Nummer archiefinventaris:
2.06.042
Inventaris van het archief van de Nederlandse Militaire Missie: Afdeling Technisch Onderzoek, 1945-1950
Auteur: CAB-EZ Nationaal Archief, Den Haag 1965 Copyright: cc0 This finding aid is written in Dutch.
2.06.042
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
3
I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief......................................................................................5
Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen....................................................................................................... 6 Beperkingen aan het gebruik...................................................................................................... 6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................ 7 Geschiedenis van het archiefbeheer........................................................................................... 7 De verwerving van het archief................................................................................................ 7 Verwant materiaal......................................................................................................................8
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen..................................................9
2.06.042
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
Beschrijving van het archief
BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF Naam archiefblok: Nederlandse Militaire Missie bij de Geallieerde Bestuursraad in Duitsland; Afdeling Technisch Onderzoek Periode: 1945-1950 Archiefbloknummer: E20235 Omvang: 10.70 meter; 88 inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Dienst Technisch Onderzoek Nederlandse Militaire Missie bij de Geallieerde Bestuursraad in Duitsland Stichting Technisch Documentencentrum Samenvatting van de inhoud van het archief: De Tweede Wereldoorlog had Nederland opgezadeld met een achterstand qua research. Om kennis te nemen van de stand van de Duitse techniek en wetenschap werd in juli 1945 de Afdeling Technisch Onderzoek (ATO) opgericht bij de Nederlandse Militaire Missie in Berlijn. De gegevens werden doorgespeeld naar Nederlandse bedrijven en instellingen. Het archief van de Afdeling Technisch Onderzoek bevat onder andere correspondentie, (reis-)rapporten, verslagen, notities, stukken betreffende personeelszaken en financiële stukken.
5
6
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
2.06.042
Aanwijzingen voor de gebruiker
Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen
OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar. Beperkingen aan het gebruik
BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie
AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op www.gahetna.nl, en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie
CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Nederlandse Militaire Missie bij de Geallieerde Bestuursraad in Duitsland; Afdeling Technisch Onderzoek, nummer toegang 2.06.042, inventarisnummer ... VERKORT: NL-HaNA, NMM Duitsland - Technisch Onderzoek, 2.06.042, inv.nr. ...
2.06.042
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
7
Archiefvorming
Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer
GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER De bezetting zorgde voor een achterstand van research in Nederland. Onderzoeksfaciliteiten hadden stilgelegen of waren geplunderd. Op de Conferentie van Potsdam was bepaald dat geallieerde landen de mogelijkheid moesten krijgen om kennis te nemen van de stand van de Duitse techniek en wetenschap. In juli 1945 was op instigatie van Luitenant-Generaal A.Q.H. Dijxhoorn Afdeling Technisch Onderzoek (ATO) opgericht bij de Nederlandse Militaire Missie in Berlijn die onderzoek deed naar Duitse militaire technologie. Besloten werd de activiteiten te verbreden tot civiele techniek, waarbij werd samengewerkt met het ministerie van Economische Zaken en de Nederlandse industrie. Er kwamen kantoren in Amsterdam, Berlijn en de westelijke bezettingszones en, omdat de geallieerde bezettingsmachten materiaal en documenten vanuit Duitsland verplaatsten naar hun eigen landen, werd de organisatie uitgebreid met bureaus in Londen (1 januari 1946) en Washington (1 januari 1947). In juli 1947 werden de activiteiten in Duitsland afgesloten en in 1950 de activiteiten in Engeland en de Verenigde Staten. In de loop van haar bestaan had de ATO duizenden onderzoeksrapporten geschreven of laten schrijven. De gegevens werden doorgespeeld naar Nederlandse bedrijven en instellingen zoals het Nationaal Luchtvaartlaboratorium, Fokker, Hoogovens, Organon, AKU, Philips, de Staatsmijnen en Stork. Er werd voor vele miljoenen guldens aan materiaal naar Nederland gehaald (o.m. voor de laboratoria van universiteiten en technische hogescholen). Er werden, op kosten van de ATO, honderden Nederlandse onderzoekers naar Duitsland gestuurd om onderzoek te doen. Daaronder medewerkers van Nederlandse industrieën en wetenschappers zoals de Amsterdamse hoogleraar en natuurkundige A. Michels. Tenslotte werden prominente Duitse wetenschappers ondervraagd, zoals de natuurkundige A. Esau, directeur van het Kaiser Wilhelm Insitut, en de scheikundige O. Bayer. Geschiedenis van het archiefbeheer
GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER De verwerving van het archief
DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF Overbrenging van een overheidsarchief
8 Verwant materiaal
Verwant materiaal
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
2.06.042
2.06.042
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen
BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN
1
Correspondentie van en aan Londen. 1947
2
Correspondentie van en aan Londen. 1948 Januari - Maart
3
Correspondentie van en aan Londen. 1948 April - September
4
Correspondentie van en aan Londen. 1948 - 1949
5
(1) Correspondentie van en aan Londen met index. 1948 - 1950 (2) Inkomende correspondentie Washington. No. 1 - 214. 1947
6
Inkomende correspondentie Washington. No. 215 - 555. 1948
7
(1) Correspondentie. o.a. notities. 1945 - 1947 (2) Inkomende en uitgaande post; notities Höchst. 1946 - 1947 (3) Correspondentie Kapt. Houwen. 1946 (4) Correspondentie Directie enquete onder arbeiders en ondernemers. B I en B II. 1946 Voor de correspondentie onder (1) zie ook inv. nrs. 17 en 29.
8
(1) Correspondentie met Nederlandse firma's. Correspondentie over Amerikaanse rapporten. Reisrapporten. Verslagen en besprekingen. 1948 (2) Correspondentie met Philips. 1948
9
(1) Correspondentie Martelhoff; Marine en P.T.T. (2) Correspondentie Stork, Staatsmijnen en Technische Staf. 1948 Voor de correspondentie onder (1) zie ook inv. nrs. 65 map 1.
10
(1) Correspondentie Economische Zaken. 1948 (2) Correspondentie Nationaal Luchtvaartlaboratorium.
9
10
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
2.06.042
1948 (3) Uitgaande correspondentie. A - Z. 1949 Voor de correspondentie onder (1) zie ook inv. nrs. 16 map 2.
11
(1) Correspondentie Studie-groepen Duitsland. 1947 (2) Correspondentie Studie-groepen Duitsland. 1947 (3) Correspondentie afd. D. 1946 (4) Correspondentie afd. F. 1946
12
Correspondentie Hr. Polak. 1947 - 1950
13
(1) Correspondentie afd. G. 1946 (2) Correspondentie en verslag werkzaamheden Bureau Washington. 1947 - 1948 (3) Correspondentie Hr. Verschuur. A - Z. 1947 - 1948
14
Correspondentie Ir. Verschuur. Uitgaand. 1948
15
(1) Correspondentie Ir. Verschuur. A - Z. 1949 (2) Correspondentie Hr. Bangert. A - Z. 1949
16
(1) Correspondentie met van Ginhoven. 1947 (2) Correspondentie met diverse Ministeries. 1948 (3) Correspondentie betreffende Overbrenging Duitse industrie naar Nederland. 1947 - 1948 (4) Correspondentie met de Nederlandse Bank: - Afrekeningen; - subsidies; - I.C.I. en - Dupont. 1947 - 1949 Voor correspondentie onder (2) zie ook inv. nrs. 10 map I.
17
Correspondentie. A - B. 1947 Zie ook inv. nrs. 7 no I.
18
Correspondentie. C. 1947
2.06.042
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
11
19
Correspondentie. D - G. 1947
20
Correspondentie. H - K. 1947
21
Correspondentie. L - N. 1947
22
Correspondentie. O - P. 1947
23
Correspondentie. R - Z. 1947
24
Correspondentie. A - B. 1948
25
Correspondentie. C - E. 1948
26
Correspondentie. F - L. 1948
27
Correspondentie. M - P. 1948
28
Correspondentie. R - Z. 1948
29
Correspondentie. A - Z. 1948
30
Rapporten, reisrapporten, verslagen en notities. Ook correspondentie hierover. 1946
31
Rapporten, reisrapporten, verslagen en notities. Ook correspondentie hierover. 1947
32
Rapporten, reisrapporten, verslagen en notities. Ook correspondentie hierover. 1948 - 1949
33
(1) Rapporten, reisrapporten, verslagen en notities. Ook correspondentie hierover. 1945 - 1947 (2) Rapporten, reisrapporten, verslagen en notities. Ook correspondentie hierover. 1945 - 1947
34
Reisrapporten met bijlagen. 1948 - 1949
12
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
35
(1) Index bijlagen. - A: algemeen. - B: Electro-techniek. - C: Luchtvaart. 1950 (2) Reisrapporten G.E. ten Bokkel Huinink. 1948 - 1949 (3) Reisrapporten G.E. ten Bokkel Huinink. 1949
36
Reisrapporten G.E. ten Bokkel Huinink. 1947 - 1948
37
(1) Reisrapporten en notities. 1948 (2) Rapporten, reisrapporten, verslagen en notities. Afd. C. 1945 - 1946 (3) Rapporten, reisrapporten, verslagen en notities. Afd. C. 1945 - 1946
38
(1) Reisrapporten, rapporten, verslagen en notities. Afd. D. 1948 - 1947 (2) Reisrapporten, rapporten, verslagen en notities. Afd. E. 1946 - 1947
39
(1) Rapporten en verslagen. A - Z. 1947 - 1949 (2) Reisrapporten, notities en verslagen. 1946 - 1947 Zie ook inv. nrs. 49/2, 59/1 en 2 en 60/2.
40
(1) Verslagen besprekingen. - A: verslag van in Nederland uitgebracht rapport. - B: munitie-fabrieken. - C: byzondere objecten. 1947 (2) Verslagen aan Centrale Organisatie T.N.O. 1947 - 1948 (3) Maandverslagen Bureau Washington. 1949 (4) Censuurrapporten. 1946 (5) Verslagen Nederlandse Militaire Missie. 1945 - 1946 (6) Ondervragingsrapporten. 1946 (7) Verslagen vergaderingen Commissie M.I.D. 1946 (8) Rapporten en verslagen van diverse personen. 1948 (9) Reispapieren.
2.06.042
2.06.042
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
1946 - 1948 (10) Marsorders en reiswijzers. 1947 41
Personeel Technisch Onderzoek. A - Z. 1946 - 1947
42
Personeel Technisch Onderzoek. Vertrokken. 1947
43
(1) Personeelszaken. Sollicitaties, aanstellingen, salarieëring, enz. 1945 (2) Personeelszaken. o.a. regeling positie Hr. Polak. 1946 (3) Personeelszaken. o.a. staten, gegevens en begroting. 1947 - 1948 (4) Gegevens betreffende Maj. Ten Have. (5) Arbeidsovereenkomsten. 1948 (6) Benoemingen, bevorderingen, ontslag diverse officieren. 1946
44
(1) Gegevens kas. 1946 (2) Bewijsstukken dubieuze vorderingen van oude kas. 1945 - 1946. (3) Rekening van uitgevoerde werken. 1946 (4) Bewijsstukken en vorderingen van oude kas. 1946 (5) Correspondentie met afd. Compt. betreffende declaraties. Reisvergoedingen en maandelijkse verantwoordingen. 1946 - 1949 (6) Huisvestingskosten. Brandstof, gas, water, licht. 1946 - 1950 (7) Afrekening Hr. Hepp. 1948 (8) Voorschotten, kwitantie-lijsten, declaraties en afrekeningen. 1945 - 1946 (9) Correspondentie betreffende o.a. declaraties. 1945 - 1946
45
(1) Loonstaten. 1947 (2) Loonbelastingskaarten. 1947 (3) Maandelijkse mutatie-opgave. 1946 - 1947 (4) Betalingslijsten. 1945 (5) Adreslijsten. (6) Comptabiliteits- en Personeelszaken. o.a. benoemingen.
13
14
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
2.06.042
46
Aanschrijvingen betreffende Rapporten en films. 1947 - 1948
47
Aanschrijvingen betreffende Rapporten en films. 1948 - 1949
48
Aanschrijvingen betreffende Rapporten en films. 1949 - 1950
49
(1) Aanschrijvingen betreffende het uitlenen van rapporten en films uit de bibliotheek. 1947 (2) Notities betreffende o.a. het plaatsen van Duitse technici in Nederland en Canada; reisrapporten; instructies; rapporten. 1947
50
(1) Rekeningen reproductie-werk. 1946 - 1948 (2) Hoofdgroep Ambacht. 1947 - 1948
51
(1) Gegevens en verslag bespreking over Amerikaanse Industrie. (2) Algemene zaken. o.a. wapenverzameling en terugvordering geroofd materiaal. 1945 - 1946 (3) Transport. o.a. aanvraag motorvoertuigen en benzine, vordering voertuigen. 1945 - 1946
52
(1) Wapentechnisch onderzoek. 1945 - 1946 (2) Algemene leiding. 1946
53
Algemene leiding. 1946
54
Teams. Bewijzen van politieke betrouwbaarheid, enz. 1947
55
Teams. No. 1 - 30. 1946 - 1947
56
Benzine-verantwoording. 1946
57
Benzine-verantwoording. 1947
58
(1) Besprekingen inzake reorganisatie Stichting T.O. en Garantie-fonds. 1947 - 1948 (2) Stichting Technisch Documenten Centrum. o.a. ontwerp-statuten. 1945 - 1949
2.06.042
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
(3) Stichting Technisch Documenten Centrum. Vergaderingen en correspondentie Commissie van Bijstand. 1949 (4) Stichting Technisch Documenten Centrum. Vergaderingen en correspondentie Raad van Bestuur. 1949 - 1950 (5) Stichting Technisch Documenten Centrum. Correspondentie. 1949 59
(1) Stukken Kapt. Voetelink. o.a. notities en reisrapporten 1945 - 1947 (2) Stukken Kapt. Houwen. o.a. reisrapporten en Compt. stuk. 1946 (3) Bestellingen van documenten aan Washington. 1949 (4) Bestellingen van documenten aan Londen. 1949
60
(1) Inventaris Depôt Ouderkerk. (2) Verslagen en rapporten van reizen naar Parijs. 1947 - 1949 (3) Invoer- en deviezenvergunningen. 1948 (4) Vrijwillige overbrenging van Duitse bedrijven naar Nederland 1948 (5) Kledingkaarten Hr. Michels. 1947 (6) Verzending van mededelingen aan de Nederlandse Industrie. 1949 - 1950 (7) Formulieren betreffende inleveren van distributie-bescheiden en nietdeelneming aan Rijksvoeding. 1946 - 1947 (8) Begrotingen, reorganisatie en liquidatie Dienst T.O. 1947 (9) Bescheiden reis naar Amerika van Prof. Michels. 1948
61
(1) Lijsten en formulieren van uitgifte van militaire goederen. 1947 (2) Post van van Wijk. A -Z. 1946 - 1947 (3) Gevraagde inlichtingen. Allerlei. 1946 - 1947 (4) Identiteitsbewijzen van militairen. 1947 (5) Instructies papieren van blijvende waarde. 1946 (6) Bescheiden afd. Transport te Ouderkerk. 1946
62
(1) Materieel studie-verzameling.
15
16
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
2.06.042
1947 (2) Stukken betreffende verzekeringen van diverse personen. 1948 (3) Foto's van fabrieksinstallaties. (4) Door de Commissie M.I.D. gedane opgaven van rapporten aan industrieën. 1946 - 1947 (5) Overzicht werkzaamheden Bureau Londen. In opdracht van Bureau A'dam. 1948 (6) Overzicht werkzaamheden Bureau Washington. Gemaakte contacten, toegezonden publicaties. 1947 - 1948 (7) Bescheiden van auto, merk Humber, GZ 85278. (8) Mutaties. 63
Diverse landkaarten.
64
Stukken betreffende wagenpark. o.a. reparatie, registratie en aanrijdingen. 1946 - 1948
65
(1) Bescheiden fa. Martelhoff. 1946 - 1949 (2) Directie Belastingen Arnhem. Onregelmatig invoeren van goederen uit Duitsland. 1947 (3) Werkzaamheden Kapt. Polak. 1947 (4) Bescheiden Kapt. Voetelink. 1947 (5) Bescheiden Hr. Huntjens en Boot. 1947 (6) Overzicht Rijksinstellingen en grote industrieën, benevens het aantal aan hen verstrekte rapporten. 1947 (7) Inleiding tot het jaarverslag en geschiedkundig overzicht Technisch Onderzoek. 1947 (8) Pers en propaganda over T.O. 1948 - 1949 Voor de bescheiden van de fa. Martelhoff (1) zie ook inv. nrs. 9 map 1.
66
(1) Circulaires Ministeries. 1948 (2) Mededelingen en instructies. 1947 (3) Bewaking depôt Ouderkerk. 1945 - 1945 (4) Nederlandse Militaire Missie voor Restitutie in D'Land. Rapporten. 1946 - 1947 (5) Voorlopige samenstelling Dienst Technisch Onderzoek. (6) Aanvragen menage. 1947 (7) Retocé's van radio-technische rapporten.
2.06.042
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
67
(1) Bescheiden Maj. v. Wijk. Voorstellen commissie M.I.D. 1946 - 1947 (2) Diverse stukken. - A: verlenging reisvergunning Prof. Michels. - B: reis naar Frankrijk door Prof. Michels. - C: huisvesting Bureau T.O. - D: misbruik dienststukken. - E: positie personeel Londen. - F: vestigingsvergunning van F. Hentschel, H. E. Schneider en E. Diekmann. - G: kwestie Technische Staf / Ir. E. Scholten. (3) Bescheiden betreffende organisatie bedrijfsleven. 1947 (4) Bescheiden Bureau Londen T.D.C. 1948 - 1949 (5) Gegevens en lijsten van Duitse geleerden. 1945 - 1947 (6) Verslagen en rapport, o.a. betreffende hervatting van het boekenverkeer met Duitsland. 1948 (7) Gegevens civiele officieren. 1946 (8) Bescheiden van diverse firma's, die nog besproken moeten worden. (9) aanwijzingen post- en reisrapporten registratie.
68
Postboeken.
69
Postboeken.
70
Postboeken.
71
Kasboeken.
72
Diverse boeken betreffende auto's. Boekjes betreffende aanneming aangetekende stukken. Postzegelboek. Diverse boeken.
73
(1) Bewijsstroken postpaketten. (2) Diverse passen. (3) Diversen. 1747 - 1949
74
Diversen. 1947 - 1949
75
Diversen. 1946 - 1949
76
Diversen. 1946 - 1949
17
18
NMM Duitsland - Technisch Onderzoek
2.06.042
77
Foto-copieën. No. R 1 - R 25.
78
Foto-copieën. No. R 26 - R 37.
79
Foto-copieën. No. R 38 - R 54.
80
Foto-copieën. No. R 55 - R 75.
81
Foto-copieën. No. R 76 - R 96.
82
Foto-copieën. No. R 97 - R 126.
83
Foto-copieën. No. R 127 - R 145.
84
Foto-copieën. No. R 146 - R 180.
85
Foto-copieën. No. R 181 - R 192. Diverse ongenummerde fotocopieën.
86
Diverse betalingstukken. 1946 - 1949
87
Diverse betalingstukken. 1946 - 1949
88
Exemplaren van het persoverzicht van de Nederlandse Militaire Missie, nrs. 10 - 31. Gestencild. 1946 - 1948 In januari 1948 verscheen het laatste nummer.