Jaarverslag Helemaal Ons Huis
2011
Inhoudsopgave
Terugblik
4
Algemene beschouwing
4
Scorecards: resultaten en uitdagingen
5
Wonen en kwaliteit
8
Samenstelling woningbezit
8
Verhuur
10
Onderhoud en duurzaamheid
11
Aankoop, verkoop, sloop en nieuwbouw
12
Wonen en de klant
14
Contacten met huurders
14
Sociaal maatschappelijke begeleiding van huurders
16
Ons Huis in de samenleving
18
Leefbaarheid.
18
Sponsoring
19
Bijzondere doelgroepen
19
Activiteiten wonen en zorg
20
Organisatie en personeel
22
Organisatiemodel
22
Arbobeleid
23
Bestuur en intern toezicht
24
Ondernemingsraad
25
Financiën
26
Materiële vaste activa
26
Financiële vaste activa
27
Matching
28
Treasury
29
Integrale belastingplicht
31
Kengetallen
32
Verkorte jaarrekening
33
Vennootschappelijke balans
34
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening
35
Kasstroomoverzicht
36
Financiële kengetallen
37
Geconsolideerde balans
38
Geconsolideerde winst- en verliesrekening
39
Overige gegevens
40
Accountantsverklaring
41
Gegevens stichting
42
Bent u geïnteresseerd in een bepaald hoofdstuk? Klik op de vetgedrukte titel in deze inhoudsopgave. U komt dan direct in het hoofdstuk van uw keuze. Klik op het blokje aan het eind van elke pagina om terug te gaan naar deze inhoudsopgave.
2
Inhoudsopgave
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
43
Taak en werkwijze Raad van Toezicht
43
Beloning/vergoeding
47
Rol, beloning en beoordeling van het functioneren van de externe accountant
47
Beleid/strategie
48
Corporate Governance
50
Activiteiten van de Raad van Toezicht in 2011
51
Samenstelling van de Raad van Toezicht
54
Fietstocht Ons Huis in Apeldoorn en omgeving
3
Terugblik
Algemene beschouwing
initiatieven om de woningmarkt in beweging te krijgen. Zo waren wij in 2011 de eersten
De omgeving van Ons Huis is heftig in beweging.
die de 0% overdrachtsbelasting in Apeldoorn
Landelijk staan de corporaties zwaar onder
introduceerden, waren we achtervang van
druk door excessen die hebben plaatsgevonden;
collectief particulier opdrachtgeverschap in
regionaal heeft de provincie Gelderland de opgave
Zuidbroek, en realiseerden wij het plan De Lanen
voor de bouwproductie drastisch teruggedrongen;
met een scherpe prijs/kwaliteitsverhouding,
lokaal is de gemeente Apeldoorn financieel, en
waar veel animo voor was en wat leidde tot de
daardoor bestuurlijk, in zwaar weer gekomen.
verkoop van 16 twee-onder-een-kapwoningen.
Daarnaast is de woningmarkt in een nog
We zijn gestart met de bouw van appartementen
zwaardere dip gekomen dan we hadden voorzien.
in ‘t Podium (Bellevue) door deze om te zetten
Binnen deze omgeving wil Ons Huis haar
van koop naar huur. Deze woningen zetten we
verantwoordelijkheid blijven nemen voor het
onder meer in om invulling te geven aan het SEV-
realiseren van kwalitatief goede en betaalbare
experiment om ouderen te stimuleren de stap van
huisvesting. Voorwaar geen eenvoudige opgave.
een eengezinswoning naar een seniorenwoning te maken door belemmeringen weg te nemen.
Ons Huis heeft de afgelopen jaren een hoog
Al deze maatregelen helpen, maar het wachten
ambitieniveau nagestreefd als het gaat om
is op een stevige landelijke hervorming van het
goede dienstverlening en nieuwbouwrealisatie.
woningmarktbeleid.
We halen hoge scores bij metingen onder onze bewoners over die dienstverlening. We zijn aanwezig in de buurten van Apeldoorn en Zutphen met huismeesters en woonconsulenten, juist om leefbaarheidsproblemen vóór te zijn. We pakken de woonfraude aan in onze woningen, omdat we vinden dat een spaarzaam goed als een betaalbare woning rechtmatig moet worden bewoond. We realiseren onderhoud waarbij we gaan voor duurzame oplossingen, zodat de energielasten en daardoor de woonlasten in de hand worden gehouden. We realiseren een hoge kwaliteit van nieuwbouw en onderscheidende architectuur. Dat laatste leidde zelfs tot de publieksprijs voor de architectuur van Apeldoorn met het complex Sparta Luce. Aan al deze ambities is niets veranderd. Ons Huis is inmiddels realistisch genoeg om te
appartementen Sparta Luce
onderkennen dat de woningmarkt volledig op slot zit en er nauwelijks tekenen zijn dat de sleutel
Verder hebben we de nieuwbouwprojecten
in het slot wordt omgedraaid. Die sleutel is
geprioriteerd en keuzes gemaakt. Zo hebben
aanwezig in de vorm van een zware bijstelling van
we besloten niet door te gaan met partners
het landelijk woningmarktbeleid. Dit zou moeten
in de ontwikkeling van het TNO-terrein in
leiden tot duidelijkheid en daardoor vertrouwen
Apeldoorn. Ook ontstond in 2011 het inzicht
bij de woonconsument. Bij het schrijven van dit
dat er een reductie dient plaats te vinden op de
jaarverslag zien we de politieke druk weliswaar
bedrijfslasten en de onderhoudslasten. Om tot
toenemen in deze richting, maar nog geen
een gezonde bedrijfsvoering te komen, willen
bewegingen in het kabinetsbeleid.
we de komende jaren de bedrijfslasten met 10% verlagen. Overheidsmaatregelen zoals de
Ons Huis wacht niet op deze maatregelen,
huurtoeslagheffing (€ 1,4 miljoen) nopen ons tot
maar neemt binnen haar mogelijkheden
het nemen van deze maatregelen. 4
Terugblik
We gaan door met projecten die belangrijk zijn
Deze uitdagingen en de gewenste middelen
voor de wijken in de stad en geven prioriteit aan
waarmee dit mogelijk moet worden gemaakt zijn
locaties waar we reeds een positie hebben, zoals
vertaald in 54 scorecards (geoperationaliseerd
‘t Podium, Kanaalzone Zuid, Haven-Centrum
beleid). Over de stand van zaken met betrekking
en Sparta. Om deze projecten in de nieuwe
tot de realisatie van de scorecards wordt
omstandigheden te realiseren, hebben we
halfjaarlijks gerapporteerd aan de Raad van
een voorziening moeten nemen van circa
Toezicht en het management.
€ 6,5 miljoen. Aan het begin van de financiële en economische Ons Huis gaat voor dezelfde ambities, maar
crisis dachten we nog de periode van neergang te
zal zich in de toekomst meer focussen op haar
kunnen overbruggen door anticyclisch te inves-
primaire taak: het realiseren van betaalbare,
teren en onze visie en ons beleid ongewijzigd voort
kwalitatief goede woningen voor mensen die daar
te zetten. Inmiddels is duidelijk dat het door de
zelf niet in kunnen voorzien. Dat zijn óók de midden-
crisis vastlopen van de woningmarkt en de in-
inkomens. Door de economische omstandigheden
grijpende financiële maatregelen van de overheid
zal de doelgroep die voor goede huisvesting
ten laste van corporaties nopen tot aanscherping
afhankelijk is van onze organisatie alleen maar
van ons beleid. In 2012 zullen we in dat licht onze
groter worden. Wij vinden dat er voor iedereen
beleidsvisie herzien en op basis daarvan een opera-
iets te kiezen moet zijn, daarom zal Ons Huis
tioneel plan opstellen voor de periode 2013-2014.
doorgaan met het realiseren van haar ambities. Die ambities zijn door de genoemde omstandig-
Hierna geven we per uitdaging van de belang-
heden eerder versterkt dan verminderd.
rijkste scorecards aan wat de stand van zaken is. Aansluitend gaan we in op de in gang gezette
Scorecards: resultaten en uitdagingen Eind 2009 verscheen onze beleidsvisie ‘wonen
aanscherping van beleid.
Aanbod van gewenste woningen moet worden verhoogd: ■■
met plezier’. In 2010 vertaalden we onze visie
Het Strategisch Voorraadbeleid is herijkt in 2010 conform voornemen en in 2011 ge-
in een operationeel plan voor de jaren 2010-
ïmplementeerd, uitgewerkt en naar complex-
2012, dat weer de basis vormt voor jaarplannen
beheerplannen vertaald. Op gemeentelijk
per afdeling. Die jaarplannen geven weer input
niveau zijn gegevens uitgewisseld om tot
aan de prestatieafspraken met medewerkers.
afstemming van de kernvoorraad aan sociale
Voortgangscontrole en evaluaties van die prestatieafspraken en jaarplannen leiden zo
huurwoningen te komen. ■■
Van de totale voorraad voldoet eind 2011
nodig tot bijstelling van ons operationeel plan en
78% aan de door Ons Huis geformuleerde
mogelijk onze beleidsvisie.
basiskwaliteit en we verwachten dat de doelstelling wordt gehaald dat eind 2020 90% van de bestaande voorraad de basiskwaliteit heeft.
In onze beleidsvisie maken wij duidelijk wat wij willen betekenen voor woonconsumenten en voor
■■
Begin 2011 leverden we 80 woningen op met een huur onder de toeslaggrens. De ver-
de samenleving in Apeldoorn en ten dele ook in
wachting is dat we eind 2012 de doelstelling
Zutphen. De uitdagingen die wij ons stellen zijn: ■■
aanbod van gewenste woningen moet worden
van 160 nieuwbouwwoningen onder de
verhoogd;
toeslaggrens halen. Voor de voorgenomen
■■
kosten van wonen moeten betaalbaar zijn;
bouw van 100 vrije sector woningen is dat
■■
gebruik van (fossiele) energie moet
twijfelachtig, mede in verband met de
verminderd worden;
gewijzigde regelgeving en financierings-
■■
zeggenschap van bewoners over hun woning moet worden vergroot;
■■
■■
mogelijkheden voor dit marktsegment. ■■
In 2011 zijn 11 eenheden (koop) voor een
ouderen zolang mogelijk in staat stellen
zorginstelling opgeleverd. Het voornemen van
zelfstandig te wonen;
10% van de totale nieuwbouw tot en met 2012
gemak en comfort voor iedereen.
halen we ruimschoots. 5
Terugblik
■■
In 2011 zijn 37 rijwoningen en 6 tweeonder-een-kapwoningen (koop) Vlindertuin
■■
en er zijn twee wietplantages opgerold. ■■
Het aantal uitzettingen nam conform doel-
opgeleverd.
stelling af van 13 in 2009 naar 7 in 2010 en
De voorgenomen bouw van 700 koopwoningen
6 in 2011. We zijn gestart met woonlasten-
in de periode tot en met 2012 zal in de huidige
adviesgesprekken en sloten “laatste kans”
marktsituatie niet worden gehaald.
contracten af met huurders, die in de
Na een zorgvuldige voorbereiding zijn we in
problemen waren gekomen.
2011 begonnen met het herhuisvesten van omgeving. Voor het vrijkomende gebied ont-
Gebruik van (fossiele) energie moet verminderd worden
wikkelen we nieuwbouwplannen in het kader
■■
bewoners uit de flats van de Lekstraat en
Na inventarisatie blijkt dat thans ruim 55% van het woningbezit minimaal energielabel C
van herstructurering van ons woningbezit.
heeft. Het doel is dat eind 2019 alle woningen minimaal dit label hebben.
Feestelijke opening 't Podium appartementengebouw voor RIWIS Zorg & Welzijn
■■
De doelstelling om in 2012 jaarlijks 350.000 m3 gas te besparen ten opzichte van 2009 door het nemen van maatregelen is in 2011 gerealiseerd aangezien de besparing in de huidige situatie 440.000 m3 per jaar bedraagt.
■■
Een project is in voorbereiding waarbij in 2012 met PV-cellen (zonnepanelen) in de eigen stroomvoorziening van algemene ruimten wordt voorzien.
■■
Al onze nieuw gebouwde woningen hebben conform doelstelling een energielabel A (of A+(+)).
Zeggenschap van bewoners over hun woning moet worden vergroot ■■
Vanaf eind 2011 wordt de klanttevredenheid en kwaliteitsbeleving als permanent proces gemeten door een extern bureau. Hiermee wordt de doelstelling bewerkstelligd om in
Kosten van wonen moeten betaalbaar zijn ■■
2012 een betrouwbaar kwaliteitsinstrument te
In 2010 zijn we gestart met de ontwikkeling van het integraal woonlastenbeleid (samen-
hebben. ■■
■■
conform ons voornemen. Het beleid is in 2011
voor bewonersparticipatie hebben we een
vastgesteld en wordt in 2012 geïmplementeerd.
beleidsdocument vastgesteld in overleg met de
In 2011 is de energielabeling van al onze
huurdersbelangenvereniging Ons Woongoed.
woningen afgerond. De gegevens zijn verwerkt
Bewonerscommissies worden omgebouwd
in de puntenwaardering van onze woningen.
naar commissies nieuwe stijl. Dit proces is
Dit zal in 2012 uitgangspunt zijn voor het
begin 2012 afgerond met de ondertekening
huurbeleid, waarbij Ons Huis inzet op het
van de samenwerkingsovereenkomst met de
informeren van haar huurders over hun totale
bewonerscommissies. Daarnaast is in 2011
woonlasten. ■■
In het kader van de doelstelling om een nieuw plan op te stellen en te implementeren
hang huurprijs met energielast woning)
We ontwikkelden met derden, zoals voor-
een eerste klantenpanel gehouden. ■■
In 2011 zijn 5 wijkschouws samen met
genomen, woonfraudebeleid. In 2011 zijn op
bewoners uitgevoerd om inzicht te krijgen en
grond hiervan 39 zaken afgehandeld. Er is
te houden op de leefbaarheid.
21 keer een einde gemaakt aan onderverhuur
6
Terugblik
Ouderen zolang mogelijk in staat stellen zelfstandig te wonen ■■
■■
gevonden; een samenvatting van het visitatie-
De doelstelling om eind 2012 minimaal 150
rapport is op onze website gepubliceerd. Uit
woningen te beheren waar 24-uurszorg
het oordeel blijkt dat Ons Huis maatschappelijk
mogelijk is, is gerealiseerd in de complexen
conform de norm presteert (gemiddeld een
St. Elisabeth en Berkenhove. We hebben een beleidskader opgesteld voor investeringen in ■■
De voorgenomen externe visitatie heeft plaats
score van 7,0). ■■
We streven er naar dat 50% van het personeel
wonen met zorg.
een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) heeft
We hebben de toegankelijkheid van
eind 2012. Ultimo 2011 hadden 23 medewerkers
woongebouwen met woningen voor ouderen
een POP (33%).
geïnventariseerd en zullen op basis daarvan
■■
■■
een plan opstellen om daar waar nodig de
Aanscherping beleid
toegankelijkheid te verbeteren.
We schreven het al: duidelijk is dat het door de
Het aanbieden van wonen op maat aan
crisis vastlopen van de woningmarkt en de in-
ouderen om zolang mogelijk zelfstandig te
grijpende financiële maatregelen van de overheid
blijven wonen is in 2011 sterk onder druk
ten laste van corporaties nopen tot aanscherping
komen te staan door ingrijpende bezuinigingen
van ons beleid. Het perspectief dat Ons Huis
in de WMO.
vanaf 2014 jaarlijks een heffing van € 1,4 miljoen
Het actief benaderen van 70-jarigen voor een
aan de overheid te betalen heeft en de huidige
Woonadvies levert nauwelijks resultaten op.
marktomstandigheden van onroerend goed gaven
Daarom stellen we ons reactief op. Daarentegen
in 2011 aanleiding ons beleid aan te scherpen.
namen we in 2011 deel aan het SEV experiment
Concreet leidde dit tot:
‘Doorstroming’ om ouderen te verleiden
■■
Herijking van het huurbeleid met als oogpunt
door te stromen naar een seniorenwoning.
het verhogen van inkomsten onder voorwaarde
De belangstelling daarvoor is aanzienlijk.
van voldoende bereikbare woningen voor de doelgroep van beleid.
Gemak en comfort voor iedereen ■■
■■
We stellen jaarlijks ca. 400 huurders in
bedrijfsprocessen, niet alleen vanuit het kader
staat op kosten van Ons Huis hun woning te
van kwaliteitsverbetering maar evenzeer vanuit
voorzien van een nieuwe keuken en nieuw
het oogpunt van het beperken van de kosten
sanitair. In 2011 zijn 280 huurders benaderd.
van beheer.
Gemeten over de jaren 2010 en 2011 hebben
■■
vrije huursector.
gesteld hun keuken en/of sanitair te vervangen.
■■
Herwaardering en hertaxatie grondposities;
■■
Onderzoek naar stroomlijnen en beperken
Middelen
van keuzemogelijkheden van huurders om
In de meerjarenbegroting zijn we erin geslaagd het voornemen van positieve operationele kasstromen waar te maken. Het streven om
Herafweging en/of herontwikkelen van nieuwbouwprojecten, met name in de koop- en
we gemiddeld 465 klanten in de gelegenheid
■■
Onderzoek naar het optimaliseren van
verluxing van de woning in de huur op te nemen. ■■
Inventarisatie van mogelijkheden tot het beperken van beheerkosten in algemene zin.
een continuïteitsoordeel A van het Centraal Fonds Volkshuisvesting te houden is in 2011 nipt gehaald.
7
Wonen en kwaliteit
In 2011 is de woningvoorraad beschouwd in relatie tot die van de andere Apeldoornse corporaties. Door de Apeldoornse sociale huurvoorraad te analyseren op huurprijsniveau, aantallen en typen en deze af te zetten tegen de onderzochte behoefte, is nog duidelijker geworden waar de opgave ligt voor de komende jaren. Zo is het van belang de nieuwbouw op peil te houden, het aanbod van eengezinswoningen te vergroten en meer aandacht te schenken aan betaalbaarheid. Ook is het nodig de positie van jongeren en gezinnen op de Apeldoornse woningmarkt te verbeteren. De uitkomsten bevestigen onze eigen analyse van 2010 (herijking Strategisch Voorraad Beleid) en sporen aan om sneller tot beleidsaanpassingen te komen dan voorzien. Eind 2012 wordt opnieuw bekeken wat de effecten zijn van het bijgesteld beleid van de corporaties. Om de doorstroming in de voorraad te bevorderen,
Voor Apeldoorn als geheel is de doelstelling om
zijn de Apeldoornse corporaties medio 2011
150 woningen extra vrij te maken voor doorstroming.
gestart met het SEV-experiment Verlengde
Dit aantal is gebaseerd op de doelstelling om 1/3
Verhuisketens. Senioren die in een eengezins-
van het aanbod van seniorenwoningen beschik-
woning met een sociale huur wonen worden
baar te stellen (inschatting o.b.v. cijfers 2010).
gestimuleerd om door te stromen naar een
Voor Ons Huis komt dit neer op 40 sociale huur-
appartement of seniorenwoning. Hiervoor krijgen
woningen (eengezins) vrijspelen in twee jaar.
zij begeleiding en zo nodig maximaal 100 euro
Inmiddels hebben 50 huurders van Ons Huis
huurkorting. Dit experiment duurt twee jaar.
belangstelling getoond.
Samenstelling van het woningbezit De voorraad
Aantal woningen voor verhuur per 1 januari 2011
4.895
Verkochte bestaande huurwoningen in 2011 (onversneden)
-/- 12
Nieuwbouw
80
Aankoop (terugkoop Koogarant)
1
Wijziging telling Aantal woningen voor verhuur per 31 december 2011
3
4.967
Naast deze woningen verhuren we ook 88 kamers voor studenten en 172 wooneenheden voor zorginstellingen en instellingen voor maatschappelijke zorg, zodat het totale aantal woningen en wooneenheden uitkomt op 5.227.
8
Wonen en kwaliteit
Verdeling naar huurklasse (kale huurprijs per maand)
Huurklasse
Aantal woningen eind 2011
t/m € 361,61 (goedkoop)
436
€ 361,62 t/m € 517,64 (betaalbaar)
2.731
€ 517,65 t/m € 554,76 (betaalbaar)
745
€ 554,77 t/m € 652,52 (duur)
785
meer dan € 652,53 Totaal
270
4.967
Verdeling van het woningbezit naar type
Woningtype
Aantal woningen
Laagbouw grondgebonden woning
2.008
grondgebonden woning voor senioren
407
atelierwoning
14
Gestapelde bouw appartement voor jongeren
204
appartement begane grond
119
appartement met lift
430
appartement zonder lift
450
appartement voor senioren
1.018
maisonnette Totaal
317
4.967
Wonen boven Winkels, Groenmarkt te Zutphen
9
Wonen en kwaliteit
Verhuur
Ontwikkeling mutatiegraad Apeldoorn
De vraag naar laagbouwwoningen is in Apeldoorn
16
in 2011 minder dan in 2009 en 2010. Dit komt voor-
14
al door de sterk afnemende vraag naar (kleine)
12
laagbouw seniorenwoningen. Bij eengezins-
10
woningen zijn er gemiddeld 110 reacties (woon-
8
bonnen). De vraag naar appartementen is ongeveer
6
gelijk gebleven met het jaar ervoor. In grafiek:
4 2
Ontwikkeling vraag naar woningen Apeldoorn
0 jaar
2006
2007
2008
2009
2010
2011
180 160
Totaal laagbouw Totaal gestapeld Totaal
140 120 100 80
Als we kijken naar het aantal toewijzingen dan
60
hebben we in in 2011 75 % (2010: 65%) van alle
40
vrijkomende woningen in Apeldoorn toegewezen
20
aan reguliere woningzoekenden, 14% van de woningen komt ter beschikking aan bijzondere
0 jaar
2006
2007
2008
2009
2010
2011
bemiddelingen, 8 % ging naar kandidaten met een reguliere urgentieverklaring en 2 % naar
Laagbouw totaal Gestapeld totaal
kandidaten met een herstructureringsurgentie. Ons Huis heeft in 2011 87% van de vrijgekomen
In 2011 werd een woning in Apeldoorn gemiddeld
woningen (exclusief vrije sector) toegewezen aan
2,8 maal aangeboden (2010: 2,4 maal). Onze een-
personen met een inkomen tot € 33.614 (2010:
gezinswoningen en maisonnettes geven de meeste
91%). Hiermee is de norm in de EU-beschikking
reacties.
weliswaar niet geheel gehaald, maar dit is te
In Zutphen steeg de vraag naar woningen licht:
De Vlindertuin zijn toegewezen in het jaar ervoor,
verklaren. De woningen in het nieuwbouwproject van 22 naar 27 reacties (woonbonnen) per
toen de inkomenseis nog niet bestond. Hier wordt
mutatie. In Zutphen is de aanbiedingsgraad
in de beoordeling rekening mee gehouden.
2,6 evenals in 2010. Hieraan conclusies verbinden is echter lastig, gezien ons kleine woningbezit. % < 33.614
% > 33.614
Huuropzeggingen en mutatiegraad
Ons Huis Apeldoorn
87%
13%
In totaal waren er in 2011 binnen ons woningbezit
Ons Huis Zutphen
86%
14%
in Apeldoorn 401 huuropzeggingen. Dit betekent een mutatiegraad van 8,6 % (exclusief onzelfstandige kamers). Vooral in het eerste kwartaal
Leegstand
was de mutatiegraad hoog: 10,5 %. Dit werd
Het gemiddeld aantal dagen leegstand per mutatie
veroorzaakt door de oplevering van nieuwbouw.
in 2011 in ons bezit in Apeldoorn bedroeg 82
De mutatiegraad nam gedurende het jaar af.
dagen (2010: 57,9 dagen). Belangrijkste oorzaak
In Zutphen bedroeg het percentage: 10,9 % (2010:
is leegstand van grondgebonden woningen die
12 %). In deze stad zijn de aantallen te gering om
(lang) in de verkoop staan en de vrije sector
conclusies te trekken.
huur. In 2011 is gestart met de verbetering van het mutatieproces. Tevens is besloten het aantal
Uitgesplitst naar woningcategorie geeft de
leegstandsgevallen in de koop en vrije sector zo
mutatiegraad over de voorgaande jaren in
min mogelijk te laten oplopen door woningen
Apeldoorn het volgende beeld:
door te verhuren in de sociale huur. 10
Wonen en kwaliteit
In Zutphen bedroeg de leegstand 38 dagen per mutatie (2010: 36,5 dagen).
woningen door slimme, digitale meters. Daarnaast bieden we bewoners de mogelijkheid om zelf èn als buurt te besparen op het energieverbruik.
Huurprijsbeleid
Tijdens de drukbezochte buurtbijeenkomst in
Het gemiddelde huurverhogingpercentage per
oktober 2011 informeerden we de bewoners over
1 juli 2011 bedroeg 1,3%. In 2010 bedroeg het
energiebesparing en de werking van de digitale
gemiddelde percentage 1,2%. Gezien het lage
meter. Hiermee kan Liander voor dit project
verhogingspercentage is differentiatie in het
maandelijks de meterstanden uitlezen. Bewoners
verhogingspercentage achterwege gebleven.
ontvangen daarvan een overzicht en kunnen zo
In 2011 heeft Ons Huis geen bezwaarschriften
hun verbruik vergelijken met de vorige maand(en)
tegen de huurverhoging ontvangen.
en met een vergelijkingsgroep. Vanaf maart 2012 ontvangen de huurders de verbruiksoverzichten.
Huurtoeslag Het aantal huurders met huurtoeslag bedroeg
In de volgende complexen hebben we in 2011
op 31 december 2011: 1.106 (2010: 1.133).
energiebesparende maatregelen genomen:
Dit betekent dat in ieder geval 22% van onze
- laagbouw Celsius-, Galvani-, Fahrenheitstraat
huurders aanspraak doet op individuele huurtoeslag door middel van huurmatiging. In 2010 bedroeg dit percentage 23%. Het gemiddeld bedrag van de toekenningen bedroeg € 197 per maand (2010 gemiddeld bedrag: € 194).
e.o.: vloer- en dakisolatie; - laagbouw Akkerwinde, Gentiaanstraat e.o. : isolatie zolderkamer; - laagbouw Archimedesstraat: isolatie zolderkamer; - laagbouw Kruizemuntstraat: toevoegen
Onderhoud en duurzaamheid
isolatie tijdens plafondrenovaties. In totaal is er in 2011 € 742.000 in energie-
De woningen van Ons Huis verkeren in een goede
besparende maatregelen geïnvesteerd.
staat van onderhoud. We bieden optimale kwaliteit, ongeacht buurt, complex en woningsoort met
In 2011 zijn ook vrijwel al onze woningen voorzien
keuzemogelijkheden voor bewoners. In het
van een energielabel. We hebben hierdoor meer in-
onderhoudsbeleid komt dit tot uitdrukking door
zicht in het energetisch niveau van onze woningen
het consequent uitvoeren van maatregelen
en kunnen nog gerichter energiebesparende
tot instandhouding en vervanging van woning-
maatregelen uitvoeren. Op 31 december 2011
onderdelen. Bij vervanging streven we naar
voldeed 55% van onze woningen met een
toepassing van vernieuwende en duurzame
energielabel (5002) aan deze doelstelling.
materialen, die veelal een meerwaarde hebben
In onderstaande cirkeldiagram de verdeling.
ten opzichte van de oude onderdelen. Energiebesparing speelt daarbij een belangrijke rol.
Energielabel 2011
Duurzaamheid Ons Huis heeft als doel om in 2018 alle woningen minimaal op het niveau van label C te brengen.
A 4%
In de afgelopen jaren zijn al een flink aantal
B 17%
maatregelen genomen. In 2011 startte voor onze
C 34%
101 grondgebonden woningen aan de Hoge Dries
D 24%
en de Zichtweg een energiebesparingsproject.
E 13%
In dit project “Hoge Dries en Zichtweg gaan samen
F 6%
besparen” werkt Ons Huis samen met Liander en
G 2%
de bewoners om een besparing op het energieverbruik te bewerkstelligen. Ons Huis heeft in 2011 bij alle woningen dakisolatie toegepast, in combinatie met mechanische ventilatie voor
De gemiddelde energie-index van onze woningen
een beter binnenklimaat in de woning. Liander
is 1,66. Dit staat gelijk aan een gemiddeld
vervangt de oude gas- en elektrameters in de
energielabel D. 11
Wonen en kwaliteit
Dagelijks onderhoud
meer bij mutatie. Ons Huis neemt een deel van
In 2011 werden gemiddeld per woning 0,92
de verbeteringskosten om de woning op het
reparatieverzoeken afgehandeld. In 2010 bedroeg
gewenste kwaliteitsniveau te krijgen voor eigen
dit aantal 0,93. Onze huurders gaven voor het af-
rekening. Veelal combineren we werkzaamheden
handelen van dagelijkse klachten gemiddeld een
in het kader van planmatig onderhoud met
8,1, hetzelfde rapportcijfer als in 2010. De totale
economisch onderhoud.
kosten voor het dagelijks onderhoud bedroegen in 2010 € 2,3 miljoen (2010 € 2,4 miljoen).
Voor de vervanging van keukens en sanitair mogen huurders van Ons Huis, binnen gestelde
Ons Huis heeft een Servicefonds voor huurders.
kaders, zelf het moment en de wijze van vervanging
Bij deelname neemt Ons Huis een belangrijk
van keukens en sanitair bepalen. Dit vraaggestuurd
deel van de onderhoudsverplichting van de
onderhoud vervangt het planmatig vervangen van
huurder over. De abonnementsprijs bedroeg
keukens en sanitair na 15 jaar. In 2011 hebben we
per 31 december 2011 € 4,63 per maand. Het
280 huurders benaderd, waarvan 171 hun keuken,
aantal deelnemers bedroeg 3.884 (2010: 3.804).
tegels en/of sanitair hebben laten vervangen.
Bij complexen waar 'huismeesters' actief zijn,
De deelname van de bewoners komt hiermee op
wordt een deel van de vergoedingcomponent
61%. In 2011 bedroegen de kosten voor planmatig
huismeester toegerekend aan het Servicefonds.
en economisch onderhoud € 8,1 miljoen tegen
Wanneer deze woningen worden meegeteld,
€ 6,1 miljoen in 2010.
bedraagt het aantal deelnemers op 31 december 2011 4.814 (2010: 4.706).
In 2011 zijn op 48 adressen aanpassingen gedaan
Planmatig en economisch onderhoud
108 adressen. De gemeente heeft de regeling
in het kader van de WMO. In 2010 waren dit nog Voor het hele woningbezit stelt Ons Huis per
waarbij bewoners WMO-aanvragen rechtstreeks
complex beheerplannen op. In deze plannen
bij Ons Huis kunnen indienen, per 1 juli 2011
benoemen we het gewenste uitrusting- en
stopgezet. Ook het pakket aan individuele voor-
huurniveau. Op basis van deze plannen voeren
zieningen dat onder de WMO valt, is ingeperkt.
we verbeteringen aan de woning uit, onder
Aankoop, verkoop, sloop en nieuwbouw In 2011 zijn in Apeldoorn of Zutphen geen woningen gesloopt of anderszins uit exploitatie genomen. Ons Huis verkoopt, met toestemming van rijk en gemeente, een beperkt aantal bestaande huurwoningen. De daartoe bestemde woningen en aantallen zijn in het kader van ons strategisch voorraadbeleid herijkt. De doelstelling van 25 woningen per jaar is niet veranderd. In 2011 zijn 12 bestaande huurwoningen verkocht (2010: 22). Sinds 1995 zijn 799 woningen verkocht. Het aantal nog voor verkoop bestemde woningen bedraagt per 31 december 2011: 358. Omdat woningen erg lastig verkocht raken, zijn dit jaar ook een aantal woningen doorverhuurd in plaats van in Evenement 'Hoge Dries en Zichtweg gaan samen besparen'
de verkoop gezet.
12
Wonen en kwaliteit
Ons Huis heeft in 2011 geen woningen onder
kapwoningen bleven 2 woningen onverkocht.
KoopGarant verkocht, wel is er een woning terug
De overige twee-onder-een-kapwoningen in dit
gekocht. KoopGarant wordt beperkt ingezet,
project worden (fasegewijs) in aanbouw genomen
vanwege consequenties voor de balans (terug
zodra aanvullend woningen zijn verkocht of delen
kunnen kopen) en de financiële risico’s die het
van dit project worden herontwikkeld naar bij-
met zich meebrengt. In 2011 is afgesproken dat
voorbeeld rijwoningen.
in 2012 maximaal 5 woningen met KoopGarant verkocht worden.
Van de in 2009 door Ons Huis Ontwikkeling Vastgoed B.V. opgeleverde 14 koopwoningen,
In Apeldoorn heeft Ons Huis in 2011 het project
waarvan er ultimo 2010 nog 4 onverkocht waren,
Vlindertuin opgeleverd en ook de laatste 80 van
is in 2011 één woning verkocht, zodat ultimo
de totaal 99 (sociale) huurwoningen in exploitatie
2011 nog 3 woningen onverkocht zijn.
genomen. Er is één woning teruggekocht die eerder onder de Koopgarant constructie viel.
In de 100% deelneming Glindhuis Apeldoorn
In 2011 heeft Ons Huis 2 appartementengebouwen
B.V. is eind 2010 het complex Sparta Luce met
met 34 appartementen (Bellevue) in het her-
60 appartementen opgeleverd. Hiervan waren
structureringsgebied Zevenhuizen ten behoeve
tot en met 2010 16 woningen verkocht. In 2011
van de verhuur in aanbouw genomen.
zijn nog 6 appartementen verkocht en zijn 5 van de onverkochte appartementen in verhuur
In 2011 is een woonwagen die door brand
genomen. Daarnaast zullen in 2012 een aantal
was verwoest, vervangen door een nieuwe
appartementen in verhuur worden genomen.
woonwagen. Het totale aantal huurwagens van Ons Huis blijft op 25 wagens. Het beheer en
De stichtingskosten van vrije sector huur-
de exploitatie van woonwagens, standplaatsen
woningen die Ons Huis realiseerde en van de
en werkterreinen wordt voor alle Apeldoornse
koopwoningen die in de deelneming Ons Huis
corporaties uitgevoerd door de Stichting Beheer
Ontwikkeling Vastgoed werden gerealiseerd
Woonwagens en Standplaatsen Apeldoorn
waren hoger dan de in het BBSH vermelde
(BWSA) waarin Ons Huis participeert. De in de
grens van € 200.000. Resultaten die worden
jaarrekening 2011 verantwoorde bijdrage van
behaald met de bouw van (duurdere) koop-
Ons Huis in het negatieve exploitatieresultaat
woningen worden aangewend om nieuwe huur-
van BWSA over 2010 bedraagt € 240.146
woningen te realiseren met een huurprijs onder de aftoppingsgrens. Met de bouw van
Koopwoningen
huurwoningen boven deze grens, die aansluiten
Woningstichting Ons Huis heeft in 2011 geen
bij de marktvraag, wil Ons Huis voorzien in de
nieuwe koopwoningen gerealiseerd. Van de
vraag naar betaalbare woningen voor mensen
onverkochte koopwoningen die eind 2010 van de
die in het kader van de EU-richtlijn niet meer
deelneming Ons Huis Ontwikkeling Vastgoed B.V.
in aanmerking komen voor woningen met een
waren gekocht, zijn er in 2011 alsnog 9 verkocht.
huurprijs onder de huurtoeslaggrens en tevens
De 100% deelneming Ons Huis Ontwikkeling
bijdragen aan krachtige buurten en wijken.
Vastgoed B.V. leverde in 2011 in het project Vlindertuin 37 rijwoningen en 8 twee-ondereen-kapwoningen op. Van de twee-onder-een-
13
Wonen en de klant
Ons Huis overlegt met de bewoners via een zo kort mogelijke weg: individuele zaken worden met de individuele huurder afgehandeld, aangelegenheden van een deel van een complex met de betrokken huurders, complexzaken met de bewonerscommissies en algemene zaken met de huurdersbelangenvereniging Ons Woongoed. Ons Huis heeft sinds maart 2011 haar visie
bestaande succesvolle instrumenten zoals de
op bewonersparticipatie verscherpt. Het uit-
leefstijlbijeenkomsten bij nieuwbouwcomplexen,
gangspunt van Ons Huis is dat bewoners-
wijkschouws en onze aanpak van overlast.
participatie een middel is, en geen doel op zich. Een middel om onze belofte aan de huurder na te komen. Die belofte is: “wij ontwikkelen en
Contacten met huurders
leveren producten en diensten waarmee we onze klant in staat stellen om gelukkig te blijven in de
Ons Woongoed en bewonerscommissies
veranderende wereld van wonen”. Het gaat ons
De relatie tussen de huurdersbelangenvereniging
dus om kwaliteit van wonen. En dat heeft een
Ons Woongoed en Ons Huis is vastgelegd in een
fysieke kant, maar ook zeker een sociale.
samenwerkingsovereenkomst (d.d. 15 april 2010).
Een aangenaam woonklimaat gedijt het beste
In de samenwerkingsovereenkomst is onder
als er sociale verbanden zijn. We zetten ons
meer bepaald over welke onderwerpen overleg
daarom in voor ‘verbinden en ontmoeten’.
wordt gevoerd, op welke wijze Ons Woongoed
Participatie betekent ‘meedoen’, zelf actief zijn.
door Ons Huis wordt geïnformeerd evenals de
We stimuleren dat waar mogelijk, zonder in het
financiële regeling.
werkdomein van een andere organisatie te stappen. Deze visie is vertaald in de ontwikkeling
In 2011 hebben de manager Klant en Wonen en
van een aantal nieuwe en verbeterde participatie-
het bestuur tien maal vergaderd. Ten behoeve van
methoden. Zo benutten we onderhoudsprojecten
de samenwerking met Ons Woongoed wordt het
om het gesprek aan te gaan met de klant,
ambtelijk secretariaat gevoerd door een mede-
organiseren we achter-de-voordeurgesprekken
werker van de afdeling Klant en Wonen.
en activeren we bewoners op buurtniveau in
Daarnaast hebben betrokken medewerkers
samenwerking met andere partners in de
van Ons Huis de beide halfjaarlijkse leden-
stad (buurtteams). Daarnaast hanteren we
vergaderingen bijgewoond. De kennismaking met de nieuwe directeur M. van Gessel trok veel belangstelling. Met het bestuur en de leden is onder meer gesproken over het verbeterplan bewonerscommissies, de meerjarenbegroting, de wijkschouws en de aanpassing in de woonruimteverdeling. Bestuursleden van Ons Woongoed wonen minimaal één keer per jaar een vergadering van elke bewonerscommissie bij, om het contact met de achterban te vergroten en op de hoogte te blijven van wat er speelt in de verschillende commissies. Eenmaal per jaar heeft het bestuur van Ons Woongoed een overleg met de afvaardiging in de Raad van Toezicht. Dit vond plaats in het begin van het jaar 2011. In 2011 is de voorzitter van Ons Woongoed, de
Ons Huis nam deel aan 'Apeldoorn in dialoog'
heer De Koning, overleden. Ruim 10 jaar lang 14
Wonen en de klant
is hij het gezicht geweest van Ons Woongoed.
Wijkschouw
Ook was hij lid van de klachtencommissie bij
De wijkschouw (ook wel rondwandeling ge-
Woonkeus Stedendriehoek.
noemd) biedt de gelegenheid om samen met
Aan het eind van 2011 bestonden er 15 bewoners-
complex en buurt te bespreken. Dit gebeurt
bewoners aandachtspunten betreffende een commissies. Twee commissies hebben zichzelf
met de woonconsulenten en een beheerder
opgeheven en er is één nieuwe commissie gestart
van de gemeente. Op deze manier geven we de
in het complex De Witte Wolken. Onderling en met
bewoners ook de gelegenheid om met elkaar
Ons Huis vindt overleg plaats over complexaan-
in gesprek te gaan over het wonen. In 2011 zijn
gelegenheden. Daarnaast wordt regelmatig
in de omgeving van 4 complexen in Woudhuis
overlegd met het bestuur van Centraal Wonen
wijkschouws gelopen. De resultaten zijn onder
aan het Magistratenveld. Dit jaar stond in het
andere besproken met de gemeentelijke wijk-
overleg met de commissies het verbeterplan
beheerders, waarna beide partijen vervolgacties
centraal op de agenda. In totaal werd 37 keer over-
in gang hebben gezet. Alle bewoners zijn per
leg gevoerd. Vorig jaar bedroeg dit aantal nog 54.
brief geïnformeerd over de uitkomsten.
Thans is 17% van onze huurders vertegenwoordigd middels een bewonerscommissie op complexniveau. Het aantal bewonerscommissies lijkt zich te stabiliseren rond de 15. 30% van de huurders is lid van Ons Woongoed. Bewonerscommissies en de huurdersbelangenvereniging Ons Woongoed zijn zelfstandige organen. De dagelijkse contacten met deze bewonersorganisaties worden onderhouden door de woonconsulenten.
Huismeesters De huismeester is namens Ons Huis het aanspreekpunt voor onze klanten. Door het persoonlijk contact en de korte lijnen, kunnen we een meerwaarde bieden in onze dienstverlening. De huismeester neemt reparatieverzoeken in behandeling en voert zelf de kleine dagelijkse reparaties uit. Daarnaast houdt hij toezicht op het woongebouw en op de werkzaamheden,
Communicatiemiddelen
die door derden worden uitgevoerd. Ook kunnen
In 2011 is de huurderskrant, Ons Huisblad,
onze klanten met vragen, opmerkingen en
tweemaal verschenen en verspreid onder alle
klachten over de woning, het woongebouw en
huurders. Ook verschenen er drie uitgaven van
de woonomgeving bij hem terecht. (zie ook Ons
het Ons Huis Magazine. Dit tijdschrift werd in heel
Huis in de samenleving op pagina 20)
Apeldoorn huis aan huis verspreid en belandde dus ook bij onze huurders op de mat. Het Ons
Herhuisvesting bewoners Lekstraat e.o.
Huis Magazine werd apart bezorgd bij de huurders
In 2011 is gestart met de herhuisvesting van
in Zutphen en onze stakeholders. Vanuit de be-
88 bewoners van ons complex aan de Lekstraat,
zuinigingsopgave is besloten om vanaf 2012 het
Rijnstraat en Kil. Dit complex is bouwtechnisch
Ons Huis Magazine niet meer uit te brengen.
erg slecht en de woningen hebben een zeer matige woonkwaliteit. Het proces startte met
Ook in 2011 informeerden we onze huurders
twee bewonersavonden, waarna alle huurders
zoveel mogelijk individueel en specifiek.
thuis zijn bezocht. Vervolgens is aan alle be-
Over een groot aantal onderwerpen hebben we
woners een urgentie afgegeven. In het complex
‘woonwijzers’, folders met informatie voor onze
zijn een huismeester en een verhuurmedewerker
klanten. Regelmatig is Ons Huis aanwezig bij
aanwezig om mensen te ondersteunen bij het
buurtevenementen met een speciaal hiervoor ont-
zoeken naar andere woonruimte. De herhuis-
worpen bakfiets waarin ook informatiemateriaal
vesting verloopt volgens planning.
ligt voor belangstellenden. Alle informatie en 15
Wonen en de klant
actuele nieuwsberichten plaatsen wij zoveel
‘Ons Huis’-wijk. Bevindingen kunnen aanleiding
mogelijk op onze website. Afhankelijk van het
zijn om beleid en werkprocessen te ontwikkelen
onderwerp verspreiden wij ook regelmatig
of aan te passen.
persberichten naar de lokale en regionale media.
Klachtencommissie In januari ontvingen de huurders een overzicht
De samenstelling van de Klachtencommissie is
van het ‘onderhoud in 2011’. Huurders van het
in het jaar 2011 gewijzigd. De heer Klap, die op
betrokken complex krijgen altijd voor de start
voordracht van Ons Huis sinds 2006 zitting had
van het onderhoudswerk schriftelijk bericht.
in de commissie, is afgetreden. Op voordracht
Er zijn ook een aantal voorlichtingsbijeenkomsten
van de Raad van Toezicht heeft de directeur-
georganiseerd voor de bewoners bij groot onder-
bestuurder de heer J.A. Ronner benoemd tot lid
houd. Voorbeeld hiervan is de bijeenkomst voor de
van de Klachtencommissie. De heer Ronner is in
bewoners aan De Ruyterstraat en Rustenburgstraat
het verleden lid geweest van de Raad van Toezicht
waar een badkamer-, toilet- en keukenrenovatie
van Ons Huis. Daarnaast bestaat de commissie uit
plaatsvond.
de heer J.H. Stelwagen, onafhankelijk voorzitter
Op 2e Pinksterdag organiseerde Ons huis een
W.C. Schreuder, lid op voordracht van de huurders-
fietstocht om huurders en relaties te laten zien
belangenvereniging Ons Woongoed.
van de klachtencommissie en mevrouw
wat we in Apeldoorn allemaal realiseren. De ruim 190 deelnemers, merendeel huurders,
In 2011 zijn er zeven klachten bij de Klachten-
reageerden enthousiast op dit initiatief.
commissie binnengekomen. Vier klachten zijn
Jaarlijks krijgen onze huurders een overzicht en
drie klachten zijn rechtstreeks door de commissie
via de interne procedure afgehandeld; de overige afrekening van de bijkomende (service)kosten.
in behandeling genomen. De directeur-bestuurder
Het overzicht en de afrekening lichten we uitvoerig
heeft de adviezen van de commissie met betrek-
toe, waar nodig op (deel) complexniveau. De jaar-
king tot deze klachten ongewijzigd overgenomen
lijkse huurverhoging motiveren we uitgebreid, als
en laten effectueren. Op 2 maart 2011 heeft de
extra informatie sturen we de landelijke huurkrant
Klachtencommissie in haar jaarvergadering het
van de koepelorganisatie mee.
klachtenregister over het jaar 2010 gecontroleerd en het jaarverslag over dat jaar vastgesteld.
Monitoring Door monitoring op complex- en wijkniveau brengen we de leefbaarheid in beeld. De monitoring maakt onderdeel uit van onze
Sociaal maatschappelijke begeleiding van huurders
kwaliteitsmeting. Hiervoor is in 2011, samen met Quint Result (voormalig NIPO), een geheel
In het kader van sociaal maatschappelijke bege-
nieuwe werkwijze ontwikkeld. Met telefonische
leiding van huurders bemiddelt Ons Huis actief bij
enquêtes, online-onderzoek en overzichtelijke
huurschuld en overlastsituaties. Ook werkt zij
dashboards is een impuls gegeven aan het meten
samen en verwijst door naar hulpverlening,
en verbeteren van de kwaliteit van onze klant-
wanneer specifieke problematiek aan de orde is.
processen en dienstverlening. Zowel aankomende,
Met de Apeldoornse corporaties is in 2011 de
zittende, als vertrekkende bewoners vragen we
monitor sociaal woonbeleid uitgevoerd. De resul-
naar hun oordeel.Tijdens het werkproces krijgen
taten van Laatste Kansbeleid, preventieve woon-
de medewerkers met klantcontacten (wijk-
begeleiding en opstapwoningen worden hierin
managers, huismeesters, woonconsulenten
beschouwd. De laatste 5 jaar is sprake van een
en verhuurmakelaars) een indruk van de leef-
afname van huisuitzettingen. Een welkome aan-
baarheid in complexen. Sinds 2007 worden
vulling is de sluitende buurtaanpak, omdat bij dit
de signalen structureel afgestemd in onze
instrument een grote verbetering in gang is gezet
organisatie door gebruik te maken van interne
bij de hulpverlening aan huishoudens die een in-
wijkplatforms. In kwartaaloverleggen bespreken
gewikkelde problematiek kennen. In 2011 is de
de wijkmanager, woonconsulent en verhuur-
aanpak van multiprobleemhuishoudens verder
makelaar de leefbaarheid in de betreffende
geprofessionaliseerd. Het project is nu onderdeel 16
Wonen en de klant
van de zorgstructuur in Apeldoorn en derhalve geen project meer.
Ook in 2011 zien we een daling van het aantal sociale klachten waarop is bemiddeld. Het aantal nieuwe bemiddelingen in 2011 bedroeg 123
Snelle interventie van de afdeling Huurincasso bij
(2010: 142). We vermoeden dat dit komt door de
het ontstaan van huurachterstanden leidt tot een
extra inzet van huismeesters, en in mindere mate,
beperking van het ontstaan van niet-oplosbare
het gebruik van buurtbemiddeling.
achterstanden voor huurders. Gemiddeld heeft Ons Huis 100 betalingsregelingen lopen met
Aanpak Woonfraude
zittende en vertrokken bewoners. Bij de bemidde-
Onder woonfraude verstaan we “alle vormen van
ling wordt in een aantal gevallen samengewerkt
onrechtmatige bewoning, onrechtmatige verhuur
met de Gemeentelijke Sociale Dienst en de
van de woning, onrechtmatig gebruik van de
Stadsbank. Ook worden Laatste Kanscontracten
woning, overbewoning van de woning en huis-
aangeboden aan huurders. Dit zijn contracten
vesting van illegalen in de woning”. Enkele voor-
met een set aan dwingende afspraken waar de
beelden van woonfraude zijn het doorverhuren
huurder zich aan dient te houden. Eind 2011
van een woning, het onrechtmatig verhuren van
hadden 45 huurders een laatste Kanscontract
kamers of hennepteelt.
(2010 : 50) Sinds oktober 2010 is Ons Huis actief bezig met de Duurzaam onderhoud
uitvoering van het woonfraudebeleid. De aanpak is vastgelegd in een convenant waar corporaties, gemeente (GBA) en politie afspraken hebben gemaakt over de uitvoering, monitoring en informatie-uitwisseling. De resultaten zijn goed. In 2011 zijn 39 zaken afgehandeld. Er is 21 maal een einde gemaakt aan onderhuur en twee wietplantages zijn opgerold. Het belang van Ons Huis om mee te werken aan de aanpak woonfraude is in de allereerste plaats de bijdrage aan een eerlijke en transparante verdeling van de woonruimte. Voor onze klanten die zich wel aan de regels houden, is het goed om te zien dat we ons inspannen om illegale praktijken tegen te gaan. Het is zelfs in het belang van degene die fraudeert: hoe eerder een overtreding aan het licht komt, hoe beperkter de consequenties voor de persoon in kwestie. Woonfraude kan soms een negatieve impuls geven aan de leefbaarheid in buurten, straten en portieken. Ook dat willen we helpen voorkomen.
17
Ons Huis in de samenleving
In het kader van het BBSH zijn er met de gemeenten Apeldoorn en Zutphen prestatieafspraken gemaakt. De afspraken worden regelmatig geëvalueerd en bijgesteld door gemeenten en de betrokken corporaties. De afspraken met de gemeente Apeldoorn zijn gemaakt in 2003 en liepen tot 2010. Nieuwe prestatieafspraken zijn nog steeds in voorbereiding. De nieuwbouwprogrammering en de gehanteerde grondprijzen zijn de items waar, gezien de bijzondere marktomstandigheden, extra veel voorbereiding voor nodig is. Op deelterreinen zijn wel (nieuwe) afspraken gemaakt, zoals de woonruimteverdeling, aanpak multiprobleemhuishoudens, huisvesting van bijzondere doelgroepen en deelname aan het project Gebied Energie Neutraal. In aansluiting op de prestatieafspraken heeft Ons
Ons Huis investeert veel in de fysieke kwaliteit
Huis samen met De Goede Woning, de Woon-
van haar woningbezit. Daarbij betrekken we na-
mensen en Beter Wonen (nu Sprengenland
drukkelijk de sociale component van het wonen.
Wonen) een aanbod aan de Apeldoornse samen-
Door het hanteren van een geïntegreerde aanpak
leving gedaan met de nota Prachtkansen in 2007.
streeft Ons Huis ernaar de leefbaarheid in buurten
Inmiddels heeft deze nota een vervolg gekregen
en wijken te handhaven en waar nodig te ver-
door verantwoording af te leggen over voortgang
beteren. Samenwerking met bewoners(groepen),
aan de stakeholders en de achterban. In 2011
(sociaal-culturele) instellingen, collega-
heeft een rondetafelconferentie plaatsgevonden
corporaties, politie en de gemeente zoeken we
waarin 30 maatschappelijke organisaties met
daarbij nadrukkelijk op.
corporaties in gesprek zijn gegaan over de volkshuisvestelijke opgave, wederzijdse verwachtingen en samenwerking. Centraal stond de vraag: wat wilt u ons meegeven? Hier zijn 10 actiepunten uitgerold waar de corporaties mee aan de slag gaan. Zij hebben betrekking op de thema’s nieuwbouw, zorgvastgoed, doorstroming, vergrijzing en visie op de stad en haar ontwikkeling (structuurvisie). In 2008 zijn in Zutphen in goede harmonie nieuwe prestatieafspraken gemaakt voor de periode 2008 tot en met 2011 onder het motto ‘Samen aan de slag’. De afspraken zijn in overleg met de gemeente en de corporaties Ieder1, Woonbedrijf Warnsveld en Ons Huis tot stand gekomen. De voortgang van de afspraken worden periodiek
Bewoners van de Riperkamp
met de gemeente Zutphen besproken in de werkgroep wonen en in het bestuurlijk overleg.
Rondom woongebouwen in de oudere complexen
In 2011 heeft de evaluatie plaatsgevonden.
beheert Ons Huis de tuinen waarbij we streven
Nieuwe afspraken worden in 2012 gemaakt.
naar een verzorgde staat van onderhoud en een frisse uitstraling. Bij complex De Riperkamp in
Leefbaarheid
Zutphen is in 2011 in samenwerking met gemeente en bewoners, de buitenruimte bij de entree opnieuw ingericht. Bij de complexen Dennenkamp
Leefbaarheid in buurten en wijken vormt zich
en Magistratenveld in Apeldoorn zijn de binnen-
door zowel fysieke als sociale omstandigheden.
terreinen omgetoverd tot aantrekkelijke 18
Ons Huis in de samenleving
ontmoetingsplekken voor jong en oud. Ook dit is in
Sponsoring
overleg met de bewoners gebeurd. Waar mogelijk verbeteren we de toegankelijkheid van onze woon-
In het kader van haar maatschappelijke betrokken-
gebouwen, met name als het seniorencomplexen
heid heeft Ons Huis in 2011 sponsorbijdragen
betreft. Ook brengen we voorzieningen aan voor
betaald aan:
het stallen van scootmobielen.
■■
Voedselbank Apeldoorn;
■■
Stichting Vrijwillige Hulpdienst;
In zomer 2011 is het tweede kunstwerk van
■■
Apeldoornse Monumentendag 2011;
Ons Huis Kunstfonds ‘het Nest’ van Andreas
■■
Natuurhuis Apeldoorn (project Klimaattijgers);
Hetfeld, geplaatst op het dak van ons kantoor
■■
Stichting Ateliers Apeldoorn;
in Apeldoorn en feestelijk onthuld. Het fonds
■■
Stichting Apeldoorns Kanaalconcert;
plaatst minimaal één keer per jaar een kunst-
■■
Stichting Apeldoorns Kanaal;
werk in Apeldoorn vanuit de gedachte dat kunst
■■
NJO, Nederlandse Orkest- en Ensembleacademie;
in de openbare ruimte het woonplezier in de stad vergroot.
■■
Rode Kruis Apeldoorn;
■■
Stichting Drakenbootfestival;
Huismeesters
■■
Woon Advies Commissie Zutphen;
De huismeesters streven ernaar om samen met
■■
Dag van de Duurzaamheid Zutphen;
bewoners een prettige en veilige woonomgeving
■■
Beursvloer Zutphen;
te creëren. Dat betekent onder andere zorg
■■
Tour for Life.
dragen voor nette algemene ruimtes zoals trappenhuizen, galerijen en bergingsgangen, maar ook de directe woonomgeving. Op dit
Bijzondere doelgroepen
moment zijn er vijf huismeesters werkzaam in een aantal woongebouwen. In onze senioren-
In algemene zin streeft Ons Huis nauwe samen-
woningen aan de Spadelaan, de Haarhamer en
werking na met instellingen op het terrein van
de Snijdersplaats, maar ook in De Graanhof en
zorg, om de combinatie van zorg en wonen
Berkenhove welke onder een woonservicegebied
gestalte te geven. Met betrekking tot ouderen
vallen. Dat betekent dat er voor de huismeester
bestaat reeds een nauwe samenwerking met
tevens een rol is weggelegd in de samenwerking
Atlant Zorggroep. Met Iriszorg, een instelling
met de andere partijen binnen het woonservice-
voor verslavingszorg en maatschappelijke opvang,
gebied. In de woongebouwen aan de Boterbloem,
bestaan gestructureerde contacten, evenals met
Norma- en Medeastraat, de Sikkel en de ge-
de stichting ’s Heeren Loo, Humanitas, RIWIS
stapelde bouw aan de Anklaarseweg en omgeving
(voorheen RIBW) en De Passerel, instellingen
en de gestapelde woningen die Ons Huis heeft
voor mensen met een lichamelijke, psychische
in Orden aan de Mauvestraat en omgeving is
of verstandelijke beperking.
een huismeester actief. Dit geldt ook voor onze jongerenhuisvesting aan de Klompstraat, de
In Apeldoorn zijn structurele afspraken gemaakt
Sprengenweg en de kamerwoningen aan de
met een aantal zorginstellingen voor huisvesting
W. Druckerstraat en de Mariastraat.
van cliënten van deze instellingen in het kader van extramuralisering van de zorg. Jaarlijks leveren
Wijkteams en wijkontwikkelingsplannen
corporaties een aantal vooraf afgesproken
Ons Huis participeert in de in Apeldoorn aanwezige
woningen ten behoeve van deze doelgroep.
wijkteams op stadsdeelniveau. Deelnemende
Met instellingen voor maatschappelijke opvang
partijen zijn de gemeente Apeldoorn, politie, wel-
proberen we, samen met collega-corporaties,
zijnsinstellingen, wijkraden en woningcorporaties.
tot vergelijkbare samenwerking en afspraken te
Het deelnemen aan deze wijkteams leidt ener-
komen. In het seniorencomplex Gildenhove is in
zijds tot beeldvorming van de leefbaarheid op
2011 een start gemaakt met de huisvesting van
stadsdeelniveau en anderzijds tot mogelijkheden
mensen met autisme. Dit in samenwerking met
voor een gezamenlijke en geïntegreerde aanpak
’s Heeren Loo. Uiteindelijk zullen 18 (van de 95)
van gesignaleerde problemen.
woningen in het complex beschikbaar gesteld
19
Ons Huis in de samenleving
worden. Eén woning is bestemd voor de be-
De bemiddelingen in 2011 die op voordracht van
geleiding.
een instelling of hulpverleningsorganisatie zijn gedaan op een rijtje:
Jongerenwerkers van Don Bosco hebben
■■
Iriszorg
40 jongere huurders van Ons Huis benaderd,
■■
Iriszorg opstapwoning
10 8
met als doel het voorkomen en wegkrijgen van
■■
Hera (vrouwenopvang)
6
huurachterstanden. De huurders zijn gewezen
■■
’s-Heeren Loo
5
op mogelijkheden voor huur- en zorgtoeslag en
■■
Statushouders
13
andere regelingen. Ook op andere leefgebieden
■■
Tactus (verslavingszorg)
1
zijn, waar nodig, handreikingen gedaan. Dan ging
■■
Overige instellingen
9
het om hulp bij verslaving, toeleiding naar werk e.d. De laagdrempelige werkwijze van Don Bosco blijkt een goede ingang te zijn voor jongeren.
Activiteiten wonen en zorg
Ook in Zutphen zijn afspraken gemaakt en is in
Ons Huis speelt in op de wens van ouderen om
2010 het protocol “Toewijzing woningen in het
zo lang mogelijk zelfstandig te wonen. Zo parti-
kader van maatschappelijke opvang” vastgesteld.
cipeert Ons Huis al langer in Paraat, een
Contacten met de stichting Humanitas voor
organisatie die alarmeringsapparatuur met
Dienstverlening aan Mensen met een Handicap
professionele dienstverlening in noodsituaties
hebben in 2003 geleid tot afspraken over het
levert en eventueel vervolghulp in de vorm van
zelfstandig huisvesten van ongeveer 10 mensen
een zorgabonnement. Niet alleen voor huurders
met een licht verstandelijke beperking in complex
van seniorencomplexen, maar voor elke bewoner
De Riperkamp te Zutphen. In 2010 is afgesproken
in Apeldoorn. Op 31 december 2011 beschikten
om hier 20 woningen voor beschikbaar te stellen.
304 (2010: 297) huurders van Ons Huis over een abonnement van Paraat; 79 ( 2010: 92) daarvan nemen ook een zorgabonnement af. De laatste jaren concentreert de dienstverlening aan ouderen zich meer en meer in woonservicegebieden. Ons Huis participeert in de woonservicegebieden met haar complex De Graanhof en het complex Berkenhove. Daarnaast is er op activiteitenniveau aansluiting met het woonzorgcentrum de Berghorst in de wijk De Maten. De woonconsulenten van Ons Huis hebben een algemene verwijs- en adviesfunctie voor ouderen op het gebied van dienst- en zorgverlening. De werkzaamheden zijn gericht op het zo lang mogelijk zelfstandig laten wonen van ouderen. Ons Huis bevordert de totstandkoming van goed geoutilleerde activiteitenruimten in complexen
Hetty Verhulst, regiomanager van s’ Heeren Loo en
met meer dan 50 appartementen voor ouderen.
Maarten van Gessel, directeur-bestuurder van Ons Huis,
De bewonerscommissies organiseren activiteiten
ondertekenen de afspraken over huisvesting van cliënten
voor ouderen in deze ruimten. Ze worden daarbij
in seniorencomplex Gildenhove.
ondersteund door stichting Wisselwerk, waarvoor Ons Huis een vergoeding betaalt.
De woningen die toegewezen worden aan Humanitas zijn alle gevestigd aan de lage kant
In 2009 zijn 132 appartementen voor ouderen in het
van het woongebouw. In 2011 is een gezamenlijke
complex Berkenhove geschikt gemaakt voor het
bewonerscommissie (senioren en Humanitas-
leveren van zorg. De Atlant Zorggroep zal in 50
bewoners) opgestart.
woningen in het complex intramurale zorg leveren 20
Ons Huis in de samenleving
aan geïndiceerde bewoners van Berkenhove. Op dit moment zijn 45 woningen toegewezen. Wonen en zorg kunnen op deze wijze gescheiden worden aangeboden. Het woonzorgconcept voorziet erin om vanuit een gewone woonsituatie op korte of langere termijn ook zorg te ontvangen. De woning 'klapt' dan om naar een zorgwoning. Zo ontstaat een voorraad van 50 wisselende zorgwoningen in het complex. Daarnaast is er mogelijkheid voor ontmoeting en activiteiten, mede met inzet van Wisselwerk en vrijwilligers. In 2011 is verder vorm en inhoud gegeven aan het woonzorgconcept en de functie die het gebouw De Graanhof heeft in het woonservicegebied. Steeds meer mensen uit de buurt maken gebruik
Bijeenkomst 'Wonen zonder zorg'
van het Grand Café en het activiteitenaanbod. Er is gezorgd dat de activiteitenbegeleiding in
In Zutphen beheert Ons Huis 104 senioren-
Berkenhove door Wisselwerk buiten de be-
appartementen in het centrum van de stad.
zuinigingen blijft. Een apart traject is gestart
De stichting Sutfene levert zorg aan geïndiceerde
om binnen het complex de samenwerking en het
ouderen, woonachtig in deze complexen, en
woon- en leefklimaat een impuls te geven. Ook is
beheert een dienstencentrum in het woongebouw.
er een informatiepunt geopend voor de buurt en
Gebouw De Riperkamp in Zutphen beschikt over
serveren cliënten van ’s Heeren Loo maaltijden in
een activiteitenruimte.
het Grand Café.
21
Organisatie en personeel
Organisatiemodel
managers en hoofden van stafafdelingen deelnemen. Dit overleg richt zich op informatie-
Ons Huis heeft sinds 2008 haar organisatie
uitwisseling, besluitvorming op corporatieniveau
gebaseerd op een stuurgroepmodel. In schema
en samenhang in beleid. In 2011 is deze overleg-
ziet de structuur er als volgt uit:
en besluitvormingsstructuur geëvalueerd.
Directie-bestuurder
Bestuursstaf
Business Controlling
Projectontwikkeling
Vastgoed
Klant en Wonen
Bedrijfsservice
Rechtstreeks onder de directeur-bestuurder
Op grond van de bevindingen is aan het aan het
vallen de stafafdelingen Bestuursstaf en Business
einde van het verslagjaar een management-
Controlling. Projectontwikkeling heeft, gezien
teammodel ontwikkeld dat met ingang van
de aard van de werkzaamheden, een aparte
1 januari 2012 is geïmplementeerd.
positionering. Het beheer van woningen en het ‘verkopen’ van producten en diensten vindt plaats
Personeel
in de afdelingen Klant en Wonen, Vastgoed en
Eind 2011 werkten er bij Ons Huis 73 mensen
Bedrijfsservice. Rond drie belangrijke processen
(62,54 fte’s). Per (hoofd)afdeling zijn de aantallen:
zijn stuurgroepen geformeerd:
■■
Directie en stafafdelingen
12
1. stuurgroep Klant en Wonen en Vastgoed:
■■
Klant en Wonen
19
gericht op strategie, diensten en producten en
■■
Vastgoed
18
het beheer;
■■
Bedrijfsservice
24
2. stuurgroep Projectontwikkeling, Vastgoed en
Het aantal fte’s is met bijna 2 gestegen ten
Klant en Wonen, gericht op het realiseren van
opzichte van het voorgaande jaar. In de formatie
kwalitatief hoogwaardige nieuwbouw(wijken);
is tijdelijk 0,94 fte opgenomen in verband met een herhuisvestingsproject. In 2011 traden
3. stuurgroep Bedrijfsservice en Controlling,
vijf nieuwe medewerkers in dienst. Dit betrof
gericht op het ondersteunen van
een projectmanager als vervanger van een bij
bedrijfsprocessen.
Ons Huis gedetacheerde projectontwikkelaar, een hoofd Verhuur en assistent Controller als
De directeur-bestuurder neemt deel aan alle stuur-
vervangers van vertrokken medewerkers, de
groepen. Daarnaast voert hij bilateraal overleg met
directeur-bestuurder en een tijdelijk medewerker
managers en hoofden van stafafdelingen met als
Herhuisvesting. Drie functionarissen traden uit
doel voortgangscontrole, afstemming en interne
dienst. De functie van hoofd Ons Huis eXtra werd
communicatie. Naast de stuurgroepen functio-
niet opnieuw ingevuld, maar gecombineerd met
neert een Plenair Management Overleg (PMO),
de functie hoofd Verhuur.
waaraan naast de directeur-bestuurder, de 22
Organisatie en personeel
Automatisering en administratieve organisatie
extra verlofuren te verkrijgen. Conform de cao
Als primair systeem gebruikt Ons Huis, Itris
per jaar bijkopen.
mogen 55+ers maximaal 28 uur op fulltime basis
Viewpoint©. In 2011 hebben wij in aanvulling op dit systeem programmatuur voor urenregistratie,
Resultaatgericht werken
de meerjarenonderhoudsplanning en projectont-
Ons Huis hanteert een methodiek van resultaat
wikkeling aangeschaft en geïmplementeerd.
gericht werken. Met elke medewerker maken we
Ons Huis beschikt over een geïntegreerd
afspraken over prestaties, die in een betreffend
Handboek AO/KM (Administratieve Organisatie en
jaar verwacht worden en op welke wijze deze
Kwaliteit Management). In 2011 is een begin ge-
prestaties tot stand moeten komen. Sinds 2010
maakt met het actualiseren van het handboek door
hebben we de methodiek meer toegespitst op
de afdeling Controlling. Als de actualisatie gereed
de jaarplannen van afdelingen (speerpunten)
is zullen er interne audits worden uitgevoerd.
en daarmee onderdeel gemaakt van onze beleidscyclus. In 2012 wordt deze wijziging
Opleiding
beoordeeld op zijn effectiviteit.
Op bedrijfsniveau hebben medewerkers met klantcontacten in 2011 een training gevolgd, gericht op
Woondiensten cafetariasysteem
het luisteren naar wensen van klanten en de ver-
Op basis van de CAO Woondiensten hebben mede-
taling daarvan naar oplossingen. Dezelfde groep
werkers de mogelijkheid keuzes te maken via
kreeg ook een herhalingstraining omgaan met
het Woondiensten cafetariasysteem. Met behulp
agressie en geweld. In zijn algemeenheid stimu-
van dit systeem kan een medewerker zijn of haar
leren we deelname aan opleidingen van belang
arbeidsvoorwaardenpakket toesnijden op de
voor de functie. Nieuwe medewerkers volgen
eigen wensen. In 2011 heeft ongeveer 60% van
zo nodig standaard een aantal trainingen of cur-
het personeel gebruik gemaakt van de mogelijk-
sussen. Bij medewerkers met een dienstverband
heden van het cafetariasysteem.
langer dan vijf jaar stimuleren en ondersteunen we het opstellen van een persoonlijk ontwikkelingsplan. Eind 2011 beschikten 18 medewerkers over
Arbobeleid
zo’n plan. Daarnaast is door diverse medewerkers deelgenomen aan korte cursussen of seminars.
In 2011 is, vergelijkbaar met voorgaande jaren, een uitgebreid dienstverleningsplan met de Arbo Unie
Sinds 1 januari 2010 heeft elke werknemer een
overeengekomen. Hierin zijn ondermeer de activi-
‘eigen’ budget om zijn loopbaan -in of buiten de
teiten afgesproken die voortkomen uit de risico-
corporatiewereld- vorm te geven. In 2011 is daar-
inventarisatie. In 2011 is de risico-inventarisatie
van door drie medewerkers gebruik gemaakt.
in overleg met de ondernemingsraad geëvalueerd
Oudere medewerkers wenden het budget aan om
en op basis daarvan geactualiseerd. Jaarlijks voeren we een globaal medewerkerstevredenheidsonderzoek uit. Uit de resultaten blijkt een grote mate van tevredenheid onder het personeel. Vierjaarlijks laten we een uitvoeriger onderzoek uitvoeren. Het eerstvolgende is gepland in 2012. Ons Huis heeft een intern calamiteitenplan en zes medewerkers die gediplomeerd zijn voor Bedrijfshulpverlening (BHV); daarnaast zijn er drie volledig gediplomeerde EHBO’ers aanwezig, waarmee Ons Huis ruim voldoet aan de wettelijk gestelde eisen. Ons Huis heeft ook een extern calamiteitenplan dat in 2011 is geactualiseerd. Daarmee zijn we voorbereid op kleine en grote
Ons Huis Kunstfonds plaatst 'het Nest'
calamiteiten in of nabij ons woningbezit. 23
Organisatie en personeel
Bestuur en intern toezicht
beloning overeengekomen. Aan bijbehorende vergoedingen en werkgeverslasten heeft Ons
Het bestuur wordt gevormd door de directeur.
Huis in 2011 € 5.814 betaald. Voor inkomen
Het intern toezicht berust bij de Raad van
op termijn is € 16.491 aan pensioenpremies
Toezicht. Het bestuur van de stichting berust bij
afgedragen. Aan de heer van Gessel is een
de directeur. Tot 1 juni 2011 was de heer J.G.T.
auto met een cataloguswaarde van € 34.040
Bouwman statutair bestuurder en algemeen
beschikbaar gesteld, waarvoor op grond van het
directeur. Op deze datum is hij opgevolgd door de
mobiliteitsbeleid een bijdrage voor privégebruik
heer M.J.W. van Gessel. De heer J.G.T. Bouwman
wordt betaald.
(geboortedatum 8 juli 1951) was sinds 1 januari 1993 werkzaam bij Ons Huis Woningstichting
Van de beloning directeur-bestuurder is ca. 10%
en vanaf 1 januari 1994 in de functie van
(2010 14%) doorbelast aan werkmaatschappijen.
directeur-bestuurder. De heer M.J.W. van Gessel
Daarnaast worden de eventuele vergoedingen aan
(geboortedatum 18 november 1958) is met
de directeur-bestuurder, uit hoofde van aan zijn
ingang van 1 juni 2011 benoemd tot zijn opvolger
functie gerelateerde externe bestuursfuncties,
in de functie van directeur-bestuurder van Ons
rechtstreeks aan Ons Huis Woningstichting
Huis. Hij is tevens gevolmachtigd directeur van
overgemaakt.
Ons Huis Synergie B.V., Ons Huis Diensten B.V., Ons Huis Ontwikkeling Vastgoed B.V., Ons Huis
De directeur-bestuurder vertegenwoordigt
Bemiddeling Vastgoed B.V., Glindhuis Apeldoorn
Ons Huis in de navolgende organen:
B.V., Wonen boven Winkels Zutphen B.V. en
- Stichting Verenigde Samenwerkende
Kanaalzone Zuid Pilot B.V. De overige door hem
Woningcorporaties Apeldoorn (VSW);
uitgevoerde neven- en bestuursfuncties zijn
- Stichting Woonkeus Stedendriehoek;
gekoppeld aan de onderstaand weergegeven
- diverse overlegplatforms van de gemeente
vertegenwoordigingen.
Apeldoorn; - Overleg Wonen Apeldoorn (OWA);
Beloning directeur-bestuurder
- Bouwsociëteit Stedendriehoek;
In 2011 heeft de heer J.G.T. Bouwman in zijn
- NVBW (Nederlandse Vereniging Bestuurders
functie als directeur-bestuurder een totaal vast
Woningcorporaties), het netwerk van
inkomen van € 70.046 (2010: € 138.022), verhoogd
directeuren van bij Aedes aangesloten
met € 30.237 (2010: € 12.302) aan variabel
ondernemingen;
inkomen ontvangen. Op 30 juni 2011 is de heer
- functionariskringen en themawerkgroepen
Bouwman teruggetreden. Het variabel inkomen
van Aedes.
is inclusief een extra maandsalaris, waar de heer Bouwman in verband met zijn terugtreden
Nevenfuncties:
recht op had. De hoogte van het variabel inkomen
- bestuurslid Vitesse Betrokken;
is afhankelijk van jaarlijks vooraf met de Raad
- bestuurslid Stichting Samenleven Doe je Zo.
van Toezicht gemaakte resultaatafspraken. De vermelde variabele beloning omvat zowel
Het interne toezicht berust bij de Raad van Toezicht.
de uitkering over het jaar 2010, alsmede over
Per 31 december 2011 bestaat de raad uit de
het (gedeeltelijke) jaar 2011. Aan bijbehorende
volgende personen:
vergoedingen en werkgeverslasten heeft Ons
■■
Drs. R.L. Stevelmans, voorzitter (op voordracht van de huurdersbelangenvereniging)
Huis in 2011 € 3.749 (2010: € 7.168) betaald. Voor inkomen op termijn is € 16.752 (2010: € 33.845)
■■
Mevr. E.M. Verburgh
aan pensioenpremies afgedragen.
■■
B.J. van Bolhuis
■■
Mevr. MA. A. Blijleven (op voordracht van de huurdersbelangenvereniging)
De heer M.J.W. van Gessel heeft in 2011 een totaal vast inkomen van € 70.000 ontvangen.
■■
Ing. T.E. Houterman
Zijn inkomen is door de Raad van Toezicht vastgesteld op basis van de beloningscode voor
Een uitgebreid verslag van de Raad van Toezicht
bestuurders van woningcorporaties en vastgelegd
is een bijlage bij dit jaarverslag.
in een remuneratierapport. Er is geen variabele 24
Organisatie en personeel
Ondernemingsraad
■■
begroting 2012 en meerjarenbegroting;
■■
globaal verslag van de vergaderingen van
De ondernemingsraad was in 2011 intensief
de directeur met de Raad van Toezicht.
betrokken bij de benoeming van een nieuwe directeur-bestuurder. De raad voerde gesprekken
De ondernemingsraad heeft haar instemming
met een drietal door de selectiecommissie
verleend aan:
voorgedragen kandidaten en bracht daarover
■■
wijzigingen aanvullende arbeidsvoorwaarden;
advies uit. De selectiecommissie heeft haar
■■
aanpassing ziekmeldprocedure;
tevredenheid uitgesproken over de rol van de
■■
deelname aan personeelsactiviteiten;
ondernemingsraad in de benoemingsprocedure.
■■
vaststellen verplichte snipperdagen.
In 2011 besprak de ondernemingsraad met de
In het jaarlijkse gesprek met een afvaardiging van
directeur-bestuurder in een vijftal overleg-
de Raad van Toezicht zijn in een open sfeer de
vergaderingen een groot aantal onderwerpen.
hoofdzaken die binnen Ons Huis aan de orde zijn
Aan de orde kwamen:
geweest, de revue gepasseerd.
■■
eindrapportage visitatie;
■■
risico-inventarisatie en evaluatie;
Eind 2011 heeft Nellie Perdon haar functie neer-
evaluatie 2010 en planning 2011;
gelegd als voorzitter van de ondernemingsraad
■■
resultaatgericht werken;
en haar lidmaatschap beëindigd. De verkiezings-
■■
uitkomst interne enquête en globaal
procedure voor een nieuw lid van de onder-
medewerkerstevredenheidsonderzoek 2010;
nemingsraad was aan het eind van het jaar nog
■■
jaarverslag 2010;
niet geheel afgerond. Begin 2012 trad Martijn
■■
CAO 2011;
Endeman toe als voorzitter. De ondernemingsraad
■■
algemene vervoermiddelen;
bestaat per 31 december 2011 uit de volgende
■■
procedure interne vacatures;
leden:
■■
integriteitscode;
■■
Thea Otter, secretaris;
■■
kledingcode;
■■
Willem Kruimer, lid.
■■
zorg- en calamiteitenverlof;
De huismeesters van Ons Huis
25
Financiën
Ons Huis heeft het boekjaar 2011 afgesloten met een positief resultaat van afgerond € 10,5 miljoen tegen € 4,3 miljoen positief in 2010. Derhalve een toename van het resultaat ten opzichte van 2010 met € 6,2 miljoen. De belangrijkste reden hiervan is de mutatie reële waarde. Om de aangekondigde heffing huurtoeslag en toekomstige nieuwbouw te kunnen financieren zijn bezuinigingen ingerekend, waardoor de bedrijfswaarde (per saldo) is toegenomen. Materiële vaste activa Investeringen/ Desinvesteringen In het boekjaar 2011 is totaal € 10,0 miljoen in materiële vaste activa geïnvesteerd. In woningen in exploitatie werd geïnvesteerd in geriefsverbeteringen (€ 2,7 miljoen), de (terug)koop van een woning (€ 0,1 miljoen). Ten aanzien van projecten in ontwikkeling werd € 6,9 miljoen geïnvesteerd in projecten die in aanbouw of in ontwikkeling waren. Dit betreffen met name uitgaven voor de projecten die in 2011 in aanbouw waren: Vlindertuin en Bellevue in Apeldoorn. In 2011 werd het project Vlindertuin in Apeldoorn opgeleverd. Van deze 99 huurwoningen waren er in 2010 reeds 19 opgeleverd. Daarnaast
't Podium, appartementen Bellevue
is één woning teruggekocht die in het verleden onder de Koopgarant constructie was verkocht.
waarbij aansluiting is gezocht bij:
In totaal werd overgeboekt van onroerende zaken
■■
exploitatie een totaalbedrag van € 7,2 miljoen.
Uitgangspunten van de meerjarenbegroting 2012-2021;
in ontwikkeling naar onroerende zaken in ■■
Uitgangspunten van de meerjarenbegroting onderhoud 2012-2021;
Er werd circa € 0,3 miljoen geïnvesteerd in
■■
Het strategisch voorraadbeleid (geactualiseerd in 2010);
inventaris, automatisering en de vervanging van bedrijfsauto’s. De desinvesteringen ad
■■
‘Best practice’ in de sector;
€ 0,1 miljoen bestaan uit de verkoop en inruil
■■
Consistente verwerkingswijze.
van bedrijfsauto’s. Mutaties in de bedrijfswaarde in het boekjaar
Bedrijfswaarde
worden verwerkt via de post: Mutatie reële
De Raad voor de Jaarverslaggeving heeft in een
waarde materiële vaste activa.
afzonderlijke richtlijn (645) sectorspecifieke verslaggevingregels voor Toegelaten Instellingen
Overige afwaarderingen
Volkshuisvesting vastgesteld, waarbij tevens
Naast de hierboven genoemde mutatie reële
aansluiting bestaat met voor ondernemingen
waarde materiële vaste activa hebben in 2011
geldende uitgangspunten.
ook andere afwaarderingen naar lagere bedrijfswaarde plaatsgevonden. Dit betreft verliezen uit
Voor 2011 zijn de uitgangspunten voor de
hoofde van aangekochte en in aanbouw genomen
berekening van de bedrijfswaarde geactualiseerd
woningen.
26
Financiën
Afwaardering onrendabele top nieuwbouw/aankoop
(zowel vof’s als B.V.’s). In 2008 is voor de externe
Onder onrendabele top wordt verstaan dat deel
deze B.V.’s door Ons Huis Ontwikkeling Vastgoed
van de investering dat niet wordt terugverdiend in
een overeenkomst gesloten met een bancaire
de beoogde verhuurexploitatie. In de jaarrekening
instelling.
financiering van de activiteiten en bezittingen in
2011 is € 3,3 miljoen, op de in aanbouw genomen appartementen Bellevue in het project ‘t Podium,
De 100% deelneming in Ons Huis Synergie B.V.
als onrendabele top verwerkt en is een af-
is ultimo 2011 gewaardeerd tegen nettovermogens-
waardering van € 0,8 miljoen verwerkt op 11 aan
waarde ad € 5.523.158.
te kopen appartementen Vlijtsekade waarover in 2011 overeenstemming is bereikt.
In 2011 heeft Ons Huis Synergie B.V. een negatief resultaat behaald van € 2,1 miljoen. Aan de
Naast bovenstaande afwaarderingen op
werkmaatschappijen werden in 2011 personeels-,
nieuwbouw/aankoop is in 2011 een afwaardering
huisvestings- en andere kosten ad circa
van € 0,3 miljoen verwerkt op 39 nieuwbouw
€ 554.000 doorberekend. Aan rente over geleende
woningen die in voorgaande jaren onder
geldmiddelen en rekening courant krediet werd
Koopgarant zijn verkocht. De afwaardering
in 2011 vanuit de Woningstichting afgerond
betreft het verschil tussen de stichtingskosten
€ 271.000 doorberekend. Het negatieve resultaat
van deze woningen en de verkoopprijs (na korting)
wordt met name veroorzaakt door verwerkte voor-
die door de kopers is betaald. Ons Huis Woning-
zieningen in verband met te verwachten ver-
stichting heeft een terugkoopverplichting voor
liezen op projecten in ontwikkeling en onverkochte
deze woningen en heeft in 2011 afgerekend met
woningen. Hier staat tegenover dat op grond
Ons Huis Ontwikkeling Vastgoed B.V. waar deze
van verkregen zekerheid over binnen de werk-
woningen zijn ontwikkeld. Op het moment dat
maatschappij Ons Huis Ontwikkeling Vastgoed
deze woningen worden teruggekocht kan Ons
B.V. aanwezige fiscaal te verrekenen verliezen, in
Huis de woningen tegen marktwaarde zonder
het kader van de herstructurering Zevenhuizen/
korting verkopen.
Podium, de latentie is verhoogd, waardoor het resultaat een positieve impuls heeft gekregen.
Eveneens is (per saldo) in de waardeverandering op basis van de actuele waarde verwerkt de ver-
In grote lijnen is het resultaat van de deelneming
kochte woningen onder voorwaarden (Koopgarant),
Ons Huis Synergie B.V. (met hierin begrepen
waarvan zowel de activa als de terugkoop-
haar dochterondernemingen) als volgt op-
verplichting jaarlijks worden aangepast met
gebouwd (x € 1.000):
de waardeontwikkeling van het onderliggende
■■
Resultaat uit 'normale' bedrijfsuitoefening
onroerend goed.
(na belastingen) ■■
Financiële vaste activa
voor projecten ■■
Deelnemingen
€
509 -/-
-
6.586 -/-
Getroffen voorzieningen Mutatie latentie vordering vennootschapsbelasting
Totaal resultaat
-
5.016
€
2.079 -/-
Ons Huis Synergie B.V. Voor het op verantwoorde wijze uitvoeren van
De leningen aan Ons Huis Synergie B.V. bedragen
een aantal nevenactiviteiten, gericht op de
ultimo 2011 € 0,9 miljoen en de vordering in
volkshuisvestingsopdracht, heeft Ons Huis
rekening courant € 4,1 miljoen. Daarnaast is door
opgericht Ons Huis Synergie B.V., een 100%
de Woningstichting een rechtstreekse lening van
deelneming. Ons Huis Synergie B.V. is achter-
€ 2,2 miljoen aan Wonen boven Winkels Zutphen
eenvolgens volledig aandeelhouder in een
B.V. verstrekt.
drietal werkmaatschappijen en draagt zorg voor de financiering van de activiteiten binnen
Ons Huis werkt met andere corporaties samen
deze B.V.’s. Twee van de werkmaatschappijen
in Stichting Woonkeus Stedendriehoek ten
nemen zelf deel in opgerichte vennootschappen
behoeve van de woonruimteverdeling in de 27
Financiën
Stedendriehoek; Stichting Verenigde Woning-
Matching
corporaties (VSW) Apeldoorn voor het behartigen van gezamenlijke belangen in de gemeente
Ons Huis staat positief tegenover matching
Apeldoorn; St. Beheer Woonwagens Standplaatsen
binnen de sector. Ons Huis geeft uitvoering aan
Apeldoorn, die het beheer uitvoert van de woon-
deze matching door het verstrekken van leningen
wagens en standplaatsen die de individuele
aan het WIF en door daadwerkelijke (mede)
Apeldoornse corporaties in bezit hebben en
investeringen in vastgoed met gezamenlijke
Stichting Paraat, die zich bezig houdt met
partijen, zoals bij CV Heyendaal te Nijmegen.
personenalarmering en zorgopvolging. In de exploitatie wordt naar verhouding bijgedragen
Woon Investerings Fonds (WIF)
door de betrokken corporaties.
Belangrijkste doelstelling van het WIF is het (complexgewijs) aankopen van bezit van
Interne financiering deelnemingen
woningcorporaties tegen een zo hoog mogelijke
De inzet van middelen vanuit Ons Huis in deel-
verkoopprijs opdat deze corporaties extra
nemingen is conform interne afspraken geregle-
financiële ruimte genereren ter financiering van
menteerd. Ultimo 2011 bedraagt het werkelijke
hun nieuwbouw- en/of herstructureringsopgave.
financieringspercentage 5,5%. De interne ge-
Het WIF koopt de woningen in verhuurde staat
stelde norm is maximaal 8% van het weer-
om deze vervolgens te verkopen aan zittende
standsvermogen. De inzet van middelen per
huurders en indien hiervoor geen belangstelling
31 december 2011 blijft hier ruim binnen.
bestaat, aan andere particulieren op moment
Daarnaast heeft Ons Huis Woningstichting ten
van huuropzegging. Ter financiering van deze
behoeve van de externe financiering van Ons
aankopen heeft het WIF, naast het aantrekken
Huis Ontwikkeling Vastgoed B.V. een minimum
van vreemd vermogen, achtergestelde
solvabiliteitsverklaring van 10% in de verbinding.
obligatieleningen verstrekt door corporaties in
Eind 2011 gaven we een extern adviesbureau
de vorm van certificaten afgesloten. In totaliteit
opdracht om de structuur van de verbindingen
heeft Ons Huis op 31 december 2011 € 3.290.522
nader te beschouwen.
aan het WIF uitgeleend; € 1.000.000 in de vorm van leningen en € 2.290.522 in de vorm van
Hieronder wordt de organisatie inzake de
certificaten. Alhoewel bij de certificaten formeel
uitvoering van nevenactiviteiten schematisch
sprake is van een achtergestelde lening is de
weergegeven.
kans klein dat toekomstige rentebetalingen
Raad van Toezicht
Kanaalzone Zuid Pilot B.V.
28
Financiën
(2,25% per jaar) en aflossingen in gevaar zullen
heeft genomen. Ons Huis is commanditair vennoot
komen, mede door het feit dat de deelnemers via
in deze CV. Eind 2009 zijn de eenheden opgeleverd.
hun lidmaatschap in de vereniging directe invloed hebben op het bestuursbeleid. Gelet op het
Ons Huis heeft een evenredig deel (€ 3.763.000)
huidige renteniveau kan geconcludeerd worden
van de onrendabele top van deze eenheden in
dat sprake is van een voor de deelnemende
2009 afgewaardeerd op haar aandeel in de CV.
corporaties (op dit moment) niet onaantrekkelijke
Op grond van met name gewijzigde (sector-)
belegging met overzienbare risico’s. In 2011 is
parameters is in 2010 en 2011 een deel van
een voorstel voor conversie van de rente op de
deze afwaardering 'teruggenomen' via de post
certificaten van 4,5% naar 2,25% aan de leden
mutatie reële waarde materiële vaste activa.
voorgelegd. Alle individuele certificaathouders konden aangeven of ze met de conversie wilden instemmen of niet. Ons Huis heeft in het kader
Treasury
van matching van middelen en op grond van de collectiviteitsgedachte ingestemd met conversie.
Ons Huis beschikt over een formeel treasury statuut. De treasury commissie van Ons Huis
Het Wooninvesteringsfonds verricht geen af-
heeft viermaal vergaderd in 2011 waarvan één
lossingen of anderszins terugbetalingen op de
keer in bijzijn van een extern deskundige.
certificaten. De certificaten zijn verhandelbaar en overdraagbaar aan andere toegelaten
Liquiditeiten
instellingen. Het Wooninvesteringsfonds heeft
De liquiditeiten worden primair ingezet voor
de mogelijkheid actief certificaten in te kopen
interne financiering van investeringen en de, al
door gebruik te maken van een call-optie. Over
dan niet vervroegde, aflossing van leningen of,
de betaalbaarheidstelling van de rente door het
binnen daarvoor gestelde grenzen, voor deel-
fonds zijn afzonderlijke afspraken gemaakt.
nemingen. Ons Huis heeft per 30 december 2010 nieuwe leningen opgenomen voor een bedrag
CV Heyendaal
van totaal € 30 miljoen.
Gezien het kwantitatieve en kwalitatieve tekort
Deze middelen zijn tijdelijk terugbelegd op direct
aan wooneenheden voor studenten in Nijmegen
opeisbare deposito’s (onder dezelfde rentevoor-
hebben Ons Huis en een andere collegacorpo-
waarden als de betreffende leningen) en een deel
ratie zich bereid gesteld de plaatselijke studenten-
is belegd bij de huisbankier tegen hogere rente-
huisvester financiële ondersteuning te bieden
condities. In totaal was per 31 december circa
(matching). Hiertoe is in 2007 de CV Heyendaal
€ 30,8 miljoen tijdelijk gestald op deposito’s. Over-
opgericht waarin de onverdeelde ontwikkeling,
tollige middelen zullen ook in 2012, voor zover dit
realisatie en exploitatie plaats vindt van 195 zelf-
van toepassing is, worden ingezet binnen de daar-
standige wooneenheden voor de doelgroep
voor in het treasurystatuut gestelde richtlijnen.
studerende jongeren in Nijmegen. De totale
Daarnaast beschikt Ons Huis over een krediet-
investering bedraagt circa € 24 miljoen waarvan
faciliteit van ruim € 9 miljoen bij de huisbankier.
Ons Huis 1/3 deel (€ 8 miljoen) voor haar rekening
Current-ratio De current-ratio, ofwel de verhouding van het saldo vlottende activa ten opzichte van het saldo kortlopende schulden, bedraagt ultimo 2011 2,99. Ten opzichte van 2010 (4,08) is de liquiditeit afgenomen. De belangrijkste oorzaak hiervan is dat de overtollige middelen die tijdelijk op deposito’s zijn gestald in het verslagjaar zijn afgenomen ten behoeve van onder andere de financiering van nieuwbouw. Ook de mutatie in de rekening-courant verhouding met Ons Huis Synergie B.V. en de onder kortlopende schulden gepresenteerde aflossingen voor het komende boek 't Podium, woningen Avenue
jaar hebben relatief veel invloed op dit kengetal. 29
Financiën
Dit liquiditeit kengetal wordt sterk beïnvloed door
niet doorgaan of later starten dan kunnen de
enerzijds de op de balans opgenomen ver-
leningen volledig worden aangewend voor de
plichtingen voor het komende jaar inzake aflos-
eindaflossing van leningen in de periode tot 1 april
singen van leningen en planmatig onderhoud en
2013 zodat geen overfinanciering ontstaat.
anderzijds het al dan niet aanwezig zijn van beleggingen met een korte beleggingstermijn (< 1 jaar).
De aflossingen in 2012 zijn op de balans per 31 december 2011 al afgezonderd van de lang-
In 2011 is het lopend saldo op de roll-over lening
lopende schulden en zijn als kortlopende schulden
contractueel afgelost, maar met de op deposito’s
gepresenteerd (€ 5,3 miljoen). Hierin zijn eind-
gestalde bedragen van ruim € 30,8 miljoen en de
aflossingen van leningen begrepen voor circa € 3,9
huidige kredietfaciliteit is Ons Huis uitstekend in
miljoen. Nagenoeg alle leningen zijn geborgd via
staat op korte termijn aan haar verplichtingen te
het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW).
voldoen. In de meerjarenbegroting is op termijn een current-ratio voorzien tussen 0,2 en 1,0.
In 2011 heeft een renteconversie plaatsgevonden van een lening met een hoofdsom van
Langlopende schulden
€ 2,7 miljoen. De rente is hierbij gewijzigd van
De langlopende leningen zijn in 2011 per saldo
5,13 naar 3,14%. Dit resulteert in een jaarlijks
toegenomen met circa € 0,6 miljoen door enerzijds
lagere rentebetaling van afgerond € 54.000. De
de toename van de terugkoopverplichting onroeren-
nieuwe leningen, aflossingen, de renteconversie
de zaken verkocht onder voorwaarden en ander-
en de wijzigingen van rentepercentages van
zijds contractaflossingen.
leningen met een variabele rente hebben geresulteerd in een gemiddeld rentepercentage
Per 30 december 2010 heeft Ons Huis zes nieuwe
op de per 31 december 2011 aanwezige leningen
leningen aangetrokken voor een totaalbedrag van
van 4,19% tegen 4,13% ultimo 2010. Dit gemiddeld
€ 30 miljoen. De hoogte van dit bedrag is gere-
percentage fluctueert door leningen die (tijdelijk)
lateerd aan de som van eindaflossingen van
gebaseerd zijn op een kortlopend rentepercentage
leningen in de periode 2011 tot en met 2013.
(euribor). Het gemiddelde rentepercentage
De rente op deze leningen is gebaseerd op het
van de leningen kan vanwege de omvang van
1-maands euribor tarief tot 2 april 2013 en
deze leningen relatief sterk worden beïnvloed.
vanaf dat moment 5,25%. De leningen hebben
Wanneer in de berekening van het gemiddelde
verschillende looptijden om het renterisico in
rentepercentage voor de leningen die op een later
de leningportefeuille te spreiden. De leningen
moment een vast percentage krijgen, rekening
zullen onder andere worden ingezet voor de
wordt gehouden met het vaste rentepercentage
financiering van nieuwbouwactiviteiten. Mochten
zou het gemiddelde percentage voor 2011 op
nieuwbouwactiviteiten om uiteenlopende redenen
4,69% (2010: 4,68%) uitkomen.
Verloop gemiddeld rentepercentage leningen (2006 t/m 2011 obv vast leningpercentage)
%
8
7
6
5
4
jaar 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
30
Financiën
Integrale belastingplicht
dienst plaats gevonden en is overeenstemming bereikt met de belastingdienst. Op grond hiervan
Toegelaten instellingen volkshuisvesting zijn met
zijn correcties verwerkt over de jaren 2008 tot
ingang van 1 januari 2008 integraal belastingplichtig
en met 2010. Over enkele punten die vanuit het
voor de vennootschapsbelasting. Bij aanvang van
Metatoezicht op de belastingadvieskantoren is
deze belastingplicht diende Ons Huis een fiscale
uitgevoerd kunnen nog wijzigingen ontstaan
openingsbalans op te maken waarvoor specifieke
in de openingsbalans en belastbare bedragen
fiscale waarderingsregels gelden. Voor het ver-
2008 en daarna. Voor Ons Huis zijn deze mogelijke
schil tussen de waardering op de fiscale balans
gevolgen niet van materieel belang. Ook over de
(fiscale boekwaarde) en de waardering op de
fiscale verwerking van het herstructureringsproject
commerciële balans (commerciële boekwaarde)
’t Podium is overeenstemming bereikt met de
diende Ons Huis een belastinglatentie te vormen
belastingdienst. De belastbare bedragen 2009
indien en voor zover er sprake is van verreken-
tot en met 2011 zijn bepaald op grond van de
bare tijdelijke verschillen. Een actieve belasting-
regels in de Vaststellingsovereenkomst met
latentie moet worden gevormd in het geval dat
de belastingdienst en de uitkomsten van de
de commerciële waardering (op het niveau van
bespreking van de fiscale openingsbalans en de
een kasstroomgenererende eenheid) lager is dan
aangifte 2008. Op grond van jurisprudentie zal
de fiscale waardering, een passieve latentie in
Ons Huis voor de jaren 2008 en 2011 waarin
het omgekeerde geval. De actieve latentie dient
fiscale winsten ontstonden de herbestedings-
te worden gevormd tot het bedrag waarvan het
reserve toepassen waardoor over de fiscale
waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar
winsten geen belasting afgedragen hoeft te
zal zijn voor verrekening.
worden. Met deze bedragen worden investeringen in nieuw onroerend goed verminderd. Er kunnen
In de jaarrekeningen 2008, 2009 en 2010 zijn
substantiële verschillen in de belastingdruk ont-
op basis van de fiscale waarderingsregels in-
staan wanneer ingenomen standpunten uit-
schattingen gemaakt. De mutaties in de belasting-
eindelijk niet haalbaar blijken te zijn. Op grond van
latenties worden via het resultaat verantwoord.
bestaande jurisprudentie zijn de gekozen uitgangs-
Inmiddels is de aangifte 2008 opgesteld en in-
punten alleszins pleitbaar.
gediend en heeft hierover overleg met de belasting-
31
Financiën
Kengetallen
2010 naar 35,22% in 2011. Uit de doorkijk van de meerjarenbegroting 2012-2021 blijkt dat de
Rentabiliteit eigen vermogen (REV)
solvabiliteit, bij de huidige beleidsuitgangspunten
Het behaalde jaarresultaat uitgedrukt in een
en waarderingsgrondslagen, boven de geformu-
percentage van het eigen vermogen bedraagt in
leerde wenselijke ondergrens van 25% blijft.
2011 8,02%. In 2010 bedroeg dit percentage 3,58%. De hoogte van dit percentage wordt sterk beïnvloed
Loan to Value
door de hoogte van de mutatie reële waarde m.v.a.,
De verhouding tussen de langlopende schulden
de resultaten uit deelnemingen en de hoogte van
en de materiële vaste activa bedraagt 73,0%.
de vennootschapsbelasting. In 2012 en de jaren
Dit blijft binnen de intern wenselijk geachte grens
daarna wordt, vanwege de omvang van de nieuw-
van 75%. Wanneer rekening wordt gehouden met
bouw huurprojecten, cumulatief een negatieve
het feit dat van de aangetrokken langlopende
rentabiliteit verwacht. De in de toekomst te behalen
schulden nog € 30,8 miljoen beschikbaar is op
resultaten deelneming Ons Huis Synergie B.V.
deposito, dan bedraagt deze verhouding 63,0% en
zullen de hoogte van de rentabiliteit beïnvloeden.
blijft daarmee ruimschoots binnen de geformuleer-
Het behaalde jaarresultaat vermeerderd met de
de kritische grens. Door de investeringsvoor-
verschuldigde rente uitgedrukt in een percentage
nemens in de komende jaren neemt dit getal
van het totale vermogen neemt toe van 3,46% in
weliswaar toe, maar blijft bij de gekozen beleids-
2010 naar 5,35% in 2011.
uitgangspunten en parameters binnen deze grens.
Solvabiliteit Door het positieve resultaat van ruim € 11 miljoen in 2011 nam de solvabiliteit toe van 33,67% in
32
Verkorte jaarrekening
2011 33
Vennootschappelijke balans
Activa 31 december 2011
(x € 1.000,-)
Vaste activa
31 december 2010
Materiële vaste activa 305.893
282.102
Financiële vaste activa 20.911
20.967
Vlottende activa
Voorraden Onverkochte woningen
5.258
6.917
Vorderingen Huurdebiteuren
263
506
Vorderingen groepsmaatschappijen
4.150
2.103
Belastingen en premies sociale verzekering
211
764
Overige vorderingen
153
706
Overlopende activa
1.031
816
5.808
4.895
Liquide middelen
32.101
41.129
Totaal
369.971
356.010
Passiva Eigen vermogen Algemene bedrijfsreserve 119.852 115.565 Resultaat boekjaar
10.453
4.287
130.305
119.852
Voorzieningen Onrendabele investeringen nieuwbouw
845
Latente belastingverplichtingen
850
Langlopende schulden
0
0
1.695
0
223.519
223.174
Kortlopende schulden
Schulden aan kredietinstellingen
0
2.000
Schulden aan leveranciers
2.594
1.831
Schulden aan groepsmaatschappijen
0
522
Belastingen en premies sociale verzekering
1.120
214
Aangegane verplichtingen
1.200
1.570
Aflossingsverplichting komend boekjaar
5.290
2.862
Overlopende passiva
4.248
Totaal
14.452
369.971
3.985
12.984
356.010
34
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening
2011
(x € 1.000,-)
2010
Bedrijfsopbrengsten Huren 30.519 28.572 Vergoedingen
2.247
2.161
Overheidsbijdragen
0
0
Verkoop onroerende goederen
1.821
3.580
Overige bedrijfsopbrengsten
908
1.070
Som der bedrijfsopbrengsten 35.495 35.383 Bedrijfslasten Afschrijvingen op vaste activa
427
400
vaste activa
5.019
2.806
Lonen en salarissen
3.436
3.322
Sociale lasten
442
402
Pensioenlasten
626
607
Lasten onderhoud 10.460
8.522
Overige bedrijfslasten
6.720
Overige waardeveranderingen materiële
6.944
Som der bedrijfslasten
27.354
22.779
Bedrijfsresultaat
12.604
8.141
Financiële baten en lasten Rentebaten
703
627
Rentelasten
9.347
8.020
Opbrengsten financiële vaste activa
398
436
-8.246
-6.957
5.647
Resultaat deelnemingen -2.195
-79
Vennootschapsbelasting
969
4.599
13.377
-312
10.453
4.287
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
-105
624
Resultaat na belastingen voor mutatie reële waarde m.v.a.
Mutatie reële waarde m.v.a.
-2.924
Resultaat na belastingen na mutatie reële waarde m.v.a.
35
Kasstroomoverzicht 2011
(x € 1.000,-)
Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat
8.141
Aanpassingen voor: - Afschrijvingen - Afwaarderingen lagere bedrijfswaarden - Mutatie overige voorzieningen
427 5.165 850
Totaal aanpassingen
6.442
Veranderingen in werkkapitaal: - Voorraden - Vorderingen - Kortlopende schulden
1.659 -912 1.467
Totaal veranderingen werkkapitaal
2.214
Kasstroom uit bedrijfsoperaties 16.797 Rentebaten
703
Opbrengsten financiële vaste activa
398
Resultaat deelnemingen
-2.195
Rentelasten
-9.347
Vennootschapsbelasting
-624
Totaal Kasstroom uit operationele activiteiten
-11.065
5.732
-15.105
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Investeringen in: - Materiële vaste activa -16.146 - Financiële vaste activa
-1.631
Totaal investeringen -17.777 Desinvesteringen in: - Materiële vaste activa - Financiële vaste activa
218 2.454
Totaal desinvesteringen Kasstroom uit investeringsactiviteiten
2.672
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Langlopende schulden: - Ontvangsten - Aflossingen Kasstroom uit financieringsactiviteiten
5.703
-5.358
345
Mutatie geldmiddelen -9.028
36
Financiële kengetallen
Boekjaar
2011
2010
2009
2008
2007
Balans (x € 1.000,-) - Vaste activa
326.804
303.069 281.078 *)
- Eigen vermogen
130.305
119.852 115.565 *)
- Langlopende schulden
223.519
223.174 165.885
- Totaal vermogen
369.971
356.010 301.878 *)
149.329
146.566
Winst- en verliesrekening (x € 1.000,-) - Huren - Vergoedingen - Overheidsbijdragen - Opbrengst verkochte activa - Overige bedrijfsopbrengsten
30.519
28.572 27.202
26.403
26.517
2.247
2.161
2.369
2.197
2.276
0
0
26
8
8
1.821
3.580
3.238 *)
908
1.070
1.136
1.072
1.194
0,40
2,25
4,21%
4,36%
- Totaal omzet
35.495
35.383 33.971 *)
- Jaarresultaat
10.453
4.287 -29.878 *)
Continuïteit (ultimo boekjaar) 1. Liquiditeit (current ratio) Vlottende activa/kortlopende schulden
2,99
4,08
1,27
2. Solvabiliteit Eigen vermogen/totaal vermogen
35,22%
33,67% 38,28% *)
8,02%
3,58% 25,85% *)
3,93%
3,40%
3,75%
5,35%
3,46%
7,60% *)
3. Rentabiliteit eigen vermogen Jaarresultaat/eigen vermogen 4. Rentabiliteit vreemd vermogen Rente vreemd vermogen/totaal vreemd vermogen 5. Rentabiliteit totaal vermogen (jaarresultaat + verschuldigde rente) / totaal vermogen
Aantal verhuureenheden Woningen en wooneenheden
5.227
5.155
5.051
5.056
5.208
Woonwagens en standplaatsen
106
106
106
83
57
Overige
111
99
99
98
95
0,78
1,51
2,42
0,89
0,57
1,23
0,89
0,91
0,96
0,66
5.151
5.015
Algemeen 1. Huurachterstand uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen 2. Huurderving uitgedrukt in een percentage van de huren en vergoedingen 3. Algemene bedrijfsreserve einde boekjaar in euro's per woning
24.929
23.250 22.880 *)
4. Gemiddelde netto-huur per woning (euro's per jaar)
5.770
5.452
5.283
*) aangepast voor vergelijkingsdoeleinden i.v.m. stelselwijziging
37
Geconsolideerde balans
Activa 31 december 2011
(x € 1.000,-)
31 december 2010
Vaste activa
Materiële vaste activa 313.650 290.563 Financiële vaste activa 22.159 17.544 Vlottende activa
Voorraden 29.004 36.852 Onderhanden projecten
103
788
Vorderingen - Debiteuren
853
2.140
- Vorderingen groepsmaatschappijen
2
2
- Belastingen
211
212
- Overlopende activa
1.636
Liquide middelen
1.617
2.702
33.531
3.971
46.933
Totaal
401.149
Passiva
Eigen vermogen
396.651
Overige reserves 119.852 115.565 Resultaat boekjaar
10.453
4.287
130.305 119.852 Voorzieningen
Onrendabele investeringen nieuwbouw
845
0
Voorziening deelneming
388
0
Latente belastingverplichtingen
850
0
2.083
0
Langlopende schulden 253.125 258.646 Kortlopende schulden
Schulden aan kredietinstellingen
55
2.000
Schulden aan leveranciers
3.045
2.471
Belastingen en premies sociale verzekering
1.463
1.377
Aangegane verplichtingen
1.200
1.570
Aflossingsverplichting komend boekjaar
5.290
2.862
Overlopende passiva
4.583
7.873
15.636
18.153
Totaal
401.149
396.651
38
Geconsolideerde winst- en verliesrekening
2011
(x € 1.000,-)
2010
Bedrijfsopbrengsten
Huren 30.792 29.107 Vergoedingen
2.323
2.353
Overheidsbijdragen
0
0
Opbrengst verkochte activa
1.821
3.580
Gerealiseerde opbrengst onderhanden projecten Overige bedrijfsopbrengsten
8.781 14.855 595
1.074
Som der bedrijfsopbrengsten 44.312 50.969 Bedrijfslasten
Kosten van uitbesteed werk Afschrijvingen op vaste activa
8.781 14.821 427
400
materiële vaste activa
5.629
2.806
Lonen en salarissen
3.453
3.419
Sociale lasten
443
402
Pensioenlasten
626
607
Lasten onderhoud 10.460
8.522
Overige waardeveranderingen
Bijzondere waardeveranderingen vlottende activa
3.086
Overige bedrijfslasten
7.373
0 7.355
Som der bedrijfslasten
40.278
38.332
Bedrijfsresultaat
12.637
4.034
Financiële baten en lasten
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Opbrengsten financiële vaste activa Rentelasten en soortgelijke lasten
843 340 9.961
479 393 8.520
-8.778
-7.648
Groepsresultaat uit gewone
bedrijfsuitoefening voor belastingen
-4.744
4.989
-533
Vennootschapsbelasting
-5.353
495
Resultaat deelnemingen
-3.613
-38
1.740
Nettoresultaat na belastingen voor mutatie reële waarde m.v.a.
-3.004
Mutatie reële waarde m.v.a.
13.457
-169
4.287
4.456
Nettoresultaat na belastingen
10.453
39
Overige gegevens
Grondslagen voor consolidatie
Niet in de balans opgenomen regelingen
In de geconsolideerde jaarrekening worden
Bankgarantie
opgenomen de financiële gegevens van Ons Huis
Door Ons Huis Ontwikkeling Vastgoed B.V. is een
Woningstichting en haar groepsmaatschappijen.
dividendverklaring afgegeven van € 7.000.000 aan de Stichting Woningborg te Gouda.
In de consolidatie zijn betrokken: - Ons Huis Woningstichting
Aansprakelijkheidsverplichting Ons Huis Ontwikkeling Vastgoed B.V. is met
■■
deelneming van Ons Huis Woningstichting
- Ons Huis Synergie B.V. (100%) ■■
deelnemingen van Ons Huis Synergie B.V.
betrekking tot haar belang in vof’s hoofdelijk aansprakelijk voor alle schulden in deze vof’s. Loopbaanontwikkelingsbudgetten
- Ons Huis Diensten B.V. (100%)
Iedere medewerker beschikt over een loopbaan-
- Ons Huis Bemiddeling Vastgoed B.V. (100%)
ontwikkelingsbudget van € 900 per aanwezig
- Ons Huis Ontwikkeling Vastgoed B.V. (100%)
dienstjaar met een maximum van € 4.500. Hieruit kunnen functie-of persoongerichte
■■
deelnemingen van Ons Huis Ontwikkeling
opleidingen betaald worden die geen direct
Vastgoed B.V.
opganisatiebelang hebben.
- Glindhuis Apeldoorn B.V. (100%) - Wonen boven Winkels Zutphen B.V. (100%)
Obligo's Waarborgfonds
- Kanaalzone Zuid Pilot B.V. (100%)
Het saldo ultimo 2011 bedraagt € 8.400.000.
Niet geconsolideerde maatschappijen en
Vermogensinstandhoudingsverklaring
kapitaalbelangen
Ten behoeve van een externe financier staat de
Gewaardeerd tegen netto-vermogenswaarde:
stichting er voor in dat het vermogen van de deelneming Ons Huis Ontwikkeling Vastgoed B.V.
■■
deelneming van Ons Huis Woningstichting:
minimaal 10% van het balans totaal zal bedragen.
- C.V. Heyendaal (33,3%) ■■
deelnemingen van Ons Huis Ontwikkeling Vastgoed B.V.:
vastgoedproject gebonden vennootschappen:
- Vof de Verbinding (50%) - Vof de Zonnetuin (100%)
40
Overige gegevens
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Verklaring betreffende de verkorte jaarrekening
Oordeel
Wij hebben gecontroleerd of de in het verslag
Naar ons oordeel is de verkorte enkelvoudige en
opgenomen verkorte enkelvoudige en
geconsolideerde jaarrekening in alle van materieel
geconsolideerde jaarrekening van Ons Huis
belang zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend
Woningstichting te Apeldoorn voor het boekjaar
aan de enkelvoudige en geconsolideerde jaar-
eindigend op 31 december 2011 op de juiste
rekening.
wijze is ontleend aan de door ons gecontroleerde enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening
Toelichting
2011 voor het boekjaar eindigend op 31 december
Wij vestigen er de aandacht op dat voor het
2011 van Ons Huis Woningstichting. Bij die
inzicht dat vereist is voor een verantwoorde
enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening
oordeelsvorming omtrent de financiële positie en
hebben wij op 24 april 2012 een goedkeurende
de resultaten van de stichting en voor een
controleverklaring verstrekt. Het bestuur van de
toereikend inzicht in de reikwijdte van onze con-
stichting is verantwoordelijk voor het opstellen
trole de verkorte enkelvoudige engeconsolideerde
van de verkorte enkelvoudige en geconsolideerde
jaarrekening dient te worden gelezen in samen-
jaarrekening in overeenstemming met de grond-
hang met de volledige enkelvoudige en geconsoli-
slagen zoals gehanteerd in de enkelvoudige en
deerde jaarrekening, waaraan deze is ontleend,
geconsolideerde jaarrekening 2011 van Ons Huis
alsmede met de door ons daarbij op 24 april 2012
Woningstichting. Het is onze verantwoordelijkheid
verstrekte goedkeurende controleverklaring.
een controleverklaring inzake de enkelvoudige en
Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons
geconsolideerde jaarrekening te verstrekken.
oordeel.
Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht in overeen-
Arnhem, 4 juni 2012
stemming met Nederlands recht. Dienovereen-
Ernst & Young Accountants LLP
komstig dienen wij onze controle zodanig te
w.g. drs. W. van Olst RA
plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de verkorte enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening op de juiste wijze is ontleend aan de jaarrekening.
41
Gegevens stichting
Naam van de toegelaten instelling
Ons Huis Woningstichting
Rechtsvoorganger opgericht bij notariële akte op
20 mei 1953
Omgezet van vereniging naar stichting
12 juli 1995
Datum en nummer van de inschrijving in het
12 juli 1995 H 25640, in het handelsregister
Openbare Register, gehouden door de Kamer
Huidige nummer: 08025640
van Koophandel en Fabrieken binnen welk rechtsgebied de instelling haar woonplaats heeft Gemeente
Apeldoorn en Zutphen
Bezoekadressen
Waterloseweg 3, 7311 JG Apeldoorn Nieuwstad 38, 7201 NR Zutphen
Postadres
Postbus 24, 7300 AA
Telefoon (Apeldoorn/Zutphen)
055-5262500 / 0575-582310
Fax
055-5262599 / 0575-582319
E-mail
[email protected]
Internet
www.onshuisapeldoorn.nl
Datum en nummer van het Koninklijk Besluit,
15 februari 1954 nr. 21 bij gewijzigd besluit
waarbij de instelling is toegelaten
d.d. 19 december 1993
Laatste statutenwijziging:
3 juli 2003 Naamswijziging en BBSH aanpassingen
De stichting is aangesloten bij Aedes, vereniging van woningcorporaties
Open Dag de Kaardebol in Zutphen
42
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht heeft kennisgenomen van
algemene gang van zaken bij de woningcorporatie
het verslag van het bestuur over het boekjaar
en de met haar verbonden ondernemingen, het
2011 en heeft de jaarrekening 2011 overeen-
persoonlijk functioneren van de directeur-
komstig artikel 23 van de statuten in de ver-
bestuurder en staat de directeur-bestuurder met
gadering van 24 april 2012 in aanwezigheid van de
raad ter zijde. De Raad van Toezicht houdt onder
directeur-bestuurder en de externe accountant
andere toezicht op:
goedgekeurd.
■■
realisatie van de doelstellingen van Ons Huis;
■■
realisatie van de volkshuisvestelijke opgave
■■
strategie en de risico’s, verbonden aan de
■■
opzet en werking van de interne
van Ons Huis;
De door het bestuur opgemaakte en vastgestelde jaarrekening 2011 omvat de resultatenrekening, de
activiteiten van Ons Huis;
balans, de daarbij behorende toelichting, waarin mede begrepen de geconsolideerde jaarrekening
risicobeheersing- en controlesystemen;
2011, alsmede het volkshuisvestingsverslag over het afgelopen jaar. De jaarrekening is door Ernst
■■
kwaliteitsbeleid;
& Young gecontroleerd en van een goedkeurende
■■
kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording;
accountantsverklaring voorzien. De Raad van Toezicht heeft van gedachten gewisseld met
■■
financieel verslaggevingproces;
de accountant over de jaarrekening, de interne
■■
naleving van toepasselijke wet- en regelgeving.
berichtgeving, het interne beheersingssysteem en het accountantsverslag.
Het toezicht van de Raad van Toezicht strekt zich ook uit tot de verbindingen. De raad van
Wij kunnen ons met deze stukken verenigen en
commissarissen van de 100% verbinding
hebben de jaarrekening 2011 overeenkomstig
Ons Huis Synergie B.V. is van dezelfde samen-
goedgekeurd, welke goedkeuring de directeur-
stelling en opzet als de Raad van Toezicht bij de
bestuurder tot volledige decharge zal strekken.
woningcorporatie Ons Huis Woningstichting.
Met de goedkeuring van de jaarrekening van
De Raad van Toezicht richt zich bij de invulling
Ons Huis en de in de jaarrekening voorgestelde
van zijn taak naar het belang van de woning-
resultaatbestemming, bedraagt het jaarresultaat
corporatie en de met haar verbonden onder-
over het verslagjaar 2011 € 10.452.576 positief.
nemingen en weegt daartoe de in aanmerking
In dit verslag legt de Raad van Toezicht, als onder-
de betrokkenen af. Als toezichtkader voor het
komende belangen van de woningcorporatie en deel van een maatschappelijk ondernemende
uitoefenen van zijn taak hanteert de Raad van
organisatie, publiekelijk verantwoording af over
Toezicht:
de wijze waarop hij invulling heeft gegeven aan
■■
het BBSH;
de uitvoering van zijn taken en bevoegdheden
■■
de door zijn goedgekeurde beleidsvisie
een geconsolideerde jaarrekening van Ons Huis
■■
het operationele plan 2010-2012;
Woningstichting inclusief haar verbindingen,
■■
de (meerjaren)begroting;
betreft het hier een gecombineerd verslag van de
■■
de kwartaalrapportages;
Raad van Toezicht van Ons Huis Woningstichting
■■
‘Wonen met Plezier’;
in het afgelopen jaar. Aangezien sprake is van
en van de raad van commissarissen van de 100% verbinding Ons Huis Synergie B.V.
het intern gestelde normenkader voor financiële continuïteit.
Dit toezichtkader is door de Raad van Toezicht in 2011 gebruikt bij het nemen van beslissingen, het beoordelen van bestuursvoorstellen en de
Taak en werkwijze Raad van Toezicht
doelstellingen.
Taak Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht is verantwoordelijk voor de
De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te
kwaliteit van het eigen functioneren. De taken,
houden op het beleid van het bestuur en op de
verantwoordelijkheden, bevoegdheden en werk-
bewaking van de realisatie van de corporatie-
43
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
wijze van de Raad van Toezicht zijn vastgelegd
Onafhankelijkheid
in de statuten van Ons Huis Woningstichting.
De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld dat
Naast de in de statuten opgenomen regelingen
de leden ten opzichte van elkaar, de bestuurder en
betreffende onverenigbaarheid (art. 16), aftreden
welk deelbelang dan ook, onafhankelijk en kritisch
en vacatures (art. 17), einde lidmaatschap Raad
kunnen opereren. Er bestaan geen overlappingen
van Toezicht (art. 18), schorsing en ontslag
met andere bestuursfuncties. Geen van de leden
(art. 19), taken en bevoegdheden (art. 20),
van de Raad van Toezicht is of was in het verleden
vergaderingen (art. 21), besluitvorming ter
in dienst van Ons Huis en/of onderhoudt een
vergadering (art. 22), onderzoek jaarstukken
directe of indirecte band met toeleveranciers of
(art. 23) en besluitvorming (hoofdstuk IV), is
afnemers van Ons Huis. Geen van de leden van de
een profielschets en een benoemingsprocedure
Raad van Toezicht verleent andere diensten dan
Raad van Toezicht aanwezig.
die welke voortvloeien uit zijn/haar lidmaatschap van de Raad van Toezicht of onderhoudt banden
Om aan de regels van de Governance Code
met Ons Huis hetzij direct, hetzij indirect, buiten
Woningcorporaties ten aanzien van taken,
zijn/haar lidmaatschap van de Raad van Toezicht.
bevoegdheden en handelswijze van de Raad van
In het verslagjaar hebben geen transacties plaats-
Toezicht en de bestuurder te voldoen, beschikt
gevonden waarbij sprake was van mogelijk tegen-
Ons Huis - in aanvulling op de statuten - over een
strijdige belangen. Ons Huis heeft als beleid geen
‘Corporate Governance reglement’. Wij hebben
leningen of garanties te verstrekken aan haar
ervoor gekozen om geen afzonderlijk ‘Reglement
leden van de Raad van Toezicht.
Werkwijze Raad van Toezicht/Commissarissen’ op te stellen. Onze werkwijze is namelijk in
Deskundigheid en samenstelling
onze statuten en in ons ‘Corporate Governance
De Raad van Toezicht bestaat thans uit vijf leden
reglement’ vastgelegd. De stukken zijn op de
die primair voor een periode van vier jaar zijn
website (www.onshuisapeldoorn.nl) geplaatst.
benoemd en die voor een volgende zittingstermijn
Rol van de voorzitter
statuten is bepaald dat de raad uit minimaal vijf
De heer C.D. Hage trad op als voorzitter van de
en ten hoogste uit zeven leden dient te bestaan.
vergadering van de Raad van Toezicht. De voor-
Eind 2010 is een selectie- en benoemingsprocedure
van vier jaar kunnen worden herbenoemd. In de
zitter bepaalt de agenda en leidt de vergade-
gestart ten behoeve van de opvolging van de in
ingen van de raad, ziet toe op goed functioneren
2011 aftredende leden, waaronder de voorzitter.
van de raad en eventueel ingestelde commissies/ delegaties, ziet toe op een adequate informatie-
Bij een vacature in de Raad van Toezicht dient
voorziening aan de leden, zorgt ervoor dat er vol-
volgens artikel 15.7 van de statuten door de
doende tijd bestaat voor besluitvorming, ziet toe
Raad van Toezicht een profielschets te worden
op het introductie- en opleidings- of trainings-
opgesteld en vastgesteld. In het governance
programma voor de leden, is namens de raad het
reglement zijn nadere eisen gesteld. In de
voornaamste aanspreekpunt voor de bestuurder
profielschets voor de Raad van Toezicht Ons Huis /
en initieert de evaluatie van het functioneren van
raad van commissarissen Ons Huis Synergie
de raad en van de directeur-bestuurder. De voor-
B.V. zijn opgenomen de kwalificatievereisten en
zitter wordt in zijn rol ondersteund door de
de competenties voor de individuele leden van
directeur-bestuurder van Ons Huis. Formeel is
de Raad van Toezicht en randvoorwaarden voor
geen vice-voorzitter benoemd. Na de november-
het functioneren van de raad als geheel. Voor
vergadering van de raad is de heer Hage volgens
de functie van voorzitter is een afzonderlijke
rooster afgetreden als lid van de raad en als voor-
profielschets opgesteld. Aan de hand van de
zitter opgevolgd door de heer R.L. Stevelmans die
profielschets wordt tot invulling van een vacature
sinds januari 2010 lid is van de raad.
overgegaan. Hiervan is gedurende het selectie-
44
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
proces van alle kandidaten voor het lidmaatschap
van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW).
van de Raad van Toezicht gebruik gemaakt.
In 2011 is door een aantal leden gebruik gemaakt
Elk lid van de raad dient geschikt te zijn om de
van aanvullende deskundigheidsbevordering in
hoofdlijnen van het totale beleid te beoordelen.
de vorm van (externe) trainingen/workshops e.d.
Elk lid beschikt over een specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van zijn/
Wij zijn van oordeel dat wij in 2011 zodanig waren
haar taak, binnen zijn/haar rol in het kader
samengesteld dat we onze taak naar behoren
van de profielschets van de raad. De Raad van
hebben kunnen vervullen. Verscheidene leden
Toezicht dient zodanig te zijn samengesteld dat
van de Raad van Toezicht kunnen als financiële
hij zijn taak naar behoren kan vervullen. Een her-
deskundigen worden beschouwd. Tevens zijn
benoeming van een lid vindt slechts plaats na
er enkele leden met een volkshuisvestelijke
zorgvuldige afweging. Ook bij een herbenoeming
en/of sociaal-maatschappelijke achtergrond.
wordt de hiervoor genoemde profielschets in acht
Conform de statuten zijn twee leden van de
genomen. In 2011 hebben geen herbenoemingen
Raad van Toezicht benoemd op voordracht van
plaatsgevonden.
de huurdersbelangenvereniging Ons Woongoed.
Aan het einde van het verslagjaar zijn de heren
Audit Commissie
C.D. Hage (voorzitter) en B.R. Schudel (lid op
De Raad van Toezicht heeft in 2011 geen afzonder-
voordracht van de huurdersorganisatie) afge-
lijke auditcommissie voor Ons Huis opgericht. Alle
treden als lid van de raad na een lidmaatschap
leden zien toe op het onderhouden van passende
van 8 jaar. Zij waren niet herbenoembaar.
controles en controlesystemen ter beheersing van
Vooruitlopend op het vertrek van deze twee
de financiële en de operationele risico’s waaraan
leden is de raad eind 2010 een open selectie- en
Ons Huis is blootgesteld en op de integriteit van de
benoemingsprocedure begonnen ten behoeve van
financiële informatievoorziening. Hieronder vallen
de werving van twee nieuwe leden voor de raad.
ook het toezicht op de naleving van de relevante
Twee leden van de raad vormden samen met een
wet- en regelgeving, de naleving van aanbevelingen
lid van het bestuur van de huurdersvereniging
en opvolging van opmerkingen van de externe
Ons Woongoed de selectiecommissie. De toen-
accountant, de relatie met de externe account, de
malige directeur trad op als adviseur van
treasuryactiviteiten en de informatie- en communi-
de commissie. De procedure leidde tot de
catietechnologie. De aanhoudende slechte markt-
benoeming van mevrouw A. Blijleven-Le Granse
omstandigheden en de daarmee samenhangende
(op voordracht van de huurdersvereniging
financiële risico’s hebben de raad in de vergadering
Ons Woongoed) en de heer T.E. Houterman in
op 1 februari 2012 wel doen besluiten om in 2012
de februarivergadering van de raad. De raad
een auditcommissie te installeren.
heeft daardoor tijdelijk uit zeven leden bestaan.
Selectie- en remuneratiecommissie Alle leden zijn in het dagelijks leven actief werk-
De Raad van Toezicht heeft geen afzonderlijke
zaam en vanuit hun actieve werkkring betrokken
selectie- en remuneratiecommissie voor Ons Huis
bij en bekend met ontwikkeltrajecten. De specifieke
opgericht; de raad functioneert hierbij als één
deskundigheidsbevordering vindt plaats door het
geheel. In verband met de geldende bestaande
bijwonen van themabijeenkomsten, het tot zich
arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd met
nemen van actuele toegezonden documentatie
de in 2011 teruggetreden bestuurder, welke door
alsmede het kennisnemen via de media van de
de raad wordt gerespecteerd, week Ons Huis af
ontwikkelingen in het werkgebied, voor zover
van de principes en de best-practice bepalingen
deze van belang zijn voor de ontwikkelingen in de
van de Governance Code Woningcorporaties
volkshuisvesting. Indien wenselijk kan op eigen
II.2.1 (benoeming leden van het Bestuur voor
verzoek/initiatief van de leden worden voorzien in
een periode van vier jaar).
aanvullende mogelijkheden tot verdere deskundigheidsbevordering. Daarbij maken de leden ook
Na overwegingen is de raad bij de benoeming
gebruik van hun lidmaatschap van de Vereniging
van de nieuwe directeur-bestuurder gemotiveerd
45
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
afgeweken van de Governance Code Woning-
van de inmiddels afgetreden directeur-bestuurder.
corporaties op dit onderdeel. Gezien de omvang
Aan de in 2011 uitbetaalde variabele beloning ligt
van Ons Huis, het belang van continuïteit in de
de realisatie van het directiejaarplan 2010 en (een
bedrijfsvoering en in (externe) netwerken, wenst
gedeelte van) 2011 ten grondslag. De raad heeft
de raad af te wijken van de Governance Code.
afgezien van een variabel inkomen voor de nieuw
Daarnaast kent Ons Huis een systematiek van
aangestelde directeur-bestuurder.
resultaatgericht werken. Jaarlijks wordt het functioneren van medewerkers beoordeeld en
Er zijn in 2011 of eerder geen aandelen, garanties
gewogen. De raad beoordeelt jaarlijks in dat
of leningen verstrekt aan de directeur-bestuurder.
kader het functioneren van de directeur-
Het is beleid om dat ook niet te doen.
bestuurder. De nieuwe directeur-bestuurder is om voornoemde redenen aangesteld met een
Zelfevaluatie
dienstverband voor onbepaalde tijd.
In een zelfevaluatie, een verplicht onderdeel van de
Aangezien de directeur-bestuurder per 30 juni
gestaan bij de eigen samenstelling, het functioneren
2011 af zou treden, is de raad in 2010 begonnen
en zijn werkwijze, de informatievoorziening, de
met de voorbereidingen voor de werving en
relatie Raad van Toezicht en directeur-bestuurder,
selectie van een nieuwe directeur-bestuurder.
het bestaan van mogelijke belangenverstrenge-
Er is voor gekozen om een eigen procedure
lingen, het maatschappelijk functioneren van
Governance Code, heeft de raad in mei 2011 stil-
te volgen en deze niet uit te besteden aan een
de organisatie, de individuele beleving en toe-
bureau. De raad heeft zich wel professioneel
komstige accenten. Dit betrof een vergadering
laten begeleiden. Er is een (tijdelijke) selectie-
gedeeltelijk buiten aanwezigheid van de
commissie ingesteld, bestaande uit drie leden van
directeur-bestuurder. In het proces van zelf-
de raad, en er is een procedure en een profielschets
evaluatie is ook nadrukkelijk gekeken naar
opgesteld. In december 2010 is de vacature door
de competenties van de zittende leden en de
middel van advertenties in landelijke en regionale
gewenste competenties van de gehele Raad
dagbladen bekend gemaakt. Na het selecteren
van Toezicht. De raad concludeert dat, gezien
van sollicitatiebrieven heeft de selectiecommissie
de ontwikkelingen in de branche, aandacht
gesprekken gevoerd met een aantal kandidaten.
voor stakeholders en verdere oriëntatie buiten
Bij de volgende ronde, waarin vervolggesprekken
de eigen corporatie van wezenlijk belang blijft.
zijn gevoerd met drie overgebleven kandidaten,
Gepleit wordt voor het aanhalen van VTW-
heeft de commissie de overige leden van de raad,
contacten en dit wordt als vast agendapunt in
de ondernemingsraad en het management van
de vergaderingen opgenomen.
Ons Huis nadrukkelijk betrokken. Uiteindelijk heeft de raad in zijn vergadering op 15 februari,
Bij de werving van nieuwe leden worden de
mede op basis van adviezen van de onder-
gewenste competenties en diversiteit mee-
nemingsraad en het management, de heer M.J.W.
genomen. Tot op heden heeft de raad bij zijn
van Gessel benoemd tot directeur-bestuurder van
zelfevaluatie geen gebruik gemaakt van visitatie,
Ons Huis per 1 juni 2011.
externe begeleiding en voorbereiding door middel
De salariëring van de nieuwe directeur-bestuurder
concludeert tevreden te zijn over het eigen functio-
van bilaterale gesprekken. De Raad van Toezicht is gebaseerd op de beloningscode voor bestuurders
neren en over de relatie met de directeur-
van woningcorporaties en vastgelegd in een door
bestuurders in 2011. Verder concludeert de raad
de raad opgesteld remuneratierapport. Ieder jaar
dat in 2011 geen sprake is van belangenver-
worden tussen de Raad van Toezicht en de
strengeling en kunnen de leden van de raad hun
directeur-bestuurder afspraken gemaakt die,
taak onafhankelijk uitvoeren.
naast de jaarbegroting, beschouwd worden als het directiejaarplan (prestatieafspraken)
Visitatie
in het kader van het resultaatgericht werken.
Visitatie is een gemeenschappelijke verantwoorde-
In de vergadering in april 2011 heeft de raad zijn
lijkheid van de directeur-bestuurder en de Raad
werkgeversrol vervuld bij de jaarlijkse beoordeling
van Toezicht. In 2010 heeft Ons Huis een visitatie
46
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
laten uitvoeren door PwC. De heer B.J. van Bolhuis
primaire als secundaire vergoedingen is de raad
nam namens de raad deel aan de visitatiegroep
aangesloten bij de vastgestelde Code van de VTW.
van Ons Huis; de groep die op hoofdlijnen het visitatieproces begeleid heeft. De raad heeft de
De jaarlijkse beloning voor leden van de Raad van
eindrapportage in zijn februarivergadering uit-
Toezicht bedroeg in 2011 € 8.000 bruto per jaar.
gebreid besproken; in juni zijn de door de
De beloning aan de voorzitter bedroeg € 10.000.
organisatie opgestelde aanbevelingen naar aan-
Conform de Code ontvingen de leden geen vaste
leiding van de rapportage aan de orde geweest.
onkostenvergoeding.
De aandachtspunten zijn, zover van toepassing, opgenomen in de plannen van de diverse af-
De totale honorering voor de Raad van Toezicht/
delingen. Daarnaast zullen deze punten uit de
Commissarissen inclusief werkgeverslasten
visitatie bij de aanpak van een nieuwe beleidsvisie
bedroeg in 2011 € 57.014 (2010: € 33.216).
worden meegenomen. Het visitatierapport is op
De totale honorering in 2011 is niet alleen hoger
de website van Ons Huis geplaatst.
dan in 2010 door herijking van de beloning op basis van de Code, maar ook omdat de raad het
Beloning/vergoeding In 2011 heeft de raad zijn jaarlijkse beloning vastgesteld op basis van de hernieuwde Code voor de honorering van commissarissen in woningcorporaties, opgesteld door Vereniging
grootste deel van 2011 uit zeven leden en geheel 2010 uit vijf leden bestond.
Rol, beloning en beoordeling van het functioneren van de externe accountant
Toezichthouders Woningcorporaties. De beloning is vastgelegd in een remuneratierapport.
De externe accountant is benoemd door de Raad
Herijking op basis van de Code leidt tot een
van Toezicht. De directeur-bestuurder brengt
verhoging van de beloning. Voor zowel de
daartoe een advies uit aan de raad.
> Fotografie Drakenbootfestival
Ons Huis sponsort Drakenbootfestival
47
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
De bezoldiging van en de opdrachtverlening tot
Beleid/strategie
het uitvoeren van niet-controle werkzaamheden door de raad op voorstel van en na overleg met
Goedkeuring van operationele en financiële doelstellingen en strategie
de directeur-bestuurder. In 2011 is geen sprake
Zoals gebruikelijk heeft de directeur-bestuurder
door de externe accountant worden goedgekeurd
geweest van het uitvoeren van niet-controle
van Ons Huis het volgende aan de Raad van
opdrachten door de externe accountant.
Toezicht gepresenteerd: ■■
Young) heeft de opdracht te beoordelen of de
■■
getallen bij de gebruikers van de jaarrekening
de strategie, gericht op verwezenlijking van deze doelstellingen en
voorstelling van zaken, welke de geverifieerde opwekken, overeenstemmen met de werkelijk-
de operationele en financiële doelstellingen van Ons Huis;
De externe accountant van Ons Huis (Ernst &
■■
de te gebruiken modellen en parameters voor het meten van de geleverde prestaties.
heid. De Raad van Toezicht heeft zich door de externe accountant in de vergadering op
De interne beleidsvisie van Ons Huis is eind
24 april 2012 laten informeren over het
2009 geactualiseerd en heeft als titel ‘Wonen
accountantsverslag, de jaarrekening en de
met Plezier’. De speerpunten van beleid vormen
bedrijfsvoering binnen Ons Huis. De raad zag
een weerslag van het hoge ambitieniveau dat
geen aanleiding om aan het voorschrift uit de
Ons Huis heeft geformuleerd. De vertaalslag
Governance Code Woningcorporaties gehoor te
van de in de beleidsvisie genoemde operationele
geven om één keer per jaar in overleg te treden
en financiële doelstellingen van Ons Huis heeft
met de accountant zonder aanwezigheid van
plaatsgevonden in het ‘operationele plan 2010-
de directie. De externe accountant rapporteert
2012’. Door middel van zogenaamde scorecards
zijn bevindingen betreffende het onderzoek van
zijn de primaire doelstellingen van Ons Huis in de
de jaarrekening gelijkelijk aan de directeur-
komende drie jaar gekwantificeerd. Het betreft
bestuurder en aan de Raad van Toezicht/
een intern sturingsinstrument om de realisatie
commissarissen. Hieraan voorafgaand heeft de
van het voorgenomen beleid van Ons Huis te
auditcommissie (in oprichting) het jaarverslag
kunnen toetsen. De financiële vertaling van het
2011 met de directeur-bestuurder doorgesproken.
operationele plan vindt plaats in de (meerjaren) begroting.
Daarnaast heeft de accountant een Managementletter Interimcontrole 2011 opgesteld waarvan
De begroting 2011 is ter goedkeuring voorgelegd
een mondelinge samenvatting aan de raad
aan de Raad van Toezicht, die de begroting in de
bekend is gemaakt door de directeur-bestuurder.
vergadering van november 2010 goedkeurde.
De raad gaf aan de accountant geen bijzondere
De doelstellingen van Ons Huis zijn erop gericht
aandachtspunten mee ten behoeve van de
een zo hoog mogelijk maatschappelijk rendement
accountantscontrole over het jaar 2011.
te behalen onder de randvoorwaarden van financiële continuïteit.
In de accountantsverslagen over de verslagjaren 2010 en 2011 is door de accountant gerapporteerd
Het meerjareninvesteringsprogramma van
over de uitvoering van de accountantscontrole,
Ons Huis geeft aan welke initiatieven Ons Huis wil
over specifieke verslaggevingsaspecten, over de
nemen op het gebied van nieuwbouw, renovatie,
resultaatontwikkeling en -analyse per verbinding/
sloop, aankoop, samenvoegen, verkoop en
samenwerkingsverband, over de resultaten en
dergelijke van woningen om de gewenste opbouw
financiële positie van Ons Huis en over medede-
van de vastgoedportefeuille te bereiken. Het meer-
lingen uit hoofde van de functie van controlerend
jareninvesteringsprogramma vormt de basis voor
accountant. Daarnaast zijn in de accountants-
de financiële meerjarenbegroting. Als voorloper
verslagen adviezen uitgebracht over actuele
op de meerjarenbegroting 2012-2021 is in de
onderwerpen en ontwikkelingen binnen de sector
septembervergadering de (uitbreiding van de)
op fiscaal-, financiering- en verslaggeving gebied.
nieuwbouw vastgoedportefeuille beschouwd in
48
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
relatie met strategisch voorraadbeleid, markt-
deze instrumenten de raad in 2011 voldoende
verkenning, financierbaarheid (kasstromen) en
inzicht in de wijze waarop de beleidsvoornemens
invloed op de solvabiliteit.
en de mate waarin de (volkshuisvestelijke) doel-
Door de Raad van Toezicht zijn als concrete
maatregelen zijn genomen indien de realisatie
(kwantitatieve) interne normen geaccordeerd:
achterblijft bij de verwachtingen en de ontwikke-
stellingen zijn gerealiseerd, evenals welke
ling van de resultaten en de financiële positie. 1. Een minimale financiële solvabiliteit: op basis van actuele (bedrijfs)waarde van 25%. Voor de
Door middel van het analyseren van de indivi-
begrotingsjaren 2012 t/m 2021 wordt aan deze
duele prestaties en kengetallen van Ons Huis
norm voldaan.
in de beschikbare benchmarks ‘Corporatie in perspectief (CFV)’ en Aedes Bedrijfstak-
2. Een maximale financiering van de neven-
informatie heeft de raad een referentiekader
activiteiten in de verbindingen van 8% van het
voor geleverde in- en output van Ons Huis ten
weerstandsvermogen van de woningstichting
opzichte van collega corporaties.
(o.b.v. waarderingsgrondslag actuele (bedrijfs) waarde). Ultimo 2011 bedraagt het werkelijke
Als aanvulling op eerder genoemde kwartaal-
financieringspercentage 5,5% (2010: 4,1).
rapportages beschikt de Raad van Toezicht per
De raad zal de interne normstelling in 2012
kwartaal tevens over (nieuwbouw) project-
bezien in relatie tot de externe financiering
rapportages waarin de omvang, de status
van de verbindingen, de economische
en de voortgang van de bouw en eventuele
ontwikkelingen, de actuele ontwikkelingen
verkoop van (nieuwbouw) projecten zichtbaar
binnen de corporatiesector omtrent taakop-
worden. Hiermee houdt de raad zicht op de
vatting en op het gebied van (EU) wet-en
ontwikkeling van de risico’s vanuit (nieuwbouw)
regelgeving bij de financiering van
projectontwikkelingsactiviteiten. De rapportage
verbindingen.
is gesplitst in twee delen met verschillende risicoprofielen. Enerzijds de rapportage over
3. Per saldo een positieve operationele kasstroom
de (nieuwbouw huur)projecten die vanuit de
(inclusief 2% aflossingsfictie) in de eerste vijf
toegelaten instelling Ons Huis Woningstichting
begrotingsjaren. Voor de begrotingsjaren 2012
uitgevoerd worden en anderzijds die (nieuwbouw-,
tot en met 2016 wordt aan deze norm voldaan.
koop- of combi-) projecten die vanuit de verbindingen (B.V.’s) worden uitgevoerd.
Beoordeling en evaluatie van de activiteiten in relatie tot strategische doelen
Tevens heeft de raad zich ook op andere wijzen
De Raad van Toezicht wordt elk kwartaal geïnfor-
laten informeren over de realisatie van de door
meerd over de voortgang van de activiteiten van
Ons Huis geformuleerde speerpunten van beleid
de stichting in de vorm van een kwartaal-
in de beleidsvisie ‘Wonen met Plezier’ en de
rapportage. Belangrijke onderdelen hiervan zijn
daaruit geformuleerde aandachtsgebieden/
de realisatie van de verkochte huurwoningen,
scorecards in het operationele plan 2010-2012.
de realisatie van de onrendabele toppen op
Dit vond o.a. plaats door middel van deels door
nieuwbouw(huur)woningen, de gerealiseerde
het bestuur en deels door de raad zelf geïnitieerde
uitkomsten van de externe enquêtes, de ont-
themabesprekingen en in contacten met de onder-
wikkelingen en positionering op de regionale
nemingsraad en de huurderbelangenvereniging.
woningmarkt en de werkzaamheden van de klachtencommissie in de zin van artikel 16 BBSH.
Op de inhoudelijke bijdrage van Ons Huis op de
De raad wordt in de vorm van een Balanced
prestatievelden die in het BBSH zijn aangegeven,
Score Card (BSC) geïnformeerd over de status
het huisvesten van de primaire doelgroep, de
en voortgang van de strategische doelen zoals
kwaliteit van de woningen, leefbaarheid, wonen
gesteld in het operationele plan 2010-2012
en zorg, betrekken van bewoners bij beleid en
met bijbehorende scorecards. Samen met de
beheer en de financiële continuïteit, gaan wij in
eerdergenoemde kwartaalrapportages en de
dit verslag niet verder in. Hiervoor verwijzen wij
agendering hiervan in de vergaderingen, gaven
naar de inhoud van het jaarverslag 2011. 49
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
Met tevredenheid is door de Raad van Toezicht
onderwerpen in de vergaderingen van de raad
geconstateerd dat de voor 2011 voorgenomen
geagendeerd. De onderwerpen zijn, met betrekking
plannen, binnen de gestelde kwantitatieve
tot de behandeling en besluitvorming, divers van
normen, grotendeels in 2011 zijn gerealiseerd
aard.
dan wel in gang zijn gezet. Wel staat de minimale omvang van het geprognosticeerde
Ons Huis heeft risicomanagement als proces nog
weerstandsvermogen op basis van individuele
niet formeel geïmplementeerd. De belangrijkste
risico-inschatting door het Centraal Fonds
risico’s worden wel geïdentificeerd en bewaakt.
Volkshuisvesting (continuïteitsoordeel) ten
De raad is zich bewust van zijn verantwoordelijkheid
opzichte van het geprognosticeerde weerstands-
bij de opzet en werking van de interne risico-
vermogen in de meerjarenbegroting van Ons Huis
beheersing- en controlesystemen van Ons Huis,
onder druk. De raad zal strategische investerings-
zoals benoemd in de Governance Code. Dit vormt
beslissingen nadrukkelijk blijven wegen vanuit de
een aandachtsgebied voor de komende periode.
zelf gekozen en extern opgelegde normeringen. Nagenoeg alle principes en best practicebepalingen uit de Code worden door de raad
Corporate Governance
en de bestuurder onderschreven. Op de website
Governance Code
Governance tabel gepubliceerd. Hieruit blijkt
Doel van de Governance Code is het vaststellen van
de actuele status van de implementatie van de
normen voor goed bestuur en toezicht, transpa-
Governance Code bij Ons Huis.
www.onshuisapeldoorn.nl is de volledige
rantie, externe verantwoording en financiële beheersing. Van woningcorporaties wordt ver-
Beleidskader inzake integriteit
wacht dat zij jaarlijks in het jaarverslag een hoofd-
Integer ondernemen stelt hoge eisen aan Ons
stuk wijden aan de hoofdlijnen van de governance
Huis als maatschappelijk ondernemer. De Raad
structuur van de woningcorporatie en aan de
van Toezicht ziet erop toe dat Ons Huis zorgvuldig
naleving van de Governance Code, waarbij
te werk gaat, haar verantwoordelijkheden in acht
eventuele afwijkingen van de bepalingen worden
neemt en de geldende regels naleeft. Ons Huis
verklaard (pas toe of leg uit). Per 1 juli is de
heeft een integriteitscode opgesteld omdat haar
Governance Code aangepast. Op een aantal onder-
medewerkers en derden, die namens haar op-
delen is de Governance aangescherpt. De raad
treden, geconfronteerd kunnen worden met
heeft de wijzigingen in zijn vergadering in november
invloeden die haar integriteit kunnen beïnvloeden.
besproken. De wijzigingen leiden tot enkele aan-
Deze integriteitscode is geen dichtgetimmerd en
passingen in het Govenance reglement. Op welke
uitputtend reglement. Er staat niet over elk onder-
wijze Ons Huis met de Code omgaat, staat gede-
werp precies in wat wel en niet mag. Dat kan
tailleerd aangegeven op de website van Ons Huis.
en moet ook niet. In de code staan wel enkele voor Ons Huis belangrijke regels. En verder per
De Raad van Toezicht onderschrijft de wense-
onderwerp richtlijnen. Eén van de kernwaarden
lijkheid van transparantie in bestuur en toezicht
bij Ons Huis is eigen verantwoordelijkheid.
en het afleggen van verantwoording daarover
Daarbij past niet een veelheid aan regels, wel
aan de stakeholders. De nieuwe Code vormt
eigen verantwoordelijkheid en professionaliteit
naar zijn mening de basis voor goed bestuur in
van medewerkers. De integriteitscode is daarbij
woningcorporaties. Ook vormt deze de basis voor
een hulpmiddel en dient als handvat voor de
het goed functioneren van het interne toezicht
dagelijkse werkzaamheden.
in woningcorporaties. Door middel van een zogenaamde Governance agenda zijn de in de
Naast bovengenoemde integriteitcode beschikt
Governance Code Woningcorporaties opgenomen
Ons Huis over een klokkenluidersregeling
50
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
(inclusief interne vertrouwenspersonen en een
geverschap wordt ingevuld. Ook andere managers
extern meldpunt). In 2011 zijn binnen de organ-
kunnen op basis van de agenda van de raad
isatie van Ons Huis geen onregelmatigheden
deelnemen aan het overleg.
gemeld.
Onvoorziene risico’s en omstandigheden
Activiteiten van de Raad van Toezicht in 2011
In het verslagjaar hebben zich geen onvoorziene risico’s en omstandigheden voorgedaan. In het verslagjaar is wel nadrukkelijk stilgestaan bij de voortgang en besluitvorming rondom nieuw-
Hieronder volgt een beschrijving van de - nog niet
bouw koopwoningenprojecten. De effecten van
in de voorafgaande hoofdstukken benoemde -
de economische- en kredietcrisis op de bedrijfs-
onderwerpen en activiteiten van de Raad van
voering van Ons Huis hebben de nodige weerslag
Toezicht in 2011.
op de besluitvorming in 2011 gehad. Het afge-
Vergaderingen
eisen van de banken bij hypotheekverstrekking
De Raad van Toezicht heeft in 2011 vijf keer
hebben in 2011 tot een voortgaande stagnatie
vergaderd. Zoals reeds aangegeven heeft de
van de verkoop van (nieuwbouw)woningen geleid.
nomen consumentenvertrouwen en de strengere
Raad van Toezicht in zijn eerste vergadering in
Deze stagnatie doet zich voor in vrijwel alle seg-
2012 besloten een financiële auditcommissie te
menten. Dit heeft voor Ons Huis tot nieuwe
gaan installeren. Verder bestaat binnen de Raad
vraagstukken en afwegingen binnen de order-
van Toezicht geen behoefte aan commissies
portefeuille van de afdeling Projectontwikkeling
op andere deelterreinen, anders dan ad-hoc
geleid, waaronder het al dan niet omzetten van
commissies voor een uitwerkingszaak, zoals
koopwoningen in (tijdelijke) huurwoningen, het
de voorbereiding van de jaarlijkse evaluatie van
treffen van verkoopbevorderende maatregelen en
de directeur-bestuurder, de selectiecommissie
de besluitvorming start bouw nadrukkelijker al
voor de nieuwe leden van de raad en de selectie-
dan niet afhankelijk te maken van het percentage
commissie nieuwe directeur-bestuurder. Geen
verkochte woningen. Door conceptioneel bouwen
van de leden van de raad is frequent afwezig
en zo nodig herontwikkeling van projecten worden
geweest bij vergaderingen.
kostenreductie en -beheersing nagestreefd en
Naast de directeur-bestuurder waren over het
door de organisatie gepresenteerde scenario’s
algemeen de manager Bedrijfsservice en/of
houdt de raad zicht op risico’s. Nadrukkelijk
het hoofd Controlling namens Ons Huis bij de
wordt daarbij de relatie tussen de stichting en
vergaderingen aanwezig. Aan het eind van het
haar verbindingen beschouwd.
plannen afgestemd op de markt. Op basis van
jaar is besloten dat het hoofd Bestuursstaf in de rol van bestuurssecretaris de vergaderingen
De raad wordt door de directeur-bestuurder op de
van de raad bijwoont in plaats van de manager
hoogte gehouden van lopende juridische zaken en
Bedrijfsservice. In beslotenheid heeft de raad in
correspondentie. Ter voorbereiding op definitieve
2011 vergaderd over de invulling van de vacature
besluitvorming is de raad adequaat geïnformeerd
Raad van Toezicht, en de benoeming van de
over:
directeur-bestuurder.
■■
De tot op heden nog niet geëffectueerde besluitvorming rondom een groot stedelijk vernieuwingsproject in Zutphen, in samen-
Op afroep neemt het hoofd Projectontwikkeling aan de vergadering deel om een toelichting op
werking met een externe ontwikkelende partij
de actuele stand van zaken rondom project-
en de gemeente Zutphen;
ontwikkeling (nieuwbouw) te geven. Dit betreft zowel de inhoudelijke kant van de projecten als
■■
De ontwikkelingen ten aanzien van een optie (tegen vergoeding) van Ons Huis op 40 ha.
de organisatorische kant, zoals de organisatie-
grond, in samenwerking met een derde partij,
structuur van de afdeling projectontwikkeling, de
en de bijbehorende besluitvorming om de optie
IPOR-fases (Initiatief, Programma, Ontwikkeling
al dan niet te handhaven of te realiseren.
en Realisatie) en de wijze waarop het opdracht-
51
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
Onderwerpen
■■
het herijkte Markt en portfolio-analyse
Vaste onderwerpen op de agenda waren: belang-
Strategisch Voorraad Beleid Ons Huis en
rijke investeringen, de meerjarenplanning (in-
Strategisch Voorraadbeleid.
clusief de toekomstige vermogensontwikkeling), de begroting over 2012-2021, de kwartaal-
De Raad van Toezicht beschouwt de besproken
rapportages, het geldmiddelenbeheer (finan-
onderwerpen in relatie tot het huidige beleid
cieringsbehoefte, treasury, ontwikkeling kas-
en de financiële positie van Ons Huis en/of de
stromen), fiscaliteit, governance, externe
mogelijke effecten op dit beleid dan wel de
verslaggeving, de balanced scorecard, de
financiële positie, en heeft met name over de
organisatiestructuur (inclusief procuratie),
maatschappelijke ontwikkelingen en de rol-
effecten en ontwikkeling staatssteun discussie
ontwikkeling van de corporatie kunnen klank-
(EU-dossier).
borden met het bestuur. Aandachtspunten hierbij waren doelmatigheid, rechtmatigheid, integriteit,
Tevens werd in de vergaderingen, naast de
governance, inzet vermogen, weglekken van
actuele stand van zaken aangaande (nieuwbouw)
het maatschappelijk vermogen en de financiële
projecten, ruimschoots aandacht besteed aan
continuïteit.
regionale/lokale ontwikkelingen, algemene ontwikkelingen binnen de sector volkshuisvesting en
Iedere maand ontvangt de Raad van Toezicht
de maatschappelijke verankering van Ons Huis
een set met periodieke informatie met daarin
waarbij de Raad van Toezicht vooraf de door hem
in 2011 o.a. een overzicht van de genomen
gewenste accenten en gewenste inzichten heeft
bestuursbesluiten (begrotingswijzigingen),
aangegeven. Voorbeelden zijn: ■■
beschouwing van de onderlinge samenwerking
startdocumenten, knipsel- en informatiekranten met het lokale, regionale en landelijke volkshuis-
van de Apeldoornse corporaties in VSW-verband
vestingsnieuws, onderhoudskrant 2011 voor
en de samenwerking met de gemeente
huurders van Ons Huis, exemplaren van het
Apeldoorn; mede in het kader van de totstand-
Ons Huisblad, correspondentie/huurderskrant
koming van nieuwe prestatieafspraken met de
e.d. Ons Woongoed, woningmarktgegevens per
gemeente Apeldoorn;
kwartaal, correspondentie/rapporten Ministerie
■■
het treasury beleid;
van VROM/Centraal Fonds Volkshuisvesting en
■■
oordeelsbrieven Centraal Fonds
brancheorganisatie Aedes aangaande uiteen-
Volkshuisvesting;
lopende onderwerpen.
Vlindertuin in Apeldoorn
52
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
In september hebben de leden van de raad een
De raad nam zijn besluiten tijdens de reguliere
bezoek gebracht aan het herstructurerings-
vergaderingen.
gebied Lekstraat en omgeving, het woongebouw Berkenhove met zorg en wonen, en het nieuw-
Gevoerde overleggen in 2011
bouwproject ’t Podium. Ondernemingsraad
Belangrijkste besluiten in 2011
Een delegatie van de Raad van Toezicht heeft
In de statuten is aangegeven welke besluiten van
in 2011 eenmaal overleg gevoerd met de
de directeur-bestuurder onderworpen zijn aan
ondernemingsraad. De samenwerking met de
de voorafgaande goedkeuring van de Raad van
ondernemingsraad wordt door de Raad van
Toezicht. Over de voortgang van deze onderwerpen
Toezicht als open en positief ervaren
wordt de Raad van Toezicht geïnformeerd door middel van de kwartaalrapportages en daarnaast
Huurdersbelangenvereniging
door schriftelijke en mondelinge informatie tijdens
Zoals ieder jaar heeft een delegatie van de Raad
de vergadering en buiten de vergadering om.
van Toezicht ook in 2011 een gesprek met het
De belangrijkste door de Raad van Toezicht/
Woongoed gevoerd. Tijdens het gesprek kwamen
commissarissen in 2011 genomen besluiten zijn:
diverse zaken aan de orde waaronder het huur-
bestuur van de huurdersbelangenvereniging Ons
■■
goedkeuring jaarverslag (inclusief jaar-
prijsbeleid, het contact met de achterban en de
rekening) 2010 (inclusief positief advies aan de
relatie tussen Ons Huis en Ons Woongoed.
Algemene Vergadering van Aandeelhouders ■■
vaststelling jaarverslagen werkmaatschappijen);
De Raad van Toezicht dankt alle medewerkers en
goedkeuring begroting 2012 en
de directie van Ons Huis voor de getoonde inzet
meerjarenbegroting 2012-2021 (inclusief
in 2011.
werkmaatschappijen); ■■
vaststelling resultaatafspraken 2011 directie
Apeldoorn, 24 april 2012
Ons Huis; opdrachtverstrekking controle jaarrekening
Drs. R.L. Stevelmans, voorzitter
aan huidige externe accountant;
Mevr. E.M. Verburgh
■■
benoeming twee leden van de raad;
B.J. van Bolhuis
■■
benoeming directeur-bestuurder;
Mevr. MA. A. Blijleven
vaststellen remuneratierapporten beloning
Ing. T.E. Houterman
■■
■■
directeur-bestuurder en leden van de raad.
53
Bijlage: Verslag van de Raad van Toezicht
Samenstelling van de Raad van Toezicht per 31 december 2011 Drs. R.L. Stevelmans Functie
voorzitter, lid op voordracht van de huurdersbelangenvereniging
Geboortedatum
17 oktober 1959
Eerste benoeming 1 januari 2010 Kennisgebied(en)
overheid/politiek-bestuurlijke strategie/maatschappelijk
Beroep
rector C.S.G. de Heemgaard te Apeldoorn
Aftredend in
2013 [herbenoembaar]
Nevenfuncties
voorzitter gedragscommissie v.v. A.G.O.V.V.
B.J. van Bolhuis Functie
lid
Geboortedatum
14 oktober 1963
Eerste benoeming 26 mei 2008 Kennisgebied(en)
financiën/economie/strategie
Beroep
algemeen directeur Koninklijke Schut NV
Aftredend in
2012 [herbenoembaar]
Nevenfuncties
lid ledenwerfcommissie VNO-NCW Stedendriehoek
Mw. E.M. Verburgh Functie
lid
Geboortedatum
15 december 1962
Eerste benoeming 1 januari 2010 Kennisgebied(en)
marketing/management/sociaal maatschappelijk
Beroep
directeur-bestuurder Markant Apeldoorn
Aftredend in
2013 [herbenoembaar]
Nevenfuncties
voorzitter stichting Culturele Initiatieven Apeldoorn; voorzitter communityplatform Apeldoorn Direct; voorzitter directieoverleg Centra voor de Kunsten Gelderland.
Ing. T.E. Houterman Functie
lid
Geboortedatum
15 december 1958
Eerste benoeming 15 februari 2011 Kennisgebied(en)
financiën/governance/volkshuisvesting
Beroep
directeur Videam Consultancy BV
Aftredend in
2015 [herbenoembaar]
Nevenfuncties
associate partner Multividuals Organisatie Advies
Mw. MA. A. Blijleven-Le Granse Functie
lid, op voordracht van de huurdersbelangenvereniging
Geboortedatum
21 november 1966
Eerste benoeming 15 februari 2011 Kennisgebied(en)
HRM/personeelsmanagement/sociaal maatschappelijk
Beroep
zelfstandig HRM Consultant
Aftredend in
2015 [herbenoembaar]
Nevenfuncties
geen
54
Eind november 2011 zijn afgetreden: Drs. C.D. Hage Functie:
voorzitter
Geboortedatum:
19 juni 1947
Eerste benoeming: 27 november 2003 Kennisgebied(en):
financiën/economie/strategie
Beroep:
zelfstandig adviseur (tot 1 oktober 2009 directievoorzitter Monuta Holding NV)
Afgetreden in:
2011
Nevenfuncties:
voorzitter Raad van Toezicht Stichting Apenheul; voorzitter van de raad van commissarissen van Gaiapark B.V.
Drs. B.R. Schudel Functie:
lid, op voordracht van de huurdersbelangenvereniging
Geboortedatum:
18 mei 1954
Eerste benoeming: 27 november 2003 Kennisgebied(en):
maatschappijk
Beroep:
huisarts
Afgetreden in:
2011
Nevenfuncties:
lid van raad van commissarissen van MIEUR BV, Erasmus Universiteit Rotterdam; voorzitter van het Bestuur van de Stichting Administratiekantoor Huisartsenzorg Regio Apeldoorn.
55
Ons Huis Waterloseweg 3 Postbus 24 7300 A A Apeldoorn T (055) 526 25 00 F (055) 526 25 99 Nieuwstad 38 7201 NR Zutphen T (0575) 58 23 10 F (0575) 58 23 19 E
[email protected] I www.onshuisapeldoorn.nl
