JAARVERSLAG(+) STATENFRACTIE PROVINCIE ZEELAND 1 OKTOBER 2009 – 31 DECEMBER 2010
INLEIDING Dit keer een verslag van iets meer dan een jaar. We maken ons op voor de Statenverkiezingen van maart 2011 en het volgende jaarverslag zal afkomstig zijn van de nieuwe fractie. GroenLinks gaat voor winst en hoopt op drie zetels, maar meer mag ook! Dat we meeregeren in Zeeland is zichtbaar; we maken de balans al op. Wat heeft deelname in het dagelijks provinciebestuur opgeleverd voor de Zeeuwse samenleving, voor de groene achterban? Hier alvast een paar dingen op een rij gezet: Energie GroenLinks leverde een bijdrage om een tweede of derde kerncentrale te voorkomen. De hoeveelheid windenergie is aanzienlijk uitgebreid: binnen een paar jaar staat er bijna 500 MW in Zeeland. Getijdenenergie is op de agenda gekomen; in de Grevelingen wordt er onderzoek naar gedaan (een centrale voor 60.000 huishoudens!), de vergunningaanvragen voor proefopstellingen in de Oosterscheldekering zijn in behandeling. Krachtige argumenten om de strijd tegen kernenergie voort te zetten en de leiding daarin te blijven nemen!! Groene economie De werkgelegenheid kreeg een forse duw met het beschikbaar stellen van geld om de particuliere woningmarkt te isoleren: beter voor milieu, klimaat en portemonnee. Er werd hard gewerkt aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen; meer dan 250 ondernemers volgden een meerdaagse cursus. Groen Gas De Connexxion-bussen in Noord en Midden Zeeland rijden op groen gas door Zeeland. Beter voor luchtkwaliteit, geluid en comfort. Biogebaseerde economie De SER adviseert om werk te maken van de biobased economy. In Zeeland is dat al lang aan de gang. Samen met Gent is er een proeffabriek en een opleidingscentrum. Grote bedrijven werken er in mee en er wordt samengewerkt met West-Brabant. Compromissen Natuurlijk zijn er compromissen gesloten, dat hoort erbij als je niet de meerderheid hebt. Maar ook anderen sluiten compromissen, op het gebied van natuurbeleid bijvoorbeeld of met de subsidie aan de Zeeuwse Milieufederatie. Daar heeft GroenLinks het nodige bereikt. Anders gezegd: wij hebben bewaakt dat niet alles als ´linkse hobby´ is geschrapt.
PORTEFEUILLE VAN DE GEDEPUTEERDE 4e waarnemer Commissaris van de Koningin; Economische zaken: Pieken in de Delta, Provinciaal Sociaal-Economisch Beleid (PSEB), MKB, promotie (bedrijven), NV Economische Impuls Zeeland; Energie- en klimaatbeleid; Milieu; Lid Algemeen Bestuur Zeeland Seaports (ZSP); Raad van Commissarissen NV Delta; Grensoverschrijdende samenwerking; verantwoordelijk voor gebiedsgericht project Waterdunen; Interne Zaken; West Zeeuws-Vlaanderen integraal (incl. Nationaal Landschap); Recreatie en Toerisme
Aandachtspunten “Het groen en blauw houden van Zeeland, waar mensen kunnen wonen, werken en vrij kunnen zijn. De motivatie daarbij is dat mensen gehoord en gezien moeten worden en dat er nog veel moet veranderen in de samenleving.”
1
Wiersma maakt werk van de biogebaseerde economie, waarin fossiele grondstoffen worden vervangen door biomassa. De inzet van groene grondstoffen resulteert in een chemische industrie en energiesector die in balans is met het milieu. Duurzaamheid moet echter ook economisch aantrekkelijk zijn. Als gedeputeerde met zowel milieu als economie in zijn portefeuille, is Marten Wiersma de verpersoonlijking van deze opvatting. Volgens hem heeft Zeeland de primeur van deze gelukkige combinatie, waardoor de gestelde klimaatdoelen eerder zijn te bereiken. In andere provincies zijn de posten milieu en economie vreemd genoeg nog steeds gescheiden. Zeeuwse visie Vóór de industriële revolutie was onze maatschappij nagenoeg geheel gebaseerd op groene grondstoffen. Dat moet straks ook weer het geval zijn, omdat fossiele bronnen (olie en gas) opraken. Doen we geen stap terug in consumptie en mobiliteit, dan moeten we omschakelen naar een biobased economy. Dat gaat niet van vandaag op morgen, aldus Wiersma. De eerste stappen zijn echter gezet. De provincie heeft een visie met actieplan opgesteld onder de naam ‘Bio als basis’. Zeeland werkt daarbij samen met West-Brabant.
SAMENSTELLING FRACTIE De samenstelling van de fractie was in bovenstaande periode als volgt:
LEEN HARPE
Cie. Bestuur & Financiën Cie. Economie & Mobiliteit
Fractievoorzitter, lid Presidium en Statenlid 2
(tot 9 juli 2010) GABRIËLLE V. DINTEREN
Cie. Ruimte, Ecologie & Water Cie. Welzijn
Statenlid
(vanaf 9 juli 2010) LEO DALEBOUT
Cie. Ruimte, Ecologie & Water Cie. Welzijn
Statenlid
De fractie wordt ondersteund door fractiemedewerker Janine Cooijmans.
HET JAAR IN HOOFDPUNTEN
Op 17 februari bezochten we met Europarlementariër Bas Eickhout BIOBASE TERNEUZEN, het samenwerkingsproject met Gent dat mede wordt gefinancierd door Europa - en MEATLESS in Goes, een geslaagd voorbeeld van eiwittransitie Beide projecten maken deel uit van 'economisch transitiebeleid' in Zeeland. Deze projecten passen bovendien naadloos in de innovatie- en vergroeningsprogramma's van Den Haag en Brussel. Na afloop van dit bezoek is er een (besloten) bijeenkomst met Commissaris van de Koningin Karla Peijs over o.m. de 'groene havenvisie' van Statenfractie GroenLinks Zeeland en Groen! (B).
In het kader van de gemeenteraadsverkiezingen bezocht TK-lid Mariko Peters op 20 februari (de dag waarop kabinet-BalkenendeIV viel) Zeeland. Onder het motto GROEN WERKT AAN BETER stonden Middelburg (Nationaal ZEELAND Landschap Cleene Hooge: ‘trek de groene streep’), Schouwen-Duiveland (Getijcentrale Brouwersdam / De Kering, visie op SD), Veere (klimaatneutrale straat) en Vlissingen (het Scheldekwartier energieneutraal via restwarmte van het Sloe?) op het programma.
3 Eveneens in het kader van GROEN WERKT bezocht TK-lid Jolande Sap op 19 februari ZorgSaam ziekenhuis Terneuzen. Een delegatie van GroenLinks-bestuurders in Zeeland bespreekt een scala aan onderwerpen met de Raad van Bestuur van het ziekenhuis.
MINICONFERENTIE NIEUWE ENERGIE Voorjaar 2010 verscheen het rapport ‘NEDERLAND KRIJGT NIEUWE ENERGIE’, een coproductie van de milieu-/energie-/duurzaamheidsgroepen van CDA, D66, PvdA, SGP, GroenLinks, CU, VVD. Het rapport schetst een actief energiebeleid voor Nederland, met hoge ambities én opbrengsten. GroenLinks Zeeland nodigde politiek en bedrijven uit om op 18 mei mee te denken over een Zeeuwse pendant van dit rapport, om samen in te zetten op het voor Zeeland zeer belangrijke energiethema via perspectiefvolle oplossingen. In ‘De Stenge’ in Heinkenszand voorzag Theo Walthie, voorzitter Regieorgaan EnergieTransitie, hét adviesorgaan op energiegebied voor de Rijksoverheid én bekend met de Zeeuwse energiesituatie, de het rapport van commentaar in het bijzijn van politieke partijen en bedrijven.
De TOEKOMST TOER met Femke Halsema deed Middelburg aan op 24 mei 2010. GLkopstukken Bruno Braakhuis, Marten Wiersma, Niels van den Berge e.a. werkten mee aan deze toer en spraken over duurzame energie en argumenten tegen kerncentrales. Burgemeester Schouwenaar van Middelburg mocht een zonnepaneel in ontvangst nemen en Ellen Willink bood Femke duurzame kleding van eigen ontwerp aan. Op 29 september sprak Marten Wiersma op het minisymposium DUURZAAMHEID ZEEUWSVLAANDEREN in Groede. Onderwerp was de omschakeling op duurzame energie. Andere sprekers waren o.a. Gijsbrecht Gunter (landbouwingenieur), Guust van Liere (Unitron) en Theo Walthie, vz. Regieorgaan EnergieTransitie. In de Zembla-uitzending over THERMPHOS werd de indruk gewekt dat Marten Wiersma als provinciebestuurder een slechte vergunning zou hebben afgegeven. Zeker voor iemand van GroenLinks weegt dat zwaar. De bewering van Zembla dat niet gemeten is, heeft geen grond. De provincie heeft verantwoordelijkheid genomen en haar plicht niet verzaakt. Dit beeld leidde tot ongerustheid bij mensen in en rond het Sloegebied. De provincie vond het haar plicht deze ongerustheid weg te nemen. GroenLinks heeft de gang van zaken kunnen uitleggen en het vertrouwen werd hersteld. Volksgezondheid en milieu komen op de eerste plaats. Marten Wiersma na afloop van de ALV: “Op de ledenvergadering werd bevestigd dat we ook moeilijke kwesties aan kunnen. De achterban is bereid te luisteren en is kritisch. We laten zien dat we bestuursverantwoordelijkheid dragen. Daar ben ik trots op!”
4
In West-Zeeuws-Vlaanderen werken diverse organisaties samen aan de realisatie van WATERDUNEN. Project Waterdunen geeft de regio de kans om de leefbaarheid op de lange termijn te waarborgen. Dit gebeurt door te investeren in economie, veiligheid en natuur. Concreet betekent dit werk en inkomen voor de bevolking, versterking van de kust en verhoging van de landschapskwaliteit. Alleen door een integrale aanpak en samenwerking met organisaties en bevolking is deze kans te verzilveren. GroenLinks leverde een flinke bijdrage aan de totstandkoming van dit project. Op 1 oktober stemden Provinciale Staten in met de uitvoering van het plan en op 17 december gaven PS groen licht voor de start van de onteigeningsprocedure, als minnelijke werving niet genoeg oplevert. GroenLinks is bijzonder blij met dit project, dat eveneens bijdraagt aan de kwaliteit van de Westerschelde.
ACTUELE DOSSIERS
WCT Een dossier dat al (meer dan 10!) jaren de revue passeert is de Westerschelde Container Terminal (WCT). Containervervoer neemt een steeds groter deel in van het vervoer van goederen over zee en land. Meer activiteiten in de Zeeuwse havens zorgen voor meer werkgelegenheid en een groei van de economie. De plannen tot aanleg van een containerhaven in het Sloegebied, de WCT, waar meer en grotere schepen geladen en gelost kunnen worden, zorgen in Zeeland al jaren voor commotie. Mogelijke schade aan het Kalootstrand en een groeiend verkeersaanbod op (op spoor en weg) leiden tot protesten van natuurverenigingen en bewoners rond het spoor. Inmiddels heeft Zeeland Seaports besloten af te zien van de aanleg van de WCT. Men hoopt nog op betere tijden, echter een horizon wordt niet aangegeven. Nu economische onderbouwing voor de WCT niet mogelijk is, kan invulling worden gegeven aan het rapport/advies Ten Thij: “Een maximale ontwikkeling in de bestaande haven en geen ontwikkeling van de WCT. (…) op grond van de kwalitatieve vergelijking (…) biedt het scenario met een keuze voor de VCT gecombineerd met een planologische reservering voor WCT voldoende zekerheid om snel met de containerisatie te beginnen.” Daar is alle ruimte voor; de schijnbare tegenstelling WCT–VCT is niet meer aan de orde. GroenLinks diende in december 2010 een motie in om van de haven van Vlissingen-Oost een ‘superstukgoedhaven+’ te maken. Deze werd verworpen. GroenLinks is van begin af aan tegen de WCT geweest. 5 Duurzame energie De fractie zet voortdurend in op duurzame energiebronnen en energiebesparing. In de Zeeuwse Strategienota Energie- en Klimaatbeleid 2008-2012 zijn duidelijke doelen opgenomen over energiebesparing, de inzet van duurzame bronnen en CO2-reductie. Ook de bedrijfsvoering van de provincie moet in 2012 CO2-neutraal zijn. Voor GroenLinks is kernenergie uiteraard geen optie. Op initiatief van Comité “Borssele2Nee” namen we deel aan de demonstratie tegen kernenergie bij het Stadskantoor in Goes op 21 juni 2010, waar tegenstanders van kernenergie op ludieke wijze hun stem lieten horen tegen de plannen voor een 5 keer zo grote kerncentrale als de huidige en voor duurzame energie! In augustus demonstreerden we met Actiecomité “Borssele2Nee” tegen kernenergie op Het Abdijplein in Middelburg.
PUBLICATIE April 2010 – De grootste provincie van Nederland is te klein Landelijke ontwikkelingen nodigen ertoe uit een discussie te voeren over de toekomst van onze blauwgroene provincie. GroenLinks biedt met de visienota “De grootste provincie van Nederland is te klein” een handreiking en wil op deze manier een bijdrage leveren aan een discussie over de toekomst van onze provincie in het kader van de bestuurlijke herindeling. Provinciale Staten zullen zich op korte termijn moeten uitspreken over de wenselijke bestuurlijke indeling van Zeeland. Er moet nu echt ingegrepen worden in de bestuurlijke drukte en, wat
belangrijker is, de onnodige geldverspilling en de bureaucratie als gevolg daarvan. GroenLinks vraagt met deze visie o.a. aandacht voor de economische samenwerking in de driehoek Rotterdam–Moerdijk-Vlissingen/Terneuzen. De havenbelangen kunnen bij een goede samenwerking tussen de havens beter en goedkoper op elkaar worden afgestemd. De belangrijkste aanbevelingen zijn: • gebiedsindeling geënt op de stroomgebiedbenadering vanuit de Kaderrichtlijn Water; • samenwerking waar mogelijk en gewenst binnen de economische corridor Rotterdam-Moerdijk-Antwerpen; • taken gedeconcentreerde (rijks)diensten onderbrengen bij de provincie. Dit resulteert in een vergrote provincie (oost- en noordwaarts) met als resultaat een betere aanpak van de problemen rond de Deltawateren, een bredere basis voor een goede gezondheidszorg en een goede coördinatie van de problemen in de havenvierhoek Rotterdam, Moerdijk, Vlissingen/Terneuzen en Antwerpen. Uitgangspunt daarbij is het opheffen van de bestuurlijke drukte en het reduceren van het aantal bestuurslagen tot twee.
SCHRIFTELIJKE VRAGEN De fractie diende de volgende artikel 44-vragen in, ook wel Statenvragen genoemd: Oktober t/m december 2009 30-10 WCT/VCT 30-10 WCT concept-MER 16-11 Kilometerheffing / nieuwe provinciale belasting Januari t/m december 2010 15-01 Eindopslag radioactief afval 24-01 Landschappelijke inpassing N57 10-02 Fietsbeleid en gladheidsbestrijding 16-04 Vragen reizigersenquête Fast Ferry van het OPOV 16-04 Zwavelarme brandstof 25-05 Rampenbestrijding 14-07 Inpassing N57 14-07 Parkeerplaatsen ‘Stadspark’ Middelburg 13-10 BorsseleII onhaalbaatr 01-12 Veiligheid 2e kerncentrale EDF 22-12 Verlies (rijks)werkgelegenheid SCHRIFTELIJKE REACTIES OP ACTUELE GEBEURTENISSEN okt. 2009 Reactie op persbericht waterschappen inzake ‘natuurherstel’ okt. 2009 Persbericht motie Kopenhagen dec. 2009 Vragen aan GS over lozing ongezuiverd afwater Brussel op Westerschelde febr. 2010 Ingezonden brief over overcapaciteit containerhavens febr. 2010 Brief aan lijstaanvoerders dertien (Zeeuwse) gemeenten met pleidooi voor duurzame energie febr. 2010 Reactie op pleidooi Vlaams premier Peeters voor Vierde Scheldeverdieping mrt. 2010 Reactie op uitspraak rechter dat aandelen kerncentrale Borssele van Essent in publieke handen moeten blijven apr. 2010 Opdracht voor second opinion voor het natuuronderzoek van Zeeland Seaports over de Westerschelde Containerterminal (WCT) en verzoek aan GS zich een oordeel te vormen en PS daarover te informeren. apr. 2010 Reactie op ontwerp-verkiezingsprogramma CDA over bestuurlijke drukte en de provinciegrenzen mei 2010 Reactie op artikel Binnenlands Bestuur over de waterschappen (het ‘luctor zonder emergo’) mei 2010 Brief aan Minister-president Balkenende over groene energie in Zeeland aug. 2010 Brief aan minister Hirsch Ballin over het inkrimpen van het OM in Middelburg sept. 2010 Kritische noot bij bestuurskrachtonderzoek provincie
6
okt.
2010
okt. nov. nov.
2010 2010 2010
Brief aan Rutte-Verhagen over (kansloze discussie) Hedwigepolder en niet opheffen waterschappen Brief aan Vlaams minister over Verdrag en Schelde-estuarium Persbericht over het voornemen van België het wegenvignet in te voeren Brief aan GS om bij Delta extern onderzoek te bepleiten naar de financiële situatie
MOTIES Naast artikel 44-vragen diende de fractie tijdens Statenvergaderingen moties en amendementen in om het beleid een groener en socialer gezicht te geven. Een greep daaruit: Oktober t/m december 2009 23-10 Kopenhagen 13-11 Pleidooi duurzamer bouwen 13-11 200.000 voor CO2-neutraal Abdijcomplex Januari t/m december 2010 07-02 Breder Welvaartsbegrip 12-03 CO2-neutraal Abdijcomplex 09-04 Afval duurzaam 05-11 Begroting1 (begroting natuur) 05-11 Begroting2 (Verdrag Vlaanderen-Nederland) 05-11 Begroting3 (Zeeuwse Bibliotheek) 05-11 Begroting4 (duurzame energie) 19-11 Wijzigingsvergunning Thermphos 17-12 Motie Duurzame toekomst haven Vlissingen-Oost als alternatief voor WCT 7 FRACTIEVERGADERINGEN De Statenfractie vergadert ongeveer eens per maand (met uitzondering van de zomermaanden) en kwam dit jaar 11 keer bijeen. Terugkerende onderwerpen in de vergadering waren o.a. de (bestuurlijke discussie over de) herindeling van provincies, de WCT, kerncentrale(s), Waterdunen, Thermphos en Biobase Europe.
ENKELE OPVALLENDE GEBEURTENISSEN
Werkbezoek Sloecentrale april 2010
Overhandiging ‘Visie provincies’ aan Gedeputeerde Van Waveren (CDA) apr. 2010
Beëdiging Leo Dalebout 9 juli 2010
Afscheid Gabriëlle van Dinteren 9 juli 2010
WERKBEZOEKEN Om te horen wat er leeft in Zeeland bezoeken we bedrijven en instellingen. De fractie bezocht Biobase Terneuzen en Meatless in Goes (febr.) en de SloeCentrale van DELTA en EDF in Rhittem (apr.). Ook bezochten we de Tweede Kamerfractie in Den Haag (mrt.) en spraken we met de gemeenteraadsfractie van Vlissingen (nov.). Graag houden we een goed contact met alle gemeenteraadsfracties en nemen we ons voor de fracties uit te nodigen om bij te praten of bezoeken we de fracties.
TENSLOTTE Ook afgelopen jaar hebben we volop het nieuws gehaald. De hoogtepunten daarvan hebben we verwoord in dit jaarverslag. We blijven zoeken naar mogelijkheden om uit te dragen dat we pal staan voor een groenblauw en ‘gezond’ Zeeland voor alle Zeeuwen. Al twee jaar op rij is dit niet gemakkelijk jaar vanwege de klimaat- en kredietcrisis en de bezuinigingen die daarmee gepaard gaan. Toch maakt dit GroenLinks zichtbaar(der), omdat we al jaren nadenken over duurzaamheid, energie en klimaat. Dat er het afgelopen jaar veel bereikt is, is ook te danken aan onze achterban en aan alle mensen die ideeën, suggesties, problemen en oplossingen aandragen. Wij waarderen het dat velen ons aanspreken en weten te vinden. De meerderheid van de contacten is voor ons dan ook erg waardevol. Dank daarvoor. We hopen u vaker te ontmoeten om samen te werken aan een duurzaam Zeeland!
Middelburg, december 2010,
Leen Harpe, fractievoorzitter Leo Dalebout, Statenlid Janine Cooijmans, fractieondersteuner
8
