la, iaarverslag 1a
TNO 1972
B;bliotheok Hoofdkantoor 's-Graven haEe
i
iaarverslag TNO 1972 1a
centrale organisatie algemeen gedeelte
iti
lNú
0 At0: tg/J
m3)
jutiana van stotbergtaan r48 -'s-Eravenhage
De doeleinden van de wetenschapsbeoefening, de structuur waarin een nationaal wetenschapsbeleid kan worden gevoerd, de plaats van de instellingen en organen die onderzoek verrichten en de onderlinge betrekkingen tussen de organen en instellingen bli.¡'ven onderwerp van diepgaande discussie. Het jaar 1972 was gekenmerkt door het verschijnen van een groot aantal nota's, adviezen en rappoften over de wetenschap in Nederland. Drie daarvan waren voor TNO van bijzonder belang. Er was allereerst het rapport van de groep'Examiners'van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), een groep onafhankelijke buitenlandse deskundigen, die een oordeel uitsprak over de wetenschapsbeoe'fening in Nederland. Voorts was er het lnnovatieadvies van de Raad van Advies voor het Wetenschapsberleid (RAWB), dat voor een belangrijk gedeelte was toegespitst op het functio,neren van TNO. En ten slotte was er de nota van de G,espreksgroep Universitair Onderzoek (GUO), die behalve een gedetailleerde beschouwing over het universitaire onderzoek ook enkele globale gedachten over de totale structuur van de wetenschapsbeoefening bevat. Voor TNO als dienstverlenende organisatie is van essentiële en centrale betekenis de relatie tussen TNO aan de ene zijde en aan de andere zijde de gebruikers van de door TNO aangeboden diensten. Deze relatie is in het algemeen he,el doorzichtig in die sector van onze v¡erkzaamheden die het gevolg is van door opdrachtgevers geformuleerde doeleinden. Ook voor dat gede,elte van ons programma, dat in het kade'r van de z.g. stimuleringsre,ge,ling tot stand komt, moet er een duideltjke overeenstemming worden verkregen tussen de bedoelingen van degenen die bijdragen geven in de kosten van bepaalde onderzoekingen en degenen die deze onderzoekingen uitvoeren. Minder bevredigend is de relatie soms in de activiteiten d¡e traditioneel worden aangeduid met de te'rm 'vrU speurwerk', welke activiteiten vooral worden gefinancierd uit het van de overheid ontvangen exploitatiesubsidie. Anders dan de naam zou doen vermoeden, gaat het e'chter niet om een programma, dat in hoofdzaak lot stand komt uit de toevallige gedachten en de vri.¡'e keuze van de onderzoekers. Veelee,r gaat het om programma's, die zijn afgestemd op in de maatschappij levende, behoeften en die financiering door de overheid rechtvaardigen op grond van de verwachting, dat, binnen het raam van het overheidsbeleid, de industriële innovatie, de medische verzorging etc. op middellange of lange termijn zal worden ondersteund door de resultaten van dit werk. Een belangrijk gedeelte van wat'vrij speurwerk'heet is in feite onderzoek waarvan de doelstellingen in overleg tussen de onderzoekers en de betreffende beleidsinstanties c.q. maatschappelijke groeperingen worden vastgesteld. Dit onderzoek kan in
de ware betekenis van het woord als strategisch onderzoek worden aan' geduid.
De relatie TNO - afnemer ligt wat betreft het op lange termijn gerichte werk moeilijke,r dan die tussen een R & D-afd,eling van b.v. een grote industriële onderneming en de leiding van die onderneming. ln een industriële organisatie bestaat een wisselwerking tussen leiding en R & D,
waarin de door de leiding bepaalde doelstellingen richtinggevend zijn voor het be'leid van de R & D-afderling, en waarin omgekeerd vanuit de sector R & D bouwstenen worden geleverd voor het beleid van de Leiding van de ondeirneming. De verdere coördinatie van de bemoeienis van de overheid met de wetenschapsbeo,efening zal ongetwijfeld door de Minister voor het Wetenschapsbe,leid te,r hand worden genomen. De mogelijkheid van dienstverlening door TNO zal daardoor belangrijk kunnen verbeteren.
Voor de verschillende bijzondere Organisaties en voor de verschillende werkterreinen weegt het vraagstuk van de verhouding TNO - klant bepaald ni,et even zwaa,r. ln de sfeer van de defensieresearch is eren duidelijke re,latie met het betreffende ministerie en met de krijgsmacht aanwe,zig. Binnen deze relatie komt een meerjarig werkprogramma tot stand, dat in onderling overleg periodiek wordt bijgesteld. Het Nederlands Defensie Research Co'ördinatie Comité bevo,rdert de afstemming van he,t programma van de Rijksverdedigingsorganisatie (RVO) op het werk dat elders geschiedt. Op het terrein van de landbouw is een goede bundeling tot stand gebracht van wat aan onderzoek wo,rdt verricht in rijksinstituten, wetenschappeli.¡'k onderwijs en TNO-instituten. Op het gebied van het voedingsonderzoek zijn de externe betrekkingen van de Voedingsorganisatie (VO) bevre'digend, zij het dat zich hier het probleem voordoet dat een groot deel van het beschikbare po.tentieel in beslag wo'rdt genomen door actuele vragen, die om behandeling en beantwoording op korte termijn vragen. Daardoor is er relatief te weinig armslag voor 'vrij', 'strategisch' onderzoek, dat juist de ontwikkeling op lange termijn moe,t veilig stellen. De Gezondheidsorganisatie (GO) heeft haar werkterrein duidel[jk verdeeld in gebieden, die ieder hun plaats in de volgorde van prio,riteiten en de daarmere samenhangende middelen krijgen toegekend. ln het p,raktische beleid komen to,t uitdrukking zowel de wens tot overleg met de overheid als de bereidheid tot samenwerking met de universitaire research. De klantenkring van de Nijve,rheidsorganisatie (NO) en die van de Centrale Organisatie (CO) zUn het meest gevarieerd. De relatie TNO - gebruikers vertoont bij deze beide organisati,es ook de grootste onderlinge verschillen in effectiviteit. ln be-
drijfstakken waar samenwerkingsvormen bestaan, als b.v. speurwerkverenigingen, is de relatie dikwijls zeer bevredigend, in andere se'ctoren is het vaak moeilijk om tot een goede dienstverlening te komen.
Het dage,l¡ks bestuur van de Centrale Organisatie heeft een hoge prioriteit gegeven aan het verdiepen en verbreden van de relatie TNO - gebruiker. Aan een extern adviesbureau is opdracht gegeven vo'or de eerste fase van een onde,rzoek dat gericht is op een analyse van het externe relatiepatroon van TNO. Daarin zal worden gedifferentieerd naar catego'rieën van gebruikers en naar werkterreinen. Een heel belangri.¡'k aspect van het functioneren van TNO is nog de wijze waarop TNO zich via woord, ge'schrift, tentoonstellingen etc. presenteert. Verrmeld kan
worden de instelling van een werkgroep public relations, die tot opdracht heeft - daarbij gesteund door een deskundige adviseur - het bestuur te adviseren over de uitbouw van de secto,r public re,lations. Ten einde inzicht te ve,rkrijgen ìn de totaliiteit van de we'rkzaamheden van TNO is e,en analyse gemaakt van ons werk in 1972, waarbij een reeks van werkgebieden wordt ondersche,iden en waarbij de inspanning van
de verschillende bijzondere Organisaties op deze werkgebieden wordt aangeduid. Onderstaande Tabel I bevat een globale samenvatting van deze analyse. Voor de verschillende hoofdrubrieken is thans h,et materiaal beschikbaar dat de activiteiten veel meer in detail weergeeft. TNO stelt het o,p prijs de pro'gramma's van werkzaamheden, die alle zijn opgezet en uitgevoe,rd ten dienste van het algemeen belang, ter discussie te stellen, in he,t bi.¡'zonder in overleg met vertegenwoor.digers van de overheid en van die groepen van de samenleving, waarvoor deze prog
ramma's re,levant zijn.
Uit de analyse blijkt dat er enkele 'gro;te' act¡viteiten zijn, die iede'r enkele tientallen procenten van de beschikbare middelen opeisen. De grote drie zijn defensie, waarvan de relatieve omvang in de loop der jaren
weinig is veranderd, de gezondheidsres,earch mert inbegr¡p van de milieuhygiëne,, die een geleidelijk toenemend aandeel neemt, en als derde onderzoek en advies ten dienste van innovatie in de nijve'rheid, welke werkzaamhe,den relatief een iets afne'mend deel van het to'taal vormen. Als ge,bieden van middelgrote omvang kunnen worden beschouwd de kernenergie, in hoofdzaa'k het 50 MW-natrium circuit in Henge'lo, het onderzoek ten dienste van de bouw en de ruimtel[jke ordening en ten slotte het onderzoek ten dienste van de landbouw. Uit deze analyse blijkt tevens hoe op een aantal belangrijke gebieden brjdragen worden geleverd vanuit mee,r dan één bijzonde're Organisatie. Op die gebieden is het van groot belang dat de verschillende sectoren
Tabel
I
Kosten van activiteiten van TNO in volgens de NABS*-indeling.
f
1 000
000,-, toegerekend aan werkgebieCen
NABS-hoofdstuk
1. Kernenergie en Kernfystca 2. Ruimte-onderzoek 3. Defensie 4. Exploratie en Exploitat¡e van het aardse
milieu 5. Gezondheid 6. lnfrastructuur en ruimtelljke ordenlng 7. Produktiviteit * technologie in de landbouw 8. Produktiviteit + technologie in de industrie 9. lnformatieverwerking + automat¡sering 10. Sociale wetenschappen 1 l. Onderzoek van algemene aard PM Niet ingedeeld * **
CO NO VO BVO
GO
13,2
1,1 0,3 1,1 1,6
26,8
3,5
6,9 8,1 5,8 8,7n" 1,5 2,9 8,1 7,1 0,5
43,6
2,1
4,1 70,0 9,6 1,9 2,0
0,7
0,8
2,8 0,2 6,1 5,5
0,4
3,2
Nomenclature pour I'Analyse et la comparaison des programmes et Budgets Scientif iques.
waarvan med,ische research ten laste van Defensie
f
6,1 mln.
van TNO gezamenluk optreden en dat er doelmatige procedures zUn om de ge'meenschappelijke uitvoering van projecten, waarbij meerdere, organ¡saties betrokken zijn, goed te laten verlopen.
De hierboven aangegeven uitgangspunten voor het beleid, namelijk het intensiveren van de relatie TNO - gebruiker en het geven van inzicht in de totaliteit van onze act¡viteiten, liggen geherel in de lijn van b.v. het lnnovatie-advies van de RAWB. De in dit adv¡es vervatte, aanbevelingen hebben mede het be'leid beinvloe'd. Daarnaast ¡s er goede nota van genomen, dat de RAWB aan de overhe,id heeft aanbevolen TNO te benutten als centraal punt van wetenschappelijk onderzoe,k ter ondersteuning van het beleid gericht op maatschappelijke innovatie. H,et dageli.¡'ks bestuur van de Centrale Organisatie heeft dan ook het kabinetsbesluit met instemming begroet, waarbij een comm¡ssie in het leven wordt geroepen om de relatie overheid - TNO nader te doen onderzoeken.
Behalve van het formule,ren u,¿¡ ¿dsrquate, voor het be'l'e,id van de 'opdrachtgever' re,levante, programma's is het sr¡cces van TNO uiteraard
-
afhankeli.¡'k va,n de beschikbaarheid va'n de
juiste medewerkers. Daarmee
is de centrale betekenis van het personeelsbeleid tot uitdrukking gebracht. De Afdeling Personeelszaken heeft in het afgelopen jaar veel belangrijk werk verricht om te bereiken dat een personeelsbeleid kan worden gevoerd dat vo,ldoet aan de eisen van de tijd en dat is afgestemd op de specifieke behoeften van een R & D-organisatie met een zo breed spectrum van actlviteiten als TNO. Genoemd mogen worden de introductie van het formati,eclassificatiesysteem en de ontwikkeling van een modern systee'm van perso,neelsadministratie. De invoering van het formati,eclassificatiesysteem - steeds in nauw ove,rleg met de vertegenwoordigende organen va,n het pe,rsoneel - is goeddeels voltooid, de' laatste fase, namelijk de invoering van het beoordelingssysteem, is ingegaan. De personeelsadministratie ontwikkelt zich tot een systee'm, dat de gegevens kan leveren die noodzakelrjk of gewenst zijn voor een goede beleidsvoering. Besloten is de Afdeling Pe,rsoneelszaken nog een zwaarder accent te geven door deze afdeìing rechtstreeks te laten ressorteren onder het dagelijks bestuur van de Centrale Orga,nisatie, waarbij de voorzitter van dit bestuur het regelmatig contact m,et de directeur van de Afdeling Persone,e,lszaken zal onderhouden. Van de belangrijke zaken die in de komende ja'ren in deze secto,r de aandacht zullen opeisen kunnen de vo,lgende worden genoemd:
-
De interne en de externe mobiliteit. De interne m,obiliteit wordt re,eds bevorderd doo,r de regelmatige publikatie van komende en bestaande vacatures en door goede procedures, die erop gericht ziln deze vacatures waar mogeli.¡'k en gewenst door TNO-ers te doen bezetten. Deze interne mobiliteit is niet beperkt to't de ve'rschillende bijzondere Organisaties, maar geldt binnen de organisatie als tortaliteit.
De externe mobilite'it, met name het overgaan van TNO-medewerke'rs naar overheid, bedrijfsleven of wetenschappelijk ondenarijs, wo'rdt nog sterk belemmerd door de bestaande pensioenregeling, die een tussentijds vertre,k in het algemeen slechts mogel[jk maakt indien de' betreffende medewe,rker bereid is belangrijke offers in de sfeer vâ'rì dê pensioenre,chten te aanvaarden. Dit probleem is des te urgenter, omdat deze externe mobiliteit een belangrijk hulpm'iddel zou ziin om de dienstverlenende taak van TNO te ondersteunen, namelijk do'ordat medewerkers de in TNO opgedane ervaring in bedrijfslreven of overheid zouden inbrengen.
-
Management development. De ingewikkelde structuur en de gevarieerde taken van een o,rgan¡satie als TNO vragen om een grote' deskundigheid op het gebied van management op de verschillende niveaus van de organisatie,. Het is der overtuiging van het bestuur dat het van groot
belang is om de'genen in en buiten de organisatie, die belast worden met manargement-functies, de gele'genheid te bieden zich de informatie eigen
te maken die op dit gebied beschikbaar is en die voor een adequate functieve,rvulling noodza,kelijk is.
-
'Job rotation' zal systematisch bezien moeten worden als onderdeel van een verantwoord bele,id op het gebied van carrièreplanning, niet op de laatste p,laats ter bevordering van een goed management.
-
De vooftgezette opleiding van medewerkers zal ste,eds meer aan-
dacht vereisen.
-
De o,ntwikkeling van goede procedures en tijdschema's vo'o'r de, behandeling van de jaarlijkse salarisverhogingen op basis van het formatieclassificatiesysteem zal moeten worden afgerond. lnteressa'nt ¡s een vergelijking van het personeelsbestand in 1963 en 1973. In Tabel ll zijn enkele globale gegevens voor de TNO-organisaties
samengevat. Tabel ll 1
Aantal acade-
Totaal
Ve,r-
bestand
hou-
ding
mtct
co NO
VO RVO GO
87 175 39 B0 53
Ïotaal
*
'l januari 1973
januari 1963
Aantal Totaal bestand mici
acade-
473
5,9
359
6,8
148 261 71 '130 159
3.274
7,5
769*
618
7,1
1.629
9,3
195
5,0
948
Verhouding 6,4
1.807
6,9
416
5,9
722
5,6
848
5,3
4.7 41
6,2
Direct bij het onderzoek betrokken academici, dus exclusief beheersfuncties en beleidso nders'teu nende
fun
cties.
Uit deze tabel blijkt, dat het aantal academici, dat direct bij hert onderzoek is betrokken relatief niet onbelangrijk is toegenomen, hetgeen nauwelijks verrassend is. De verschillen in relatieve bezetting met academici tussen de afzo,nderlijke Organisaties waren ¡n 1973 belangrijk kleiner dan in 1963.
Uit het vele beschikbare materiaal, leeftijdsopbouw, natuurlijk verloop in verschillende categorieën, ,etc., wordt in Tabel lll nog enige informatie gegeven over de samenstelling van de groep academische medewerkers in 1963, respectievelijk 1973. Tabel lll 1
januari 1
963
dr(s) farmacie
1
januari Verand'ering o/o
1973
(1963
:
100)
3
4
biologie
32
56
chemie
122
148
121
1B
42
234
fysica wiskunde arts dierenarts ovenge
E
18
360
24
62
2s8
4
5
4
85
16
26
J/
EO
143
49
79
161
(dr)ir bouwkunde civiel electrotechniek fysica scheepsbouw
175
6
't63
2
11
chemie
55
B1
147
werktuigbouw landbouwkunde
36
75
208
27
1B
61
Totaal
434
177
B[j dit overzicht kunnen de volgende opvallende conclusies worden geregistree,rd. Een sterke relatieve toeneming is te zien bi.¡'de fysici, de medici, de werktuigkundigen, de wiskundigen en in geringere mate bij de bio,logen. ln de groep 'overige' doctorandi valt op de sterke vertegenwoordiging van de gedragswetenschappen in het huidige bestand: 14 soclologen en 21 psychologen. Een minder sterke groei valt waar te nemen bij de chemici, de electrotechnici en de civiel ingenieurs. Nu de jaren van snelle expansie zijn overgegaan in een periode van betrekkelrjk constante omvang van de organisatie, kunnen verschillende nieuwe activiteiten, die op zichzell als urgent worden beoordeeld, niet ter hand worden genomen. He't zal onder deze omstandigheden van des te meer belang worden de ontwikkeling in de samenstelling van het personeelsbestand nauwlettend te volgen. Daarbij zullen wij erin moeten slagen bli.¡'vend voldoende jonge medewerkers van hoog professioneel
niveau aan te trekken. De mo,gelijkheid daartoe zal er in hoge mate afhankelijk van zijn, of wij erin slagen een gezonde doorstroming te bewerkstelligen.
ln deze korte beschouwing hebben wij getracht de twe'e kernp'roblemen in het TNO-beleid aan te duiden: de uitvoering van programma's die voor de verschillende categorieën van instanties waarop onze dienstverlening is gericht relevant zijn en de o'pbouw en instandhouding van een perso,neelsbestand dat blijvend voor de TNO-taak be,rekend is. ln dat geval zullen overheid, bedrijfsleven en andere maatschappelijke groeperingen het vanzeilfspre,kend vinden een beroep op,TNO te doen.
dagel[iks bestuur van de Centrale Organisatie TNO, Hert
A. A. Th. M. van Trier, voorzitter 'M. A. Bleiker E. F. Boon H. J. Dirksen F. Lagerwey J.
10
van Mameren
A.
ALGEMEEN
De jaarrekening is opgesteld volgens de beginselen die reeds een aantal jaren gelden. ln afw[jking van voorgaande jaren is in de winst- en verliesrekening separaat opgenomen de onttrekking/toevoeging aan de voorziening voor onderzoekingen; tevoren maakten de mutaties in de voorziening deel uit van de materiële,kosten. De onderlinge rekening-courantverhoudingen tussen organisaties en onderdelen daarvan zi.¡'n uiteraard bij de combinatie van de jaarrekeningen geëlimineerd. Dit is ook het geval met de onderlinge subsidieverlen¡ngen.
De onderlinge opdrachten z[.¡'n in de winst- en verliesrekening in mindering gebracht van de opbrengsten en van de kosten. Naast de jaarrekening 1972 zijn ter vergeli.¡'king de c[jfers over 1971 opgenomen. Achter de jaarrekening
zi.¡'n
de afzonderl[jke posten nader toegelicht.
B. I.
SUBSIDIE VOOR EXPLO ATIE EN NIEUWBOUW EN OVERIGE INKOMSTEN
1.
exploitatiesubsidie
De Minister van Financiën heeft het exploitatiesubsidie voor 1972 (voorzover het de Rijksverdedigingsorganisat¡e TNO betreft mede bestemd voor de bouw) in eerste instantie vastgesteld op Nadien is aan TNO toege,kend:
-
-
-
*
f
13s.742.O00
de nacalculatie over 1972 suppletie subsidie over 1971 ter compensatie van de financiële gevolgen van de per 1 juli 1971 getroffen algemene loonmaatregelen ten behoeve van de Rijks-
f
10.682.000
verdedigingsorganisatie
f
10.000
f
1.694.072
f
3.700
ter gedeeltelijke compensatie van de financiële gevolgen van de algemene salarismaatregelen per 1 januari, 1 april en 1 oktober 1972 en de uitkering ineens van
aanvullend stimuleringssubsidie over 1972 f 2.062985 na verrekening van in vorige jaren te hoog resp. te laag gedeclareerde bedragen van f 503.553* en f 134.640 aânvullend huisvestingssubsidie over 1972 van f 3.300 na verrekening van het in vorige jaren te hoog gedeclareerde bedrag van f 7.000 -l-
f ln de slotregularisatiewet van het Ministerie van Financiën en
f
148 084.372.
z'1jn
148.124.372*
vermeld f 543.553
Indien het subsidiebedrag ter Eedeeltel¡ke compensatie van de financié le gevolgen van de algemene salarismaatregelen in 1972 ad f 10.682.000 en de verrekende subsidies over voorafgaande jaren buiten beschouwing worden ge,laten, dan is de stijging van het exploitatiesubsidie in 1972ten opzichte van 1971 f 7.002.062 een stug¡ng van5,7o/o.
2.
subsidie voor nieuwbouw
Het subsidie voor nieuwbouw werd oorspronkelijk vastgesteld op f 23.000.000. Na verhoging van dit bedrag mel. f 2.470.000 dat ingevolge artikel 24 van de Comptabiliteitsweit van het dienstjaar 1971 naar 1972
is
overgeboekt, zou beschikbaar zijn voor nieuwbouw f 25.470.000Het Ministerie van Financiën heeft echter niet beschikbaar gesteld f 5.625.000. Van h,et beschikbaar gestelde bedrag ad f 19.845.000 zal f 1.735.000 ex artikel 24 van de Comptabiliteitswet naar het dienstjaar 1973 worden overgeboekt. Het resterende bedrag ad f 18.110.000 paraisseert in de investeringsrekening. Het Ministerie van Financiën heeft ten behoeve van de verwerking van het subsidie over 1972 aan TNO in de slotregularisatiewet rekening gehouden met een overboeking van
f
1.335.000 naar het dienstjaar 1973.
Het verschil betreft de deblokkering in maart 1973 van
f
400.000 ten be-
hoeve van het object 'Radiobiologisch lnstituut TNO' te Rijswijk. De objecten, waarvoor het bedrag van f 18.110.000 in 1972 beschikbaar is gesteld, zijn:
Organisch Chemisch lnstituut TNO Technisch Physische Dienst TNO-TH Aankoop terrein Waalwijk Centrale verwarmingsinstallatie woningen Plaspoelpolder Brjswijk TNO-complex Apeldoorn Nieuwbouw lnstituut TNO voor Bouwmaterialen en Bouwconstructies Centraal lnstituut voor Voedingsonderzoek TNO - Zeist
Hoofdgebouw Radiobiologisch lnstituut TNO
Rijswijk
f f f
2.800.000
f
2s.000
25.000
f 13.760.000
f f f f
3.
85.000
91s.000 400.000 100.000 18.1 10.000
De verdeling van het exploitatiesubsidi,e en het subsidie voor nieuwbouw naar de ministeries is:
12
Ministerie van: Binnenlandse Zaken Onderwijs en Wetensehappen
30.000 30.000
Financiën
Defensie
Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
567.500
Verkeer en Waterstaat Economische Zaken Landbouw en Visserú Volksgezondheid en Milieuhygiëne
1.090.000 15.897.500
200.000 29s.000
148.124.372
4.
18.110.000
ontwikke,ling exp,loitatiesubsidie van de organisatie
De stijging van het exploitatiesubsidie in 1972 ten opzichte van 1971
f
is
17.308.000, ztjnde 13o/s.
De specificat¡e van de exploitati,esubsidie,s over 1972 en 1971 voor de vijf organisaties is: (in duizenden gufdens) 1972
Qentrale Organisatie N'ljVelhoi
drso
rgan i sati e
Voediingsorgan isatie Rijksverdedigin gso rgan isat¡e
(waarvan voor bouw en inrichting) Gezo n dhe idso rga n isat ie
1971 14.V69 49.860 9.739 30.454 (1.524) 25.994
meer
2.306 6.852 975 3.346
16 14 10 11
-l- (12:¿)""
3.829
1s
r3
De bedrag'en z'¡'n afgerond op f 1.000; f 500 of meer naar boven tot f 1.000, minder dan f 500 naar beneden. Eveneens zijn in de tekst vermelde percentages afgerond;1/zo/o oÍ meer naar boven; mind'er dan 1/zo/o na,ar beneden. Een dlaling is aangegeven met -i-. B'¡' het percentage wordt een daling op,dezelfde wijze aange,geven.
5.
o,ntw¡kkeling van de overige inkemsten
lnkomsten uit bijdragen, opdrachten en andere opbrengsten ingedeeld naar 't3
Ri.¡'k
resp. de'rden.
a.
De inkomsten, waarvan de detaillering hieronder volgt bedragen f 74.924.000,-. De stijging ten opzichte van 1971 is f 8.234.000,- (12%). (in duizenden guldens) 1972
Opdrachten van Rijksorganen Bijdrragen van h,et Rijk Opdrachten van derden Bijdragen van derden Andere opbrengsten
197
0/ /o
1
23.928 1.683 36.257 11.968
1.140 74.976
12
b. De stijging varn deze inkomsten naar de organisaties is: (in duizenden guldens) 1912
o/ /o
1911
Centrale Organlsatie N
ijverheid sorgan isatie
Voed ingsorganisatie Bij ksverded ig ingso rga
Gezond
h
n
isatie
éidsorgan isatie 8.286
74.576
6.
12
interne opdrachten TNO
De interne opdrachten zUn voor de onderdelen van de organisatie, die de o,pdrachten verstrekken, kosten en vo,or de onderde,len, die deze' uitvo,eren, opbrengsten. Het bedrag van de interne opdrachten in 1972 is f 10.352.000, een sti.¡'ging van f 496.000 ten opzichte van 1971. Onderverdeeld naa,r de o'rganisati,es is deze stijging: (in duizenden guldens) o/ /o
Centrale Organisatie N
Voedingsorgan isatie Rijksverded
ig
ingsorgan isatie
Gezond heidso rgan isat¡e
14
386
10
ijverhei dsorgan¡satie za
-l- to
95
76
43
I
496
5
-l-
7. a.
onttrekking aan voorzieningen Voorziening inzake onderzoekingen f 3.186.000. ln afwijking van vorige jaren is de o,nttrekking (en ook de, toevoeging) aan de voorz¡en¡ng inzake onderzoekingen in de winst- en verliesrekening opgenomen. Tevoren maakten zi.¡' deel uit van de kosten voor onderzoekingen. Tegenover de onttrekking ad f3.186.000 staat een toevoeging aan de vo'orziening van f 5.000.000. ln 1971 was aan de voorziening onttrokken f 2316.000 en toegevoegd f 3.3a7.000.
b.
Voorziening inzake conjunctuu rrisico's.
Ter gedeeltelijke dekking van h,et tekoft van het Organisch Chemisch lnstituut TNO is aan de voorziening inzake conjunctuurrisico's f 504.000 onttrokken. Eveneens is o,nttrokken f 469.000 ter gedeeltel¡ke dekking van het tekort van voormeld instituut over 1971. Aangezien het aanzienlijke tekort over 1971 in dat jaar ten laste van de vrije reserve van het instituut was gebracht, ontstond een negatieve reserve. Het bedrag van f 469.000 is ten bate van deze negatieve reserve gebracht (zie punt 7 van de Toelichting).
8.
vergelijking stijging
of daling
exploitatiesubsidie, opbrengst op-
drachten van het Rrjk en van derden (in duizenden guldens) lnkomsten
Exploitatiesubsid ie
stuging % Centrale Organisatie ijverheidsorgan isatie Voed ingsorganisatie N
Rij
ksverded
ig
ingsorgan isatie
(waaronder voor bouwdoeleinden een bedrag van) Gezond heidsorgan isatie
2.306 6 852 975 3346
Derden
RijK
16 14 0 11 1
st.¡ging/ daling
-/-369 3.935 381
-/-Sr
%
%
stijging/ daling
-/-6 44 34
92s 1.262 690
J-
-l-
s
az
18 7
16
-l-
a
Gl- 124)
3.829 5 1
17.308
13
485 4.381
26
411
10 10
Voor de ontwikkeling van het exploitatiesubsidie en evenverme'lde inkomsten over de periode 1968 tot en met 1972 wordt verwezen naar het 15
b|¡' de ja,arrekening gevoeEde overzicht 'Verho'uding Rijksinkomsten tot
andere inkomsten'. ln dit ove,rzicht is de verhouding van het exploitatiesubsidie en de Rijksinkomsten tot het to'taal van de inkomsten vermeld.
ll.
exploitatiekosten
1.
De ko,sten zijn
f
f 248.711
.000, e,en stijging ten opzichte van 1971 van
2e.453.000 (13%).
Gespecifieeerd naar de organisaties is deze stijging:
1972 38.937 107.037 19.903 Rijksverdedigingsorganisatie 39.405 43.429 Gezondheidsorgan isat¡e
1971
meer
34.327 93.051 15.024 34.866 37.990
4.610 13.986 879 4.539 s.439
248.711 219.258 29.453
% 13 15
5 13 14
13
Dê sti.¡.ging is ge,splitst naar de aard van de kosten: (in duizenden guldens)
meer
%
114.137 99.304 42.503 37.150
14.833 5.353
14
2.168 54.212 26.424
210 6.480 2.577
1572
1971
Personele kosten TNO-personeel
salarissen sociale lasten Kosten uitzendbureaus en personeel in dienst van derden
Materiële kosten Afschrljving en rente
*
2.378 60-692 29.001
248.111 219.2s8 29.4s3 *
2.
15
10 12 10
13
De afschrijv¡ngsnorm voor gebouwen is in 1972 verhoogd.
pers,onele kostenTNO-personeel
De st'¡jging van de salariskosten TNO-personeel bedroeg f 14.833.000 (1 5%). Het e,ffect van de algemene loonmaatregelen 1972 ten opzichte t6
van 1971 en van de verhoging van de vakantietoelage in 1972 is + 10,2o/s sti.¡'ging. De personele kosten TNO-personeel zijn voorts ge'stegen als gevolg varn salarisverhogingen en mutaties in het persone,elsbestand. De personeels'omvang exclusief de praktikanten en langdurig zieke medewerkers TNO verminderde van 4838 per ultimo december 1971 tot 4757 per ultimo decembe,r 1972.
3.
ma'te'riële kosten De stijging van de materiële kosten voor de volgende kostengroepen is: (in duizenden guldens) o/ /o
2454* 22 615 4 371 2 3.060 34 -l-sz -l- ts
Kosten van algemene aard, administratie en documentatie Kosten voor huisvesting Overige kosten verband houdende met onderzoekingen Speciale kosten ten behoeve van opdrachten Aanschaffing apparaten c a. van minder dan f 1.000,lntern verrekende contraposten
72 6.480
* w.o. verhuls- en
reiskosten van personeel van het Metaalinstituut en het Centraal Technisch lnstituut als gevolg van de overplaatsing van deze instituten naar Apeldoorn ad
4.
f
875.000
gemiddellde, kosten per TNO-medewerrker
De gemiddelde kosten per TNO-medewerker zijn f 47.870,-. Bij de berekening hiervan is uitgegaan van de personeelskosten, de sociale lasten, de ma;terriële kosten en de ¡nveste'ringen uit exploitatiemiddelen.
C.
BOUWVERPLICHTINGEN EN BESTELLINGEN INZAKE DE KAPITAALDIENST EN VOORZIEN INGEN
1.
bouwverplichtingen en bestellingen, inzake de'
bouw f
De stand van deze post per 31 decembe'r 1972 is circa dan d,ie per 31 decembe,r 1971.
2.
f
1.488.000
8.776.000 lager
voorzieningen
De post Voorzieningen per 31 december 1972 ad f 60.187.000 is f 3.671.000 ho'ger dan die per 31 decembe,r 1971. 17
De belangr[jkste stijgingen komen voor
bi.¡'
de voorzieningen inzake:
- investeringen - groot onderhoud gebouwen, terreinen en vaste technische installaties - onderzoekingen - bestelde apparaten, ¡nstrumenten, inventans en vervoermiddelen - kosten van algemene aard, administratie en documentatie - aanvullende invaliditeitsuitkering ex artikel 11 van de Arbeidsvoorwaarden
f
1.870.000
f f
1.792.000
f
426.000
f
190.000
f
1.590.000
f f
1.387.000
1.534.000
Een belangrijke daling komt voor bij de voorzieningen inzake:
-
laborato'ria lasten
inrichting/nieuwbouw omslag sociale
1.964.000
Van de voorzieningen zUn ter beschikking van de Centrale Organisatie TNO als overkoe,pelende organisatie
-
de,
voorzieningen inzake:
bedrijfs-, sociale en conjunctuurrisico's ad aanvullende invaliditeitsuitkering ex artikel 11 van de Arbe,idsvoorwaarden en pensioenen ad omslagregeling sociale lasten
f
9.801 .000
f f
3.932.000
f
3.628.000
921 .000
Voorts is ter beschikking van de Rijksverdedigingso,rgasatie TNO de voorziening inzake inrichting/nieuw te bouwen
laboratoria
Van de overige voorzieningen ad f
41
.905.000 zi.¡'n
ter beschikking van
de:
Organisatie Nijverheidsorgan¡satie Voedingsorgan¡sat¡e Rijksverdedigingsorganisatie G,ezondheidsorganisatie Centrale
f
7.096.000
f
18.949.000
f f f
5.874.000
2.958.000 7.028.000
en hebben beitrekking op: a.
bestelde apparaten, ¡nstrumenten, inventaris en
b.
vervoermiddelen investeringen
c. gebouwen en kosten van
huisvesting
f f f
5.295.000
f
939.000
6.61
6.000
683.000
d. kosten van algemenel aard, administratie en
documentatie 18
e. groot onderhoud gebouwen, têrrèinen en vaste
installaties f 18.198.000 f. onde,rzoekingen f 9,994.000 E.terestituerenstimuleriñgssubsidief180.000 technische
D.
OVERSCHOT/TEKORT VOLGENS DE WINST- EN VERLIES-
REKENING
De winst- en ver.li,esrekening over 1972 sluit meite'entekortva,n f 170.278t ìn 1971 bedroeg hettekort f 107.838. De specificatie hiervan naar de organisaties is als volgt:
-l-
0.098 aao-cz+
-/- sz+.ot s -/- sos.szs
-l-
tto.ztz
-l
Centrale Organisatie N'¡'verhei
d
so rga
n
¡
sati e
r
Voedingso rganisatie B'jksverded ig ingsorgan isatie d heidsorgan isatie
Gezon
E.
107.838
INVESTERINGEN
is het bedrag van de investeringen aan apparaten, ¡nstrumenten, inventari,s en vsrvoermiddelen f 9-8s0.000. De dertaillering hie,rvan ¡s:
ln
1972
Apparaten en instrumenten/ ¡nventarig
Vervoermiddelen
19
Het bedrag van de in 1972 ten volle afgeschreven apparaten, instrumenten, inventaris en vervoermiddelen is f 5.166.000. De afschrijvingen op basis van aanschaffingsprijs (kostprijs) in 1972 bedragen in totaal f 12.317.000 en betreffen: (in duizenden guldens) Apparaten/instrumenten/i nventa ris Vervoermiddelen
12.094 223 12.317
Het bedrag van de investeringen in bovengenoemde, duurzame activa is f 2.ß7.A00 minder dan dat van de afschrijving. Het a,chterwe'ge, laten van de noodzakelijke herinvesteringen kan in de toekomst het onderzoekpotentie,el, waarbij vooral het beschikbaar zijn van apparaten en instrumenten een voorwaarde is, nadelig beïnvlo,eden. Een oordeel hierover ¡s mogelijk als centraal een administrat¡e wordt gevoerd van de beschikbare en de vereiste apparaten en instrumenten.
f 2.437.000 tussen het bedrag van de afschrijvingen en dat van de inve'steringen is voor de organisaties: Het verschil van
(in duizenden guldens) lnvesteringen Organisaties
minder
meer
Centrale Organisatie TNO Nijverheidsorganisatie
TNO
Voedingsorganisatie TNO Rijksverdedigingsorganisatie TNO Gezondheidsorganisatie TNO
1.788 160
68 129
Zowel de investeringen als de afschruvingen op basis aanschaffingsprUs (kostpr¡s) komen niet in de winst- en verliesrekening voor. Deze paraisseren vanaf 1960 in de inve,steringsrekening, waarvan het sa,ldo in de winst- en verl iesre'kening voorkomt.
Voor het overige moge worden verwezen naar de a,chterstaande gecombineerde balans per 31 de,cember 1972 en de winst- en verliesrekening over 1972, alsmede naar de daarbij gevoegde to,elichting en tabellen. 20
Stofvrije werkruimte voor de montage van apparatuur voor het ruîmte-onderzoek. Technisch Physrsche Dienst INO-IH
comb¡natie organ¡satie TNO
gecombineerde balans
1972
van de Organisatie TNO
over 1 972
1971
431.466.942 398.430.867 10f
.463.3s0
87
.704.296
330.003.592 310.726.s71 Vlottende actíva:
(2) Onderhanden werk (3) Nog te ontvangen subsidies Magazijnvoo,rraden
Vord,eringen en vooruitbetalingren (4) Liquide midLde,len
1'796'708 17.848.938 16-234-372
17.6f 6.523
46.307.802
40.058-323
12.266.928 22.273'8S2
94.454.748 Totaal der activa
1'781'234
14'354'396
96.084.368
424.4s8-340 40ô.8,l 0.939
Sc.hulden, inclusîef voorzieníngen voor aangegane en verw achte verpl i ehtÌ n gen :
Crediteuren en te betalen kosten Bouwverplichtingen en bestellingen inzake de
kapitaaldiienst (5)
Voorzieningen
24.759.300
21.591'296
f-488'917
10-264.340
60.187.287 56.516.153
86-43s.504 Het saldo ten bedrage van
88.37r.789
338.022.836 318.439.150
ve'rteLgenwoordigt het eigen vermogen
Dit vermogen be.staat uit: vermogen (6)
Du urzaam ger-nve'steerd
Reserves (7) ln vôorraden vastge'legd vermogen (7a)
330.003.592 310.726.57
7.810.120
209j24
N.B. De cijfers tussen haakjes verwijzen naar achterstaande toelichting,en. 22
1
7.550.298 162.281
comb¡nat¡e organisat¡e TNO
gecombineerde investeringsrekening van de Qrganisatie INO over 1972
1972
1S71
38,4s4.418
38.207.O47
Bqstedingen:
Uitbreiding en vervanging van duu,rzâme activa (8) Toegevoegd aan de voorzienìngen wegens aange-
gane en verwachte verplichtingen in verband met investeringen (9)
9.830.865
9.879-189
Toeg.woegd aan de winst- en verliesrekening
8.ô32.349
5.921.620
56.9't7.632
54.007.8s6
MÌddelen: S.ubs,idlie
voor nieuwbouw
Uit het subsid¡e ten behoeve van de
1
0.000
19.075.000
1.400.000
1.524.000
8.1
1
Rijksve,rdedÈ
gings'organiÊatie TNO Afschri.¡'ving op: gèbouwen
apparaten, instrumenten, inventaris vervoermidìdelen
6.706.873
6.s78.862
12.094.383
11.036.494
223.248
164.397
Ontleend aan de voorzieningen wegens aangegane en verwachte verplichtingen in verband met investeringen (9)
Tegenwaarde
der in eigen beheer
vervaardigde
apparaten,/instrumenten/inventaris Opbrengst verkochte activa Overige middelen (10)
56.917.632
54.007.856
N.B. De c'¡jfers tussen haakjes verwuzen naar achterstaande toelichtÌngen.
comb¡natie organisatie TNO
(in guldens)
gecombineerde w¡nst- en \¡erlies-
1972
reken¡ng van d'e Organisatìe over 1972
TNO
Subsidie uit db gewone d,ienst drer Rijksbegroting Overgeboekt naar de invester¡ngsrekening voor bouwdoeleinden
148.124.372 1.400.000 146 72:4.372 1.682.560 1'r .968.26'l
Bijdragen van het Rijk Bijdlragen van derden Opbreng,s1 werkzaamheden:
Uit opdrachten Rijksorganen Uit opdrachten van derden Uit opdrachten van TNO-onderdelen Andere opbrengsten (1 1)
Af: interne opdrachten
23 928 993 36.257.383 10.352 350 1 .1 40 334
71.679.060
TNO
-i-
10.352 350 61 .326.71 0
Onttrekking aan de voorziening voor onderzoekingen (12) Onttrekking aan de voorziening voor stimulerings-
3.186.565
subsidie
493 427
Onttrekking aan de voorziening voor conjunctuurnstco
504 000
Totaal der exploitatiemiddelen Ontleend aan de investeringsrekening
225.885 895 8.632.349
Totaal der middelen (l)
234.518.244
Kosten der werkzaamheden: (13) Personele kosten Materiële kosten Afschrijving en rente
ïotaal der
explo¡tatiekosten
waaryan voor uitvoering van interne
159.018.366 60.692.267
29.000.838 248.711.471
TNO-opdrachten
10.352 350
238359.r21 Toevoeging aan de voorziening voor ond,erzoekingen (12) Ve'rstrekte subsidies (14) Bijdrage aan voorziening te restitueren stimuleringssubsidie
5 000.013 4.300.944
Totaal der kosten (ll)
247.660.078
Nadelig saldo (saldo I en Overigre baten:
Calculatorische baten Andere baten (16)
ll)
(15)
13.141.834
9.975 385 2996.171 't2.971.556
Tekort
-l- 170.278
N.B. De cufers tussen haakjes verwuzen naar achte'rstaande toelicht¡ngen. 24
(in guldens) 197
Subsidie uit de gewone dienst der Rijksbegroting Overgeboekt naar de investeringsrekening voor bouwdoeleinden Bijdtragen van het Rljk Bijdragen van derden Opbren gst werkzaamheden
30
1
81
1
6.523
1 524.000
129.292 523 1.177.244 1 1.577.605 :
Uit opdrachten Rijksorganen Uit opdrachten van derden Uit opdrachten van TNO-onderdelen Andere opbrengsten (1 1 )
19.548.450 33.031 496
I
856.317
1 356.052
63.792.315
Af: Interne opdrachten TNO
-/- 9 8s6.317 s3.935 998
Onttrekking aan de voorziening voor onderzoe'kingen (12)
2 316 312
Onttrekking aan de voorziening voor stimuleringssubsidie Onttrekking aan de voorziening voor conjunctuurnstco Totaal der exploitatiemiddelen Ontleend aan de investoringsrekening
198.299.682
ïotaal drer middelen (l)
204.221.302
Kosten der werkzaamheden: Personele kosten Materiëìe kosten Afschrijving en rente
(1
5.921.620
3)
Totaal der exploitatiekosten waarvan voor uitvoering van interne
r
38.622.3s8 54.211.738 26.424.O59
219.258.155
TNO-opdrachten
9.856.31 7 209 40'l .838
Toevoeging aan de voorziening voor onderzoekingen (1 2) Verstrekte subsidies (1 4) Bijdtrage aan voorziening te restitueren stimuleringssubsidie
3.346.848 3.069.862 1
Totaal d'er kosten (ll)
215.975.942
Nadelig saldo (saldo I en ll) Overige baten: Calculatorische baten Andere baten (16)
57.394
(1
5)
11.754.640 8.644 306 3 002.496 11.646.802
Tekort
-/- t oz.ega
N.B. De cijfers tussen haakjes verwuzen naar achterstaande toelichtingen.
25
combinat¡e organisatie TNO
1.
Duurzame activa (in guldens)
Aanschaf- Afschrijfingsprijs v¡ngen
Boekwaarde
(c.q. kostprijs)
Gebouwen in aanbouw Voorschot op investeringen
40.1 18.807
40.1 18.807
700.000
700.000
Gebouwen
264.024.260 44.308.764 219715.496
Apparaten en ¡nstrumenten nventaris
117.603
I
902
53.s71.661
64.032241
8.322.921 3.292.177
697.052 290.748
Vervoe,rm iddelen
431
466942 101.463.3s0
5 030.744 406.304
330.003592
Onder de gebouwen ziin - ongeacht de vraag naar het eigendomsrecht mede de bU TNO in gebruik zijnde gebouwen opgenomen, welke op RUksgrond - hetzi.¡' door TNO zelf, hetzij door het Rijk ten behoeve van TNO werden gebouwd.
De jaarlijkse afschrijving bedraagt overwegend 21/2o/s voor gebouwen, 33rlf/o voor vervoermiddelen en 10o/s voor de overige activa. De kolommen aanschaffingspri.¡'s (c.q. kostprijs) en afschrijvingen zijn in het verslagjaar verminderd met de kostprijs/aanschaffingsprijs van de ten volle afgeschreven duurzame activa tot een bedrag van f 5.165.896 (appara-
ten en instrumenten f 4.793.089, inventaris f 176.836, vervoermiddelen f 195.981). Voor de overige mutaties in de duurzame activa (uitbreiding en vervanging) wordt verwezen naar punt 8 van de toelichting. De verzekerde waarde van de duurzame activa bedroeg per 31 december 1972 f 512.5'l 0.000 exclusief de in aanbouw zijnde gebouwen, welke op constructiepol is z[j n verzekerd.
26
2.
De magaz'ljnvoorraden vertegenwoordigen de waarde van de meest belangrijke voorraden chemicaliën, bedijfsbenodigdheden en hulpstoffen, die in het algemeen tegen kostprijs zijn opgenomen. De voorraad software van het lnstituut TNO voor Wiskunde, lnformatieverwerking en Statistiek is opgenomen voor een bedrag van f 125.681.
3.
Het onderhanden werk is opgenomen tegen hoogstens de kostprijzen der op 31 december 1972 nog niet afgewikkelde opdrachten.
4.
De vorderingen en voor,uitbetalingen betreffen: Debiteuren Bijdragen van derden Overige vorderingen Overlopende posten
f f f f f
23.283.099 6.927.039 1s.438.934
6s8.730 46.307.802
De debiteuren zijn opgenomen voor de nominaal te vorderen bedragen, verminderd met de noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid ten bedrage van f 224.496.
5.
De voorzieníngen zjjn bestemd voor de onderstaande aangegane verwachte verplichtingen voor: inrichting/nieuw te bouwen laboratoria
f f vervoermiddelen en inventaris apparaten, bestelde f investeringen f kosten van algemene aard, administratie en documentatie f groot onderhoud gebouwen en terreinen f groot onderhoud vaste technische installaties f onderzoekingen f te restitueren stimuleringssubsidie f bedri.¡'fsrisico's f sociale risico's f conjunctuurrisico's f
3.628.573
gebouwen
aanvullende invaliditeitsuitkering ex artikel 11 van de Arbeidsvoorwaarden pensroenen
omslagregeling sociale lasten
6.
Het duurzaam geinvesteerde vermogen bedroeg per 31 december 1971
en
682.763
5.295.248 6.615.951 939.31
1
6.312.369 1
1.885.883 9.993.397
179.948 745.200 995.200 8.060.543
f f f
3.s27.000
f
60j87.287
404.722
921.179
f 310.726.s71
Het vermeerderde door:
-
27
uitbreiding der duurzame activa gedurende 1972 volgens de sub I gegeven specificatie
f
38.4s4.418
f
349.180.989
Het verminderde door:
-
7.
afschrijving gedurende
1972
afboeking van in 1971 overgenomen meubilair van de Octrooi-lnformatiedienst voorheen Nider een correctie bij de Gezondheidsorganisatie i.v.m. in 1970 ten onrechte geactiveerde gebouwen een afdracht om niet, door het Vezelinstituut aan de B.V. Vitnovlas, van apparaten en instrumenten
De reserves bedroegen op 31 december Deze verminderden door: - het tekort over 1972 met
-
f
19024.504
f
2.078
f
25.000
f
125.815
f
19.177.397
f
330.003.592
f
7.5s0.298
f f
20e.178
7.341j20
f
469.000
1972 f
7.810.120
1971
f
170278
f
38.900
overboeking naar de voorziening voor conjunctuurr¡s¡co's, bedr¡fs- en sociale
r¡sico's met
-l-
en vermeerderde door de bijdrage uit de voorziening conjunctuurrisico's ter gedeeltelUke dekking van het tekort van het Organisch Chemisch lnstituut TNO ove,r 1971,
dat ten laste van de vrije neservewerd gebracht waardoor
in 1971
bU het instituut een negatieve reserve
o,nstond.*
De rese'rves bedroe,gen derhalve op 31 december
*
Ten einde een evenwichtig ve'rloop in de exploitatierekeningen van het Organisch
Chemisch lnstituut over 1971 en volgrende jaren te behouden, is deze toevoeging u¡t dìe voorz¡ening conjunctuurrisico's niet via de exploitatierekening ge,lopen.
Van d'eze reserves kan krachtens de met het Ministerie van Financiën overeengekomen regeling worden beschouwd als: 28
-
vrue
reserve
geblokkee,rde reserve bestemd voor overboeking in 1973 naar d,e zoëven genoe'mde centraal beheerde risicovoorz¡en¡ngen
f f
3.91 1.616
f
236.300
f
7.810j20
3.662.204
De verdeling van de reserves naar de organisaties is:
(in guldens)
Vrije Geblokkeerreserve de reserve Centrale Organisatie TNO Nijverheidsorganisatie TNO Voedingsorganisatie
607.926 2.034304 146O42 1455.71j 839.022 97.097
TNO
RijsverdedigingsorganisatieTNO Gezondheidsorganisatie
TNO
766.311
952.915 3.911.616
7a.
lS.Og2
3.662.204
ln voorraden vastgelegd vermogen f 209.124. Hieronder ziin o,pgenomen de in de post Magazijnvoorraden geactiveerd,e voorraden die zijn ontstaan uit: a. aankopen van laboratoriumbenodigdheden etc. die in vorige ja,ren ten
laste van de exploitatie zijn gebracht; b. de geschatte waarde van de ontwikke,lde'software', waarvan de kosten ten laste van de' ,exploitatie van vorige jaren zijn gebracht.
8.
De uitbreiding en vervanging der duurzame activa in 1972
betreffen gebouwen gebouwen in aanbouw: - bouwkundig - inrichting apparaten en instrumenten inventaris vervoermiddelen
29
f
491.896
f f f f f
28.081 .313
f
38.454.418
692.492 8.064.233 919.097
20s.387
g.Detoevoegingenonttrekkingaandevoorzieningenwegensaangegane en verwachte verplichtingen in verband met investeringen betreffen zowel de bo,uw en ¡nrichting ten laste van heit daartoe speciaal bestemde Rukssubsidie als de overige investeringen in apparaten c'a'
10. De overige f
11.
middelen betreffen een bijdrage uit het Praeventiefonds ad
e7.s98.
Andere opbrengsten
Hieronder zijn verantwoord de inkomsten uit licenties en octrooien, de verkoop van publikaties, service-abonnementen en reprodukties'
12.
Voorziening voor onderzoekingen Onttrekking aan de voorziening voor Toevoeging aan de voorziening voor
onderzoekingen f onderzoekingen f
3'186'564 5'000'013
f
1.813.449
Pe'r saldo meer toegevoegd
ln afwrjking van voorgaande jaren zijn de mutaties in deze voorziening voor onderzoekingen separaat opgenomen in de winst- en verliesre'kening. Tevoren maakten de mutaties deel uit van de in de materriële kosten begrepen overige kosten verband houdende met onderzoekingen' ln 1971 was onttrokken aan de voorziening f 2.316.312; toegevoe,gd werd f 3.346.848; per saldo toeg'evoegd f 1.030'536'
13.
De kosten der werkzaamheden zijn samengesteld als volgt:
Personele kosten: Salarissen
Sociale lasten
f 114.137j32 f 42.503.153
Personele kosten (TNO-personeel) Kosten uitzendbureaus Personeel in dienst van derden
f
Totaal aan personele kosten
f 1s9.018.366
f f
Materiële kosten: a. Kosten van algemenrê âârd,
documentatie b. Kosten van huisvesting administratie en
30
f f
13'681 '41 5
14'423'662
1s6.640.28s 1.351.479 1.026.602
c. Overige kosten verband houdende
met
onderzoekingen
f
22.262.849
f
1
d. Directe kosten ten behoeve van
opdrachten
1.993.346
e. Aanscha;ffing apparaten c.a.
contraposten
-l-
f f
618.164
2.287.169
f
60.692.267
f
29.000.838
g. Afschrijvingen en rente:
- gebouwen af : Huur gebouwen - Apparaten/instrumenten en overige inventaris
-l-
f f
19.341J37
f
10.757.517
1
.097.816
f 248.711.471 14.
De verstrekte subsidies betreffen: Subsidies aan speurwerkinstellingen met eigen
rechtspersoonl[jkheid
f
3.940.944
f
360.000
f
4.300.944
Subsidies van aflopende aard voor onderzoekingen
van
derden
15. Onder calculatorische
baten wordt het bedrag geboekt, waarmede de onder de kosten der werkzaamheden opgenomen calcula,torische afschrijving en rente de werkelijke afschrijvinEen overtreffen. De afschri¡'-
ving en rente worden voortgeze;t zolang deze activa nog niet buiten gebruik zijn gesteld. De werkelijke afschrijvingen geschieden over de aanschaffingskosten der activa, tot deze geheel zijn afgeschreven.
16. De andere baten omvatten
de opbrengsten, welke niet in de gepasseerde rubrieken van inkomsten kunnen worden ondergebracht, zoals huurbedragen, nagekomen mutaties van re'eds afgesloten boekjaren, o,ntvangen interest en dergelijke.
31
verhoudi
n
g r'rjksinkomsten tot andere in komsten
Subsidie: totaal exploitatiesubsidie (basissubsidie en overige subsidies). Rijksinkomsten: inkomsten uit opdLrachten van Rijksorganen plus bijdragen van het BUK.
Overige ¡nkomsten: opbrengst werkzaamheden, minus interne opdrachten, minus opdrachten RUksorg,anen, plus bijdragen van derden en andere opbrengsten. Geldbedlragen: in duizenden guldens. Verhouding: subsidrie en Rijksinkomsten als percentage van totaal.
1
968
I
969
1
970
1971
1912
Gehele Organisatie TNO: Subsidie Rijksinkomsten Overige inkomsten
88.678 99.871 1 l0.439 129.292 146.724 .930 13.786 I6 592 20.725 25.61 32.239 35.654 39.873 45 965 49.366 11
1
132.847
Totaal
16
Verhoud ing
1 166.904 195.982 76 77 76
149.31
221 .701
78
Centrale Organisatie TNO: Subsidie Rijksinkomsten
Overige
inkomsten
Totaal
Verhouding
10.074 12.146 12.651 14.169 3.338 3.500 4 775 6.593 4.840 4.949 5.328 5.740 18.252 20.595 22.154 13 76 77
27
102 79
17.075 6.224 6.700
29.999 78
Nijverheidsorganisatie TNO: Subsidie Rijksinkomsten Overige inkomsten
37.438 40.691 43.553 49.860 56.712 5.336 6.701 6.885 I858 12.878"" 16.811 18.207 21 .579 24.874 26.577
Totaal
59.s8s 6s.599 72.011 83.592 72 70 70 72
96.167
6.759 7.829 8.151 9.739 571 524 965 I.118 4.296 5.652 5.541 5.893
10.715
Verhouding
72
Voedingsorganisatie TNO: Subsidie Rijksinkomsten Overige inkomsten Totaal
Verhouding 32
11
.626 14.005 14.657 16.7s0 62 65 63 60
'l
.499
6.591
18.805
65
Rijksverdedigingsorganisatie TNO:
Subsidie* R'rjksinkomsten Overige inkomsten
19.538 22.OiO 24.590 28.930 32.400 2.006 2.241 2.294 2.ZBS 2.557 726 686 924 1.342 9gB
Totaal
22.270 24.937 27.808 32.557 97 97 97 96
Verhouding
35.745 97
Gezondheidsorganisatie TNO: Subsidie R'¡'ksinkomsten
Overige
ìnkomsten
Totaal
Verhouding
14.868 17.r 95 21 .494 25.993 679 820 1.673 1.871 5.566 6.160 6.SOt B.t 16 21
.113 24.175 29.668 35.980 74 75 78 77
29.823 2.6s3 8.51
i
40.987 79
Geheel TNO zonder RVO: Subsidie Rijksinkomsten Overige inkomsten Totaal Verhoud ing
" **
33
69.140 77.861 85.849 100.361 114.324 9.924 1 1.545 14.298 18.440 23.254 31.513 34.968 38.949 44.623 48.379 110-577 124.374 t39.096 163.424
72
72
Exclusief subsidie voor bouwdoeleinden. lnclusief bijdrage van het Rijk ad f 85.000,-.
72
73
18s.957
74
voornaamste gegevens der organisatie TNO over 197111972 (in guìdens)
a. balanscijfers Duurzame activa
:
Vlottende
duurz
activa
geïnvesteerd vermogen 1972
Centrale Organisatie
197
58.492 144
63.100.555
I 971
1972
46 903.398
2 774.930
1912
1
41 .895.574
Beserves en in voorraden vastgelegd vermogen
2.334.132
1256811
Nijverheidsorgan ¡satie Voedingsorgan isatie Bijksverd.organ isatie Gezondheidsorganisatie Totaal
161 945 176 22 456 885 46.384 423 36 1 16.553
330.003
1
s92
48.730.968 23.1 63.889 44.911.754 35.427 816
310.726.571
29.920 152
2289 454
3 169 877
5114.022
943.019
455 057
5 293.476
5 734 857 8.3s1 .939
766 31 0 1 036.407 83 442r
764 338 826 294
7 810.120
7.550 298 162.2801
7.147.591
94
454748
96.084.368
209 1231
1972
1971
1912
Centrale Organisatie
1
7.074 590
14.765.200
492.201
N
ijverhe id so rgan ¡satie Voed ingsorgan isatie
56.71 2 3sB
49.860 272
Rijksverd.organisatie G ezond h eidsorga n isatie
10.114.924 33 800 000 29 822 s00
30.454 000
6 370 3542 1 571.740 1.545 850, 3 670 6702
Totaal
I739.480 25 993 571
148.124372
130
c. exploitatielasten
B16.523
13 650 821
Centrale Organisatie N ijverh eidsorgan isatie Voed ingsorgan isatie Rijksverd.organ isatie Gezondheidsorgan isatie Totaal
197
19 903.337 39 404.538 43 429.437
1
'1
27.360.461 5 445 450
12 754
849
1
3.21
4.208
io7
1971
19.277
021
1 91 1.071
6 245.806
60 1 86
376
52.579 946
Verstrekte subsidies
167.381
95.640
9r.000
3 264.393
2.460.324
-/- +gr.OOO
-/- 40o.ooo
31 600
it.381
825 000
-l-
391 538 1.524.0005 121 000
4.300.944
3 069.862
0005
1 524 0005
Saldo winst- en verliesrekening Tekort 1972 880.424
1971
374.019 503 925
1 213 135
1 278.861
20.508.568
1 400.0005 't 15.91 1
1 400
699.1 6s
1.472.669 688.737
832
141 .120
1972
57.3944
19.989.396 - | - Z.At t .geg
.oo4
1 797
7
.61 7.158
250.000
4.608.411
-l-
6516043
1
150 000 250.000
Netto-toeneming van het duurzaam geinvesteerd vermogen 1972
34
12.173 114
32s57.667
248.711.471 219.258.156
d. overige gegevens
Totaal
620 401
37.990 76.6004
1
Centrale Organisatie N ijve rh e idso rgan isatie Voed ingsorgan isatie Rijksverd.organ isatie Gezond heidsorgan isatie
598.676
80.794¿ 9 023.853
34.865
1
5 647 986 1 .528 130 1.686.8603 3.293 1 97
1972
1
34.327.415 93.050.867
38.936.908 101 .037.251
197
organ isaties
werkzaamheden 1972
1972
I 971
Bijdrage andere
Kosten de¡'
83 4421
Externe opdrachten
Bijdragen van derden en van het R'lk
Subsidie van het Rijk
b. exploìtatie rniddelen
78.8381
34 052.656 5 465.451
880.424
811 944
Overschot
1972
1911
10098
487963 1.972 210j13 710.146
15569 4.632 749.905 770.106
(in guldens) Voorzieningen, incl. bouwverplichtingen inzake kapitaaldienst 1972
Centrale Organisatie N ijverhe idsorgan isatie Voed ingsorga n isatie Rij ksverd.o rgan isatie Gezondheidsorgan isatie
Totaal
1
22.833.348 1
8.949
2.957
400 968
31 1
9.502.657 7.432.831 61
.676.204
Crediteuren en te betalen kosten 1972
971
.95s.039
9.791
.920
10.121 .O22
9.37s.s33
5.884 779 2.823.496 9. t88.536 6.928.643
66.780.493
1971
731.745
2.613.161
2.180.U1 24.759.300
lnterne opdrachten
6.625.333 627.162 2.312.338 1.905.441
2l.591 .296
Onttrekking aan de
Calculatorische baten,
voorzrenrngen
andere opb rengsten/baten
1972 4.086.056 5.355.849
Centrale Organisatie N ijverhe idso rgan isatie Voed ingsorganisatie Rij ksverd.o rgan isatie Gezond he idso rgan isatie Totaal
49.1 65 217.610 543.670 1
1
0.352.3s0
1972
1971
3.700.525 5.355.803 176 947
1.609.873 1.306 588 354.581
122.780 500.262
57.6s8 855.292
9.856.31
7
Toevoeging aan de voorz renrng voor
1
1
4.1
Centrale Organisatie N ijverhe id so rgan isatie
41
0.654
2.570.399
233.252 188.558
Voed ingso rgan isatie Rij ksverd.o rgan isatie Gezond heidso rga n isat¡e
1.597.150
Totaal
5.000.01
1
3
197
1
396.253 1.656.857
83.992
1
Saldo investeringsrekening
22.261 25.561
1.245.914
1972
-l- i.322.628
1971
-l-
4s7.2oo -/- 6.oso.o28 J- s.o1s.o49
-l- 648042 -l r.oz+.ogs -l- s4 047 .303.86s -l- 5s7.604 -/- 678.s4r
Bijdragen van het Rijk respectievelijk f 85.000, f 1.300.450 en f 297.111. lnclusief f 1.177.244 bijdragen van het Rijk. 4 Bijdragen aan voorz ieningen te restitueren stimuler¡ngssubsidies. 5 Subsidie bouw ten behoeve van Rijksverdedigingsorganisatie. J
35
1
3.346.846 -l- 8.632.349 -l- s.921 .620
Betreft in voorraden vastgelegd vermogen.
2
1971
606.614 2.844.832 2.858.6s7 7 3 888.774 3.153.429 55.118 1.495.057 1.433.401 102 59f 3.090.472 3.046.376 950.070 2.792.755 2.510.991 2.316 310 14.1 't .889 13.002.854 601 .91
onderzoekingen 1972
1972
1971
vijf ¡aar combinat¡e organisatie TNO
1972 971 970 1969 o/o in dui- in o/o in dui- in o/o in dui- in Yo in dui- in 9/o in dui- in zenden van zenden van zenden van zenden van zenden van guldens 968 guldens 'l 968 guldens 1968 guldens 968 guldens 1968 1
968
1
1
1
1
Middelen:
subsidie Opbrengst
werkzaamheden
92.602 100 103.800 112 1 13.657 123 130.816 141 148.124
160
40.847 100 45.714 112 52.549 130 63.192 156
679
175
9.741 100 10.867 116 11-s03 118 12.7s5 131 13.6s1
14O
2.29A 121 2.316 123 3.187
174
Bijdragen v. derden, incl. bijdrage van her
Rijk
11
Onttrekking aan voorz- voor
752 40
1.879 1OO
onderzoekingen Onttrekking aan voorz- voor te rest. subsidies en voo,r
conjunct.ris¡co's overige baten
997
2.407 100 3.026 126 4.392 182 3.002 125 2.996
125
547" Kosten.'
Personele kosten Materiële kosten Toev. aan de voorz.
85.036 100 98.366 1 16 'l 3.488 33 138.622 63 159.018 187 41.2Oi 100 43:190 105 50.690 122 54.211 131 60.692 147 1
1
1
3.410 128 3'347 126 5.000
187
.793 exploitatiemidrdelen 3.976 1OO 6.756 12O 15.023 107 3.382 96 4.301 107 2.938 102 2.932 102 3.070 2 8BO 100 VerstrektE subsidie's -l- lto -/- loa 6s5 38 -l- 205 1.711 100 satdi
149
voor
onderzoeking,en 2.666 100 2.254 84
lnvesteringen uit
1 1
1
1
1
84
Te restitueren
st¡muleringssubsid¡e
157
Duurzaam geinves-
verm,ogen Reserves
teerd
265.253 100 277.O18 104 290.218 109 310.727 117 330.004
7.721 100 8.037 104 1.149 100 7'55O 98
Personee lsbestand
per31
* *" 36
december
4.19**
BTW-voordeel 1970. Pe,rsonee,lsbestand per 30 jun¡.
100
4.509"*
124
7.810
101
108 4.104 112 4838 115 4.757
113
bestuur
Met het beëindigen van hun voorzitterschap van re'spectievelijk de Ri.¡'ksverd,edigingsorganisaitie TNO en de Nijve'rheidsorganisatie TNO hebben Prof. Dr. G. J. Sizoo en Prof lr. H. W. Slotboom, uit hoofde van hun functie tevens lid van het dagelijks bestuur van de Centrale Organisatie TNO, het bestuurslidmaatschap per 1 juli respectievelijk per 1 oktober neergelegd. Hier moge gememoreerd worden, dat beide bestuursleden a,ltijd een belangrijk aandeel hadden in het bepalen door bestuur en dagelijks bestuur van het beleid binnen de Organi,satie TNO. Voortdurend hebben zij daarbij de samenwerking van de instituten van hun organisaties met de instituten van de andere TNO-organisatie's bevorderd.
Als bijzonderheid zij vermeld, dat Prof. Sizoo met zijn aftreden
een
25-jarig idmaatschap afs loot. I
Prof. Sizoo is in de genoemde functies opgevolgd door Prof. Dr. lr. H. J. Dirksen (buitengewoon hoogleraar bU de KMA te Breda in de technische natuurkunde), die to't 1 juli 1972 directeur van het Physisch Laboratorium van de R[¡'ksverded g n gsorgan isatie TNO was. i
i
Het lidmaatschap van Prof. Slotboom werd overgenomen door zijn opbi.¡' de Nijverheidsorganisatie TNO, Drs. F. Lagerwey, oud-directeur van de N.V. Philips-Duphar.
volger
ln de plaats van de afgeitreden bestuursleden Dr. lr. J. G. Veldink
en
Prof. Dr. M. Tausk zijn benoemd de heren J. van der Ploeg, bestuurslid van de Algemene Bond van Ambtenaren, en Prof. Dr. A. J. H. Vendrik, hoogleraar in de medische fysica aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen.
Mr. J. M. de Graaf is als gedelegeerde van de Minister van Binnenlandse
Zaken Mr. F. R. Mijnlief opgevolgd. Ter opvolging van Drs. Th- A. M. Thomassen als plaatsvervangend gedelegeerde van d,e Minister van Financiën trad tot 14 september op Drs. H. J. van Oosten' Daarna is deze functie overgenomen door Drs. L. S.
J.
Andringa.
Het bestuur vergaderde op 26 april en 19 december. d,e vergadering van april kreeg in het bijzonder de voortgang van het overleg over een nieuwe pensioenregeling voor de TNO-medewerkers uitgebreide aandacht. ln dit verslagjaar is echter een meer d,efinitieve
ln
herziening van de huidige pensioenregeling nog uitgebleven.
ln december waren de belangrijkste onde,rwerpen 37
d,e sombe're financiële
verwachtingen voor TNO in de komende jaren en het daarmede samenhangende toekomst¡ge prersoneelsbeleid.
public relations
Reeds enige tijd bestonden plannen om de inhoud van het maandblad TNO-Nieuws te veranderen zo,dat het beter als medium zou kunnen die-
nen tussen TNO en de voor deze organisatie belangri.¡'ke doerlgroepen. Voorstellen daartoe werden uitgewerkt, die resulteerden in de vervanging van TNO-Nieuws door een nieuw maandblad TNO-Project, dat meer de uitgangspunten van het toegepast-wetenschappelijk onderzoek belicht, mede tegen de a'chtergrond van de maatschappeli.¡'ke ontwikke'lingen. De voorstellen werden door het dagelijks bestuur aarnvaard, waarna met de opbo,uw van de redactier kon worden begonnen.
Omdat er een duidelijke behoefte bestaat aan een meer systematische presentatie van TNO, werd aan een externe adviseur voor public-rrelations de opdracht vers;trekt het dage,lijks bestuur in deze te adviseren. Om de coördinatie binnen de organisartie tot stand te brengen werd een 'Public Relations Commissie TNO' opg,ericht, waarvan deze adviseur deel uitmaakt. De commissie is haar werkzaamheden in november 1972 begonnen. Het is de bedoeling om na een eerste interne,verkenning aan het dageli.¡'ks bes;tuur voorstellen te doen voor een werkplan.
buitenlandse contacten
Als antwo,ord op een bezoek, dat ,een Russische delegatie in de herfst van 1971 aan TNO bracht, hebben de heren lr. Boon (ondervoorzitter van de Centrale Organisatie TNO) en Prof. Staverman (adviseur van de Ni.¡'verheidsorganisatie TNO) van 4-10 juli 1972 een tegenbezoek aan enige wetenschappeli¡'ke instellingen in de USSR gebracht. Overleg is thans gaande over samenwerking tussen Russische instituten en TNOinstellingen met b,etrekking tot enkele met name genoemde ondenruerpen.
Op 13 juni heeft Prof. Van Trier deel uitgemaakt van de Nederlandse delegatle in de 'confrontat¡on me,eting', die gehouden werd in het kader van he't door de OESO uitgebrachte Country Report over het wetenschapsbe'leid in Nederland.
personeels-
Het aantal medewerkers van de Organisatie TNO bedroeg ultimo
aangelegenheden
l.ofaal 4157, als volgt verdeeld over de verschillende o,rganisaties:
38
1972
Organisatie
Hoger
Midden
Lager
ntveau
nrveau
ntveau
Totaal
1971 1972 1971 1972 1971 1972 1911 Centrale Organisatie (inclusief Hoofdkantoor) Nijverheidsorganisatie Voedingso rgan isatie R ijksverd.o rg an isatie Gezond heidso rgan isat¡e
Hierrin zijn
209 377 86 160 194
273 495 97 196 169
291
460
4s0 923
950
506
1018
931 1891
1814
102 209 184
377
231 458 353 727 474 839
722
211
476
1006 1026 1230 1292 2602 2439 4838"
TNO totaal
"
190 378 90 154 194
1972
419 852
4757*
voor 1971 914 en voor 1972 909 academici'begrepen.
Het aantal medewerkers van de Organisatie TNO is afgenomen met ca. 1'70/o.
Als gevolg van de algemene sa'larismaatregelen en de autonome jaarverhogingen per 1 januari 1972 en dre tussentijdse verhogingen zijn de salar¡ssen gemiddeld in 1972 toegenomen met ca. 8,8%. Het minimum aantal vakantiedagen werd verhoogd tot 18 dagen, terw[jl de vakantietoelage steeg van 6t/2o/s naar 7o/s mel een minimum van
r
928,80.
Voor medewerkers ouder dan 60 jaar is een werktijdverkorting ingevoerd van een half uur per dag.
De be'perkte financiële midde'len en de vooruitzichten voor 1973 hebben de Organisatie TNO genoodzaakt tot inkrimping van bepaalde, werkzaamheden en vermindering van d,e personeelsbezetting. Om deze vermindering to,t stand te brengen werd bego,nnen met een vacatureb,eleid dat erop gericht is de ontstane vacatures bij voorkeur door TNO-medewerkers te doen vervullen, vooropgresteld dat vervulling we,rkelijk noo'dzakelijk is. ln dit verband is in 1972 extra aandacht besteed aan de bevordering van de mobiliteit van TNO-medewe'rkers. Ten behoeve daarvan werd e,en procedure ingevoerd voor het overplaatsen van medewerkers, onder meer door het fo,rmeel be'kendmaken van vacatures binnen TNO en het geven van informatie over deze vacatures. Dit beleid had ten gevolge dat binnen TNO in 1972 in totaal 97 medewerkers in andere'functies konden wo,rden g,eplaatst. Het betro'f 68 ove,r-
plaatsingen b'innen dezelfde organisatie, terwijl 29 medewerkers een functie kregen bi¡' een andere organisat¡e. Door natuurlijke afvloeiing en 39
het niet beze;tten van opengevallen plaatsen verminderd,e medewerkers met 81 .
het
aantal
ln het kader van dit algemene beleid speelt ook he,t voorstel tot wijziging van de pensio,enregeling een belangrijke rol. De hierin vervatte verbetering van de pensioenrechten voor hen, die TNO verlaten, kan aanmerkelijk bijdragen tot vergroting van de externe mobiliteit. Helaas kon het voorstel in bovengenoemde zin in 1972 nog niet worden verwezenlijkt. Door d,e voortgaande ontspanning o,p de arbeidsmarkt kon het beperkte aantal vacatures, waarin van buitenaf moest worden voorzien, vrijwel zonder moeilijkheden worden vervuld. Alleen de categorie jonge administratieve krachten gaf nog enige zorg. Het formatieclassificatiesysteem - aan de invoering hiervan wordt sinds 1968 gewerkt - nadert zijn volto'oiing.
Be,langrijk sluitstuk voor het fo,rmatieclassificatiesysteem is een beoordelingsprocedure. Over dit onde,rwerp is een concept-memorandum: 'De basis van het beoordelingssysteem' in behandeling genomen in een gezamenl¡ke commiss¡e, bes,taande uit vertegenwoordigers van het dageli.¡'ks bestuur der Centrale Organisatie TNO en van he't vertegenwoordigend overleg. Uit een enquête' is gebleken, dat de toepassing van de inpassingscriteria
van het formatieclassificatiesysteem in het algemeen bevredigend
is
verlopen. Tevens heeft een analyse o'p basis van salarisgegevens door de Afdeling Personeelszaken van het Hoofdkantoor in 1972 wederom uitgewezen, dat
de voorlopige inpassing der medewerkers in de salarisbanden van het formatie'classificatieysteem grosso modo juist is geweest. Op grond van de resultaten van deze analyse ko,n de eindversie van het mìemorandum
betreffende de salarisbanden van het systeem, na verwerking van de ontvangen commentaren op een ontwerp voor dit memorandum, worden verspreid. Voor een aantal functies bestond nog behoefte aan nadere salarisrichtlijnen. Deze zijn bijeengebracht in een aanvulling op bovengenoemd memora,ndum.
Voorts is begonnen met het opstellen van een functienomenclatuur als technisch hulpmiddel bU de hantering van het fo,rmatieclassificatiesysteem.
De personeelsgegevens, die via het fo,rmatieclassificatiesysteem verkregen worden, dienen verwerkt te kunnen worden ¡n een geautomatiseerde personeelsadministratie. De ontwikkeling van methodieken, die 40
dit mog,elijk maken, heeft gelijke tred kunnen houden met de voortgang, die met de invoering van de tot nu to'e gereedgekomen onderdelen van het fo,rmatieclassificatiesystee,m is gemaakt.
Naast de reeds bestaande spreekuren van de maatschappelijk werkster te Delft, Den Haag, Rijsw¡k en Utrecht werd in verband met de overplaatsing van twee instituten naar Apeldoorn ook hier een spreekuur ingesteld.
De werkzaamheden met betrekking tot een statutenwijziging van het Sociaal Personeelsfonds werden afgerond. De nieuwe statuten zullen begin 1973 notari,e,el worden verleden. Het accent van de werkzaamheden van het fonds lag
- evenals in de afgelopen jaren het geval is geweest - op het verlenen van leningen, schenkingen en o,p het scheppen van de mogelijkheid voor een gratis vakantie van veertien dagen in e'en door het fonds g,ehuurde bungalow op de Veluwe voor gezinnen, die daar om medische dan wel sociale redenen voor in aanmerking kwamen. De Huisvestingscommissie TNO constateerde dat de moeilijkheden o,p huisvestingsg,ebied voortdurend blijven verminderen door een verbeterende situatie op de woningmarkt. De huisvestingsproblemen van lager gesalarieerden, met name van jonggehuwden, blijven echter nog moeili¡'k. De overplaatsing van het Centraal Technisch lnstituut TNO en het Metaalinstituut TNO naar Apeldoorn zal in 1973 worden voltooid. De hiermee verband houdende huisvestingsproblemen lijken minder moeili.¡'k dan in voorgaande jaren.
veÉegenwoordigend ln het ve'rslag jaar zijn veel onderwerpen in het vertegenwoordigend overoverleg leg behandeld. Kenmerkend voor het stadium, waarin het overle,g verkeert, is dat dit jaar op verschillende plaatsen bezinning heeft plaatsgevo'nden omtrent de functionering van het overleg. Het da,gelijks be,stuur
van de Centrale Organisatie TNO heeft veel waardering voor de persoonlijke inzet van d,e vertegenwoordigers van het personeel daarin.
Het niet aanvaarden van de nieuwe pens¡oenregeling, ook niet in gewijzigde vorm, door de Minister van Financiên heeft e,en grote tele'urstelling teweeggebracht brj de TNO-medewerkers. De Centrale Personeelsraard (CPR) ondersteunde de pogingen van het dagelijks bestuur van de Centrale Organisatie TNO om in nader ove'rleg met de' Minister zo spoedig mogelrjk tot ,een herziening van de huidige pensioenregeling te komen. 41
Verschillende commissies hebben met veel inzet aan diverse onderwerpen gewerkt. De concept-tekst van het Sociaal Statuut kwam geree'd en is in de Personeelsraden der bijzondere organisaties en in de Centrale Personeelsraad, na besprekingen in de kernen, aanvaard. Tevens is een hernieuwd concept arbeidsvo,orwaarden tot stand gekomen; dit ondanks het feit, dat er onzekerheid bestond ten aanzien van het pensio'enreglement. Eveneens is een rappo,rt over het werkoverleg uitgebracht. De nadere uitwerking van dit onderwerp zal door een commissie, ge'formeerd uit vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers, ter hand worden genomen. Dezelfde procedure wordt gevolgd bij de uitwerking van de regeling belangengeschillen. Het opstellen van de concept-reglementen voor het overleg kon nog niet worden voltooid, aangezien de relatie van TNO tot de vakbonden nog geen definitieve vorm heeft gekre,gen. De CPR heeift de mening van de medewerkers over een voor hen aanvaardbare relatie van TNO en de vakbonden gepeild via een enquête. Tevens we,rd een advies van buiten betreffende dit onderwerp ingewonnen. He't dag,elijks bestuur van de Centrale Organisatie'TNO, de' CPR en de Samenwerkende Bonden van Overheidspersonee'l (S.B.O.) vonden hiertoe, Prof. Dr. W. Albeda bereid. De besprekingen met de S.B.O. vinden voortgang.
In vruchtb,aar overleg zijn afg'erond besprekingen over o.a.: publikatie van de ¡nterne vacatures en de interne sollicitatie-procedure, over onderdelen van heit formatieclassificatiesysteem, ziektekostenverzekering, additionele hulp bi.¡' ziektekosten, spreiding van werktijden, herziening vakanti erege i n g en werktijdverkorti n g voo r oude,re werknemers. De discussie in het overleg over de toekomstige positie van TNO werd verlevendigd door een aantal extern gepublicee,rde rapporten over het speur- en ontwikkelingswerk in Nederland en de rol van TNO da,arin. Hiernaast zijn de wUziging in de subsidietoekenning door de overheid ten aanzien van TNO en de gevolgen van de ve'rminderde fina,nciële ruimte vele malen onderwerp van gesprek geweest in het overleg. Het dagelijks bestuur van de Centrale Organisatie TNO zal, mede gezien het besprokene in het overleg, de te ve,rwachten tekorten in de eerste plaats door interne bezuinirgingen en natuurlijk verlo,op opvangen. I
stichting centraal pensioenfonds TNO
Prof. Dr. lr. A. A. Th. M. van Trier, voorzitter van de Centrale Organisatie
TNO, nam met ingang van 1 januari 1972 de voorzitterstaak ove'r van lr. E. F. Boon, o,ndervoorzitter van de Centrale Organisatie TNO, die het voorzitterschap van het fonds waarnam. Ter versterking van de vertegenwoordiging in het bestuur van de bij het
42
fonds aangesloten, niet tot de Organisatie TNO b,ehorende, werkgevers werd het be,stuur uitgebreid van 9 tot 13 leden. Hiervan zijn er 6 aan te w[jzen door het dagelrjks bestuur van de Centrale Organisatie TNO en 7 te verkiezen door en uit de deelnemers.
Samenstelling van het bestuur: Prof. Dr. lr. A. A. Th. M. van Trier, voorzitter Drs. J. Jonker, plv. voorzitter Drs. F. H. J. Essenstam, penningmeester A. H. Pastoor, plv. penningmeester lr. A. i. Leenhouts lr. J. E. Prins secretaris lr. M. Ge,leedst, plv. secretaris lr. A. G. Hofman G. R. lke Mej. Dr. J. C. Klein Dr. lr. F. D. Tollenaar Drs. P. Winkel
benoemd door het dag,elijks bestuur van de Centrale Organisatie' TNO
J. Muetgee,rt,
g,ekozen door de dee'lnemers
Het bestuur vergaderde zevenmaal. De algemene vergadering van deelnemers werd gehouden op 26 mei 1972.
Het optreden van het nieuwe bestuur valt in een periode die niet zonder problemen is. Zoals reeds vermeld in het jaarverslag 1971, kon de,beoogde invoering van de nieuwe pensioenregeling op 1 januari 1972 geen doorgang vinden. Het omzetten van de bestaande toeslagregeling uit artikel 18 van het pensioenreglement in een verplichting met een onbeperkt recht o,p een welvaartsvast pensioen voor alle deelnemers kon naar de mening van het bestuur van de CO niet zonder vo,orbehoud worden gegarandeerd.
Ter noodzakelijke aanpassing van de voor een tienjarige periode te sluiten overeenkomst met het fonds werden door een delegatie van het bestuur van de CO, waarvan ook Consultass - de adviseur van het fonds - deel uitmaakte, wijzigingen ontworpen. De kosten van de regeling werden gemaximeerd tot het nive,au, indien de werknemers ambtenaar zouden zUn geweest in de zin van de Algemene burgerlijke pensioenwet. Voor de tussentijds vertrokkenen werd het pensioen na de ontslagdatum niet welvaartsvast gehouden, doch slechts overrentedelend. Het bestuur van het fonds ging met het aldus aangepaste voorstel - zU 43
het node - akkoord. Het bestuur van de CO besloot tot aanvaarding van het gewijzigd,e voorstel. De gedelegeerde van het Ministerie van Financiën tekende echter tegen dit besluit verzet aan, waardoor het werd geschorst. Het voorstel verkreeg uiteindelijk niet de vereiste ministeriële instemming. Wel is door d,e Minister de mogel[jkheid van ove,rleg over enige verbetering van de bestaande regeling opengehouden. Het niet doorgaan van de nieuwe pensioenregeling maakte het niettemin
wenselijk de contractuele verhouding met de N.V. Levensverzekering Maatschappij 'Utrecht' definitief te regelen. Sedert 1 januari 1969 werd het lopende contract steeds voor een jaar verlengd. Het ontwerp van de met ingang van 1 januari 1973 te sluiten n,egenja,rige overeenkomst met verze'keraar werd no,g in het verslagjaar door het bestuur van het fonds i n hoofdzaak goedgekeurd Aangezien de basisregelingen van het fonds bij invoering van het nieuwe verzekeringstarief niet veranderen en dus ook de reservevorming ten behoeve van de toeslagregeling door moet gaan, werd de werkgevers verzocht de bijdragen voor de pensioenregeling op het bestaande niveau te handhaven.
De volgende overzichten geven een beeld van het bestand we,gens deelnemrng en pensronenng.
Aantal deelnemers:
Pensioen- Spaarregeling regeling 31 december 1972 Toetredingen U
ittredingen
Overl'¡jden Pensioeningang 31 december 1972
4354 3s3 -l- tqt
676 217
-/- soo
-l- t+ -l- qt
4476
587
1972
1971
Aantal gepensioneerden:
1. Ouderdomspensioen 2. Weduwen/wezenpens¡oen
44
231 150
200 132
geneeskundige dienst TNO
Ten gevo,lge van een te,rughoudend aanstellingsbeleid liep het aantal keuringen opnieuw terug: 1970: 1025; 1971: 897; 1972: 585. Slechts 4 kandidaten werden ongeschikt bevonden en g onder beperkende voorwaarden (b.v. geen werk op hoogte of niet met persluchtmasker) g,eschikt geacht.
Het afnemen van het keuringswerk gaf binnen de bescheiden mogelijkheden van de dienst enige armslag voor de uitvoe,ring van andere,taken. Het aantal bedrijfsgeneeskundige (inclusief verzuim-begeleidings) consulten kon van 400 toT729 worden opgevoerd. Voor het z.g. gerichte,(periodiek) onderzoek van persluchtmaskerdragers en van medewerkers met een mogelijke blootstelling aan lawaai, laserstraling, toxische stoffen, allergenerì, etc. kwam wat meen tijd vrij. Het daarbi.¡' benodigde laboratorium- en/of specialistische onderzoek werd veelal uitb,esteed aan klinische laboratoria en specialisten. De noodzaak hiertoe heeft verschillende oorzaken: ontbreken van eigen faciliteiten en wel vnl. paramedische hulpkrachten en van outillage;
-
sommig onderzoek is wat uitvoering en/of resultatenbeoordeling betreft te spe'cialistisch voor uitvoering in eigen beheer; - op een aantal gebieden zijn speciale ervaring en faciliteiten wel in TNO-|nstituten of -laboratoria aanwezig, doch helaas niet be,schikbaar voor routinematige inschakeling door de Geneeskundige Dienst TNO. Genoemde factoren liggen mede ten grondslag aan een niet sluitend to,ezicht op het omgaan met ioniserende straling. Enerzijds zijn er instituten, die in dit opzicht met veel zorg en deskundigheid te werk gaan, anderzijds is het niet uitgesloten, dat hier en daar door te weinig inzicht in en m,edewerking
voor gezondheidsbescherm¡ng te grote risico's worden
genomen.
Wat het verzuim betreft, blUft TNO zich verheugen in een laag ziekteverzuimpercentage, dat sedert 1968 met rond de 4o/s zo ongeveer op de helft van he,t landelijk gemidd,elde blijft schommelen. Dat dit lage cijfer een gevolg zou kunnen zijn van onvolkomenheden in de verzuimregistratie lrjkt niet waarschijnlijk. Uit berekeningen blijkt n.l. dat het lage verzuimpercentage vrijwel uitsluitend is bepaald do,or de korte verzuimduur en niet door de fr:equentie. De laatste'ligt ongeveer op het landeli.¡'k gemiddelde. De lage gemiddelde ve,rzuimduur (in 1971: 7,3 dagen, ci.¡'fers over 1972 nog niet beschikbaar) komt tot uiting als blijkt, dat 92o/s resp. 97o/s van de verzuimen korter dan 2 resp. 4 weken duurden. Niettemin maken die luttele procenten van langer dan 2 resp. 4 weken durend verzuim 43o/o resp. 34o/s van het totale verzuim uit tegenover de sle'chts 380/s die do,or de 80o/s verzuimen van één week of korter worden bepaald. 45
Wat de achtergrond van het gunstige verzuimpatroon is (samenstelling personeelsbestand, werkklimaat, motivering of wijze van verzuimbegeleiding?) valt n¡et uit de beschikbare gegevens op
te maken. In ieder
geval is het duidelijk, dat het in 1967 afschaffen van de routinematige m,edische controle op ziekteverzuim niet tot toename van het verzuim heeft geleid. Daar TNO eigen risicodrager voor de Ziektewet (met eigen toezicht op het ziekteverzuim) is, verzorgt de Geneeskundige Dienst TNO de adviesaanvragen voor WAO bij de Gemeenschappelijke Medische Dienst. Het aantal van die aanvragen steeg enigermate. Het aantal uitkerings-
gerechtigden nam met 21 loe tot 87. Daarvan waren of werden 54 als 80-100% arbeidsongeschikt beocrdeeld. Door overlijden, pensionering, beëindiging of verminde'ring van arbeidsongeschiktheid werd de WAOuitkering van 15 gerechtigden beëindigd of verminderd.
Wanneer ook de ruimten in het complex Apeldoorn ge'reed zullen ziln gekomen, beschikt de Geneeskundige Dienst TNO over vestigingen in 's-Gravenhage, Delft, Zeist en Apeldoorn. De bezetting van die' centra laat wat betreft perso,neel en outillage nog wensen onvervuld.
's-Gravenhage behalve het hoofd van dienst met volle dagtaak,
één
arts met halve dagtaak' vnl. voor bedrijfsgeneeskundige en verzuimbegeleidingsconsulten, en een contract-
arts voor de aanstellingskeuringen in het westen van
Delft Zeist
het land; 3 administratieve krachten (met resp. 1/2,3/+ en volle dagtaak); onbezet, behoudens voor ,een deel van de consulten onder's-Gravenha ge vermeld ;
een bedrijfsarts met enige administratieve hulp voor 1/; werktijd: keuringen, consulten, bedrijfsgen'eeskundige adviser¡ng voor de instituten en laborator¡a in en om Utrecht;
Apeldoo,rn
aanslulting bij een bestaande bedrijfsgeneeskundige dienst voor verzorging van he't in ontwikkeling zijnde institutencomplex; één administratieve kracht;
Hengelo
voor de verzorging van de
t 45 personeelsleden,
werkzaam bij het z.g. vlo,e,ibaar natrium-project, bestaat
een afspraak met een ter plaatse werkzame b,edrijfsgeneeskundige dienst.
Het aantal ontvangen poststukken bedroeg ca. 25.000, het aantal uitgaande ca. 20.000. 46
Het overleg en de samenwerking met het hoofd van de Centrale Veiligh,eidsdienst, met de maatschappelijk werkster en met perso,neelsfunctionarissen met betrekking tot de zorg voor individuele belangen en incidentele aangelegenheden was goed. nabeschouwing
Zo het uit het hieraan voorafgaande al mocht lijken, dat een zeke,re voldaanheid over ontplooide activiteiten en bereikte resultaten bestaat, dan leert vergel[jking met de lijst van taken van een bedrijfsgeneeskundige dienst (opgesomd ¡n de gewijzigde Veiligheidswet 1934) dat, als deze wet binnenkort ook op TNO van toep,assing wordt verklaard, de Geneeskundige Dienst TNO bU lange na niet kan vo,ldoen aan de voorwaarden voor erkenning.
Slechts een drietal taken: aanstellingskeuringen, begeleiding ziekteverzuim en advisering soclale fondsen/instellingen, kunnen min o'f meer bevredigend worden behartigd. Gericht periodiek geneeskundig onderzoek begint weliswaar wat op gang te komen, doch de taken: advisering met betrekking tot prevent¡e van b,eroepsziekten en -ongevallen en het medewerken aan revalidatie en aan bestrijding van schadelijke,invloeden kunnen slechts worden vervuld wanneer daartoe in het toezicht op het ziekteverzuim aanleiding lijkt te bestaan of daarop van de zijde van d,e Veiligheidsdienst of een bedrijfsonderdeel de aandacht wordt gevestigd. Het te ste'rk incidentele karakte,r van deze werkzaamhe,den is ho,ofdzakelijk,een gevolg van de onmogelijkheid van regelmatig uitoefenen van toezicht op materiële en immateriële arbeidsomstandigheden do,or middel van bedrijfsbezoeken, van het ontbreken van een vast bedrijfsgeneeskundig spreekuur, waarvoor althans de grotere complexen in aanmerking komen, alsmede van onvoldoende of te onregelmatig contact over het personeelsbeleid en de inspraak daarbij.
Evenals ten behoeve van reeds genoemde taken o,ntbreken voor bemoeienissen van de dienst met El-iBO en met ander geneeskundig (b.v. algemreen of specifiek periodiek) onderzoek middelen en mankracht. Niet alleen ter wille van de behoeftepe'iling aan periodiek onderzoek, doch ook voor een bete're evaluatie van alle andere taken van de dienst zou een intensiever contact zowel met de l,eiding van TNO als met de personeelsoverlegorganen de soms te geïsoleerde positie van de Geneeskundige Dienst TNO dienen te doorbreken. Een ruimere armslag van de dienst zou de bedrijfsgezondheidszorg dichter bil' de (perifere) bedrijfseenheden kunnen brengen en daardoor meer begrip wekken voor plaats en taak van deze zorg in de onderneming, hotgeen in het belang van de medewerkers in de organisatie mo,et worden geacht. 47
De in aanbouw zijnde concertzaal van het nieuwe cultuurcentrum te Groningen, waarvan de geluidverstrooiende wanden door de Technisch Physische Dienst INO-TH werden ontworpen.
gebouwen- en terreinendienst TNO (GTD-TNO)
Eroot
onderhoud
Ook in het jaar 1972 heefl de GTD-TNO vele bemoe,iingen gehad met alle zaken betreffende het groot onderhoud aan gebo'uwen en vaste technisch,e installaties van de bij TNO in gebruik zijnde gebouwen en terreinen tot een totaalbedrag van
kapitaalbegroting
f
3.253.425,-.
Aan het einde van het verslagjaar 1972 zijn de volgende bouwobjecten financieel afgewikkeld en administratief afgesloten:
-
optierechten voor het inmiddels gedeeltelijk aangekochte reserveterrein te Apeldoorn; aankoop pand Adelheidstraat 84 te 's-Gravenhage; aankoop terrein waarop het lnstituut voor Leder en Schoenen TNO te Waalw¡k is gelegen; aanbrengen van een c.v.-installatie in 6 dienstwoningen aan de Lang,e Kleiweg te Rijswijk Z.H.; uitbreiding van het lnstrumentum TNO te Delft; aanbouw ten behoeve van het Bureau Explosieveiligheid TNO te RijswUk Z.H.;
-
uitbreiding ten behoeve van heit lnstituut voor Experimentele Geronto-
-
gebouw voor klein,e proefdieren voor het Centraal Proefdie'renbedrijf TNO te Zeist; bouw van een crematorium voor het Centraal Proefdierenbedrijf TNO
logie TNO
-
ter
Rrjswrjk Z.H.;
te Zeist;
-
verharden van wegen voor het Centraal Proefdierenbedri.¡'f TNO te
Zeisl;
-
verbouw¡ng van gebouw 77 B ten behoeve van de Afdeling Tumorvirologie van het Radiobiologisch lnstituut TNO in het TNO-complex Plaspoelpolde,r te Bijswi.¡'k Z.H.
-
;
hygiënische voorzieningen ten behoeve van het Radiobiologisch lnstituut TNO te Rijswijk Z.H.
financieel overzicht
Totaal
ge-
Totaal
aan-
Totaal
deblokkeerd ge,ganever- verrichte
plichtingen Stand per 3l december 1972 Stand per 1 januari 1972 ln 1972 gedeblokkeerd ln 1972 aangregane verplichtingen
196.47s.864 213.952.454 195.012.3s4 178.359.900 196.827.709 168.071.875 1
8.1 1 5.964*
17.124.745
ln 1972 verrichte betalingen
* 49
betalingen
lnclusief het subsidie van de Bijksverdedigingsorganisatie TNO.
26.940.479
werken ten behoeve van de centrale organisatie TNO overzicht de
betreffende
bouwobjecten
a. hoofdkantoor TNO te 's-gravenhage
Daar de uitbreidingsmogelijkheid op een nog van de gemeente 's-Gravenhage aa,n te kopen terrein langs de Juliana van Stolberglaan beperkt is en het derhalve wenselijk is een gebouw te ontwerpen met een maximaal aantal vertrekken, heeft de architect twee gebouwtypen vergeleken, t.w.:
-
een gebouw met een zgn. dubbelcorridor met ,een gebouwdiepte van
-
kamers e.d.) - gang - werkkamer en een gebouw, opgezet conform het huidige, diep 15 m, met een midden-
22 m, bevaftende respectievelijk werkkamer - gang - middenstuk (: kern voor archief, magazijnen, trappen, liften, toiletten, spreek-
gang.
In beide gevallen is er sprake van 4 bouwlagen en een dakverdieping; rustend op kolommen voor het verkrijgen van meer parkeerruimte,. De voorstellen van de archite,ct wo,rden bestudeerd. Deze voorbereidende studies dienen om mogelijkheden voor de toekomst open te houden. Een spoedige realisatie ligt niet in de lijn der verwachting. b. aangekocht pand adelheidstraat 84 te 's-gravenhage
Om in de huidige b'ehoefte aan kantoorruimte van het Ho'ofdkantoor TNO te voorzien, is in de omgeving van het Hoofdkantoor TNO een leegstaand
pand aangekocht en daarna gerestaureerd. Dit pand is in de maand maart 1972 betrokken door de Nationale Raad voor Landbouwkundig Onderzoek TNO. c. terreinaankoop te apeldoorn
Een voorlopig koopcontract is met de gemeente Apeldoorn gesloten voor
de aankoop van een, naast het TNO-complex ge,legen, terrein, groot 11.07.21 ha. Vóór 1 januari 1975 zal de levering van een deel, groot ca. 0.94.50 ha, geschieden. d. aankoop terrein te waalwijk
Het laboratoriumge,bouw van het lnstituut voor Leder en Scho'enen TNO te Waalwijk, welk g'ebouw eigendom van TNO is, was gelegen op gehuurde rijksgrond. De lnspecteur der Domeinen Zuid-Oost-Nederland deed het aanbod dit stukje te,rre,in te kopen, waarop is ingegaan. e. uitbreiding technisch physische dienst TNO-TH te delft
De sedert m,edio 1971 gestarte bouw verloopt voorspoedig. Naar verwachting zal deze medio, 1973 gereedko,men. 50
f. aanbrengen van een c.v.-installatie in 6 dienstwoningen, behorende bij heit TNO-complex plaspoelpolder te rijsw[jk z.h. Daar de TNO-dienstwoningen, die in de laatste jaren zijn of worden gebouwd, voorzien zijn van een c.v-installatie, is in 6 oudere dienstwoningen te R[jswi.¡'k eveneens 'een dergelijke installatie aangebracht.
g. voorzieningen
ten behoeve van het organisch chemisch instituut TNO
te utrecht Afgezien is van het plan om op het terrein van het Centraal lnstituut voor Voedingsonderzoek TNO te Zeist een nieuw labo,ratoriumgebouw voor het Organisch Chemisch lnstituut TNO te stichten.
Aan de Minister van Financiën is gevraagd om van het (vo,or het bestrijden van architectenkosten) reeds gedeblokkeerd,e' bedrag ad f 300.000,een onverwerkt deel groot f 150.000,- te mogen bestemmen voor het verbeteren van de huidige huisvesting van het instituut, inzonderheid voor het treffen van voorzieningen ter verhoging van de veiligh,eid, en voor de onderbrenging van de Afdeling Elementenanalyse in ruimten op de begane grond van het Fysisch Chemisch lnstituut TNO te Zeist, nadat de aldaar te treffen voorzieningen gereed zijn (omstreeks februari 1973).
werken ten behoeve van de níjverheidsorganisatie TNO a. nieuwbouw TNO-complex apeldoorn
De bouw van dit complex, bestemd voor de nieuwe huisvesting van het Metaalinstituut TNO en het Centraal Technisch lnstituut TNO, vordert voorspoedig. Successievelijk worden de diverse gebouwen betrokken. Verwacht wordt, dat eind 1973 de bouw gereedkomt.
voor bouwmaterialen en bouwconstructies te delft Zoals reeds venmeld is, moest de aanbesteding van de nieuwbouw worden opgeschoven en wel naar een nog onbekende datum. De aanbesteding, directievoering en oplevering zullen te zuner tijd in eigen beheer geschieden. Medio 1972 is heit bestek voor het aanbrengen van de electro,technische installaties en idem voor de werktuigkundige installaties gereedgekomen. b. nieuwbouw instituut TNO
c. TNO-complex zuidpo,lder te, delft Voor de huisvesting van het onlangs opgerichte Planologisch Studiecentrum TNO zijn in de laagbouw 2e tranche de nodige bouwkundige voor-
zieningen getro,ffen. 51
werken ten behoeve van de voed¡ngsorganisatie TNO a. grote uitbreiding centraal instituut voor vo'edingsonderzoe,k TNO te
zeist
De Minister van Financiën deelde in oktober 1971 ten aanzien van het ingediende prograrnma van ,eisen betreffende de geplande uitbreiding mede, dat, gelet o'p de beperktheid van de middelen welke voor de TNOkapitaalbegroting in de komende jaren ter beschikking kunnen worden gesteld, het in geen geval mogelijk is eerder dan in 1975 met de eventuel,e bouw aan te vangen. b. voorzieningen
ten behoeve van het centraal instituut voor voedings-
onderzoek TNO
Ten behoeve van het Centraal lnstituut voor Voedingsonderzoek TNO wo rden de vo,l gende voorzien
-
-
i
n
gen u itg evoe
rd
:
het stichten van een gebouw voor opslag en aftappen van gevaarlijke stoffen en een afzonderlijk gebouwtje voor opslag van gascylinders, omdat het uit veiligheidsoogpunt niet langer verantwoord was de in de loop der jaren sterk toegenomen hoeveelheden chemical¡ën op te slaan en af te tappen in de daarvoor bestemde ruimte in het gebouw; voor de noodzakelijke uitbreiding van de werkzaamheden op het gebied van de technologische microbiologie worden een deel van het souterrain en de begane grond van het hoofdgebouw alsmede een vleugel verbouwd. Het ligt tevens in de bedo,eling de kern van het Nationaal lnstituut voor Brouwg,erst, Mout en Bier - TNO (NIBEM) van Rotterdam naar Zeist over te plaatsen en daarna de onderhavige werkzaamheden van beide instituten op e,lkaar af te stemmen. Naar verwachting komen de werkzaamheden omstreeks april 1973 geree'd.
werken ten behoeve van de gezondheidsorganisatie TNO
afdeling vermeerdering van het centraal proefdierenbedri.¡'f TNO te zeist ln voorbereiding zijn de volgende bouwplannen:
-
voltooiing van de deels reeds in begin 1972 verbeterde indeling van
-
uitbreiding van het verzorgingssteunpunt voor honden, katten en fret-
-
ten (gebouw J); bouw van een groot type paviljoen voor caviaefok; bouw van een paviljoen voor ziektevri.¡'e katten; verbeter¡ng van de effectiviteit van de terreingrens NW-NO in verband met de toene,mde recreatie rondom het terrein.
het hoofdgebouw;
52
Met het oog op de beschikbare financiële middelen zullen de werken op z[jn vroegst in 1974 uitgevoerd worden.
werken ten behoeve van de rijksverdedigingsorganisatie TNO a. prins maur¡ts labo,ratorium TNO te rijswijk z.h. De aanbouw van ,een vleugel, lang 60 m, bevattende een kelder, hoog
2 m, met daarop twee bouwlagen vo,rdert voorspoedig. Bij de jaarwisseling 197211973 was het ge'bouw glas- en waterdicht. Naar verwachting zal de bouw medio 1973 gereedkomen. b. instituut voor zintuigfysiologie, TNO
Achter het hoofdgebouw is in 1969 als noodvoorzien¡ng een houten loods geplaatst met een vloeroppervlak van ca. 1.000 m2, dienende voor de bouw van maquettes en besturingssimulatoren. Destijds is een tijdeli.¡'ke bouwve,rgunning verleend met de uitdrukkelijke bepaling dat de loods in 1972 zou moeten verdwi.¡'nen; deze vergunning is alsnog verlengd tot 1974. Als vervanging zal in 1973 een permanent gebouw worden opgericht.
De voorbereidingen daartoe zijn zover gevorderd, dat begin 1973 met de bouw kan worden begonnen.
53
bestur¡¡'en dageÌrjks bestuur var de centraie orc¿i-risatie l-NC
samenstelling per
dagelüks bestuur
1
iuni 1973
functie b'rj TNO
voorz itter
Centrale TNO
Organisatíe
door de kroon benoemd op voordracht van de rninister(s) van Onderwijs en WetenschaPPen
ondervoorzitterCentrale Onderwijsen Organisatie
TNO
voorzitterN'¡jverheidsorganisatie
lr.
J
.van Mameren
Prof. Dr. lr. H. J. Dirksen
TNO
voorzitter Voedingsorganisatie TNO
voorzitter
Rijks-
WetenschaPPen
EconomischeZaken, Sociale Zaken, Verkeer en Waterstaat, Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening Sociale Zaken en Volksgezondheid Defensie
verd ed ig ingso rgan isatie
TNO Dr. M. A. Bleiker
fungerend
voorzitter
Sociale Zaken en
Gezondheidsorganisatie Volksgezondheid, TNO
54
Onderwijs en Wetenschappen
ovef¡ge lèden van het bestuur
door de kroon benoemd op voordracht van de m¡nistef van
Z.K.H. de Prins der Nederlanden
Onderw'¡'s en
Wetenschappen Prof. Dr. G. P.
Prof. Dr. G.
Baerends
Berkhoff
Prof. Dr. N. G. de
Prof. lr. J. M. F.
Prof. Dr. E.
Bruijn
Driesser
Havinga
hoogleraar in de dierkunde aan de Rijksuniversiteit te Groningen
ou!-hoogleraar
in de
algemene chemie aan de
Landbouw en Visserij
Technische Hogeschool Twente te Enschede
Onderwijs en Wetenschappen
hoogleraar in de wiskunde aan de Technische Hogeschool te Eindhoven
Sociale Zaken en Volksgezondheid
buitengewoon hoogleraar in de technische bedrljfsorganisatie aan de Katholieke Hogeschool te Tilburg
Defensie
hoogleraar
in de organische scheikunde aan
de
Defensie
de te
Onderwijs en Wetenschappen
Rijksuniversiteit te Leiden Prof. Dr. L. A. Hulst
oud-hoogleraar in de inwendige geneeskunde en propedeutische kliniek aan de Rfksuniversite¡t Utrecht
lr. H. Kramers
plv. voorzitter van de Raad van Bestuur van Research & Engineering
Dr. lr. H. l. Mâthot
55
B.V.
algemeen directeur Cehave
N.V.
AKZO
Sociale Zaken en Volksgezondheid Binnenlandse Zaken
door de kroon benoemd op voordracht van de m¡n¡ster van
over¡ge leden van het bestuur
Prof. Dr. B. A. de Moor
hoogleraar
in
theorie en geschiedenis van
de
algemene sociolog¡e aan de Katholieke Hogeschool te Tilburg Dr. lr. A. E Pannenborg
lid Raad van Bestuur N.V. Philips'
Gloeilampen-
fabrieken J.
van der Ploeg
Prof. Drs. E. H. van de Poll
lr. C.
J.
Tu[jn
bestr.¡urslid Algemene Bond 's-Gravenhage
van Ambtenaren
te
Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
Volkshuisvesting en Puimtelijke Ordening Economische Zaken
hoogleraar in de verkeerskunde aan de Technische Hogeschool te Delft
Verkeer en Waterstaat
oud-plv. voorzitter van het college van Curatoren
Verkeer en Waterstaat
van de Technische Hogeschool te Delft Prof. Dr. A. J. H. Vendrik
Dr. J. de Vr'ies
Prof. Dr. E. C. Wassink
hoogleraar in de medische fysica aan de Katholieke Hogeschool te Nijmegen
president-directeur van de Verenigde Bedrijven
Onderw'¡'s en
Bredero N.V.
Wetenschappen
hoogleraar in de fysiologie der planten aan de
Binnenlandse Zaken
Landbouwhogeschool te Wageningen
56
Economische Zaken
gedelegeerden
plaatsvervangend
m¡nister van
gedelegeerden
a. bij de centrale
l. de Coole
organ¡sat¡e TNO
Mr. J. M. de
Graaf
Ch. H. J. Brauers
De Directeur-Generaal Drs. L. S. J. Andringa van de Rijksbegroting, Drs. A. J. Middelhoek
b. bij de bijzondere organisaties
TNO:
Binnenlandse Zaken Financiën
1. bij de Nijverheidsorganisatie TNO: Drs- W. H. J. Tieleman Economisehe Zaken Mr. J. C. van Alphen de Veer Mr. G. van der Flier Volkshuisvesting en lr. A. O. Schuil Ruimtelijke Ordening lr. Drs. H. Kuiper lr. C. A. F. Falkenhagen Verkeer en Waterstaat
Drs. W. F.
Haak
Volksgezondheid en
2. bij de Voedingsorganisatie TNO: Drs. P. H. Berben
3. b'l de Rijksverdedigingsorganisatie TNO:
Zee B. H. Kerkhoven
Kapt. t.
Brig. Gen. lr. E. van Herwaarden
Defensie
4. bll' de Gezondheidsorgan¡satie TNO: Dr. E. Haas Dr. A. J.
Piekaar
W. B. Gerritsen,
arts
lr. W. C. Reij
Algemeen secretaris: Drs. l. Jonker Algemeen penningmeester: Drs. F. H. J. Essenstam Adjunct-secretaris: Drs. J. Stelpstra Adjunct-secretaris voor bijzondere opdrachten: Mej. M. B. van Lennep 57
blz.3 blz.
11
Algemene beschouwingen Verslag van de algemeen penningmeester over de financiële uitkomsten TNO over 1972
blz.37
Verslag over de algemene werkzaamheden van de Centrale Organisa'tie TNO
blz.49
Gebouwen- en Terreinendienst TNO
blz.54
Samenstelling van het bestuur van de Centrale Organisatie TNO
59
