JAARGANG 79 | NUMMER 4 | AUGUSTUS 2011
Spelregelwijzigingen BOS-cursus in Kenia Peru in de polder
COLOFON
INHOUD
De Scheidsrechter Officieel orgaan van de Centrale Organisatie van Voetbalscheidsrechters
2
Redactieraad Ron de Bruin, voorzitter Leo Blank, lid Wim van Oosten, lid
Spelregelwijzigingen
6 Bernard Fransen Topper in de luwte
Regiocorrespondenten NOORD – Herman Broer T 06-48643480 Pieter Jan Lubberts T 0592-345887 E
[email protected] OOST – Han Marsman T 0570-622333 E
[email protected] WEST I – Piet Tiggelaar T 072-5615058 Wim Boeren T 035-5253672 E
[email protected] WEST II – Will Stevens T 079-3614191 E
[email protected] ZUID I – Vacature ZUID II – Peter Ekers T 06-25491414 Bram Witsiers T 06-48970498 E
[email protected] Tekstcorrecties Henrico Pit, Raymond Siebe, Arie den Dulk Redactieadres Redactie De Scheidsrechter Kribbemonde 141, 3434 KZ Nieuwegein T 030-6081960, F 030-6081961 E
[email protected] Secretariaat COVS W.J.G.M. Peijnenburg, Mozartstraat 10, 5102 BE Dongen T 06-18472405 E
[email protected] Penningmeester COVS Nederland M.C.M. v.d. Burgt Eikesstraat 9, 6013 RC Hunsel E
[email protected]
12 16
BOS-cursus in Kenia
Peru in de polder
19 En verder… 3 Voorwoord 4 Redactioneel 5 Kritisch bekeken 10 Te veel scheidsrechters in West-Friesland? 15 Sportblessures 20 Regionieuws West I / Zuid I 21 Regionieuws West I 22 Regionieuws West II / In Memoriam 23 Regionieuws Oost en Zuid II
Abonnementen voor niet COVS-leden: € 17,50 per jaar. Voor abonnementen, anders dan COVS lidmaatschap, kunt u terecht bij de penningmeester van de COVS (zie boven). Adreswijziging voor COVS-leden doorgeven via de secretaris van de COVS-groep. Overname artikelen Na toestemming van de redactie. Vormgeving Tekstueel Grafische Producties, Alkmaar Arie den Dulk E
[email protected] Druk AD DRUK BV, Zeist
Foto voorpagina: Johan Cruyff tijdens de wedstrijden om de Johan Cruyff Foundation Cup te midden van de West-Friese scheidsrechters.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
VOORWOORD Beste sportvrienden… Vorig jaar meldde ik in het augustusnummer dat we bezig waren met een actie om nieuwe COVS-leden te werven. Mijn optimisme om de campagne voor eind 2010 af te ronden is de grond in geboord. Een aantal keren hebben wij in Zeist over dit onderwerp gesproken. De laatste afspraak was dat wij de gegevens van onze leden op een cd-rom zouden vastleggen. Een match van deze gegevens met alle KNVBscheidsrechters zou ons beschikbaar worden gesteld. De COVS is alle afspraken nagekomen. Ondanks enkele herinneringen wachten we nog steeds. In Zeist is men druk geweest met andere zaken. Bestuurlijke vernieuwing en het tuchtreglement hebben veel tijd en energie gekost. Over de bestuurlijke vernieuwing zal ik u in een volgende editie nader informeren. In de eerstvolgende vergadering zal het VCN ter zake een standpunt innemen. Vervolgens trekken we met
betrekking tot dit onderwerp gezamenlijk op met de andere belangenorganisaties (BZV-LBA-VVON). Wat de aanscherping van de strafmaatregelen bij excessen betreft, juich ik elke aanpak om verbetering te bewerkstelligen toe, maar ik ben wel van mening dat alleen zwaarder straffen de angel er niet uithaalt. Als geen ander weet ik dat er meerdere oorzaken zijn die hebben geleid tot te veel excessen en helaas ook tot veel te veel molestaties. Ook is het mij bekend dat nog nimmer een echt
onderzoek is gepleegd naar de herkomst van dit wangedrag. Eerder meldde ik dat de inzet van waarnemers bij die categorie meer dan wenselijk is; men verkrijgt niet alleen meer inzicht in deze categorie, deze aanpak heeft bovendien een preventieve werking tot gevolg. Incidenteel overschrijdt een standaardelftal de grenzen van sportiviteit en respect. Ik ben er echter van overtuigd dat het overgrote deel van de wantoestanden op de voetbalvelden plaatsvindt in het recreatieve voetbal. Dit is met een sim-
door JOHAN DOLLEKAMP voorzitter COVS
pel onderzoek, dat weinig tijd vergt en bovendien niet veel kost, te controleren. Ook durf ik te beweren dat het overgrote deel van die ellende wordt veroorzaakt door verenigingsscheidsrechters die niet c.q. onvoldoende voor hun taak berekend zijn. Naar mijn mening dient parallel aan de verzwaring van straffen een kwaliteitsslag te worden gemaakt bij de arbitrage. In principe zouden alle seniorenwedstrijden moeten worden geleid door KNVBscheidsrechters. Dat betekent mijns inziens dat er hogere eisen aan de verenigingsscheidsrechters moeten worden gesteld en dat deze verplicht moeten worden om een opleiding te volgen. Wanneer wordt gekozen voor de aanpak op twee fronten zal dit ongetwijfeld leiden tot meer sportiviteit en meer respect. Sportiviteit en respect nog steeds zonder COVS! Graag wens ik u een succesvol en sportief seizoen toe.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
3
REDACTIONEEL door RON DE BRUIN
4
Op het moment dat ik deze woorden tik, is de eerste ronde van het voetbalseizoen 2011/2012 al weer een feit. Op dat moment realiseer je je ook dat we weer aan de tweede helft beginnen van deze jaargang van ons vakblad De Scheidsrechter. Voor de meesten zit de zomervakantie erop en ik hoop dat een ieder ook daadwerkelijk zomerse gevoelens heeft overgehouden. Voor hen die in juli de vakantie hadden was het natuurlijk kommer en kwel, zeker als ze in Nederland zijn gebleven. Kommer en kwel is het gelukkig niet met ons vakblad. Goede informatie hebben we steeds kunnen plaatsen en we hebben dit jaar al tweemaal een uitgave uitgebracht van 28 pagina’s. Afgaande op de reacties die ik heb gekregen, is men in het land tevreden. Een punt om wederom de schouders er onder te zetten voor dit nummer.
In dit nummer een verhaal van de vicevoorzitter KNVB Bondsbestuur, Bernard Fransen. In een interview dat redactieraadslid Wim van Oosten met hem had, spreekt hij zijn waardering uit aan het scheidsrechterskorps. Ons ander redactieraadslid Leo Blank heeft een interview met de organisatoren achter de voetbalwedstrijden van de Cruyff Foundation. U merkt het, onze nieuwe redactieraadsleden zijn al volop aan de slag voor u. Een oud redactieraadslid heeft namens de KNVB weer een aantal cursussen in ontwikkelingslanden gegeven. Rob de Visser was docent van een tweetal cursussen in Kenia en Zambia. In deze uitgave vindt u van één van deze twee cursussen een verslag. Zo ziet u maar weer dat nieuwe en oude redactieraadsleden hun input geven aan De Scheidsrechter. Allen dank daarvoor.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
Een andere bron van input voor de Scheidsrechter is uiteraard onze LSC. Zoals gebruikelijk zorgen zij elke uitgave voor een actueel onderwerp met betrekking tot de spelregels. In de augustusuitgave van elk jaar betekent dat wederom een grote bijdrage voor alle wijzigingen/aanpassingen/ interpretaties van de spelregels. Uiteraard zijn deze ook te vinden op de diverse websites, maar ik wil alle lidverenigingen erop wijzen om deze wijzigingen/aanpassingen/interpretaties ook bij de voetbalverenigingen onder de aandacht te brengen, met name waar het de vele verenigingsscheidsrechters betreft.
Ook onze regiocorrespondenten zorgen voor een continue input. Zonder hun inzet zouden we geen regioberichten hebben. Daarom dank aan hen die het echte ‘veldwerk’ doen. In Zuid I hebben ze op het ogenblik geen regiocorrespondent en ik verwijs hiervoor speciaal naar de oproep van het Districtsbestuur Zuid I. Zie hiervoor de regioberichten van Zuid I. Ik hoop dat u het met me eens bent dat wij er steeds weer in slagen om een goed informatief en lezenswaardig vakblad te maken. Mede met die gedachte wens ik u dan ook heel veel leesplezier.
KB Kritisch bekeken door WIM VAN OOSTEN
Op de dag waarop ik dit stukje voor ons lijfblad dien in te leveren begint de competitie betaald voetbal weer. En je hoeft geen groot profeet te zijn om te voorspellen dat er op de dag dat ú dit leest al weer diverse spraakmakende beslissingen door scheidsrechters zijn genomen. Beslissingen die in diverse media uitvoerig tegen het licht zijn gehouden en van commentaar voorzien en die er uiteraard om roepen om het Nederlandse scheidsrechterskorps collectief naar een ontwikkelingsland te deporteren want ze bakken er in Nederland maar weinig van. “Overdrijven is ook een kunst”, luidt een goed Nederlands gezegde en aangezien overdrijving toch niet uit te roeien valt kunnen columnisten daar vrolijk aan meedoen. Maar wat heeft de betaaldvoetbalsector zelf wel niet voor lachwekkende dingen vertoond, de weken na het afsluiten van de competitie 2010-2011 en voorafgaand aan de nieuwe competitie! Mallemolen Kijkend naar de promotie/
degradatie in de Jupiler League kun je alleen maar lachen om het vertoonde. Almere City degradeert, maar RBC Roosendaal gaat failliet. Enig voordeel is dat het qua betaald voetbal overbelaste Noord-Brabant tenminste een overtollig onderdeel kwijt is. Maar omdat IJsselmeervogels geen gebruik wilde maken van de mogelijkheid om over te stappen – want een promotie kun je de verhuizing van Topklasse naar eerste divisie bezwaarlijk noemen – mocht TOP Oss terugkeren. Ook zo'n jojoclub uit het Brabantse, en je kunt de eerstvolgende degradatie al weer voorspellen. Misschien dat er bij PSV nog enkele overbodige spelers rondlopen. Dan kan men die in Oss ‘stallen’.
term volledig relevant. Daar komt bij dat PSV met een dermate gulle gemeenteraad zich wel wat kan permitteren. Dan maar een zwakke broeder op de been houden. Kunnen we later lekker piepen over competitievervalsing als er om wat voor reden dan ook een keer een wedstrijd moet worden verschoven. En wat moet een zinnig mens denken van de vertoning in Rotterdam-Zuid? Nooit gedacht dat spelers zulk ingrijpend denkwerk over hun trainer konden produceren! Als ergens het woord ‘schijnbeweging’ weer kan worden opgevat in de oorspronkelijke, niet voetbalgebonden, betekenis dan is het wel in de dagelijkse praktijk van het betaald voetbal.
Zo heet dat nu eenmaal en aangezien men in het betaald voetbal nogal eens aan koehandel doet, is de
Wat te denken van het transferbeleid? Je gelooft je ogen toch niet als je leest dat een armlastige eredivi-
sieclub uit het Limburgse de ‘Tank van Damascus’ heeft binnengehaald. Is nu net een nogal afwijkend land als Syrië de volgende kweekvijver voor uniek talent, of gaan we ook nog de ‘Handgranaat van Oezbekistan’ dan wel de ‘Atoombom uit Kandahar’ op de Nederlandse velden zien? Niet alleen kritiek Ook al heet deze rubriek Kritisch Bekeken, dan nog is er uiteraard ook positief nieuws te melden. Leest u daar vooral mijn bijdrage aan ´Trots op onze Toppers´ op na. Zelden zo'n positief, optimistisch persoon gesproken als Bernard Fransen. Dat geldt niet alleen voor zijn houding tegenover het Nederlandse voetbalscheidsrechterskorps, maar hij zegt ook heel behartenswaardige zaken over de Topklasse. Iedereen die de ontwikkeling van dit recent ingevoerde voetbalniveau heeft gevolgd, moet het met hem eens zijn dat deze stap een van de meest verstandige van de afgelopen jaren in de voetbalwereld is geweest.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
5
Nieuwe spelregels van kracht vanaf 1 juli 2011
6
Spelregelwijzigingen seizoen 2011-2012 door De werkgroep Spelregels Veldvoetbal KNVB
De 125ste jaarlijkse algemene vergadering van de International Football Association Board (IFAB) vond plaats in Zürich op 5 maart 2011. De spelregelwijzigingen die tijdens deze bijeenkomst zijn goedgekeurd en de diverse instructies en richtlijnen staan hieronder vermeld.
Doelen Nieuwe tekst De stand van de doelpalen ten opzichte van de doellijn moet in overeenstemming zijn met onderstaande illustraties.
Spelregelwijzigingen en besluiten van de Board Regel 1 – Het speelveld Afbakening Huidige tekst
Nieuwe tekst
Alleen de lijnen die staan aan-
Alleen de lijnen die staan aan-
gegeven in Regel 1 mogen zijn
gegeven in Regel 1 mogen zijn
aangebracht op het speelveld.
aangebracht op het speelveld.
Als de doelpalen vierkant van vorm zijn (van bovenaf gezien), moeten de zijkanten parallel aan of haaks op de doellijn staan. De zijkanten van de doellat moeten parallel aan of haaks ten opzichte van het speelveld liggen.
Wanneer gebruik wordt gemaakt van kunstgrasvelden, zijn andere lijnen toegestaan, mits deze een andere kleur
Als de doelpalen elliptisch van vorm zijn (van bovenaf gezien), moet de langste as haaks op de doellijn staan. De langste as van de doellat moet haaks liggen ten opzichte van het speelveld.
hebben en duidelijk zijn te onderscheiden van de lijnen die voor voetbal worden gebruikt.
Toelichting Er bestaat een duidelijke behoefte om het mogelijk te maken dat kunstgrasvelden belijningen hebben voor andere sporten dan enkel voetbal. Aangezien deze lijnen niet verwijderd kunnen worden van een voetbalveld, is het problematisch om onder de huidige spelregels een basis te vinden om toe te staan dat een competitiewedstrijd in het voetbal wordt gespeeld op een veld dat voor meerdere sporten gebruikt wordt.
Als de doelpalen rechthoekig van vorm zijn (van bovenaf gezien), moet de langste zijde haaks op de doellijn staan. De langste zijde van de doellat moet haaks liggen ten opzichte van het speelveld.
Toelichting Het is noodzakelijk om de positie van de doelpalen ten opzichte van de doellijn nader te bepalen om verschillen tussen het ene veld en het andere te vermijden.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
Regel 2 – De bal
sie van de IFAB om een duidelijker structuur van de spelregels te krijgen en om huidige misverstanden te vermijden.
Vervanging van een onbruikbare bal Huidige tekst
Nieuwe tekst
Indien de bal barst of onbruik-
Indien de bal barst of onbruik-
Aanvulling op de huidige tekst van Interpretatie spelregels en richtlijnen voor scheidsrechters
baar wordt tijdens de wedstrijd: baar wordt tijdens de wedstrijd:
• Wordt de wedstrijd onderbroken.
• Wordt de wedstrijd onderbroken.
Extra personen op het speelveld Huidige tekst
Nieuwe tekst
Onbevoegde personen
Onbevoegde personen
vallen van de reservebal op
Een ieder die niet als speler,
Een ieder die niet als speler,
de plaats waar de eerste bal
de plaats waar de eerste bal
wisselspeler of teamofficial op
wisselspeler of teamofficial
onbruikbaar werd, tenzij het
onbruikbaar werd, tenzij het
de elftallijst is opgegeven
op de elftallijst is opgegeven
spel werd onderbroken bin-
spel werd onderbroken bin-
wordt gezien als een ‘onbe-
wordt gezien als een ‘onbe-
nen het doelgebied.
nen het doelgebied.
voegd persoon’; dit geldt
voegd persoon’; dit geldt te-
tevens voor een speler die van
vens voor een speler die van
het speelveld is gezonden.
het speelveld is gezonden.
• Wordt hervat met het laten
• Wordt hervat met het laten
vallen van de reservebal op
• In dat geval wordt het spel
• In dat geval wordt het spel
hervat met een scheidsrech-
hervat met een scheidsrech-
tersbal op de lijn van het
tersbal op de lijn van het
doelgebied die evenwijdig
doelgebied die evenwijdig
Teamofficials
Teamofficials
loopt aan de doellijn zo dicht
loopt aan de doellijn zo
Wanneer een teamofficial het
De trainer/coach en andere
mogelijk bij de plaats waar de
dicht mogelijk bij de plaats
speelveld betreedt… etc.
officials die op de elftallijst
bal was toen het spel werd
waar de bal was toen het
staan vermeld (met uitzon-
onderbroken.
spel werd onderbroken.
dering van spelers of wissel-
Als de bal barst of onbruikbaar
spelers) worden beschouwd
wordt tijdens het nemen van
als teamofficials.
een strafschop of tijdens een
Wanneer een teamofficial
strafschoppenserie, terwijl de
het speelveld betreedt… etc.
bal in voorwaartse richting be weegt en voordat de bal een speler, de doelpaal of doellat raakt:
• Wordt de strafschop overgenomen.
Toelichting Het wordt als onredelijk beschouwd dat het spel wordt hervat met een scheidsrechtersbal als de bal barst of onbruikbaar wordt tijdens het nemen van een stafschop of tijdens een strafschoppenserie, zoals in de huidige tekst van Regel 2 staat vermeld. Regel 3 – Het aantal spelers Huidige structuur • Spelers • Officiële competities • Andere wedstrijden • Alle wedstrijden • Wisselprocedure • Vervangen van de doelverdediger
• Overtredingen/straffen • Spelers en wisselspelers die verwijderd zijn
Nieuwe structuur • Aantal spelers • Aantal wissels – Oficiële competities – Andere wedstrijden • Wisselprocedure • Vervangen van de doelverdediger
• Overtredingen/straffen • Spelers en wisselspelers die verwijderd zijn
Toelichting De tekst van Regel 3 is herschikt door de technische commis-
Toelichting Er zijn enkele verwijzingen naar het begrip teamofficials in de spelregels, maar de definitie staat niet beschreven. Het herschikken van Regel 3 is een goede gelegenheid om de definitie van de term teamofficials op te nemen om het begrip te vergroten. Regel 4 – De uitrusting van de spelers Standaard uitrusting Huidige tekst
Nieuwe tekst
Een korte broek – wanneer
Een korte broek – wanneer
een zogenaamde slidingbroek
een zogenaamde sliding-
wordt gedragen, moet deze
broek of maillot wordt
van dezelfde hoofdkleur zijn
gedragen, moet deze van
als de korte broek
dezelfde hoofdkleur zijn als de korte broek
Toelichting De huidige regel staat het toe dat er een maillot wordt gedragen die niet van dezelfde hoofdkleur is als de korte broek. Dit kan mogelijk leiden tot verwarring voor tegenstanders en wedstrijdofficials. Deze verandering beoogt eenduidigheid te bereiken met de huidige tekst waarin staat dat slidingbroeken, indien gedragen, van de zelfde hoofdkleur moeten zijn als de korte broek. Op deze wijze wordt de hiervoor genoemde verwarring voorkomen.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
7
Regel 5 - De scheidsrechter Bevoegdheden en plichten
a. Structurele wijziging
Nieuwe tekst
Huidige structuur
Nieuwe structuur
Wanneer een extra bal, een ander voorwerp of dier, op het
Regel 8
Regel 8
speelveld komt tijdens het spel, moet de scheidsrechter het
• • • • • • •
• Definitie van de aftrap • Procedure – Voor de aftrap bij het
spel alleen onderbreken als het de loop van het spel beïnvloedt.
8
Regel 8 - Het begin en hervatting van het spel
Het spel moet worden hervat met een scheidsrechtersbal op de plaats waar de bal was toen het spel werd onderbroken, tenzij het spel werd onderbroken binnen het doelgebied; in dat geval wordt het spel hervat met een scheidsrechtersbal op de lijn van het doelgebied die evenwijdig loopt aan de doellijn zo dicht
Voor de beginschop De aftrap Procedure Overtreding en straffen
begin van de wedstrijd of
Scheidsrechtersbal
verlenging
Procedure Overtredingen en straffen
mogelijk bij de plaats waar de bal was toen het spel werd
– De aftrap • Overtreding en straffen • Definitie van een scheidsrechtersbal
onderbroken.
• Procedure • Overtredingen en straffen
Wanneer een extra bal, een ander voorwerp of dier, op het speelveld komt tijdens het spel zonder dat het de loop van het spel beïnvloedt, moet de scheidsrechter het zo snel mogelijk laten verwijderen.
Toelichting Het is in de huidige tekst van de Spelregels niet duidelijk welke beslissing de scheidsrechter moet nemen wanneer een voorwerp op het speelveld komt en de loop van het spel beïnvloed wordt, en welke beslissing de scheidsrechter moet nemen wanneer een voorwerp op het speelveld komt en de loop van het spel niet beïnvloed wordt. Omdat dit wijzigingsvoorstel is goedgekeurd, is onderstaand stuk tekst geschrapt: Regel 2 – De bal Interpretatie spelregels en richtlijnen voor scheidsrechters
Toelichting Een nieuwe indeling van de tekst van Regel 8 is voorbereid door de technische commissie van de IFAB om een duidelijker structuur van de spelregels te krijgen en om huidige misverstanden te vermijden. b. Aanvulling op de huidige tekst Huidige tekst
Nieuwe tekst
Scheidsrechtersbal
Definitie van de scheids-
Als de scheidsrechter, wan-
rechtersbal
neer de bal in het spel is, het
Een scheidsrechtersbal is een
noodzakelijk acht om het spel
manier om het spel te hervat-
tijdelijk te onderbreken voor
ten wanneer, als de bal in het
een reden die niet elders in de
spel is, de scheidsrechter het
Extra ballen op het speelveld
spelregels wordt genoemd,
noodzakelijk acht om het spel
Huidige tekst
dan wordt het spel hervat
tijdelijk te onderbreken voor
Wanneer een extra bal op het speelveld komt tijdens het spel,
met een scheidsrechtersbal.
een reden die niet elders in de
moet de scheidsrechter het spel alleen onderbreken als deze
spelregels wordt genoemd.
bal de loop van het spel beïnvloedt. Het spel moet worden hervat met een scheidsrechtersbal op de plaats waar de bal was toen het spel werd onderbroken, tenzij het spel werd onderbroken binnen het doelgebied; in dat geval wordt het spel hervat met een scheidsrechtersbal op de lijn van het doelgebied die evenwijdig loopt aan de doellijn zo dicht mogelijk bij de plaats waar de bal was toen het spel werd onderbroken. Wanneer een extra bal op het speelveld komt tijdens het spel zonder dat deze de loop van het spel beïnvloedt, moet de scheidsrechter deze zo snel mogelijk laten verwijderen.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
Toelichting Met het oog op de algemene structuur van definitie, procedure en overtredingen in de spelregels, wordt het noodzakelijk geacht om een definitie van de scheidsrechtersbal toe te voegen.
Overige besluiten van de IFAB 1. Aanvullende Assistent Scheidsrechter (AASR) a. Experimentele status Het voorstel om de positie van de AASR van links naar rechts te wijzigen, om het mogelijk te maken dat de scheidsrechter terug kan keren naar zijn ‘traditionele’ diagonaal, moet worden goedgekeurd, vooropgesteld dat een dergelijke verandering niet ingaat voor de start van een nieuw seizoen (bijv. 2011/2012 in Europa). Het wordt toegestaan dat het experiment met de AASR doorgaat tot de geplande einddatum, waarna de IFAB een definitief besluit zal nemen. b. Inzet van Aanvullende Assistent Scheidsrechters tijdens EURO 2012 De IFAB heeft unaniem besloten om de UEFA toestemming te geven om AASRs in te zetten tijdens het eindtoernooi van EURO 2012.
Invoering De besluiten van dit jaar van de Jaarlijkse Algemene Vergadering van de Board met betrekking tot de spelregels zijn bindend voor confederaties en bonden met ingang van 1 juli 2011. Echter, confederaties en bonden waarvoor geldt dat het huidige seizoen nog niet is afgelopen op 1 juli, mogen de invoering van de aangenomen spelregelwijzigingen in hun competities uitstellen tot het begin van hun nieuwe seizoen.
Aanvullend bericht van de KNVB Werkgroep spelregels De werkgroep spelregels wil u nog op het volgende wijzen: Er is in onderstaande situatie geen sprake van een spelregelwijziging, maar wel een belangrijke wijziging in de aanvullende instructies van de Werkgroep spelregels. Regel 14 – De strafschop Bijzondere strafschoppen
2. Doellijntechnologie (DLT) De IFAB is overeengekomen om het DLT-project voort te zetten. Een definitief besluit over DLT moet worden genomen tijdens de speciale IFAB vergadering, die zal worden uitgeschreven na afronding van UEFA EURO 2012. 3. Regel 4 – De uitrusting van de spelers
Huidige tekst
Nieuwe tekst
Als de bal terugstuit van de
Als de bal terugstuit van de
doellat, daarna vóór de doel-
doellat of de doelpaal, daarna
lijn de grond raakt en vervol-
vóór de doellijn de grond raakt
gens de doellijn passeert, kan
en vervolgens de doellijn pas-
geen doelpunt worden toege-
seert, dan moet een doelpunt
kend. De strafschop heeft zijn
worden toegekend.
uitwerking gehad op het
a. Overige uitrusting: gebruik van radiocommunicatie De IFAB is overeengekomen dit onderwerp ter overweging moet worden meegegeven aan de FIFA Task Force Football 2014. b. Overige uitrusting: dragen van losse cols De IFAB heeft besloten dat kledingstukken zoals losse cols en soortgelijke kleding, niet voldoen aan de definitie van ‘overige uitrusting’ in Regel 4 en derhalve niet zijn toegestaan. 4. Regel 12 – Overtredingen en onbehoorlijk gedrag Overtredingen die met een veldverwijdering worden bestraft De IFAB is overeengekomen dat dit onderwerp ter overweging moet worden meegegeven aan de FIFA Task Force Football 2014.
moment dat de bal de grond raakt vóór de doellijn.
Toelichting De werkgroep spelregels heeft de FIFA uitleg gevraagd over de spelsituatie waarbij de speeltijd wordt verlengd voor het nemen van een strafschop of bij een strafschoppenserie, of een doelpunt moet worden toegekend als de bal terugstuit van de doellat of doelpaal, daarna voor de doellijn de grond raakt en vervolgens de doellijn passeert? De FIFA heeft laten weten dat ook in deze situatie een doelpunt moet worden toegekend, dit in tegenstelling tot wat de Werkgroep spelregels eerder heeft aangegeven in aanvullende instructies op de spelregels veldvoetbal, uitgave juli 2009.
5. Oplosbare verfspray De IFAB heeft het gebruik van oplosbare verfspray goedgekeurd bij wijze van proef.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
9
Luxeprobleem in West-Friesland
10
Te veel scheidsrechters door LEO BLANK
Noem het gerust een luxeprobleem. In West-Friesland (tussen Enkhuizen, Hoorn en Medemblik) kampen verenigingen soms met een tekort aan wedstrijden die door eigen scheidsrechters gefloten worden. Het is een handicap waar verreweg de meeste voetbalclubs in Nederland alleen maar van kunnen dromen. Die moeten bijna elk weekend bij goedwillende vrijwilligers met clubliefde leuren om de fluit te hanteren bij lagere elftallen of jeugdteams. Dat West-Friesland een hele positieve uitzondering is, kan helemaal op het conto worden geschreven van het duo Rob Zeegerman en Max Nuyens. Sinds vier jaar opereren Rob (71) uit Grootebroek en Max (54) uit Avenhorn als regiocoördinatoren van de KNVB West I. Hun achtergrond is totaal verschillend. Zeegerman hanteerde zelf ruim veertig jaar de fluit en schopte het tot de landelijke amateurtop. Na zijn pensionering raakte hij betrokken bij KGB in Bovenkarspel. Nuyens rolde in de voetbalsport toen zijn drie dochters bij RKEDO in De Goorn tegen een bal gingen trappen.
Spijkerbroek Nadat ze elkaar op een BOS-cursus ontmoetten, trokken ze gezamenlijk ten strijde tegen het beeld dat wedstrijden bij lagere teams en jeugdploegen ‘wel even door iemand met een spijkerbroek aan’ tot een goed einde gebracht kunnen worden. Eerst brachten ze de kwaliteit van de verenigingsarbiters bij hun eigen club op een hoger plan door in samenspraak met de KNVB cursussen op poten te zetten. Niet alleen voor de BOS-cursus, maar ook voor pupillen- en juniorenscheidsrechters. Hun succesvolle aanpak veroorzaakte een olievlek in de regio. Veel clubs wilden het voorbeeld van KGB en RKEDO
volgen. “Overal kampten ze met hetzelfde gebrek aan goed opgeleide scheidsrechters”, vertelt Rob. Er werden nieuwe cursussen opgezet, praktijkwedstrijden georganiseerd en ook de begeleiding van de nieuwkomers werd serieus opgepakt. Rob en Max regelen thema-avonden met bekende scheidsrechters uit het betaald voetbal. En ze vaardigen teams van gediplomeerde arbiters af naar allerlei toernooien. Waardering Hoeveel scheidsrechters ze in die vier jaar hebben afgeleverd? “1400”, schat Rob Zeegerman. Vrijwel alle verenigingen in de regio zijn of worden bediend door het ambitieuze tweetal. “We
Jorim de Kroon, net zestien jaar en BOS-cursus voltooid, straalt op finaledag Cruyff Courts Foundation autoriteit uit.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
“
Cruyff zelf verzocht ons om ook volgend jaar weer scheidsrechters te leveren. Hij is enorm tevreden over onze inzet.
”
Finale bij de jongens. Menno Lagerweij, 17 jaar en BOS/KNVB scheidsrechter, heeft promotie gemaakt naar groep 3 jeugd. Nyne van der Meulen, BOS scheidsrechter, heeft zich net aangemeld voor fluiten in de KNVB.
worden breed gewaardeerd, iedereen ziet het nut in van onze inspanningen”, vertelt Max. De werkzaamheden nemen zoveel tijd in beslag dat in de persoon van Ed Bobeldijk uit Midwoud een derde regiocoördinator in huis is gehaald. Bij diens vereniging MOC wordt op 30 september een groots opgezette technische dag gehouden, waar zo'n tweehonderd bestuursleden en scheidsrechters worden verwacht.
West-Friese arbiters van de partij. “Cruyff zelf verzocht me om ook volgend jaar weer scheidsrechters te leveren. Hij is enorm tevreden over onze inzet. Als dank krijgt iedere arbiter een door Cruyff zelf ondertekend getuigschrift. Staat niet verkeerd op je cv”, aldus een glunderende Rob Zeegerman.
Meer informatie Rob Zeegerman, 0228-512772 06-53299298;
[email protected]. Max Nuyens: 0229-542816;
[email protected]. Max Nuyens (links) en Rob Zeegerman.
Cruyff Foundation Ondertussen heeft de Cruyff Foundation de opmerkelijke ontwikkelingen in West-Friesland ook ontdekt. Sinds enkele jaren levert Rob dertig tot veertig scheidsrechters, die door het hele land de wedstrijden om de Cruyff Foundation Cup fluiten (zes tegen zes voor jeugdspelers op kleine velden). Ook het toernooi om de Johan Cruyff Cup, dat op één dag voor bedrijfsteams op het terrein van het Olympisch Stadion wordt gespeeld, zijn de VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
12
Trots op onze toppers: Bernard Fransen door WIM VAN OOSTEN
In de rubriek Trots op onze Toppers staat ditmaal geen scheidsrechter in het spotlicht, maar iemand die via de KNVB een prominente rol speelt in de voetbalwereld: Bernard Fransen, voorzitter van het Amateurvoetbal van de KNVB en tevens vice-voorzitter van het KNVBBondsbestuur. Daarnaast is hij o.a. lid van de Club van 28, die ernaar streeft om de Olympische Spelen van 2028 naar Nederland te halen. Bijgaand zijn mening over een aantal actuele dan wel structurele aspecten in de sport die ons allen zo na aan het hart ligt.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
“Als ervaren leidinggevende en bestuurder verplaatste ik me tijdens wedstrijden wel eens in de positie van de scheidsrechter en eerlijk gezegd was ik dan regelmatig blij dat ik dan zelf even niet in het veld stond. Scheidsrechter zijn is een moeilijk en complex vak, waar ik erg veel bewondering voor heb gekregen de afgelopen twee jaar. Scheidsrechters verdienen dan ook meer waardering en ook de beste opleiding. De KNVB is daar ook hard mee bezig.” Lang geleden had de scheidsrechtersvereniging waar ik toen lid van was, Jaap Bax op bezoek, toenmalig COVSvoorzitter. Bax deed meer dan alleen de COVS voorzitten. Hij vertelde dat hij altijd een vierkleurenpen bij zich had (we praten over de jaren 70 van de vorige eeuw) voor zijn afspraken in respectievelijk zijn werk; de politiek (hij was gemeenteraadslid); de omroep (als verslaggever voor Langs de lijn op zondagmiddag) en de COVS. Lees je het cv van de man die vandaag aan het woord komt in Trots op onze Toppers dan kom je een vergelijkbare veelzijdigheid tegen. Bernard Fransen heeft in zijn bloed onderwijs, bedrijfsleven, sport en besturen als opvallende stromingen. Hij werd geboren tegenover het oude stadion van SC Heerenveen – Natuursteenbedrijf Fransen – en kwam uit een specifieke voetbalfamilie. Drie ooms voetbalden nog samen met de fameuze Abe in een team. Maar als je in Heerenveen wordt geboren, dan heb je in je keuze voor sport een dilemma: voetbal of schaatsen. U had het al geraden. In zijn jeugd was hij actief als gewestelijk wedstrijdschaatser en trainer. Maar ook duursport was in beeld. Zo reed hij driemaal de Elfstedentocht uit. Dat nam niet weg dat voetbal altijd een rol bleef spelen. Onder de rook van Heerenveen ligt Vegelingsoord en bij de plaatselijke FFS mochten ze als selectieteam van de KNSB meedoen in de KNVB-competitie. Duidelijk wie er altijd won: de schaatsers, want die hadden allemaal een bere-conditie.
“
De KNVB zou – samen met de hbo- en mbo-
brancheorganisatie – een gecertificeerde opleiding
moeten ontwikkelen die past in de sportopleidingen van betreffende instellingen. Studenten die een
dergelijke module met succes afronden kunnen dan zo beginnen als ‘startbekwame’ scheidsrechter en krijgen daarna meteen van de KNVB een
”
strakke begeleiding en verdere opleiding.
Nu vooral bestuurder Besturen in Sport neemt tegenwoordig een grote plaats in het leven van Fransen in. Als voorzitter van het Amateurvoetbal en vice-voorzitter van het Bondsbestuur van de KNVB kom je je vrije tijd wel door! Fransen presenteert zich als solide, evenwichtig bestuurder. Hij weet dat zaken als machtsspelletjes en eigen belang nergens toe leiden, maar dat anderzijds de slagvaardigheid qua besluitvorming onder druk ligt. Uiteindelijk moeten 60 afgevaardigden alle clubs vertegenwoordigen waar het de beleidsvorming en -uitvoering betreft. Dat betekent dat hij sommige zaken wel eens in een hoger tempo tot stand zou willen brengen. Neem de scheidsrechterij, een onderdeel van het voetbal dat bij hem op erg veel belangstelling en goodwill kan rekenen. Waardering Ons gesprek is nog maar net op gang of hij brengt zijn uitdrukkelijke waardering voor de leidsvrouwen en -mannen naar voren. Als het aan hem ligt zou bijvoorbeeld het voortdurende en irritante protesteren tegen een scheidsrechterlijke beslissing veel zwaarder moeten worden bestraft. “Ik zou de situatie in het voetbal graag willen vergelijken met die in het rugby. Juist doordat het lijfelijk contact daarin zo’n grote rol speelt, is een onverbiddelijke acceptatie van een arbitrale beslissing essentieel. En het
is bij voetbal niet alleen het gedrag van spelers waar ik me aan erger. Ook trainers, zelfs soms bestuurders en niet te vergeten ouders zouden zich beter moeten realiseren welk effect hun gedrag heeft. Vooral het betaald voetbal met de enorme media-aandacht heeft een absolute voorbeeldrol die ze nog lang niet altijd waar maakt. Slecht ook voor het imago van het voetbal. Wat ook vaak veel ellende geeft – zekere in lagere competities – is natuurlijk de buitenspelregel. Ik blijf van mening dat een experiment in een van die competities absoluut de moeite waard is. Als je ziet hoe moeilijk het is voor een assistent om op het juiste moment de scheids in te seinen, dan zeg ik: petje af voor al die juíste beslissingen die nog worden genomen. En ook ik ben voorstander van het wait-and-see-beleid, maar het maakt het er voor de mensen langs de lijn niet makkelijker op. Het spel moet er overigens ook weer niet te veel door worden onderbroken. Bovendien leidt dit nogal eens tot vervelende publieksreacties naar de mensen in het pak die toch al zo veel moeten aanhoren!” In dat kader kan hij zich helemaal vinden in een paar nieuwe instructies aan de leidslieden, zoals het laten doorspelen in geval van een ‘zogenaamde zware tackle’ en de daarop volgende theatrale val. Daarbij wordt verzorging pas toegelaten als de spelers zelf de bal uittrappen. Ook het
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
13
Trots op onze Toppers – vervolg van pagina 13
14
meteen met een brancard het veld opkomen om buiten de lijnen te worden verzorgd zal zeker helpen.
ming. De KNVB heeft dit ook hoog op de agenda. In ieder geval ook uniforme professionele kleding.
Topklasse Zoals heel voetballend Nederland, is ook Bernard Fransen tevreden met dit vorig jaar ingevoerde voetbalniveau. “Ik heb vrijwel alle Topklasse-verenigingen dit jaar bezocht en ben tevreden met het niveau van zowel spel als leiding. Absoluut professioneler. We hebben natuurlijk ook wel een ruime periode genomen voor de invoering, kun je stellen, maar over het algemeen is iedereen tevreden met dit eerste jaar. Binnenkort wordt een evaluatie gepubliceerd waarin de bevindingen van een jaar Topklasse worden samengevat, maar zelf heb ik geen negatieve reacties gehad. Ik ben ook beslist tevreden met het niveau van de arbitrage. Discussies over het invoeren van bijvoorbeeld de piepvlag en de bevoegdheden van de vierde official hoeven natuurlijk niet zoveel tijd te kosten. Ook zullen we goed moeten nadenken over het verder verbeteren van deze piramidecompetitie waar we dan ook recht doen aan het ‘haalbaar’ promoveren en degraderen voor clubs. We hebben daar afspraken over gemaakt maar gaan daarover tijdig met alle betrokkenen in overleg. Ook het vermarkten van de Topklasse kan natuurlijk nog beter.
Verder doorvragend over de verhouding KNVB-COVS meldt Fransen dat er bestuurlijke vernieuwingen in de pijplijn zitten die gericht zijn op het nog beter en efficiënter omgaan met elkaar. “Ieder moet zuiver in z’n rol zitten en er moet geen sprake zijn van ‘dubbele petten’ en politiek. Dat moet en zal eruit. Belangen – ook verschil van belangen – moeten open en eerlijk op de agenda en dan kom je er altijd uit. Uitgangspunt moet blijven dat het gaat om het verbeteren van de kwaliteit van het voetbal en niet het persoonlijke belang. Ik ben overigens niet ontevreden op dit punt, maar het kan altijd beter.” Ambities Aan het eind van een interview vraag ik doorgaans naar de belangrijkste ambities/wensen voor de toekomst, althans wat de scheidsrechterij betreft in dit geval.
Op mijn vraag of de honorering van de scheidsrechters niet wat meer kan opschuiven richting betaald voetbal krijg ik het bestuurdersantwoord 'dat hier wel sprake is van een zekere marktwerking', anders gezegd: dat daar dan wel geld voor moet worden vrijgemaakt. Maar alle scheidsrechters verdienen het zeker, maar dat kan ook in meer waardering, voortdurende opleiding en nog betere bescher-
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
Eén daarvan is al aan bod geweest, namelijk het strenger straffen van protesteren en wangedrag richting scheidsrechter. De andere ambitie/wens van Fransen kan mogelijk mede voorzien in een oplossing van het tekort aan bondsscheidsrechters. Want ook Fransen is van mening dat het verschijnsel clubscheidsrechter is voortgekomen uit een tekort. “Mijn tweede ambitie/wens is dan ook om op elke mbo- en hbo-instelling een module Leidinggeven in teamsporten in te voeren. De KNVB zou – samen met de hbo- en mbo-brancheorganisatie – een gecertificeerde opleiding moeten ontwikkelen die past in de sportopleidingen van betreffende instellingen. Studenten die een dergelijke module met succes afronden kunnen dan zo beginnen als ‘startbekwame’ scheidsrechter en krijgen daarna meteen van de KNVB een strakke begeleiding en verdere opleiding. Ik voorspel dat je met zo’n kwalificatie van een door KNVB gecertificeerde scheidsrechtersopleiding meer jonge scheidsrechters krijgt. Iemand met zo’n kwalificatie op z’n cv heeft daar z’n hele leven voordeel van. Immers, je hebt laten zien dat je over lef en leiderschapscompetenties beschikt. Dat is ook waar het bedrijfsleven geïnteresseerd in is.” “Tot slot zou ik nog wel eens een paar keer naast een paar verschillende en ervaren scheidsrechters op de tribune willen zitten die me dan door hun commentaar nog meer inzicht geven in dit moeilijke, maar ook zeer boeiende vak”, aldus Fransen. Allebei uitstekende ambities en een mooie oproep lijkt ons. We zijn benieuwd wat de toekomst in petto heeft.
SPORTBLESSURES COOLING-DOWN De juiste cool-down-oefeningen voorkomen spierpijn en geven de geest rust. Wie veel transpireert, verliest naar verhouding meer water dan zout. Het vocht dat in het lichaam achterblijft, wordt daardoor steeds zouter. Veel zout in het bloed maakt het dikker en de kans op hoge bloeddruk groter en daarmee de kans op hart- en vaatziekten. Voorkomen dus. Daarom geldt bij inspanning, saunabezoek en warm weer: vul het vochtverlies steeds aan door veel water, thee en vruchtensap te drinken. In onze huid zitten ongeveer twee miljoen zweetklieren die de lichaamstemperatuur regelen. Het zweet uit de grote klieren (o.a. de oksel) kan onaangenaam gaan ruiken door de werking van huidbacteriën, die vooral goed gedijen op plekken waar weinig zuurstof bij kan. De kleine zweetkliertjes komen uit de huid en scheiden reukloos transpiratievocht af. Bij grote hitte kunnen we via deze weg liters vocht verliezen, waardoor een verhitte huid afkoelt. Transpireren is een zuiverend proces: in het zweet zitten ook afvalstoffen van het lichaam. Cooling-down is de noodzakelijke laatste stap voordat het lichaam weer in rusttoestand wordt gebracht. Het bloed blijft nog een tijdje stromen en blijft dus afvalstoffen afvoeren. De
juiste cool-down-oefeningen voorkomen spierpijn en geven de geest rust. Goed afkoelen gebeurt in drie stappen: 1. Een minuut of tien de beweging afbouwen, dus langzaam door blijven lopen of fietsen. 2. Stretchen: de spanning in de spieren neemt af en de bloedsomloop wordt gestimuleerd. 3. Warm afdouchen: reinigend en ontspannend. Opkikker Masseer gezicht, decolleté en boezem met een handvol ijsblokjes of met een handdoek die een tijdje in het vriesvak heeft gelegen. Door de koudeschok wordt de doorbloeding versterkt en wordt de huid rozig en strak. Drie minuten volhouden.
15
door HANS HAINE
producten en loofah sponzen verkrijgbaar. Tegen vermoeide voeten, voor sterkere kuitspieren en een goede bloedsomloop: vul een teil met koud water, dompel de voeten onder en haal ze dan weer helemaal eruit (één voet per keer). Ontspannend, verzorgend en zinneprikkelend: in bad met een lekker ruikende of verkwikkende (kruiden) badolie. Voeg de olie pas toe op het moment dat je te water gaat. Na het baden blijft op de huid een dunne film over die tegen uitdroging behoedt.
Even de kiezen op elkaar voor een zalig gevoel na afloop: wisseldouches stimuleren de doorbloeding van de huid. Beginnen met warm water, langzaam laten oplopen tot heet en dan abrupt naar koud overschakelen. Een paar keer afwisselen en als laatste koud, dan sluiten de poriën. Minstens drie minuten volhouden en je komt als herboren onder de douche vandaan.
De sauna, dat is een zalig totaalpakket van douchen, zweten, afkoelen en opkikkeren. De juiste volgorde: een warme douche (schoonmaken), een warm voetenbad (voorbereiding op de warmte van de sauna), acht tot twaalf minuten stomen en zweten in de cabine, afkoelen in de buitenlucht, opnieuw een warm voetenbad, een tijdje ontspannen en daarna het hele ritueel opnieuw. Resultaat: een tintelfrisse, zachte huid en een flinke dosis innerlijke rust.
Dagje strand Wrijf met royale bewegingen zeezand over het lichaam. Alle dode winterhuidcellen schilferen af en de huid is weer als nieuw. Daarna douchen en flink insmeren met bodylotion. Wie niet kan wachten op strandweer: voor onder de douche zijn er peeling-
In het oosterse badhuis, de Hammam, hebben de verschillende ruimtes steeds hogere temperaturen: van twintig tot zestig graden. Alle ruimtes zijn vochtig en geschikt om te badderen, te scrubben, masseren én praten onder het genot van een kopje thee. Alleen voor vrouwen.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
16
Scheidsrechterscursussen in Kenia door ROB DE VISSER, docent arbitrage KNVB academie
Hoe anders zijn scheidsrechtercursussen die in Afrika gegeven worden? De KNVB ondersteunt Afrikaanse initiatieven om ook op dit continent voetbalwedstrijden door goed opgeleide scheidsrechters te laten fluiten. Rob de Visser, docent bij de KNVB, ging in de maand juni naar Kenia ter ondersteuning. Bijgaand het verslag van zijn bijzondere belevenissen. Trek zelf de conclusie wat de verschillen zijn met een scheidsrechtercursus die door de KNVB in Nederland gegeven wordt. De vliegreis naar Nairobi verliep zonder problemen. Ook mijn contactman in Kenia, Jeremy Owuor, was op het vliegveld om mij af te halen. Echter de verdere reis naar Kitale zou de volgende dag niet per vliegtuig, maar per bus worden afgelegd. Dus na een korte nachtrust vroeg weer op. Scheidsrechtersattributen Het was teleurstellend dat de materialen die voor de cursus waren opgestuurd niet afgehaald waren van het vliegveld. Ook later lukte dat niet meer, zodat gedurende de gehele cursus in Kitale er geen fluiten, vlaggen, pennen en andere gadgets voor de cursisten beschikbaar waren. Ook de tas met scheidsrechtersattributen van
De gecertificeerde cursisten met geheel rechts staand Rob de Visser.
de scheidsrechtersvereniging uit Nijverdal, die ik naar Kisumu wilde brengen, was na het verstrijken van de cursus in Kitale nog steeds niet aangekomen. Jammer, want het was leuk geweest deze persoonlijk bij KYFA (Kisumu Youth Football Association) te kunnen aanbieden. Onze taxichauffeur Laurens was de volgende ochtend ruim op tijd aanwezig, zodat we Francis Mwangi, die de cursus in Kitale vanuit KISE zou begeleiden, konden ophalen en we ook ruim op tijd bij het busstation arriveerden. Een reis van ruim acht uur stond ons te wachten. Op zich zijn de hoofdwegen in Kenia vrij goed berijdbaar, alleen wat smal, vooral als er van alles (van bus tot handkar)
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | JUNI 2011 | NR. 3
overheen moet en de maximum te halen snelheden zeer verschillend zijn. Maar ach, een lange zit kan ook een enerverende ervaring zijn, die je in Nederland niet snel zal beleven. De kwaliteit van het hotel (het beste hotel van Kitale) viel een beetje tegen. Geen sterren te bekennen dus; maar ach, na wat onderhandelen kreeg ik een ‘superior room’ met een bed waar ik normaal in kan liggen en dus ook kan slapen. De straat bleek wel zeer rumoerig te zijn. Maar na een lange busreis ben je ook moe, dus slapen lukte met de nodige onderbrekingen wel. Inmiddels was ook Steven Omollo gearriveerd, die vorig jaar zijn instructeurscursus meer dan succesvol heeft
afgerond. Hij is voor KYFA inmiddels de leidinggevende instructeur voor de Keniase variant van BOS-cursussen in de diverse districten rond Kisumu. Hij wilde deze cursus graag meelopen en het tevens gebruiken als een bijscholing voor hemzelf. Dat is ook ten volle gelukt en KYFA mag zich gelukkig prijzen met een goede instructeur die nog veel basiscursussen voor de vele districten vanuit Kisumu kan verzorgen. De volgende dag zijn we naar een onderkomen gereden van the Tysa Girls Resource Centre, waar onze scheidsrechterscursus werd gegeven. In een schitterende Toyota Mark II van 30 jaar oud scheurden we daar naartoe over deels redelijke wegen, deels wegen vol met kuilen door het stuk gereden asfalt en deels over smalle onverharde wegen. Nu ik dit schrijf is alles goed gegaan, maar soms moest ik mijn hart wel even vasthouden. Cursusaccommodatie Een echte introductiecursus, met deelnemers tussen de 15 en 34 jaar. Leergierig als vanouds, maar sommigen hadden grote moeite met de Engelse taal. Gelukkig konden zowel Francis als Steven hiervoor het Swahili inzetten. De accommodatie laat zich Waar zou die oranje bal toch vandaan komen?
17
Het gebouwtje waar de cursussen plaatsvonden.
moeilijk omschrijven. Een golfplaten schuurtje, waar op tuinstoeltjes gezeten de kandidaten zich dienden te redden. En omdat er bovendien geen andere attributen aanwezig waren dan die ikzelf in de koffer had, was het een aanslag op het aanwezige improvisatietalent. Naast een cursus, die met grote inzet van de cursisten en de zeer beperkt aanwezige middelen is gegeven, waren het ook superlange dagen. Van ’s ochtends 8 uur tot ’s avonds
7 uur. Dit hing weer samen met de planning van voetbalwedstrijden die door de deelnemers aan de cursus zijn geleid als arbitrale trio’s. Het verblijf hier in het hotel in Kitale was ook een blijvende verrassing. Flesjes water kreeg je alleen in het hotel als je er om vroeg, maar na een dag is alles op. Haal je toch nieuwe zou je denken, maar alle dagen daarna waren er in het hotel geen flesjes water in het hotel te krijgen. Wel in de nabijgelegen supermarkt overigens. Ook de elektriciteit valt te pas, maar vooral te onpas uit. Soms wel leuk als je daardoor bij kaarslicht kunt dineren. Na een sfeervolle certificering zijn we de volgende dag naar Kisumu gereden, ondanks mijn gemis aan de tas waarvan ik de inhoud namens NOT daar wilde schenken aan een van de door KYFA aangestuurde projecten. Jammer, geen tas, maar wel Kisumu. In een matatu (openbaar vervoer in een 9-persoons Toyota-busje, reizend met 20 personen) zijn Francis, Steven en ikzelf van Kitale naar Kisumu gebracht. Een belevenis op zich. Alleen al het vertrek van een plaatselijk marktpleintje in een sloppenwijk van Kitale. De ijver van alle handelaartjes die hun schier onverkoopbare han-
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | JUNI 2010 | NR. 3
18
delswaar proberen te slijten aan iedereen die ook maar even geïnteresseerd durft te kijken. Van worstjesverkopers tot verkopers van alle soorten hang- en sluitwerk en Chinees plastic speelgoed schuifelen door elkaar heen. Ondanks de veelvuldige stops onderweg kwamen we tijdig in Kisumu aan. Met een tuk-tuk ben ik met Francis naar het hotel Duke of Breeze gegaan. Steven was weer thuis. Leuk is hoe warm je daar wordt ontvangen. KISE had (via Jeremy) onze komst al aangekondigd. Hoewel het pas mijn tweede keer was dat ik daar logeerde, leek het wel of ik thuiskwam, zo blij leek iedereen om mij weer te zien. Na het ontbijt zijn we door Steven de volgende dag met een tuk-tuk opgehaald en hebben we het hoofdkantoor van KYFA kunnen bezoeken. Ook daar is de ontvangst als vanouds even hartelijk en warm. Zelfs de vorig jaar nog aanwezige leidinggevende Kelsey, die vanuit New York drie maanden in Kisumu op vakantie is, kwam even langs om herinneringen uit te wisselen. Bij afwezigheid van de overhandiging van de reeds genoemde tas met scheidsrechtersspullen van de scheidsrechtersgroep uit Nijverdal, heb ik wel de assistent-vlaggen en enkele paren voetbalsokken ceremonieel kunnen overhandigen. Met KISE is afgesproken dat de tas naar KYFA wordt toegezonden, hetgeen inmiddels ook is gebeurd. Victoriameer Na een korte rondgang over een plaatselijke souvenirmarkt zijn we talapia gaan eten aan het Victoriameer. Nu een keer niet in één van de gerenommeerde restaurants, maar in de door de plaatselijke mensen bestierde kleine, van golfplaten opgetrokken ‘hotelletjes’ langs het water, waar je zelf je vis mag uitzoeken voordat die op een houtvuurtje wordt gebakken. Je kijkt je ogen uit naar al die nieuwe ervaringen die zich ook hier weer aandienen.
Rob de Visser geeft uitleg
Extra workshop De aansluitende cursus in Nairobi enkele dagen later, is uiteindelijk ook heel aardig verlopen. Doordat de eerste dag bij aanvang slechts 6 van de uiteindelijk 14 deelnemers aanwezig waren, heb ik het middagdeel niet door laten gaan. Omdat de wel aanwezige scheidsrechters reeds enige ervaring hadden in het leiden van wedstrijden, heb ik aandacht gegeven aan de waarde van het juist observeren en positioneren van de scheidsrechter. Deze extra workshop viel bij hen in goede aarde. Na de lunch zijn we om 14.00 uur uit elkaar gegaan tot de volgende dag. Practicum De volgende dag zijn we met 14 deelnemers gestart. Na de kennismaking hebben we een practicum op het speelveld gedaan. Het is inspirerend te ervaren hoeveel vragen in de praktische toepassing hun uitleg vragen. Ook de leergierigheid van alle deelnemers springt er dan weer torenhoog bovenuit. Juist dat maakt het zo leuk om hier met deze cursisten te werken. In het middagdeel zijn we afgereisd naar de interlandwedstrijd tussen Nigeria en Uganda. In de voorbereiding hebben we de cursisten een aantal vragen meegegeven over de scheidsrechter, waarbij het observeren van de scheidsrechter en diens
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | JUNI 2011 | NR. 3
samenwerking met zijn assistenten de hoofdmoot vormde. Echter een ware wolkbreuk verhinderde dat deze wedstrijd doorging. Het stadion stroomde letterlijk vol water. De wedstrijd werd naar de volgende dag verplaatst. Daar zijn we natuurlijk weer wezen kijken. De teleurstellende uitslag voor Kenia (1-5) veroorzaakte ook op het veld voor veel commotie. Dat leverde de cursisten genoeg leermomenten op om hun voordeel mee te doen. Deze praktijkwedstrijden zijn op de vierde dag, na de toetsen voor het theoriedeel en de uitreiking van de certificaten, alsnog gespeeld. Al met al betekende dit dat een vol programma in drie dagen met de voltallige groep is gerealiseerd. De ervaring is dan echter toch wel dat vier dagen (inclusief een wedstrijd bekijken en een of twee praktijkwedstrijden fluiten) beslist nodig zijn om de kennis die je wilt overbrengen bij de cursisten te krijgen. Nu waren het – met name de derde en de vierde dag – lange dagen die tot erg laat in de avond moesten doorgaan. Maar zoals gezegd deed dat geen afbreuk aan het enthousiasme van de deelnemers. En ikzelf? Ik kijk met hetzelfde enthousiasme uit naar de volgende cursus die in Afrika gegeven wordt.
Peruaanse profarbiter José Martinez proeft aan Hollands amateurvoetbal
19
Peru in de polder door LEO BLANK José Martinez greep met beide handen de kans aan om enkele oefenwedstrijden in het Hollandse amateurvoetbal te leiden. De 26-jarige profarbiter uit Peru verbleef deze zomer drie maanden bij zijn vier zussen in Nederland. Via via kwam het contact tot stand met de scheidsrechtersvereniging West-Friesland. De 26-jarige Martinez fluit in het Zuid-Amerikaanse land in de op één na hoogste profdivisie. Dit seizoen hoopt de ambitieuze scheidsrechter definitief door te breken op het hoogste niveau. Uiteindelijk is zijn streven tot de beste vier van het continent te behoren, zodat de weg vrij komt voor mondiale eindtoernooien.
met zesde klasse uitkwamen. Daarnaast floot hij de junioren van FC Volendam tegen het zaterdagteam van topklasser Hollandia. José trapte zelf nooit echt serieus tegen een bal. Via een vriendin die scheidsrechter is, kreeg hij de smaak van het fluiten te pakken. Kaars opsteken Voordat hij op 7 augustus aan zijn Hollandse debuut begon met de wedstrijd RKEDO-Kwiek ’78 in De Goorn, stak de arbiter in zijn kleedkamer nog even een kaars op bij de foto van zijn moeder. Die overleed vorig jaar aan
leukemie en ter nagedachtenis aan haar neemt hij haar afbeelding iedere wedstrijd met zich mee. Na afloop van de wedstrijd was José heel tevreden: “Ik vond het niveau erg meevallen. Er wordt ook sportiever gespeeld dan ik gewend ben in ZuidAmerika. Taalproblemen ben ik niet tegengekomen. De voetbaltaal is internationaal en met een beetje Engels kun je aan iedereen duidelijk maken wat je bedoelt.” Begin september stapt hij weer in het vliegtuig naar Peru. Daar is de profcompetitie eind juli van start gegaan.
José leidt de wedstrijd RKEDO-Kwiek ’78
Meetrainen Maar zover is het nog lang niet. Om zijn conditie op peil te houden, trainde Martinez mee met de scheidsrechtersvereniging West-Friesland. Daarnaast werd hij gevraagd vier oefenwedstrijden te leiden in de omgeving. De Peruaan, die nu zeven jaar de fluit hanteert en dus bezig is met een stormachtige carrière, werd aangesteld voor het Koggenlandtoernooi waar verenigingen uit de derde tot en VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | JUNI 2010 | NR. 3
O I S REGEUW NI
WEST I
20
Presentatie spelregels bij donateurvereniging
door PIET TIGGELAAR
Veel scheidsrechtersverenigingen ontvangen donaties van voetbalverenigingen. De vereniging SchagenDen Helder e.o. heeft een aantal jaren geleden er iets op gevonden om ook iets terug te doen voor die donateurs. Twee leden van de vereniging, Theo Koekkoek en Piet Borst, zijn bereid gevonden om een presentatie te geven bij de donateurverenigingen. Kosten van een dergelijke avond zijn er niet. De vereniging moet alleen voor accommodatie zorgen en natuurlijk bekendheid geven binnen de vereniging. Daarnaast kan een voetbalclub een beroep doen op de vereniging om een verenigingsscheidsrechter te laten begeleiden. De doelgroepen zijn: de oudere jeugd die wedstrijden leidt bij de pupillen en C-junioren, alsmede leiders en volwassenen die fluiten. Daarnaast zijn ook bestuursleden en trainers welkom. Op een avond komen niet alleen het scheidsrechteren, maar ook de randverschijnselen rond een voetbalwedstrijd aan bod. Het blijft niet bij het droog opnoemen van spelregels; met bewegende beelden en tekeningen worden de regels nader toegelicht.
SRC in Schagen Op 11 maart bezochten Piet en Theo SRC, een van de twee voetbalverenigingen uit Schagen. Helaas viel de opkomst die avond tegen, ondanks de inspanningen die het jeugdbestuur had verricht. Slechts tien leden hadden de moeite genomen te komen. Van de beoogde jeugdleden waren er helaas slechts twee aanwezig. De opkomst stond in schril contrast met een van hun eerdere avonden waar zeker vijftig tot zestig mensen aanwezig waren. Voor Piet en Theo geen aanleiding om
niet te starten. Alle spelregels kwamen uitgebreid aan bod. Bij iedere spelregel volgde een korte toelichting en soms een tekening of videobeeld. Vanuit de zaal werd enthousiast gereageerd en werden vragen gesteld. Op de vraag wie de keus bij de toss had antwoordde een van de aanwezigen: “Ik laat altijd de tegenstander de keus voor het doel. Voordeel is dat Schagen mag aftrappen.”
Helaas is er nog steeds geen vervanger voor Walter Lucassen, laat staan dat we een tweede correspondent hebben kunnen vinden. Dus nu geen stukken van Zuid I in deze uitgave. Het districtsbestuur wil nu via deze weg een oproep doen om één persoon, liever nog twee, bereid te vinden die deze taak op zich willen nemen.
Als u enkele malen per jaar een reportage wilt maken van bijzondere gebeurtenissen in Zuid I of aangeleverde correspondentie wilt screenen, dan kunt u zich aanmelden bij het secretariaat van Zuid I:
[email protected]. Wij hopen op enkele positieve reacties.
Aan het eind vonden alle deelnemers het een geslaagde avond. Alleen jammer dat er zo weinig aanwezig waren.
ZUID I Op 31 juli kregen wij van de hoofdredacteur van De Scheidsrechter een bericht dat Zuid I nog geen kopij aangeleverd heeft voor deze uitgave. Zoals bekend is het districtsbestuur al ruim twee jaar op zoek naar een correspondent die namens Zuid I berichten verzamelt en zorgt dat die bij de redactie van De Scheidsrechter aangeleverd worden.
Namens het districtsbestuur Zuid I Ad Bierens, secretaris
René Hartog hoofdrolspeler in ‘drama’ van nacompetitie
REG NIE IO UW S
WEST I
21
doorLEO BLANK
Arbiter René Hartog uit Julianadorp zal zich de laatste nacompetitie nog lang heugen. Ongewild werd de Noord-Hollandse scheidsrechter hoofdpersoon in een drama dat zich enkele weken voortsleepte. Er leek aanvankelijk geen vuiltje aan de lucht. Hartog was met twee neutrale assistenten aangesteld voor de wedstrijd Winkel-Hauwert. Een beslissingswedstrijd in de nacompetitie van de vijfde klasse West I, gespeeld bij Apollo ’68 in Hensbroek. De ontmoeting eindigde met 1-1 onbeslist. De scheidsrechter liet direct na 90 minuten strafschoppen nemen. Winkel kwam uit die serie als winnaar uit de bus en vierde uitbundig de promotie naar de vierde klasse. Hauwert droop teleurgesteld af. Al vrij snel bleek echter dat Hartog de wedstrijd met dertig minuten had moeten verlengen. De KNVB West I gelastte beide ploegen die extra speeltijd op een doordeweekse avond alsnog te benutten. Onder leiding van een ander arbitraal trio, dat wel. Rapen gaar Toen waren de rapen echt gaar. Winkel weigerde te spelen en maakte bij de KNVB bezwaar tegen de gang van zaken. Die beroepsprocedure werd verloren door de club. Bij Winkel was men zo verbolgen dat de club de inge-
De beruchte strafschoppenserie van WInkel tegen Hauwert om promotie naar de 4e klasse.
laste verlenging aan zich voorbij liet gaan. Waarna niet Winkel, maar Hauwert tot promovendus werd uitgeroepen. Ook de tweede extra promotiewedstrijd, tegen SDOB uit Broek in Waterland, weigerde Winkel te spelen. Waarna de geschiedenis zich herhaalde en de tegenstander tot winnaar werd verklaard en dus promoveerde. Toch kwam het nog goed met Winkel. Uiteindelijk bleek er nog een plek vrij te zijn in de vierde klasse. Waarna de vereniging na weken gesteggel alsnog de stap omhoog mocht maken. Op afstand Scheidsrechter René Hartog moest het hele drama, dat regionaal, provinciaal en landelijk veel aandacht van de media trok, op afstand volgen. Hij spreekt achteraf van ‘beroerde’ weken.
Hartog vindt nog steeds dat hem, zijn beide assistenten én de KNVB-waarnemer geen enkele blaam treffen. In de berichtgeving aan de arbiters zou de KNVB volgens Hartog met geen woord hebben gerept van een verlenging bij gelijkspel. Wel erkent hij dat er bij de strafschoppenserie fouten zijn gemaakt. Zo namen meerdere spelers van beide teams meer dan één strafschop. Na drie weken vakantie in Italië is René Hartog weer helemaal klaar voor de nieuwe competitie: ,,Ik heb Girobergen met de racefiets beklommen en veel hard gelopen. Ik ben helemaal afgetraind. Ik heb niet veel zin om terug te kijken. Ik wil mijn gram halen op het veld door goed en objectief te fluiten. Wat goed is komt gerust wel boven drijven.”
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
O I S REGEUW NI
WEST II 22
van werd een verslag in De Scheidsrechter vermeld. Het was het eerste internationale seizoen. Momenteel hebben beide heren alweer enkele internationale wedstrijden achter de rug.
Vanaf 9 juli jl. is al enige tijd het Beach Soccer Eredivisie en amateurs aan de gang. De scheidsrechters die op Scheveningen deze wedstrijden leiden, zijn de bekende FIFA-referees Michael Medina en Louis Duarte, leden van de Rotterdamse Scheidsrechters Vereniging.
Louis floot Nederland – Zwitserland en Michael had de leiding bij Nederland – België, waarbij Laurens Gerrets (ook lid van de RSV) als tijdwaarnemer optrad. In het Beach Soccer Stadion op het strand van Scheveningen werden op 29, 30 en 31 juli voorronden gehouden voor het EK Beach Soccer in Moskou. Duarte, Medina en Michael Scheffers hebben enige interlandwedstrijden op hun naam staan. Intussen is Duarte ook gepromoveerd naar de Topklasse.
U herinnert zich ongetwijfeld dat vorig jaar Louis Duarte was uitverkoren om in Brazilië op te treden, hier-
In het weekend van 23 en 24 juli is Medina op speciale uitnodiging nog in Ravenna (Italië) geweest. Hij heeft
rechters Medina en Duarte Leiden Onze Nederlandse topscheidsrechter Pieter Vink uit Noordwijkerhout en lid van de Scheidsrechters Vereniging Leiden en Omgeving houdt op 1 september in het clubgebouw van de groep Leiden een inleiding over de richtlijnen die dit seizoen voor het betaald voetbal gelden. Het is bekend dat deze ex-international een goed en bekwaam spreker is en hij zal ongetwijfeld met een boeiend verhaal over de brug komen… In de volgende editie van De Scheidsrechter wordt hierop nader ingegaan. ‘Leiden’ is in ieder geval blij met zijn komst.
De voorzitter scheidsrechterszaken, Walther Hunsche, prees de afscheid nemende Oskam voor zijn inzet al die jaren. Hij is nimmer een ‘kaartentrekker’ geweest en liet veel toe. Naast zijn bestuursfunctie neemt hij ook de taak van waarnemer in het betaald voetbal op zich. Hunsche beloonde Peter met de Gouden Speld van de KNVB alsmede een fraaie oorkonde.
door WILL STEVENS
Den Haag Peter Oskam, lid van de Haagse Scheidsrechters Vereniging, heeft zijn laatste officiële wedstrijd gefloten. Hij heeft bijna 16 jaar in het betaald voetbal gefloten en daarna trad hij op in de top van de amateurs. Hij is tevens bestuurslid van de KNVB West II en die functie noopte Peter te stoppen met fluiten omdat er mogelijk belangenverstrengeling kan ontstaan.
Een ander lid van de groep Den Haag, Joop de Wit, viel eveneens de eer te beurt om de Gouden Speld in ontvangst te mogen nemen, ook uit handen van Walther Hunsche. Een en ander vond plaats in het clubgebouw van de HSV ’t Refpunt te Kijkduin. Joop is geen onbekende in de Haagse regio op de voetbalvelden. Hij floot meer dan 20 jaar in de top van het amateurvoetbal; was ook als leidsman actief bij veertig wedstrijden in het betaald voetbal en hij heeft diverse finalewedstrijden op zijn naam staan. Hij is nog immer actief als referee en in het nieuwe seizoen treedt hij nog op in de 2e en 3e klasse van de KNVB. Joop kreeg ook een mooie oor-
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4
daar een wedstrijd gefloten in het kader van de Euro Beach Soccer League. Het Wereldkampioenschap Beach Soccer wordt dit jaar van 1 t/m 11 september gespeeld in datzelfde Ravenna. Het zal toch geweldig zijn als één van deze RSVleden zich kan kwalificeren om in Italië te fluiten op een WK! Hoe een en ander is verlopen, zal in de volgende editie van ons fraaie vakblad vermeld worden. Op de bijgaande foto de FIFA-scheids-
In Memoriam Herman Veldt Na een kort ziekbed is onlangs Herman Veldt, lid van de COVS-Leiden en Omstreken, op 80-jarige leeftijd overleden. Hij was sinds januari 1958 lid van de groep Leiden en was daarmee een van de trouwste leden. Herman is vele jaren scheidsrechter geweest. De rol als scheidsrechter paste ook goed bij hem: weinig woorden, maar altijd eerlijk en punctueel. Na zijn actieve scheidsrechtersloopbaan werd hij rapporteur en begeleider van nieuwe scheidsrechters. Ook was hij consul van de VV Warmunda en was hij enige tijd verantwoordelijk voor de ontvangst van scheidsrechters bij genoemde club. Het bestuur en de leden van de Leidse Scheidsrechtersvereniging wensen zijn kinderen, kleinkinderen en verdere familie alle kracht toe om dit grote verlies te dragen.
REG NIE IO UW S
ZUID II door PETER EKERS
Op zondag 19 juni werden de COVS District Zuid II-veldvoetbalkampioenschappen gehouden voor mini-teams. De organisatie was in handen van Scheidsrechtersvereniging Weert en Omstreken. Die kan terugkijken op een zeer geslaagd toernooi, alleen het weer was spelbreker. Acht teams verdeeld over twee poules streden om de eerste plaats, maar het ging uiteindelijk tussen Boxmeer/Cuijk en Oss/Uden 2. Boxmeer/Cuijk was duidelijk de betere ploeg, getuige de uitslag 6-3. Het was een zeer sportief toernooi.
23
Fair Play beker voor Oss / Uden, uitgereikt door Jos Heutink.
werd uitgereikt door wethouder Litjens van sportzaken. De sportiviteitsbeker, geschonken door de KNVB District Zuid II, werd uitgereikt door Jos Heutink, portefeuillehouder scheidsrechterszaken. De andere bekers werden uitgereikt door mevrouw Triepels, voorzitter van het Districtsbestuur Zuid II.
Rangschikking mini-teams
Namens het districtsbestuur Zuid II een compliment aan de organisatie.
Fair-play-beker mini-teams: Oss Uden 2
De beker voor het standaardelftal, geschonken door de gemeente Weert,
1. Boxmeer - Cuijk 2. Oss/Uden 2 3. Maastricht 4. Roermond 5. Venlo 6. Oss/Uden 1 7. Kerkrade 8. De Mijnstreek
Finale standaardelftallen COVS Helmond e.o COVS Oss/Uden e.o. Uitslag: 1-2.
OOST door HAN MARSMAN Zutphen Op zaterdag 18 juni hield de scheidsrechtersvereniging Zutphen en Omstreken voor de 41e keer het IJsselen Berkeltoernooi, het oostelijk kampioenschap voetbal voor COVSgroepen. Jammer genoeg waren niet alle 13 COVS-groepen aanwezig, zodat de organisatie besloot dat in een halve competitie uitgemaakt zou worden wie de ereplaatsen innamen. Uiteindelijk bleek Zutphen de sterkste (21 punten uit 8 wedstrijden), Deventer werd tweede (17 punten) en Noord-
Oost Twente (15 punten) legde beslag op de derde plaats. De strijd om de sportiviteitsbeker kende ook een spannend verloop. Uiteindelijk bleef Hengelo (gemiddelde van 8.875) Doetinchem en Deventer (beide gemiddeld 8.75) net voor. Zutphen en Deventer zullen in 2012 kersvers Nederlands kampioen Nijverdal vergezellen op het NK voetbal in/bij Maastricht.
VAKBLAD VOOR VOETBALARBITERS | AUGUSTUS 2011 | NR. 4