cs^ogBZ. Inspectie van het Onderwijs Ministerie van Onderwijs, Cuituuren Wetenschap
VERSLAG VAN BEVINDINGEN Schoolbezoek bij Christelijke basisschool De Vuursteen
Ede Plaats BRIN-nummer 30JU Datum schoolbezoek 8 november 2012 Rapport vastgesteld te Utrecht op 3 april 2013
HB2961567/6
Inhoud 1
Inleiding 5
2
Bevindingen 7
3
Toezichtarrangement 17
Pagina 3 van 12
In^idiog Oe Inspectie van het Onderwijs heeft o p S n ^ ^ een de recent gestarte Christelijke hesisscheoiOe Voorsteen om zich ep de hoogte te steiien ven de kwaliteit ven het onderwijs en de naleving ven wet en regelgeving. Aanleidmg Oe aanleiding voor dit hezoek is het volgende. Oe inspectie beschikt niet over gegevens over de kwaliteit van de opbrengsten en het onderwijsleerproces. Oit komt omdat Christelijke basisschool Oe Voorsteen kort geleden is opgericht. Tijdens dit bezoek gaat de inspectie tevens na ot de school aan enkele belangrijke wettelijke vereisten voldoet. Toezichthistorie Christelijke basisschool Oe Voorsteen heeft nog geen toezichthistorie. Het is een school,die in schooljaar20tt20t2 van start is gegaan en nog niet eerder is bezocht door de inspectie. Opzet schoolbezoek Het onderzoek bestond oit de volgende activiteiten: D Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. D Een toets op de aanwezigheid van intormatie over enkele wettelijke verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. ^ Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. D Onderzoek en analyse van docomenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. ^ Analyse van docomenten die betrekking hebben op zeltevaloatie activiteiten van de school en van andere docomenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestoord, zoals de jaarplannen van 2 0 t t 20t2 en 20t2 20t3. ^ 5choolbezoek,waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskonde.Oeze lesbezoeken vonden plaats in de g r o e p e n d , 3^4 en ^ D ^
Gesprekken met de directie en de intern begeleider over de kwaliteit van de indicatoren. Een gesprek met leraren. Een eindgesprek met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag, na afloop van het schoolbezoek.
Tijdens het schoolbezoek heeft de inspectie zich een indrok gevormd van de kwaliteit van het leerstofaanbod, de onderwijstijd, het schoolklimaat, het didactisch handelen, de afstemming, zorg en begeleiding en de kwaliteitszorg.
Pagina^vanlZ
Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar schoolbezoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen van de inspectie over de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer.
Pagina 6 van 12
Bevindio^o Algemeenheid Oe inspectie spreekt geen formeel oordeel uit over de kwe^eit van het onderwijs op OhristeiijkehesissohooiOeVuursteen.Tijdens het sohooihezoek is gehieken det de kwaliteit ven het onderwijs op Christelijke hesissohooiOe Vuursteen in het algemeen voldoet aan de eisen van de inspeotie. Oat is echter (nog) niet over de hele linie het geval. Oe school beschikt niet over een instrument voor het volgen van de sociaal emotionele ontwikkeling van de leerlingen. Hierdoor weet zij feitelijk niet of de leerlingen zich voldoende veilig voelen op school. Op Oe Vuursteen is niet zozeer sprake van een specifiek aanbod om de sociale competenties van de leerlingen te ontwikkelen, als wel van een aanpak: teamcoaching (zie toelichting schoolklimaat). Christelijke basisschool Oe Vuursteen is een pas opgerichte basisschool met een team dat met veel elan werkt aan de verdere ontwikkeling van de school. Omdat Oe Vuursteen een school is waarvan verwacht wordt dat ze in de nabije toekomst substantieel zal groeien, is het zaak veel aandacht te besteden aan het goed inwerken van nieuwe teamleden. Oaarnaast is aanhoudende aandacht nodig voor het planmatig werken aan verbeteractiviteiten. Bovenal is het zaak tijdens de verdere groei van de school veel tijd en aandacht te besteden aan het borgen van de kwaliteit van het onderwijs, met de nadruk op het systematisch nagaan of alle betrokkenen(met name de pas aangestelde leraren)handelen overeenkomstig de gemaakte afspraken en procedures.
To^chtmg o ^ e ^ s ^ Omdat Chnste^ke basisschool Oe V o o r e e n een pas opgen^^ de eindopbrengsten pas voor het eerst te beoordelen in sohooijaar2012-2013. Een oordeel over de tussentijdse opbrengsten is ook niet mogeiijk Gegevens oversommigetussenopbrengsten^teohnisoh lezen in leerjaar^) ontbreken. Verder zijn de resoltaten die voorliggen gebaseerd op leerjaren waarvan de groepsgrootte varieert van slechts een tot maximaal drie leerlingen. ^eersto^aao^o^ Het leerstofaanbod voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde voldoet aan de kerndoelen en wordt aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar acht. Oit de klassenmappen blijkt dat voor deze leerstofonderdelen in alle leerjaren een beredeneerd en vastgelegd aanbod is gepland, dat structureel wordt gebruikt. Oe Vuursteen beschikt nog niet over een specifiek aanbod om de sociale competenties van de leerlingen te ontwikkelen. Oaarmee is niet gezegd dat de school op dit vlak niets doet. Oe school is voornemens hiervoor dit schooljaar een methode te kiezen. Oe school heeft een aanbod voor de bevordering van burgerschap en integratie. Ze betrekt daarbij de aandacht voor sociale competenties, de samenleving en de diversiteit daarin, basiswaarden en de democratische rechtsstaat en de mate waarin de school een leeromgeving biedt waarin burgerschap en integratie ook in praktijk worden gebracht.
PaginaBvaolZ
O B ^ B ^ S ^ ^
Oe leraren benogen de onderwijstijd onderwijsactiviteiten geven biijkt van goed kiessenrnenegement, waarbij er weinig tijd verloren gaat aan zaken die niet van beiang zijn voor bet realiseren van bet doei van de les. Oe lessen starten op tijd. Uitgangspunt daarbij vormen de regels die in deze door de sobool zijn opgesteld. Oit de lesroosters blijkt dat de onderwijstijd evenwiobtig is verdeeld over de verscblllende leer en vormingsgebieden. Sc^oo^maat Ooor bet ontbreken van een gestandaardiseerd instrument voor bet volgen van de sociaal emotionele ontwikkeling van de leerlingen beett de scbool nog geen inzicbt in de veiligbeidsbeleving van de leerlingen. 5en eerste risico inventarisatie staat gepland voor 20t4.(Oe scbool wordt opgenomen in de reguliere cyclus van bet bestuur van 0N5.)Hierdoorbeett de scbool ook geen zicbt op de veiligbeidsbeleving van bet personeel. Oe scbool bescbikt wel over een uitgewerkt veiligbeidsbeleid ter voorkoming en atbandeling van incidenten waardoor de sociale veiligbeid mogelijk in bet geding komt.Oe Vuursteen beettscboolregels(de zogenaamde Vuursteenregels') opgesteld die ervoor moeten zorgen dat alle geledingen van de scbool met respect met elkaar omgaan. Oaarnaast beett iedere groep zijn eigen groepsregels. Ten aanzien van bet computergebruik banteertOe Vuursteen de 'Gedragscode voor bet gebruik van computervoorzieningen'zoals die te vinden is op de website van bet bestuur.Op diezelfde website is tevens een regeling ongewenst en/ot grensoverschrijdend gedrag en een gedragscode tegen seksuele intimidatie en discriminerend gedrag te vinden, waaruit zowel in preventiet als in curatief opzicht blijkt welke afspraken er zijn gemaakt om de sociale veiligheid van leerlingen en personeel te waarborgen. Opvallend is de wijze waarop het pedagogisch handelen van de leraren van Oe Vuursteen gestalte krijgt. Aan de basis van hun handelen ligt het traject 'teamcoaching',waar de school van meet af aan mee is gestart.Teamcoaching heeft voor de school als doel dat groepen beter functioneren, pestgedrag afneemt (voorkomen wordt) en leerlingen tot leren kunnen komen. Het team zet teamcoaching in als middel om competenties bij leerlingen te ontwikkelen die zij nodig hebben in de huidige en toekomstige maatschappij. Oe leraren stimuleren dat de leerlingen samenwerken en aandacht hebben voor elkaar.(Zij zorgen voor een ontspannen sfeer en stimuleren op een ongedwongen wijze het zelfvertrouwen van de leerlingen. Oit gebeurt op een uitnodigende, stimulerende en vriendelijke toon, zonder daarbij uit het oog te verliezen dat voor de leerlingen duidelijk moet zijn waaraan zij zich te houden hebben.jOaarnaast leren leerlingen middels teamcoaching te reflecteren op zichzelf en hun handelen ten opzichte van anderen. O^ac^sc^^ao^eo Oe leraren geven instructie op basis van het zogenaamde AOIM model, een model dat erop is gefocust te zorgen voor structuur,rust en betrokkenheid van de leerlingen. Een model ook dat voorziet in het creëren van voorwaarden om groepsprocessen goed te laten verlopen. Oe uitgangspunten van dit instructiemodel zijn terug te zien in de lessen.
PaginaBvanlZ
Oe werksfeer tijdens de lessen is t a a k g e ^ de door de iereren in praktijk geerechte oitgengsponten ven AOIM. In oombinetie met de verworvenheden ven teemooeohing leidt dit tot onderwijseotiviteiten die gestrootoreerd verlopen. Het klessenmenegement ven de leraren is doelmatig. Ooor te zorgen voor een rustig en ordelijk verloop ven het onderwijsleerproces en duidelijk te maken wat de gewenste leerhouding is, creëren de leraren een gunstig werkklimaat.Over de wijze waarop het team om wil gaan met AOMIN en teamcoaching zijn op schoolniveau afspraken gemaakt en vastgelegd. Oe leerlingen tonen zich actief betrokken hij de onderwijsactiviteiten. Ze letten goed op tijdens de uitleg, tonen zich geïnteresseerd en werken over het algemeen geconcentreerd aan de hen toebedeelde taken. Oe actieve betrokkenheid van de leerlingen hangt ook samen met de keuze van de school voor IPC (International Primary Curriculumj^ een methode waarbij de leerstofinhouden van vakken als aardrijkskunde, geschiedenis, biologie en techniek thematisch worden aangeboden. Oit wordt door de leerlingen als stimulerend ervaren. IPC schenkt tevens aandacht aan beeldende kunst, muziek, drama, maatschappelijke vorming en bewegingsonderwijs^ waar mogelijk in onderlinge samenhang. B^stemm^ Oe leraren maken structureel gebruik van de mogelijkheden die de leermiddelen bieden om te differentiëren in het aanbod. Tijdens de lessen is zichtbaar dat de leraren de instructie-en de verwerkingsfase toespitsen op verschillen in onderwijsbehoeften tussen de leerlingen en uit de klassenmappen blijkt dat zij daarbij planmatig te werk gaan. .Zor^e^e^e^c^ Oe Vuursteen gebruikt een leerlingvolgsysteem met landelijk genormeerde toetsen die van recente datum zijn. In de kleutergroepen gebruikt zij bovendien een gestructureerd observatie instrument, waarmee zij onder meer de taalontwikkeling en de ontwikkeling van basale rekenvaardigheden van de kleuters volgt. Oe toetsen uit het leerlingvolgsysteem worden ten minste één keer in de loop van de kleuterperiode en ten minste één keer per jaar in de leerjaren^tot en metSafgenomen bij alle leerlingen.In het zorgplan zijn afspraken vastgelegd over het gebruik van de toets en observatie instrumenten en de interpretatie van de daarmee verkregen gegevens. Bij een verdere groei van de school is het verstandig na te denken over de vraag hoeveel tijd de ib'er nodig heeft voor het adeguaat kunnen uitvoeren van haar taken. Oaarbij hoort ook het afleggen van groepsbezoeken. Oit dringt zich te meer op omdat het team uitgebreid zal worden met nieuwe leraren, die allemaal moeten worden ingewerkt om goed mee te kunnen draaien binnen het onderwijsconcept van Oe Vuursteen. In het kader van een vroegtijdige signalering van zorgleerlingen is Oe Vuursteen voornemens het dyslexieprotocol in te zetten voor het volgen van alle leerlingen, om vervolgens middels'afpellen'stelselmatig het aantal leerlingen terug te dringen dat intensiever moet worden gevolgd omdat hun leesontwikkeling niet voorspoedig genoeg verloopt. Oe eerste aanzetten van een dergelijk gebruik van het protocol zijn reeds zichtbaar in groep t/Z. Vanuit een houding van'er liever snel over spreken'dan risico's lopen door de ontwikkeling van de leerling eerst nog even op zijn beloop te laten, kiest de school er voor al in september van het nieuwe schooljaar een groepsbespreking te houden, om risicoleerlingen snel te detecteren en passende zorg te bieden.
Pagma^vanlZ
Passende zorg k a n a k e n worden gebodeo als de leraren erin slagen de oorzaken van de problemen te aobterbalen. Als dat niet lukt, leidt dat onvermijdelijk tot een aanpak die onvoldoende is toegespitst op bet wegnemen daarvan. Oat is op Oe Vuursteen niet bet geval. Oeib'erbesobikt over een overziobt op soboolniveau waaruit preoies blijkt welke leerlingen e^tra moeten worden gevolgd. Ook uit de verslagen van de leerlingenbesprekingen blijkt dat de sobool aandaobtsobenkt aan bet benoemen van de oorzaken die leiden tot aobterstanden. Oit diezelfde verslagen blijkt bovendien dat tijdens dit overleg oonolusies worden getrokken voor de vervolgaanpak. Ook uit de typering van de beginsituatie van de bandelingsplannen blijkt dat de sobool de aard van de zorg voor de zorgleerlingen in kaart brengt. Oit vormt de input voor bet bandelingsplan. Voor leerlingen die dat nodig bebben, is e^tra zorg gepland. Er gaat weinig tijd verloren tussen de signalering en bet daadwerkelijk begin van de e^tra zorg en de sobool kan aantonen dat zij werkt aan de uitvoering daarvan. Oe doelen van de bandelingsplannen zijn oonoreet en de typering van de aanpak is voldoende speoitiek. Oeetteoten daarvan worden regelmatig geëvalueerd. Oe sobool gaat na of de doelen van de e^tra zorg zijn gerealiseerd en ot de bulp adequaat was. Oe evaluatie leidt tot beredeneerde keuzes voor bet vervolgaanbod.Oe inspeotie wijst erop dat verbeteringen mogelijk zijn waar bet gaat om tussentijdse evaluaties, tn bet volgsysteem van de sobool zijn regelmatig notities te vinden over interventies die de leraren plegen. Niet altijd is duidelijk of en in boeverre die interventies samenhangen met de planmatige uitvoering van de zorg voor die leerlingen die daarvoor in aanmerking komen. Oe sobool kan dit verder stroomlijnen. ^wa^te^tszo^ Oezien de fase van soboolontwikkeling staat de kwaliteitszorg op Obristelijke basissobool Oe Vuursteen nog in de kinderschoenen. Ten tijde van de totstandkoming van het schoolplan werd de school bezocht d o o r t e leerlingen.Het trekken van conclusies en het verbinden van consequenties hieraan voor de verdere inrichting van het onderwijs is te prematuur.Oe inrichting van het onderwijs is ten tijde van het inspectiebezoek vooral gebaseerd op de visie van de school op goed onderwijs en de intenties die zij in het licht daarvan heeft voor de praktische invulling daarvan. Als de leerlingenpopulatie een substantiële omvang heeft bereikt, is het zaak vast te stellen of en in welke mate een bijstelling van het onderwijs nodig is in relatie tot de kenmerken van de leerlingenpopulatie. Tijdens een volgend onderzoek zal de inspectie hieraan e^tra aandacht besteden. Hetzelfde geldt voor het evalueren van de resultaten op schoolniveau. Een aantal van t^leerlingen leent zich daartoe niet.Het trekken van conclusies voor de verdere inrichting van het onderwijs evenmin. Oaarmee is niet gezegd dat Oe Vuursteen in dit opzicht niets heeft gedaan. Oe school heeft de resultaten geëvalueerd op individueel leerlingenniveau en op groepsniveau. Oat heeft geleid tot het benoemen van een aantal zaken waar de leraren alert op moeten zijn.
Pagina 10 vao i z
Gezien de fase van schoolontwikkeing vaoOeV^^ het onderwijsieerprooes in de mate ven het mogelijke. Ven een voiiedig doorlopen van de evaluatieve oyolos kan nog geen sprake zijn. Oe school is voornemens haar kwaliteitszorg verder in te richten op hasls van het INK model en de cirkel van Oeming. Het leerstotaanhod(IPGj is (voorlopig en waar mogelijk) geëvalueerd,evenals(elementenvan)het pedagogisch (teamcoaching) en didactisch (AOIM-modelj handelen, de afstemming en de rol van de leerlingen(eveneens in het kader van IPG).Oaarhlj zijn niet alleen de directie en het team betrokken geweest, maar ook de ouders. Het planmatig werken aan verheteractiviteiten spitst zich toe op drie onderwerpen: ophrengstgericht werken, het versterken van leerkrachtvaardigheden(onder meer op basis van de leerstrategieën van Marzano en een document getiteld'Wat werkt op school') en teamontwikkeling. Oe laatste twee onderwerpen staan in dienst van het eerste. Oe Vuursteen hecht veel belang aan teamcoaching: aandachtspunt nummer een is zorgen voor een goede structuur,zodat de kinderen tot leren kunnen komen.Oat is met een verdere uitbreiding van het team geen sinecure, zeker als nieuwe teamleden helemaal moeten worden ingewerkt in het onderwijssysteem van Oe Vuursteen. Oe uitbreiding van het team en de toename van het leerlingenaantal legt een zware claim op het borgen van de kwaliteit van het onderwijs. Een enkele uitzondering daargelaten draait de school sinds de start met een team dat bewust heeft gekozen voor het schoolconcept van Oe Vuursteen. Het huidige team is zeer bevlogen en gemotiveerd om de school verder uit te bouwen in de door hen voorgestane richting. Oe school moet afwachten of nieuwe teamleden dezelfde bevlogenheid en motivatie hebben. Om de huidige kwaliteit van het onderwijs te handhaven zal zij er alles aan moeten doen om bij de nieuwe teamleden hetzelfde elan te bewerkstelligen. Los hiervan is het zaak voldoende tijd en aandacht te schenken aan het inwerken van nieuwe teamleden. Oaarnaast is het zo dat met de toestroom van nieuwe leerlingen de groepen groter zullen worden. Oit zal leiden tot een andere groepsdynamiek dan nu. Oit moet in het kader van teamcoaching de aandacht houden. Het is belangrijk om in een zich dynamisch ontwikkelende leeromgeving voldoende tijd en aandacht te besteden aan een goede borging. Er zijn geen/amper gegevens op schoolniveau beschikbaar over de opbrengsten. Oaarom acht de inspectie het begrijpelijk dat de school zich terughoudend opstelt bij het verstrekken van informatie hierover,ook al omdat het niet mogelijk is hieraan harde conclusies te verbinden. Oe school heeft de ouders wel geïnformeerd over de verbeteractiviteiten waar zij aan werkt. Oe ouders weten waarom de school voor bepaalde verbeteronderwerpen heeft gekozen, welke doelen haar daarbij voor ogen stonden en wat zij heeft weten te realiseren. Oe ouders weten bovendien welke verbeteronderwerpen de school dit schooljaar wil aanpakken, waarom zij dat wil doen en wat zij daarmee wil bereiken.
Pagina l l v a o l Z
^oezich^^^m^ Kwa^^t Omdat de school pas is opgench^ kent de Inspectie van het Onder^^^ OhristeiijkehasisschooiOe Voorsteen geen arrangement toe. Oe bevindingen zoiien worden betrokken hij de eerstvolgende risicoanalyse, waarhij opnieow de vraag aan de orde is op welke wijze de inspectie het toezicht op Christelijke basisschool Oe Voorsteen zai inrichten. Naleving Oe inspectie conclodeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschritten die zijn gecontroleerd.
Pagina 1Z van 1Z