INHOUDSOPGAVE I OVER HET PRINSES CHRISTINA CONCOURS 6 III FINANCIËN 35 IV BIJLAGEN 36 II ACTIVITEITEN IN

JAARVERSLAG 2014

JAARVERSLAG 2014

INHOUDSOPGAVE

I OVER HET PRINSES CHRISTINA CONCOURS

6

Ondersteuning jong muziektalent 20 Prijzen 20 Nazorg 21 Advies en bemiddeling 21 Onderzoek talentontwikkeling 22 Concerten 22 Concerten in Nederland 23 Concerten in het buitenland 26 Educatie 27 Classic Express 27 Kies je instrument 34 Bennie Briljant 34

Uitgangspunten 6 Talentontwikkeling 6 Talentbegeleiding 6 Educatie 6 Visie 7 Organisatie 8 Beschermheer Comité van aanbeveling 8 Bestuur Stichting Prinses Christina Concours 8 Staf 8 Vrijwilligers 9 Externe hulp en adviezen 9 Marketing en communicatie 9 Website en sociale media 9 Nieuwsbrief en bulletin 9 Het Prinses Christina Concours in de media 9 Campagnes 10 Publiciteit concoursen en concerten 11 Publiciteit Classic Express 11 Radio 4 Prijs 11

II ACTIVITEITEN IN 2014

III FINANCIËN

35

Begunstigers 35 Stichting Vrienden 35 Toekomst 35

IV BIJLAGEN

36

Bijlage I: Begunstigers 36 Bijlage II: Samenwerkingspartners 37 Bijlage III: Prijzen 37 Bijlage IV: De Classic Express in 2014 43 Bijlage V: Hoofd- en relevante nevenfuncties 45 bestuursleden en directie

12

Prinses Christina Concours 12 Masterclasses 15 Jury 15 Prijzen 15 Optredens door oud prijswinnaars 16 Prinses Christina Jazz Concours 18 Jury 18 Prijzen 18 Prinses Christina Junior Concours 20 Jury 20 Prijzen 20 Prijsuitreiking 20 Vervolg 20

5

I OVER HET PRINSES CHRISTINA CONCOURS

UITGANGSPUNTEN Het Prinses Christina Concours wil dat alle kinderen en jongeren in Nederland kennismaken met muziek. Daarbij wil het Prinses Christina Concours dat kinderen en jongeren worden gestimuleerd en ondersteund om hun muzikale talenten zo ver mogelijk te ontwikkelen.

prijswinnaars en biedt masterclasses. Bovendien worden elk jaar ongeveer 1500 optredens georganiseerd waarmee de prijswinnaars podiumervaring opdoen. Het Prinses Christina Concours onderhoudt een uitgebreid netwerk, waardoor prijswinnaars kunnen optreden in verschillende concertzalen en op bekende podia en festivals. Daarnaast worden er geregeld concertreizen naar het buitenland georganiseerd.

TALENTONTWIKKELING

EDUCATIE

Het Prinses Christina Concours realiseert al bijna 50 jaar concoursen voor muzikale jongeren. Jaarlijks telt het Prinses Christina Concours voor klassieke muziek ongeveer 500 deelnemers. Zij ontmoeten en inspireren elkaar tijdens regionale voorronden die plaatsvinden op zes locaties in het land. Ook zijn er edities van het Prinses Christina Concours voor jonge componisten en jazzmuzikanten. In 2011 werd het Prinses Christina Junior Concours aan de concoursen toegevoegd. Kinderen kunnen meedoen aan dit online concours met een filmpje van een eigen optreden op YouTube.

Het Prinses Christina Concours vindt het ook belangrijk dat nieuwe generaties kennismaken met muziek. Daarom werden de afgelopen jaren met succes breed toegankelijke, educatieve projecten geïnitieerd. Met Kies je instrument, een gratis magazine voor achtjarigen, de aanvullende website www.kiesjeinstrument.nl en de online muzieklessen op www.benniebriljant.nl bereikt het Prinses Christina Concours tienduizenden basisschoolleerlingen in het hele land. Sinds 2007 rijdt het Prinses Christina Concours door Nederland met de Classic Express. Aan boord van deze rijdende concertzaal geven prijswinnaars concerten voor basisschoolleerlingen. Al ruim 90.000 kinderen hebben in de Classic Express kunnen genieten van concerten door jong talent. Tegelijkertijd leren onze prijswinnaars zich te presenteren aan een jong en uiterst kritisch concertpubliek, misschien wel de toekomstige deelnemers van onze concoursen.

TALENTBEGELEIDING Deelnemers aan de concoursen maken kans op mooie prijzen, zoals optredens, workshops en cursussen. Bij het toekennen van deze prijzen wordt zorgvuldig gekeken naar de ontwikkelingsfase van de prijswinnaar. Na het concours worden prijswinnaars begeleid. Het Prinses Christina Concours adviseert

6

WE BEGELEIDEN JONG TALENT MET OPTREDENS MASTERCLASSES EN DE CLASSIC EXPRESS WE SCOUTEN JONG TALENT EN STIMULEREN EN MOTIVEREN JONGEREN MET HET CONCOURS ALS PODIUM WE BIEDEN NATIONAAL MUZIEKEDUCATIE AAN MET DE CLASSIC EXPRESS KIES JE INSTRUMENT EN BENNIE BRILJANT

VISIE effectief resultaten te kunnen boeken, waardoor het muziekleven aan de wortels weer gezond zal kunnen worden. In 2014 zijn plannen voorbereid voor een sterk uitgebouwd Prinses Christina Junior Concours, onder de titel “De Muziekwedstrijd”, gericht op kinderen in het basisonderwijs. Indirect zal deze nieuwe activiteit ook voor de financiële armslag van het Prinses Christina Concours van betekenis kunnen zijn.

In 2017 bestaat het Prinses Christina Concours 50 jaar. Datzelfde jaar begint de nieuwe cultuurplanperiode 2017-2020, waarvoor wij begin 2016 onze nieuw beleidsplannen bij verschillende overheden zullen indienen. Onze aandacht zal daarbij in toenemende mate uitgaan naar het stimuleren van de jongste generatie om muziek te maken en ernaar te luisteren. Wij zullen ons hierbij vooral blijven richten op het stimuleren van kinderen op de basisscholen om muziek te gaan – en blijven – maken. Hiermee hopen en verwachten wij met relatief beperkte financiële middelen

7

Maarten Oomes

ORGANISATIE BESCHERMHEER Maxim Vengerov

COMITÉ VAN AANBEVELING H.K.H. Prinses Christina der Nederlanden J.J. van Aartsen, burgemeester van ’s-Gravenhage Ing. A. Aboutaleb, burgemeester van Rotterdam M.J. van den Berg, commissaris der Koning in de provincie Groningen Mr. J.M.A. Biesheuvel, schrijver Drs. A.Th.B. Bijleveld-Schouten, commissaris der Koning in de provincie Overijssel Drs. Th.J.F.M. Bovens, commissaris der Koning in de provincie Limburg Ronald Brautigam, pianist C.G.A. Cornielje, commissaris der Koning in de provincie Gelderland Louis van Dijk, pianist W.B.H.J. van de Donk, commissaris der Koning in de provincie Noord-Brabant J. Franssen, lid Raad van State O. Hoes, burgemeester van Maastricht Mr. E.E. van der Laan, burgemeester van Amsterdam Marie-Cécile Moerdijk, zangeres R.H.J. Mooren, algemeen directeur Arcadis Nederland BV J.W. Remkes, commissaris der Koning in de provincie Noord-Holland A.G.J.M. Rombouts, burgemeester van ‘s-Hertogenbosch Drs. J. Smit, commissaris van de Koning in de provincie Zuid-Holland J.J. Visser RA, partner KPMG Jaap van Zweden, violist/dirigent

BESTUUR STICHTING PRINSES CHRISTINA CONCOURS Hessel Lindenbergh, voorzitter Hanneke Taat, secretaris Josip Petrarca, penningmeester Willem Gülcher, lid Dirk-Jan van Ommeren, lid Jeppe de Boer, lid

STAF Jochem van Eeghen, directeur ad interim (vanaf 1 augustus 2014) Mark Vondenhoff, directeur (tot 1 augustus 2014) Henriette van der Velde, algemene coördinatie Wytske Dijkstra, concertorganisatie en Classic Express Janneke Groot, concours- en concertorganisatie Hester Haveman, marketing en communicatie (tot 1 oktober 2014) Elsbet Remijn, concertorganisatie ‘Jong voor Oud’ Gill Sexauer, assistentie (tot 1 november 2014) Wouter van Steenbrugge, Classic Express Martine van Stigt Thans, assistentie (tot 1 september 2014) concertorganisatie en Classic Express (vanaf 1 september 2014) Miriam Triesschijn, concertorganisatie en Classic Express (tot 1 september 2014) marketing en communicatie (vanaf 1 september 2014) Ellen Ubbink, assistentie en concoursorganisatie Mariona Vilalta, concours- en concertorganisatie Wytske de Vries, assistentie De formatie vaste medewerkers en projectmedewerkers bedroeg in 2014 totaal 7,5 fte.

VRIJWILLIGERS

donateur te worden van het Prinses Christina Concours door middel van een digitaal aanmeldformulier. Naast de website werden onze pagina’s op Facebook en Twitter intensief ingezet om mensen op de hoogte te houden van al het nieuws rond onze organisatie en onze activiteiten en projecten. Wij hebben inmiddels bijna 1200 volgers op Twitter en het aantal fans op Facebook nadert de 1800. Er is dagelijks veel interactie met onze volgers.

Wij konden dit jaar wederom rekenen op enkele tientallen enthousiaste vrijwilligers. Zij ondersteunden zowel op kantoor, bijvoorbeeld bij het verzenden van grote mailings voor deelnemersen publiekswerving, als tijdens de concoursen op de diverse locaties.

EXTERNE HULP EN ADVIEZEN Advisering en ondersteuning fundraising Roland Pelle Boekhouding en administratie Gerard Boltje Fotografie Sandra Heldring, Peter van Mulken, Wouter Vandenbrink, Marieke Wijntjes ICT ondersteuning Wim Hofman Internetondersteuning Nienke Polk Vormgeving en dtp Esther de Bruijn, Rens Dekker en Tonnie Jobse

NIEUWSBRIEF EN BULLETIN Ongeveer acht keer per jaar sturen wij een digitale nieuwsbrief aan een bestand van 6000 ontvangers (onder andere relaties, sponsors, musici, collegaorganisaties, fondsen, stichtingen, overheden en Vrienden). Het openingspercentage van de nieuwsbrief is bovengemiddeld hoog. Door de geavanceerde software is het gemakkelijk geworden om te monitoren wat mensen wel en niet lezen. Daarnaast brengen wij twee maal per jaar een geprint bulletin uit met artikelen, reisverslagen van prijswinnaars, een concertagenda en een selectie van Twitterberichten waarin wij genoemd werden.

HET PRINSES CHRISTINA CONCOURS IN DE MEDIA

MARKETING EN COMMUNICATIE

Het Prinses Christina Concours kwam in 2014 veel in de media. Traditioneel besteden regionale kranten en omroepen (radio en televisie) veel aandacht aan de verrichtingen van deelnemers en prijswinnaars van het Prinses Christina Concours in hun regio. Maar ook bij een bezoek van de Classic Express verschijnen er steevast publicaties en items in diverse regionale media. Op die manier hebben we bijna wekelijks te maken met persaanvragen.

WEBSITE EN SOCIALE MEDIA In 2014 is de website, die in 2013 nog vernieuwd werd, verder uitgebreid tot een actuele en dynamische site met daarop een uitgebreid beeld van de organisatie. Er is gebleken dat de agendapagina met alle informatie voor bezoekers van onze concerten en concoursen erg goed wordt bezocht. Ook wordt er veel gebruik gemaakt van de mogelijkheid om direct

Kinderprinsesgrachtconcert 2014

9

Ook de contacten met de landelijke media zijn goed. Verschillende prijswinnaars traden in 2014 op in diverse radio- en televisieprogramma’s. Zo was blokfluitiste Lucie Horsch te horen en te zien tijdens ‘Ode aan Beatrix’, een concert vanuit Ahoy Rotterdam dat live op tv werd uitgezonden. Lucie trad in mei 2014 ook op tijdens de Eurovision Young Musician of the Year op onder meer de WDR. Wij organiseerden in maart 2014 een optreden door violiste en oud-prijswinnares Svenja Staats op de Nuclear Security Summit (NSS) top in Den Haag. Zij mocht spelen voor wereldleiders waaronder president Barack Obama. Het NOS Journaal besteedde hier aandacht aan en Svenja kwam prominent in beeld. Omroep MAX zond fragmenten uit van de Nationale Finale op de radio. Onze prijswinnaars zijn vaak te gast bij programma’s op Radio 4, zoals Muziekwijzer van Omroep MAX en Spiegelzaal van de AVRO. Zoals bijna ieder jaar traden ook prijswinnaars, ditmaal maar liefst vier van het Prinses Christina Junior Concours, op tijdens het Kinderprinsengrachtconcert in Amsterdam, dat semi-live op tv te zien was bij AVRO TROS. In december deden vier prijswinnaars mee met de opening van Kinderen voor Kinderen van VARA BNN. Ook de samenwerking met het televisieprogramma De Zandtovenaar van de omroep RKK werd voortgezet.

Svenja

“

Svenja over haar optreden tijdens de NSStop: “Van tevoren mocht ik - in verband met alle veiligheidseisen - met niemand over dit optreden praten. Alleen mijn familie en een paar vrienden wisten dat ik op de openingsceremonie van de NSS-top zou spelen. Dat is natuurlijk wel vreemd, want ik heb nog nooit op een geheim concert gespeeld. Ik moest zelfs een contract ondertekenen dat ik niets zou zeggen. Bij de repetities een dag van tevoren stonden er naambordjes klaar waardoor ik kon zien dat ik tijdens het optreden maar twee meter van Obama zou komen te staan…. Op de dag zelf merkte ik dat de spanning bij

CAMPAGNES

mij langzaam opliep. Misschien had ik het van

Qua campagnes is in 2014 de meeste aandacht besteed aan het Prinses Christina Concours, het Prinses Christina Jazz Concours en het Prinses Christina Junior Concours. De communicatie rond een concours is ingewikkeld. Enerzijds zijn we laagdrempelig en willen we dat zoveel mogelijk jongeren meedoen aan onze concoursen (‘Meedoen is belangrijker dan winnen’), anderzijds selecteren we jong muzikaal talent. Het zijn juist de prijswinnaars en hun hoge niveau die uiteindelijk naar voren komen in de publiciteit. In uitgekiende deelnemerscampagnes (print, direct mail, online) benadrukken we het laagdrempelige karakter van het concours. De deelnemersaantallen zijn de afgelopen jaren redelijk constant gebleven. Het Prinses Christina Junior Concours maakt sinds de start een grote groei door: bij de eerste editie meldden zich 180 kinderen aan, in 2013 ontvingen wij 234 aanmeldingen en in 2014 werden er 315 filmpjes ingestuurd.

tevoren wel een beetje onderschat. Ik had van het weekend gewoon gestudeerd en tussendoor mijn kamer gestofzuigd met de gedachte: morgen lekker viool spelen. Maar toen we daar voor het optreden achter in de zaal zaten te wachten, werd het toch wel spannend. Er vlogen helikopters over, de wereldleiders kwamen binnen en heel Nederland keek in spanning toe. Het is op zulke momenten wel fijn dat ik veel concertervaring heb en al eerder met televisie heb gewerkt. Want toen ik eenmaal mijn eerste noten had gespeeld, verdween de spanning en kon ik er vooral heel erg van genieten! Het was zó bijzonder en zó fantastisch! Ik zal dit optreden nooit meer vergeten. Toen ik van de week weer op school kwam, kreeg ik ook heel veel reacties van iedereen. Ze waren natuurlijk allemaal verrast en ook trots dat ze mij daar opeens voor al die wereldleiders zagen staan op de televisie!

FINALE

PUBLICITEIT CONCOURSEN EN CONCERTEN De concoursfinales, waarbij de nadruk in de campagnes ligt op jong toptalent, werden goed bezocht. Hoogtepunt was een uitverkochte zaal bij de Nationale Finale in het Lucent Danstheater in Den Haag. De publiciteit rond de honderden concerten met prijswinnaars van het Prinses Christina Concours wordt grotendeels uit handen gegeven aan plaatselijke organisatoren. Hier is veel aandacht in de regionale geschreven media voor onze prijswinnaars. Wij verzorgen zelf de publiciteit rond onze eigen concertserie in de Nieuwe Kerk in Den Haag. De concerten in deze serie worden altijd goed bezocht. AFFICHE: RENS DEKKER EN WOUTER VANDENBRINK

ZONDAG 12 JANUARI 2014 14.00 UUR AVANS HOGESCHOOL ’S-HERTOGENBOSCH WWW.CHRISTINACONCOURS.NL

PUBLICITEIT CLASSIC EXPRESS De publicitaire aandacht rond de Classic Express bleef groot, waardoor we niet altijd aan de vraag van de (muziek)- scholen kunnen voldoen. De website www.classicexpress.nl heeft zijn nut bewezen. Hierop zijn ook filmpjes te zien van de optredens in de rijdende concertzaal. Vaak is een bezoek van de Classic Express een reden voor lokale of regionale pers (radio/tv/schrijvende pers) aandacht te besteden aan muziekeducatie. Duidelijk merkbaar is dat tijdens de opnamen voor het Juniorconcours, de aandacht van de regionale pers nog eens een extra vlucht nam.

Campagnebeelden ben je muzikaal en tussen De 12 en 19 jaar? (zang t/m 21)

LAAT JE HOREN!

RADIO 4 PRIJS Op 1 oktober 2014 werd in het radioprogramma De Ochtend van 4 (KRO-NCRV, waar directeur a.i. Jochem van Eeghen te gast was, bekend gemaakt dat wij de NPO Radio 4 Prijs 2015 hebben gewonnen. De klassieke zender reikt de Radio 4 Prijs jaarlijks uit aan een musicus, ensemble of concertinstelling die op een onderscheidende manier klassieke muziek aan een breder publiek presenteert. De motivatie van de jury luidde onder meer: “Het concours laat kinderen en jongeren kennismaken met muziek op een open, laagdrempelige en sympathieke wijze en zorgt er zo voor dat klassieke muziek ook nieuwe generaties bereikt en raakt. Het concours vindt een mooie balans tussen zorgvuldige talentontwikkeling en het enthousiast maken van kinderen en jongeren voor klassieke muziek. Ze doen dit al meer dan veertig jaar en dit maakt het instituut tot een bijzonder en waardevol onderdeel van het Nederlandse muziekleven.”

’s-HertogenboscH 11 en 12 januari, Haarlem 25 en 26 januari, 2014 groningen 8 en 9 februari, maastricHt 22 en 23 februari, enscHede 8 en 9 maart, rotterdam 22 en 23 maart

www.christinaconcours.nl

(bron: persbericht NPO Radio 4 op 1 oktober 2014).

11

II ACTIVITEITEN IN 2014

PRINSES CHRISTINA CONCOURS Van januari tot en met april 2014 vonden de jaarlijkse regionale concoursen en de nationale eindronden van het Prinses Christina Concours plaats. Met het Prinses Christina Concours willen wij jonge muzikanten van 12 tot en met 19 jaar (maximumleeftijd zangers is 21 jaar) stimuleren om muziek te maken en jong muziektalent kansen bieden. Deelnemers mogen tien minuten optreden voor jury en publiek en krijgen na afloop in een gesprek met juryleden tips en adviezen. Zij ontmoeten andere leeftijdsgenoten die muziek maken en kunnen luisteren naar andere deelnemers. Tijdens het Prinses Christina Concours traden 462 deelnemers op (solisten, duo’s en ensembles). Deelnemers zijn afkomstig uit alle provincies. De regionale selecties van het Prinses Christina Concours vonden plaats in Den Bosch, Haarlem, Groningen, Enschede, Maastricht en Rotterdam. Bij de organisatie van de regionale concoursen vormen de conservatoria van Enschede, Groningen, Maastricht en Rotterdam en muziekschool Kumulus in Maastricht belangrijke steunpunten. Directieleden, docenten en studenten verlenen hand- en spandiensten op organisatorisch gebied. Mede als gevolg van deelname aan de concoursen meldden zich - zoals elk jaar - nieuwe leerlingen aan bij deze instituten. Door de formule van het concours (‘Meedoen is belangrijker dan winnen’) liep het niveau tijdens de voorselecties, als altijd, zeer uiteen. De regionale finales

waren stuk voor stuk aantrekkelijke en druk bezochte publieksevenementen met een goede gemiddelde kwaliteit. De Dag van de Genomineerden, de landelijke demifinale van het Prinses Christina Concours, werd op zaterdag 5 april 2014 gehouden in het Provinciehuis Zuid-Holland in Den Haag. Op de Dag van de Genomineerden mochten achtentwintig jonge muzikanten optreden, zij werden geselecteerd tijdens regionale finales. De jury koos uiteindelijk acht finalisten die mochten optreden tijdens de Nationale Finale van het Prinses Christina Concours op zondag 13 april 2014 in het Lucent Danstheater in Den Haag. Filmpjes van de optredens van de finalisten waren een dag na de Nationale Finale te zien op YouTube. Ook maakten we een cd van alle optredens om onder andere te gebruiken als relatiegeschenk. De finale werd uitgezonden door Omroep MAX.

Cd Nationale Finale 2014

nationale finale 2014

van boven naar beneden: Leon Blekh, Mirna Ackers en Florianne Remme

13



PRINSES PRINSES CHRISTINA CONCOURS 2014

PRINSES CHRISTINA CONCOURS ZUID 1, ‘S-HERTOGENBOSCH 10 en 11 januari

selecties in Avans Hogeschool

11 januari

masterclass voor blazers en ensembles door



Pierre Volders in Avans Hogeschool

12 januari

finale in Avans Hogeschool

PRINSES CHRISTINA CONCOURS WEST 2, HAARLEM 25 en 26 januari

selecties in Provinciehuis Noord-Holland

25 januari

masterclass voor pianisten, zangers en ensembles



door Rudolf Jansen in De Egelantier

26 januari

finale in de Philharmonie

PRINSES CHRISTINA CONCOURS NOORD, GRONINGEN 8 en 9 februari

selecties in Prins Claus Conservatorium

8 februari

masterclass voor pianisten, zangers en ensembles



door Rudolf Jansen in Prins Claus Conservatorium

9 februari

finale in De Oosterpoort, Kleine Zaal

PRINSES CHRISTINA CONCOURS ZUID 2, MAASTRICHT 22 en 23 februari

selecties in Kumulus Centrum voor Kunsteducatie

22 februari

masterclass voor blazers en ensembles



door Pierre Volders in Kumulus Centrum voor Kunsteducatie

23 februari

finale in Conservatorium Maastricht

PRINSES CHRISTINA CONCOURS OOST, ENSCHEDE 7 en 8 maart

selecties in ArtEZ Conservatorium

8 maart

masterclass voor blazers en ensembles



door André Heuvelman in ArtEZ Conservatorium

9 maart

finale in Muziekcentrum Enschede, Wilmersberg Zaal

PRINSES CHRISTINA CONCOURS WEST 1, ROTTERDAM 22 en 23 maart



selecties in Codarts, Rotterdams Conservatorium

22 maart

masterclass voor pianisten, zangers en ensembles



door Rudolf Jansen in Codarts, Rotterdams Conservatorium

23 maart

finale in De Doelen, Jurriaanse Zaal

DAG VAN DE GENOMINEERDEN 5 april

Provinciehuis Zuid-Holland, Den Haag

NATIONALE FINALE 13 april

Lucent Danstheater, Den Haag

14

Masterclass Rudolf Jansen

MASTERCLASSES

Laureatenjury Ook dit jaar nodigden wij weer prijswinnaars van vorig jaar uit om zitting te nemen in de laureatenjury’s. Het oordeel van jonge collega’s en hun motivering leiden vaak tot interessante resultaten. Deze jonge jury kent in elke regio aan een deelnemer een wisseltrofee toe. Deze prijs is zeer begeerd door de finalisten omdat hij een teken van waardering is door leeftijdgenoten.

Tijdens alle klassieke concoursen werden masterclasses gegeven. De docent selecteerde deelnemers van het concours die naar zijn mening baat zouden hebben bij de masterclass. In 2014 werden de masterclasses voor pianisten, zangers, blazers en ensembles verzorgd door Rudolf Jansen (piano), Pierre Volders (trombone) en André Heuvelman (trompet). Deze grootheden in de klassieke muziekwereld konden op een zeer inspirerende manier lesgeven aan de jonge musici.

Persjury Tijdens de Nationale Finale kende een vertegenwoordiging van de media een persprijs toe, ter beschikking gesteld door KPMG. De persjury bestond dit jaar uit zes vertegenwoordigers van onder andere NRC Handelsblad, Trouw, RTV West en Radio 4 (AVRO, NTR en Omroep MAX).

JURY Vakjury Voor de vakjury’s worden vooraanstaande musici (solisten, conservatoriumdocenten, aanvoerders van de symfonieorkesten) uitgenodigd, zowel uit de desbetreffende regio’s als van daarbuiten. Elke deelnemer krijgt na afloop van zijn optreden een gesprek met twee juryleden, dat bedoeld is om te stimuleren en waar nodig te adviseren. Bij de selectie van juryleden wordt daarom ook terdege rekening gehouden met de didactisch-pedagogische eigenschappen. Schriftelijke beoordelingen worden nooit gegeven, omdat deze - ongewild – bij sommige jonge deelnemers als tamelijk ‘definitief’ kunnen overkomen. Wij verwelkomen steeds meer juryleden die ooit een prijs wonnen op het Prinses Christina Concours en inmiddels hun sporen in de muziekwereld hebben verdiend.

PRIJZEN Alle deelnemers aan het Prinses Christina Concours kregen een certificaat van deelname als aandenken aan de bijzondere prestatie die zij hebben geleverd. Vaak hebben zij hier maanden naartoe gewerkt. Daarbij kreeg elke deelnemer een digitale foto van het eigen optreden als aandenken. Het certificaat en de gratis foto worden zeer gewaardeerd door alle jongeren. Alle finalisten van de zes regionale concoursen waren prijswinnaars. Bij de bepaling of een finalist een 1e, 2e of 3e prijs krijgt, is het niveau de bepalende factor (niet het wedstrijdelement). De bijzondere prijzen die daarnaast worden toegekend hebben een pe-

15

Twee van de finales werden voor het eerst ’s middags gehouden om het aantrekkelijker te maken voor kinderen om ze te bezoeken. Tijdens deze finales (Den Bosch en Enschede) presenteerde Frank Groothof samen met het Syrene Saxofoonkwartet zijn voorstelling ‘Carmen’.

dagogisch karakter, waarbij gekeken wordt naar de individuele situatie en eigenschappen van de desbetreffende prijswinnaar. De prijzen omvatten ook het stimuleren van samenspel. Zo konden prijswinnaars deelnemen aan een zomercursus naar keuze om daar op alle mogelijke manieren hun muzikale communicatievaardigheden verder te ontwikkelen in de kamermuziek. Deze cursussen resulteerden tevens in vorming van duo’s en ensembles.

Frank Groothof & Syrène Saxofoonkwartet Carmen (7+) Elk kind dat Sesamstraat kent, kent Frank Groothof. Een aimabel acteur, een geweldige verteller en dé ambassadeur van opera in het jeugdtheater. Als geen ander weet hij ‘volwassen’ opera’s te vertalen voor een kinderpubliek: ‘Fidelio’, ‘Don Giovanni’, ‘Die Zauberflöte’. Bijgestaan door tekstschrijver Harrie Geelen nam hij in 1994 de fameuze opera ‘Carmen’ onder handen. Het is het bekendste werk van Georges Bizet en bezingt de liefde tussen de boerenjongen José, die volledig in de ban raakt van de mooie zigeunerin, sigaretten- én ruziemaakster Carmen. Maar die wil maar één ding: vrij zijn. Om Carmen te veroveren overschrijdt José werkelijk alle grenzen; zelfs die van leven en dood. Carmen lapt alle wetten aan haar laars, maar ontkomt uiteindelijk ook niet aan haar noodlot. In ‘Carmen’ betreden naast Groothof de vier jonge musici van het Syrène Saxofoonkwartet het podium, die de vertolking van Bizets muziek op zich nemen.

In bijlage III staat een compleet overzicht van alle uitgereikte prijzen in 2014.

OPTREDENS DOOR OUD-PRIJSWINNAARS Als de jury tijdens een regionale finale in beraad gaat, kan het publiek genieten van optredens door oudprijswinnaars van het Prinses Christina Concours. Vaak zijn dit ensembles die hard aan de weg timmeren in het professionele muziekleven. Velen doen dat door zich te presenteren op een vernieuwende manier, waarbij zij de kwalitatieve muzikale uitvoering combineren met theaterelementen en een levendige presentatie. Met het programmeren van ensembles waarin oud-prijswinnaars van het concours spelen, willen wij jonge ondernemende musici ondersteunen in hun muzikale carrière. Door de optredens tijdens de concoursen krijgen ze de kans om in belangrijke concertzalen te spelen, wat tevens veel exposure oplevert bij publiek en professionals van de muziekwereld.

Syrène Saxofoonkwartet Femke Ijlstra – sopraansaxofoon Lotte Pen – altsaxofoon Annelies Vrieswijk – tenorsaxofoon Aukelien Kleinpenning – baritonsaxofoon

Tijdens de regionale finales in 2014 werden er optredens verzorgd door het Coco Collectief, Frank Groothof & Syrene Saxofoonkwartet, trio42, Beth & Flo en het Marimaduo Houdijk-Lormans.

Syrene saxofoonkwartet

16

Coco Collectief Coco collectief bestaat uit vijf sopranen en een pianist: een hoogst ongebruikelijke samenstelling voor een ensemble. De leden slaan samen nieuwe wegen in, weg van de gebaande paden. Er is geen repertoire voor deze bezetting, dus maken zij hun eigen arrangementen. Coco zingt net zo goed Brahms als Rossini en Piazolla. Het collectief bestaat uit Zinzi Frohwein, Merlijn Runia, Jannelieke Schmidt, Nikki Treurniet, Ellen Valkenburg en Maurice Lammerts van Bueren.

De leden van het Syrène Saxofoonkwartet leerden elkaar kennen op de conservatoria van Amsterdam enUtrecht. Zij hebben zich vernoemd naar de Sirenen uit Homerus’ Odyssee. Het motto van Syrène is ‘Friszoet en Stevig’. Het is een grote droom om luisteraars op een overtuigende, frisse manier kennis te laten maken met het saxofoonkwartetrepertoire waar zij zelf erg enthousiast over zijn. Ze willen zich niet beperken tot één stijl maar hopen met zowel arrangementen van bekende klassiekers als grensoverschrijdende hedendaagse stukken de luisteraar te betoveren door de rijke kleuren van het saxofoonkwartet. Syrène heeft veel succesvolle concerten gegeven, onder meer in het Concertgebouw, het Bimhuis, Muziekgebouw aan ’t IJ, Muziekcentrum Vredenburg en Muziekcentrum Frits Philips Eindhoven. Het reislustige kwartet heeft daarnaast ook opgetreden in Berlijn, Parijs en in St. Petersburg. Verder is het kwartet verschillende malen te horen geweest op Radio 4. De tv-programma’s Vrije Geluiden en De Wereld Draait Door completeren dit lijstje.

trio42 trio42 wordt gevormd door Remy van Kesteren (harp), Merel Vercammen (viool) en Christiaan van der Weij (saxofoon). Vol passie geven zij op harp, viool en saxofoon de muziek een nieuwe impuls in veelzijdige en fantasierijke programma’s. De drie musici wonnen op jonge leeftijd al belangrijke (inter)nationale prijzen, onder andere op het Prinses Christina Concours. Zij vonden elkaar in een zoektocht naar repertoire voor deze onbekende, maar verrassend mooie samenstelling, die door hun enthousiaste presentatie voor een breed publiek toegankelijk is. Ze volgden masterclasses bij het Enesco Quartet en spelen op vele podia en festivals zoals het Internationaal Kamermuziek Festival van Janine Jansen, het Grachtenfestival, de NJO Muziekzomer, de Zeister Muziekdagen en Festival Classique. In het najaar van 2011 kwam hun debuut-cd Destination uit, deze ontving lovende recensies in onder andere Akkoord Magazine.

BETH & FLO Beth & Flo, oftewel Elsbet Remijn en Claudette Verhulst, kennen elkaar van hun pianostudie aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Claudette studeert er piano aan de masteropleiding en Elsbet studeerde onlangs af als master. Beiden namen met succes deel aan verschillende concoursen en beiden wonnen prijzen op het Prinses Christina Concours. Zij volgden masterclasses voor solorepertoire bij onder anderen Igor Roma, Ronald Brautigam en Ilona Timchenko. Omdat beide pianistes via de muziek graag contact maken met publiek en omdat zij grote affiniteit hebben met theater, besloten zij dit te combineren met hun klassieke opleiding. Daarmee was het duo Beth & Flo – pianistes met een theatraal kantje! – een feit. Met hun eerste muziektheatervoorstelling Where did you get that hat, geregisseerd door Elisabeth Boor, boekten ze succes op het Café Theater Festival 2013 in Utrecht en ook bij verschillende andere gelegenheden zoals operafestival Salone dell’Opera in Amerongen en de Uitmarkt in Den Haag. In oktober 2013 speelden Elsbet en Claudette een zelfgeschreven muzikale kindervoorstelling in het Lucent Danstheater in Den Haag: een sprookjes-pianorecital in het kader van festival ‘De Betovering’. Op dit moment werken Elsbet en Claudette aan hun nieuwe voorstelling Oui Oui – zo ies èt levèn, die in première gaat op het Café Theater Festival 2014.

Marimbaduo Houdijk-Lormans Vincent Houdijk en Ramon Lormans vormen al een duo sinds het begin van hun carrières in 2002. Vincent studeerde klassiek slagwerk en later jazzvibrafoon, Ramon studeerde klassiek slagwerk en specialiseerde zich op marimba. Nadat zij in 2005 hun eigen paden gingen bewandelen, zijn zij sinds kort weer als duo actief. Zij verzorgden optredens tijdens de Cultuurmarkt van Vlaanderen in Antwerpen, bij diverse klassieke muziekseries en in het voorprogramma van de befaamde Terry Bozzio. Ook gaf het duo concerten en masterclasses in Krakau. Op het repertoire van Marimbaduo Houdijk-Lormans staan traditionele composities voor marimba, maar ook gearrangeerde orkestwerken en lichte muziek met improvisatie-elementen.

17

PRINSES CHRISTINA JAZZ CONCOURS In 2014 vond weer het tweejaarlijkse Prinses Christina Jazz Concours plaats. Dit jaar deden er 245 deelnemers mee. De opzet van het concours was in sommige opzichten anders dan in voorgaande edities. In plaats van op twee locaties (het Muziekgebouw en het Bimhuis in Amsterdam), vond het concours dit jaar in zijn geheel in het Bimhuis plaats. De zaal was uitverkocht en de finale werd gepresenteerd door programmeur, producer, presentator en jazzmusicus Vera Vingerhoed. In de finale stonden vijf solisten, duo’s of bandjes en twee bigbands.

JURY De jury van het jazz concours bestond uit jazzmusici Reinier Baas, Berend van dan Berg, Fay Lovsky, Tineke Postma, Mark Schilders, Sven Schuster en Rini Swinkels. Voorzitter van de jury was muziekproducer, programmamaker, muziekregisseur en presentator Co de Kloet. Naast de vakjury was er een jury bestaande uit laureaten van voorgaande jaren, die hun collega’s beoordeelden. Tenslotte was er ook een persjury.

PRIJZEN Mevrouw Kajsa Ollongren, wethouder voor Kunst en Cultuur in Amsterdam, reikte alle prijzen uit. Bij het vaststellen van de prijzen was het streven erop gericht deze, waar mogelijk, een stimulerend respectievelijk pedagogisch karakter te geven: masterclasses, optredens tijdens bijv. het North Sea Jazz Festival 2015, bij Jazz International Rotterdam, met het Metropole Orkest, met het Jazz Orchestra of the Concertgebouw, in TivoliVredenburg en in Muziekgebouw aan ’t IJ; radio optredens: o.a. op Radio 6 en een cultuurreis naar Parijs en een studiereis naar New York; deelname aan cursussen, vaak aangeboden door de verschillende conservatoria, kaartjes voor festivals en concerten. Prijswinnaars kunnen als vervolg van het concours meerdere concerten tegemoet zien op diverse podia, bedoeld om podiumervaring op te doen. In bijlage III staat een compleet overzicht van alle uitgereikte prijzen tijdens het Jazzconcours in 2014.

“

Tadjiro Velzel

Tadjiro Velzel (saxofoon, 12 jaar): “Ik doe niet mee aan het ‪#‎jazzconcours‬ om te winnen. Ik doe het voor twee dingen die onbetaalbaar zijn: ervaring en vriendschap. Het is natuurlijk een geweldige ervaring om mee te doen aan een concours zoals deze, maar daarbij ook nog op het podium van het Bimhuis staan slaat alles. Daarnaast is het natuurlijk ook geweldig om met andere muzikanten contacten te leggen waarmee ik hopelijk in de toekomst ook ensembles of een bandje kan starten, want met anderen spelen is ook erg belangrijk en vooral ook erg leuk.”

van boven naar beneden: Jazz concours Cynthia Plender, Bogerman Bigband en Gijs Idema Trio

19

PRINSES CHRISTINA JUNIOR CONCOURS

PRIJSUITREIKING IN DIERGAARDE BLIJDORP IN ROTTERDAM Op zaterdag 1 februari 2014 vond de prijsuitreiking van het Prinses Christina Junior Concours 2013-2014 plaats in Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Alle 315 deelnemers van het Prinses Christina Junior Concours werden uitgenodigd voor een leuk dagje in Diergaarde Blijdorp als dank voor hun filmpje en als stimulans om door te gaan met muziek maken. Alle deelnemers ontvingen een certificaat van deelname om hun bijzondere prestatie nog eens te markeren. Ook konden deelnemers elkaar ontmoeten en een mooi concert bijwonen in de Classic Express die speciaal bij Diergaarde Blijdorp stond geparkeerd.

In januari en februari 2014 vond de afronding plaats van het Prinses Christina Junior Concours 2013-2014 voor kinderen tot en met 11 jaar. Voor deze derde editie van ons online concours ontvingen wij 315 filmpjes, een succesvolle voortzetting van de voorgaande editie waarbij wij 234 filmpjes ontvingen. Met het online concours willen we kinderen stimuleren om door te gaan met muziek maken en het jongste muziektalent een virtueel podium bieden. De filmpjes op www.juniorconcours.nl kunnen door iedereen worden bekeken. Bezoekers van de website kunnen reageren op de filmpjes (het Prinses Christina Concours ziet toe op de geschiktheid van de reacties en plaatst ze vervolgens online). Dit levert hartverwarmende berichten op.

VERVOLG De succesvolle derde editie was voor ons de aanleiding om door te gaan met dit concept, maar het tevens uit te bouwen. Gezien het grote aantal kinderen in de leeftijd van 4-12 jaar in Nederland dat muziek maakt (bijna 200.000 kinderen, bron: Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst), is de doelstelling geformuleerd om de wedstrijd nog laagdrempeliger te maken en uit te breiden. In het najaar van 2014 is er daarom niet gestart met een nieuwe editie, maar begonnen met de ontwikkeling van ‘De Muziekwedstrijd’, een online muziekwedstrijd voor kinderen van 4-12 jaar die naar verwachting in het najaar van 2015 zal starten.

JURY De jury van het Prinses Christina Junior Concours bestond uit oud-prijswinnaars van het Prinses Christina Concours die inmiddels een indrukwekkende carrière doormaken. Om de filmpjes te kunnen beoordelen met de breedst mogelijke expertise werd een jury samengesteld bestaande uit: Ralph van Raat (piano), Christiaan Kuyvenhoven (piano), Lisa Jacobs (viool), Felicia van den End (dwarsfluit), Ger Oosterhaven (gitaar) en Annemiek van der Ven (zang).

ONDERSTEUNING JONG MUZIEKTALENT

PRIJZEN Deelnemers aan het Junior Concours maakten kans op mooie prijzen.Degenen met een eervolle vermelding kregen cd’s van pianisten Christiaan Kuyvenhoven, Ralph van Raat, van gitarist Izhar Elias of van violiste Lisa Jacobs. Finalisten konden de volgende prijzen winnen: - de Classic Express een dag lang voor de deur en de mogelijkheid om een concert te geven in de Classic Express voor eigen publiek; - de Concert in de Classic Express Prijs: een optreden in de Classic Express; - Concertkaarten voor concerten van violiste Lisa Jacobs of van fluitiste Felicia van den End of van pianist Ralph van Raat. - Vrijkaarten voor het Museum Speelklok in Utrecht of voor Madurodam in Den Haag en voor het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. In bijlage III staat een compleet overzicht van alle uitgereikte prijzen in 2014.

Wij merken dat ondersteuning van talent, met name waar het gaat om schoolgaande kinderen, slecht geregeld is in Nederland. Niet alleen overheden schieten tekort, ook de meeste fondsen hebben – op basis van hun statuten – weinig middelen ter beschikking om jonge mensen waar nodig verder te helpen. Wij zoeken constant naar mogelijkheden van samenwerking om deze activiteiten te kunnen laten groeien. Een overzicht van onze activiteiten op dit terrein.

PRIJZEN Deelnemers aan de concoursen maken kans op mooie prijzen, zoals optredens, workshops en cursussen. Bij het toekennen van deze prijzen wordt zorgvuldig gekeken naar de ontwikkelingsfase van de prijswinnaar. Na het concours is er altijd goed overleg met de prijswinnaars over de manier waarop zij hun prijzen willen gaan verzilveren en adviseren wij winnaars bij het vinden van bijvoorbeeld een geschikte

20

links: Anna Kuvshinov, rechts: Maria Eugenia Pedano

Het schrijven van aanbevelingsbrieven is ook een onderdeel van de nazorgactiviteiten. Er werden aanbevelingsbrieven geschreven voor tal van prijswinnaars om ze een steuntje in de rug te geven.

masterclassdocent of cursus. Tijdens de concoursen in 2014 werden weer veel masterclasses toegekend in de vorm van prijzen. Veel van deze prijzen zijn in 2014 al verzilverd door de winnaars en ook de komende jaren zullen prijswinnaars hun masterclassprijzen nog gaan verzilveren. De afhandeling van masterclassprijzen van de afgelopen jaren liep ook in het jaar 2014 door. Sommige prijswinnaars konden aanwezig zijn bij zomercursussen en festivals in binnen- en buitenland. Dit was mede mogelijk dankzij bijdragen die werden verleend voor studiebeurzen. Sommige sponsors gaven prijzen in de vorm van studiebeurzen waarmee een aantal prijswinnaars gesteund werd om verder te gaan met hun studie.

ADVIES EN BEMIDDELING Advisering en begeleiding van de prijswinnaars gebeurt ook veelal informeel en tijdens andere werkzaamheden, zoals bijvoorbeeld tijdens contacten over een concert waar een prijswinnaar voor gevraagd wordt. Al deze werkzaamheden zijn dus moeilijk te kwantificeren, maar om een idee te geven volgt hieronder een overzicht met enkele voorbeelden van prijswinnaars die het afgelopen jaar zijn geholpen. - Ferdinand Binnendijk (mandoline, prijswinnaar in 2011) kon dankzij een bijdrage een mandoline aankopen. - Benjamin de Boer (contrabas, prijswinnaar in 2011 en 2012) kreeg een bijdrage voor de aankoop van een betere contrabas. - Tom De Beuckelaer (piano, prijswinnaar in 2014) kon met zijn prijzengeld een zomercursus volgen in Polen in de zomer van 2014. - Coen Dijkstra (marimba, prijswinnaar in 2007, 2008 en 2011) kon dankzij een bijdrage drie maanden studeren bij Keiko Abe in Japan. - Boglarka Erdös (viool, prijswinnaar in 2011) kon dankzij haar prijzengeld in 2014 enkele lessen volgen bij violiste Liza Ferschtman. - Eline Hensels (cello, prijswinnaar in 2012) heeft

NAZORG Dankzij de beschikbare kennis en het netwerk is het vaak mogelijk op tal van terreinen nuttige adviezen te geven. Dit gebeurt zeer regelmatig en gaat vaak in samenwerking met onder anderen docenten aan de jong talentafdelingen van conservatoria. Prijswinnaars die daar behoefte aan hadden, werden gesteund en geadviseerd bij het zoeken naar een geschikt muziekinstrument. Daarbij werd vaak hulp geboden bij het vinden van fondsen. Soms krijgt het Prinses Christina Concours giften in de vorm van muziekinstrumenten. In het algemeen worden deze instrumenten doorgegeven aan het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds, dat beter geoutilleerd is om het beheer te verzorgen.

21

dankzij de prijs die zij won tijdens het concours in Maastricht in 2012 masterclasses kunnen volgen bij celliste Larissa Groeneveld. - Liz Hoogeveen (blokfluitiste, prijswinnaar in 2014) volgde met haar prijzengeld een masterclass bij blokfluitist Bert Honig. - Cedric Honings (gitaar, prijswinnaar in 2014) kon met zijn prijzengeld enkele masterclasses volgen bij gitarist Roman Krejci. - Lucie Horsch (blokfluitiste, prijswinnaar in 2012) kon dankzij een bijdrage een nieuwe blokfluit aanschaffen. - Laura Lunansky (viool, prijswinnaar in 2014) kon met haar prijzengeld deelnemen aan de Zeister Muziekdagen in 2014. - Jorian van Nee (piano, prijswinnaar 2013) kon dankzij zijn prijzengeld in 2014 een masterclass Voor het Prinses Christina volgen bij pianist David Kuyken. - Welmoed Poelstra (piano, prijswinnaar in 2014) kon n.a.v. haar gewonnen masterclassprijs een les volgen bij pianist Jan Wijn. - Florianne Remme (cello, prijswinnaar in 2013 en 2014) kon dankzij haar prijzengeld het Peter de Grote Festival 2014 bezoeken.

- Britt van der Velden (trompet, prijswinnaar in 2014) kon dankzij haar prijzengeld deelnemen aan de Masterclasses German Brass in Emden (Duitsland). - Vera Werkman (viool, prijswinnaar 2013) kon een zomercursus volgen in Italië. - Michel Xie (piano, prijswinnaar in 2010 en 2012) kreeg een bijdrage voor een nieuwe vleugel.

ONDERZOEK TALENTONTWIKKELING De afgelopen jaren werkte het Prinses Christina Concours mee aan een onderzoek naar de effecten van deelname aan projecten gericht op talentontwikkeling in de kunsten, in opdracht van het Fonds voor Cultuurparticipatie. Het onderzoek werd uitgevoerd door Bureau ART en de Erasmus Universiteit Rotterdam, die tientallen prijswinnaars van het Prinses Christina Concours: Concours benaderden uit het hele land.

Verslag deelname Masterclass Italië (7-14 augustus 2014) CONCERTEN Cividale del Friuli

Vera werkman uit haar verslag van zomercursus Italië

“

“Ik heb een fantastische week gehad, heel erg bedankt voor jullie bijdrage en de aangeboden concerten waardoor ik deze inspirerende cursus kon volgen!!”

Om jong muziektalent podiumervaring te bieden realiseert het Prinses Christina Concours tal van concerten in binnen- en buitenland. De meeste concerten zijn opgebouwd uit optredens van meerdere prijswinnaars. Daarom spreken wij in dit verband liever van podiumbeurten of optredens dan van concerten. Bij de programmering van de concerten en de keuze van prijswinnaars streven wij ernaar om iedereen een kans te geven, maar ook om talent extra aandacht te geven. Bij de bepaling van het aantal podiumbeurten en het soort podium wordt rekening gehouden met het artistieke niveau en de pedagogische aspecten ten aanzien van de prijswinnaars. Waar nodig houden wij contact met docenten en opleidingsinstituten om te komen tot een optimale afstemming op datgene wat pedagogisch het meest gewenst is. Met onze concerten leveren wij een flink aandeel in met name het kamermuziekaanbod in Nederland. Wij merken dat de laatste jaren er een toenemende vraag is naar concerten door onze prijswinnaars. Hierdoor zijn wij in staat ook buiten de reguliere podia tal van concerten te organiseren. Hieronder volgt een overzicht van de verschillende categorieën concerten:

Cedric Honings

CONCERTEN IN NEDERLAND

nen. Daardoor is na 7 jaar een aantal fondsen gestopt met de financiering van het project.

Het afgelopen jaar heeft het Prinses Christina Concours ongeveer 530 podiumbeurten in Nederland verzorgd, tijdens ongeveer 175 concerten. Dit is exclusief de concerten in de Classic Express, waar nog eens 850 podiumbeurten voor prijswinnaars worden georganiseerd. In totaal organiseert het Prinses Christina Concours zo’n 1400 podiumbeurten per jaar.

Concertseries - Lunchconcertserie Nieuwe Kerk Den Haag De lunchconcertserie in de Nieuwe Kerk in Den Haag werd voortgezet. In het verslagjaar werden 21 concerten gegeven. Het gemiddelde bezoekersaantal per concert lag rond de 300. De concerten duren maximaal 45 minuten en zijn daardoor overzichtelijk voor de jonge musici. De serie werd mede mogelijk gemaakt door het door het Prins Bernhard Cultuurfonds Zuid-Holland beheerde ‘Catrien Venverloo Fonds’, de Stichting Sanssouci en door Fonds 1818 tot nut van het algemeen. - Concertserie ‘Jong voor Oud- Zuid Holland’ De omvangrijke serie concerten onder de titel ‘Jong voor Oud’ in verzorgingshuizen in het hele land hebben wij, om zowel financiële als organisatorische redenen (capaciteit), vanaf 2008 ingeperkt tot een serie in de provincie Zuid-Holland. In 2014 werden er in Zuid-Holland in deze concertserie 13 concerten georganiseerd, financieel mogelijk gemaakt door het Fonds Sluyterman van Loo. - Concertseries in Capelle aan den IJssel Voor het tiende jaar werden er 5 lunchconcerten voor volwassenen en 5 kinderconcerten gegeven in het Isala Theater in Capelle aan den IJssel. In de Dorpskerk in Capelle aan den IJssel werden in 2014 voor het twaalfde jaar 2 concerten gegeven.

Concerten voor kinderen in de Classic Express In 2014 werden in de Classic Express 282 concerten gegeven. Dit leverde voor de prijswinnaars Concerten met professionele orkesten 850 podiumbeurten op. Sinds de start van de Classic Express in 2007 werden er ongeveer 2800 concerten gegeven in de rijdende concertzaal. Deze concerten vinden plaats op alle mogelijke locaties voor basisscholen, verspreid over het hele land. Doelgroep: kinderen van 6 tot 10 jaar. De concerten worden georganiseerd in nauwe samenwerking met muziekscholen. De muziekschool verzorgt ook de voorbereiding en een vervolgactiviteit. In 2014 zijn ongeveer 83 concerten gegeven voor kinderen uit het speciaal onderwijs of instellingen voor kinderen met een beperking. Ook dit jaar zijn er inclusieve concerten gerealiseerd (21 concerten). Dit betekent dat leerlingen uit regulier en speciaal Onderwijs gezamenlijk een concert bezoeken en indien mogelijk ook samen de voorbereiding en/of follow up doen. De lagere aantallen concerten en bezoekers zijn deels te verklaren door de terugloop van inkomsten uit fondsen- en sponsorwerving. Veel fondsen geven aan dat ze bij voorkeur nieuw te starten projecten ondersteu-

23

Jaarlijkse concerten Het Prinses Christina Concours realiseert diverse concerten in het kader van concertseries of bijzondere evenementen in heel Nederland. Het concert door de jonge prijswinnaars is inmiddels bij veel concertorganisatoren een vast onderdeel van hun series. Een aantal voorbeelden: - Kasteel Duivenvoorde , Voorschoten - Theater de Meenthe, Paasloo/Steenwijk - Kasteelconcerten Heeswijk - Prinsjesdagontbijt, Wassenaar - Concertserie Westvest 90, Schiedam - Haastrechtse Kring - Stichting Classic Concerts Zandvoort - Stichting de Nicolaasconcerten, Wesepe - Muziekkamer Assen - Koetshuis Kasteel Keukenhof in Lisse - Stichting Kunst in de Kerk, De Lier - PINC - Uitreiking van de Christiaan Huygens Wetenschapsprijs

- Concertserie Raad van State Sinds september 2014 levert het Prinses Christina Concours maandelijks een prijswinnaar voor de lunchpauzeconcerten van de Gotische Zaal van de Raad van State. Daarbij wordt de prijswinnaar begeleid door Jos van der Kooij, organist van de Gotische Zaal. Kleine concertseries Op verschillende plaatsen werden kleine concertseries georganiseerd, vaak in samenwerking met lokale organisaties. In het Oude Slot in Heemstede werden 3 koffieconcerten georganiseerd. In Eerbeek werden 3 koffieconcerten georganiseerd in samenwerking met Podium Palisium. In de Arkezaal van Muziekcentrum Enschede werden 4 lunchconcerten georganiseerd. In Domani in Venlo werden 2 concerten georganiseerd. In Haarlem werden in Sociëteit ‘ Vereeniging’ 3 concerten georganiseerd en in de Nieuwe Kerk in Haarlem werden 2 concerten georganiseerd. In Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam mochten prijswinnaars optreden in het voorprogramma van 3 concerten in de serie “Open je Oren”. In 2015 zal deze serie vervolgd worden.

Musici in de Classic Express

24

van boven naar beneden: Ellen Peters, Raksha Gopalakrishnan en Frank Woerdeman

Concerten op aanvraag In 2014 organiseerden wij ongeveer 120 concerten op aanvraag van stichtingen, bedrijven en particulieren. Qua locatie, invulling en duur waren deze concerten zeer divers. Er werden onder andere concerten gegeven op de volgende locaties: - Concertgebouw, Amsterdam (Kleine zaal) - Muziekgebouw a/h IJ, Amsterdam - Ahoy, Rotterdam - Openlucht Museum, Arnhem - Muziekcentrum, Enschede - De Oosterpoort, Groningen - Philharmonie, Haarlem - Dr. A. Philipszaal, Den Haag - World Forum, Den Haag - Muziekcentrum de Toonzaal, ’s Hertogenbosch - Kasteel De Wittenburg, Wassenaar

bescheiden kostenvergoeding. Het streven blijft om zoveel als mogelijk kostendekkend te werken met de concerten en zoveel als mogelijk enige marge te maken om jong talent verder te kunnen ondersteunen.

Deze concerten voor sponsors, relaties en stichtingen werden gefinancierd door de aanvragers. Prijswinnaars ontvingen bijdragen in de studiekosten. Het Prinses Christina Concours ontving meestal een

Concertprijzen Het Prinses Christina Concours heeft uitstekende contacten met orkesten, ensembles, omroepen, zalen en organisators van concertseries in Nederland. Veel

Deelname aan festivals In 2014 traden vele prijswinnaars op tijdens concerten van diverse festivals, waaronder het Grachtenfestival (Amsterdam), de Uitmarkt (Amsterdam), het Arnhems Midzomeravond Festival, Midzomer Festival Schollebos (Capelle aan den IJssel), Bach Festival Dordrecht, de Dag van de Romantische Muziek (Rotterdam), het Internationaal Kamermuziekfestival Schiermonnikoog, het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht, het International Chamber Music Festival Wassenaar, Festival Midzomerzaam (Zaandam) en het Emmy Verhey Festival (Zaltbommel).

25

van die organisatie stellen jaarlijks een optreden beschikbaar voor finalisten van het Prinses Christina Concours. Bij het toekennen van de prijzen houdt de jury rekening met de ontwikkeling en het niveau van de jonge prijswinnaar. Naar aanleiding van uitgereikte prijzen konden verschillende prijswinnaars het afgelopen jaar bijzondere podiumervaring opdoen. Concerten in series en zalen Prijswinnaars van het Prinses Christina Concours konden in 2014 optreden in gerenommeerde concertzalen als: - De Oosterpoort in Groningen - Concertgebouw in Amsterdam - Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam - Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden - TivoliVredenburg in Utrecht - Vredenburg Leeuwenbergh in Utrecht Concerten met professionele orkesten en ensembles Prijswinnaars kunnen in principe – mits daartoe gekwalificeerd – als solist optreden met professionele symfonieorkesten en kamerorkesten in vrijwel elke regio. Verschillende professionele orkesten en ensembles bieden prijzen bij finales van het Prinses Christina Concours. Zo konden in 2014 onder andere de volgende concerten plaatsvinden. - Anne Brackman (dwarsfluit, prijswinnaar 2012) trad op als soliste met het Rubens Quartet. - Jelmer de Moed (klarinet, prijswinnaar 2014) mocht optreden met de Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’. - Laetitia Gerards (zang, prijswinnaar 2013) mocht optreden tijdens de NJO Muziekzomer 2014. - Blokfluitiste Raksha Gopalakrishnan (prijswinnaar 2014) trad op als soliste met Sinfonia Rotterdam in december2014. - Maxime Gulikers (viool, prijswinnaar 2013) trad op als solist met Domestica Rotterdam. - Jorian van Nee (piano, prijswinnaar 2013) trad op als solist met Sinfonia Rotterdam in januari 2014. - Ellen Peters (blokfluit, prijswinnaar 2013) mocht in mei 2014 solistisch optreden met het Valerius Ensemble. - Frank Woerdeman (klarinet, prijswinnaar 2014) trad in de zomer van 2014 op als solist met het Monward Consort. Concerten als solist met jeugdsymfonieorkesten Het Prinses Christina Concours onderhoudt goede

relaties met het JeugdOrkest Nederland (JON), Symfonia Jong Twente, het Kennemer Jeugd Orkest, het Frysk Jeugd Orkest en het Viotta Jeugdorkest. Ook dit jaar traden prijswinnaars als solist op met deze orkesten. - Richard Chang (piano, prijswinnaar 2012) mocht in 2014 optreden met het Kennemer Jeugd Orkest. - Astrid den Daas (klarinet, prijswinnaar in 2013) mocht in januari 2014 soleren met het Frysk Jeugd Orkest. - Thomas Dulfer (fagot, prijswinnaar in 2013) trad in de zomer van 2014 op als solist met Symfonia Jong Twente. - Rik Kuppen (piano, prijswinnaar in 2012) mocht enkele solistische optredens geven met het JeugdOrkest Nederland. Concerten in radioprogramma’s Het afgelopen jaar verzorgden diverse prijswinnaars van het Prinses Christina Concours optredens in verschillende uitzendingen van het AVRO-programma Spiegelzaal op Radio 4.

CONCERTEN IN HET BUITENLAND Wij mogen jaarlijks een aantal concertreizen organiseren in het buitenland. Het Prinses Christina Concours is actief op dit gebied in samenwerking met Nederlandse ambassades en consulaten, die de mogelijkheid graag aangrijpen om nationaal talent van eigen bodem te laten horen. Dat gebeurt vaak op reguliere podia, maar ook bij speciale gelegenheden bij de Nederlandse Ambassades over de hele wereld. Op verzoek van de verschillende diplomatieke posten treden prijswinnaars van het Prinses Christina Concours op in internationale festivals als vertegenwoordigers van Nederland. De kosten van buitenlandse activiteiten werden gedekt door onze ambassades, consulaten en diverse sponsors in Nederland. Voor de prijswinnaars is zo’n concertreis een kans om buitenlandse ervaring op te doen en om andere culturen te leren kennen. Vaak zien wij ook dat prijswinnaars tijdens deze reizen contacten leggen en onderhouden die later van belang kunnen zijn in hun eventuele carrière als musicus. Daar waar mogelijk, hebben de prijswinnaars in het betreffende land ook contact met leeftijdsgenoten die zich bezighouden met klassieke muziek.

EDUCATIE

4 tot 16 mei 2014, Verenigde Staten / Canada 10e editie Tournee Verenigde Staten (Los Angeles, San Francisco) en Canada (Vancouver. Calgary), op uitnodiging van de Nederlandse Consulaten en de NAF (Netherland America Foundation), met sponsoring van KLM. Laetitia Gerards, sopraan Raoul Steffani, bariton Ramon van Engelenhoven, piano

In aanvulling op de hiervoor beschreven concoursen en ondersteuning jong talent is het Prinses Christina Concours een van de nationale aanbieders van educatieve projecten voor de basisschool.

CLASSIC EXPRESS Onze rijdende concertzaal ging in 2014 voor het achtste seizoen op tour. De Classic Express is bij uitstek een project waarbij het mes aan twee kanten snijdt. Voor prijswinnaars van het Prinses Christina Concours is het een mooie ervaringsplaats om veel concerten te spelen en getraind te worden voor concerten voor specifieke doelgroepen. Aan de andere kant kunnen basisschoolleerlingen op een laagdrempelige manier in contact komen met klassieke muziek. De Classic Express komt dichtbij en er zijn weinig praktische belemmeringen voor scholen om de Classic Express te boeken. In 2014 bereikten we met de Classic Express ongeveer 7220 basisschoolleerlingen in de leeftijd van 6 tot en met 10 jaar. We organiseerden 282 concerten voor het basisonderwijs (waaronder 83 concerten voor scholen in het speciaal onderwijs). Bij de planning van de concerten is zoveel als mogelijk ook rekening gehouden met de plaatsen die in de voorgaande seizoenen zijn bezocht. In bijlage IV is te vinden waar de Classic Express in 2014 is geweest. Er is nog steeds grote belangstelling voor de Classic Express, waardoor we niet altijd aan de vraag van (muziek-) scholen kunnen voldoen. Wij werken eigenlijk continu met wachtlijsten.

24 juli 2014, Monte Argentario, Italië Concert in het kader van het Festival CIMA 2014 op uitnodiging van Prinses Christina. Laura Lunansky, viool Jelmer de Moed, klarinet Michel Xie, piano 3 tot en met 7 oktober 2014, Taipei, Taiwan Concert op uitnodiging van de NTIO (Netherlands Trade & Investment Office) Liesbeth Bosboom, cello Mattias Spee, piano Gerbrich Meijer, klarinet 16 november 2014, Zürich, Zwitserland Concert op uitnodiging van het Nederlandse Consulaat. Jelmer de Moed, klarinet Stephan Harsono, piano Maarten Oomes, gitaar 11 tot en met 15 december 2014, Athene, Griekenland Concerten op uitnodiging van de Nederlandse Ambassade in Athene Svenja Staats (viool)

Jelmer de Moed

27

Jong publiek in de Classic Express

Het interactieve karakter van de programma’s, mede door middel van de composities waaraan het jonge publiek actief deelneemt, blijkt onverminderd goed te werken. Het materiaal dat dient voor de voorbereiding op de scholen, inclusief een aantrekkelijke dvd en een cd van de compositie, is verbeterd. Dit materiaal is inmiddels via de website, digitaal beschikbaar gesteld. Niettemin achten wij een optimalisering van de nazorg door de muziekscholen noodzakelijk. Hierbij merken wij helaas wel de gevolgen van de bezuinigingen in de cultuursector. Steeds meer muziekscholen verdwijnen of zijn door urentekorten niet in staat een follow up voor de basisschoolgroepen te realiseren. We blijven mede daarom de muziekscholen waar mogelijk stimuleren om dit wel te doen binnen hun mogelijkheden. Tegelijkertijd zoeken we ook steeds vaker contact met collectieven van muziekdocenten, die de functie van de muziekscholen deels overnemen. Daarnaast blijven we doorgaan met het uitdelen van ons magazine Kies je instrument dat alle leerlingen na afloop gratis ontvingen. Speciale doelgroep: kinderen met een handicap Voor deze doelgroep zijn 83 concerten gegeven, geheel privaat gefinancierd. In samenspraak met de partners van deze concerten zijn we ook actief op zoek naar ‘inclusieve’ concerten, concerten waarbij kinderen met en zonder handicap het concert en de activiteiten ter voorbereiding en na afloop gezamenlijk ervaren. Sinds het najaar 2013 zijn twee bijzondere instrumenten in de Classic Express aanwezig: de Magic Flute en de Quintet. Deze instrumenten zijn ook dit jaar regelmatig ingezet bij concerten voor zwaar gehandicapte

kinderen. Het gaat dan om kinderen die dusdanig gehandicapt zijn dat ze geen traditionele instrumenten kunnen bespelen. Er zijn twee composities/ begeleidingen uitgewerkt (een vraag-antwoord spel en een improvisatie) voor de Magic Flute en de Quintet, waardoor kinderen in de Classic Express meteen het plezier in het samenspelen kunnen ervaren. De reacties hierover zijn zeer positief, vooral van de kinderen zelf. De (mytyl)scholen willen naar aanleiding van hun bezoek aan de Classic Express, de aangepaste muziekinstrumenten aanschaffen om ook op school te kunnen gebruiken. Nieuw: Concerten in het Voortgezet Onderwijs (pilot voor de brugklassen) Van zowel het Kamermuziekfestival Almere (‘Who’s Next’), als het Diamant College in Den Haag kregen wij het verzoek om de Classic Express ook voor brugklasleerlingen uit het Voortgezet Onderwijs in te zetten. We hebben hiervoor het format van de concerten enigszins aangepast. Hiervoor hebben we expertise van het Koninklijk Conservatorium en Renee Jonker ingeroepen. Zowel de voorbereidende les, de presentatie en het format van het concert is hierbij gewijzigd. Ook de compositie die met de leerlingen samen wordt uitgevoerd tijdens het concert is gewijzigd, waardoor de leerlingen meer vrijheid en verantwoordelijkheid krijgen om zelf ritmes te bedenken en uit te voeren. De compositie van Marlon Titre vormt hierbij de basis. Tijdens een extra training zijn een aantal van onze presentatoren klaargestoomd voor deze bijzondere, nieuwe concerten.

zo’n instrument even uitproberen. Uit de evaluaties blijkt dat dit zeer gewaardeerd wordt door de scholen.

De aanpassingen aan het format en de voorbereidende les zijn financieel mede mogelijk gemaakt door Fonds 1818 en ‘Who’s Next’.

Hoeveel kinderen er n.a.v. het bezoek aan de Classic Express een instrument zijn gaan spelen, is niet in harde cijfers uit te drukken. Dit zou een veel diepgaander (en kostbaar) onderzoek vereisen. Wel krijgen we uit de evaluaties veel indicaties dat kinderen voornemens zijn een instrument te gaan spelen. Zo zijn er scholen die melden: `Zes kinderen gaan op blaasles, één gaat op orgelles, en één op gitaarles’. ‘Twee kinderen zijn nu een muziekinstrument gaan spelen’ en ‘Een paar kinderen willen op gitaarles’. Uit de evaluaties vinden we overal melding van een verandering van houding t.o.v. klassieke muziek: ook kinderen die voorafgaand aan het concert nog om het hardst roepen dat ze klassieke muziek ‘saai’ vinden, draaien in de drie kwartier dat het concert duurt 180 graden bij. Veel kinderen zijn erg onder de indruk.

Evaluatie In 2014 zijn alle Classic Express concerten uitgebreid geëvalueerd. Alle betrokken partijen (basisscholen, scholen voor speciaal onderwijs, muziekscholen, musici en presentatoren) ontvingen evaluatieformulieren. Hieronder een korte samenvatting van de bevindingen. Basisscholen In de evaluatieformulieren die we in 2014 van de basisscholen hebben ontvangen, vinden we overwegend enthousiaste reacties. Zij ervaren het project als geheel als zeer positief. We doen structureel navraag over de verschillende onderdelen van het project: dit betreft de voorbereidende les, het concert in de Classic Express, maar ook de follow-up (zowel in de klas als met de muziekschool). De voorbereidende les wordt meestal door de leerkracht in de klas verzorgd; bij een klein percentage wordt dit door een docent van de muziekschool of de vakleerkracht op school gedaan. Het lespakket wordt als prima en duidelijk beoordeeld; het sluit goed aan op het concert.

Veel scholen geven aan dat ze een follow-up hebben gedaan, vaak in de vorm een instrumentenparade of proeflessen door de muziekschool. We merken wel dat de grote bezuinigingsronde in de cultuur hard heeft toegeslagen bij de muziekscholen. Veel muziekscholen zijn verdwenen, en de overgebleven muziekscholen hebben moeite het hoofd boven water te houden. Het lukt dan niet altijd om een follow-up van de grond te krijgen. In de regio’s waar geen muziekschool is, zoeken wij daarom waar mogelijk naar alternatieve samenwerkingspartners zoals harmonieverenigingen of collectieven van muziekdocenten, zodat enthousiast geworden kinderen de weg naar een muziekdocent weten te vinden. Daarnaast geven scholen aan dat ze aan de slag zijn gegaan met Kies je instrument via het digibord, met instrumenten in de klas, of een open podium hebben n.a.v. het Classic Express bezoek.

Over het concert in de Classic Express zijn de leerkrachten laaiend enthousiast. Hoewel een enkele leerkracht aangaf dat zijn of haar leerlingen vooraf niet erg hoge verwachtingen hadden, omdat het “saaie, klassieke muziek” betrof, bleek het concert in al die gevallen een positieve verrassing, leerlingen hebben de concerten als fris, origineel en inspirerend ervaren. Met name het feit dat in de Classic Express jonge prijswinnaars optreden die in leeftijd weinig verschillen van de leerlingen, zien zij als een heel waardevolle component. Leerlingen worden totaal verrast door de muziek en zijn erg onder de indruk. Ook de omgeving, videobeelden en zitkussens worden zeer gewaardeerd. Over de compositie van Marlon Titre, waarbij de leerlingen samen met de musici muziek gaan maken door te stampen en te klappen, zijn de basisscholen zeer enthousiast; de leerlingen vinden het erg leuk om actief mee te doen. Sommige scholen geven aan dat ze in de Classic Express onderdelen wensen waarbij leerlingen actief mee kunnen doen. We zijn daarom meer en meer met de ‘instrumentenbox’ gaan werken, dit seizoen ook uitgebreid met instrumenten die geschikt zijn voor kinderen met een zware handicap. Enkele kinderen mogen dan tijdens het concert

Speciaal Onderwijs en instellingen voor gehandicapte kinderen De scholen voor speciaal onderwijs en instellingen voor gehandicapten zijn over het algemeen zeer tevreden over het bezoek van de Classic Express. De doelgroepen zijn zeer divers; dit vraagt steeds een andere benadering om goed aan te kunnen sluiten bij de beleving van de groep. Door van tevoren informatie bij de leerkrachten in te winnen over het functioneringsniveau van de groepen, de problematiek en eventuele bijzonderheden, slagen de musici er goed in om aansluiting te vinden bij de kinderen.

29

Dit jaar hebben we 28 inclusieve concerten gegeven waarbij kinderen uit regulier én speciaal onderwijs samen naar de concerten ging. We hebben hier uitvoerig werving voor gedaan, onder basisscholen, muziekscholen, maar bijvoorbeeld ook festivals. Met name de scholen die te maken hebben met leerlingen met autisme zijn terughoudend wat betreft inclusieve concerten. Voor hun leerlingen is het al heel wat om de Classic Express te bezoeken, dan is een andere groep erbij simpelweg te spannend. Gezamenlijke activiteiten vooraf en na afloop vragen veel creativiteit, en struikelen soms over de fysieke afstand tussen de scholen. Een aantal scholen was al actief aan het samenwerken, de Classic Express gaf daarin een extra impuls.

Het voorbereidende materiaal (incl. lessuggesties) is in het speciaal onderwijs grotendeels te gebruiken; op enkele punten moeten de leerkrachten - afhankelijk van de mogelijkheden van de groep - aanpassingen doen. Voor deze groepen is het extra belangrijk om alvast te weten wat ze kunnen verwachten. De gezamenlijk uit te voeren compositie van Marlon Titre is voor het grootste deel van de groepen goed te doen. Doordat we nu aangepaste instrumenten aan boord hebben, kunnen ook zwaar gehandicapte kinderen aan de compositie meedoen. Het merendeel van de scholen is heel tevreden over het concert, het programma en de presentatie. De scholen geven ook aan dat de presentator en musici goed inspelen op de belevingswereld van de kinderen, waardoor de leerlingen bij het concert betrokken worden en er ook interactie plaatsvindt. Door de omgeving, de muziek en het licht, is de Classic Express een totaalbeleving die goed aansluit bij de belevingswereld van kinderen met een beperking, die het vaak moeten hebben van meerdere zintuiglijke ervaringen. Ook de kleinschaligheid van de Classic Express concerten wordt zeer gewaardeerd. We hebben geleerd dat ook bij zeer zwaar gehandicapte kinderen, waarbij de instelling aangaf dat 30 minuten voor de kinderen echt de max was, de concerten met gemak konden uitbreiden tot de (gebruikelijke) 45 minuten, omdat de kinderen – tot verbazing van de begeleiding – prima de aandacht erbij konden houden. Opvallend is dat veel scholen aangeven dat rustige kinderen bij de concerten ineens actief worden en drukke kinderen juist rustig en ontspannen worden.

De universele taal van muziek bindt. Belangrijk is dat groepen op functioneringsniveau worden gecombineerd om te zorgen dat het concert goed aansluit op de beleving van de kinderen. Het optreden van prijswinnaars met een handicap, als ‘rolmodel’, voor verschillende klassen werd ook zeer gewaardeerd. Afgelopen seizoen zijn wij via de Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte kind in contact gekomen met Ruud van der Wel van de Stichting My Breath My Music. In het najaar zijn twee aangepaste instrumenten in de Classic Express geïnstalleerd, waardoor nu ook kinderen met een zware handicap een concert kunnen uitproberen, en meteen met de Classic Express musici samenspelen! Er gaat een nieuwe wereld voor de kinderen open; het levert bijzondere en ontroerende momenten op. Intussen zijn de instrumenten

Leerling uit het speciaal onderwijs in de Classic Express

30

Aandachtig luisterend publiek in de Classic Express

de weg naar de muziekschool weten te vinden. Toch zien we in toenemende mate meer gevallen waarbij de follow-up niet gerealiseerd is; navraag leert dat dit een direct gevolg is van de forse bezuinigingen op de cultuur.

bij ruim 30 concerten ingezet. We brengen de scholen ook op de hoogte van de mogelijkheid om via de My Breath My Music voor een klein bedrag een aangepast instrument te lenen en/of workshops te volgen. Muziekscholen Zonder uitzondering zijn de muziekscholen enthousiast over de Classic Express, zo blijkt uit de evaluatie. De Classic Express sluit goed aan bij hun doelstelling om muziekonderwijs bij de scholen te brengen. Muziekscholen vragen de Classic Express herhaaldelijk terug om nog meer leerlingen in hun regio te bereiken. Wel zien we door het verdwijnen van muziekscholen dat festivals, provinciale centra voor kunst- en cultuureducatie en zelfs een welzijnsorganisatie nu die spilfunctie overnemen. Dat gebeurt de laatste jaren in toenemende mate.

Presentatoren Classic Express presentatoren spelen een cruciale rol in het welslagen van het concert. Een presentator heeft de regie over het concert, zorgt voor de orde en veiligheid, gaat de interactie met de leerlingen aan, treedt zelf op als musicus en coacht jonge en onervaren musici. Vanaf kantoor is er altijd nauw contact met de presentatoren om te zorgen dat alles goed loopt: op de eerste dag van de plaatsing is er altijd een gastheer/vrouw aanwezig die nauw contact heeft met de presentator; de tweede dag is er telefonisch contact tussen kantoor en de presentator. Jaarlijks vindt een workshop plaats voor beginnende en gevorderde Classic Express presentatoren. Ook hebben we geregeld een evaluatiegesprek met de presentatoren. Zij zijn zonder uitzondering enthousiast over de Classic Express en vinden het bijzonder om hierin deze rol te vervullen. Ook presentatoren die al jarenlang aan de slag zijn, vinden het iedere dag weer een avontuur om te presenteren en de leerlingen te betoveren met muziek. Ieder concert is weer anders: hoe de kinderen reageren, welke reacties er uit de groep zullen komen. Voor de presentatoren is het een uitdaging om met een nieuw team musici steeds weer een mooi, aansprekend concert neer te zetten. Presentatoren vinden het inspirerend om een concert te geven in een omgeving die de leerlingen allemaal erg cool

De voorbereidende les wordt in een aantal gevallen door een muziekschooldocent gegeven. Grotendeels is het de leerkracht op school die de lessen geeft, of de muziekleerkracht van de basisschool. De concerten in de Classic Express worden door de meeste muziekscholen als goed beoordeeld. Muziekscholen waarderen met name het programma, dat goed aansluit bij de doelgroep, de presentatie en de interactieve component van het concert. Hierdoor raken de leerlingen betrokken bij het concert en geboeid door de muziek. De muziekschool verzorgt in veel gevallen een followup voor de leerlingen in de vorm van een instrumentenparade, cursus instrument-maken, of een serie proeflessen, zodat enthousiast geworden kinderen

31

dagen duurt het lang voor de Classic Express goed opgewarmd is.

vinden. Bijzonder noemen zij ook het overweldigend aantal positieve reacties en het enthousiasme van de leerlingen. Het coachen van jonge musici is voor presentatoren een belangrijk aspect. Ze zien de jonge, onervaren musici groeien tijdens de concerten. Hun verklaring: er is geen eerlijker publiek dan een publiek met kinderen; als je jezelf goed kan presenteren op het podium voor kinderen, kun je het voor iedereen. Leren spreken in het openbaar, communiceren met je publiek, bewust nadenken over de muziek die je speelt en dat kunnen verwoorden: het zijn geweldige vaardigheden om te leren. Maar ook: je muzikale verhaal goed voor het voetlicht brengen, improviseren, flexibel en alert zijn, enthousiasme overbrengen. Die vaardigheden neem je als musicus mooi mee de toekomst in!

De meeste musici vinden de repetitietijd kort, maar voldoende om een goed concert te geven. Over de concerten zelf zijn de prijswinnaars zonder uitzondering enthousiast tot zeer enthousiast. Zij ervaren de concerten als leerzaam. Het is een andere manier van concerten geven dan ze gewend zijn. Ze leren dat een open en eerlijke houding naar een jong publiek de meeste respons geeft. Daarbij leren prijswinnaars in de Classic Express zich te concentreren, maar ook om te improviseren en spontaan te reageren op het publiek, bijvoorbeeld tijdens een concert voor een drukke klas of voor kinderen uit het speciaal onderwijs. Prijswinnaars leren in de Classic Express om zichzelf te presenteren en om hun programma te introduceren.

Musici In de evaluatieformulieren die alle musici die optreden in de Classic Express ontvangen, wordt gevraagd naar hun ervaringen met betrekking tot een aantal onderwerpen: de informatie die zij vooraf vanuit de organisatie ontvingen, de organisatie, de voorbereiding, het verloop van de concerten en hetgeen zij geleerd hebben van hun optreden in de Classic Express. De voorbereiding en informatie die vooraf vanuit kantoor werd verstuurd vonden de musici heel duidelijk en compleet, er is geen enkel verbeterpunt genoemd. Over de organisatie van de concerten en de voorbereidingen is iedereen enthousiast. Op koude winter-

Het uitproberen van de dwarsfluit

32

“

QUOTES VAN KINDEREN EN ANDERE BETROKKENEN BIJ DE CLASSIC EXPRESS

Veel kinderen hebben op de instrumenten van de Classic Express gespeeld en kregen er tot grote tevredenheid geluid uit. Uit: evaluaties musici 2014

“Ik heb gemerkt dat ik door de Classic Express makkelijk voor publiek praat. Voorheen zag ik er altijd erg tegenop om bijvoorbeeld mijn stukken aan te kondigen, maar dat gaat me nu een stuk makkelijker af.” Uit: evaluaties musici 2014

“Een meisje met heel laag niveau heeft genoten! Ze kreeg een grote lach op haar gezicht en ze zat helemaal in de muziek. Collega’s raakten er geëmotioneerd door.” Uit: evaluaties speciaal onderwijs 2014

In de Classic Express zien kinderen de muzikanten niet alleen als iemand die muziek maakt, maar ook als een echt mens met gedachten, gevoelens. Er is een grotere betrokkenheid en er ontstaat een soort van band tussen muzikant en publiek. Uit: evaluaties musici 2014

“Muziek is een thema waar we druk mee bezig zijn. Momenteel volgen 50 kinderen instrumentale muzieklessen, en we gaan verder met het project Beats by Bach.” Uit: evaluaties speciaal onderwijs 2014

“Ik heb gemerkt dat ik door de Classic Express makkelijk voor publiek praat. Voorheen zag ik er altijd erg tegenop om bijvoorbeeld mijn stukken aan te kondigen, maar dat gaat me nu een stuk makkelijker af.” Uit: evaluaties musici 2014

33

Start Bennie Briljant

KIES JE INSTRUMENT

BENNIE BRILJANT

De afgelopen jaren ontwikkelde het Prinses Christina Concours meerdere edities van het magazine Kies je instrument, dat gratis werd verspreid op duizenden basisscholen. Met Kies je instrument wil het Prinses Christina Concours kinderen aanmoedigen muziek te maken. De magazines werden aangevuld met een lespakket. Deze lessen werden gratis meegeleverd en konden worden gebruikt op het digibord. Het is om financiële redenen sinds 2013 niet mogelijk geweest een nieuw magazine met lespakket uit te brengen. De website www.kiesjeinstrument.nl (met muzieknieuws, filmpjes, games, kleurplaten, informatie voor ouders over muzieklessen en lesmateriaal voor de basisscholen) wordt echter nog wel steeds goed bezocht. Blijkbaar voorziet Kies je instrument in een behoefte en daarom zijn wij inmiddels opnieuw op zoek gegaan naar financiële middelen om dit mooie project voort te zetten.

In 2014 was de website www.benniebriljant.nl nog steeds actief en werd deze veelvuldig bezocht. Op de website staat een serie lesfilms waarin hoofdpersoon Bennie Briljant jonge kinderen stap voor stap muziek leert maken op slagwerkinstrumenten. Er zijn twee versies van de lessen ontwikkeld: voor gebruik op de digiborden op de basisschool en voor gebruik op de computer thuis. De lesfilms op de website zijn voor iedereen gratis toegankelijk. Met het project willen we muziek terugbrengen op de basisscholen en zoveel mogelijk kinderen samen muziek leren maken, thuis, op school of in de buitenschoolse opvang.Het project kent vooralsnog geen einde, scholen kunnen de gratis lesprogramma´s op www.benniebriljant.nl blijven gebruiken. Onderzoek wijst uit dat binnen de website met name de lesfilms voor het basisonderwijs nog steeds goed worden gekeken. In 2014 werden de lespagina’s op www.bennebriljant.nl op doordeweekse dagen honderden keren per dag bekeken. Aantallen variëren tussen de 300 en 600 bezoekers per dag. In het weekend wordt de site aanzienlijk minder bekeken. Samen met diverse partners onderzoeken we momenteel of een vervolg aan het project Bennie Briljant kan worden gegeven.

Jonge gitarist in magazine Kies je instrument

Start Bennie Briljant

34

III FINANCIËN

STICHTING VRIENDEN

Het jaar 2014 kenmerkte zich door vasthoudendheid om de activiteiten op peil te houden, niettegenstaande toenemende problemen om de financiering daarvan te realiseren. De langdurige traditie van krachtige private ondersteuning keerde zich tegen de stichting doordat met name de bedrijfssponsoring sterk onder druk kwam te staan. Acquisitie van nieuwe bedrijfssponsoring blijkt in deze tijd lastig te zijn, zelfs voor aantrekkelijke – helaas nog steeds niet door de overheid ondersteunde – activiteiten als de Classic Express. Organisatorische maatregelen en toenemende inspanningen om fundraising via fondsen, stichtingen en particulieren te intensiveren hebben voor het jaar 2014 slechts beperkte vruchten afgeworpen. Wel is het gelukt eenmalig groot onderhoud van de Classic Express te financieren. Naar verwachting zullen de geïntensiveerde fundraising acties tot een sterk verbeterd resultaat leiden voor het jaar 2015 en mogelijk ook voor 2016. Het exploitatieresultaat in 2014 bedroeg EUR 3.778 negatief, waardoor het eigen vermogen afnam tot EUR 78.693. De totale lasten bedroegen in 2013 EUR 1.384.569, een stijging van stijging van 2% ten opzichte van 2013.

In 2014 telde de Stichting ruim 900 Vrienden, waaronder een aantal Boezemvrienden. De Vrienden zorgden niet alleen voor de financiering van prijzen, zij maakten het mogelijk de tegenvallende resultaten van fundraising te compenseren. De Vrienden zijn niet alleen financieel van belang voor het Prinses Christina Concours, zij dragen bij aan het grote maatschappelijk draagvlak voor alle activiteiten.

TOEKOMST In 2017 bestaat het Prinses Christina Concours 50 jaar. Datzelfde jaar begint de nieuwe cultuurplanperiode 2017-2020, waarvoor wij begin 2016 onze nieuw beleidsplannen bij verschillende overheden zullen indienen. Onze aandacht zal daarbij in toenemende mate uitgaan naar het stimuleren van de jongste generatie om muziek te maken en ernaar te luisteren. Wij zullen ons hierbij vooral blijven richten op het stimuleren van kinderen op de basisscholen om muziek te gaan – en blijven – maken. Hiermee hopen en verwachten wij met relatief beperkte financiële middelen effectief resultaten te kunnen boeken, waardoor het muziekleven aan de wortels weer gezond zal kunnen worden. In 2014 zijn plannen voorbereid voor een sterk uitgebouwd Prinses Christina Junior Concours, onder de titel “De Muziekwedstrijd”, gericht op kinderen in het basisonderwijs. Indirect zal deze nieuwe activiteit ook voor de financiële armslag van het Prinses Christina Concours van betekenis kunnen zijn.

BEGUNSTIGERS In 2014 werkte het Prinses Christina Concours wederom samen met circa 70 partners die een financiële bijdrage leverden aan de activiteiten die de stichting in 2014 organiseerde. Hierbij zijn niet de vele partijen inbegrepen die kleinschalig de activiteiten van het Prinses Christina Concours ondersteunden.

35

Bijlage I Begunstigers

In 2014 werd het Prinses Christina Concours door de volgende bedrijven, fondsen, stichtingen en overheden ondersteund: Bedrijven ABN AMRO, walking fair Afval- en energienutsbedrijf HVC, Alkmaar Arcadis Nederland BV, Amersfoort Buma Cultuur, Hilversum Deerns Nederland BV, Rijswijk Dutch Culture, Amsterdam: - BesteBuren Evert Snel, Werkhoven KLM Royal Dutch Airlines, Amsterdam KPMG Accountants, Den Haag NS International, Utrecht Oranje-Nassau Groep, Amsterdam Taat & de Regt, Den Haag Zeeman textielSupers bv, Alphen a/d Rijn Fondsen en stichtingen Amsterdams Fonds voor de Kunst, Amsterdam ANV Algemeen-Nederlands Verbond, Den Haag Deltaport Donatiefonds, Rotterdam Fonds voor Cultuurparticipatie, Utrecht Fonds 1818 tot nut van het algemeen, Den Haag Fonds Sluyterman van Loo, Beverwijk Fonds Westland, Den Haag Frans Gijzelsstichting, een initiatief van de Rotaryclub Heerlen Gillis Hondius Foundation, Den Haag G.Ph. Verhagen-Stichting, Rotterdam Janivo Stichting, Utrecht J.K. Stichting, Vugt K.F. Hein Fonds, Utrecht M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting, Den Haag Mr August Fentener van Vlissingenfonds, Zeist Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind, Amsterdam Panfonds Prinses Christina Concours, Den Haag Prins Bernhard Cultuurfonds, Amsterdam: - Fonds Henri Fock - Johan J. Smit’s Fonds - Marijke van Oordt Fonds Prins Bernhard Cultuurfonds, Zuid-Holland: -Catrien Venverloo Fonds Stichting Corbello, Amsterdam Stichting Cultureel Programma Enschede Stichting Cultuurfonds van de Bank Nederlandse Gemeenten, Den Haag Stichting Dioraphte, Amsterdam

Stichting De Weille Ogier, Washington Stichting Elisabeth Strouven, Maastricht Stichting Fondation Jordaan-van Heek, Enschede Stichting FSI, Geleen Stichting H.M.A. Schadee-fonds, Rotterdam Stichting J.B. Scholten fonds, Groningen Stichting Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst Amsterdam Stichting Het Haarlemsche Muziekfonds, Haarlem Stichting Madurodam Steunfonds, Den Haag Stichting Matty Niël, Maastricht Stichting Mundo Crastino Meliori, Aerdenhout Stichting Nationale Platenbon, Hilversum Stichting Niemeijer Fonds, Rotterdam Stichting Nieuw Haersoltefonds, Den Haag Stichting Plas en Plus, Rotterdam Stichting Ritsema van Eck Fonds, Schiedam Stichting Sanssouci, Rotterdam Stichting Sint Nicolaas Gasthuis, Wassenaar Stichting Thurkow Fonds, Wassenaar Stichting Van der Linden Fonds, Vught Stichting Van Leeuwen Van Lignac, Rotterdam Stichting Verzameling van Wijngaarden Boot, Rotterdam Stichting Vrienden Prinses Christina Concours, Den Haag Stichting VSB Fonds, Utrecht Triodos Foundation, Zeist Van Cappellen Stichting, Rotterdam Overheden Rijksoverheid Ministerie van OC&W/Fonds voor Cultuurparticipatie Provincie Limburg Noord-Brabant/De Kunstbalie Noord-Holland Overijssel Zuid-Holland Gemeente Den Haag Enschede Groningen Haarlem Maastricht Rotterdam Wassenaar

Bijlage II Samenwerkingspartners

Rotterdams Philharmonisch Orkest Rubens Kwartet Sinfonia Rotterdam Stichting Jazz Impuls Stichting Swing Symfonia Jong Twente The Hague Jazz Theater aan het Vrijthof, Maastricht Viotta Jeugdorkest, Den Haag Tal van andere jeugdorkesten en kleinere podia

Conservatoria, hogescholen en muziekscholen Avans Hogeschool ’s-Hertogenbosch Codarts Hogeschool voor de Kunsten Rotterdam Conservatorium van Amsterdam ArtEZ Conservatorium, Enschede Conservatorium Maastricht Fontys Hogeschool voor de Kunsten Tilburg Koninklijk Conservatorium Den Haag Kumulus Centrum voor de Kunsten, Maastricht Prins Claus Conservatorium Groningen Tal van muziekscholen in Nederland

Media AVRO KRO L1 NOS NTR Omroep MAX RTL 7 RTV Drente RTV Noord RTV Oost RTV Rijnmond RTV West TROS Young Crowds

Orkesten en podia Bimhuis Concert- en Congresgebouw de Doelen, Rotterdam Concertgebouw Amsterdam Dag van de Romantische Muziek De Oosterpoort, Groningen Delft Chamber Music Festival Dr Anton Philipszaal, Den Haag Festival Youth Jazz Orchestra Frysk Jeugdorkest Grachtenfestival Groningsche Muziekvereeniging Haagse Muziekdriedaagse Het Brabants Orkest Het Oude Slot, Heemstede Het Reizend MuziekGezelschap Holland Symfonia Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht JeugdOrkest Nederland Kasteel Amerongen Kasteel Heeswijk Kennemer Jeugd Orkest Koninklijk Concertgebouworkest Limburgs Symfonie Orkest Lucent Danstheater, Den Haag Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam Muziekcentrum, Enschede Muziek Centrum Nederland Muziekcentrum Vredenburg Utrecht Nederlands Kamerorkest Nieuwe Kerk, Den Haag Noord Nederlands Orkest North Sea Jazz Festival Orkest van het Oosten Orlando Festival Peter de Grote Festival Philharmonie, Haarlem Podium Palisium Residentie Orkest

37

Bijlage III Prijzen

Prijzen Prinses Christina Concours Klassiek 2014

MAX Jong Talent Prijs Een concertopname en uitzending door Radio 4, aangeboden door Omroep MAX. Deze prijs werd tijdens de Nationale Finale toegekend aan Maarten Oomes (gitaar).

Classic Express Prijs Tom De Beuckelaer (piano) won tijdens de Nationale Finale een optreden in de Classic Express. Deze prijs werd aangeboden door Arcadis Nederland BV.

AVRO Spiegelzaal Prijs Een liveoptreden in het AVRO-radioprogramma ‘Spiegelzaal’ vanuit het Concertgebouw in Amsterdam werd tijdens de Nationale Finale toegekend aan: Jurn Tjoa (piano), Mattias Spee (piano) en Miyu Haraguchi (piano).

Internationale Masterclass Prijs Deze prijs werd aangeboden door KLM Royal Dutch Airlines en houdt in: Masterclasses bij een bekende musicus naar eigen keuze. Prijswinnaar tijdens de Nationale Finale was Maarten Oomes (gitaar).

Persoonlijke Presentatie Prijs Alle acht nationale finalisten wonnen de Persoonlijke Presentatie Prijs. Zij kregen een masterclass in internationaal protocol, etiquette en non-verbale communicatie. De prijs werd aangeboden door Theaterschool Rabarber Den Haag en Protocol International.

Oranje-Nassau Groep Prijs Laura Lunansky (viool) won tijdens de Nationale Finale de Oranje-Nassau Groep Prijs: Bezoek aan een buitenlandse zomercursus (inclusief reis en verblijf). Deze prijs werd aangeboden door de Oranje-Nassau Groep. KPMG Pers Prijs Jelmer de Moed (klarinet) won tijdens de Nationale Finale de KPMG Pers Prijs: Bezoek aan een of twee concerten van het idool van de winnaar in een Europese stad (inclusief reis en verblijf). Deze prijs werd aangeboden door KPMG en toegekend door vertegenwoordigers van de pers.

Solistische optredens met professionele (symfonie) orkesten Stephan Harsono (piano) won zowel een solistisch optreden met het Residentie Orkest als met het Nederlands Philharmonisch Orkest. Een solistisch optreden met Sinfonia Rotterdam werd toegekend aan blokfluitiste Raksha Gopalakrishnan, Pieter de Koe (cello) mocht optreden met Domestica Rotterdam. Jelmer de Moed (klarinet) won een optreden met het Nederlands Symfonieorkest en Maarten Oomes (gitaar) mocht solistisch optreden met het Noord Nederlands Orkest Een optreden met het Nieuw Philharmonisch Orkest werd toegekend aan Marlene Dijkstra (viool) en David Voncken (piano) won een optreden met Harmonie Sint Petrus Wolder-Maastricht.

Ruud van der Meer Prijs Een studiebeurs voor de finalist die door een grote podiumprésence reeds weet te communiceren met het publiek werd tijdens de Nationale Finale toegekend aan de pianist Stephan Harsono. Deze prijs werd aangeboden door de Stichting Vrienden van het Prinses Christina Concours. Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst Prijs Een aantal lessen bij een vooraanstaande musicus in Nederland naar eigen keuze, aangeboden door de Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst, is tijdens de Nationale Finale gewonnen door Mattias Spee (piano).

Solistische optredens met jeugdorkesten Elisa Karen Tavenier (altviool) mocht solistisch optreden met het Viotta Jeugdorkest. Florianne Remme (cello) won een optreden met het Frysk Jeugd Orkest. Een solistisch optreden met Symfonia Jong Twente werd toegekend aan Cloë Elsenaar (viool) en Mirna Ackers (dwarsfluit) (piano) mocht optreden met het Kennemer Jeugd Orkest.

Rubens Quartet Prijs Jurn Tjoa (piano) won enkele optredens samen met het Rubens Quartet.

Cultuurweekend Parijs In augustus 2014 gingen de eersteprijswinnaars van categorie 2 en 3 naar Parijs. Drie culturele dagen in Parijs (met o.a. museum- en concertbezoek) waren een groot succes. De reis werd gefinancierd door NS Hispeed en werd gemaakt door de volgende 9 prijs-

Music Media Holland Blazers in Concert Prijs Een solistisch optreden met orkest en tv-registratie in de serie Blazers in Concert te TivoliVredenburg Utrecht op 19 oktober 2014 werd gewonnen door Jelmer de Moed (klarinet). Deze prijs werd aangeboden door productiebedrijf Music Media Holland.

38

Bijlage III Prijzen

winnaars: Thomas Dulfer (fagot), Coraline Groen (viool), Stephan Harsono (piano), Laura Lunansky (viool), Jelmer de Moed (klarinet), Maarten Oomes (gitaar), Elisa Karen Tavenier (altviool), Jurn Tjoa (piano), David Voncken (piano). Madurodam Masterclass Prijs Enkele lessen bij een bekende musicus naar eigen keuze, beschikbaar gesteld door de Stichting Madurodam Steunfonds, werd tijdens de regionale finale in Rotterdam toegekend aan Coraline Groen (viool). Peter de Grote Festival Prijs Deelname aan het Peter de Grote Festival 2014 is tijdens de regionale finale in Groningen gewonnen door Marlene Dijkstra (viool) en werd aangeboden door de Stichting Peter de Grote Festival. Donemus Prijs De Donemus Prijs voor de beste vertolking van een Nederlandse compositie: €100,- aan bladmuziek, uit te zoeken in de webshop van Donemus, is tijdens de regionale concoursen in 2014 toegekend aan de volgende deelnemers: - Chantal Brunt, dwarsfluit voor de uitvoering van: ‘Verloren herinnering…’ van C. Brunt en ‘Sonate voor fluit en piano: delen 2 en 3’ van L. Andriessen tijdens het Prinses Christina Concours Noord in Groningen. - Isabel Vaessen, cello en Max Mevissen, cello voor de uitvoering van: ‘Cormolain’ van I.M.V. Vaessen tijdens het Prinses Christina Concours Noord in Groningen. - Pieternel Tils, viool voor de uitvoering van: ‘Sonatine’ van T. de Leeuw tijdens het Prinses Christina Concours Zuid 1 in Den Bosch. - Lieselotte van Tol, piano voor de uitvoering van: ‘Lydische suite’ van T. de Leeuw tijdens het Prinses Christina Concours West 2 in Haarlem. - Jonathan Kuhlman, piano voor de uitvoering van: ‘The Body Of Your Dreams’ van J. ter Veldhuis tijdens het Prinses Christina Concours Oost in Enschede. - Merel van der Meulen, viool voor de uitvoering van: ‘Capriccio voor viool en piano op. 19’ van L. Orthel tijdens het Prinses Christina Concours West 1 in Rotterdam. In de regio Zuid 2 (Maastricht) is de prijs niet toegekend.

Gaudeamus Muziekweek Prijs De Gaudeamus Muziekweek Prijs voor de beste uitvoering van moderne muziek (een passe-partout voor de Gaudeamus Muziekweek 2014) is tijdens de regionale concoursen toegekend aan: - Verena Barie, blokfluit voor de uitvoering van: ‘Charavgi’ van C. Tsoupaki tijdens het Prinses Christina Concours West 2 in Haarlem. - Michelle Dierx, viool; Esther ten Kate, cello en Anton Smulders, piano voor de uitvoering van: ‘Space Jump’ van F. Say tijdens het Prinses Christina Concours West 1 in Rotterdam. - Miriam de Groot, dwarsfluit voor de uitvoering van: ‘Kassouga’ van M. Shinokara tijdens het Prinses Christina Concours Noord in Groningen. - Seppe Mariën, accordeon voor de uitvoering van: ‘Phantasmagorien’ van K. Olczak en ‘Kalina Krasnaya’ van V. Semyonov tijdens het Prinses Christina Concours Zuid 1 in ‘s-Hertogenbosch. - Geerten Stumpel, piano voor de uitvoering van: ‘Sonatine 3’ van H. Badings en ‘Lydische suite’ van T. de Leeuw tijdens het Prinses Christina Concours Oost in Enschede. In de regio Zuid 2 (Maastricht) is de prijs niet toegekend. CD- en Bladmuziekprijzen konden worden uitgegeven dankzij: Muziekhandel Schumer in Hengelo, Van der Heijde Bladmuziek in Rotterdam, Spiero Muziek in Tilburg, Deerns Raadgevende Ingenieurs, de Stichting Nationale Platenbon en de Stichting Vrienden van het Prinses Christina Concours. Abonnementen voor concertseries werden beschikbaar gesteld door het Koninklijk Concertgebouworkest, de Vereniging Vrienden van het Concertgebouw en het Koninklijk Concertgebouworkest, het Nederlands Symfonie Orkest (voorheen Orkest van het Oosten), het Noord Nederlands Orkest, de philharmonie zuidnederland (het voormalige Limburgs Symfonie Orkest), de Philharmonie Haarlem en het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Masterclassprijzen tijdens de regionale concoursen Tijdens de regionale concoursen wonnen de 1e prijswinnaars in de categorie 12 t/m 14 jaar een masterclass bij een bekende musicus naar eigen keuze in Nederland. De Stichting Vrienden van het Prinses Christina Concours stelde deze prijs beschikbaar in de volgende regio’s:

en op bijzondere locaties beschikbaar gesteld: - Vrienden van het Noord Nederlands Orkest Prijs Een optreden in de kamermuziekserie van het Noord Nederlands Orkest, aangeboden door de Vereniging Vrienden van het Noord Nederlands Orkest, werd gewonnen door: Welmoed Poelstra (piano), Marlene Dijkstra (viool) en Maarten Oomes (gitaar). - Concertprijs De Harmonie Leeuwarden Een optreden tijdens een lunchconcert in Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden werd gewonnen door: Libor van der Boom (hoorn) en Somar Sharbat (piano). - Concertprijs Groningse Muziekvereniging Een optreden tijdens een concert van de Groningse Muziekvereniging werd gewonnen door Florianne Remme (cello). - Een optreden in de serie “Klassiek Open Podium” in Musis Sacrum in Arnhem werd gewonnen door Liz Hoogeveen (blokfluit), Chloë Elsenaar (viool) en Maxime Snaterse (piano). - Een optreden met het Monward Consort werd gewonnen Frank Woerdeman (klarinet). - Concertprijs Muziekgebouw Eindhoven Tom De Beuckelaer (piano), Raoul Steffani (bariton) en Jurn Tjoa (piano) mochten optreden tijdens een lunchconcert in Muziekgebouw Eindhoven. - Concertprijs Muziekcentrum De Toonzaal Den Bosch Een optreden in Muziekcentrum De Toonzaal in Den Bosch werd gewonnen door: Leon Blekh (viool), Longlong Cheung (piano), Ruben Silva Kas (gitaar) en Jurn Tjoa (piano).

In regio Noord (Groningen) aan: Welmoed Poelstra (piano) en Florianne Remme (cello). In regio Zuid 2 (Maastricht) aan: Cedric Honings (gitaar) en aan Nadia ten Kate (viool). De Stichting Nieuw Haersoltefonds stelde de Masterclassprijs beschikbaar in de regio Oost (Enschede), deze prijs werd gewonnen door blokfluitiste Liz Hoogeveen. In de regio West 1 (Rotterdam) stelde de Stichting Van Leeuwen van Lignac de Masterclassprijs beschikbaar, deze prijs werd gewonnen door Raksha Gopalakrishnan (blokfluit). De Stichting Van der Linden Fonds stelde de Masterclassprijs beschikbaar in de regio Zuid 1 (den Bosch), deze prijs werd gewonnen door Tom De Beuckelaer (piano). Publieksprijzen tijdens de regionale concoursen Tijdens elke regionale finale werd een Publieksprijs toegekend. Deze prijs houdt in: een les bij een bekende Nederlandse musicus naar eigen keuze. De prijs werd in de regio’s Noord, Oost, West 2, Zuid 1 en Zuid 2 beschikbaar gesteld door de Stichting Vrienden van het Prinses Christina Concours en werd toegekend aan de volgende finalisten: Regio Noord: Maarten Oomes (gitaar); Regio Oost: Jelmer de Moed (klarinet); Regio West 2: Ana Termeulen (viool); Regio Zuid 1: Leon Blekh (viool); Regio Zuid 2: Cedric Honings (gitaar). Regio West 1: Raksha Gopalakrishnan (blokfluit). Publieksprijzen Dag van de Genomineerden en Nationale Finale Tijdens de Dag van de Genomineerden werden door het publiek drie Publieksprijzen toegekend (ochtend, middag en avond). Een les bij een bekende Nederlandse musicus naar eigen keuze, aangeboden door de Stichting Vrienden van het Prinses Christina Concours, is gewonnen door: Salomé Bonnema (viool) en Nadia ten Kate (viool). Dezelfde prijs, aangeboden door de Provincie Zuid-Holland, werd gewonnen door Jelmer de Moed (klarinet). Tijdens de Nationale Finale werd de Publieksprijs gewonnen door Stephan Harsono (piano). Deze financiële bijdrage ter bevordering van de muzikale ontwikkeling werd aangeboden door Zeeman textielSupers B.V.

Prijzen Prinses Christina Jazz Concours 2014

Optredens in kamermuziekseries Tijdens de regionale concoursen werden er voor finalisten verschillende optredens in kamermuziekseries

HVC Prijs Teis Semey (gitaar) won de HVC Prijs. Deze prijs houdt in: Masterclasses bij een bekende musicus in

Wisseltrofee De wisseltrofee werd in de zes regio’s toegekend door de laureatenjury (prijswinnaars van voorgaande jaren). De winnaars waren in 2014: Regio Noord: Maarten Oomes (gitaar) Regio Oost: Jelmer de Moed (klarinet) Regio West 1: Laura Lunansky (viool) Regio West 2: Juliette-Constance Riebeek (piano) Regio Zuid 1: Tom De Beuckelaer (piano) Regio Zuid 2: Michelle Dierx (viool).

40

Europa of een buitenlandse cursus naar eigen keuze (inclusief reis en verblijf), ter beschikking gesteld door Afval- en energienutsbedrijf HVC. North Sea Jazz Festival Prijs Een optreden voor een bijzondere solist of groep, op het North Sea Jazz Festival 2015 werd gewonnen door de bigband New Harlem Deluxe o.l.v. Lorenzo Mignacca (leerlingen van muziekschool Hart, Haarlem). Studiereis New York Mo van der Does (altsaxofoon) won een reis naar New York met bezoek aan concerten, jazzpodia en jazzinstellingen. Deze prijs werd aangeboden door de jazzafdeling New York Comes to Groningen van het Prins Claus Conservatorium in Groningen, waar het merendeel van het onderwijs wordt gegeven door docenten uit New York. Cultuurreis Venetië Het Gijs Idema Trio, bestaande uit: Gijs Idema (gitaar), Tim Hennekes (drums) en Cas Jiskoot (contrabas) won de Cultuurreis Parijs: een cultuurweekend naar Parijs. Reis en verblijf worden aangeboden door de Stichting Vrienden van het Prinses Christina Concours. Cd Prijs De Big Bang o.l.v. Bert Fransen (leerlingen van de muziekschool Hengelo) won de Cd Prijs: de productie van een demo-cd in studio -2, de opnamestudio van het Conservatorium van Amsterdam, aangeboden door de Jazzafdeling van het Conservatorium van Amsterdam.

Optreden Jazz International Rotterdam Een concert in de programmaserie van Jazz International Rotterdam in 2015 werd toegekend aan het Gijs Idema Trio, bestaande uit: Gijs Idema (gitaar), Tim Hennekes (drums) en Cas Jiskoot (contrabas). Optreden TivoliVredenburg Een optreden in 2015 in de serie CloudNights in TivoliVredenburg werd gewonnen door Teis Semey (gitaar). Optreden Muziekgebouw aan ’t IJ Het duo Sergio & Olivier (Sergio Abdoelrahman, piano en Olivier van Niekerk, gitaar) won een optreden tijdens een lunchconcert in Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam in seizoen 2015-2016. Laureatenjuryprijs Mo van der Does (altsaxofoon) won de Laureatenjuryprijs: Een waardebon t.w.v. € 200,- te besteden bij en beschikbaar gesteld door Adams Musical Instruments in Ittervoort. Toegekend door de laureatenjury, bestaande uit oud-deelnemers van de afgelopen jaren. Persprijs Een les bij een jazzmusicus naar eigen keuze werd gewonnen door het duo Lizzy Ossevoort (zang) en Stefan Bos (piano) en werd ter beschikking gesteld door de Stichting Vrienden van het Prinses Christina Concours en toegekend door vertegenwoordigers van de pers.

Mijke en Co Live Radio 6 Prijs Teis Semey (gitaar) won een optreden en interview op NPO Radio 6 in Mijke & Co Live @Sugarfactory vanuit de Sugarfactory bij het Leidseplein in Amsterdam. Aangeboden door de NTR.

Publieksprijs De bigband New Harlem Deluxe o.l.v. Lorenzo Mignacca (leerlingen van muziekschool Hart, Haarlem) won de Publieksprijs: Een les bij een bekende jazzmusicus naar eigen keuze. Toegekend door de aanwezigen in de zaal en aangeboden door de Stichting Vrienden van het Prinses Christina Concours.

Metropole Orkest Prijs Het duo Lizzy Ossevoort (zang) en Stefan Bos (piano) won de Metropole Orkest Prijs: Een opname als solist met het Metropole Orkest in de studio van het orkest.

Concertkaarten Bimhuis Teis Semey (gitaar) won kaarten voor een concert in het Bimhuis, ter beschikking gesteld door het Bimhuis.

Jazz Orchestra of the Concertgebouw Prijs Een solistisch optreden met het Jazz Orchestra of the Concertgebouw o.l.v. Jurre Haanstra in 2015 werd gewonnen door Mo van der Does (altsaxofoon).

Concertkaarten Jazz International Rotterdam Kaarten voor een concert van Jazz International Rotterdam in 2015 werden toegekend aan: het duo Lizzy Ossevoort (zang) en Stefan Bos (piano).

Concertkaarten TivoliVredenburg Kaarten voor een concert naar keuze uit het volledige jazzaanbod van TivoliVredenburg werden gewonnen door: de bigband New Harlem Deluxe o.l.v. Lorenzo Mignacca (leerlingen van muziekschool Hart, Haarlem). Concertkaarten ProJazz Kaarten voor een concert naar keuze uit het aanbod van ProJazz werden gewonnen door: het duo Sergio & Olivier (Sergio Abdoelrahman, piano en Olivier van Niekerk, gitaar) en het Gijs Idema Trio (Gijs Idema, gitaar; Tim Hennekes, drums en Cas Jiskoot, contrabas). Aanmoedigingsprijzen werden toegekend aan Gideon Tazelaar, saxofoon (17 jaar, Hilversum), de leden van Triolence; Jort Terwijn, contrabas (21 jaar, Arnhem), Moritz Schlömer, drums (27 jaar, Arnhem) en Joel Botma, trompet (21 jaar, Arnhem), en de leden van het Diederik Eggenkamp Quartet; Diederik Eggenkamp, gitaar (21 jaar, Amsterdam) en Giuseppe Romagnoli, contrabas (21 jaar, Amsterdam). Aanmoedigingsprijzen zijn kaarten voor concerten uit het aanbod van het Bimhuis, Jazz International Rotterdam, TivoliVredenburg en ProJazz. Eervolle vermeldingen werden toegekend aan Tadjiro Velzel, saxofoon (12 jaar, Arnhem), Willem Suilen, piano (19 jaar, Venlo), Carl Zinsius, drums (19 jaar, Maastricht), Dong Yun Kim, contrabas (28 jaar, Maastricht), de leden van SWART; Celia Swart, saxofoon (20 jaar, Den Haag), Raúl Santana, piano (21 jaar, Den Haag) en Soet Kempeneer, contrabas (19 jaar, Den Haag) en aan Vera Stakenborg (gitaar), lid van bigband New Harlem Deluxe.

Prijzen Prinses Christina Junior Concours 2013-2014 Classic Express Prijs Anna Kuvshinov (piano), Emma van Schadewijk (cello) en Maria Eugenia Pedano (hobo) wonnen de Classic Express Prijs: een dag lang de Classic Express voor de deur. De Classic Express is de rijdende concertzaal van het Prinses Christina Concours. In de Classic Express mogen de winnaars concerten geven voor eigen publiek. Concert in de Classic Express Prijs Jamie Bao (viool), Julia Nefedov (piano), Jimmy Zheng (piano), Quezaida Bachielie (magic flute),

Timothy Wong (piano), Felicia Bao (viool), Aliza Farber (piano), Cas van Haperen (trombone), Jimi Hendriks (slagwerk), Connie Lou (piano), Radu Ratering (piano) en Johan Wiersma (accordeon) mochten optreden in de Classic Express. Museum Speelklok Prijs Vrijkaarten voor Museum Speelklok in Utrecht, aangeboden door het museum, werden gewonnen door Anna Kuvshinov (piano) en Julia Nefedov (piano). Beeld en Geluid Prijs Jamie Bao (viool) en Jimmy Zheng (piano) wonnen vrijkaarten voor het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, ter beschikking gesteld door het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. Madurodam Prijs Vrijkaarten voor Madurodam werden toegekend aan Quezaida Bachielie (magic flute) en Timothy Wong (piano). Deze kaarten werden aangeboden door Madurodam in Den Haag. Concertprijs Lisa Jacobs Emma van Schadewijk (cello) en Felicia Bao (viool) wonnen ieder vier vrijkaarten voor een concert van violiste Lisa Jacobs. Concertprijs Felicia van den End Vier vrijkaarten voor een concert van fluitiste Felicia van den End werden toegekend aan hoboïste Maria Eugenia Pedano. Concertprijs Ralph van Raat Aliza Farber (piano), Cas van Haperen (trombone), Jimi Hendriks (slagwerk), Connie Lou (piano), Radu Ratering (piano) en Johan Wiersma (accordeon) wonnen ieder vier vrijkaarten voor een concert van pianist Ralph van Raat. Eervolle Vermeldingen Cd’s van violiste Lisa Jacobs, van pianist Christiaan Kuyvenhoven, gitarist Izhar Elias en van pianist Ralph van Raat werden toegekend aan de winnaars van een Eervolle Vermelding: Michael van der A (hoorn), Ruben Abrahamse (viool), Duco Akkerman (rompet), Julius Backer (piano), Fransje van den Berge (viool), Alyssa Cheung (piano), Lorenzo Dudok (euphonium), Benjamin Farber (saxofoon), Lev en Yaroslav Gilevych (pianoduo), Alvin Udijana (gitaar), Xander Wassenaar (viool), Ryan van der Winden (zang en piano).

Bijlage IV De Classic Express in 2014

Overige Concerten (o.a. Festivals) Bereik 520 personen Concertdagen 5 Aantal concerten 23

Totalen - Het afgelopen jaar hebben wij 7220 kinderen bereikt met een concert in de Classic Express. - Wij organiseerden 282 concerten in 88 dagen.

Concerten voor het Voortgezet Onderwijs (pilot) Bereik 422 personen Concertdagen 5 Aantal concerten 17

Concerten voor het regulier basisonderwijs Bereik 4476 leerlingen Concertdagen 49 Aantal concerten 159



De Classic Express bezocht basisscholen in de volgende plaatsen, vaak voor meerdere dagen. Hierbij werkten wij samen met 11 muziekscholen.

Concerten voor speciaal onderwijs en instellingen voor kinderen met een beperking Bereik ca. 1800 Concertdagen ca. 30 Aantal concerten 83 (waarvan 21 inclusieve concerten*) * Inclusieve concerten betreffen concerten, waarin leerlingen uit het regulier en Speciaal Onderwijs gezamenlijk een concert bezoeken

43

De Classic Express in 2014

Concerten voor het regulier basisonderwijs Concerten voor speciaal onderwijs en instellingen voor kinderen met een beperking Concerten op festivals Concerten voor het voortgezet onderwijs

44

Bijlage V Hoofd- en relevante nevenfuncties bestuursleden en directie

De heer H.M.J. Lindenbergh - voorzitter - Voormalig lid RvB ING Groep NV - President commissaris ABN AMRO NV - Voorzitter raad van commissarissen AGENDIA NV - voorzitter raad van commissarissen Bank voor de Bouwnijverheid - Commissaris Royal Haskoning DHV NV - Functies bij diverse stichtingen preferente aandelen Mevrouw H. Taat – secretaris - Rector Utrechts Stedelijk Gymnasium - Voorzitter Stichting het Zelfstandig Gymnasium - Voorzitter Barok Opera Amsterdam De heer J. Petrarca - penningmeester - Directeur/Eigenaar Pursel B.V. - Directeur Nederlands Instituut voor Bedrijfswaarderingen NIBW - Bestuurslid Stichting Wiegel - Bestuurslid ‘s-Gravenhaagse stichting ter bestrijding van Tuberculose De heer W.F.E. Gülcher - Counselor, therapeut & ondernemer - Eigenaar Boerderij Kamps - Directeur Himalayan Agencies B.V. De heer D.J. van Ommeren - Directeur Oranje-Nassau Groep BV - Bestuurslid stichting Ondersteuning van De Nederlandse Bachvereniging - Diverse commissariaten bij diverse organisaties De heer J. de Boer - Managing Director Masterdam - Relevante nevenfunctie: lid Investment Committee Tripos Beheer De heer J.E.W. van Eeghen - directeur a.i. - Lid Raad van Toezicht Dans- en Muziekcentrum Den Haag - Bestuurslid Orlando Festival

45

COLOFON Tekstbijdragen en eindredactie Prinses Christina Concours Vormgeving en dtp Esther de Bruijn

BEELD Esther de Bruijn, Rens Dekker, Marc van der Heijde

FOTOGRAFIE Marco Borggreve, Govert Driessen, Sandra Heldring, Peter van Mulken, Wouter Vandenbrink, Jan van Wijk, Pracht en Praal Producties