Adventsbode April 2013
IN DEZE UITGAVE Geloven in meervoud Uitgebreide activiteiten agenda De stad lonkt……. Religieuze opvoeding noodzakelijk? Filosofische avond een succes Het St. Catharina klooster En veel meer…….
Aerdenhout
April 2013
Gedicht Je wordt vrij. Alles anders. Alles nieuw. Allen zijn samen. Allen één. Met elkaar. Eén van geest. Alles is mooi. Iedereen is vrolijk. Iedereen gelukkig. Iedereen is geestdriftig. Als een frisse adem, als een loeiende wind. Als wegspattende vonken. Als een laaiend vuur. Geest. Levende geest. Goede Geest. Geest van God. Pinksteren
Geloven in meervoud Kijkend naar de kerkgeschiedenis, zie je een steeds variërend landschap voor je. Een landschap dat ook steeds meer verrassende aspecten kent. Want hoe zagen we tot kort geleden de geschiedenis van het christendom? Ongeveer als volgt. In de eerste tijd na Jezus waren de christenen maar een klein groepje, dat langzamerhand steeds talrijker werd. Naarmate er echter meer mensen christen werden, doken er bij tijd en wijle opvattingen op die niet zo christelijk waren als zij voorgaven te zijn. Die werden dan vervolgens gecorrigeerd en dat de afgewezen opvattingen noemden we ketterijen. Zo’n correctie vond plaats door een bijvoorbeeld op een concilie een geloofsbelijdenis op te stellen. Op die manier, met snoeien en bloeien, groeide het christendom en werd het een sterke beweging. Om het met een beeld te illustreren. Het christendom is als een eikeltje geplant in de geschiedenis en vervolgens een grote boom geworden. Daarvoor moet je echter wel af en toe snoeien, dan waarborg je de groei beter. Maar de eik blijft natuurlijk altijd eik, vanaf zijn eerste schuchtere blaadje tot en met de laatste grote zijtakken. Zo blijkt het echter niet zijn. Het is een veel te idealiserend beeld. Dat eerste christendom was geen jong eikenboompje dat je af en toe moest snoeien; nee, er waren vele bomen (berken, beuken, elzen) die zich allemaal met de naam christendom tooiden. Met als gevolg dat zich tussen al die loten van die verschillende bomen ontwikkelt rivaliteit ontwikkelt. De ene loot drukt de ander weg en op den duur blijft er inderdaad alleen de eik maar over. Die natuurlijk pretendeert dat hij het echte christendom vertegenwoordigt. Dat is niet zo, hij is alleen de meest succesvolle variant van vele soorten christendom. En omdat de geschiedenis altijd door overwinnaars wordt geschreven, zijn wij opgegroeid met het beeld van het christendom als die ene grote eik. Vraag bijvoorbeeld een Katholiek, een Lutheraan, een Anglicaan of een Remonstrant zij de kerkgeschiedenis zien en ze zullen allemaal lange lijnen schetsen die op hun eigen kerk als de top van de boom uitkomen. Ieder meent zichzelf de overwinnaar te zijn of de oorspronkelijkste variant van het christendom. Zo zal bijvoorbeeld een vrijzinnig protestant gemakkelijk als volgt redeneren: rond 1500 vond de Reformatie plaats en gingen de protestanten verder terwijl de katholieken achterbleven als een
dode tak. Daarna wonnen de orthodoxen bij de protestanten en gingen de Remonstranten verder als de werkelijk liberale tak. Kortom, iedereen redeneert naar zijn eigen gelijk toe. Maar nogmaals, er waren en zijn vele varianten van het christendom. Vanaf het begin was het dus geloven in meervoud. Misschien is dat ook wel de kern van het Pinksteren. In de bijbel wordt dat feest mooi beschreven door te vertellen dat de apostelen zo begeesterd spraken dat iedereen hen in zijn eigen taal verstond. Wat zou dat anders moeten betekenen dan dat elk mens op eigen wijze wordt aangesproken en dat geloof een taal is die in vele kleuren, dansend in vele vlammen, kan klinken? Misschien moet je het ook wel zo weer gewoon doen. Zorgen dat mensen bij elkaar komen, zich buigen over verhalen en zo uiteindelijk iets gaan delen dat hun geloof is. Als dat lukt, dan heb je veel gedeeld. Dan heb je gesproken over leven en dood, hoop en verlies, overgave en angst. Over God en mens. Geen kleine zaken en als dat mogelijk is, dan dragen de mensen al veel Geest in zich. Door hun verhalen, hun mening over verhalen, delen zij alles van hun leven, hun hoop en wanhoop. Zo leven geloofsgemeenschappen. Niet afwachtend op de Geest op hen zal neerdalen, maar begeesterd zoekend naar de verhalen die mensen binden.
Liturgie Liturgie is het officiële woord voor de gang van zaken tijdens de kerkdienst. Een draaiboek als het ware om de dienst te doorlopen. Je begint met een openingslied en eindigt met de zegen. Zo ongeveer. Maar het woord betekent van origine niet draaiboek, maar eredienst. Zo noemen het dan ook nog vaak, orde van dienst, de orde van de eredienst. Wat was dan ooit een eredienst? Dat was het volgende. In het oude Athene namen sommige vermogende mensen de kosten van de godsdienstige feesten voor hun rekening. Dat was een eer, een ere-dienst. Daar komt het
woord dus vandaan, de inrichting van de religieuze bijeenkomsten en de bekostiging daarvan. In Athene draaiden die bijeenkomsten bijvoorbeeld om de grote feesten of om de theateropvoeringen (die ook in een religieuze setting plaatsvonden). Waar draait het in het christendom om en wat is daar de kern van de eredienst? Dat is verschillend. Voor de ene kerk is het centrum van zo’n bijeenkomst het Avondmaal, de eucharistie, voor de andere draait het om het verhaal, het Woord van God. Maar in beide gevallen gaat het om een bouwwerk dat bewust is vormgegeven. Want voordat je begint met het allerbelangrijkste, moet je al iets van een spanningsboog hebben opgebouwd. Hoe ging dat dan in onze traditie? Vroeger ging men er van uit dat je in zo’n bijeenkomst God zelf als het ware nadert en dat de weg naar die ontmoeting wel heel zorgvuldig moet worden vormgegeven. Want een mens die God gaat ontmoeten, die moet wel beseffen dat hij oneindig veel minder is dan God. Dat hij zelfs niet waardig is om God te ontmoeten. Hij is een zondaar en dat moet hij zich ook wel goed te binnenbrengen. Dus begon je met een eerste openingsgebed en daarna een belijdenis van schuld. Het moment dat je beseft dat je op weg bent naar God maar als zondaar God helemaal niet onder ogen kunt komen. Daarna, na die schuldbelijdenis, volgde dan een genadeverkondiging. Het moment dat je als het ware uit Gods mond hoorde dat die zonden toch niet het zwaarste hoefden te wegen in de onderlinge ontmoeting. Dat God die vergaf. Daarna volgde dan een lezing van de Tien Geboden, een reminder aan de richtlijn voor een goed leven. Want weliswaar is een mens een zondaar, hij kan en moet toch proberen zijn leven zo goed mogelijk in te richten. Die lezing van de Tien Geboden gaf je als het ware een meetlat in handen om het eigen gedrag te beoordelen. Pas als de gemeenschap zo ver op weg was naar de ontmoeting met God, kon er vermoed worden dat die ontmoeting ook daadwerkelijk mogelijk zou zijn. Dat je Gods eigen woord zou horen en dat het jouw woorden zou ordenen tot een verhaal van Godswege. Maar daar moest je dan ook wel voor bidden, voor het juiste begrip van dat woord, een gebed dus tot de H. Geest om de woorden uit de bijbel geestkracht te verlenen. Waarna de verkondiging/preek plaatsvond, afgesloten met orgelspel of een lied. Daarna
gebeden voor de wereld en een uitzending naar die wereld met de zegen. Die opbouw veranderde in de laatste decennia. De schuldbelijdenis en genadeverkondiging werden vervangen door kyrie en gloria. Versta, door een gebed voor de nood van de wereld en een lofzang op Gods handelen. Maar hoe mooi ook, velen vinden dat die opbouw te weinig aansprekend is. Iedereen begrijpt dat je niet zomaar midden in het verhaal kunt beginnen. Dat je een bepaalde spanningsboog moet opbouwen. Maar hoe doe je dat in deze tijd? Hoe belangrijk zijn de gebeden, psalmen, gezangen, stilte? Met welke middelen bouw je een goede spanningsboog op? Die vragen moet je beantwoorden als je de kerkdienst als belangrijk element van je gemeenteleven in stand wilt houden. Vandaar dat we daar het komend half jaar over gaan nadenken. U hoort er nader van, we gaan er gezamenlijk over spreken. Allereerst op een gemeenteavond op dinsdag 28 mei. Verschillende stemmen komen aan bod, verschillende meningen. Verdere informatie volgt nog.
Sterven Iedereen weet het, je gaat een keer dood. Sterven behoort bij ons leven. Maar dat is wel een waarheid die heel lang veraf blijft. We zeggen inderdaad gemakkelijk: je gaat een keer dood. Maar minder gemakkelijk: ik ga een keer dood. Sterven en je voorbereiden op sterven is emotioneel beladen. Het gaat om een definitief afscheid. Toch, een afscheid waarvan de kerk zegt dat het niet zonder hoop en verwachting is. Beide aspecten, sterven en verwachting, zijn echter niet zo gemakkelijk te bespreken. Maar misschien wel iets dat je eens ter sprake wilt brengen in een (kleinere) groep. Daarom op donderdag 13 juni een avond over sterven en verwachting.
De Adventskerk is een actieve en gastvrije Christelijke geloofsgemeenschap die midden in de huidige samenleving staat. Het beleid van de Adventskerk is gericht op het aanspreken van een groot publiek in Aerdenhout en omgeving. Dat doet zij met een breed aanbod aan activiteiten om beweging te brengen in het geloof en om geloof door te geven aan volgende generaties, waarbij het gaat om de band tussen mens en God. Soms met leden van één generatie, soms met het doel diverse generaties elkaar te laten ontmoeten. Naast inspirerende kerkdiensten bieden wij voor geïnteresseerden o.a. kinderdiensten, levensbeschouwelijke lezingen, themadiensten, gerichte thema bijeenkomsten, spirituele sessies, pastoraat en meditatiegroepen. Zo willen wij een platform en speelveld bieden aan al diegenen die zoeken naar aansluiting bij zichzelf, anderen en God.
activiteiten in en om de Adventskerk Agenda: Zondag 28 april, 10.00 uur: Ds. J. van Selms Zondag 5 mei, 10.00 uur: Ds. M.A. Smalbrugge Zondag 12 mei, 10.00 uur: Ds. M.A.Smalbrugge Zondag 19 mei, Pinksteren 10.00 uur: Ds. M.A. Smalbrugge 10.00 uur: Kandidaat G. van Zanden Zondag 26 mei, Dinsdag 28 mei, 20.00 uur: Gemeentegesprek over liturgie Zondag 2 juni, 10.00 uur: Ds. M.A. Smalbrugge Zondag 9 juni, 10.00 uur: Ds. M.A. Smalbrugge Donderdag 13 juni, 10.00 uur: gemeentegesprek over sterven en verwachting. Zondag 16 juni, 10.00 uur: Ds. M.A.Smalbrugge
Dinsdag 18 juni, 19.00 uur: tuinborrel en presentatie boek ‘Een godvergeten crisis’ Zondag 23 juni, 10.00 uur: Mw. Prof. Dr. M.G.K. van Veen Zondag 7 juli, 10.00 uur: Ds. M.A. Smalbrugge Zondag 14 juli, 10.00 uur: Ds. R. van der Beld
Agenda perron40 Maandag 13 mei, 20.00 uur: Meditatieavond met Kees Voorhoeve, Locatie: Tuinzaal Adventskerk in Aerdenhout Kosten € 10,Woensdag 15 mei, 20.00 uur: Lezing door Geeske Hoving: de Dertigersdip en Midlifecrisis. Zij is lid van de Amsterdamse Studentenekklesia en werkzaam voor de Nieuwe Liefde van Huub Oosterhuis in Amsterdam. Donderdag 3 oktober, 20.00 uur: lezing door filosofe Joke Hermsen Locatie: Tuinzaal Adventskerk in Aerdenhout over het belang van stilte in het leven van de ‘veertigers’. Auteur van vele boeken waaronder de bestseller Stil de tijd, een pleidooi voor een langzame toekomst. Vrijdag 8 t/m zondag 10 november, Retraite in de St. Adelbertabdij in Egmond-Binnen o.l.v. Ds. Matthias Smalbrugge over spiritualiteit en geloof. Kosten € 130,- per persoon. Nieuwe serie gespreksavonden voor deze generatie bij Ds. Matthias Smalbrugge thuis over religie, spiritualiteit en alles wat daar tussen ligt met steeds een ander hedendaags thema. Van 20.00 tot 22.00 uur, toegang vrij wel even opgeven van te voren. Data: dinsdag 12 februari, 26 februari, 12 maart, 26 maart, donderdag 11 april en 2 mei. Adres: Madelievenlaan 9, Aerdenhout.
Kinderkerk agenda Zondag 19 Mei, 10.00 uur: Pinksteren Samenkomst jeugdkerk alle groepen, Pinkstersamenzang Zondag 2 Juni, 10.00 uur: Samenkomst jeugdkerk alle groepen, Schilderen Zondag 16 juni, 10.00 uur: Overvliegdienst Zondag 23 Juni, 10.00 uur: Afsluiting seizoen Samenkomst jeugdkerk alle groepen, Spelletjes ochtend en lekker in de tuin cakejes maken
BLOEMENFONDS In elke dienst mogen we ons koesteren aan de mooie bloemen op de Avondmaalstafel. Dit wordt mogelijk gemaakt door vele gemeenteleden die ons regelmatig ondersteunen met een gift. Deze bloemen zijn dan telkens een teken van verbondenheid aan hen die elke zondag de bloemen van ons ontvangen. Wij mochten in de afgelopen periode ontvangen: 1 x een gift van € 50,Hiervoor mijn hartelijke dank. Met een vriendelijke groet, Bep Dekker, Uw gewaardeerde gift gaarne op gironummer 73.40.832 t.n.v. H.P. Dekker-van der Leeden te Bentveld.
10
Paasdienst 31 maart 2013
11
De stad lonkt…… We schrijven de datum van 9 april 1984 toen Maarten Mol de stoute schoenen aantrok om zich te gaan vestigen aan de mooie Amsterdamse grachtengordel. Zijn oog viel op een groot gerenoveerd pand aan de Singel met uitzicht op de beroemde Lutherse kerk. In dat grote grachtenpand zat een leuk intiem appartement in het souterrain met een parterre. Dit appartement werd kaal opgeleverd zodat Maarten de handen uit de mouwen moest steken. Samen met vrienden maakte hij een leuk stijlplannetje om er zelf een knusse woning van te maken. Net afgestudeerd in Delft, bedrijfskunde, trok hij naar het Amsterdamse stadsleven dat hem wel aanstond. Mede gezien zijn opleiding en Amsterdam als financieel centrum, was het voor hem een logische keuze in Amsterdam te gaan wonen en werken. Hij werd aangenomen bij de toenmalige AMRO bank. Maarten werd geplaatst op de andere Dam en wel in Zaandam voor de interne binnenlandopleiding. Dan gaat het echte werken beginnen. Er volgde een straffe maar duidelijke opleiding waarmee hij de kneepjes van de financiële wereld snel onder de knie kreeg. In de financiële sector mag hij bogen op een glanzende carrière. Maar nu eerst hoe het allemaal begon. Roots en de ontmoeting Het begon in Groningen waar Maarten in 1956 is geboren. Dat was maar van korte duur want zijn ouders verhuisden al snel naar het karakteristieke dorp Gorssel. Daar doorliep hij vlot de diverse schoolopleidingen om uiteindelijk in Delft af te studeren. Maarten was in Delft omgeven door een 12
grote vriendenkring en hier brak ook de periode aan dat er getrouwd ging worden. Zo was hij getuige bij het huwelijk van zijn goede vriend Jeroen Ruoff die ging trouwen met Arien Krijgsman. Haar getuige was haar zusje Henriëtte Krijgsman. Van een bruiloft komt een bruiloft is het gezegde en dat ging bij deze twee getuigen wel degelijk op. Want bij de twee sprong er een klein vonkje over dat na de feestvreugde maar niet doofde. Nog leuker werd het toen bleek dat Maarten en Henriette bijna buren bleken te zijn. Henriette woonde op de Egelantiergracht, een kwartiertje lopen vanaf de Singel waar Maarten toen woonde. Het kon niet mooier en ondernemende Maarten stelde in de daarop volgende weken een frisse strandwandeling voor om elkaar wat beter te leren kennen. Die strandwandeling werd gevolgd door een veel leukere wandeling op Koninginnedag in de waterleiding duinen. Dat was wel het begin van hun relatie. Henriëtte durfde de relatie wel aan want Maarten vertrok naar Londen om zich verder te bekwamen in de internationale financiële wereld. Zo konden zij op afstand naar elkaar toegroeien. Dat resulteerde in een huwelijksaanzoek van Maarten al na acht maanden. Henriëtte zei geen nee tegen Maarten zodat twee maanden later het aanzoek werd omgezet in een huwelijk. Binnen een jaar na de kennismaking waren zij getrouwd en zij gingen wonen in het appartement van Maarten aan de Singel in Amsterdam. Carrières en huisvesting De carrière van Maarten ging voorspoedig. Na de interne binnenlandopleiding bij de AMRO bank wilde hij wel naar het buitenland. Dat resulteerde in een buitenlandopleiding in Londen bij de Chase Manhattan Bank, de vermaarde familiebank van de Rockefellers. Daar heeft hij een geweldige opleiding gekregen. Na afloop van die opleiding trouwde hij met Henriëtte. Zijn stagebegeleidster uit Londen was nog aanwezig op het huwelijk, maar Maarten had al een andere job bij KPMG op zak. 13
Henriëtte, opgegroeid in Empe bij Zutphen, verhuisde in haar jeugdjaren naar Eindhoven waar zij het Atheneum heeft afgerond. Na een “finishing school” vlakbij Ascot in Engeland, wilde zij naar de hotelschool. Dat werd uiteindelijk, na een opfriscursus Frans, Lausanne, aan het prachtige meer van Geneve. Daar heeft zij haar studie voltooid met de prestigieuze gouvernante opleiding. Terug naar Nederland waar de hotellerie haar trok naar het Amstel Hotel in Amsterdam. Een heel leuke baan met nog leukere collega’s. Ze had haar draai gevonden in de hotellerie en werd gevraagd om in het geheel gerenoveerde Jan Tabak Hotel te komen werken. Die uitdaging nam zij aan om met haar collega’s Jan Tabak weer tot een begrip te maken. Na dat gedaan te hebben ging zij naar het nieuwe Ascot Hotel aan het Damrak in Amsterdam. Zij werd hoofd ‘House Keeping’ en heeft voor het hotel het hele logistieke systeem ontwikkeld. Het stemt haar tevreden dat tot op de dag van vandaag het hotel nog altijd werkt met haar basisconcepten. In de tijd van het Ascot Hotel trouwde zij en na twee jaar diende zich de eerste dochter, Arien, aan. Het intieme souterrain aan de Singel was in de tussentijd verruild tot het betrekken van een stijlvol grachtenpand uit 1635. Daar waren Maarten en Henriëtte met dochter Arien helemaal happy. Maar Maarten bleef ook niet lang bij KPMG. Zijn specialisatie in Cash Management leidde tot een nieuwe baan bij de Banck of America. Dat noopten hen wel om naar België te verhuizen. Zij streken neer in het dorpje Tervuren nabij Brussel. In het heerlijke derde huis in België werd hun tweede dochter Mariëtte en derde dochter Florentien geboren. Maarten had het bij de Bank of America goed naar zijn zin en promoveerde naar een nog betere job in Engeland. Weer verhuizen en nu naar het dorpje Woking ten zuidwesten van Londen. De bankenwereld is groot en klein tegelijk, want de inmiddels gefuseerde ABN-AMRO bank kwam na verloop van tijd met een interessant aanbod 14
bij hem langs. Hij werd hoofd Crediet Management van Global Transaction Services bij de ABN-AMRO bank in Amsterdam. Zij moesten Engeland weer verruilen voor Nederland. De dochters zaten nog op school, zodat Maarten en Henriëtte besloten dat Maarten naar Nederland ging om te gaan werken en een huis te gaan zoeken. Henriëtte bleef met de drie dochters in Woking om het schooljaar af te kunnen maken en te wachten totdat Maarten een leuk stulpje had gevonden. Aerdenhout Het oog van Maarten viel op een prachtig huis aan de Leeuwerikenlaan, waar we nu met Maarten en Henriëtte de familiefeiten doornemen. U kent dat wel, lekker kopje koffie erbij, heerlijke koek en gezamenlijk aan de keukentafel. Opeens een hart gekletter in de keukendeur, ik kijk op en vraag: ’het kattenluik?’ Maar daar staat opeens de dertienjarige Jack Russel met de toepasselijke naam ‘Jacky’ ons aan te kijken met een blik van: die visite had ik niet verwacht. Na enkele tellen draait Jacky zich om en verdwijnt ergens in het royale woonhuis. Weer terug bij de ABN-AMRO bank en wonen in Aerdenhout. Dat wonen in het groen met alles erop en eraan is geweldig als je een baan hebt van 60 tot 80 uur per week. De rust, het groen, de omgeving werken louterend op lichaam en geest. Die rust heb je nodig om je weer op te laden voor de wekelijkse hectische werkzaamheden in de internationale financiële zakenwereld. Maar de rust in Aerdenhout bracht meer om de zinnen te verzetten. Ten eerste lekker samen golfen op de Kennermer Golf & Countryclub. Ten tweede, dochter Arien zat op het Hageveld College, daar werd het plan opgevat om een ‘ouder-kind-koor’ op te richten. Maarten meldde zich bij het koor aan en samen met zijn dochter zong hij kleine solo partijen. Dat was wel de doorbraak van de liefde voor het zingen. Het zingen kreeg een geweldig vervolg toen de Kennemer Golf & Countryclub 100 jaar bestond. Er werd door de leden een komische cabaret in elkaar gezet waar 15
Maarten aan meedeed. Hij zong met volle overtuiging de cabaretteksten ten overstaan van een enthousiast publiek. Muziek had Maarten al vroeg meegekregen van zijn vader, die een zeer goede amateur pianist was. Als Maarten als kind naar bed ging begon vader piano te spelen. Zo viel hij in slaap met een suite van Schubert of een andere klassieker. Zijn twee jaar oudere broer ging voor viool, maar dat was niet het instrument voor Maarten. Hij koos voor de dwarsfluit, mede omdat dit instrument nogal furore maakte in zijn jeugdjaren. Maarten was een goede amateur fluitist wat hem een plaats opleverde in het Delfts Studenten Orkest ‘Apollo’. Dat orkest bestond vooral uit vakstudenten, Maarten werd als amateur eerste fluitist van het orkest. Kerk en geloof Aan de Leeuwerikenlaan staat de Adventskerk. De familie Enschede zijn de aangrenzende buren van Henriëtte en Maarten. Op een ochtend sprak Bernadiene Enschede Maarten aan en vroeg aan hem mee te gaan naar de gezinsdienst in de Adventskerk. Vragen is een beetje zacht uitgedrukt, Bernadiene dreef hen letterlijk de kerk in. Maarten was protestants opgevoed, Henriëtte niet maar de kerkgang werd wel ingepast in het gezinsleven. Vooral omdat Matthias Smalbrugge preekte over het geloof zoals Maarten dat beleefde. Henriëtte heeft jarenlang met anderen de bloemversieringen in de kerk gedaan. Het was voor haar een uitdaging om met de minste middelen het grootste effect te bereiken. Verder hielp zij bij de stichting Welzijn Ouderen Bloemendaal met het rondrijden van maaltijden. Maarten vond zijn weg binnen de Adventskerk in bestuurlijke zin. Hij werd lid van de kerkenraad, de generale synode en was coördinator bij de verbouwing van de Adventskerk. Vooral het laatste onderdeel heeft hem heel wat hoofdbrekens gekost maar uiteindelijk is een prachtige verbouwing tot stand gekomen. In zijn dagelijks werk heeft hij veel moeten aansturen en medewerkers moeten inspireren, stimuleren en motiveren. Een goede leidraad hierbij is dan de Bijbel en geloof. Maarten vervolgt: “De verhalen uit de Bijbel geven je een richtsnoer waarmee je mensen respecteert in hun mens zijn. Binnen je eigen organisatie heb je altijd de zwakkere en de sterkere medewerker. 16
Ik had altijd oog voor de wat zwakkere in de organisatie. Die geven het soms opeens op en dat moet je voor zijn. Ik ging dan in gesprek om op basis van de kwaliteiten van de persoon hem of haar te motiveren. Dat bracht altijd een win-win situatie voor beide partijen op. Hiervan heb je grote voldoening en voor mij een bevestiging van de Bijbelse waarden voor het leven.” Terug naar de stad Nu dan weer een verhuizing aanstaande. Maarten heeft vijftien jaar voor de bank gewerkt in een zeer hectische baan. Dan komt er een moment dat je beide eens een pas op de plaats maakt. De dochters zijn het huis uit en doen het goed. Arien nu 25 jaar is afgestudeerd econometrie en woont in Rotterdam. Mariëtte, 22 jaar, studeert biomedische wetenschappen in Utrecht, zij speelt hoorn in het Nederlands Studenten Orkest. De jongste dochter Florentien, 20 jaar, studeert Sociale Pedagogiek in Haarlem. Speelt mooi hobo en bokst. Dan wordt het huis opeens wel erg groot. Henriëtte en Maarten hebben besloten het roer om te gooien. Maarten is gestopt bij de bank waardoor beide terug willen waar het allemaal begon, Amsterdam. Op een steenworp afstand van het eerste appartement, Singel 24, hebben zij een royaal appartement gevonden aan het IJdok 155, 1013 MM in Amsterdam. De vertrouwde mobiele nummers van beide blijven gehandhaafd. Zij gaan wonen op de 11e verdieping met uitzicht op het levendige IJ en de Jordaan. De reuring van de stad trekt hen weer aan als een warme deken. Dit betekent afscheid van de Adventskerk en van het lommerrijke groen van Aerdenhout. Zij gaan zoeken naar een andere kerkgemeente waarbij de karakteristieke Noorderkerk in de Jordaan hoog op het lijstje staat. Wij van de Adventskerk wensen Maarten en Henriëtte veel succes bij hun keuze om weer aan te sluiten bij een levendige kerkgemeente. Met veel dank voor al jullie inspanningen en medeleven, een warm en gezegend saluut van ons allen. Nico Wognum
17
Is een religieuze opvoeding nog wel noodzakelijk? Met het oog op het proces van ontkerkelijking dat de laatste decennia in Nederland duidelijk te zien is, kan de vraag opkomen of een religieuze opvoeding er nog wel toe doet. Zoals uit recente onderzoeken blijkt, is de invloed van een religieuze opvoeding met name waar het kerkgang op latere leeftijd betreft zeer betrekkelijk. Waar het kerkgang op jongere leeftijd betreft, wanneer kinderen nog thuis wonen, lijkt de religieuze opvoeding wel bepalend voor de kerkgang. Maar dit effect is niet blijvend. Een religieuze opvoeding in het gezin is geen goede voorspeller voor latere kerkgang. Dit in scherpe tegenspraak tot eerdere onderzoeken in de tachtiger jaren. Hiermee is niet gezegd dat een religieuze opvoeding onbelangrijk is. Integendeel. Een religieuze opvoeding is een noodzakelijke, maar onvoldoende voorwaarde voor latere kerkgang. De vraag is dan waarom degenen die een religieuze opvoeding genoten niet meer naar de kerk gaan. Het antwoord op de vraag of men wel of niet naar de kerk zal gaan, is voor veel veertigjarigen afhankelijk van geheel andere factoren dan het feit of men vroeger al dan niet religieus is opgevoed. Naar alle waarschijnlijkheid, zo werd verondersteld, spelen maatschappelijke processen als secularisering en individualisering hierbij een grote rol. De secularisering van de samenleving heeft geleid tot het verlies van religieuze gebondenheid en dat maakt het zo verschrikkelijk moeilijk wanneer men eenmaal los is gekomen van de ouders om weer een verbinding aan te gaan. Daarnaast leven we in een geïndividualiseerde cultuur waarin de mens eerder zichzelf centraal stelt als bron van morele autoriteit en zingeving. Ook speelt de druk en de tijdsdruk een rol, evenals de verandering in het rolpatroon. Een dag heeft slechts 24 uur, een week 7 vol geplande dagen. Typisch voor veertigers is dat het ik en de ontwikkeling van het ik meer telt dan de groep. Zij werden bevrijd van oude waarden en moesten hun 18
leven zelf vorm geven. Maar juist het bevrijden van oude waarden en zuilen maakt dat ze houvast verloren dat alle eerdere generaties juist aan die oude waarden ontleenden. Zonder houvast, altijd maar zoeken, gebrek aan grenzen maakt dat deze generatie ook een generatie is die met veel onzekerheid en twijfel leeft. Want, wanneer alles mogelijk wordt, wat kies je dan? Waar vind je dan nog wel die houvast? Wanneer tegenslag het leven binnendringt, waar vind je dan nog troost, hoop en vertrouwen? En wanneer die traditie en waarden wegvallen, hoe lang duurt het dan wel niet voordat er van een nieuwe traditie gesproken kan worden? Een traditie betekent niet het omarmen van as, maar het doorgeven van vuur. Naar jezelf, je dierbaren en de volgende generatie. De behoefte aan een morele en religieuze autoriteit buiten het individu in de vorm van een religieuze institutie is daarmee afgenomen. In deze context heeft de kerk allang niet meer het monopolie op het religieuze leven, dus waarom zou je daar dan nog naar te gaan? We lijken er getuige van te zijn dat religie het aflegt tegen het atheïsme. Heel Europa is aan het ontkerkelijken, Nederland in het bijzonder en de Nederlandse jongeren lopen daarbij helemaal voorop. Religie is voor jongeren totaal geen issue meer. Religieuze opvattingen krijgen tegenwoordig gestalte buiten de kerk. De levensbeschouwing wordt als het ware bij elkaar geraapt. Men noemt dat bricolage. De jongere generaties zijn dan wel geen lid meer van een kerk, maar toch doen ze wel religieus. Met name het bidden is een wijdverbreid en belangrijk geïndividualiseerd ritueel voor jongeren. Zo is religie tegenwoordig meer een actie dan een reflectie. Het is meer doen dan denken. Bidden gebeurt ook meditatief, in stilte, bijvoorbeeld in retraites. Dit is weer gericht op het verrijken van de persoon, op het vergroten van zelfbewustzijn. De jongere generatie zegt dus niet religieus te zijn maar is het wel degelijk. Het bid-ritueel voeren ze het liefste uit wanneer ze alleen zijn, in bed, ’s avonds met gesloten ogen. Ze bidden tot God, daar is weinig twijfel over, zo bleek uit onderzoeken, maar ze vinden het heel erg moeilijk uit te leggen wie God is. God wordt beschreven in vage, onpersoonlijke en abstracte termen. De jongere generaties doen, terwijl de behoefte juist reflectie en rust is. Bezinning op dat wat gebeurd is en op dat wat in het diepste verlangen ligt. 19
Terwijl traditionele kerken worden gekenmerkt door een duidelijke structuur, organisatie en lidmaatschap, ontbreekt nu elke structuur, richting en verbinding. Het gemis van de oude religieuze verbinding in de samenleving wordt niet opgevuld. Zo is er een nieuwe verschuiving waarneembaar, niet zozeer van gezamenlijk en gedeeld geloof naar ongeloof maar van geloof naar individueel zoekerschap. Er ontstaan jongere generaties met een post-materialistisch wereldbeeld. Wie weet met een post-christelijk wereldbeeld. Zij hebben een betrekkelijk grote interesse in het sacrale, al zoekt men het sacrale tegenwoordig eerder in de natuur dan in de kerken. Dit alles zijn moderne en pragmatische antwoorden op de algemene trend van individualisering en culturele fragmentarisering. Je zou jongeren kunnen beschouwen als early adaptors die het meest ontvankelijk zijn voor datgene wat de culturele veranderingen te bieden hebben. Verschuivingen in denkbeelden en gedrag binnen een cultuur zijn eerst en versterkt zichtbaar bij jongeren. Er verdwijnt iets van de traditionele religie maar daarvoor in de plaats is een actief en persoonlijk zoekerschap gekomen. Zij geloven in niets of van alles wat. De tijd van de grote theologische verhalen lijkt voorbij. Reacties zijn welkom:
[email protected] Chantal Visser – de Mol
VERSLAG VAN DE KERKENRAADSVERGADERING dd. 27 FEBRUARI 2013 Eind vorig jaar hebben de leden van de kerkenraad de structuur en werkwijze van de kerkenraad en het dagelijks bestuur onder de loep genomen. Dit heeft geresulteerd in een paar wijzigingen. Ingaande per 1 januari 2013 is de vergaderfrequentie van de kerkenraad wat teruggebracht. Duidelijk werd dat meerdere vergaderingen besteed werden aan zich herhalende onderwerpen, waarbij besluitvorming niet altijd aan de orde was. Het dagelijks bestuur, bestaande uit voorzitter kerkenraad, predikant, scriba, voorzitter diaconie en voorzitter kerkrentmeesters, werd 20
uitgebreid met 2 leden: Nicole Metekohy, jeugdouderling en Nico Wognum, ouderling communicatie/pr. Bij een vergadering van het dagelijks bestuur bestaat altijd voor een kerkenraadslid de mogelijkheid daarbij aanwezig te zijn. Ook zullen, al naar gelang het onderwerp, leden van de kerkenraad gevraagd worden aanwezig te zijn. Na enige tijd zal geëvalueerd worden hoe deze nieuwe werkwijze bevalt. Tijdens de kerkenraadsvergadering van 27 februari j.l. werd de pericoop gehouden door Kees Katsman. Leidraad was hierbij een tekst uit het bijbelboek van Maleachi (vertaling NBG 1951): “4 De dag des Heren”. Kees Katsman vertelde dat de woorden van Maleachi wellicht bekend klinken, want zij maken indruk en dat is soms nodig. Al kan het eerste vers schrik aanjagen, er is niets verontrustends. Maleachi is profeet en pastor, hij probeert ons in het gareel te houden, maar komt met geruststellende woorden in vers 2. Pleit voor rechtvaardigheid. Mensen die bijv. moorden en stelen mogen niet over één kam geschoren worden met degenen die dit niet doen. In vers 2 doet Maleachi de angst voor God, onheil en dood vervliegen. Hij verzekert zijn volk van Gods trouwe liefde. Er is een geruststellend weten dat waar de reis ook naar toe gaat, er een Begeleider is. Hij verkondigt grote vreugde, laten wij als kerk van Christus dat niet vergeten, laten we dat zien, dat horen, dat voelen. In het verlengde van de pericoop en met het oog op Pasen werd Gez.124 : 1,2 gezongen. De resterende vergadering werd besloten met het Onze Vader.
Realisatie ringleiding tuinzaal Het verheugt de Kerkenraad u te kunnen meedelen dat in de eerste week van april een ringleiding in de tuinzaal is aangelegd. Voor een aantal gemeenteleden is hiermee hun wens in vervulling gegaan. Bijeenkomsten in de tuinzaal werden door sommigen gemeden omdat zij de sprekers niet of onvoldoende konden horen en deelname aan discussies niet mogelijk was. Ook voor de goed horenden onder ons was door slechte 21
akoestiek en ‘geruis’ in de zaal vaak niet alles te volgen. Soms is hiervoor uitgeweken naar de kerkzaal met als nadeel vaak een te kleine groep waardoor ‘intimiteit en interactie’ in het gedrang kwamen, met in de winter (te) hoge stookkosten in verhouding tot het aantal aanwezigen. Ook aan de ‘sprekers\inleiders’ is gedacht. Door het gebruik van een draadloze headset en draadloze handmicrofoon is volle bewegingsvrijheid voor hen mogelijk en het voorkomt struikelen over kabel(s). Een ander voordeel is dat de handmicrofoon snel aan vragenstellers kan worden aangereikt c.q. doorgegeven, zodat de spreker de vragen niet hoeft te herhalen. Op de ringleiding is een DAP CD/USB/MP3-speler aangesloten en mogelijkheid voor het gebruik van een Microcard, waardoor muziek of tekst voor ieder goed hoorbaar kan worden afgespeeld. Zoals vrijwel bij alle apparatuur heeft het geheel vele knopjes en schuifjes. Deze zijn – u raadt het al- niet bedoeld om daar naar hartenlust aan te draaien en\of te schuiven. Indien u voor een bijeenkomst de apparatuur wilt gebruiken wordt u verzocht dit aan de koster of een lid van de Kerkenraad te vragen. De Kerkenraad wenst u vele goede -verstaanbare- bijeenkomsten in de tuinzaal toe. Namens deze, Kees Katsman
Gevraagd e-mail adressen Wij zijn in het bezit van ruim honderd e-mail adressen. Maar gaan er vanuit dat in onze kerkgemeenschap er een grotere dekkingsgraad van de 352 postadressen moet zijn. Wilt u een mail zenden aan
[email protected] dan wordt u toegevoegd aan het digitale bestand van de Adventskerk. In de toekomst willen wij u via uw mailadres attenderen op aandachtpunten die direct verband houden met kerkelijke activiteiten op korte termijn. Wij danken u voor de medewerking. Redactie. 22
Nieuws vanuit Stem in de Stad Via dit bericht willen we u als gemeentelid of parochiaan op de hoogte houden wat er op de diverse afdelingen van Stem in de Stad gebeurt. Door het jaar heen zullen de afdelingen Aanloopcentrum, Diaconaal Werk, Asielzoekers en Straatpastoraat beurtelings een bijdrage schrijven. Dit keer is de beurt aan de afdeling diaconaal werk. De afdeling diaconaal werk streeft naar het tot stand brengen van verbondenheid tussen mensen om daarmee te voorkomen dat mensen worden uitgesloten. We zetten in op verbinding zoeken, verbinding maken en verbinding houden, ook als er niet direct oplossingen zijn of mensen herhaaldelijk in dezelfde valkuilen stappen. De mens als geheel staat centraal. Deze werkwijze maakt dat al vanaf het allereerste begin de afdeling fungeert als een vangnet voor mensen, die elders buiten de boot (dreigen te) vallen. Voor veel mensen is de afdeling met haar spreekuren een laatste strohalm. Het laagdrempelige karakter en de persoonlijke aandacht maken dat lijntjes tot stand worden gebracht en vastgehouden met mensen die buiten beeld zijn geraakt of die zelf reguliere zorg zijn gaan mijden. Voor de mensen met complexe en langdurige problematiek zijn de peilers van de afdeling: uithoudingsvermogen en trouw. De afdeling gaat uit van het standpunt dat zij in principe geen hulp verleent die elders in Haarlem wordt aangeboden. Zij werkt waar mogelijk als bruggenbouwer tussen de gast en de hulpverlenende instanties. Een onderdeel van de afdeling is het houden van spreekuren. Momenteel hebben we een tekort aan spreekuurvrijwilligers, waardoor we hebben moeten korten op het aantal spreekuurmomenten. Wilt u meehelpen om weer te groeien van 1 naar 2 spreekuurmomenten per week en hebt u een 23
hulpverleningsachtergrond en tevens de bereidheid om de sociale kaart van Haarlem u eigen te maken, meldt u aan! We zijn ervan overtuigd dat samen doen werkt! Mail naar
[email protected] ter attentie van Petra de Vries, coördinator afdeling diaconaal werk. Ik neem dat contact met u op om in een persoonlijk gesprek meer te vertellen.
Achter de knoppen of microfoon Wie het leuk vindt om als vrijwilliger iets te doen bij een radiozender, is van harte welkom bij Radio Bloemendaal. Die zendt al uit vanaf 1924. Elke zondag zijn niet alleen de kerkdiensten van de Protestantse Gemeente Bloemendaal-Overveen via 1116 AM te horen, maar ook allerlei andere programma’s met sprekers en muziek. Op dit moment is al een groep vrijwilligers actief voor Radio Bloemendaal. De bezigheden zijn heel uiteenlopend: omroep verzorgen, muziek uitzoeken, programma’s samenstellen en (computer)techniek, met onder meer het opnemen en uitzenden van diensten en maken van buitenopnamen. Misschien wekt het woord techniek de indruk dat allerlei vaardigheden vereist zijn, maar dat valt heel erg mee! Alle beginners krijgen een interne opleiding en nieuwe omroepers (m/v) worden getraind, zodat ze op hun gemak achter de microfoon kunnen zitten. Kom daarom eens langs in de radiostudio. Het beste is eerst even te bellen naar Jan van der Kroon, 06 50201135, of neem contact op via
[email protected].
24
Filosofische avond Buitengewone ervaringen een succes De filosofische avond is een avond waarbij we een onderwerp aansnijden dat ons uitnodigt om eens verder te kijken dan onze gewone kaders en hierover met mensen van alle leeftijden gedachten en ervaringen uit te wisselen. Op 18 maart stond het thema Buitengewone Ervaringen centraal. De inleiding werd verzorgd door em. Prof. dr. Hans Gerding die zich in zijn werk verdiept heeft in dit onderwerp. Hierna volgt een verslag van de avond waarin enkele essenties aangestipt worden. Buitengewone ervaringen kunnen eigenlijk beter grensoverschrijdende ervaringen genoemd worden. Daaronder kunnen we verstaan ervaringen waarbij de grenzen van tijd (bijvoorbeeld voorspellende droom), ruimte (informatie krijgen over een verre verwant) en lichamelijkheid (bijna dood ervaring, BDE) worden overgeschreden. Andere voorbeelden zijn het krijgen van beelden over een vorig leven en contact met overledenen. Als laatste categorie noemt Gerding de grenzen van het ego, ook wel een spirituele crisis genoemd, die gepaard kan gaan met psychotische verschijnselen van meer of minder ernstige aard. In dit verband noemt Gerding het begrip ‘kundalini’, een bepaalde energie die vooral bekend is in oosterse wijsheidstradities. Bij een onderzoek naar het optreden van grensoverschrijdende ervaringen blijkt dat 1 op de 7 Nederlanders wel eens een dergelijke ervaring heeft doorgemaakt. De meesten verwerken het in de loop van de tijd maar sommigen (15%) lopen hierin vast en hebben hulp nodig. Vaak is de hulpverlening op dit terrein onvoldoende omdat men (huisarts, psycholoog, psychiater) onbekend is op dit terrein. Waar gaat het nu om bij die grensoverschrijdende ervaringen die een impact hebben op het leven? We zouden deze kunnen opvatten als een existentieel moment die een noëtische kwaliteit heeft. Daarmee bedoelen we dat iemand kennis krijgt die van een andere orde is, iets leert over de werkelijkheid, een ervaring heeft van totale liefde, waarheid, het gevoel van contact met God. Het wordt ook wel een mystieke ervaring genoemd, of een kosmische ervaring. In elk geval schieten woorden te kort om te beschrijven wat men heeft meegemaakt. 25
Eén van de gevolgen is dat men op een andere manier in het leven staat en geconfronteerd wordt met de mogelijkheid van een andere levensbeschouwing. Daarnaast is is men vaak veel sensitiever geworden voor de energie van anderen, hun pijn, hun lijden. Men kan zich als het ware minder goed beschermen tegen dergelijke indrukken in contacten met anderen. Het leven verdiept zich maar is ook moeilijker, vooral als het lastig is dit met de eigen omgeving te kunnen bespreken. Als het proces van verwerking op een authentieke manier wordt beleefd ontstaat vaak de wens om het leven te richten op dienstbaarheid en voelt men zich hierdoor vervuld. Prof. Gerding benoemt enkele aspecten die van belang zijn voor het verwerkingsproces: • Het is goed erover te praten met iemand die men vertrouwt. Echter niet met teveel mensen, door onbegrip loopt men de kans voor ‘gek’ te worden versleten en dat kan de kwaliteit van de ervaring verminderen. • Accepteer de ervaring als iets dat bij je hoort, omarm het en neem er verantwoordelijkheid voor. • Zelfonderzoek en terugkijken op het eigen leven kan helpen betekenis te geven en een nieuwe levensbeschouwing te formuleren. Bij mensen die al een religieuze levenshouding hadden kan het verdiepend werken. • Het is goed om het leven erop te gaan ‘inrichten’, zoek op dagelijkse basis enkele uren het alleen zijn en verricht aardse zaken zoals sport, tuinwerk en dergelijke. Vergelijk met het beeld van een boom met takken die tot in de hemel reiken, die heeft een diep en goed wortelstelsel nodig.
26
HET ST. KATHARINAKLOOSTER Dat de Sinaï zo bergachtig was, wist ik niet. Dat zag ik pas toen we eroverheen vlogen naar Sharm El Sheik, de zuidpunt van het driehoekige schiereiland. Sinaï betekent ‘tand’, naar de vorm. Hoe woestijnachtig de streek ook is, er wonen zo’n 300.000 Bedoeïenen in de Sinaï. Voornamelijk in het noorden, waar terreingesteldheid en klimaat enige landbouw en veeteelt toelaten. Voor de nomaden in het zuiden zijn de toeristen de voornaamste bron van inkomsten. De moderne tijd is niet aan hen voorbijgegaan: er zijn hoogspanningsleidingen en twee- en vierbaans asfaltwegen aangelegd, her en der ligt plasticafval en wij zagen een man op een dromedaris een mobiele telefoon gebruiken. Dat een zo onherbergzame streek zo’n grote rol in de geschiedenis gespeeld heeft - de Tien Geboden zijn er ontstaan - mag opmerkelijk heten. Van Sharm El Sheik, waar het cruiseschip waarop wij verbleven in de haven lag, reden wij per bus naar het beroemde St. Katharinaklooster, het oudste bestaande Christelijke klooster. Het wordt nog bewoond door 24 Grieksorthodoxe monniken. St. Helena, de moeder van Keizer Constantijn, stichtte het in 337. (Ik heb twijfel of dit jaartal accuraat is, omdat verschillende bronnen in Wikipedia 330 als haar sterfjaar vermelden. Niettemin mogen wij aannemen dat het klooster dateert van vroeg in de 4e eeuw.) Waarom daar, ‘in the middle of nowhere’? Omdat het een heilige plaats was. Daar zag Mozes het braambos branden dat niet verteerde, en daar kreeg hij het bevel zijn schoenen uit te trekken omdat de grond waarop hij stond heilig was. De struik, die een stek van de originele zou zijn, is, niet brandend, nog altijd te observeren – en fotograferen -, zij het niet op de oorspronkelijke plaats. Het gewas schijnt om bouwkundige redenen verplaatst te zijn. Een schildering bij de ingang van het klooster beeldt Mozes af, zijn schoenen uittrekkend. 27
Daar is ook de put waar Mozes de dochters van Jetro (of Rehuel volgens Exodus 2:18) hielp hun vee te drenken. Aan deze goede daad hield hij een echtgenote over: hij trouwde Zippora, de oudste van de zeven dochters van de priester van Midian. Men heeft enkele legendes samengevoegd. Het klooster ligt aan de voet van de twee hoogste bergen van Egypte: de Mozesberg waar Mozes de Tien Geboden ontving en de Catharinaberg waar het lijk van de heilige Katharina gevonden werd - daarover hieronder meer. Rijke schenkingen aan het startende klooster trokken roversbenden aan. Daarom besloot Keizer Justinianus in 530 tot de bouw van een grotere basiliek, die de Kerk van de Transfiguratie werd, en beschermde het klooster met zware fortmuren rondom. De massieve granieten muren zijn heden ten dage nog imposant. Wie was de Heilige Katharina, naar wie het klooster heet? Katharina werd in 294 in Alexandrië geboren in een aristocratische familie. Zij was intelligent en studeerde. Op haar vijftiende kende ze alle werken van Plato uit het hoofd. Zij bekeerde zich tot het Christendom. Zij beschuldigde keizer Maxentius, die haar vroeg zijn tweede vrouw te worden, van heidendom. Veertig wijze mannen, die de opdracht hadden haar tot rede te brengen, wist zij te bekeren. Ondanks wrede martelingen verloochende zij haar geloof niet. Zij werd tenslotte onthoofd in 307 op 25 november (haar naamdag). Haar lichaam verdween. Gezegd werd dat engelen het meegenomen hadden. Monniken vonden, na een visioen op zoek gegaan, vijf eeuwen later haar lichaam, niet vergaan, op een berg in de Sinaï terug, vlak bij het klooster, dat sindsdien haar naam draagt. Toen in 640 Egypte islamitisch werd, zou een delegatie van monniken Mohammed bezocht hebben. Een document waarin de Profeet zelf het klooster bescherming toezegt, wordt in het kloostermuseum bewaard. In de Sinaï bevinden wij ons dichtbij het begin van de monotheïstische godsdiensten. Tony Roodvoets 28
Kopij inleveren, LET OP!
Het adres voor de kopij van de Adventsbode is gewijzigd in:
[email protected]
Inleverdata kopij Adventsbode Maandag 1 juli Uw kopij inleveren per e-mail op voornoemd adres. Foto’s in JPG-bestand (grootte 330 KB) Redactie 29
ADRESSEN en TELEFOONNUMMERS Predikant Ds. M.A. Smalbrugge, Madelievenlaan 9, 2111 ZJ Aerdenhout. Tel. 023 524 59 07. Scriba Kerkenraad Mw. A.L.W. Dedel-Sweerts de Landas, Essenlaan 4 2061 GB Bloemendaal. Tel. 023 527 51 75. Diac. hulp Dhr. R. Jacobs, Asterlaan 37, 2111 BG, Aerdenhout. Tel. 023 524 27 10. Kerkvoogdij Dhr. J.M. Nijstad, Sparrenlaan 25, 2111 AE, Aerdenhout. Tel. 023 544 18 07. Kerkgebouw Adventskerk, Leeuwerikenlaan 7, 2111 HA, Aerdenhout. Tel. 023 524 13 46. Kerkelijk Bureau Mw. S. Gunneman, Camplaan 18, 2103 GW, Heemstede. Tel. 023 547 4612. Open: dinsdag en donderdag van 09.30 – 12.30 uur. E-mail:
[email protected] Organist Dhr. J. Stork, IJssellaan 39, 2105 VA, Heemstede. Tel. 023 531 59 68. Koster Dhr. H. Geluk, Wagnerkade 39, 2102 CS, Heemstede. Tel. 023 529 48 14. E-mail:
[email protected] Hulpkoster/ Dhr. P.C. van Iperen, Recifelaan 28, 2051 LN, Overveen. Beheerder website Tel. 023 525 92 56. E-mail:
[email protected] Website www.adventskerk.com Autodienst Mevrouw M.E. Nijstad-Taal, Sparrenlaan 25 2111 AE Aerdenhout. Tel. 023 544 18 07. Crèchedienst Alexandra Frère, Tel. 023 524 14 54. Adventskoor Dirigent: Xandra Mizée Adreswijzigingen
[email protected] Kopij Adventsbode
[email protected]
GIRONUMMERS 65.72.054 ds. M.A. Smalbrugge t.n.v. Bijzondere fondsen PKN 32.20.50 Diaconie t.n.v. penningm. te Aerdenhout 96.95.530 Kerkvoogdij t.n.v. penningm. te Aerdenhout 34.48.284 Ontwikkelingshulp t.n.v. penningm. te Aerdenhout 73.40.832 Bloemenfonds t.n.v. mw. H.P. Dekker-Van der Leeden te Bentveld
BANKNUMMERS 56.23.46.899 55.52.54.933
Diaconie ABN AMRO Bloemendaal t.n.v. penningmeester te Aerdenhout Kerkvoogdij ABN AMRO Aerdenhout t.n.v. penningmeester te Aerdenhout 30