Jij... een nieuwe oudere? Hoezo?

Jij ....... een nieuwe oudere? Hoezo? 5 Hoezo's

Anja van Rijswijk Ik breng nieuwe ouderen met elkaar in contact bij de start van hun nieuwe levensfase. Daarbij ondersteun ik hen zodat zij met een goed gevoel hun oude, vaak werkzame leven afsluiten, hun nieuwe leven oppakken en een zinvolle toekomst vol zelfvertrouwen tegemoet gaan.

Een nieuwe levensfase, een leven vol ontdekkingen

Inleiding Je hoort het meer, je leest er meer over: Ze komen eraan! Wie? Nou die grote groep mannen en vrouwen die ook wel de babyboomers, de protestgeneratie of een andere verzamelnaam krijgen opgeplakt zoals bijvoorbeeld senioren. Zelf behoor ik, met mijn 62 jaar, zeker ook tot deze groep. Maar hoor ik nu ook bij het beeld dat van de oudere mens tot nu toe bestaat? Lieve help, nee! Zó oud ben ik toch niet, zo wil ik eigenlijk ook liever niet gezien of genoemd worden. Want gelukkig, ik ben nog actief en vitaal en (vaak) vol energie. En toch…… en toch durf ik volmondig toe te geven dat ik niet meer de jongste ben en ook vragen had en heb hoe om te gaan met de nieuwe levensfase die zich al heeft aangediend. Ik vroeg me af: ben ik dan de enige met vragen? Ben ik de enige die zoveel te kiezen heeft maar twijfelt over wat te doen, hoe te denken, wat te willen? Vast niet! Ik neem je graag mee in mijn zoektocht naar De Nieuwe Oudere. Laten we vooral sámen op zoek gaan naar en ontdekkingen doen in deze levensfase. Een leven dat vol van waarden is, een nieuw leven dat ook vol passie kan worden geleefd. Ik wens je veel plezier en inspiratie toe tijdens het lezen. Ik gooi de hij’s en zij’s expres door elkaar. Daarmee laat ik blijken dat vrijwel alles wat ik schrijf (of beweer) niets te maken heeft met de toepasbaarheid op een man of vrouw. Dus waar hij staat, kan je ook net zo goed zij lezen en andersom.

2


1

Het gaat altijd eerst over geld

Wanneer je wat wilt weten over stoppen met werken dan ga je het internet op en googled er wat op los. En dan krijg je een waslijst met hits over zaken rondom geld. Je wordt overvallen met allerlei informatie over hoe je kunt berekenen hoeveel geld je (nog) beschikbaar hebt als je stopt met werken, minder wilt gaan werken, pensioen- en AOW uitkeringen. Als je bijvoorbeeld door een reorganisatie of nare toestanden op je werk gedwongen wordt te stoppen met werken dan kan je ook veel vinden over werkeloosheidsuitkeringen. En dan volgt ook een enorme Nederlandse berg met regels, regelgeving, belasting- en andere wetgeving. Want natuurlijk wil je weten wat het financieel betekent als je stopt met werken of minder wilt werken. De rekenmachine komt tevoorschijn en er wordt driftig gerekend. Maar hoe je ook rekent, één ding is zeker: het wordt minder. Jammer natuurlijk want we houden van onze opgebouwde welvaart en je zult je uitgavenpatroon moeten herzien. Iets minder welvaart, iets minder te kiezen vinden we niet altijd leuk maar we krijgen er heel veel vrije tijd voor terug. Een algemene wijsheid is dat geld niet gelukkig maakt maar, zo hoorde ik eens, gelukkig maken ze geld. Geld geeft mogelijkheden, geeft meer keuzevrijheid en als je geld hebt, heb je minder zorgen. In het hebben van veel vrijheid en veel tijd is ook veel rijkdom te vinden.

Hoezo? Daarom! De Nieuwe Oudere vindt geld zeker belangrijk maar vindt ook dat geld een minder belangrijke rol speelt voor een fijn leven. Met minder geld heb je ook een rijk leven.m

3


2

Vitaliteit en gezondheid

De mensen die na de oorlog zijn geboren worden gemiddeld ouder en blijven bovendien langer vitaal. Natuurlijk geldt dat helaas niet voor iedereen maar wij proberen in ieder geval zo te leven dat we zo lang mogelijk gezond en vitaal blijven. De commercie weet daar ook goed gebruik van te maken. Niet toevallig krijgen we veel aanbiedingen binnen over fietsen, wandelen, gezonde voeding, vitaminen, reizen en nog heel veel meer. Heerlijk toch, genieten van onze vitaliteit en er veel op uitgaan.

Zeg wees eens eerlijk: kijk in de spiegel. Je ziet het toch ook? Jouw rimpelloze bestaan bestaat nu letterlijk genomen niet meer.

Van binnen voel je je nog jong maar er moeten hulpmiddelen aan te pas komen om je haarkleur te behouden, je vel strak te houden en je buikje in te trekken. Oh allemaal niet erg hoor, het hoeft natuurlijk ook niet persé om met je uiterlijk bezig te zijn maar een beetje ijdelheid is de meesten niet vreemd. Het lijf laat ook merken dat we niet meer de snelle sprint kunnen trekken. Bij het opstaan moeten de spieren ook even wakker worden, beetje strammer zijn we wel geworden. En als het fysiek allemaal een beetje minder wordt dan wil dat nog niet zeggen dat we als een sombermans door het leven hoeven te gaan. Mentaal zijn we vitaler dan we misschien ooit zijn geweest. 4


Hoezo? Daarom! De Nieuwe Oudere is zich bewust van het belang van gezond eten en gezond leven. Hij durft ook toe te geven (jammer, jammer!) dat zijn fysieke souplesse is afgenomen. De mentale gezondheid heeft juist veel veerkracht.

5


3

In vrijheid kiezen voor activiteiten

Ook ten tijde dat wij jong waren was de wereld in beweging. Er gebeurde veel, wij kennen het allemaal. De vrouwenemancipatie, de seksuele revolutie, de anticonceptie pil, de moeder MAVO brachten dat vrouwen zich niet alleen als moeder-de-vrouw voelden. Nu participeren vrouwen gewoon in de arbeidsmarkt. De mannen kregen ook een andere rol in het gezin en velen hebben luiers verschoond en achter de kinderwagen gelopen. De verzuiling ging op z’n retour en dat heeft grote gevolgen gehad en heeft dat nog steeds voor de inrichting van maatschappelijke organisaties. De verbondenheid die de ‘zuilen’ als vanzelf in zich hebben wordt nu anders ingevuld. Nieuwe vormen van spiritualiteit ontstaan en meer lossere verbindingen worden gelegd. De na-oorlogse periode brachten ons welvaart maar tegelijkertijd nam ook de individualisering (mede daardoor) toe. We zijn ook van het tijdperk dat we ons bewust werden van het milieu. Hebben geleerd zuinig om te gaan met energie (doe de deur dicht, licht uit!) en kwamen op voor behoud van natuurgebieden. Veranderingen in het onderwijs kwamen op gang. Ken je de Mammoetwet nog? We leerden anders denken en zeker ook op het werk anders (samen) te werken. Ik pretendeer absoluut niet volledig te zijn maar we groeiden op in tijden van grote veranderingen. Wel in een ‘rijke’ tijd, in perioden van groei, toenemende welvaart, zonder oorlog en in zekere vrijheid. Maar vrijheid kan niet bestaan niet zonder verplichtingen, zonder verantwoordelijkheden, zonder het besef dat het hebben en maken van eigen keuzes ook consequenties hebben. Wij zijn gegroeid, met vallen en opstaan, in het nemen van verantwoordelijkheid voor eigen gedrag en handelen.

6


Dat laatste ijlt door in de manier waarop wij nu omgaan met onze omgeving, kinderen, ouders, vrienden enzovoort. Nog altijd zouden wij zo graag (je hoort het onze leeftijdsgenoten zeggen) de wereld een stukje mooier willen maken. Trouwens wij doen dat heus niet alleen ook jongeren, oudere jongeren en 55-minners zijn zich meer en meer bewust van onze aarde, het milieu en de leefomgeving. Nu zijn we ons zeker al bewust van eigen verantwoordelijkheid maar de overheid doet daar nog een schepje bovenop. Zij zorgt er de laatste tijd wel voor dat wij nóóit zomaar dingen moeten doen maar onze verantwoordelijkheid moeten nemen in het (mee)dragen van zorg voor oude ouder(s), zorg voor kinderen, zorg voor kleinkinderen, inzet als vrijwilliger kortom aanwezig zijn als ‘werker’ binnen het sociale netwerk. Met al die laagjes zou je je bijna een sandwich gaan voelen! Nieuw etiketje voor onze generatie: de clubsandwich-generatie? Maar beste overheid zou ik willen zeggen: wij zijn gewend om zélf te bepalen hoe we onze tijd invullen. Wij willen vrijheid en geen inroostering in gezinnen, voor vrijwilligerswerk, geen betuttelende overheid en willen zélf kiezen voor activiteiten en maken onze eigen agenda heus wel vol. Toch, als je zoveel vrijheid ervaart, zoveel te kiezen hebt, is keuzes maken ook niet heel makkelijk. Bekruipt jou soms ook het gevoel van doe ik wel voldoende als het gaat om het nemen van mijn maatschappelijke verantwoordelijkheid? Doe ik wel de goede dingen, is het werk dat ik doe (vrijwillig of betaald) wel zinvol? Maak ik mijn keuze nu op basis van ratio, verantwoordelijkheidsgevoel, kies ik voor mezelf of voor de ander? Of kies ik liever intuïtief en vertrouw ik helemaal op mijn gevoel?

Hoezo? Daarom! Vrijheid in kunnen kiezen is voor De Nieuwe Oudere heel belangrijk. Zij is zich bewust van het maken van keuzes én de consequenties. Zij neemt ook haar maatschappelijke verantwoordelijkheid maar komt soms zelf klem te zitten in de complexiteit van haar omgeving. De Nieuwe Oudere reflecteert, met enige regelmaat, op zijn activiteiten: zijn ze (nog) zinvol? 7


4

Loslaten en opnieuw beginnen

Je staat op de drempel om je werk anders in te richten. Je vraagt je misschien af óf je binnenkort wilt stoppen met werken, je wéét al dat je binnenkort gaat stoppen of je bent net gestopt met werken. Of en dat zou ook zomaar kunnen je bent bewust aan het denken over de nieuwe levensfase die zich aandient. Hoe het ook zij, je weet dat een nieuwe levensfase zich aandient. Ik hoef je niet te vertellen dat een nieuwe fase gepaard gaat met loslaten. Was jij het werk helemaal zat dan zal je loslaten zien als ‘eindelijk’ vrij. Je zult het wel herkennen, de ene reorganisatie is nog niet rond of de volgende kondigt zich al aan. Niet voor niets vraag ik wel eens voor de grap: bij welke re-organisatie werk jij? Even voor de goede orde: ik deel de mening niet dat oudere werknemers niet mee bewegen bij veranderingen. Juist onze generatie weet als geen ander zich aan te passen, zijn levens- en werkervaring zijn van grote waarde voor organisaties. De beeldvorming van een oudere werknemer die niet meer flexibel is, te traag is voor huidige (technische) ontwikkelingen, niet innovatief kan opereren en zich beroept op ‘vroeger… toen was het beter of zeker niet slecht’, dat is oude koek. Daar geloven we al lang niet meer in. Toch? Maar er komt een moment dat je (vaste/betaalde) baan zal stoppen en dan… en dan? Heb jij je ooit afgevraagd wat je het moeilijkste vindt om dan los te moeten laten? Een van de zaken die dan het meeste worden genoemd is het missen van collega’s. Zeker als je prettige mensen om je heen had, dan had je met collega’s een gezellige babbel tijdens de koffie, je kon samen lekker mopperen op de misstanden/problemen. Je kon samen visie, meningen en inzichten delen. Werken geeft invulling van de dag, 8


brengt structuur, verhoogt het gevoel van eigen waarde (jouw werk deed/doet er toe) en je bent een schakel in de ketting van mensen die samen voor een gezamenlijk doel staan. Dagelijks een inbox vol zakelijke emails, op jouw antwoord wordt gewacht. Niemand is onmisbaar heb je zelf ook altijd gezegd maar nu ga jij je collega’s zelf missen. Tja een beetje hard om te merken dat je inderdaad gemist kan worden en zij gaan gewoon door zonder jou. Het werk loslaten brengt onzekerheden met zich mee, misschien zelfs pijn. Wie ben je eigenlijk zonder werk? De Nieuwe Oudere durft zijn kwetsbaarheden onder ogen te zien, durft toe te geven dat hij ook niet alles (perfect) weet. En toch. En toch is er ook veel moois te ontdekken als je met volle teugen en vol passie stapt in een volgende levensfase. De ene persoon maakt al veel plannen over wat hij gaat doen met de vrije tijd. De andere mens gaat tijd besteden aan anderen, hij gaat meer naar zijn kleinkinderen, zij gaat starten met een eigen onderneming. De een wacht af, de ander gaat pro-actief aan de gang. Hij blijft zijn competenties gebruiken bij het werk waar hij goed in was, zij ook. Sommigen gaan opnieuw aan het werk als vrijwilliger, oproepkracht, freelancer, ZZP-er of in een andere arbeidsvorm. Wat je ook doet, wat je ook vindt in oud of nieuw werk (betaald of onbetaald) één ding vinden we allemaal belangrijk. We doen alleen werk dat van waarde is, zinvol is en bij je past. Past bij je kennis, je vaardigheden, je werken levenservaring. Je wilt simpelweg verder leven en met passie nog heel veel jaren nieuwe 'dingen' doen. Je bent een zoektocht begonnen naar nieuwe dingen, nieuwe ervaringen, nieuwe ontdekkingen. In deze nieuwe levensfase sta je weer aan het begin. Onervaren sta je aan de start van de volgende fase, zoekend als een beginneling maar dan wel van zekere leeftijd.

Hoezo? Daarom: De Nieuwe Oudere denkt na over hoe zij afscheid wilt nemen van haar oude leven en wat dat betekent voor een nieuwe levensfase. Hij wil met open vizier de onzekere periode instappen en durft zijn kwetsbaarheden te laten blijken. De Nieuwe Oudere wil, als een beginneling, ontdekken wat hij waardevol en zinvol vindt in zijn nieuwe levensfase.

9


5

Jij, ik én anderen kunnen het niet alleen Je zult vast inmiddels al veel hebben gelezen over de nieuwe levensfase, al veel met je partner of goede vriend daarover hebben gesproken. Welke reacties heb je gekregen toen je vertelde over je plannen, je ideeën en je twijfels? Kreeg je ook goede of goedbedoelde raad? Misschien heb je net als ik weleens te horen gekregen: ach ga toch genieten, doe niet zo moeilijk, je hebt je hele leven gewerkt, bijgedragen aan de opvoeding van de kinderen, doe eens wat luchtiger, hou op met dat heilige móeten. Maar…. ik geniet ook, ik doe heus niet zo moeilijk, ik geniet nog steeds van werken (op mijn manier), van kinderen, van vrienden, hou van reizen, op stap gaan en geniet volop van mijn vitaliteit. Ik lach genoeg (heb daar de nodige lachrimpels van overgehouden) en het is niet zo dat ik móet, maar ik wil. Alleen ik vind het niet oké om alleen maar te genieten, dat geeft mij en hopelijk ook jullie, te weinig voldoening in volop leven in een samenleving. Daarvoor is het nodig samen iets te betekenen, samen nieuwe initiatieven te nemen, samen activiteiten te ontplooien en samen te ontdekken. Te creëren en te co-creëren. Ik zou willen zeggen te 'samenscholen' om ons blijvend te willen ontwikkelen. Het nieuwe samen vinden we in nieuwe netwerken. Maar in mijn eentje ben ik geen netwerk en waar vind ik mensen die willen invlechten in het netwerk? Ik ben tot de ontdekking gekomen dat het nog niet zo eenvoudig is om een netwerk te vinden waar ik gelijkgestemden ook fysiek kan ontmoeten. Want naast de sociale digitale netwerken blijft elkaar zien, spreken in het écht van grote toegevoegde waarde. Dat is mijn overtuiging. Een netwerk voor De Nieuwe Oudere dan maar zelf starten? Maar hoe moet dat? Hoe doe ik dat? Help.. ik kan dat niet alleen. Dan moet ik 10


hulp vragen aan anderen en dat ook durven toegeven. En dat is nou juist me weer voelen als een jong broekie, opnieuw beginnen, opnieuw vragen aan anderen hoe je kunt ontdekken waar je (onbenutte) talenten liggen. Nieuwe kennis vergaren en vooral blíjven doorgaan, jezelf blijven ontwikkelen. Oude relaties koesteren en nieuwe relaties aangaan. Opnieuw en met passie stappen in een volgende fase van het leven. Niet alleen maar graag met anderen samen, met jou, met jullie.

Hoezo? Daarom: De Nieuwe Oudere wil met gelijkgestemden een netwerk vormen waar we elkaar ontmoeten in een sociale omgeving, niet alleen digitaal. Waar we sámen ontdekken wat we kunnen en willen betekenen in onze samenleving. Waar we voor en met elkaar de wereld een beetje mooier kleuren.

11


Tot slot Ik hoop dat je jezelf hebt herkend in de bovenstaande tekst. Als dat zo is dan mag ik je van harte feliciteren: ook jij bent De Nieuwe Oudere. Misschien ben je het niet geheel of geheel niet met me eens maar dan ga ik daarover graag met je in gesprek, zonder (voor)oordelen. Ik heb immers dé wijsheid niet in pacht. Ik nodig je uit om met andere gelijkgestemden na te denken, samen nieuwe initiatieven te ontplooien, je passie(s) te delen. Nu ik, als Nieuwe Oudere, een netwerk ben gestart hoop ik een bijdrage te leveren aan onze samenleving. Misschien dat ik overkom als een idealist, een zwever, maar geloof me: ik ben een realist. Ik geloof wel in de kracht van samen ontdekken, samen op pad gaan én dat we veel aan elkaar kunnen hebben als we elkaar de hand reiken. Dus doe mee en sluit je aan! Dank dat je mijn zoektocht wilde lezen.

12

Jij... een nieuwe oudere? Hoezo?

Recommend Documents