Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 1 van 18
CO2-prestatieladder Inventarisatie sector en keteninitiatieven -
-
Sectorinitiatief Noord-Oost Nederland: 'Samen reduceren van brandstofverbruik' Duurzameleverancier.nl Digitale rotonde Het nieuwe rijden Relinen Nieuwe technieken
Alsema B.V.
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 2 van 18
Sectorinitiatief Noord-Oost Nederland
'Samen reduceren van brandstofverbruik' Inleiding
Dit plan van aanpak is voor het Sectorinitiatief Noord-Oost Nederland 'Samen reduceren van brandstofverbruik' opgesteld door Will2Sustain (W2S). Dit om gezamenlijk doelen te stellen om een reductie van het brandstofverbruik te realiseren en daarmee ook te voldoen aan de normeisen uit de CO2 Prestatieladder (met name normeis 4.D.1). Het plan van aanpak omschrijft de activiteiten van een ontwikkelingsproject en is gericht op de meeste materiële CO2-emissie: het brandstofverbruik. Daarnaast is het ontwikkelingsproject gericht op de ontwikkeling van een werkproces welke efficiënter is dan het huidige werkproces. Dit document geeft: − Een beschrijving van de voorgenomen activiteiten; − Beoogd aantal en doelgroep van de actieve deelnemers; − De reductiedoelstellingen van het initiatief op zichzelf; − Een tijdsplanning; en − Een prognose van de reductie bij sectorbrede toepassingen van het initiatief.
Beschrijving van de voorgenomen activiteiten
De voorgenomen activiteiten zijn ontstaan uit de eerste sessies van kennismaking, kennisdeling en het winnen van kennis van experts op het gebied van Het Nieuwe Rijden, Het Nieuwe Draaien en het monitoren van gegevens. Hier worden de hoofdactiviteiten benoemd en in de tijdsplanning worden alle activiteiten benoemd: • Gegevens verzamelen van bestuurders van bussen en/of auto's, vanuit de bestaande en in gebruik zijnde tools, zoals: black boxen, track en trace, tankpassen, gegevens van lease maatschappijen etc. • Aanvullende gegevens verzamelen, indien bovenstaande tools niet gebruikt worden. Uitzoeken of aanvullende gegevens met een app verzameld kunnen worden. • Gegevens analyseren tijdens een gezamenlijke bijeenkomst en verdere acties bespreken. Dit tijdens de bijeenkomsten van november 2014 en maart 2015. • De bovenstaande acties kunnen ook uitgevoerd worden door middel van experts die tijdens de sessies een presentatie en uitleg geven over het toepassen technieken die brandstofverbruik reduceren zoals organisaties als VVCR, SOMA bedrijfsopleidingen en ANWB E-driver. • Ervaringen delen over het samenwerken met de bovenstaande partijen/experts en de tools die zij bieden.
Versie Datum Status
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 3 van 18
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
Reductiedoelstellingen
1. Kennis en ervaringen delen. 2. Rijgedrag analyseren van bestuurders binnen de organisaties. 3. Toepassen van technieken in werkprocessen in combinatie met het optimaliseren van rijgedrag om brandstofverbruik te reduceren. Dit met een focus op het rijgedrag van en naar de projecten. 4. Het communiceren van verbeteringen op het gebied van brandstofverbruik (in combinatie met rijgedrag) in de gehele organisatie. 5. Binnen twee jaar 5% brandstofverbruik reduceren gerelateerd aan de verreden kilometers t.o.v. het basisjaar 2014 op basis van rijgedrag analyse, actieve communicatie en het toepassen van technieken waar kennis over ingewonnen is.\
Tijdsplanning Doelstelling
Activiteiten
Tijdsplanning
1. Kennis en ervaringen delen
Maximaal drie bijeenkomsten per jaar organiseren Deelnemen aan deze bijeenkomsten
Rond maart, juli en november Rond maart, juli en november Maart, juli en November Maart, juli en November
2. Rijgedrag analyseren van bestuurders binnen de organisaties.
Ruimte beschikbaar stellen d.m.v. roulatieschema voor de bedrijven Budget beschikbaar stellen voor de onkosten van het organiseren van de bijeenkomsten Gegevens verzamelen uit bestaande tools (black boxen, track en trace, tankpassen, gegevens van lease maatschappijen, etc.). Uitzoeken of er een app is waar rijgedrag mee te meten is Eventueel extra gegevens verzamelen over het rijgedrag via App of overige registraties Analyse maken uit de verzamelde gegevens Knelpunten/verbeterpunten bespreken met de bestuurders Nogmaals gegevens verzamelen en analyseren. Verbeteringen communiceren naar de bestuurders. Eventuele verbeterpunten met alle bestuurders communiceren via de bestaande communicatie middelen bij de organisatie
Verantwoordeli jke W2S Alle deelnemers Alle deelnemers Alle deelnemers
November
Alle deelnemers
November
Alle deelnemers
December
Alle deelnemers
December
Alle deelnemers
December
Alle deelnemers
Maart
Alle deelnemers
Maart
Alle deelnemers
Mei
Alle deelnemers
Versie Datum Status
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 4 van 18
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
Herhalen van het verzamelen van gegeven van rijgedrag van meerdere bestuurders en analyseren Blijven herhalen tot de 5% reductie behaald is (zie doelstelling 5)
Juni en doorlopend
Alle deelnemers
Doorlopend
Alle deelnemers
Doelstelling
Activiteiten
Tijdsplanning
3. Toepassen van technieken in werkprocessen in combinatie met het optimaliseren van rijgedrag om brandstofverbruik te reduceren. Dit met een focus op het rijgedrag van en naar de projecten. 4. Het communiceren van verbeteringen op het gebied van brandstofverbruik (in combinatie met rijgedrag) in de gehele organisatie. 5. Binnen twee jaar 5% brandstofverbruik reduceren gerelateerd aan de verreden kilometers t.o.v. het basisjaar 2014 op basis van rijgedrag analyse, actieve communicatie en het toepassen van technieken waar kennis over ingewonnen is.
Besluiten welke technieken zullen worden toegepast binnen de organisatie met voorkeur voor de technieken waar kennis over ingewonnen is tijdens de bijeenkomsten Aan de slag gaan met de gekozen technieken, acties zijn per techniek anders en door de deelnemers zelf in te plannen en uit te (laten) voeren Ervaringen over deze technieken delen in de bijeenkomsten van dit initiatief Communiceren binnen de organisatie over de acties, verbeteringen en welke bijdrage er van de medewerkers verwacht worden, via bestaande middelen, middelen die de tool aanreikt of via interactieve workshops van W2S.
November
Verantwoordelijke Alle deelnemers
Doorlopend
Alle deelnemers
Doorlopend
Alle deelnemers
Doorlopend
Alle deelnemers
Bovenstaande acties zullen bijdragen aan deze doelstelling: binnen twee jaar 5% brandstofverbruik reduceren gerelateerd aan de verreden kilometers t.o.v. het basisjaar 2014 op basis van rijgedrag analyse, actieve communicatie en het toepassen van technieken waar kennis over ingewonnen is. Gegevens verzamelen en delen over het brandstofverbruik en verreden kilometers over het jaar 2014 Voortgang meten over het jaar 2015 Voortgang meten over het jaar 2016
-
-
Maart 2015
Alle deelnemers
Maart 2016 Maart 2017
Alle deelnemers Alle deelnemers
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 5 van 18
Prognose van de reductie bij sectorbrede toepassingen Begin 2016 zal er een goede prognose gemaakt worden van de reductie bij sectorbrede toepassing van dit initiatief. Het initiatief is kleinschalig gehouden, zodat de betrokkenheid van alle deelnemers groot blijft. Wel willen we na een jaar de successen delen en andere bedrijven aansporen dit ook te gaan doen. Waarschijnlijk zal dit in een andere setting gebeuren waarin de huidige deelnemers als ervaringsexpert zullen functioneren. Budget Het budget dat vrijgemaakt gemaakt moet worden door de deelnemers, zijn de kosten die gemaakt worden door de adviseurs binnen Will2Sustain (W2S). W2S is een x aantal uren kwijt aan het voorbereiden van bijeenkomsten en in het uitwerken van verslagen na de bijeenkomsten. Dit omdat zij de taak en verantwoordelijkheid hebben als organisator en facilitator. De adviseurs (Geert Jan Prins en Gerda de Raad) van W2S zullen een urenregistratie hiervan bijhouden en deze uren worden vermenigvuldig met de vastgestelde tarieven. Dit zal ongeveer een bijdrage zijn van rond de 200 euro per bijeenkomst. Daarnaast zal zijn er nog kosten die van te voren niet te berekenen zijn en per organisatie anders zullen zijn. Zoals het inhuren en van de experts en het aanschaffen van tools. Maar ook de tijd en kosten die de deelnemers intern zullen besteden aan het verzamelen van gegevens van de bestuurders. Deze kosten zijn voor de deelnemers zelf en worden niet besproken binnen dit initiatief. 200 euro per deelnemer per bijeenkomst. Dit komt neer op 2x200 euro per jaar: 400 euro voor de bijeenkomsten. Het aantal uren vanuit de eigen werkvloer worden niet apart berekend.
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
Duurzameleverancier.nl
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 6 van 18
Duurzaamheid krijgt steeds meer aandacht in onze maatschappij. Dit zien we ook bij de opdrachtgevers in de bouwsector. Duurzame Leverancier staat voor een duurzame bedrijfsvoering. Het initiatief ondersteunt leveranciers om duurzaamheid concreet en aantoonbaar te maken. Duurzame Leverancier is een platform voor organisaties die investeren in duurzaamheid en een duurzame bedrijfsvoering. Een bedrijfsvoering waarbij milieuverantwoord wordt gehandeld om milieubelasting te verminderen. Via deze website kunnen bedrijven zelf een CO2-Footprint berekenen en de eigen Footprint vergelijken met andere deelnemers aan het initiatief. Alsema gebruikt deze website voor het berekenen van de CO2-Footprint en steunt dit initiatief.
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 7 van 18
Digitale rotonde (DR)
Met de Digitale Rotonde wordt de ‘papieren’ overdracht tussen netbeheerder en aannemer vervangen door een geautomatiseerde berichtenuitwisseling waarbij data rechtstreeks in de bronsystemen worden ingelezen (www.aansluitingen.nl). Ook worden KLIC-meldingen digitaal naar de tablet verstuurd om zo geen onnodig papierverbruik te krijgen.
De digitale rotonde is een communicatiestandaard voor het digitaal uitwisselen van data tussen opdrachtgevers en aannemers. Dit initiatief wordt gedragen door alle landelijke netbeheerders. Het doel van de digitale rotonde is kostenefficiënter maken van het proces door invoeren van gegevens slechts 1 keer te doen in het proces en het doel is papierbesparing. Uiteindelijk moet het ook faalkosten en brandstof besparen. Hiervoor heeft Alsema ± 40 tablets aangeschaft om dus niet alleen met de opdrachtgever digitale berichtenwisseling uit te voeren maar ook naar de eigen werknemers. Op afstand (vanaf kantoor) kan nu gecommuniceerd worden met de werknemers in het veld. De laatste bestanden, nieuwe planningen, etc… kunnen terstond verzonden worden. Startdatum:
eind 2013
Deelname: Alsema neemt met meerdere medewerkers actief deel in het project digitale rotonde. De verwachting is dat kostenbesparing, brandstofreductie en papier reductie in een later stadium meetbaar zullen worden. Emissies:
Reiskilometers (en papier)
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 8 van 18
Het nieuwe rijden
HET NIEUWE RIJDEN LEVERT U VEEL OP Lekker ontspannen achter het stuur zitten, veiliger rijden, flink besparen op de brandstofkosten én bijdragen aan een beter milieu. De slogan luidt dan ook:
Begin vandaag nog; Restyle je Rijstijl!
TOT WEL 20% BESPARING OP BRANDSTOFVERBRUIK Het brandstofverbruik wordt in belangrijke mate bepaald door de manier waarop u als automobilist of chauffeur met uw auto, vrachtauto of bus omgaat. Door net een beetje anders te rijden dan u gewend bent, kunt u tot wel 20% op het brandstofverbruik besparen. De gemiddelde besparing is ongeveer 10%. Dat levert niet alleen financieel voordeel op, maar ook een vermindering van de uitstoot (CO2) van broeikasgassen en schadelijke stoffen. EEN GROTERE VERKEERSVEILIGHEID Daarnaast draagt Het Nieuwe Rijden bij aan grotere verkeersveiligheid en meer rijcomfort en vermindert het schade en onderhoud aan uw auto of voertuig. Kortom, alle reden om Het Nieuwe Rijden toe te passen! Stop met het oude rijden en Restyle je Rijstijl! Startdatum:
eind 2013
Deelname:
Alsema neemt met meerdere medewerkers actief deel in het project het nieuwe rijden. De verwachting is dat kostenbesparing, brandstofreductie en de CO2 reductie in een later stadium meetbaar zullen worden. Alsema zal iedereen blijven herinneren m.b.t. het nieuwe rijden. D.m.v. de blackbox systemen in de auto’s zal een competitie worden opgezet om zo zuinig mogelijk te gaan rijden.
Budget:
Per persoon (werknemer) die een auto van de zaak heeft om zijn werkzaamheden te vervullen is een cursus ingepland m.b.t. het nieuwe rijden. De cursus kost € 157,p.p. Voor de vrachtwagenchauffeurs is tevens de cursus ingepland om te kijken hoe deze chauffeurs kunnen besparen met het rijden, deze cursus kost € 100,- p.p. Totaal komt dit neer op:
Emissies:
Brandstof
52 X € 157,00 = € 8164,00 6 X € 400,00 = € 2400,00
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 9 van 18
Relinen Bij het vernieuwen van een leiding bestaat er de mogelijkheid om een nieuwe buis door een bestaande leiding te trekken en dit heet relinen. Wanneer de bestaande leiding nog goed genoeg is, kan deze worden gebruikt als mantelbuis. Op deze manier hoeft het tracé niet helemaal open gegraven te worden. Het processchema voor het relinen is: Graven voorbereiden: idem traditioneel Graven: kopgaten graven aan begin- en eindpunt Kopgaten graven bij dienstleiding aansluitingen, aftakkingen, brandkranen en reparatiestukken (extra kopgaten wanneer het tracé te lang is voor de trekveer) Haspel in haspelwagen opstellen (anders rol in kooi opstellen) Staaldraad door de buis trekken en op haspel of in de kooi voeren. Breekkoord aanbrengen Mosterpotten aanbrengen om lierdraad zoveel mogelijk vrij te houden van de buiswand Haspel en kopgaten voorzien van een stalen invoerbus Kraan opstellen bij de lier met aan de giek een kraanrol die de lierdraad vrijhoudt van de buiswand. Tracé controleren Trekken (één medewerker mee lopen, één medewerker heeft de leiding) Sleuf verdichten: idem traditioneel Grond aanstampen: idem traditioneel Sleufbedekking herstellen volgens eisen opdrachtgever: idem traditioneel Afvalleidingen afvoeren: idem traditioneel Straatwerk herstellen door derden - Asfalteren: idem traditioneel
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 10 van 18
Vergelijking traditioneel: Processtappen Graven voorbereiden: • Graafvergunning regelen • Inzicht in ondergrondse leidingen verkrijgen • Werkplek afzetten • Graafmethode bepalen Graven: • Sleufbedekking gescheiden opslaan • Toegang tot gebouwen en wegen moeten toegankelijk zijn • Bij verdenking vervuilde grond handelen naar de procedures • Sleufbodem gereed maken Bestaande leidingen goed ondersteunen Leidingen aanvoeren
Leiding leggen
Moffen monteren
Omschrijving gegevens
Transport met de bus, gemiddeld 100 km (retour)
Totaal voor de uitgraven is 44 m3. Gemiddeld 8 uur draaitijd van de kraan. De kraan gebruikt ongeveer 2,4 liter diesel per uur. Totaal verbruik 19,5 liter diesel.
Arbeid Lichte vrachtauto (afstand gemiddeld 50 km) is 10 liter diesel. Gemiddeld 2 uur draaitijd van de kraan. De kraan gebruik ongeveer 2,4 liter diesel per uur. totaal verbruik 4,9 liter diesel. PVC lassen is verwaarloosbaar
Conversiefactor
265 g CO2/liter
3135 g CO2/liter
Totaal CO2 in ton
26,5
61,0
-
Geen 3135 g CO2/liter
31,4
3135 g CO2/liter
15,3
Geen
-
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 11 van 18
Sleuf verdichten
Gemiddeld 4 uur draaitijd van de kraan. De kraan gebruikt ongeveer 2,4 liter diesel per uur. Totaal verbruik 9,7 liter diesel.
3135 g CO2/liter
30,5
Grond aanstampen
Gemiddeld 6 uur tijd voor de wacker. De wacker gebruikt 1,25 liter per uur afgaande van 2,5 kW leverend vermogen. Totaal 4,3 liter benzine per uur.
2780 g CO2/liter
12,0
Sleufbedekking herstellen volgens eisen opdrachtgever
80% van de projecten is de berm herstellen. Overige 20% is straatwerkzaamheden tijdelijk herstellen.
Geen uitstoot
Afval afvoeren
Afval verwerking op depo
Straatwerk herstellen door derden Asfalteren. Gemiddeld gezien is dit 10% per project van de oppervlakte die hersteld moet worden (oppervlakte is 100 m2) Totaal CO2 uitstoot traditioneel (in ton CO2)
-
Ongewapende betonbuis (diameter 300 mm en wanddikte 24 mm). Gewicht van 130 kg/m. Transport is één rit met een vrachtauto (<20 ton) over een afstand van 10 km (retour). Totaal 3,5 liter diesel. Totaal 13.000 kg ongewapend betonbuis Bron: Sita afvalverwerking
0,014 kg CO2/kg afval
11,0
0,014 kg CO2/kg afval
0,2
10 m2 is de oppervlakte van herstellen straatwerk. asfalteren met een hoogte van 0,1 m - 250 kg per m3. Totaal 250 kg asfalt.
28,15 g CO2/kg asfalt
7,0
194,8
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 12 van 18
Vergelijking relinen: Proces stappen
Omschrijving gegevens
Conversiefactor
Graven voorbereiden: Idem traditioneel
Transport met de bus, gemiddeld 100 km (retour)
265 g CO2/liter
Graven: Kopgaten graven aan beginen eindpunt
Totaal voor het uitgraven is 4,4 m3. Gemiddeld 2 uur draaitijd van de kraan. De kraan gebruikt ongeveer 2,4 liter diesel per uur. Totaal verbruik 4,9 liter diesel.
3135 g CO2/liter
In de casus is er van uitgegaan dat deze er niet zijn.
Geen
Arbeid
Geen
Kopgaten graven bij dienstleiding aansluitingen, aftakkingen, brandkranen en reparatiestukken (extra kopgaten wanneer het tracé te lang is voor de trekveer) Haspel in haspelwagen opstellen (anders rol in kooi opstellen) Staaldraad door de buis trekken en op haspel of in de kooi voeren.
Breekkoord aanbrengen Mosterpotten aanbrengen om lierdraad zoveel mogelijk Haspel en kopgaten voorzien van een stalen invoerbus Kraan opstellen bij de lier met aan de giek een kraanrol die de lierdraad vrijhoudt van de buiswand. Tracé controleren Trekken (één medewerker mee lopen, één medewerker heeft de
Gemiddeld 2 uur draaitijd van de tractor. De tractor gebruikt ongeveer 4 liter diesel per uur. Totaal verbruik 8
3135 g CO2/liter
Totaal CO2 in ton 26,5
15,3
-
25,1
liter diesel. Arbeid
Geen
-
Arbeid
Geen
-
Arbeid
Geen
-
Gemiddeld 0,25 uur draaitijd met de kraan. De kraan gebruikt ongeveer 2,4 liter diesel per uur. Totaal 0,6 liter diesel.
3135 g CO2/liter
Arbeid
Geen
-
Arbeid
Geen
-
1,9
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
Sleuf verdichten
Grond aanstampen
Sleufbedekking herstellen volgens eisen opdrachtgever
Afval afvoeren
Afval verwerken op depo Straatwerk herstellen door derden - Asfalteren. Gemiddeld gezien is dit 10% per project van de oppervlakte die hersteld moet worden. (oppervlakte is 8 m2) Totaal CO2 uitstoot relinen (in ton CO2)
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 13 van 18
Gemiddeld 0,25 uur draaitijd met de kraan. De kraan gebruikt ongeveer 2,4 liter diesel per uur. Totaal 0,6 liter diesel.
3135 g CO2/liter
1,9
Gemiddeld 0,5 uur tijd voor de wacker. De wacker gebruikt 1,25 liter per uur (afgaande op 2,5 kW leverend vermogen). Totaal 0,4 liter benzine per uur.
2780 g CO2/liter
1,0
80% van de projecten omvat het herstellen van de berm. Overige 20% is straatwerkzaamheden tijdelijk herstellen.
Geen uitstoot
Ongewapende betonbuis (diameter 300 mm en wanddikte 24 mm). Gewicht van 130 kg/m. Transport is één rit met een vrachtauto (<20 ton) over een afstand van 10 km (retour). Totaal 3,5 liter diesel Totaal 520 kg ongewapende betonbuis 0,8 m2 is de oppervlakte van herstellen straatwerk. Asfalteren met een hoogte van 0,1 m - 250 kg per m3. Totaal 20 kg asfalt
83,2
3135 g CO2/liter
0,014 kg CO2/kg afval 28,15 g CO2/kg asfalt
-
11,0
0,0
0,6
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 14 van 18
In de onderstaande tabel is het verschil weergegeven van relining versus uitvoering conform conventionele methoden. De casus gaat het om een recht lengtetracé van 100 meter zonder bochten en andere bijzonderheden. A. Aantal uitgegraven en teruggestorte m3 grond; B. Draaitijd van een grondverzetmachine (kraan) t.b.v. de casus; C. Draaitijd van een tractor t.b.v. de casus; D. Tijdsduur van het verdichten en aantrillen van de sleuf of kopgat met behulp van een Wacker; E. Uitgekomen stukken leiding van ongewapend betonbuis t.b.v. de casus. F. Asfalteren 100 meter recht trace
A M3 grondverzet
B Draaitijd kraan
C Draaitijd tractor
Traditioneel Relinen
44 4,4
8 uur 2 uur
0 uur 2 uur
D Tijdsduur verdichten wacker 6 uur 0,25 uur
E Afval
F Asfalteren
100 meter 4 meter
10 m2 0,8 m2
Het verschil tussen deze methodes is: 194,8 - 83,2 = 111,1 ton CO2 Door het vaker toepassen van de werkmethode relinen wordt er 57,3% CO2-uitstoot bespaard per honderd meter, wanneer het project vergelijkbaar is met de casus. Dit heeft vooral te maken met het verbruik van minder brandstoffen door inzet materieel, minder afval en minder herstelwerkzaamheden. Hiermee kunnen wij concluderen dat het ook aanzienlijk kosten zal besparen. In de huidige situatie wordt 3,3% van het aantal renovatieprojecten uitgevoerd met de werkmethode relinen. Wanneer dit vaker toegepast kan worden dan bespaart dit ruim honderd ton CO2 per 100 meter. De werkmethode is niet voor alle renovatieprojecten toepasbaar. Dit kan doordat de huidige leiding die er ligt niet te gebruiken is voor relinen, omdat de diameter te klein is of het materiaal daarvoor niet geschikt is. Indien het wel mogelijk is, maar er 13 of meer kopgaten gegeven moeten worden op een tracé van 100 meter, zal het de CO2-uitstoot op dat project hoger zijn met relinen dan met de werkmethode traditioneel. Deze extra kopgaten kunnen nodig zijn voor dienstleiding aansluitingen, aftakkingen, brandkranen, reparatiestukken of omdat er te veel bochten in het tracé aanwezig zijn, waardoor er te weinig trekkracht is.
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 15 van 18
Voor en nadelen werkmethodes Voordelen relinen: • • • • • •
Alleen kopgaten graven in plaats van het gehele tracé opengraven; Minder graafschades, omdat er minder wordt gegraven; De graafmachine zal minder worden ingezet bij graafwerkzaamheden, aangezien er alleen kopgaten worden gegraven; Bij relinen door AC-mantelbuizen komen de medewerkers minder met AC in contact dan bij het verwijderen van AC-buizen; Omwonenden en derden hebben minder overlast doordat er minder tracé wordt open gegraven; en Medewerkers hebben minder kans om met bodemverontreiniging in aanraking te komen, omdat niet overal wordt gegraven.
Nadelen relinen: • Wanneer de bestaande mantelbuis niet goed genoeg is, kan er niet worden gerelined omdat de mantelbuis kapot kan gaan voordat men klaar is met relinen; • Er kan niet door bochten van AC-mantelbuizen worden gerelined, omdat de lierdraad dan door het AC snijdt waarbij het AC beschadigd raakt en er asbestvezels in de lierdraad kunnen achterblijven. Indien mogelijk kan er wel een kopgat worden graven in de bocht waarbij de bocht wordt verwijderd, zodat men door kan gaan met relinen, zonder dat de lierdraad door het AC snijdt. Dit geldt ook voor zinkers; • Als de te relinen buis / kabel vastloopt tijdens het relinen dient er in de meeste gevallen een extra kopgat te worden gegraven. Bijvoorbeeld als er afsluiters in de mantelbuis zitten die niet op tekening staan; • Bij storingen is de gerelinede buis lastig te bereiken doordat er nog een mantelbuis omheen zit; • Relinen geeft altijd een kleinere diameter van de leiding waardoor relinen niet altijd mogelijk is. Onzekerheden in de berekeningen zijn: • •
Er zit een onzekerheid in de schatting van de afstanden van transport. In de praktijk zitten hier grote verschillen tussen; In het berekenen van het kantelpunt van totaal 12 kopgaten over een lengte van 100 meter, hierin is niet de uitstoot mee genomen van het openbreken van de bestaande leiding.
Het concrete doel van dit initiatief is inzichtelijk te maken welke milieuwinst er is te behalen met het toepassen van relinen. De hypothese is dat relinen vanuit milieuargumenten vaker toegepast kan worden dan nu reeds het geval is. Wanneer een project via de werkmethode relinen wordt
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 16 van 18
uitgevoerd i.p.v. traditioneel kan dit CO2 reductie opleveren van 57% (Casus traditioneel: 194,8 ton CO2, casus relinen 83,2 ton CO2). Renovatieprojecten vormen ongeveer 30% van het totaal aantal projecten van Alsema (alleen renovatieprojecten kunnen uitgevoerd worden volgens werkmethode relinen). In 2013 en voorgaande jaren wordt ongeveer 1% van alle renovatieprojecten uitgevoerd via de relinen werkmethode. Ervan uitgaande dat er gemiddeld 30% aan renovatieprojecten zijn van het totaal aantal projecten, dan betekent dat theoretische van alle projecten ongeveer 3,3 % via de werkmethode relinen wordt uitgevoerd. Om te relinen moet een project aan een aantal criteria voldoen zodat het in de praktijk wel mogelijk is om uit te voeren, zoals de diameter van de huidige leiding moet groot genoeg zijn. De doelstelling van Alsema is om een zoveel mogelijk aantal renovatieprojecten via de werkmethode relinen uit te voeren.
Versie Datum Status
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 17 van 18
Nieuwe technieken
Voor de aanleg van lange kabel tracés heeft Alsema een machine ontwikkeld waarbij de kabels ingeploegd worden. Door een vergelijking te maken door gebruik van de traditionele methode of de nieuwe machine staat hieronder de vergelijking met als voorbeeld project windpark Urk: T.b.v. het windpark Urk wordt, indien het tracé zich hiervoor leent, een alternatieve aanlegmethode voor de kabels toegepast. Van de ruim 15 km te graven sleuven zal de kabel ingeploegd worden. De voordelen zijn de volgende: • • • •
Minder teelaarde verwijderen; Bemalen niet noodzakelijk; Veel hogere productiesnelheid; Minder structuurbederf.
Voor de brandstofbesparing en alsmede dus CO2 besparing beperken we ons tot de directe aanleg van kabels aangezien het aanvoeren en het trekken van de kabels geen besparing oplevert. De vergelijking voor de aanleg is als volgt: Traditioneel: Gebruik Ontgraven teel aarde: 0,32 l /m1 Bemalen: 0,05 l / m1 Aanleg: 0,96 l / m1 Terugzetten teelaarde: 0,32 l / m1 Totaal: 1,65 l / m1
Factor 3135 g CO2/liter
CO2 in ton 1,0032
3135 g CO2/liter 3135 g CO2/liter 3135 g CO2/liter
0,15675
Onderbouwing zie volgende blz.
3,0096 1,0032 5,17275 ton CO2 / m1
Nieuwe techniek: Gebruik Factor Ontgraven 3135 g teelaarde: CO2/liter 0,16 l / m1 Bemalen: 3135 g 0,00 l / m1 CO2/liter Aanleg: 3135 g 0,56 l / m1 CO2/liter Terugzetten 3135 g teelaarde: CO2/liter 0,16 l / m1 Totaal: 0,88 l / m1
CO2 in ton 0,5016 0,00 1,7556 0,5016 2,7588 ton CO2 / m1
De besparing van de brandstof en CO2 uitstoot is bijna 100%. Hiermee is dit dus een techniek die goed is voor het milieu. Alsema zal in de toekomst dan ook vaker deze techniek toepassen daar waar dit mogelijk is.
Versie Datum Status
1.3 22-02-2016 Definitief KAMEigenaar coördinator Pagina 18 van 18
Inventarisatie sector en keteninitiatief Eisen: 1.D.1 - 2.D.2 – 3.D.1
Voor de vergelijking zijn we van het volgende uitgegaan: Traditionele methode: 2 rupskranen gebruiken 40 l / uur = productie teelaarde 2 kranen 1000 m1 / dag = bemaling is ingeschat op = aanleg productie 333 m1 / dag =
320 l / dag 0,32 l / m1 0,05 l / m1 0,96 l / m1
Nieuwe techniek: 1 rupskraan gebruikt 20 l / uur 1 bulldozer gebruikt 50 l / uur productie teelaarde 1 kraan 1000 m1 /dag = bemaling aanleg productie 1000 m1 /dag =
0,16 l / m1 0,00 l / m1 0,56 l / m1
Als we het project windpark Urk naast de bovenliggende berekening houden zouden wij de volgende vergelijking en besparing krijgen:
Traditioneel Nieuwe techniek
Ontgraven teelaarde 15000 m1 Brandstof CO2 (l) (ton) 4800 15048 2400
Bemalen tracé
Aanleg
15000 m1 Brandstof CO2 (l) (ton) 750 2351
15000 m1 Brandstof CO2 (l) (ton) 14400 45144
7524
0
0
8400
26334
Traditioneel:
24750 liter brandstof alsmede 77591 ton CO2 uitstoot.
Nieuwe techniek:
13200 liter brandstof alsmede 41382 ton CO2 uitstoot.
Verschil/besparing:
11550 liter brandstof alsmede 36209 ton CO2 uitstoot.
Kostenbesparing uitgaande van € 1,40 per liter = € 16.170,00
Terugzetten teelaarde 15000 m1 Brandstof CO2 (l) (ton) 4800 15048 2400
7524