Nummer 17
Art.nr. 910244
In deze KlusZo beschrijven we stapsgewijs waar u rekening mee moet houden als u (delen van) uw huis gaat isoleren. In deze KlusZo beginnen we met een algemene inleiding, daarin leest u over het nut van isoleren en over de verschillende materialen. Daarna aandacht voor de verschillende onderdelen van uw huis die u kunt isoleren. Natuurlijk beschrijven we daarna ook waar en hoe u tochtwering kunt aanbrengen. Op de achterpagina van deze Kluszo staat een checklist zodat u weet welke gereedschappen u nodig heeft. Mocht u na het lezen van deze KlusZo nog vragen hebben over isolatie, dan kunt u daarmee altijd terecht bij de servicebalie in onze winkel. Onze medewerkers zullen u graag verder helpen. Kijk ook op www.energiepremi.nl
Isolatie
Algemeen Isoleren?
Ruit Plat dak Pannendak Masieve muur (20 cm) Spouwmuur Houten vloer
Voordat u isolatiemateriaal of tochtwering gaat kopen, is het goed te bedenken wat u wilt isoleren en waarom. In de meeste gevallen zal dat zijn omdat u het idee hebt dat een te groot deel van de warmte die u opwekt, vrij snel verloren gaat. Als u gaat isoleren, duurt het langer voordat die warmte uw huis verlaten heeft en verbruikt u dus minder energie. Op termijn betekent isoleren dus ook geld besparen. Om na te gaan wáár u het meest efficiënt kunt isoleren, kunt u onderstaand rijtje eens nalopen en kijken waar u de meeste kubieke meters gas mee zou besparen. Besparing per jaar, per m2 oppervlak. R-waarden gewenste Ongeïsoleerd waarden 0,18 0,33 0,50 2,50 0,22 2,50
0,20 0,37 0,15
2,50 2,50 2,50
te besparen gas in m3 28 13 33 37 18 50
Als u in dit schema leest dat u met isolatie van een houten vloer 50 m3 kunt besparen, dan bedoelen we daarmee dat u dat kunt besparen per jaar per vierkante meter oppervlak! Vanzelfsprekend gaan we in dit schema uit van gemiddelden; mogelijk dat de R-waarde (dat is de warmteweerstand) van uw pannendak of houten vloer iets afwijkt van dat gemiddelde. Maar duidelijk is wel dat goede isolatie u veel kubieke meters gas (of andere brandstof) kan besparen. Om over de verbetering van het wooncomfort nog maar niet te spreken. Op de wal blijven
Isoleren bespaart niet alleen warmte, het zorgt er ook voor dat de natuurlijke ventilatiekanalen verdwijnen. Het risico daarvan is dat er condens gaat ontstaan in uw huis, bijvoorbeeld achter de isolatie. En dan zou u van de wal in de sloot belanden. Om dat te voorkomen, adviseren wij u isolatiemateriaal te gebruiken met een dampwerende laag en ruiten te plaatsen met ventilatiestrips.
Algemeen Materialen
Hieronder vindt u de belangrijkste isolatiematerialen per ruimte die u kunt isoleren. Steenwol/ Geëxpandeerd Glaswol Polystyreen Caravan Dakbeschot X X Kruipruimte X X Muurspouw/ spouwmuur X X Plat dak X Schuur X Tussenwand X X Vliering X X Vloer X X Voorzetwand X X Zolder X X
Aluminium Noppenfolie X X X X X X
X
Glas- en Steenwol zijn natuurlijke materialen die schimmels weren, water afstoten, onbrandbaar, veerkrachtig zijn en dampwerend mits ze zijn voorzien van een aluminiumfolie. Geëxpandeerd polystyreenschuim (EPS) is vochtbestendig, dampremmend en ongevoelig voor schimmel. Noppenfolie is een folie waarvan de noppen zijn bedekt met een aluminiumlaag. Het is dampdicht en onbrandbaar als u de naden afplakt met aluminiumtape.
De klus zelf In dezelfde volgorde als die we gebruikten in het schema waar u zag hoeveel kubieke meters gas u kunt besparen, gaan we hier de verschillende isolatiemogelijkheden na. Ruiten isoleren
In het schema heeft u al gezien dat de R-waarde van ruiten erg laag is. Dat betekent dat ruiten erg veel warmte doorlaten; ze hebben bijna geen warmteweerstand. Die warmteweerstand wordt al twee maal zo groot als u dubbelglas aanbrengt. Feitelijk zijn dat gewoon twee ruiten, met daartussen alleen maar lucht (daarom is zo’n ruit meer dan ‘dubbeldik’). Dat laagje lucht zit gevangen tussen de twee lagen glas en isoleert de binnenste ruit. De buitenste ruit wordt dus wel koud, maar de kou kan niet makkelijk naar de binnenste ruit omdat hij eerst de luchtisolatie ‘moet overwinnen’. Omgekeerd geldt dat ook voor de warmte vanuit de kamer. Het effect daarvan is dat het voor uw gevoel veel minder koud is bij het raam. Bij Formido kunt u dubbelglas op maat kopen. Eén van onze medewerkers is u graag behulpzaam bij het exact bepalen van de juiste maten. Hebt u het dubbelglas eenmaal in huis en de oude ruit verwijderd, dan kunt u aan de slag. U begint dan met het schoonmaken en voorlakken (met grondverf of blanke lak) van de sponning. De glaslatten schildert u ook, maar alleen aan de binnenkant. Daarna plakt u het glasband in de sponning. Die glasband moet overal ruim 5 mm. smaller zijn dan de sponning, omdat u daar later nog kit moet aanbrengen. Nu gaat u stapsgewijs verder: 1. Zaag de glaslat die boven en onder tegen de ruit moeten komen, op maat. Plak daarop ook glasband, aan de kant die tegen het glas zal komen (afbeelding 1 ). 2. Plaats nu de ruit in de sponning. Let op: doorvoor gebruikt u schuine blokjes, die bij de meeste ruiten meegeleverd worden. De ruit mag de sponning nergens helemaal raken! - Hebt u een niet-scharnierende ruit, dan zet u de schuine blokjes op de onderste sponning, ongeveer 25 cm. vanuit de hoek en in de zijsponning, ongeveer 25 cm. vanaf de bovenhoek (afbeelding 2 ).
1
2
De klus zelf - Plaatst u een scharnierend raam, dan bepaalt de scharnierzijde de plaats van de blokjes. Bij de scharnierzijde in de onderhoek plaatst u in de beide sponningen steunblokjes. In de tegenoverliggende bovenhoek zet u ook steunblokjes. Ook hier moeten de blokjes ongeveer 25 cm. uit de hoeken geplaatst worden (afbeelding 3 ).
3
3. Nu kunt u de bovenste glaslat aanbrengen en goed vastzetten en daarna de onderste glaslat. Als u een niet-scharnierende ruit plaatst, moet u tussen die onderste glaslat en de sponning wat blokjes hout aanbrengen, zodat er onder de ruit ruimte is voor ventilatie (afbeelding 4 ). 4. Zaag de zijlatten nu exact op maat en plak tegen de beschilderde kant glasband. Daarna kunt u deze zijlatten ook aanbrengen en goed vastzetten.
4
5. Tot slot brengt u kit aan waar de glaslatten elkaar raken en in de voegen bij het glasband. Dat laatste doet u aan de binnen èn aan de buitenkant (afbeelding 5 ). Plat dak isoleren
Een plat dak moet u altijd aan de buitenkant isoleren, omdat u anders de kans loopt dat er condens gaat ontstaan tegen uw plafond. Als uw platte dak van steen of van kwalitatief goed hout gemaakt is en sterk genoeg is om wat gewicht te kunnen dragen, kunt u het heel snel isoleren door er platen geëxpandeerd polystyreenschuim op aan te brengen. U kunt ze los leggen in de lengterichting van het dak, maar u moet er wel voor zorgen dat ze goed op elkaar aansluiten. Over de platen heen strooit u grind of legt u tegels op tegeldragers.
Pannendak isoleren
Wij adviseren u een pannendak alleen aan de binnenkant te isoleren als er géén dampdichte laag is aangebracht op het dakbeschot. Als er wel een dampdichte laag is aangebracht, kunt u met het isoleren van de wal in de sloot vallen: dan is er een grote kans op condensvorming. Raadpleeg daarvoor een specialist. Hier gaan we uit van een pannendak waarop géén dampdichte laag is aangebracht.
5
De klus zelf Isoleren aan de binnenzijde is vrij eenvoudig en u kunt bijna onbeperkt kiezen uit isolatiematerialen: platen of dekens glaswol of steenwol, noppenfolie of platen geëxpandeerd polystyreenschuim. Voor de isolatiewaarde maakt het daarbij niet uit of u het isolatiemateriaal aanbrengt op de dakbalken of juist daar tussenin. De bevestigingswijze is wel verschillend. Als u op de dakbalken isoleert, spijkert u eerst latten dwars op de dakbalken. Daartussen klemt u de isolatie (dus iets groter snijden, zodat u het kunt klemmen), waarna u het afhankelijk van het gekozen materiaal vastniet of lijmt (afbeelding 6 en 7 ).
6
7
Als u tussen de dakbalken isoleert, schroeft u eerst latten tegen het dakbeschot. Verder gaat u hetzelfde te werk als bij het isoleren op de dakbalken (afbeelding 8 t/m 10 ). Over het isolatiemateriaal heen kunt u afwerkmateriaal aanbrengen, zoals gipsplaat. Muren isoleren
Als u een luchtspouw hebt tussen de binnen- en buitenmuur van uw huis, kunt u die spouw door een vakman laten vullen met isolatiemateriaal. Als uw huis voorzien is van massieve muren zonder spouw, kunt u wel zelf isoleren. De muur moet daarvoor wel droog zijn, natte muren moet u eerst droog zien te krijgen voordat u gaat isoleren (zie daarvoor KlusZo Vocht en Ventilatie). Kies eerst de soort isolatiemateriaal die u wilt gebruiken (platen werken het makkelijkst). Ga na hoe dik dat materiaal is en bevestig een stijl- en regelwerk op de muur van latten of metalen staanders die net zo dik zijn als het isolatiemateriaal (afbeelding 11 ). Bevestig het stijl- en regelwerk zo dat de vlakken tussen de latten of staanders net iets kleiner zijn dan een isolatieplaat, zodat u de plaat er alleen maar in hoeft te klemmen. Breng over het isolatiemateriaal heen een dampremmende laag aan van dikke kunststoffolie. De foliebanen moeten elkaar minimaal 10 cm. overlappen en u moet de naden goed afplakken met aluminiumtape. Een alternatief voor werken met een aparte isolatielaag en een aparte dampremmende laag, is werken met isolatiemateriaal dat al aan één zijde voorzien is van een dampwerende laag van aluminiumfolie (steenwol, glaswol of noppenfolie). In alle gevallen kunt u de muur afwerken met een afwerklaag als gipsplaten, decoratieve wandplaten of schrootjes (afbeelding 12 ).
8
9
10
11
12
De klus zelf Vloer isoleren
Bij vloeren maken we onderscheid tussen vloeren op de begane grond en verdiepingsvloeren. Deze kunnen van beton of van hout zijn. Begane grond
Hout
Beton
Onder een houten vloer op de begane grond bevindt zich altijd een kruipruimte. Die is vaak vochtig, omdat er vocht uit de grond onder de woning omhoog komt. Daarom zult u eerst de grond moeten afdekken met dampdichte kunststoffolie dat u tegen de muren omhoog zet. Daarna kunt u platen geëxpandeerd polystyreenschuim, glas- of steenwol tussen de balken in tegen de houten vloer aanbrengen (afbeelding 13 ). Snijd de platen weer net iets groter als de ruimte tussen de balken, zodat u het isolatiemateriaal ertussen kunt klemmen. Daarna brengt u latjes aan over de isolatie heen. U zet de latjes vast op de balken. Onder sommige betonvloeren bevindt zich een kruipruimte, andere liggen direct op het zand. De eerste kunt u aan de onderkant isoleren; de laatste alleen aan de bovenkant. Beton aan de onderkant isoleren: Als u geëxpandeerd polystyreenschuim gebruikt, kunt u de platen rechtstreeks tegen het beton aan lijmen. Zorg er daarbij voor dat de platen goed tegen elkaar aansluiten. Gebruikt u glaswol of steenwol, dan moet u plakpennen gebruiken (afbeelding 14 ). Onder de eerste laag isolatie bevestigt u nog een tweede laag van bijvoorbeeld noppenfolie. Daarvoor moet u eerst latten bevestigen met schroeven en pluggen, waartegen u de folie vastniet (afbeelding 15 ). Beton aan de bovenkant isoleren: Neem eerst de plinten weg. Daarna moet u eerst de grond afdekken met dampdichte kunststoffolie dat u tegen de muren omhoog zet, om optrekkend vocht te voorkomen. Bepaal hoe dik de isolatie moet zijn die u gaat gebruiken en kies latten die net zo dik zijn. Met die latten maakt u een raamwerk waartussen u de platen isolatiemateriaal klemt. Daarna kunt u een nieuwe vloer aanbrengen. Ook die bevestigt u op het raamwerk van latten (afbeelding 16 ). Hierna plaatst u de plinten terug en pas dan snijdt u de folie weg die nog boven de plinten uit komt.
13 22
14
15
16
De klus zelf Verdieping Hout
Meestal kunt u een houten verdiepingsvloer van bovenaf isoleren door de vloerdelen weg te halen en daaronder te isoleren, of juist van onderaf door de plafondafwerking weg te halen en daarboven te isoleren. Als dat allebei niet mogelijk is, moet u het plafond verlagen of de vloer verhogen om de vloer te isoleren. Dat kan het beste met isolatieplaten. Hout van onderaf isoleren: Haal de plafondafwerking weg en klem isolatiemateriaal tussen de plafondbalken. Zet de isolatie vast met dunne latjes. Plaats daarna de plafondafwerking terug (afbeelding 17 ). Hout van bovenaf isoleren: Verwijder de vloerdelen en klem isolatiemateriaal tussen de plafondbalken. Plaats daarna de vloerdelen weer terug (afbeelding 18 ).
Beton
Bij een betonnen verdiepingsvloer isoleert u het beton aan de bovenkant op dezelfde manier als op de begane grond.
Leidingen isoleren
Tot nu toe ging het in het algemeen over het binnenshuis houden van warmte. Het isoleren van leidingen is bedoeld om de warmte juist in de leidingen te laten, zodat ze de warmte kunnen brengen waar u die hebben wilt. In de ruimten die u sowieso wilt verwarmen, hoeft u de leidingen dus niet te isoleren. In ruimten die niet verwarmd hoeven te worden, zoals de kruipruimte of de zolder, kunt u ze eenvoudig isoleren door er voorgevormd geëxpandeerd polystyreenschuim omheen te klemmen. Daarvoor snijdt u de buis van schuim open en klemt u het om de leiding heen. Laat de verschillende delen goed tegen elkaar aansluiten en dicht alle naden met lijm of met speciaal plakband.
17
18
De klus zelf Tochtwering
Als u door uw huis wandelt op zoek naar kieren, zul u ze op allerlei plaatsen tegenkomen. Niet alleen onder of naast ramen en deuren, maar ook bij de brievenbus, de meterkast en de gootsteenkast. Omdat het ‘bekende’ kieren betreft, vindt u bij Formido voor bijna alle kieren een pasklare oplossing. Wilt u snel en vrij goedkoop een aantal kieren rondom deuren en ramen dichten, dan kiest u voor tochtband (afbeelding 19 ). Die zijn veelal zelfklevend en verkrijgbaar in verschillende maten. Flexibele rubberstrips zijn wat duurder, maar gaan ook wat langer mee (gemiddeld zo’n 4 tot 8 jaar) dan strips van schuim (gemiddeld zo’n 1 tot 2 jaar). Nog langer werken tochtstrips uit een combinatie van materialen (aluminium of hardplastic met een flexibel deel). Speciaal voor de onderkant van deuren zijn er dorpelstrips (afbeelding 20 ). Sommige daarvan zijn voorzien van een borstel, zodat uw vloer niet beschadigd raakt. Een dubbele borstel wordt gebruikt voor de tochtwering bij de brievenbus (afbeelding 21 ). De brieven kunnen er gewoon doorheen geduwd worden, maar een luchtstroom heeft daar niet voldoende kracht voor.
19
20
21
Tips Tip
1
Tip
2
Tip
3
Vergeet niet om stopcontacten en dergelijke aan te passen!
Tip
4
Tochtstrips mogen niet geschilderd worden, omdat ze dan hun flexibiliteit verliezen.
Tip
5
Brengt u vloerisolatie aan, dan is dit ook een goede gelegenheid om vloerverwarming aan te leggen. Zie hiervoor KlusZo Vloerverwarming.
Tip
6
U kunt in aanmerking komen voor een energiepremie. Informeer hiernaar bij uw energiebedrijf of kijk op www. energiepremie.nl.
Als u tegen het dakbeschot gaat spijkeren, is er veel kans dat de dakpannen naar beneden vallen. Spijkeren kan dus alleen tegen de dakbalken, tegen het dakbeschot schroeft u alleen. Een plat dak kan maar een bepaalde belasting verdragen. Wordt die belasting te zwaar - bijvoorbeeld omdat u veel grind op één plek neerlegt - dan zal het dak daar gaan doorzakken.
Checklist Benodigde gereedschappen
1 Hamer
2 Duimstok
3 Hobbymes
4 Nietmachine
5 Schroevendraaier
Schroef-/boormachine 6
7 Metaalzaag
8 Handzaag
Formido Bouwmarkten B.V., Nijkerk. Isolatie. De inhoud van deze KlusZo is met zorg samengesteld. Er kunnen zich echter wijzigingen voordoen in producten en technieken. Gebruik deze KlusZo daarom als algemene handleiding en lees altijd eerst de instructie en/of handleiding voordat u aan de slag gaat.
