Infobrochure voor nieuwe begeleiders
autivakanties - editie 2013
2
in deze brochure
1. de missie en pijlers van Hannibal
.........
2. de doelgroep
....................................................
p. 4 p. 5
3. wie is wie?.......................................................... p. 6
4. begeleiden: taken & verwachtingen..... p. 8
5. voorbeeld dagindeling.................................. p. 11
6. activiteiten
........................................................
7. voorbereiding van je vakantie 8. regels en afspraken
................
......................................
p. 13 p. 15 p. 16
9. materiaal............................................................. p. 19
10. verzorging en assistentie
3
.......................
p. 20
1. de missie en pijlers van Hannibal missie Hannibal organiseert ontmoetingen tussen jongeren met en zonder (ernstige) beperking door vakanties op maat aan te bieden. We moedigen initiatief, eigen inbreng en zelfontplooiing van alle jongeren aan.
pijlers ontmoeting
Als jongerenorganisatie geeft Hannibal leeftijdsgenoten met en zonder beperking de kans om elkaar te ontmoeten en te leren kennen in hun vrije tijd. Jongeren verwerven een eigen plaats in een groep waarin ze zich thuis kunnen voelen. Ze krijgen de mogelijkheid om vriendschappen aan te gaan en een divers sociaal netwerk uit te bouwen.
vakantie
Een vakantie met Hannibal is: ontspannen, genieten, je goed voelen. Je doet dingen waar je anders niet aan toe komt en laat je zorgen varen. We denken nieuwe concepten uit, verbeteren het bestaande aanbod en zorgen zo voor nieuwe ervaringen en kansen.
op maat werken
Hannibal werkt op maat door vakanties aan te bieden volgens handicap en leeftijd. Binnen dit kader hebben we aandacht voor de individuele noden en leefwereld van elke deelnemer. Persoonlijke aandacht en zorg vinden we minstens even belangrijk als kwaliteitsvolle activiteiten. Dit maken we waar dankzij een goede balans tussen deelnemers en vrijwilligers.
diversiteit
Hannibal heeft positieve aandacht voor de verschillen die er zijn tussen jongeren. Deelnemen aan een activiteit van Hannibal wil zeggen dat je ieders eigenheid respecteert. Zo kom je in een groep terecht waar ook jij jezelf kan zijn. Ervaar hoe verrijkend verschillen kunnen zijn.
kansen bieden
Hannibal biedt jongeren een veilige omgeving waarin ze kunnen experimenteren, onderzoeken en ontdekken wat belangrijk is voor hen. We kiezen resoluut voor een positieve benadering: we vertrekken vanuit ieders mogelijkheden. We houden rekening met beperkingen en stimuleren jongeren om uitdagingen aan te gaan en grenzen te verleggen. Door hen verantwoordelijkheid te geven en eigen keuzes te laten maken, dragen we bij tot hun zelfstandigheid en scherpen we hun verantwoordelijkheidsgevoel aan.
inspraak
Bij Hannibal worden jongeren met en zonder beperking ernstig genomen. Er is ruimte voor inspraak en er is keuzemogelijkheid. Jongeren geven in samenspraak, met respect voor ieders inbreng, vorm aan hun vakantie. Hannibal stelt zichzelf als organisatie voortdurend in vraag en nodigt jongeren uit om samen de werking te verbeteren.
4
2. doelgroep kinderen, tieners en jongeren met autisme
De autivakanties zijn er voor deelnemers met een autismespectrumstoornis. We noemen dit ook wel kortweg autisme of ASS. Er zijn aparte autivakanties, afhankelijk van de beperking en de noden van de deelnemers: • (AN) autisme + normale begaafdheid • (AR) autisme + randnormale begaafdheid of lichte verstandelijke beperking • (AV) autisme + verstandelijke beperking Binnen AN en AV is er een aanbod voor kinderen, tieners en jongeren.
omgaan met autisme - visie
Personen met autisme moeten in het dagelijkse leven veel compenseren om te kunnen ‘overleven’ met hun beperking. Op de autivakantie proberen we dat overleven zo makkelijk mogelijk te maken: we passen ons in grote mate aan de deelnemers aan. Belangrijk hierbij is dat we zorgen voor veel duidelijkheid en structuur.
We geven mensen met autisme een antwoord op…
waar en wat-vragen a door aanpassing van de ruimte
wanneer-vragen a via een dagschema
hoeveel-vragen a via een werkschema
hoe-vragen a via de werkorganisatie
waarom-vragen a door de beloning
Tijdens de vorming over autisme - op het startweekend of de vormingsdag - krijg je meer info.
de andere doelgroepen
Hannibal heeft ook een vakantieaanbod voor andere doelgroepen: • kinderen, tieners en jongeren met een verstandelijke beperking • kinderen, tieners en jongeren met een louter fysieke beperking Wil je graag kennismaken met een andere doelgroep? Meegaan als begeleider? Voel je vrij om info te vragen.
5
3. wie is wie? het Hannibalteam Hannibal is een deel van JKVG vzw. De vzw heeft een aantal personeelsleden in dienst.
De mensen die werken voor Hannibal, noemen we het Hannibalteam.
De mensen van het Hannibalteam gaan niet mee op vakantie. Ze doen vooral het werk achter de schermen: planning en boekingen van de vakanties, inschrijvingen en administratie, inhoudelijke ondersteuning van de vakantieverantwoordelijken, vorming van vrijwilligers, communicatie en promotie, materiaalbeheer, belangenbehartiging van de doelgroep...
de doelgroepverantwoordelijke bij Hannibal Er is in het Hannibalteam voor iedere doelgroep (‘autisme’, ‘fysiek’, ‘verstandelijk’) een
verantwoordelijke, die de belangen van die doelgroep behartigt. Die persoon noemen we de doelgroepverantwoordelijke.
je contactpersoon bij Hannibal
In het Hannibalteam is er een contactpersoon voor jouw vakantie. Zijn/haar naam staat onder alle brieven die je krijgt in verband met je vakantie. Heb je vragen omtrent je inschrijving, praktische informatie, vorming of andere Hannibalactiviteiten? Dan kan je zeker bij jouw contactpersoon terecht.
de begeleiders
Alle begeleiders zijn jonge vrijwilligers. Sommigen hebben al begeleiderservaring, anderen nog niet. Hannibal verwacht van de begeleiders geen specifieke diploma’s, attesten, kennis of ervaring. Iedere begeleidersploeg is een mix van jonge mensen uit verschillende provincies, en met een andere achtergrond. Wat Hannibal van jou als begeleider verwacht, lees je verderop in deze brochure.
de kookploeg
De koks zijn vrijwilligers die minstens 18 jaar zijn. Het kookploegje bereidt alle maaltijden, doet de boodschappen en houdt de keuken schoon. De koks houden rekening met vegetariërs, diëten...
de vakantieverantwoordelijke (VV) De opvolging van de vakantie (voor, tijdens en na) gebeurt door de contactpersoon en de vakantieverantwoordelijke. De vakantieverantwoordelijke (VV) is een vrijwilliger.
De VV is degene die de vakantie coördineert. Een VV heeft 2 soorten taken: - inhoudelijk: ervoor zorgen dat de begeleiders vanuit de Hannibal-visie activiteiten voorbereiden en geven; taken en verantwoordelijkheden opvolgen. - persoonlijk: zorgen dat zowel deelnemers als begeleiders het goed hebben.
De VV heeft de eindverantwoordelijkheid. Hij/zij moedigt mensen aan, stuurt hen bij en geeft feedback. De vakantieverantwoordelijke (VV) hakt knopen door wanneer de ploeg het niet kan of niet wil. Hij of zij is echter geen almachtige of alleenbeslisser. De VV hanteert een democratische aanpak.
6
de leefgroepverantwoordelijken (LV)
De leefgroepverantwoordelijken zijn vrijwilligers: begeleiders die ervaring hebben met personen met autisme.
• voorbereiding De LV’en zijn aanwezig tijdens voorbereidingsmomenten en vergaderingen. Zij delen, samen met de VV, de leefgroepen in en denken na over de grote lijnen van de vakantie. Zij zijn verantwoordelijk voor het vakantieprogramma en het ‘dagelijks leven’ van hun leefgroep. Zij structureren de kampplaats en de activiteiten vooraf.
• begeleiders begeleiden LV’en informeren de begeleiders op info- en vormingsmomenten over de doelgroep. Samen met jou nemen ze de deelnemersdossiers door en kijken wat je van een bepaalde deelnemer kan verwachten. Zij staan je bij met raad en daad tijdens de voorbereiding van je activiteiten: dit kan gaan van het nalezen van activiteiten tot samen voorbereidingen maken.
De LV’en zorgen voor een fijne sfeer binnen de leefgroep en zijn een aanspreekpunt voor zowel de goede momenten als wanneer het moeilijker loopt. Je kan bij hen terecht met je vragen over de aanpak van een bepaalde deelnemer. Eventueel stellen ze samen met jou een actieprogramma op. De LV’en geven de nodige feedback: ze complimenteren je met wat je goed doet, en durven zeggen wat niet goed loopt. Zij bemiddelen wanneer er problemen zijn tussen begeleiders onderling.
• deelnemers begeleiden De LV’en begeleiden de deelnemers samen met jou in groepsactiviteiten en bij uitstappen. Zij bemiddelen wanneer er problemen zijn tussen deelnemers onderling of tussen een begeleider en zijn deelnemer. Jouw deelnemer kan overgenomen worden door een LV: - Ofwel is dit vooraf ingepland in de dag en dan voorzie jij een activiteit voor de LV en je deelnemer. - Ofwel is er een crisissituatie of je ziet het even niet meer zitten. In een crisissituatie waarschuw je altijd de LV. Hij/zij kan je op zo’n moment bijstaan en mee helpen zorgen voor je deelnemer. - De LV’en nemen per dag jouw deelnemer gedurende een uur over zodat jij een adempauze krijgt.
• contacten met ouders Een LV is het aanspreekpunt voor de ouders wat betreft informatie over het kamp en hun kind. De LV’en vangen de ouders op tijdens de infonamiddag over het kamp. Samen met de begeleiders vangen zij de ouders ook op tijdens de eerste kampdag en ze briefen hen ook na het kamp.
• andere taken De VV’s en de LV’en vergaderen dagelijks met elkaar. Zij regelen praktische taken (uitstappen, eetmomenten, overleg kookploeg, starten themamomenten, …). Ze zijn verantwoordelijk voor de EHBO en de medicatie en het nodige papierwerk.
de nachtwacht
Op de vakantie AV is er een nachtwacht. Zij nemen ’s nachts de zorg voor je deelnemer over. Zij vormen samen met de kookploeg de ‘technische ploeg’.
7
4. begeleiden: taken & verwachtingen één of twee deelnemers begeleiden
Afhankelijk van de vakantieformule (AN, AR of AV), krijg je 1 tot 2 deelnemers onder je hoede. De verdeling gebeurt niet willekeurig: er wordt gekeken naar de best mogelijke combinatie van deelnemer(s) en begeleider. Jij begeleidt je deelnemer bij al zijn individuele activiteiten en bij de groepsactiviteiten. Je staat ook in voor zijn/haar hygiëne, de opvulling van vrije momenten enzovoort. Jij en je deelnemer maken deel uit van een leefgroep: een groepje van begeleiders en hun deelnemers. De leefgroep is samengesteld volgens de leeftijd en/of de noden/mogelijkheden van de deelnemers. De leefgroep wordt geleid door 2 leefgroepverantwoordelijken en opgevolgd door de vakantieverantwoordelijke. Als je het met bepaalde zaken moeilijk hebt, overleg je met je LV. Je krijgt vooraf het inschrijfdossier van je deelnemer. Dit is een dossier met persoonlijke info over je deelnemer: over zijn gewoontes, over hoe hij communiceert, over zijn favoriete activiteiten, de structuur die hij nodig heeft... Jij baseert je op deze info om gepaste activiteiten voor te bereiden en de deelnemer goed te begeleiden. De vragen in het dossier worden ingevuld door ouders of opvoeders. Ga discreet met deze informatie om. Na de vakantie geef je het inschrijfdossier terug aan je LV’s. Zij vernietigen dit dossier. Je kan meer info vragen aan de ouders en je deelnemer leren kennen tijdens de infonamiddag vlak voor de zomervakantie. Je aanwezigheid op die infonamiddag is dan ook erg belangrijk.
inzet & goesting
Een autivakantie vraagt veel van jou als begeleider. Je hebt een individuele begeleiderstaak. De voorbereiding van veel activiteiten komt op jou neer. Je kan je niet verschuilen achter andere begeleiders. We verwachten van jou dat je jezelf bent en dat je doet wat in je mogelijkheden ligt. Tijdens een vakantie valt er heel wat te beleven, ook nieuwe dingen. Soms schrikt het nieuwe af. Toch willen we iedereen aanmoedigen om nieuwe ervaringen niet uit de weg te gaan en om een open houding aan te nemen. Je krijgt de gelegenheid om nieuwe mensen te ontmoeten, nieuwe plaatsen te ontdekken, te experimenteren met je creativiteit en organisatietalent. Al ben je misschien wat onzeker in het begin, achteraf zul je fier zijn op je prestaties.
vergaderingen en ontspanning voor begeleiders
’s Avonds, wanneer de deelnemers in bed liggen, zitten de begeleiders nog gezellig samen om de voorbije en de volgende dag te overlopen, of om iets leuks te doen.
hulp bieden en vragen
We gaan ervan uit dat elke begeleider verantwoordelijkheid draagt en weet wat het beste is voor zijn deelnemer. We hanteren de volgende algemene afspraak: als je hulp nodig hebt, vraag je het. Je LV of VV is er voor jou.
Elke deelnemer is anders, zijn/haar begeleider weet het best hoe hij de situatie moet aanpakken. Jij komt dan ook niet tussen wanneer je ziet dat andermans deelnemer het moeilijk heeft of zich moeilijk gedraagt. Inmenging kan ervoor zorgen dat een lastige situatie escaleert. Respecteer wat een begeleider afgesproken heeft met zijn deelnemer en ga hier niet tegenin in het bijzijn van die deelnemer of van anderen. Bespreek het liever op een later moment.
8
dagboekje
Voor de meeste deelenemers is een dagboekje noodzakelijk (uitgezonderd ANJ). Als begeleider hou je een dagboekje bij voor je deelnemer. Het is een bron van informatie voor ouders of opvoeders. Zo komen ze dingen te weten die de deelnemer niet kan navertellen of alweer vergeten is. Het geeft hen de mogelijkheid om vragen te stellen en de deelnemer te laten nagenieten van de vakantie. Het dagboekje is een invulboekje met o.a. een dagverloop en open ruimtes. Je schrijft elke dag het dagschema op en wat er allemaal gebeurde. Welke activiteiten heb je gedaan? Vertelde je deelnemer iets grappigs? Heeft hij iets speciaals gezien? Deelnemers die zelf kunnen schrijven, vullen natuurlijk zelf hun boekje in. Maak van het dagboekje iets leuks. Enkele tips: • Beschrijf wat er gebeurde, wat je observeerde. Laat interpretatie achterwege. • Beschrijf alles zo beeldend en zo concreet mogelijk. • Vertel ook de dingen die niet zo goed gingen of minder leuk waren. Ouders kennen hun kind beter dan jou en weten dat hun kind niet altijd de gemakkelijkste is. Ze weten dat jij ook maar een mens bent. • Maak het boekje interessanter dan het postkaartje naar huis. Wees uitgebreider. Laat het boekje meer zijn dan een opsomming van activiteiten. Beschrijf niet alleen wat jullie deden, maar ook de reactie van je deelnemer.
stiptheid
Respecteer de uren en de tijdschema’s. Denk eraan: als jij en je deelnemer te laat komen, zit de rest op jullie te wachten. Mensen met autisme hebben het extra moeilijk met wachten.
aankomst en vertrek van deelnemers
De aankomst op de vakantieplaats is een moeilijk moment voor alle deelnemers. Daarom hebben we graag dat dit gestructureerd en vlot verloopt. Wanneer de deelnemers en hun ouders aankomen, hebben ze een kort contact met de VV, onder andere om een aantal documenten af te geven. Vervolgens worden ze verwelkomd door jou en je LV. Samen brengen jullie de koffer naar de slaapkamer van de deelnemer. De LV zal op dat moment vooral de minder ervaren begeleiders een handje toesteken. Daarna nemen de ouders afscheid van hun kind, zodat de vakantie kan beginnen. Aan de ouders wordt er nog een drankje aangeboden. Indien nodig hebben zij dan nog een babbel met de kookploeg en/of de nachtwacht (bij AV). Wanneer de deelnemers terug naar huis gaan, kan je nog even met de ouders praten over de voorbije dagen. Voor sommige deelnemers is de vakantie voorbij op het ogenblik dat ze hun ouders terugzien en willen ze onmiddellijk naar huis. Dit wil niet zeggen dat ze geen heerlijke tijd hadden met jou. Na het vertrek van de deelnemers wacht de opruim: spelmateriaal opruimen en netjes in de koffers steken. In sommige verblijfplaatsen moet er ook schoongemaakt worden, inventaris geteld worden enz. De vakantieverantwoordelijke bespreekt dit met de beheerder van de verblijfplaats en zal instructies geven aan de begeleidersploeg.
9
praktische omkadering
• huishoudelijke taken Tijdens een vakantie zorg je er als begeleider voor dat de verblijfplaats netjes blijft: opruimen, verloren voorwerpen verzamelen, vegen. Je zorgt er ook voor dat de dagdagelijkse routine goed verloopt. Je helpt daarom, net als de deelnemers, bij de afwas en het dekken en afruimen van de tafels.
• medicatie en gezondheid Veel deelnemers nemen medicatie. De medicatie die bij de maaltijden wordt ingenomen, wordt door de LV’en gegeven. Voor de medicatie-inname buiten de maaltijden sta jij als begeleider in. Zorg ervoor dat je weet welke geneesmiddelen je deelnemer neemt en wat de juiste dosis is. Als er iets misloopt, moet je dit onmiddellijk melden aan de LV’en of de VV. Het verzwijgen van een fout of vergetelheid kan je deelnemer in ernstige problemen brengen. • veiligheid Heb altijd oog voor de veiligheid van je deelnemer. Wanneer er iets ernstigs gebeurt, verwittig dan steeds je LV of VV, maar eerst en vooral de hulpdiensten. Waak ondertussen over de veiligheid van de eventuele andere deelnemers en sla vooral niet in paniek. • assistentie en verzorging Op een vakantie AV kan je als begeleider behoorlijk wat assistentie- en verzorgingstaken hebben. Info en richtlijnen hierover vind je verderop in deze brochure.
10
5. voorbeeld dagindeling AN (auti + normaalbegaafd) 7.30
Opstaan + LG’en wekken de deelnemers en zorgen voor hen tot het ontbijt
8.00
Ontbijt
8.40
Themamoment
9.10-12.30
Ochtendactiviteit 1 + 2
12.30
Middageten
13.00
Platte rust
14.00-16.00
Namiddagactiviteit 1
16.00
Vieruurtje
16.30
Namiddagactiviteit 2
18.00
Avondeten
19.00
Vergaderhalfuurtje LG’en Avondactiviteit
19.50
Douchemoment LG1
20.20
Douchemoment LG 2
20.30
Op slaapkamer LG 1
20.50
Douchemoment LG 3
21.00
Licht uit LG 1, op slaapkamer LG 2
21.30
Licht uit LG 2, op slaapkamer LG 3
22.00
Licht uit LG 3
22.30-23.00
Einde eerste wacht (blijft effectief ter plaatse)
…
Einde tweede wacht
AR (auti + randnormale begaafdheid of lichte verstandelijke handicap) 7.00
Opstaan
8.00
Ontbijt
vanaf 9.00
Individuele activiteiten
12.30
Middagmaal
13.30
Individuele activiteiten
16.00
Vieruurtje
16.30
Individuele activiteiten
18.00
Avondmaal
19.00
Film
vanaf 19.30
Afsluit van de dag met je deelnemer
20.30
Bedtijd deelnemers
11
AV (auti + verstandelijke handicap) 7.00-8.00
Opstaan
8.00-9.00
Ontbijt
9.00–9.15
Individuele activiteit met je deelnemer
9.15–9.30
Ochtendgym
9.30–12.15
Individuele activiteiten met je deelnemer
12.15-12.30
Zangmoment
12.30-13.30
Middagmaal
13.30-16.00
Individuele activiteiten met je deelnemer
16.00
Vieruurtje
16.15-17.50
Individuele activiteiten met je deelnemer
17.50-18.00
Vakantiethema – toneeltje
18.00-19.00
Avondmaal
19.00-…
Afsluiten dag met je deelnemer (afhankelijk van je deelnemer)
20.00-7.00
De nachtwacht neemt de zorg voor je deelnemer over
Je kan ook zelf een aantal vaste momenten per dag inplannen voor jouw deelnemer, rekening houdend met zijn interesses (bv.. puzzelen na het middagmaal, trampolinespringen voor het vieruurtje, …)
12
6. activiteiten
Je krijgt een vakantieplanning van je LV of VV. De vaste momenten zoals leefgroepactiviteiten of een daguitstap staan al op de planning. De andere momenten vul je zelf in met individuele activiteiten voor jouw deelnemer(s).
individuele activiteiten De individuele activiteiten zijn activiteiten die je zelf voorbereidt voor je deelnemer(s) en afstemt op hun interesse en hun mogelijkheden. Hiervoor baseer je je op het persoonlijk dossier van je deelnemer, dat je krijgt van je VV. Er zijn verschillende soorten individuele activiteiten: • binnenactiviteiten bv. puzzelen, muziek beluisteren, gezelschapsspel, constructiespeelgoed, koken, snoezelen, quiz • buitenactiviteiten bv. balspel, trampolinespringen, fietsen, wandelen, waterspelletjes, met stoepkrijt tekenen, tocht, bosspel • knutselactiviteiten bv. kleuren, knippen, boetseren • werkmomenten (enkel voor AV) werkdozen met opdrachten die ze alleen kunnen uitvoeren, zonder dat je als begeleider aanwijzingen moet geven, bv. sorteren van parels, insteekdozen, werkblaadjes •wachtmomenten Deelnemers kunnen door hun autisme moeilijk wachten. Je kan als begeleider helpen om de wachttijd te vullen. Wachtmomentjes zijn eenvoudig, het materiaal past in een rugzak en je kan ze gemakkelijk beëindigen. Bv. bellen blazen, in een boekje kijken, met een strandbal spelen, MP3 speler, moppenboek, ‘Waar is Wally’. Breng voldoende variatie aan zodat het voor jou en voor de deelnemer een leuke vakantie wordt. Sommige activiteiten mag je gerust een aantal keer herhalen, de meeste deelnemers vinden dit heel leuk. Stuur je voorbereiding door naar je LV of VV. Zij geven dan nog de nodige feedback en tips. Er zijn een aantal activiteiten - bv. trampolinespringen, tandem - waarvoor je moet reserveren. Op een centrale plaats liggen intekenlijsten voor deze activiteiten. Je kan ze per kwartier reserveren voor jou en je deelnemer. Je houdt je aan je gereserveerde kwartier. Wanneer er na jou niemand komt opdagen, kan je er langer gebruik van maken.
uitstappen Tijdens de autivakantie zijn er minimum twee uitstappen voor de hele groep: zwemmen en een daguitstap. Ze zijn op maat van de deelnemers en worden georganiseerd door de LV/VV.
13
leefgroepactiviteiten Er wordt minstens één leefgroepactiviteit georganiseerd door de LV’en van jouw leefgroep. Jij en je deelnemer kunnen hieraan meedoen. Bv. groepswandeling met terrasje, bowling… Bij AN worden er ook groepsactiviteiten georganiseerd door de begeleiders, iedere begeleider voorziet afhankelijk van de leefgroep waarin hij zit één of meerdere leefgroepactiviteiten.
huishoudelijke taken Deelnemers en begeleiders helpen bij de afwas en dekken de tafel. Daarnaast kan het mogelijk zijn dat je helpt met groenten snijden.
activiteiten buiten het domein Je mag met je deelnemer activiteiten doen buiten het vakantiedomein. Je moet altijd aan de VV of LV laten weten waar je bent. Op een centrale plaats hangt een lijst waarop je schrijft waar je naartoe bent, en hoe lang je denkt weg te blijven.
lokalen Op de autivakanties zijn er verschillende ruimtes met elk hun eigen functie: • leefgroeplokaal Elke leefgroep heeft een eigen lokaal. Dit lokaal mogen jullie naar eigen smaak inrichten. In dit lokaal staat ook het materiaal dat van de deelnemers is. Ga in het begin van de vakantie na welk materiaal de deelnemer meegebracht heeft (maak desnoods een lijst). Gebruik geen materiaal van een andere deelnemer dan de jouwe. Materiaal kan uitgewisseld worden, maar alleen mits toestemming van de deelnemer of de begeleider. Tijdens de vakantie AV heeft iedere deelnemer een eigen tafel, waar werk-, binnen- of knutsel-activiteiten worden gedaan. • materiaallokaal Er is een opdeling tussen binnen- en buitenmateriaal. Hou het materiaal op orde. Wat je niet meer nodig hebt, breng je terug naar het materiaallokaal, zodat ook anderen het kunnen gebruiken bij hun activiteiten. Deelnemers zijn niet toegelaten bij het materiaal. Als materiaal stuk of onvolledig is, meld je het aan je LV of VV. Dit vereenvoudigt het opruimen aan het einde van de vakantie. • snoezelruimte Op de vakantie AV is er ook een snoezelruimte. Bij het betreden van de snoezelruimte doet iedereen de schoenen uit. Materiaal dat opgesteld staat in de snoezelruimte blijft ter plaatse. Na het beëindigen van een snoezelactiviteit ruim je de snoezelruimte op. Lukt dit niet samen met je deelnemer, dan schakel je de LV’en ervoor in.
14
7. voorbereiding van je vakantie persoonlijke weekvoorbereiding Improviseren kan niet op een autivakantie. Je geeft op voorhand een weekvoorbereiding door aan je LV of VV, met hierin alle activiteiten die je plant voor jouw deelnemer(s). Je LV kijkt je voorbereiding na en geeft feedback. Als je het moeilijk vindt om activiteiten te bedenken: je LV wil je steeds op weg helpen. Bereid altijd reserve-activiteiten voor. Teveel activiteiten plannen is niet erg, te weinig zorgt voor een zware belasting tijdens het kamp. Dode momenten zorgen voor chaos en de deelnemers hebben het hier heel moeilijk mee. Voorzie ook een heleboel regenactiviteiten. Dit betekent niet noodzakelijk rustige activiteiten.
startmoment Vanaf april organiseert Hannibal voor elke vakantieformule een startmoment: een startdag of een startweekend. Dit is een eerste kennismakings- en voorbereidingsmoment voor je vakantie. Tijdens het startweekend krijg je vorming over autisme. Je maakt ook kennis met je medebegeleiders en de VV/LV’en, je krijgt uitleg over de visie en verwachtingen van Hannibal en praktische informatie over de vakantie. Sommige vakantiegroepen kiezen ervoor om na het startweekend zelf nog andere bijkomende voorbereidingsmomenten te plannen. De data en plaats worden per groep bepaald.
infonamiddag Op de laatste zondag van juni organiseert Hannibal voor elke autivakantie een infonamiddag. Alle deelnemers en hun ouders zijn er uitgenodigd, en alle begeleiders, LV’s en de VV. Terwijl jij een activiteit doet met je deelnemer(s), geeft de VV de ouders informatie over de autivakantie. Op deze dag krijg je dus de kans om kennis te maken met jouw deelnemer(s), en om informatie uit te wisselen met de ouders.
15
8. regels en afspraken Op elke vakantie gelden regels en afspraken om de vakantie aangenaam te laten verlopen. Er zijn de algemene regels van Hannibal, die gelden op elke vakantie. De VV kan voor zijn eigen vakantie ook bepaalde regels opleggen. Over een aantal dingen maak je samen goede afspraken.
• de regels van Hannibal Aan onderstaande regels van Hannibal moeten alle vakantiegangers zich houden.
weg van de verblijfplaats De verblijfplaats verlaten doe je alleen in functie van het vakantiegebeuren: samen met de anderen, met jouw deelnemer(s), voor boodschappen, om een uitstap voor te bereiden... Niemand onderneemt dingen los van de groep. Wie meegaat op vakantie engageert zich van het begin tot het einde. Wanneer je met maar een deel van de groep de verblijfplaats verlaat, moet er altijd voldoende assistentie/ begeleiding zijn. Ook bij de thuisblijvers! Begeleiders gaan ’s avonds niet op stap. Koks zijn wel vrij om de vakantieplaats te verlaten als hun kooktaak erop zit. Ze maken hierover wel duidelijke afspraken met de VV. Als er iemand noodgedwongen de vakantie moet verlaten (bij ziekte, een noodgeval thuis, bij gedragsproblemen) verwittigt de VV steeds het secretariaat. Ook het thuisfront wordt verwittigd, zelfs als de persoon in kwestie meerderjarig is.
roken Bij het begin van de vakantie wordt besproken waar en wanneer er gerookt mag worden. Tijdens activiteiten en bij de maaltijden wordt er sowieso niet gerookt. Respecteer sowieso de richtlijnen van het verblijfscentrum en het rookbeleid van je vakantieland. Roker of niet-roker: wees hoffelijk! Rokers duwen hun peuken goed uit en ruimen ze zelf op.
alcohol Een pintje verfrist. Eentje drinken is OK maar onthoud: • Dronkenschap is uitgesloten. • ’s Nachts blijf je verantwoordelijk: ook dan kunnen de deelnemers je nodig hebben. • Hannibal verbiedt het bezit, kopen of drinken van sterke drank (>20°). • Voor buitenlandse vakanties: in andere landen gelden soms strengere regels rond het ge- bruik van alcohol. Respecteer ze! • Dronkenschap is een uitsluitingscriterium in de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid, dus als er iets gebeurt en je bleek toch onder invloed te zijn, dan ben je persoonlijk aansprakelijk. Jongvolwassen deelnemers lusten soms ook graag een pintje. In hun fiche staat beschreven of en hoeveel alcohol ze mogen drinken. behandel hen als volwassenen en laat hen een pintje drinken als ze dat willen (bv. wanneer jullie een terrasje doen of tijdens een fuif).
drugs Bij Hannibal is de regel simpel: cannabis en illegale drugs zijn niet toegelaten. Niemand heeft ze dus op zak. Indien iemand betrapt wordt op het bezit, gebruik of verdelen van drugs, wordt het secretariaat en de politie verwittigd. Druggebruik is een uitsluitingscriterium in de verzekering burgerlijke aansprakelijkheid, dus als er iets gebeurt en je bleek toch onder invloed te zijn, dan ben je persoonlijk aansprakelijk.
16
relaties, intimiteit en privacy Op een vakantie zijn of ontstaan er wel eens koppeltjes. Dat is OK, maar het brengt soms spanningen in de groep. Geef volgende principes door aan je groepsgenoten: • Koppeltjes in de groep mogen niet storen. Het is storend als twee personen vaak kussen, con- stant hand in hand lopen of aan elkaar hangen. • Sommige activiteiten of rustmomenten zullen je de mogelijkheid bieden om even op jezelf te zijn of met je favoriete groepsgenoten. We willen echter niet dat mensen zich voortdurend afzonderen van de groep. Dat geldt niet alleen voor koppeltjes, maar ook voor vrienden. • Als een duo in de groep stoort, is het de verantwoordelijkheid van de VV om hen daarop aan te spreken. • Als de vakantieplaats het toelaat, zijn er aparte jongens- en meisjeskamers. Iedereen slaapt steeds in zijn eigen bed. Als er tweepersoonskamers zijn mogen koppels gerust samen slapen. Koppels die een kamer delen met anderen, slapen apart! • Je afzonderen van de groep is asociaal en seks in het bijzijn van anderen wordt niet getolereerd. Op een vakantie ontbreekt vaak de nodige privacy. Als je niet ongestoord kunt vrijen, stel je seks uit tot na de vakantie. • Een relatie of seksuele handelingen tussen een begeleider en een deelnemer kunnen strafbaar zijn. Bij Hannibal is de regel dat dit sowieso niet gebeurt.
wettelijke overtredingen Handelingen die in de algemene maatschappelijke context niet aanvaard worden (stelen, vandalisme, agressie t.o.v. personen, verkeersovertredingen, openbare zedenschennis...) worden uiteraard ook niet getolereerd op de Hannibalvakanties. Bij overtredingen kan de politie ingeschakeld worden.
bezoek Bezoek en overnachting van buitenstaanders is niet toegestaan. Ervaring leert ons dat bezoek het groepsgebeuren vaak negatief beïnvloedt. Enkel in overleg met het Hannibalteam kunnen eventueel uitzonderingen worden toegestaan. Bezoekers zijn niet verzekerd voor persoonlijke ongevallen en burgerlijke aansprakelijkheid.
telefoon en gsm Privé-gesprekken zijn altijd voor eigen rekening. Voor gesprekken in functie van vakantieactiviteiten gebruik je indien mogelijk de telefoon van het vakantiehuis. Als er onderweg regelmatig gebeld moet worden, koop dan eventueel van het groepsbudget een gsm-kaart (voor buitenlandse vakanties: in je vakantieland). Zo moet er niemand persoonlijk opdraaien voor de kosten. Gebruik je toch je eigen gsm in functie van de vakantie? Er zit een onkostenformulier voor telefoongesprekken in het boekhoudschrift. Verreken je onkosten met de financieel verantwoordelijke en reken zo snel mogelijk af met het groepsbudget, ten laatste op het einde van je vakantie. Bij het begin van de vakantie spreek je met je ploeg af hoe er wordt omgegaan met het gebruik van de gsm. Het kan storend zijn als mensen regelmatig opgebeld worden of sms’jes ontvangen/versturen. Als er een belmoment voorzien wordt voor mensen met een gsm, dan krijgen ook anderen de kans om eens naar huis te bellen (bv. vanuit een telefooncel), als ze daar nood aan hebben.
vijfde maaltijd Het is fijn om ’s avonds laat nog een knabbel te hebben. Snacks, drank en kleine hapjes voor de hele groep kunnen betaald worden van het maaltijdbudget. Als je een kookploeg hebt, dan zorgen zij voor iets kleins om te knabbelen ’s avonds. Er moet rekening gehouden worden met het beschikbare budget: op is op, en het maaltijdbudget is in de eerste plaats voorzien voor de drie hoofdmaaltijden en een vieruurtje. Je groep kan ook afspreken dat late knabbels voor ieders eigen rekening zijn, of een pot samenleggen. Of bv. elke dag twee andere personen laten ‘trakteren’ op iets kleins. Bespreek dit samen, er mag niemand iets opgedrongen worden.
17
• regels eigen aan de autivakanties Een autivakantie heeft oneindig veel regeltjes. De regels van de ene autivakantie kan weleens anders zijn dan de regels van een andere autivakantie. Op het startweekend en op de voorwacht van je vakantie maak je kennis met alle regels. Hou je hieraan en zorg dat je deelnemer(s) zich hieraan houdt. Vb. Iedereen heeft een eigen zitplaats, enkel de VV en LV’en staan op aan tafel tijdens het eten, geen petten en hoofddeksels opzetten tijdens de maaltijd, stil zijn in de gangen, de keuken is niet toegankelijk voor deelnemers...
• afspraken Goede afspraken maken goede vrienden. Er is een verschil tussen regels en afspraken: regels worden opgelegd en zijn niet ter discussie; afspraken maak je samen, in overleg. Voor en tijdens het kamp maakt de VV/LV afspraken met de (leef-)groep. Jij kan ook persoonlijke afspraken maken met jouw deelnemer(s). De afspraken mogen niet indruisen tegen de algemeen geldende regels.
18
9. materiaal van Hannibal
Hannibal geeft elke vakantiegroep een heleboel materiaal mee: knutselmateriaal, spel-materiaal, een EHBOkoffer, een muziekinstallatie... Sommige materialen krijgt elke vakantiegroep standaard mee, andere moeten door je VV worden aangevraagd. Het secretariaat maakt dan een verdeling van het materiaal over alle vakanties. Als je iets nodig hebt voor een bepaalde activiteit, vraag dan aan je VV of het materiaal aangevraagd kan worden bij Hannibal. Als dat niet zo is, kan je VV eventueel beslissen om het aan te kopen met het activiteitenbudget.
persoonlijk materiaal
Je hoeft geen eigen spelmateriaal mee te nemen. Wil je dat toch doen, zorg dan dat alles genaam-tekend is en dat je een lijstje hebt van al jouw persoonlijke spullen. Maak goede afspraken met je medebegeleiders over het al dan niet uitwisselen van materiaal. Let op: als je persoonlijke spullen aan iemand anders toevertrouwt of ter beschikking stelt van de groep, weet dan dat het op eigen risico is. Voor schade, verlies of diefstal van jouw persoonlijke spullen is Hannibal niet verzekerd.
kaften: info en administratie
De VV en LV’en krijgen kaften mee met een heleboel documenten (deelnemers- en begeleiders-fiches, boekhoudschrift, evaluatiepapieren, verzekeringsfiches, crisisplan voor noodgevallen...). Deze kaften zijn specifiek voor hen, maar als je interesse hebt mag jij daar als begeleider ook een kijkje in nemen.
budget
De groep (VV of financeel verantwoordelijke) krijgt een budget mee dat berekend is op het aantal personen en op het aantal dagen dat je vakantie duurt. Dit budget is voor activiteiten: voor extra knutselmateriaal, of een uitstap, of een terrasje… De kookploeg beheert het budget voor alles wat met maaltijden en huishoudelijke dingen te maken heeft.
EHBO
Er is een EHBO-koffer. Vraag het aan je LV of VV als je hieruit iets nodig hebt. Als je met de groep weggaat, neemt de LV een mini-EHBO-tasje mee. Als je met jouw deelnemer(s) weggaat van de kampplaats, doe je dit ook in de mate van het mogelijke. Let op: je mag nooit op eigen houtje medicatie geven, zelfs geen onschuldige pijnstiller! Als iemand ziek is worden de ouders verwittigd en wordt indien nodig medische hulp ingeschakeld. Alleen als de ouders toestemming geven, mag de deelnemer medicatie krijgen.
19
10. verzorging en assistentie Vooral op de vakanties AV kan het gebeuren dat je als begeleider ook verzorgende taken hebt en assistentie moet verlenen. In de persoonlijke inlichtingenfiche van je deelnemer(s) vind je allerlei aanwijzingen i.v.m. zijn hygiëne en in welke mate hij hierbij begeleiding of controle nodig heeft. Dat is dus je vertrekbasis. Stel je open voor assistentie- en verzorgingstaken, ook als je hier onzeker over bent. Sommige deelnemers hebben je hulp hier echt nodig. Geef aan wat je wel en niet wil/kan doen, en vraag hulp aan begeleiders met ervaring.
algemene richtlijnen • Volg de routine die de deelnemer van thuis kent, bekijk hiervoor zijn persoonlijk dossier. • Wat iemand zelf kan, laat je hem zelf doen. Ontneem niemand zijn zelfstandigheid. • Neem geen betuttelende houding aan. • Vertel wat je doet bv. bij het wassen, zo is de deelnemer voorbereid en volgen er geen (onaangename) verrassingen.
in de badkamer wassen Belangrijk is dat je zorgt voor voldoende privacy: doe ramen en deuren dicht, zorg dat er niet voortdurend mensen binnen- en buitengaan, stel de ander op zijn gemak. Neem je tijd om iemand te wassen. Het is een moment van individuele aandacht. Als je iemand wast, doe het dan met water op de juiste temperatuur, zorg dat de deelnemer geen kou krijgt, was ook goed tussen vingers en tenen en in de okselholtes. Spoel heel goed af en vooral: droog heel goed af (dus ook in moeilijke huidplooien en tussen de tenen). Zo voorkom je ongemak en schimmels. scheren Scheren met een elektrisch scheerapparaat doe je op een droge huid. Span de huid lichtjes aan en houd het toestel er loodrecht op. Beweeg rustig, zonder te drukken, tegen de groeirichting van de baard in. Voor het opbergen van het apparaat reinig je het goed met het borsteltje. bril en hoorapparaat Een bril was je iedere morgen met warm water en zeep en droog je af met een propere zakdoek. Een hoorapparaat breng je in nadat de oren zijn schoongemaakt. andere Ook tandenpoetsen, neus en oren schoonmaken, kammen, deodorant aanbrengen e.d. horen bij de verzorgingstaken.
op het toilet Soms is er assistentie nodig op het toilet. Dat kan zich beperken tot het openen of sluiten van een broeksknoop of ritssluiting. Soms moet je helpen bij de transfer van een rolstoel naar het toilet en omgekeerd. Je volgt zelf op of je deelnemer op regelmatige tijdstippen plast. Weet dat hij je niet altijd zal zeggen wanneer dat gebeurt. Stoelgang maken is dikwijls een probleem op vakantie. Geef je deelnemer hiervoor voldoende tijd en privacy. Weet dat je de meeste kans op resultaat hebt wanneer je de deelnemer kort na de maaltijd naar het toilet laat gaan.
20
incontinentie Als je deelnemer ’s nachts een luier draagt, was je zijn schaamstreek en stuit elke ochtend, om huiduitslag te voorkomen. Iemand die incontinent is zet je best om de 4 uur op het toilet. Vervang een natte pamper zo snel mogelijk; gooi hem dadelijk in een daarvoor bestemde vuilbak, best luchtdicht verpakt. Is er een ongelukje gebeurd of zijn de propere kleren op? Vuile kleren of lakens kunnen tijdens de vakantie gewassen worden. De VV kan hiervoor zorgen. Onthoud wel goed wat je meegaf, en zorg ervoor dat je het achteraf herkent.
aan tafel Als je iemand helpt bij het snijden van voedsel of eten in de mond stoppen, dan neem je ook hier de nodige tijd voor. Je hebt oog voor de deelnemer. Door geduld op te brengen zorg je ervoor dat de deelnemer zich niet verslikt en duidelijk kan maken wat hij wil. Ook hier weer: wat hij zelf kan doen, laat je hem doen (al gaat het soms nog zo traag).
de rolstoel Zet jezelf op gelijke ooghoogte wanneer je met iemand in de rolstoel praat. bij het duwen van een rolstoel - Laat de rolstoeler zelf bepalen waar bij naartoe wil of waar hij wil zitten. Begin niet zomaar zonder uitleg met iemand rond te rijden. - Neem een normaal tempo aan, ga niet racen. - Wees voorzichtig: rij niet tegen andere personen, tegen deurstijlen of meubels. - Vermijd hobbelige parcours, steentjes en putten zoveel mogelijk. - Draai de rolstoelgebruiker met zijn gezicht naar de kring waar het gesprek is, of naar de begeleider die de uitleg voert. Tijdens activiteiten zet je rolstoelgebruikers vooraan, zodat ze alles goed kunnen volgen. - Neem geen risico’s. Als je voelt dat een bepaalde hindernis te moeilijk wordt, omdat je niet weet hoe je het moet aanpakken of omdat je te weinig kracht hebt: vraag hulp! een drempel oprijden Rij de voorste wieltjes van de rolstoel tot tegen de drempel. Zet vervolgens je voet op de achterste trapbuis (2 uitsteeksels). Duw met je voet om zo de voorste wieltjes op te lichten. Als er geen trapbuis is, kantel je de rolstoel met je armkracht. Gebruik je benen en je romp als steun om te voorkomen dat de rolstoel achterover valt. Als de drempel hoog is, dan rij je er achterwaarts op. van een drempel afrijden Dit doe je best achterwaarts: eerst de grote wielen voorzichtig van de drempel rijden (goed tegenhouden). Rij je er voorwaarts af dan kantel je de voorste wielen naar boven, en rij je enkel me de achterste wielen. Zo voorkom je dat iemand uit de rolstoel valt. in- en uitstappen - Zet altijd de remmen op als je iemand in of uit de rolstoel helpt stappen. - Bij veel rolstoelen kun je bepaalde onderdelen verwijderen zodat het makkelijker is om iemand in- en uit de rolstoel te helpen: armleuningen, voetsteunen, … - Klap steeds de voetsteunen omhoog en draai ze eventueel ook opzij. - Om een rolstoel te vervoeren in een auto vouw je hem op. Om plaats te besparen kan je er eventueel de wielen afhalen. Je kan bij Hannibal een vorming volgen rond assistentie en verzorging. Bekijk het vormingsaanbod op www.hannibalvakanties.be of vraag info aan je contactpersoon.
21
Hannibal • Van Vaerenberghstraat 6 • 2600 Antwerpen-Berchem tel: 03-609 54 40 • fax: 03-609 54 41 •
[email protected]
