Is Europa duurzaam ? Is Aluminium duurzaam? Taco van den Broek Normalisatie consultant Materialen en bouwproducten
duurzaam aluminium
1
introduction
duurzaam aluminium
2
Inhoud • • • • • •
Korte intro over NEN Normen en Normalisatie (aluminium) Europa (CPR, CE, …..) CEN/TC 350 Bouwbesluit Tot slot….. ‘Er zijn vele wegen die naar Rome leiden’ duurzaam aluminium
3
wetenschap
overheid
•
NNI
•
Opgericht in 1916
•
Eigen entiteit
industrie
consultancy •
Platform • Onpartijdig • Onafhankelijk • ACM (vh NMa) • Transparant • Faciliterend 163 leden
duurzaam aluminium
33 leden
4
Normalisatie: wat is een norm? Een norm is: een vrijwillige afspraak tussen belanghebbende partijen over een product, dienst of proces
Normalisatie is: het proces om tot een norm te komen (all-parties concerned, open en vrijwillig, gelijkwaardig, consensus) ’Normalisatie is veel meer dan alleen het proces en document’
duurzaam aluminium
5
Waarom normen?
duurzaam aluminium
6
Waarover een afspraak? •
Wat wil ik hebben? • Hoe wil ik het hebben? • Wat moet ik leveren? • Hoe moet ik het maken? • Wat moet ik (nog) afspreken? • Hoe kan ik het toetsen? • Wat moeten we doen als …..?
‘Weet wat je wilt!’
duurzaam aluminium
.
7
Waarom normalisatie?
• Normalisatie
stroomlijnt processen, • Draagt bij tot efficiëntie • Zelfde taal/definities • Level playing field Gevolg: • Tijds- en kostenbesparing • Vergroting afzetgebied duurzaam aluminium
8
Spreken we dezelfde taal?
•
Hebben we het wel over het zelfde?
•
Definities?
•
Harmonisatie ……
duurzaam aluminium
9
Wat is interessant voor u? Wat is uw markt?
Waar ligt uw aandachtsgebied? Waar ligt uw toepassingsgebied? Heeft uw een probleem? Zo ja, welke?
duurzaam aluminium
10
Heeft dit uw aandacht? • •
•
•
EN 1999 Eurocode 9: Design of aluminium structures (herziening start 2015 met of zonder NL) EN 1090 Execution of steel structures and aluminium structures – deel 1 Requirements for conformity assessment of structural components (CE-markering), – deel 3 Technical requirements – deel 5 Technical requirements for thin-gauge, cold-formed aluminium elements and structures EN 15088 Aluminium and aluminium alloys - Structural products for construction works - Technical conditions for inspection and delivery (CE-markering) EN 13031-1 Greenhouses: Design and Construction (herziening)
duurzaam aluminium
11
Europa staat niet vóór de deur
maar al met één voet over de drempel
LET OP UW DEUR ! Je moet er ook uit kunnen
duurzaam aluminium
12
Duurzaamheid is hot in Europa – maar met weinig samenhang en coördinatie Green-It
DG ENVIRONMENT
CPR – BWR#7
DG ENTERPRISE
DG ENERGY
EcoDesign for buildings
Europees beleid, richtlijnen en regelgeving
Directives (Richtlijn zelf omzetten naar nationale regelgeving) – Energy Performance of Buildings Directive (EPBD) – Energy Efficiency directive (EED) – EcoDesign Directive 2009/125/EC – Waste Framework Directive
Regulations (Moet verplicht en letterlijk worden overgenomen) – Bouwprodukten Verordening - CPR: BWR3 en BWR7 – Ecolabel: Regulation no. 66/2010 van 25 November 2009
Milieu informatie
Policies – Energy roadmap 2050 – Flagship initiative Resource Efficiency
Initiatieven / programma’s – Ecolabel for Buildings – Green Public Procurement (June 2010) – REACH
duurzaam aluminium
14
CE-markering en DoP •Eigenverklaring
•
Van fabrikant of importeur
•CE
= Conformité Européene • Overeenkomstig de desbetreffende richtlijn • Voor 33 landen • • •
duurzaam aluminium
EU (28) EFTA (3) Zwitserland & Turkije
15
Construction Product Regulations, CPR •
Verhandelbaar
•
Toepasbaar
•
Vergelijkbaarheid
•
Transparantie markt (ook data en testen)
•
(Enig) wettig bewijs
Handelsbelemmeringen wegnemen duurzaam aluminium
16
Fundamentele eisen voor bouwwerken Basic Works Requirements 1.Mechanical resistance and stability 2.Safety in case of fire 3.Hygiene, health and the environment (life cycle) 4.Safety in use 5.Protection against noise 6.Energy economy and heat retention (ook bouw en sloop) 7.Sustainable use of natural resources
duurzaam aluminium
17
BWR7: Duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen Het bouwwerk moet zodanig worden ontworpen, uitgevoerd en gesloopt dat duurzaam gebruik wordt gemaakt van natuurlijke hulpbronnen en het volgende wordt gewaarborgd: de recycleerbaarheid van het bouwwerk en de materialen en delen ervan na de sloop; 1.
2.
de duurzaamheid van het bouwwerk;
?
het gebruik van milieuvriendelijke grondstoffen en secundaire materialen in het bouwwerk. 3.
duurzaam aluminium
18
CPR verwijst naar EPD’s (55) De
fundamentele eis voor bouwwerken inzake duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen dient met name rekening te houden met de recycleerbaarheid van bouwwerken en van de materialen en delen ervan na de sloop, de duurzaamheid van bouwwerken en het gebruik van milieuvriendelijke grondstoffen en secundaire materialen in het bouwwerk.
(56) Voor de evaluatie van het duurzaam gebruik van hulpbronnen en voor de milieueffectbeoordeling van bouwwerken moeten, indien voorhanden, milieuproductverklaringen worden gebruikt.
duurzaam aluminium
19
Duurzaamheid van bouwwerken • • • • • •
Korte intro over NEN Normen en Normalisatie (aluminium) Europa (CPR, CE, …..) CEN/TC 350 Bouwbesluit Tot slot….. ‘Kennis is macht’
duurzaam aluminium
20
Sustainability of construction works: 3 pijlers sustainability ENV
SOC
ECON
• milieu • sociaal • economisch
Technical design Functional design
duurzaam aluminium
21
Europese normen komen in Nederlandse documenten Framework
EN 15643-1 EN 15643-2 EN 15643-3 EN 15643-4 EN 15643-5
generic milieu social economic GWW
Building assessment – environmental
EN15978
SBK Bepalingsmethode 2.0
– social
EN16309
(deels in instrumenten)
– economic
FprEN 16227
(deels in instrumenten)
Environmental Product Declarations
TR 15941 alg. data EN15804 EPD EN15942 comm.b2b
SBK milieudatabase (NMD) NEN 8006 / MRPI MRPI format
Methodiek vlgs EN 15978 •
Bepaling, doel beoogd gebruik
•
Specificatie te onderzoeken bouwwerk
•
Scenarios van levenscyclus bouwwerk (fases)
•
Kwantitatieve data van het gebouw en haar levenscyclus
•
Selectie EPD en overige informatie (PCR’s, EN 15804)
•
Berekening milieu-indicatoren
•
Rapportage en communicatie
•
Verificatie
duurzaam aluminium
23
Modules/fases
• A1-A3
• C1-C4
productiefase bouwfase gebruiksfase eindfase
•D
the day after (hergebruik/recycling)
• A4-A5 • B1-B7
duurzaam aluminium
24
Sustainability of construction works
Meetmethode milieuprestatie
BEFORE USE
Construction Process stage
Use; installed product
B2
Maintenance
B3
Repair
B4
Replacement
B5
Refurbishment
B6
Operational Energy Use
EPBD
B6.4 Operational Energy Use - hot water B6.5 Operational Energy Use - lighting B6.6 Operational Energy Use - building automation and control B7
Operational Water Use
CPD CPR ECODESIGN for products ECOLABEL for buildings
Disposal
B6.3 Operational Energy Use - ventilation
C4
B6.2 Operational Energy Use - cooling
Recycling / re-use
B6.1 Operational Energy Use - heating
Loads and benefits of recycling
C3
On site processes A5
B1
Transport
Transport A4
End of Life stage
C2
Manufacturing A3
Use stage
Deconstruction
Transport A2
AFTER USE
C1
Raw material supply A1
Product stage
USE
EN 15804 EPD Geeft: • Een basis PCR (Type III environmental declarations). • Een geharmoniseerde structuur voor het declareren, verifieren en presenteren van EPD’s. • Een EPD zorgt voor een eenduidige communicatie
22 + 2 = 24 indicatoren: • Milieu-effecten uit de LCA (7) • Resourse use (8) • Waste (3) • Output flows (4)
duurzaam aluminium
26
6 nieuwe indicatoren? Ter uitwerking voorgedragen: • Human toxicity (cancer and non-cancer effects) • Ecotoxicity (terrestrial, freshwater and marine) • Particulate matter formation (or respiratory inorganics) • Ionising radiation (human health and ecosystem health) • Land use (occupation and transformation) • Water scarcity Nu nut en noodzaak aantonen!
duurzaam aluminium
27
Sustainablity of construction works werkterrein van CEN/TC 350 en NEN/NC 351 281
Gebouw/bouwwerk
EN 15978
CEN/TC 350 NEN/NC 351 281
EPD
EN 15804
duurzaam aluminium
28
Sustainablity of construction works werkterrein van CEN/TC 350 en NEN/NC 351 281
Gebouw/bouwwerk
EN 15978
CEN Product TC’s
CEN/TC 350 22-24 indicatoren uit EPD & door de markt
NEN/NC 351 281
EPD
EN 15804
duurzaam aluminium
29
Situatie in Nederland
Bepalings-methode (NEN 8006)
NMD (7+3) indicatoren
Labels Kunnen een rol spelen bij communicatie
Bouwbesluit 2012 Art. 5.9
Nationaal en Europees? Labels Bepalingsmethode
Communication on Resource efficiency opportunities in the building sector
Gebouw/bouwwerk EN 15978
NMD (7+3) indicatoren
CEN Product TC’s
CEN/TC 350 22-24 indicatoren uit EPD & door de markt
NEN/NC 351 281
NEN 8006 oud
Product-TC’s: hEN met milieuindicatoren op basis van EN 15804
EPD EN 15804
DG-ENTR. CPR met BWR 7
Mandaat 2-5 indicatoren duurzaam aluminium in DoP
DG-ENV. PEF Alle producten
Bouwbesluit 2012
31
Bouwbesluit 2012 Milieuparagraaf Artikel 5.9: • Van de samenstelling van constructie-onderdelen van een woonfunctie is de uitstoot van broeikasgassen en de uitputting van grondstoffen gekwantificeerd volgens de Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWWwerken, 1 juli 2011. • Ook voor kantoren > 100 m2
Eis? • Geen
prestatie-eis • Welke prestatie zouden te eisen zijn? • Welke wegingsfactoren aan indicatoren? • Eis
is alleen aanleveren berekening
• Alternatief?
Europees (EN 15804 en EN 15978) gelijkwaardig?
duurzaam aluminium
33
Bepaling Milieuprestatie gebouwen in Europa •
LEED
•
NEPD
•
BREEAM / Green Guide
•
DGNB / IBU
•
HQE/FDES
•
EPD
•
MRPI / Nat.dbase / GPR-Greencalc-Dubocalc-BREEAM-NL
Voordelen van participatie Alleen actieve deelname in Europa en internationaal leidt tot aanpassing van normen Of vertrouwt u dat anderen toe? (uw belang vertegenwoordigen) Afwegingen: Prioriteiten Afbreukrisico Kansen
duurzaam aluminium
35
Tot slot. •
Diverse ‘losse’ milieu-initiatieven (ecodesign, ecolabels, GPP) slecht onderling afgestemd en nauwelijks in lijn –
risico op dubbel werk
•
De CPR ( Bouwbesluit) gaat een rol spelen in de duurzaamheidsagenda
•
Europese normering draagt bij aan duurzaam omgaan met bouwwerken, bouwdelen en materialen
•
Afval, grondstoffen en recycling worden steeds belangrijker.
duurzaam aluminium
36
Tot slot .. •
Duitsland, Frankrijk, Spanje, Scandinavië en België bepalen de agenda voor milieuprestatie voor bouwwerken (gebouwen en GWW)
•
Nederland is met afvalbeleid (recycling) bezig.
•
Nederlandse instrumenten zijn weinig/niet Europees georiënteerd.
•
Nederlandse beleid sluit beperkt aan bij EU regelgeving en policies
LET OP UW DEUR ! als Nederlandse industrie moet u er ook uit kunnen !
duurzaam aluminium
37
Tot slot … •
Duurzaamheidsberekeningen gebouwen worden net zo gewoon als andere gebouwberekeningen zoals EPC.
•
Levenscyclus gebouw wordt leidend
•
Grondstoffen en recycling krijgen meer aandacht Een bron van grondstoffen
Echte duurzaamheid gaan we bereiken in de praktijk: integraal denken en doen!
duurzaam aluminium
38
Duurzaamheid begint bij jezelf
duurzaam aluminium
39
Normalisatie is een teamsport! Voor en door de markt
[email protected], tel.: 015 2 690 164
duurzaam aluminium
40
duurzaam aluminium
41
EN 15978 calculation method •
Is based on Life Cycle Assessment (LCA)
•
Assess the environmental performance of a building,
•
Gives the means for the reporting and communication
•
The approach to the assessment covers all stages of the building life cycle
•
Based on data obtained from Environmental Product Declarations (EPD), their "information modules", (EN 15804)
•
The assessment includes all building-related construction products, processes and services, used over the life cycle of the building.
Duurzaamheid volgens 351 281
42
EN 15804 EPD •
provides core product category rules for Type III environmental declarations of any construction products and services.
•
provides a structure to ensure that all Environmental product declarations EPD of construction products, construction services and construction processes are derived, verified and presented in a harmonised way.
•
An EPD communicates verifiable, accurate, non-misleading environmental information for products and their applications, thereby supporting scientifically based, fair choices and stimulating the potential for market driven continuous environmental improvement.
duurzaam aluminium
43
22+2 milieu indicatoren (EN 15804) voor elke fase v.d. levenscyclus Milieueffecten uit de LCA
Resource use
Waste
Broeikaseffect (GWP)
Renewable primary energy (MJ)
Hazardous waste (kg)
Ozonlaagaantasting (ODP)
Renewable primary energy resources as raw material (MJ)
Non hazardous waste (kg)
Verzuring (AP)
7
Vermesting (NP) Zomersmog (POCP) Uitputting grondstoffen – niet fossiel (ADP) – fossiel (MJ)
Total renewable (MJ)
Non renewable primary energy (MJ)
8
Non renewable primary energy resources as raw material (MJ) Total non renewable (MJ)
Output flows Components for re-use (kg)
4
Secondary material (kg)
Materials for recycling (kg)
Renewable secondary fuels (MJ)
Materials for energy recovery (kg)
Non renewable secondary fuels (MJ) Net fresh water (m3)
duurzaam aluminium
3
Radioactive waste (kg)
Exported energy (MJ)
44
Wat wordt bedoeld? Milieueffectcategorie
Milieuprestatiekengetallen
Uitputting abiotische grondstoffen (exclusief fossiele energiedragers) ADP Uitputting fossiele energiedragers ADP Klimaatsverandering Aantasting ozonlaag Fotochemische oxidantvorming Verzuring Vermesting Humane toxiciteit Zoetwater aquatische ecotoxiciteit Mariene aquatische ecotoxiciteit Terrestrische ecotoxiciteit
Eengetalsaanduiding
Grondstoffen
1-puntsscore (schaduwprijs)
Emissies
Wegingsfactoren? duurzaam aluminium
45
Naast Europa ook mondiaal (ISO) O.a. (en nog veel meer): •
Life cycle assessment (LCA) ISO 14040 Principles and framework
•
Environmental labels and declarations ISO 14025 Type III environmental declarations
•
Social Responsibility (MVO) ISO 26000 Guidance on social responsibility
•
Buildings and constructed assets (LCC) ISO 15686-5 Part 5: Life-cycle costing
•
Sustainability in building construction (EPD) ISO 21930 Environmental declaration of building products
duurzaam aluminium
46
