Jaarverslag 2013
Als sterven dichtbij komt
Inhoud Voorwoord
4
1
Inleiding
7
2
VPTZ in 2013 Belangenbehartiging Deskundigheidsbevordering Kwaliteit Klachtencommissie Kennis en informatie Verenigingszaken Communicatie en PR
11 11 14 16 18 18 20 22
3
Financieel De cijfers Stichting Vrienden van VPTZ Nederland
25 26 29
Bijlage 1 Verenigingsstructuur Ledenraad VPTZ Nederland Bestuur VPTZ Nederland Landelijk Steunpunt VPTZ (31-12-2013)
30 30 31 33
Bijlage 2 Doelstellingen en resultaten 2013
34
Aan een ieder in de laatste levensfase en diens naasten bieden opgeleide vrijwilligers - daar waar nodig en gewenst tijd, aandacht en ondersteuning. Missie VPTZ Nederland (Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg)
Voorwoord Dertig jaar landelijke samenwerking tussen vrijwilligersorganisaties in de palliatieve terminale zorg. Dat is een hele tijd. Wat is er veel gebeurd en wat is er veel veranderd. Dat het bieden van ondersteuning aan stervenden en diens naasten door vrijwilligers nog elk jaar groeit, bewijst dat deze vorm van zorg een structureel karakter heeft gekregen. Het is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Dat maakt ook dat het ministerie van VWS in 2013 heeft aangegeven dat zij op zoek gaat naar een structurele regeling voor de vergoeding van een deel van de onkosten van ons werk. Terugkijkend naar het punt en naar de plaats waar het allemaal begon, is er veel veranderd. Mw. Koldewijn verloor in 1976 haar man die ernstig ziek was en graag thuis wilde sterven. In die tijd waren er geen vrijwilligers maar zocht Mw. Koldewijn hulp in haar omgeving. Zij organiseerde een club van mensen om haar heen die ’s nachts waakten zodat zij overdag zelf haar man kon verzorgen. Later richtte ze de Stichting Leendert Vriel op, de eerste VPTZ-organisatie. Ze kreeg daarover veel positieve maar ook negatieve reacties, bijvoorbeeld van zorgaanbieders die niet blij waren met een nieuwe loot aan de stam van de zorgverleners. Het gaf deze zorgaanbieders de indruk dat ze het niet goed
4
VPTZ Jaarverslag 2013
deden. Er was geen inzicht in het feit dat een familie 24 uur per dag beschikbaar moet zijn en belast is met zorgen terwijl de thuiszorg maar voor een beperkt deel aanwezig kon zijn. Hoewel vandaag de dag de zorg thuis sterk verbeterd is, is samenwerking tussen formele en informele nog steeds een belangrijk aandachtspunt. Een sterke samenwerking is in de huidige tijdsgeest nog belangrijker. Een van de speerpunten van de vereniging in 2013 was de zichtbaarheid van de vereniging. Met dank aan de werkgroep Communicatie resulteert het werken aan een grotere zichtbaarheid onder andere in de lancering van de nieuwe huisstijl en een TV-spot. Maar er gebeurde meer. Zo is de VPTZ Academie gestart. In 2013 is een groep van eigen trainers opgeleid die vanuit hun ervaring uit de praktijk vrijwilligers gaan opleiden. De vereniging wordt uitgebreid met twee commissies specifiek voor ondersteuning thuis en voor ondersteuning in hospices. Kennis en ervaring kan nog beter worden gedeeld en de commissies kunnen de vereniging adviseren. Met grote inzet vanuit de leden is er weer een registratierapportage tot stand gekomen waaruit blijkt dat de groei van de vereniging zich nog steeds voortzet. De Instellingssubsidie van het Landelijk Steunpunt VPTZ is net als vorig jaar in geringe mate gedaald. De projectsubsidie voor het organiseren van de trainingen is wederom toegekend door VWS. Na een interimperiode is er gelukkig weer een nieuwe
directeur gevonden: Chantal Holtkamp is in juni 2013 voortvarend als directeur van de vereniging aan de slag gegaan. Met zo’n mooi jubileum voor de vereniging die aan de voet staat van uitdagende maar ook kansrijke veranderingen in de zorg, is het voor mij als voorzitter een goed moment om de vereniging te verlaten. Na zes jaar met veel plezier te hebben gewerkt aan het versterken van de vereniging, zitten mijn twee termijnen als voorzitter er op. In april 2014 draag ik het voorzitterschap over aan mevrouw mr. A.M. Ouwehand. De vereniging staat na dertig jaar als een huis. Leden, bestuur, directeur en medewerkers zullen zich blijven inspannen om de inzet van vrijwilligers de komende jaren kracht bij te zetten. Met financiering, kennis, en samenwerking met stakeholders in de zorg, de politiek en maatschappij. Met dank voor de samenwerking en de bijzondere ervaringen in de afgelopen jaren. Greet Prins, Voorzitter VPTZ Nederland
VPTZ Jaarverslag 2013
5
Inleiding VPTZ Nederland is de landelijke vereniging van organisaties voor vrijwillige palliatieve terminale zorg, thuis of in hospices. Samen met de mantelzorgers doen de vrijwilligers wat gedaan moet worden in deze bijzondere en onzekere periode. De ruim 10.000 goed opgeleide VPTZ-vrijwilligers bieden tijd, aandacht en ondersteuning, zowel thuis als in hospices. In totaal bestaat de vereniging uit ruim 200 lidorganisaties. Er is er dus altijd één in de buurt. De vereniging VPTZ Nederland ondersteunt deze organisaties op het gebied van communicatie en PR, kwaliteitsbeleid, training en opleidingen, organisatieadvies en belangenbehartiging. In Nederland sterven jaarlijks circa 135.000 mensen. Wanneer iemand te horen krijgt dat het einde nabij is, breekt een periode aan waarin allerlei vragen opkomen. Vaak rijst voor de mantelzorgers al snel de vraag of zij het zonder hulp wel volhouden. De opgeleide VPTZvrijwilligers kunnen in deze periode ondersteuning bieden. Aan de stervende patiënt, maar ook aan de mantelzorgers zodat zij zich meer op de familie kunnen richten of zelf even op adem kunnen komen. Er zijn voor een ander in de laatste levensfase thuis, in een bijna-thuis-huis, een high-care hospice of een zorginstelling: de vrijwilligers zijn er voor de ander en diens naasten. De vrijwilligers kunnen bij mensen die
thuis willen sterven taken van de mantelzorgers overnemen, zodat zij ook even kunnen rusten of iets anders kunnen doen. Wetende dat er een opgeleid iemand is, kan de rust geven die op dat moment zo nodig is. Ook kunnen de vrijwilligers een luisterend oor en emotionele ondersteuning bieden. Wanneer thuis sterven niet mogelijk is, kunnen mensen hun laatste levensfase ook doorbrengen in een hospice. Net als in de thuissituatie bieden de vrijwilligers hier tijd, aandacht en ondersteuning aan de cliënten en hun naasten. Daarnaast bieden de (eigen) huisarts en thuiszorg de beroepsmatige ondersteuning.
Verenigingsstructuur De leden, het Landelijk Steunpunt VPTZ, het bestuur en de ledenraad maken het gezamenlijk mogelijk dat er invulling gegeven wordt aan de missie van de vereniging: ‘Aan een ieder in de laatste levensfase en diens naasten bieden opgeleide vrijwilligers - daar waar nodig en gewenst - tijd, aandacht en ondersteuning’. In de verenigingsstructuur is de ledenraad het hoogste orgaan. De 22 vertegenwoordigers (zie pagina 30) uit de verschillende regio’s zijn verantwoordelijk voor het benoemen en schorsen van bestuursleden en het keuren van de jaarstukken van de vereniging. Daarnaast geven zij richting aan het strategisch beleid van de vereniging. Het bestuur (zie pagina 31) is verantwoordelijk voor het beleid op hoofdlijnen en zij draagt ervoor zorg dat het beleid wordt uitgevoerd. Bij meer dan de helft van
VPTZ Jaarverslag 2013
7
de bestuursleden is er een verband (geweest) met een lokale VPTZ-organisatie. Daarnaast is in ieder geval een van de bestuursleden een registeraccountant en iemand een jurist. Het Landelijk Steunpunt VPTZ (zie pagina 33) zorgt voor de dagelijkse uitvoering en de voorbereiding van nieuw beleid waarbij de leden van de vereniging nauw betrokken zijn. Daarnaast wordt een groot aantal diensten en producten aangeboden, zoals een landelijk trainingsaanbod, belangenbehartiging richting verschillende partijen en de ontwikkeling en implementatie van het kwaliteitsbeleid.
30 jaar landelijke samenwerking
aan de missie te voldoen, is en blijft het uitgangspunt van VPTZ Nederland. Al vier jaar na de start van de eerste VPTZ-organisatie (Leendert Vriel Enschede in 1980) heeft deze samenwerking een structureel karakter gekregen met de oprichting van de Stichting Landelijke Samenwerking Terminale Thuiszorg. In 1986 werd niet alleen het eerste Bijna-thuis-huis geopend in Nieuwkoop, maar werd ook de Nederlandse Hospice Beweging opgericht. Deze ging later op in de Vrijwilligers Hospice Zorg Nederland (VHN). Vanaf 1991 is er vanuit het toenmalige ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur (WVC) financiering beschikbaar gesteld voor de oprichting van het Landelijk Steunpunt VTZ. De huidige vereniging VPTZ Nederland is ontstaan na
De samenwerking tussen de verschillende vrijwilligersorganisaties in de terminale zorg om zo goed mogelijk
2014 2006 1984 Oprichting Stichting Landelijke samenwerking Terminale Thuiszorg
2004 Fusie VTZ en VHN tot VPTZ Nederland
1991 Oprichting Landelijk Steunpunt VTZ
1986 Oprichting Nederlandse Hospice Beweging (NHB) in 2001 opgegaan in VHN
Fusie VPTZ Nederland en de Stichting Elckerlijck
30 jaar samenwerking vrijwilligers organisaties in de terminale zorg
een fusie tussen de VTZ en VHN, waardoor de vrijwilligers in zowel de thuissituatie als de hospices van elkaars krachten kunnen leren en profiteren. In 2006 fuseert de Stichting Elckerlijck met de Stichting van Vrienden van VPTZ, waarmee VPTZ de maatschappelijke functie van Elckerlijck voortzet: de bewustwording rond leven en dood. Dit wordt mede vormgegeven door het organiseren van de tweejaarlijkse Elckerlijcklezing.
Toekomst
Palliatieve Zorg in oprichting waar VPTZ bij betrokken is. Momenteel vinden de gesprekken plaats met VWS om daar invulling aan te geven. Wat de tijd betreft liggen er veel kansen voor VPTZ om de vrijwilligers een goede plek te geven binnen de zorg. In de laatste kamerbrief over de herzieningen in de financiering van de formele langdurige zorg is aangegeven dat VWS toe wil naar een structurele regeling voor de financiering van de kosten van ons vrijwilligerswerk. Dit zijn grote uitdagingen. Om zo goed mogelijk aan te sluiten op de formele zorg is het van belang om vraag en aanbod nauwkeurig in kaart te krijgen. Er is diversiteit in ons aanbod van ondersteuning van onze vrijwilligers. Ook is er diversiteit in de vraag naar ondersteuning. Hoe zich dit per regio verhoudt in Nederland brengen we naar de toekomst toe nauwkeuriger in kaart. Aan de inzet van vrijwilligers zitten ook grenzen. Als de vraag gaat toenemen is het vervolgens de vraag of er voldoende vrijwilligers beschikbaar blijven. Ook is het de vraag of de grenzen aan de taken en verantwoordelijkheden van vrijwilligers gaan verschuiven. Ook hier zal de vereniging zich op moeten beraden en zullen we hier op moeten anticiperen. Nauwe samenwerking met stakeholders is van groot belang.
Centraal in het meerjarenbeleidsplan staat het denken over de samenhang in de zorg aan mensen in hun laatste levensfase en hun naasten. Politieke, economische en maatschappelijke ontwikkelingen maken het noodzakelijk dat er meer aandacht komt voor gemeenschapszorg: de samenwerking tussen mantelzorg, vrijwillige inzet en beroepsmatige zorg. Op dit moment zitten we midden in deze ontwikkeling. VPTZ Nederland participeert in werkgroepen van het ministerie van VWS voor de landelijke agendavorming om de informele zorg in Nederland te versterken. Ook is een Nationaal Programma
Ook zal de waarde van het vrijwilligerswerk een centrale vraag worden waar we de komende jaren meer kennis en inzicht in willen verwerven. Zodat we klaar zijn voor de toekomst. Doordat we weten wat de waarde is kunnen we gerichter gaan werven, kunnen we vrijwilligers gerichter begeleiden en kunnen we gerichter aangeven naar stakeholders wat de waarde van de inzet is. Dit doen we door de ontwikkeling van ons landelijk kwaliteitsbeleid en door het versterken van wetenschappelijk onderzoek.
Anno 2014 bestaat de vereniging uit ruim 200 lidorganisaties en zijn er ruim 10.000 vrijwilligers actief. Uit de meest recente Registratierapportage blijkt dat zij in ruim 1,2 miljoen uur, 10.005 cliënten hebben begeleid. Gemiddeld worden de mensen die thuis sterven drie weken ondersteund. In de hospices is dat gemiddeld vier weken. In de volgende hoofdstukken worden per beleidsonderwerp verschillende hoogtepunten uit de afgelopen dertig jaar gepresenteerd.
VPTZ Jaarverslag 2013
9
VPTZ in 2013 De activiteiten van de vereniging zijn erop gericht om de leden van de vereniging te ondersteunen bij het uitvoeren van de missie: ‘Aan een ieder in de laatste levensfase en diens naasten bieden opgeleide vrijwilligers daar waar nodig en gewenst - tijd, aandacht en ondersteuning’. Op de volgende pagina’s laten we u zien wat de speerpunten in 2013 waren en welke kosten dat met zich mee heeft gebracht. In bijlage 2 vindt u het totaaloverzicht van de doelstellingen en de behaalde resultaten in dat jaar.
Belangenbehartiging Door de leden van de vereniging wordt de belangenbehartiging als een van de belangrijkste activiteiten van de vereniging ervaren. In de eerste plaats is dit gericht op de landelijke overheid (het ministerie van VWS) en de landelijke politiek. Het gaat dan vooral over de beschikbare subsidieregelingen die het werk van de VPTZ-organisaties mogelijk maken, maar ook over alle veranderingen in (de financiering van) de beroepsmatige zorg en het samenspel van de informele en de formele zorg. Door de recente ontwikkelingen in de langdurige zorg wordt mogelijk ook de belangenbehartiging richting gemeentelijke overheden en zorgverzekeraars van groter belang.
Het werk van de VPTZ-organisaties bevindt zich op het snijvlak van informele zorg (de zorg door vrijwilligers en mantelzorgers) en palliatieve zorg. Beide ‘speelvelden’ zijn in de belangenbehartiging van groot belang. Daarom worden enerzijds contacten onderhouden met belangrijke actoren in het veld van de informele zorg, zoals Mezzo, het NOV (o.a. binnen het Landelijk Overleg van Vrijwilligersorganisaties in de Zorg) en partners binnen de Coalitie Van Betekenis tot het einde. Binnen de Kerngroep Palliatieve Zorg werkt VPTZ Nederland samen met de landelijke partners in de palliatieve zorg, zoals Agora, Palliactief, IKNL, NFU en Fibula. In de Kerngroep is vooral afstemming geweest over het Nationaal Programma Palliatieve Zorg. In iets gewijzigde samenstelling hebben de Kerngroepleden bijgedragen aan het opstellen van de Zorgmodule Palliatieve Zorg. De zorgmodule is een cliëntgerichte beschrijving van goede palliatieve zorg die onder verantwoordelijkheid van het Coördinatie Platform Zorgstandaarden (CPZ) en in opdracht van het ministerie van VWS tot stand is gekomen.
In 1990 is door het ministerie van WVC besloten om geld beschikbaar te stellen voor de inrichting van een Landelijk Steunpunt VPTZ.
VPTZ Jaarverslag 2013
11
Onder invloed van het regeringsbeleid komt er steeds meer oog voor de samenwerking tussen formele en informele zorg. Een mooi voorbeeld hiervan is de beleidsbrief van staatssecretaris Van Rijn (11 december 2013) over palliatieve zorg, waarin expliciet wordt gesproken over palliatieve zorg door een integraal multidisciplinair team van mantelzorgers, vrijwilligers en professionals. Dit biedt kansen voor VPTZ Nederland, die een lange geschiedenis kent van nauwe samenwerking tussen formele en informele zorg.
Subsidieregelingen: lokale organisaties en vereniging In 2013 is er intensief overleg geweest met het ministerie van VWS. Hierbij zijn verschillende onderwerpen aan de orde geweest, onder andere de groei in cliënten en VPTZ-organisaties, de continuïteit van de lidorganisaties en de hoogte en verdeling van het beschikbare subsidiebedrag. In 2013 is door het ministerie van VWS met de brief ‘Investeren in Palliatieve Zorg’ gecommuniceerd dat de verhoging
met 10% voor het totale lumpsumbedrag tot € 15,51 miljoen structureel is. De informatie uit de jaarlijkse Registratierapportage VPTZ over het groeiend aantal cliënten dat ondersteund wordt door deskundige vrijwilligers heeft aan dit besluit bijgedragen. Het ministerie van VWS gaat daarnaast - in het kader van de hervorming langdurige zorg - onderzoeken hoe de Subsidieregeling Palliatieve Terminale Zorg een structureel karakter kan krijgen. In afwachting van de resultaten van dit onderzoek wordt de regeling vooralsnog in zijn huidige vorm behouden. Ook heeft het ministerie van VWS de Instellingssubsidie voor 2014 voor de vereniging en de aanvullende subsidie voor deskundigheidsbevordering toegekend. Deze subsidie is en blijft noodzakelijk om er voor te zorgen dat vrijwilligersorganisaties ondersteund worden in de uitvoering van hun werk. Kennis en informatie wordt via het Landelijk Steunpunt VPTZ ontwikkeld, gebundeld en verspreid onder de leden. Jaarlijks worden circa 1.500 vrijwilligers opgeleid.
Van 2006 tot 2009 was VPTZ betrokken bij een Europees project (in het kader van het Europese ‘Grundtvig’-programma), waarin met zes West- en Oost-Europese landen een gezamenlijk programma is ontwikkeld van deskundigheidsbevordering voor vrijwilligers in In 1995 komt vanuit de palliatieve terminale zorg. de overheid 1 miljoen extra beschikbaar voor de betaling van de coördinatiekosten.
12
VPTZ Jaarverslag 2013
In november 2007 verschijnt de nieuwe Regeling Pallatieve Zorg in de Staatscourant (2007, nr. 224)
Bij elkaar genomen zijn alle subsidiegelden waarvan de inzet van de organisaties en het Landelijk Steunpunt VPTZ in hoge mate afhankelijk zijn in deze woelige tijden overeind gebleven. De kwetsbaarheid van cliënten in hun laatste levensfase en hun naasten zijn hiervoor uiteraard de allerbelangrijkste reden. Dat vormt ook de drijfveer van de organisaties. Dat politiek en bestuurlijk verantwoordelijken hier voor openstaan stemt tot dankbaarheid. Het werk kan voortgaan en gaat voort. 1
Zorg steeds dichter bij huis Er was in 2013 volop politieke en maatschappelijk beweging. De herordening van taken en verantwoordelijkheden tussen overheid en samenleving enerzijds, en tussen rijk en gemeenten anderzijds, heeft heel wat voeten in de aarde. De hervorming van de langdurige zorg, de bijbehorende decentralisatie van taken en verantwoordelijkheden vanuit de AWBZ naar de Wmo, de positionering van (extramurale) palliatieve terminale zorg en het versterken van de informele zorg zijn onderwerpen die continu aandacht vroegen, ook van de VPTZ-organisaties die hiermee volop te maken hebben en krijgen. Binnen de vereniging heeft intensieve informatieuitwisseling plaatsgevonden over de ontwikkelingen in de zorg. Er is een werkgroep Rutte II in het leven geroepen. Deze fungeerde als adviesorgaan en klankbord, met als resultaat een brief aan de staatssecretaris van VWS over het standpunt van VPTZ Nederland. Als onderbouwing werd een positionpaper geschreven. Vervolgens zijn ook fractiespecialisten in de vaste 1
Vanaf de oprichting (2008) heeft VPTZ zitting in het Platform Palliatieve Zorg, de voorloper van de huidige Kerngroep Palliatieve Zorg.
Kamercommissie voor VWS en de Commissie Zorg en Welzijn van de VNG geïnformeerd. Begin oktober ontving VPTZ Nederland een reactie van de staatssecretaris waarin hij aangeeft palliatief terminale zorg als een specifieke zorgvorm te beschouwen, en dat hij bij nadere besluitvorming het standpunt van VPTZ Nederland goed meeneemt, in het bijzonder met het oog op de kwetsbaarheid van mensen in de laatste levensfase. Later in het jaar werd duidelijk dat extramurale palliatieve terminale zorg als een bijzondere groep wordt aangemerkt, met een uitzondering op de generieke regelgeving in het kader van de hervorming van de langdurige zorg. Een ander gevolg van het regeringsbeleid is het streven naar beter samenspel tussen formele en informele zorg. Met de vertegenwoordigers van het veld van informele en formele zorg en welzijn en vertegenwoordigers van cliëntenorganisaties wordt gewerkt aan de Agenda Informele Zorg en Ondersteuning voor de Toekomst, die rond de zomer van 2014 wordt voorzien. VPTZ Nederland is actief betrokken om bij te dragen aan een zo vlekkeloos mogelijk samenspel tussen informele en formele zorg.
Zie bijlage 2 voor concrete resultaten 2013.
VPTZ Jaarverslag 2013
13
Deskundigheidsbevordering Voor de leden van VPTZ Nederland betekent dit dat de basisvoorwaarden voor continuïteit en kwaliteit aanwezig zijn. In samenwerking met de verschillende partijen kan gewerkt worden aan een nog beter passend aanbod voor mensen in hun laatste levensfase en hun naasten. De verwachting is dat het beroep op de vrijwilligers verder zal blijven groeien. Het maatschappelijk nut en de waarde van de inzet van de VPTZvrijwilliger zal steeds duidelijk onder de aandacht gebracht moeten worden. Tegelijkertijd betekent dit dat extra inspanning geleverd moet worden om vrijwilligers te werven, goed op te leiden en om de benodigde gelden te werven om deze ontwikkeling te ondersteunen.
Internationaal Internationaal is er steeds meer aandacht voor de rol van vrijwilligers in de palliatieve zorg. Dit blijkt uit de oprichting van een Taskforce Volunteering in Palliative Care binnen de European Association of Palliative Care (EAPC). VPTZ Nederland heeft een bijdrage geleverd aan een workshop over vrijwilligerswerk, voorafgaand aan het tweejaarlijkse congres van de EAPC. Dit heeft geleid tot de uitnodiging om deel te nemen aan de stuurgroep van de Taskforce, die in december 2013 gestart is. Vanaf 2014 brengt de Taskforce de aard, omvang en betekenis van de vrijwillige inzet in palliatieve zorg in Europa in kaart. Daarnaast gaat de Taskforce acties ondernemen om dit werk beter te positioneren in het geheel van de Europese palliatieve zorg.
14
VPTZ Jaarverslag 2013
Een belangrijk onderdeel van de missie van de vereniging VPTZ is dat vrijwilligers goed opgeleid worden. Het werk in de palliatieve terminale zorg vraagt veel van mensen. Hun toewijding is doorgaans optimaal, de kwaliteit van hun werk is mede afhankelijk van hun persoonlijke ontwikkeling. Om dit te borgen biedt VPTZ Nederland kwalitatief hoogwaardige trainingen op landelijk niveau, voor zowel vrijwilligers, coördinatoren als bestuursleden. Het ministerie van VWS onderschrijft dit belang en blijft de deskundigheidsbevordering financieel ondersteunen. Om ook in de toekomst het trainingsaanbod te handhaven, is in 2013 een grote slag gemaakt met een tweeledig doel: enerzijds wil VPTZ Nederland de kosten van de trainingen vanaf 2014 reduceren en daarmee goed inspelen op het voornemen van het ministerie van VWS om de totale subsidie voor deskundigheidsbevordering te verlagen. Anderzijds wil VPTZ Nederland de kwaliteit van de trainingen verder verbeteren door ze te laten geven door eigen trainers die werkzaam zijn bij lidorganisaties. In 2013 hebben tien mensen een eenjarig train-de-trainer opleiding gevolgd. Zij hebben
De eerste editie van de Introductiecursus voor vrijwilligers is in 2002 ontwikkeld.
In 2004 zijn de VHN en de Stichting VTZ tot een gezamenlijk scholingsaanbod voor vrijwilligers, coördinatoren en bestuursleden gekomen, vooruitlopend op de fusie in 2005.
een brede, veelal langdurige ervaring met het werken met VPTZ-vrijwilligers. Zij kennen het werk, weten waar ze over praten en kunnen zich goed verplaatsen in de mensen die aan de trainingen deelnemen. Zij hebben daarnaast vaak al veel ervaring als trainer. Zo snijdt het mes aan twee kanten. Tot slot is er in 2013 een nieuw cq aangepast trainingsaanbod ontwikkeld voor 2014, dat nog beter aansluit op de wensen en behoeften van de leden. Al met al leidt dit tot de start van de eigen VPTZ Academie, van waaruit in 2014 de eerste trainingen worden gegeven. Met het trainingsaanbod kunnen vrijwilligers meerdere jaren achtereen een training volgen. Zij hebben bij hun start in hun eigen organisatie de Introductiecursus VPTZ gevolgd. Aansluitend kunnen zij vier keer een landelijke basiscursus volgen, gericht op onder andere communicatie, reflectie op eigen handelen, verwerking van verlies, onderkenning van verschillen in waarden, normen en persoonlijkheden. Met deze cursussen is de vrijwilliger toegerust om er optimaal te zijn voor mensen in de laatste levensfase en hun dierbaren. Na de basismodules zijn zes verdiepingscursussen voor vrijwilligers beschikbaar. Voor coördinatoren en bestuurders heeft VPTZ Nederland twaalf opleidingen en trainingen ontwikkeld, die helemaal toegespitst zijn op het managen en het coördineren van het vrijwilligerswerk in hospices en bij inzetten bij mensen thuis. Het werken met vrijwilligers vraagt om goed doordacht beleid. Belangrijk doel is het goed kunnen aansturen van vrijwilligers en het creëren van een goede werkomgeving waar mensen optimaal kunnen functioneren en tot hun recht kunnen komen.
In 2008 verschijnt het meerjarenopleidingsbeleidsplan 2008-2010: ‘Vanuit het hart, met waar nodig het hoofd’.
Start VPTZ Academie in 2014, waarbij gewerkt wordt met VPTZ-trainers uit eigen gelederen van de vereniging.
Academie
Enkele getallen In 2013 hebben 1.051 mensen deelgenomen aan de landelijke trainingen van VPTZ Nederland: 944 vrijwilligers en 107 coördinatoren en bestuurders. De kosten daarvan bedragen € 372.000. De financiering komt voor 65% van het ministerie van VWS. De rest komt uit eigen bijdragen van de deelnemende organisaties. In 2013 zijn niet alle beschikbare plaatsen, met name in de trainingen voor coördinatoren en bestuurders, gebruikt. De verwachting is dat in 2014, met aangepaste en deels nieuwe trainingen, het aantal deelnemers weer zal toenemen.
VPTZ Jaarverslag 2013
15
Kwaliteit In de geschiedenis van VPTZ Nederland is altijd veel aandacht aan kwaliteit geschonken. De vereniging wil kwaliteit maken tot een dynamisch proces van groei en ontwikkeling. Zij wil het denken en bezig zijn met kwaliteit steeds stimuleren en sturen in de richting van de essentie van het werk. De leden van de vereniging geven op hun eigen manier vorm aan kwaliteit zodat het bestuur, de directeur, de coördinatoren en vrijwilligers via samenwerking in staat worden gesteld om diensten te leveren, die voldoen aan de eisen, wensen en verwachtingen van de cliënt. De landelijke ontwikkelingen vragen ook om het aantoonbaar maken van de activiteiten: een transparante bedrijfsvoering en het meten van resultaten. Het resultaat van de dienstverlening is een tevreden cliënt. VPTZ Nederland faciliteert alle leden om op hun eigen wijze aan kwaliteit te werken. De vereniging ondersteunt hen in het leren verbeteren, en in 2013 zijn de voorbereidingen gestart om metingen uit te voeren om de kwaliteit van de dienstverlening te analyseren.
VPTZ wil haar kwaliteit zichtbaar maken. Het meten van de kwaliteit is van belang om inzicht te krijgen in de huidige stand van zaken en om structureel aan verbetering te kunnen werken. Het bestuur vindt het belangrijk dat het kwaliteitsbeleid is gebaseerd op de missie van VPTZ Nederland. De cliënt en zijn naasten staan centraal, dan de vrijwilliger, dan de coördinator en de organisatie. VPTZ opereert op het snijvlak van vrijwilligers- en beroepsmatige zorg, hoe gaat de afstemming, samenwerking en wat zijn de risico’s? In de ontwikkelde kwaliteitsvisie wordt verwoord dat de vereniging een lerende organisatie is en diverse kwaliteitsindicatoren ingezet kunnen worden om te leren en te verbeteren. Begin 2014 wordt deze kwaliteitsvisie door de leden gewogen.
Visie op kwaliteit
Het kwaliteitsbeleid van VPTZ berust op drie pijlers: 1. In het kwaliteitsdenken staat de missie van VPTZ Nederland centraal. 2. Kwaliteitszorg is een continu proces, gericht op voortdurende verbetering van de eigen organisatie. 3. Vermijden van onaanvaardbare risico’s.
VPTZ Nederland onderscheidt drie niveaus als het om kwaliteit gaat: het uitvoerings-, het organisatie- en het verenigingsniveau. Op alle niveaus moet de essentie van het werk van VPTZ in de kern terug te vinden zijn, namelijk de relatie. Dat wat gevraagd wordt van de vrijwilliger naar de cliënt, staat ook model voor wat de vrijwilliger mag vragen van de organisatie (coördinator en bestuur). Maar het staat ook model voor hoe de vereniging ingaat op vragen van de individuele lidorganisaties.
Met de bovenstaande kaders zijn de leden van de werkgroep Kwaliteit en de beleidsmedewerker Kwaliteit aan het werk gegaan. Wat zijn de verwachtingen van de cliënt? Zowel over de zorg en ondersteuning door vrijwilligers, als ook de beroepsmatige zorg en de omgevingsfactoren in een hospice. Maar ook, wat is ongewenst? Daar waar de risico’s groot zijn wordt van een kwaliteitsbeleid verwacht dat er wordt aangetoond dat deze risico’s in voldoende mate worden beheerst.
16
VPTZ Jaarverslag 2013
Uiteraard is het kwaliteitsbeleid van toepassing op alle lidorganisaties: organisaties die vrijwillige terminale zorg thuis bieden, organisaties die vrijwillige terminale zorg in het hospice bieden en organisatie die vrijwillige terminale zorg bieden in een palliatieve unit als onderdeel van een groter zorg- of welzijnsinstelling.
Kwaliteitseisen
Sinds de oprichting van het Landelijk Steunpunt VPTZ in 1991 zijn er diverse activiteiten ontplooid om de kwaliteit van de dienstverlening van de organisaties te verbeteren.
Een aantal voorbeelden: - Het ontwikkelen van algemene brochures, handleiding voor het opzetten van een vrijwilligersorganisatie, het Organisatie handboek VPTZ en het handboek Kwaliteit, Kader Goed Bestuur.
Om de kwaliteit van de lidorganisaties te waarborgen heeft de werkgroep in 2012/2013 regels van intenties geformuleerd waar elke lidorganisatie zich in kan vinden en die - Er zijn diverse kwaliteitsinstrumenten ontwikkeld: het kwaliteitsspel aan externen duidelijk maakt waar VPTZ Qualis (2001), reflectiespel ‘Cirkel Er zijn’ (2011), Checklist Kader Goed voor staat. In de regels staat beschreven Bestuur (2012). dat de lidorganisaties de vrijwilligers op transparante en efficiënte wijze in staat - Op het gebied van kennis delen en leren heeft het Landelijk Steunpunt stellen om zijn/haar eigen unieke bijVPTZ regionale netwerken en coördinatorenoverleg opgezet. Er zijn drage te leveren in de laatste levensfase. diverse landelijke dagen, symposia en congressen georganiseerd. Er is Op deze wijze bouwen we voort op de een verdiepingscursus ‘Kwaliteit voor coördinatoren’ ontwikkeld en een werkconferentie gehouden over ‘Relatie tussen kwaliteitsbeleid VTZ en kwaliteitsvisie van VPTZ waarin kwaliteit andere zorgaanbieders en zorgvragers’. staat voor het steeds weer aandacht richten op de essentie van het werk. Een aantal leden vindt dat deze kwaliteitseisen bindend moeten zijn voor het Om het kwaliteitsbeleid lidmaatschap en er zijn leden die het hier te onderbouwen zijn diverse stukken niet mee eens zijn. Er is wel behoefte aan een geschreven zoals ‘VTZ gewogen’, manier om zich te onderscheiden. We zullen hier ‘VTZ organisaties en Kwaliteitszorg’, in de komende jaren nader met elkaar in gesprek ‘Palliatieve zorg, kwaliteit in de laatste moeten gaan. In 2014 maakt VPTZ Nederland een levensfase’, ‘Zorg voor Kwaliteit en kwaliteit kwaliteitskader en starten de eerste kwaliteitsvan zorg’, ‘Wij willen er zijn met zorg voor kwaliteit en kwaliteit van zorg’ en metingen. Dit geeft inzicht in de goede en minder de toolkit voor terminaal zieke migranten goede kanten van de dienstverlening. Ook zal ‘Aan een ieder...’. het mogelijk zijn voor leden om zich met anderen te vergelijken. Uiteindelijk is het ideaal een goed
VPTZ Jaarverslag 2013
17
samenwerkende keten waarin vrijwilligers, coordinatoren, bestuursleden en beroepsmatige zorgverleners de cliënt de juiste zorg op het juiste moment en de juiste plaats bieden.
Goede (vrijwillige) palliatieve terminale zorg voor mensen in V&V-instellingen In 2013 is, in samenwerking met Vilans en Actiz, een project gestart rond het ontwikkelen van een visie op palliatieve terminale zorg in V&V-huizen, de inzet van VPTZ-vrijwilligers in V&V-huizen, scholing van V&Vpersoneel rond palliatieve terminale zorg en scholing van VPTZ-vrijwilligers rond inzet bij dementerenden in een instelling. Dit project, dat doorloopt in 2014, draagt bij aan verdere kennisontwikkeling over de samenwerking tussen formele en informele zorg.
Klachtencommissie De landelijke klachtencommissie behandelt klachten van cliënten, vrijwilligers, medewerkers en leden. De klachtencommissie verricht onafhankelijk en onpartijdig onderzoek naar deze klachten. Naar aanleiding van haar onderzoek doet de klachtencommissie een uitspraak over de gegrondheid van de klacht en doet eventueel één of meerdere aanbevelingen. Ze werkt volgens voorschriften die zijn vastgelegd in de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector en in de klachtenprocedures van VPTZ. Het doel van de klachtencommissie is: het opheffen van individueel ongenoegen en het wegnemen van gevoelens van onrecht bij de klager, het systematisch verzamelen van klachten om een beter zicht te krijgen op mogelijke tekortkomingen in de dienstverlening en het bijdragen aan het kwaliteitsbeleid. In 2013 heeft
18
VPTZ Jaarverslag 2013
de commissie twee klachten behandeld. Op de website www.vptz.nl staat het jaarverslag van de klachtencommissie.
Kennis en informatie VPTZ-leden kunnen bij de vereniging terecht voor advies en informatie. Maar ook organisaties die geen lid zijn en het brede publiek benaderen VPTZ Nederland regelmatig. Er worden over uiteenlopende onderwerpen vragen beantwoord, zoals financiën, subsidies en beleidszaken. Daarnaast informeert en adviseert de vereniging haar leden op een actieve manier via verschillende media. Zie daarvoor ook het hoofdstuk Communicatie en PR. Ook de vijf regionale bijeenkomsten, die twee keer per jaar verspreid over het land georganiseerd worden, spelen een belangrijke rol bij de uitwisseling van kennis en informatie.
Registratierapportage VPTZ De jaarlijkse registratierapportage is een belangrijke informatiebron voor iedereen die betrokken is bij de vrijwillige palliatieve terminale zorg: lidorganisaties, financiers, beleidsmakers en onderzoekers. De registra-
In 1984 start de landelijke samenwerking met 10 organisaties. In 2014 is dit gegroeid naar 210 leden van de vereniging.
Eerste uitgave van het Organisatiehandboek VPTZ in 2002.
tie geeft een beeld van de actuele ontwikkelingen in de branche. De uitkomsten van dit onderzoek worden ook individueel aan de deelnemende VPTZ-organisaties teruggekoppeld (benchmark). Op deze manier kan van anderen geleerd worden. Interessante vergelijkingspunten zijn o.a. de gemiddelde kosten per cliënt, het aantal vrijwilligers per coördinator en de huisvestingskosten. Het optimaliseren van de Registratierapportage was in 2013 onderwerp van de werkgroep Registratierapportage. Het heeft geleid tot enkele aanpassingen in de vragenlijst. De Werkgroep gaat in 2014 onderzoeken of er onder de leden behoefte is aan een web based landelijk registratiesysteem. Onderzocht wordt vervolgens welke mogelijkheden er zijn om de hoeveelheid werk te verminderen die door leden gedaan moet worden om de gevraagde gegevens te verstrekken. In 2013 is de Registratierapportage VPTZ 2012 verschenen. Met een respons van 94% geeft het rapport een in hoge mate betrouwbaar overzicht van wat er in 2012 bij de VPTZ-organisaties is gebeurd. Uit de rapportage blijkt dat in 2012 meer cliënten ondersteund werden in de hospices dan thuis. In het verleden werden de meeste inzetten thuis gedaan. Sinds 2010 is dit gaan verschuiven. Deze verschuiving zwakt wel iets af: werden in 2011 45% van de cliënten thuis ondersteund, in 2012 is dit percentage weer gestegen naar 47%. De stijging van het totaal aantal cliënten dat jaarlijks ondersteund wordt zet zich ook in 2012 door naar 10.005. Hiervoor waren in totaal 10.126 vrijwilligers beschikbaar. De Registratierapportage VPTZ 2012 is te downloaden via de website www.vptz.nl.
Onderzoek VPTZ Nederland is voornemens om meer onderzoek uit te (laten) voeren ter ondersteuning van de kwaliteit en belangenbehartiging van VPTZ Nederland. In 2013 zijn voorbereidende gesprekken gevoerd met verschillende onderzoeksinstituten en universiteiten. Een eerste samenwerking met de Universiteit voor Humanistiek is opgestart en leidt in de eerste helft van 2014 tot een publicatie over de betekenis van het VPTZ-werk voor vrijwilligers zelf. In 2013 is tevens opdracht gegeven tot kwantitatief en kwalitatief onderzoek naar de gewenste en gerealiseerde plaats van overlijden van Nederlanders, en tot het vervaardigen van een trendrapport over 30 jaar VPTZ. De resultaten hiervan worden in de eerste helft van 2014 verwacht.
In 1997 verschijnt de eerste landelijke registratierapportage. Deze geeft informatie over de jaren 1990-1994. Daarna volgen rapportages over de jaren 1995-1998 en 1999-2000. Vanaf 2000 wordt er jaarlijks een rapportage opgesteld, en worden de cijfers over de voorgaande 10 jaar vergeleken.
VPTZ Jaarverslag 2013
19
Verenigingszaken Een vereniging die tot doel heeft ondersteuning dicht bij huis te bieden, wil dicht bij haar leden staan. Een organisatie die laagdrempelig is, een landelijk steunpunt dat door de leden daadwerkelijk als steun wordt ervaren, en een cultuur en structuur waarin intensieve samenwerking, transparantie en onderlinge feedback centraal staan. Kortom een vereniging met een actief en bloeiend verenigingsleven.
Elkaar inspireren VPTZ Nederland organiseert elk jaar een aantal landelijke dagen voor de leden, waar inspirerende thema’s aan bod komen, leden elkaar ontmoeten en kennis wordt uitgewisseld.
de verwachte veranderingen door dat regeringsbeleid. Aanvullend daaraan gaf de Directeur-generaal Langdurige Zorg van het ministerie van VWS, de heer M. Boereboom, een presentatie over de Hervorming Langdurige Zorg en schetste hij de eerste contouren van het regeringsbeleid t.a.v. palliatieve terminale zorg. Tijdens de Inspiratiedag gingen coördinatoren aan de slag met het thema ‘Huilen mag, lachen ook’: Wat doet het met coördinatoren zelf dat zij in hun werk dagelijks in aanraking komen met verlies en afscheid? Tijdens een plenair deel vertelden deelnemers en trainers van de VPTZ Academie hun persoonlijke ervaringen, en werd een theaterstuk over dit onderwerp uitgevoerd. In het middagdeel werd in zes workshops nader invulling gegeven aan het onderwerp.
De Landelijke Beleidsdag en de Inspiratiedag voor coördinatoren werden net als in voorgaande jaren druk bezocht. De Landelijke Beleidsdag richtte zich op de In het voor- en najaar werden de regionale bijeentoekomst van vrijwilligersorganisaties in de palliatieve komsten verspreid over het land georganiseerd. terminale zorg in relatie tot het regeringsbeleid, met als insteek: Zichtbaar maken dat we ‘Er zijn’. Diverse sprekers, waaronder de heer Pieter Winsemius, gingen in op de positionering en profileEerste Comité van aanbeveling ring van lokale organisaties en van de wordt in 1991 benoemd met: vereniging VPTZ, om op die manier te HKH Prinses Margriet der Nederlanden bouwen aan een stevige basis voor
- Mevr. E.J.J.E. van Leeuwen-Schut - Prof. dr. E.A. de la Porte - Dhr. F. Borgman In 2005 wordt Prof. dr. J.M.A. Munnichs Oprichting van het het eerste (na de fusie Dr. F. Oostvogel Landelijk Steunpunt van VTZ en VHN in 2005) Dr. A.J.P. Schrijvers VPTZ in 1991. meerjarenbeleidsplan - Dr. J. de Waard 2006-2010 ‘Verbinding maken’ gepubliceerd.
20
VPTZ Jaarverslag 2013
In 2013 is hierbij vooral aandacht besteed aan de ontwikkelingen in het regeringsbeleid met betrekking op de hervormingen van de langdurige zorg en de vormgeving van de informele zorg. Ook het communicatiebeleid, het kwaliteitsbeleid en de verenigingsstructuur waren onderwerpen waarover werd gediscussieerd. Het aantal deelnemers is in 2013 opnieuw gestegen. De bijeenkomsten vervullen een belangrijke functie in het contact en de afstemming tussen de leden en het Landelijk Steunpunt VPTZ, maar ook voor de leden onderling.
uitbrengen aan (de directie van) VPTZ Nederland. Daarnaast wordt een werkgroep opgericht die onderzoekt hoe de lokale samenwerking tussen hospiceen thuisorganisaties verder gestimuleerd kan worden. In 2014 zal uitvoering worden gegeven aan beide besluiten.
Permanente commissies Enthousiaste en actieve leden zijn van groot belang voor een vereniging om goed te kunnen functioneren. Goede ondersteuning vanuit het Landelijk Steunpunt VPTZ speelt hierbij een grote rol. Ook de samenwerking tussen de leden, de ledenraad, het bestuur en het Landelijk Steunpunt VPTZ is belangrijk. De vereniging kent verschillende soorten leden (thuis, hospice, palliatieve unit, high-care hospice of een combinatie), met elk hun eigen kenmerken en behoeften. In 2013 heeft een werkgroep het bestuur geadviseerd over wat die verschillende typen organisaties precies verwachten van de vereniging en hoe de vereniging hier het beste op kan inspelen in haar verenigingsstructuur en interne communicatie. Verder zal de werkgroep beoordelen of deze verwachtingen te realiseren zijn binnen de huidige verenigingsstructuur. Op basis van het advies van de werkgroep is in de Ledenraadsvergadering van september 2013 besloten tot de instelling van twee permanente commissies naar werksoort (hospice en thuis), die gevraagd en ongevraagd advies
Vanaf 2012 worden, naast de landelijke dagen, 2x per jaar regionale bijeenkomsten georganiseerd voor het uitwisselen van informatie tussen de vereniging en de leden, en de leden onderling.
VPTZ Jaarverslag 2013
21
Communicatie en PR De communicatie is globaal ingericht op twee doelgroepen. De eerste betreft de interne communicatie, waaronder de communicatie met de leden van vereniging wordt bedoeld. Hiervoor worden onder andere een aantal traditionele communicatiemiddelen ingezet. Zo is er de nieuwsbrief voor coördinatoren en bestuursleden VPTZ Nieuws, het tijdschrift van en voor vrijwilligers ‘Antenne’, de besloten website en de mailinglist die is ingericht voor het uitwisselen van informatie tussen leden onderling. Daarnaast is er de externe communicatie die is gericht op het brede publiek. Hierbij gaat het met name om de naamsbekendheid. Of beter om de dienstbekendheid: weet iedereen die behoefte heeft aan ondersteuning in de laatste levensfase een VPTZ-organisatie te vinden en is de vereniging bekend bij belangrijke stakeholders?
Landelijk positioneren, lokaal profileren In samenwerking met de Werkgroep Communicatie en het externe communicatiebureau Buro18 is besloten om de zichtbaarheid en bekendheid van de vereniging de komende jaren te vergroten door middel van ‘branding’. Het uitganspunt hierbij is: ‘Wat voegt VPTZ Nederland (inclusief de ruim 200 lidorganisaties) toe aan de palliatieve zorg in Nederland en hoe kan branding deze positie versterken.’ Het principe kan in deze situatie vergeleken worden met het merk ‘Bovag’. De naam is niet direct verklarend, maar staat wel algemeen bekend als kwalitatief en betrouwbaar. Dat zijn ook gelijk de kenmerken van een sterk merk: het wekt vertrouwen, heeft voorkeur en geniet waardering. Hierbij horen ook de in 2013 ontwikkelde nieuwe huisstijl, beeldmerk en pay-off. Met de activiteiten die er op
22
VPTZ Jaarverslag 2013
gericht zijn om VPTZ neer te zetten als merk en het betrekken, faciliteren en inspireren, wordt in 2014 gestart. Om de vereniging onder de aandacht van het brede publiek te brengen is in 2013 gestart met de productie van een commercial. De commercial is er in eerste instantie op gericht om nieuwe vrijwilligers te werven. De gedachte daarachter is dat hiermee ook de naamsen/of dienstbekendheid bij potentiële cliënten en gasten groter wordt. Als VPTZ onder de aandacht is geweest via deze oproep, zal iemand zich later wellicht herinneren dat deze vorm van ondersteuning mogelijk is, als daar in de toekomst behoefte aan is. Bovendien blijkt dat mensen ontvankelijker voor de boodschap zijn, als zij niet rechtstreeks worden geconfronteerd met hun eigen sterfelijkheid of die van hun naasten. De commercial wordt 17 maart 2014, de jubileumdatum van de vereniging, uitgezonden op alle regionale omroepen. Daarna wordt de commercial op een keten van commerciële zenders getoond, waaronder: 24Kitchen, Discovery Channel, Fox en TLC. Om ook hier de verbinding tussen landelijk en lokaal te maken wordt het materiaal beschikbaar gesteld aan alle leden, die de commercial kunnen gebruiken via de website en kunnen aanbieden bij de plaatselijke omroepen.
Verbinding en kennis delen Binnen de vereniging staat het leren van en met elkaar hoog in het vaandel. Veel goede initiatieven, praktische oplossingen en innovatieve projecten ontstaan bij de leden zelf. Om hier als vereniging als geheel zo goed mogelijk van te profiteren worden deze gedeeld met de leden.
In samenwerking met de Stichting Vrienden van VPTZ Nederland is de prijsvraag ‘Prijs de vrijwilliger’ uitgeschreven. Er is aan de leden gevraagd om een initiatief uit hun organisatie in te sturen, waar zij trots op zijn. Om iedereen deel te kunnen laten nemen, is het thema zo breed mogelijk gehouden. Uit de 27 inzendingen is door de jury, bestaande uit mevrouw Els Borst en de heren Hans Bart, Pieter Sluis, Klaas Dirk Bruintjes en Bert van Barneveld, uiteindelijk één winnaar gekozen: Stichting Leendert Vriel Enschede, met hun inzending over het diversiteitsbeleid. Tijdens de prijsuitreiking, waarvoor alle deelnemende organisaties waren uitgenodigd, ontvingen zij een beeld en een voucher voor de productie van een glossy magazine.
Alle goede initiatieven zijn verenigingsbreed verspreid door een speciale editie van VPTZ Nieuws. Daarnaast is er op de besloten site een gedeelte ingericht waar deze goede voorbeelden gedeeld worden.
In 1991 wordt gestart met een nieuwsbrief in een oplage van 1.600. Dit is de voorloper van de huidige Antenne die in een oplage van 9.000 verschijnt, met daarnaast een digitale versie. 1998: lancering eerste website van de vereniging.
Afscheidsmonologen in 2009, waarbij toenmalig Koningin Beatrix bij de première aanwezig was. Ontwikkeling nieuwe huisstijl 2013, implementatie in 2014.
VPTZ Jaarverslag 2013
23
Financieel De vereniging VPTZ Nederland is een landelijke vereniging zonder winstoogmerk die haar activiteiten kan ontplooien dankzij een instellingssubsidie en een projectsubsidie voor deskundigheidsbevordering van het Ministerie van VWS. Deze subsidies maken de kern van het werk van het Landelijk Steunpunt VPTZ mogelijk. De subsidies worden verstrekt op basis van een activiteitenplan met beoogde eindresultaten gekoppeld aan inzet van mensen en middelen. Over deze activiteiten wordt
separaat op basis van het voorgeschreven model en procedure aan het ministerie van VWS verantwoording afgelegd. In de Jaarrekening (www.vptz.nl) vindt u de financiële verantwoording hiervan terug. Daarnaast zijn er projecten die middels fondsen en bijdragen van leden, e.a. worden gefinancierd.
Op de volgende pagina’s vindt u de kerncijfers uit de jaarrekening en een korte toelichting.
VPTZ Jaarverslag 2013
25
Balans per 31 december 2013 (Na resultaatbestemming) Activa (in euro’s)
31 december 2013
31 december 2012
Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa
e e
20.540 15.720
e e
25.675 15.205
Vlottende activa Vorderingen Handelsdebiteuren Overige vorderingen en overlopende activa
e e e
6.746 36.823 43.569
e e e
26.116 22.732 48.848
Liquide middelen Totaal
e 506.476 e 586.305
e e
324.677 414.405
Passiva (in euro’s)
31 december 2013
31 december 2012
Eigen vermogen Algemene reserve* Egalisatiereserve*
e e e
94.044 78.219 172.263
e e e
114.496 24.234 138.730
Voorzieningen
e
15.294
e
69.747
Kortlopende schulden Crediteuren Onderhanden projecten Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva Totaal
e 57.129 e 151.775 e 27.324 e 162.520 e 398.748 e 586.305
e e e e e e
45.961 51.040 17.337 91.590 205.928 414.405
* Het resultaat volgens de staat van baten en lasten wordt volgens een verdeling zoals die met het ministerie van VWS is overeengekomen toegedeeld naar de egalisatiereserve en algemene reserve. Bij de toelichting op het eigen vermogen is de exacte uitwerking hiervan vermeld.
26
VPTZ Jaarverslag 2013
Staat van baten en lasten over 2013 (in euro’s)
2013 realisatie
2013 begroting
2012 realisatie
Baten Instellingssubsidie ministerie VWS E 755.686 E 741.974 E 730.964 Deskundigheidsbevordering ministerie VWS E 395.932 E 530.801 E 401.094 Eigen bijdrage deelnemers cursussen E 139.621 E 169.290 E 159.800 Contributieopbrengst leden E 115.695 E 120.000 E 114.832 Overige baten E 134.073 E 31.750 E 153.093 Totaal baten E 1.541.007 E 1.593.815 E 1.559.783 Lasten Projectlasten E 823.832 E 852.065 E 817.080 Personeelslasten E 486.350 E 505.739 E 558.828 Huisvestingslasten E 76.852 E 60.000 E 59.793 Algemene lasten E 3.997 E 12.000 E 13.863 Bureaulasten E 62.054 E 85.500 E 85.637 ICT E 33.166 E 27.500 E 24.922 Overige lasten E 23.947 E 51.611 E 10.016 Totaal lasten E -1.510.198 E -1.594.415 E -1.570.139 Saldo van baten en lasten E 30.809 E -600 E -10.356 Financiële baten en lasten E 2.724 E 570 E 2.476 Resultaat E 33.533 E -30 E -7.880 Resultaatbestemming Onttrekking bestemmingsreserve = E 51.500 belangenbehartiging E 33.533 E 43.620 Toevoeging aan algemene reserve E -14.956 E -22.552 Toevoeging aan egalisatiereserve E -18.577 E -21.068 Resultaat na resultaatbestemming = =
VPTZ Jaarverslag 2013
27
Toelichting op de Staat van baten en lasten Voor 2013 is door het ministerie van VWS een instellingssubsidie verleend van € 755.686 en een projectsubsidie voor deskundigheidsbevordering van € 530.801. Voor het jaar 2014 is door het ministerie van VWS inmiddels een Instellingssubsidie toegekend van € 744.000 en een subsidie voor deskundigheidsbevordering van € 433.996.
Activiteiten De belangenbehartiging heeft veel aandacht gehad, met name richting VWS aangaande de subsidie voor de instelling en voor het project deskundigheidsbevordering. Eveneens is gewerkt aan de opzet van de VPTZ Academie waarbinnen een groep van eigen trainers is opgeleid. Dit leidt niet alleen tot een betere kwaliteit van de trainingen maar ook tot een kostenverlaging van de trainingen. In 2013 is een start gemaakt met de ontwikkeling van e-learning en dit zal in de komende twee jaar verder worden ontwikkeld en geïmplementeerd. De samenwerking met en tussen leden is tot stand gekomen door middel van tien regionale bijeenkomsten, landelijke bijeenkomsten en landelijke werkgroepen. De staat van baten en lasten over 2013 laat een positief resultaat zien van € 33.533. Het resterende positieve saldo van € 33.533 is naar rato van de omvang van de instellingssubsidie t.o.v. de totale baten verdeeld naar de algemene reserve en de egalisatiereserve.
28
VPTZ Jaarverslag 2013
Voor de opleiding van eigen trainers en het ontwikkelen van e-learning heeft VPTZ een verlenging van de projectperiode van 1,5 jaar toegezegd gekregen van het ministerie van VWS. Dit deel van de ontvangen subsidie ten bedrage van € 119.575 is derhalve niet in het resultaat opgenomen maar in de balans ondergebracht als zijnde nog te besteden subsidie. Tevens is een bedrag van € 15.294 voorzien als lagere subsidiebijdrage van VWS omdat de eigen bijdrage van de cursisten is achtergebleven door een lager aantal gerealiseerde trainingen. Er waren 75 trainingen gepland en er zijn 64 trainingen gegeven. Het betreft hier met name incompany trainingen welke niet doorgegaan zijn. Hierdoor is het aantal geplande deelnemers ook niet geheel gerealiseerd.
Toelichting op de balans De liquide middelen op de balans zijn op 31 december 2013 hoger ten opzichte van vorig jaar. Dit is met name veroorzaakt door de verstrekte subsidie voor deskundigheidsbevordering die nog niet besteed is en daarmee slechts tijdelijk hoger. Het eigen vermogen is gemuteerd na resultaatbestemming. Het eigen vermogen vormt een geringe risicobuffer waarmee het bureau van de vereniging bij het wegvallen van subsidie haar activiteiten nog zo’n twee maanden zou kunnen continueren. Er is een voorziening getroffen voor de subsidie deskundigheidsbevordering.
Stichting Vrienden van VPTZ Nederland De Stichting Vrienden van de Vereniging VPTZ Nederland heeft een onafhankelijk bestuur. De doelstelling van de Stichting is gericht op het ondersteunen van de activiteiten van de Vereniging VPTZ Nederland. In de samenstelling van het bestuur werd de ontstane vacature door het vertrek van mevrouw mr. H. van Tongeren ingevuld door de heer J. Moraal, oud-bestuurslid van VPTZ Nederland. Begin 2013 werd op verzoek van VPTZ Nederland overlegd over de wens het CBF Keurmerk te gaan voeren, aangezien VPTZ Nederland zelf dit keurmerk niet kon aanvragen. Deze was nodig om de commercial van VPTZ Nederland aan te bieden aan Socutera. In de loop van het jaar is na een aantal vergeefse pogingen en mede op verzoek van het bestuur van de vereniging besloten de aanvraagprocedure voortijdig te stoppen. De commercial wordt nu via andere landelijke, regionale en plaatselijke omroepen uitgezonden. Dit laat onverlet dat de Vrienden Stichting wel bezig blijft met het werven van vrijwillige bijdragen en het aanvaarden van schenkingen en legaten. Ultimo 2013 werd aan de Vrienden Stichting een nalatenschap toegekend die in de loop van 2014 zal worden afgewikkeld. Het gaat daarbij om een bedrag van circa € 20.000. Door het bestuur werd een subsidieaanvraag van het Landelijk Steunpunt VPTZ gehonoreerd die onder meer zal worden aangewend voor de productie van een commercial van VPTZ Nederland die in 2014 zal worden uitgezonden.
Een belangrijk deel van de werkzaamheden van het bestuur bestond uit de voorbereiding en realisatie van “Prijs de Vrijwilliger” en de Elckerlijcklezing. In augustus van het verslagjaar is de “Prijs de Vrijwilliger” uitgeschreven met als thema “Iets om trots op te zijn”. In totaal hebben 27 lidorganisaties initiatieven ingezonden, die beoordeeld werden door een onafhankelijke jury. Op 25 november werden drie organisaties genomineerd. In VPTZ Nieuws nummer 54 is uitvoerig verslag gedaan van de diversiteit van de inzendingen. De prijs staat symbool voor alle lidorganisaties van VPTZ. Op 25 november vond tevens de Elckerlijcklezing plaats, met als thema “Laat je raken”. De lezing vond dit jaar voor de vijfde keer plaats. Stil te staan bij de authentieke vragen rond verwondering en bewustwording van leven en sterven is voor de VPTZ een essentieel aspect van haar taak als maatschappelijke beweging. Zowel de Prijs de Vrijwilliger als de Elckerlijcklezing werden door de aanwezigen gewaardeerd. Er wordt nagedacht over een andere opzet van de lezing alsook over een lustrumuitgave van de inhoudelijke bijdragen van de afgelopen vijf bijeenkomsten.
Stichting Vrienden van VPTZ Nederland opgericht in 1994.
In 1990 gaf het toenmalige ministerie van WVC opdracht en geld om een Landelijk Steunpunt VPTZ in te richten.
VPTZ Jaarverslag 2013
29
Bijlage 1:
Verenigingsstructuur
Ledenraad VPTZ Nederland De Ledenraad is het hoogste orgaan binnen de vereniging VPTZ. De raad bestaat uit 22 leden, die allen zijn gekozen in een VPTZ-regio.
Regio 1. Groningen 2. Friesland 3. Drenthe 4. N.W. Overijssel/Gelderland 5. Twente 6. Steden-Driehoek 7. Arnhem e.o./Achterhoek 8. Zuid Gelderland 9. Utrecht 10. ‘t Gooi, Flevoland 11. Noord Holland-Noord 12. Kennemerland 13. Amsterdam e.o. 14. Zuid-Holland Noord 15. Den Haag e.o. 16. Rotterdam e.o. 17. Z.H. Eilanden, Alblasserwaard 18. Zeeland 19. West Brabant 20. Oost Brabant 21. Noord Limburg 22. Zuid Limburg
30
VPTZ Jaarverslag 2013
Vertegenwoordiger Dhr. G.H. van den Bremen Dhr. R.H. Hamster Mevr. N. van Doesum Vacature Dhr. H.J.P. Hekman Dhr. S. Tromp Dhr. S.P.W. Franses Mevr. G.J. Vermeulen Vacature Vacature Dhr. H.A.J.M. Steenaert Dhr. D. Klunder Vacature Dhr. G. Kulker Dhr. G. Lansbergen Mevr. J. Grandia Vacature Mevr. M.A.E. Velthuis Mevr. A. van der Sande-Sinke Dhr. F. de Werdt Vacature Dhr. J. Ronckaerts
Bestuur VPTZ Nederland (31-12-2013) Het bestuur van de vereniging VPTZ draagt bij aan het beleid van de vereniging op hoofdlijnen, draagt er zorg voor dat beleid wordt uitgevoerd en houdt toezicht op die uitvoering. Het bestuur van VPTZ Nederland bestaat uit zeven leden.
Mevr. G. Prins Voorzitter Tweede termijn aangesteld: April 2011 Einde termijn: April 2014
Functie dagelijks leven: Voorzitter Raad van Bestuur Philadelphia Zorg Nevenactiviteiten: Commissaris bij CSU, Lid Raad van Beheer Cosun, Voorzitter Bestuur Dienstenorganisatie Protestantse Kerk Nederland
Mevr. Mr. P.Th. Sick Secretaris
Functie dagelijks leven: Advocaat arbeidsrecht bij Boontje Advocaten te Amsterdam
Tweede termijn aangesteld: September 2013 Einde termijn: September 2016
Nevenactiviteiten: Verbonden aan het jurisprudentietijdschrift Rechtspraak Arbeidsrecht (RAR) - Kluwer, Redacteur Tijdschrift Recht en Arbeid - Kluwer, Docent voor diverse doelgroepen (Kluwer, Medilex)
Mevr. H.G.M. Olde Loohuis Plaatsvervangend voorzitter
Functie dagelijks leven: Tot 01-01-2008 coördinator Stichting Leendert Vriel Noord Oost Twente
Tweede termijn aangesteld: April 2011 Einde termijn: April 2014
Nevenactiviteiten: Voorzitter Raad van Commissarissen Naviva Kraamzorg, Voorzitter Raad van Commissarissen Crematoria Twente/Oost Nederland BV Relatie tot VPTZ: Oud-coördinator Leendert Vriel Noord Oost Twente
VPTZ Jaarverslag 2013
31
Mevr. P.J. Brand RA Penningmeester Tweede termijn aangesteld: September 2013 Einde termijn: September 2016
Dhr. Th. Brugman Tweede termijn aangesteld: September 2013 Einde termijn: September 2016
Functie dagelijks leven: Financieel Directeur ArboNed BV Nevenactiviteiten: Docent externe verslaglegging Postdoctorale opleiding Accountancy aan de Vrije Universiteit Amsterdam Relatie tot VPTZ: Oud-bestuurslid Hospice De Cirkel Zwijndrechtse Waard
Functie dagelijks leven: Tot VUT (01-01-2003) Voorzitter Centrale Directie Dr. Nassau College te Assen, 2003 tot heden: interimdirecteur/rector scholen voor voortgezet onderwijs (pensioengerechtigde leeftijd bereikt in 2006) Nevenactiviteiten: Vice-voorzitter Vereniging van Toezichthouders in OnderwijsInstellingen, Vice-voorzitter vereniging Breed Overleg Kleine Dorpen in Drenthe Relatie tot VPTZ: Voorzitter Vrijwilligers Terminale Zorg Drenthe (VTZD)
Dhr. A.F.M. Trippaers Aangesteld: September 2013 Einde termijn: September 2016
Functie dagelijks leven: Tot pensionering in 2010 diverse directeursfuncties in het bankwezen. Nevenactiviteiten: Voorzitter Stichting bejaardenhuisvesting Soest, Lid OC WK Bridge, Voorzitter Nederlandse Federatie Denksporten Relatie tot VPTZ: Voorzitter Hospice De Luwte, Soest
Vacature
32
VPTZ Jaarverslag 2013
Landelijk Steunpunt VPTZ (31-12-2013) Het Landelijk Steunpunt VPTZ zorgt voor de dagelijkse uitvoering van en ontwikkeling van nieuw beleid van de vereniging.
Directeur
Mevr. dr. C.C.M. Holtkamp
Beleidsmedewerkers
Mevr. M. Barree Mevr. R. Boeschoten Mevr. M.P.J. Gouwenberg Mevr. M. Notenboom Mevr. drs. J. Somsen Mevr. drs. J. Streng Mevr. N. van Uden Mevr. mr. G. Vermeulen
Administratie/Secretariaat
Mevr. M. de Jong Mevr. N. Martinot Mevr. R. Middendorp Mevr. W. Staal Mevr. L. Warnaar
Externe medewerkers
Mevr. J. Aarnoudse
VPTZ Jaarverslag 2013
33
Bijlage 2:
Doelstellingen en resultaten 2013
Als we de doelstellingen uit het Activiteitenplan 2013 vergelijken met de behaalde resultaten, krijgen we het volgende overzicht:
Belangenbehartiging Concrete doelstelling
Resultaat 2013
Pleitbezorging voor handhaving van de VWS-subsidieregeling Palliatieve Zorg en ophogen van het subsidieplafond.
In het kader van de Hervorming Langdurige Zorg (HLZ) heeft de palliatieve terminale thuiszorg (lees: de extramurale beroepsmatige zorg thuis en in zelfstandige hospices) een uitzonderingspositie gekregen. Daarnaast is aangegeven dat de Subsidieregeling Palliatieve Zorg (€ 15,5 miljoen/jaar) voor vrijwillige zorg thuis en in hospices op enigerlei wijze structureel zal worden. Vorig jaar is het subsidieplafond met 10% verhoogd (tot € 15,5 mio/jr); dit jaar is gecommuniceerd dat deze verhoging structureel is.
Pleitbezorging voor handhaving van de instellingssubsidie en de subsidie voor deskundigheidsbevordering.
34
VPTZ Jaarverslag 2013
De instellingssubsidie en de subsidie voor deskundigheidsbevordering zijn voor 2014 opnieuw toegekend.
Het Landelijk Steunpunt VPTZ brengt maatschappelijke ontwikkelingen in kaart en beoordeelt de specifieke belangen van VPTZ in dit licht. Deze worden overgebracht bij beleidsontwikkelaars en politieke besluitnemers.
In het kader van de Hervorming Langdurige Zorg is een positionpaper namens VPTZ Nederland en Associatie HCH aan de Staatsecretaris VWS en de voltallige vaste Kamercommissie VWS gestuurd. Hierin staan alle onderbouwde redenen om te pleiten voor een uitzondering voor palliatieve terminale zorg bij de herziening van de langdurige zorg. In het kader van de afstemming tussen formele en informele zorg neemt VPTZ Nederland deel aan de Agenda voor de toekomst.
Het Landelijk Steunpunt VPTZ zal actief op zoek gaan naar kansen en mogelijkheden om aan te haken bij de speerpunten in het subsidiebeleid van het ministerie van VWS.
VPTZ heeft een project ingediend bij het verbeterprogramma palliatieve zorg van ZONMW. Hiermee kunnen zorgaanbieders vanaf volgend jaar subsidie aanvragen om de samenwerking met vrijwilligers te verbeteren.
Regelmatige uitwisseling met stakeholders; waar mogelijk gezamenlijk optrekken in het kader van pleitbezorging.
Binnen de Kerngroep Palliatieve Zorg heeft VPTZ Nederland m.n. samengewerkt aan afstemming rond het op te zetten Nationaal Programma Palliatieve Zorg. Verder heeft VPTZ Nederland bijgedragen aan de totstandkoming van de Zorgmodule Palliatieve Zorg. In het kader van de Agendavorming voor de Informele Zorg (vanuit ministerie VWS) neemt VPTZ Nederland deel aan drie van de vier werkgroepen die in 2014 van start gaan. Hierbij wordt vanuit VPTZ samengewerkt met een brede groep uit formele en informele zorg: Actiz; Agora; Anbo; BTN; GGZ NL; Humanitas; Kerk in actie; LPGGZ; MEE; Mezzo; LHV; NCPF; NOV; NPV Zorg; NVZ; Platform VG; Verenso; VenVN; VGN; Zonnebloem; ZN; enkele Gemeenten, de VNG en VWS.
Bijdrage aan het tweejaarlijkse EAPC-congres in Praag en op verzoek bijdragen aan internationale samenwerkings- en onderzoeksprojecten.
VPTZ Nederland heeft bijgedragen aan een workshop over ‘volunteering in palliative care’, voorafgaand aan het EAPC-congres en is op basis daarvan gevraagd zitting te nemen in de stuurgroep van de op te richten Taskforce over dit onderwerp.
VPTZ Jaarverslag 2013
35
De Elckerlijcklezing waarbij de bewustwording rond leven en dood, gecombineerd wordt met (het uitbouwen van) relatiebeheer met betrekking tot zowel het bedrijfsleven als sponsoren en fondsen.
Op 25 november vond voor de vijfde keer de Elckerlijcklezing plaats, met als gastsprekers Alexander Rinooy Kan en Carolien van Leussen.
Uitbreiding van de beschikbare financiële middelen.
Vanwege de wisseling van directie is in 2013 geen uitbreiding van financiële middelen gerealiseerd. Inmiddels is een start gemaakt met het werven van aanvullende financiële middelen voor projecten.
Activiteiten op het gebied van fondsenwerving.
In 2013 zijn contacten onderhouden met de tot dan toe bekende fondsen.
Deskundigheidsbevordering Het aanpassen c.q. ontwikkelen van een nieuw trainingsaanbod (inhoudelijk).
In 2013 zijn er drie nieuwe vrijwilligerstrainingen ontwikkeld en zes voor coördinatoren. Daarnaast zijn bestaande trainingen gereviseerd en aangepast.
Het ontwikkelen van een plan van aanpak 2014.
De ontwikkeling van de eigen VPTZ Academie heeft in 2013 vorm gekregen. Vanaf 1 januari 2014 is de academie operationeel.
Het opleiden van VPTZ-trainers aan de hand van een train-de-trainertraject.
In 2013 zijn 10 coördinatoren en vrijwilligers opgeleid tot VPTZ-trainers bij opleidingsinstituut ‘Het Balkon’.
Pilot in één regio waarbij de opgeleide trainers een aantal modules gaan verzorgen.
Alle trainers hebben een pilottraining verzorgd onder begeleiding van een senior trainer. Alle pilots zijn succesvol verlopen.
36
VPTZ Jaarverslag 2013
Kennis en informatie Invullen Helpdesk, afhandelen vragen en FAQ’s.
Via de Helpdesk worden de meest uiteenlopende vragen van leden beantwoord. Wanneer bepaalde vragen/onderwerpen vaker aan de orde komen, wordt er een zgn. FAQ (Frequently Asked Questions) op de website geplaatst. Het invullen van de helpdesk is een continu proces.
Het optimaliseren van het gedigitaliseerde Organisatie handboek VPTZ.
De wijze waarop het handboek Kwaliteit geïntegreerd gaat worden in het Organisatie handboek VPTZ is besproken en vastgesteld. In 2014 wordt hier een vervolg aan gegeven.
Een eerste slag in het verbeteren van interne ledeninformatie mbv het nieuwe ledeninformatiesysteem.
De inrichting van het nieuwe ledeninformatiesysteem is in 2013 geoptimaliseerd, teneinde gegevens over leden individueel, maar ook collectief beter te kunnen vastleggen en zo ontwikkelingen te kunnen volgen. Hier wordt in 2014 een vervolg aan gegeven.
Registratierapportage 2012.
De registratierapportage 2012 is in november 2013 verschenen. De respons op de vragenlijsten was 94%.
Trendrapport 2013: eerste variant basisstramien; eerste proeve vulling basisstramien.
In 2013 heeft de opbouw van het trendrapport zich vertaald in het opstellen van het Positionpaper van VPTZ Nederland over de Hervorming Langdurige Zorg. Daarmee is de voor VPTZ-organisaties belangrijkste ontwikkeling/trend van dit jaar uitgediept.
Uitbouw en opzet structuur basisnetwerk voor Kennis en Informatie.
Met diverse partijen is intensiever samengewerkt om te komen tot een sterker kennisnetwerk en beter inzicht in kwantitatieve en kwalitatieve bewegingen in de palliatieve terminale zorg. Te noemen vallen hier: Direct Research/Centerdata/ IKNL/CIZ, maar ook de partijen betrokken bij de Coalitie van Betekenis tot het einde.
VPTZ Jaarverslag 2013
37
PR en communicatie Zes edities VPTZ Nieuws, zes Antennes (vier papier, twee digitaal), actuele website, actieve bijdrage in de mailinglist, jaarverslag.
Alle geplande communicatiemiddelen zijn verschenen.
Communicatieplan ‘Differentiatie binnen de vereniging VPTZ Nederland’.
In 2013 is besloten om in het komende jaar te starten met twee vaste commissies (hospices en thuis). De bijhorende communicatie is daarmee ook naar 2014 verschoven.
Voorzetting PR-ondersteuning aan lidorganisaties.
Samen met de werkgroep Communicatie is de lijn voor de komende jaren uitgezet. Daarnaast is aan verschillende organisaties op concrete onderwerpen ondersteuning gegeven.
De website wordt zodanig toegerust dat lidorganisaties op laagdrempelige wijze hun ervaringen en kennis kunnen delen. Lidorganisaties worden benaderd om goede voorbeelden te delen.
Door middel van ‘Prijs de Vrijwilliger’ zijn veel goede voorbeelden verzameld. Deze zijn toegankelijk gemaakt via de website en daarnaast verspreid onder alle leden via een speciale uitgave van VPTZ Nieuws. Daarbij worden leden gestimuleerd om blijvend voorbeelden aan te leveren.
Vertegenwoordiging in projecten in initiatieven op het gebied van voorlichting over palliatieve zorg.
VPTZ Nederland maakt actief deel uit van de Stuurgroep van de Internationale Dag van de Palliatieve zorg, en de werkgroep Publieksvoorlichting Palliatieve Zorg. Daarnaast is VPTZ Nederland onderdeel van de bredere ‘Coalitie Van Betekenis tot het einde’.
Concreet plan om het ‘leren van en met elkaar’ te stimuleren.
Zie informatie over ‘Prijs de Vrijwilliger’, waarmee hier uitvoering aan gegeven is.
38
VPTZ Jaarverslag 2013
Actief benutten van sociale media.
In 2013 is gestart met het twitteraccount @VPTZNederland. Waardoor een breed publiek geïnformeerd wordt over activiteiten van de vereniging inclusief leden.
Inventarisatie en advies over het beter benutten bestaande producten en aanwezige kennis.
Dit wordt doorgeschoven naar 2014, waarbij een koppeling gemaakt wordt met de mogelijke diversiteit in het aanbod naar typen leden.
Kwaliteitsbeleid De kwaliteitsvisie die in 2012 geformuleerd is, wordt door de leden gewogen.
Samen met de werkgroep Kwaliteit is in 2013 een kwaliteitsvisie opgesteld. Deze is in maart 2013 voorgelegd aan het bestuur. Het bestuur vindt het belangrijk dat het kwaliteitsbeleid is gebaseerd op de missie van VPTZ Nederland. De cliënt en zijn naasten staan centraal, dan de vrijwilliger, dan de coördinator en de organisatie. VPTZ opereert op het snijvlak van vrijwilliger en professional, hoe gaat de afstemming, samenwerking en wat zijn de risico’s? Vervolgens is de visie op kwaliteit uitgewerkt in een kwaliteitsplan voor 2014 - 2015. Begin 2014 wordt de kwaliteitsvisie door de leden gewogen.
Met de leden zal nader overlegd worden of de minimumset aan kwaliteitseisen wel of niet bindend moet zijn voor het lidmaatschap.
De werkgroep Kwaliteit heeft regels van intentie geformuleerd. Een aantal leden vinden dat kwaliteitseisen bindend zou moeten zijn voor het lidmaatschap en er zijn leden die het hier niet mee eens zijn. Er is wel behoefte aan een manier om zich te onderscheiden.
De binnen VPTZ al aanwezige informatie over randvoorwaarden voor kwaliteit zoals het Organisatie handboek VPTZ, de trainingen etc. wordt up-to-date gebracht.
Het onderhoud van het Organisatie handboek VPTZ is een continu proces. Er is een start gemaakt met het actualiseren van de informatie over kwaliteit. Dit wordt in 2014 verder uitgewerkt.
VPTZ Jaarverslag 2013
39
Uitvoering van het projectplan ‘Goede (vrijwillige) palliatieve terminale zorg voor mensen in V&V-instellingen’.
Dit project wordt volgens plan uitgevoerd. Het project loopt door tot 1 juni 2014 en kan zich verheugen in grote belangstelling zowel binnen als buiten VPTZ Nederland.
Verenigingszaken In het voor- en najaar worden vijf regionale bijeenkomsten georganiseerd voor bestuurders en coördinatoren van VPTZ-organisaties. Hierin wordt beleid van de vereniging besproken en informatie uitgewisseld. De uitkomsten worden breed verspreid binnen de vereniging en het Landelijk Steunpunt VPTZ communiceert over de wijze waarop deze doorwerken in het beleid.
De bijeenkomsten hebben alle plaatsgevonden en zijn dit jaar weer goed bezocht (voorjaar 138 personen; najaar 137 personen). De waardering van de leden is groot te noemen.
Vanuit de intensivering van de contacten met de leden en de regionale bijeenkomsten kunnen onderwerpen worden voorgesteld waarvoor werkgroepen kunnen worden samengesteld.
In 2013 is de werkgroep Rutte II van start gegaan. Deze werkgroep concentreert zich op de gevolgen van de Hervorming Langdurige Zorg en op de Agenda Informele Zorg, als uitvloeisel van het beleid van het kabinet Rutte II. Tevens is de werkgroep ledengroepen actief geweest, die in de zomer van 2013 het bestuur onder meer heeft geadviseerd twee permanente commissie in te stellen naar werksoort (hospice en thuis). Dit advies is door bestuur en ledenraad overgenomen.
Het opstellen van een halfjaarlijkse algemene beschouwing van de maatschappelijke situatie, een kenschets, verdeeld in aandachtspunten/vragen voor VPTZ als vereniging en voor lidorganisaties en het bespreken van deze algemene beschouwingen tijdens de regionale bijeenkomsten.
Dit gebeurt a.d.h.v. de presentaties bij de regionale bijeenkomsten en de door leden ingestuurde vragen of kwesties die tijdens de bijeenkomsten te berde worden gebracht.
40
VPTZ Jaarverslag 2013
Organisatie van de Landelijke Beleidsdag en de Inspiratiedag voor coördinatoren.
Beide dagen zijn georganiseerd en werden opnieuw goed bezocht: 114 deelnemers aan de LBD en 115 aan de Inspiratiedag en als goed gewaardeerd door de deelnemers.
Lidmaatschapsaanvragen worden volgens de geldende procedures behandeld, waarbij rekening wordt gehouden met een extra toeloop van nieuwe leden i.v.m. politieke ontwikkelingen.
In 2013 zijn zes nieuwe lidmaatschapsaanvragen binnengekomen, die alle goedgekeurd zijn door de Ledenraad. Een extra toeloop i.v.m. politieke ontwikkelingen blijft vooralsnog uit.
Gevolgen van de verwachte extra toeloop voor bestaande leden worden gemonitord en waar nodig wordt hierop actie ondernomen, bijvoorbeeld in de belangenbehartiging richting het ministerie van VWS en met bestaande leden en regionale netwerken palliatieve zorg in ‘drukke’ regio’s.
Extra toeloop van nieuwe leden blijft vooralsnog uit.
Verheldering van de rol en positie van de klachtenpersoon van het Landelijk Steunpunt VPTZ binnen de klachtenregelingen, door het Landelijk Steunpunt VPTZ, ism de klachtencommissie.
In overleg met de Klachtencommissie zijn diverse aspecten van klachtbehandeling en de daarop van toepassing zijnde reglementen besproken. In het voorjaar van 2014 worden de wijzigingen in de reglementen aan de Ledenraad voor gelegd.
Heldere beschrijving van de producten en diensten met bijbehorende voorwaarden (consulentfunctie).
Een beschrijving van de consulentfunctie is geplaatst op de besloten website. Het doorontwikkelen van specifieke diensten zoals studiedagen (op maat) rond missie en visie wordt in 2014 opgepakt i.s.m. de VPTZ Academie.
Een volledig functionerend nieuw integraal softwarepakket.
Het softwarepakket heeft betrekking op voor VPTZ drie belangrijke modules: de ledenadministratie, cursistenadministratie en financiën. Deze modules functioneren integraal. Optimalisatie zal in 2014 nog een vervolg krijgen.
Volledige effectuering van de verlaging van de personele bezetting 2013 van het Landelijk Steunpunt VPTZ.
In 2013 is het aantal fte’s aan het einde van het jaar uitgekomen op 9,2 fte. Daarmee zit het Landelijk Steunpunt VPTZ op een personele bezetting die in lijn is met de toegekende subsidies.
VPTZ Jaarverslag 2013
41
Colofon Tekst: Vormgeving: Beeldmateriaal: Druk: Mei 2014
VPTZ Nederland Van Lint in vorm, Burgh-Haamstede Commercial VPTZ Nederland Grafia, Pijnacker
Bezoekadres John F. Kennedylaan 99 3981 GB Bunnik Correspondentieadres Postbus 189 3980 CD Bunnik T 030 6596266 E
[email protected] I www.vptz.nl
Als sterven dichtbij komt