale. eerst uitgevoerd, te Deinze dus, op 29 november 1981. Alexander Utendale werd waarschijnlijk geboren in 1543 - of 44 of 45 en doorliep de loopbaan van heel wat muziekbegaafde knapen in de 16e eeuwse (Zuidelijke) Nederlanden : zangertje, dan, na de stemmutatie,, zanger in de hofkapel van de Rabsburgse vorsten (koorknaap). Over het leven en het werk van deze Utendale lezen we een artikel van I.Bossuyt ( van Waregem ) in Spiegel Historiael (mei 83).
Na verblijven in Spanje (met Maria van Hongarije) was hij aan de hofkapel van de aartshertog verbonden te Praag en dan te Innsbruck. Hij werd componist , muziekleraar van de koorknapen, kapelmeester enz. Hij overleed in 1581 en werd door een andere Zuidnederlander opgevolgd. De rol van glanshoofdstuk wij kamoefleren Italiaan is, de
Zuidnederlanders in de Europese polyfone muziek is een uit onze kultuurgeschiedenis. We kennen het niet. Maar Van den Berghe als del Monte en denken dan dat het een la Rue is Vanderstraeten e.a.
Ons gebrek aan chauvinisme kent geen grenzen ; bij de anderen is het het chauvinisme zelf dat geen grenzen kent.
237. VIERSCHAAR
Deinze was in 1585 totaal verwoest en zat financieel aan de grond. Het duurde lang eer de stad hersteld was. Dat blijkt vooral uit de rekeningen. De stad werd vrijgesteld van belasting. De burgers kwamen geleidelijk aan terug. In 1600 en later woonden de Tuutschavers weer in hun herberg Den Herdt, op de markt te Deinze. In 1613 betaalde de stad aan Jan Tuutschaver zoon van Louis twee jaar kamerhuur omdat in die kamer de vierschaar vergaderde "overmits het
stadthuys deser stede verbrandt ende gheruyneert is". De pastoor , Lieven Neerynnck, woonde nog niet in de pastorie die beschadigd was, maar in een huis dat eigendom was van Heyndrick van 1iauegtiein,
238. DEINZENAARS OP CENTS SCHUTTERSFEEST IN 1439-40 Het Land tanAalst 1978 blz. 40-56 vertelt over een groot schuttersfeest, ingericht: door cie voetbooggilde St. Joris te Gent 1439, waaraan 58 groepen deelnamen . In zulke feesten ging het niet alleen om het
goed schieten, er warei ook prijzen voor die,groepen die de mooiste optocht maakten bij he t '.)innenkomen in de stad, Er waren heel „gat soorten prijzen. Deinze nam deel met 10 schutters - zoals al de andere gilden. Die 10 schutters waren - om hun intrede op te smukken - begeleid door 1 keizer en door 35 man te paard . Deinze was niet bij de eerste prijzen; het won alleen de wig Y.
209.
Er waren hier twee schuttersgilden : die van St. Sebast iaarn (zie K.O.K. 1936) en die van St. Joris (zie K.O.K. 1946). riet is de laatste groep die ?? einze te Gent vertegenwoordigde. In zijn studie over de St. Jorisgilde vermeldt Luc Matthys dit schuttersfeest en de deelname van Deinze (K.OLK. 1946 blz. 29 e.v.). Voor sommige gilden zijn de namen van de deelnemende schutters bekend. Voor Deinze is er geen enkele naam bekend.
239. KONTAKT MET RHE.INBACH (en elders)
Sedert en i ge tijd is er druk kontakt met Rheinbach en gaan Deinzenaars er op (familie) bezoek of ontvangen ze bezoek van daar. En dan worden wel eens ;eschenkeh gegeven. Wat geven wij j ? L iefst iets van hier, als bii-jvende herinnering. Dat "blijvend" is belangrijk. Bloemen vergaan -- helaas t Een fles Filliers geraakt leeg en dan op de glaskontainer ( tenzij men de kruikjes bewaart ?).
Fonoplaten met muziek van bij ons blijven. En er zijn er t Er is zelfs een fonoplaat met zang van het Deinse koor Cantabile en muziek van de Speleman. En boeken Over Deinze Over Vlaanderen Over Vlaanderen zijn er zelfs een paar werken Manu Ruys : Die Flamen
in het Duits
en dan de Duitse vertaling van het oorspronkelijke Engelse werk van Patri -:ia Carson : "The Fair Face of Flanders" in het exits . F1andern Zauber und Schicksal in het Frans
Miroir de Fi.andre es^n Engelse historica die te Afsnee woont als echtgePatricia Cars'on is es^rx note van Prof. 1.r. R. Van Caeneghem
Haar boek is een mooi geschenk ; ock de Nederlandse versie Vlaanderen : Fraai Ge1aaz. (te koop i n de Deinse boekhandels).
240. COTTEM EN LEERDE
In Appeltjes van het Meetjesland (1981) vertelt Luc Stockman dat in 1171 het altaar van Gottem aan het kapittel van Doornik werd gegeven wat te maken heeft met het innen van de tienden. Dat voerde naar een proces in 1201 waarbij een Boudewijn en een Geraard van Leerne genoemd worden. (Van Leerne : Balduinus et Gerardus frater eiais de Lethe.rne) Interessant zijn de namen die in het proces vermeld worden : Lambrecht, Hendrik, Boudewijn, Willem, Zeger, Geraard, Gerald, lglard, Folcard, Fromalt, Erembalt, Scoman, Hugo, Walter, Radolf, allemaal namen van Germaanse oorsprong.
Eén keltische naam : Iwein en twee namen van kristelijke oorsprong Simoen en Filips.
210.
De naam Boudewijn kwam in deze ( bescheiden en beperkte telling) het meest voor. De personen bij deze tekst betrokken vormden zowat de leidende klasse van toen ( wijze voLwa s en mann ek va,1 Kneasselare) .
( Een dorpsraad te Knesselare in 1201). Het altaar van Deinze werd reeds i n 840 aan het :Doorniks kapittel gegeven. liet graafschap Vlaanderen lag in het bisdom Doornik. De biscionsindeling die wij nu kennen dateert in principe van de tiid van Filips 11, Granvelle en Alva.
241. RUG 1916
DE COSTER
In nota 11 blz. 84 van K.O.K. jaarboek 1979 vermeldden we de namen van diegenen uit onze streek die tijdens WO 1 aan de vernederlandste universiteit studeerden. Daarbij stond de naam van Paul De Coster uit Lotenhulle. Men signaleerde ons dat in Lotenhulle raersan(f weet w:.e dat is. Inderdaad, de man "verbleef'' tijdens Wo I toevallig te Lotenhulle gedurende een paar oorlogsjaren. Zijn vader , stationschef re De inze , was stoor de oerlogsper.iode afgezet en vervangen door Duit se diensten . Derhalve zat vader De Coster ook zonder woonst en trok in bij verwanten te Lotenhulle in afwachting van betere tijden. Zo komt het dat zoon Paul De Coster te Lotenhulle woonde en in de lijsten als Lotenhullenaar genoteerd staat. Deze Paul De Coster is de broer van wijlen Mevrouw Gaston Scheerlinck-De Coster ('1901-+1983). Na de oorlog mocht hij zijn ingenieursstudies niet verder zetten. Hij kwam bij de N.M.B.S. terecht en -naakte er carriëre als stationschef o.a. te Brussel en te Oostende.
Na WO II werd hij beloond omdat hij er voor gezorgd had dat in 1944 een transport gevangenen in panne viel op het spoor, waardoor veel van die gevangenen (op weg naar Duitse kampen) konden ontsnappen.
242. MAURITS BOMgEKE voorzitter van de studiegroep Monumentenzorg, voorzitter ook van V.T.B.-V.A. B., is 75 r oud geworden. Naar aanleiding van die verjaardag nam hij ontslag als voorzitter-Monumentenzorg (niet als werkend lid.). Wij hebben allemaal in onze Deinze-Bibliotheek de publicatie staan over Deinse gebouwen en Monumenten. De burgemeester en de schepenen namen officieel afscheid van de aftredende voorzitter en boden hem en zijn echtgenote een ontvangst ten stadhuize aan, waarbij Maurits Bombeke de hoop uitdrukte dat het werk van de studiegroep -Monumentenzorg zal voortgezet worden. Onze gelukwensen aan Maurits Bombeke en ad multos annos ... en laat ti niet- "bedu c-- en". N.B. Onze Deinze-bibliotheek # onze Deinse bibliotheek . (is niet hetzelfde als)
